Zweeds Kinder - paradij s
MENS NIET RIJP VOOR LUILEKKERLAND
v\
EEN MOOIE TAAK!
Mi
Moeilijke tijd voor Amerikaanse
filmindustrie
r
v__
WEKELIJKS BIJVOEGSEL van het LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 14 FEBRUARI 1953 Pagina 2
hebben gedeeltelijk ten doel. geld te
vergaren. Verschillende proepen denken
aan een gemeenschappelijke vacantlc.
Met klassen tegelijk gaan ze naar
Frankrijk en Engeland Ook ons land
zal op zyn minst door drie Stockholmse
klassen worden bezocht.
Natuurlijk is dat prachtig, maar wordt
de jeugd niet té veel verwend?
Is de mens wel rijp voor een leven
in Luilekkerland, in een paradijs?
f 0LE onderwijzers hebben nu ondcr-
\onden, dat het zo toch niet gaat.
Jongens en meisjes moeten besef
fen. dnt zij ook plichten hebben en moe
ten weten, dat men slechst door werken
iets kan bereiken De jeugd moet boven
dien respect voor de ouderen hebben.
Vooral het laatste laat veel te wensen
over Jochies van een jaar of tien ne
men in bus of tram handig een plaats
in en kunnen dan de oudere dames, die
vlak voor hen staan, aankijken, alsof
ze haar rimpels tellen. Het ergste is
wel. dat zij echt niet meer weten, hoe
het hoort. Aangezien echter de jeugd
als volwassen wordt behandeld, durft
geen Zweed te zeggen: „Zeg jong, zou
Je niet voor die dame opstaan?"
Ook het royaal geven van speelgoed
heeft nadelen.
„Wat hindert het, wanneer je de
slee kapot rüdt?". hoorden wjj eens
zeggen, „dan gaan we skieén of
schaatsen." De waarde van zelfs het
duurste speelgoed lelectrische trein,
filmtoestel en projector enz.) daalt,
wanneer men er te veel van heeft.
Dit kan men ook van het geld zeg
gen. Wie over teveel beschikt of wie
het te gemakkelijk heeft verkregen,
kan er geen eerbied voor hebben.
EN PRECIES dót is het wat ons nu
steeds weer bu de Jeugd opvalt.
Met het eten is het niet anders. Wij
hebben hier nog geen kind imaar ook
geen volwassen persoon i voor een maal
tijd zien bidden. Slechts met eCh con
ventioneel ..tack för maten" en met de
laatste hap nog in de mond. springen
zy van tafel op En de ouders zijn blij.
want dan hebben zy rust
Het is zeker mooi als er overvloed is
en als vader en de «werkende- moeder
het kind van alles kunnen toestoppen.
Maar wordt dit wel behoorlijk gewaar
deerd1 Als wij zien. hoeveel verschil
lende geïllustreerde kindertijdschriften
er al zijn, t vermoei ze vooral niet teveel
met lezen en als wy s Zondags de
lange rijen voor de honderd Stockholmse
bioscopen zien. als wij verder horen hce
groot de omzet is van pornografische
lectuur «aan iedere krantenkiosk en in
iedere tabak-w inkel te koop ials wij in
het Zondagsblad lezen, dat weer tien
dronken jongemannen „als een pak
naar het politiekantoor moesten worden
het leven in het „paradijs" enhet
slechte voorbeeld der ouders
Want hoe kunnen de kinderen eer
bied voor speelgoed hebben, wanneer zij
zitn, hoe honderden hun fietsen in re
gen en sneeuw laten verroesten en door
de politie laten afhalen en hoe Kunnen
zij respect voor het geld hebben, wan
neer zy aan fooien van drie kwartjes eti
aan een ouderlijk zakcentje van twee
Rijksdaalders per week gewend zijn?
Verleden Jaar nog was het aantal
Jongemannen, dnt steeds weer een
nieuwe baan zocht, zó groot, dat. de
bedrijven zelf een cnmpagne tegen deze
beroep-springers" op touw zetten en
tot meer geduld bij het nieuwe werk
maanden.
De situatie is nu iets veranderd. o,n-
dat voor het eerst enige werkeloosheid
is te bespeuren Wie in het afgelopen
jaar vier of vyf keer van baan is ver
anderd, krygt nu zo vlug geen plaa's
tot de politie ze ophaalt
gebracht", als wy tenslotte zien. hoe
jeugdige meisjes zich 's nachts en
s avonds gedragen, dan vragen wij ons
af. of dit niet mede een gevolg is van
HET spreekt vanzelf, dat men niet
héél Zweden over een kam kan
scheren.
Stockholm b.v. is Gothenburg niet
en ook in de provincie ziet liet rr
anders uit. Bovendien zou een verla
ging van het levensniveau heel veel
kunnen veranderen. IVIaar belangrijker
dan de vraag, hoe groot het perirn-
tage is. dat bet tè goed heeft, is de
conclusie, welke men kan trekken uit
het Zweedse experiment, namelijk,
dat de mens niet rijp is voor een
aards paradys zónder plichten.
Fout De coiffeurs de coiffeurs van
de Haute Coiffure met een hoofdletter!
volgden met hun ephemere creaties en
.showden" ook! Geen lange, een half
lange haar was er te bespeuren, geen
enkele! En al gaven de creatieve kam-
en-permanent-virtuozen toe. dat hun
jongste creaties een voorstel waren en
ceen wet. toch laten ze weinig of geen
keus: éen gegeven is er slechts, aange
past weliswaar aan het gelaat. Eén
oplossing dus ook. zo ge modieus wilt
zijn onderwerpt U. berust, legt het
hoofd in de schoot, gekapt zoals Figaro
dat wil!
Behoort ge niet tot de rccalcitranten
met een individualistische inslag en een
eeuwige dot, wilt ge meedoen, zy het
slechts node, zegt dan tegen uw beter-
Ib „we gaan weer warmere tijden tege
moet, waarom zouden we dan Juist nu
ons korte of halflange haar laten
groeien In September Is het nog tlld
genoeg' Laten we voorlopig het hoofd
koel houden en dus: het haar kort!"
Ja. zeer kort zelfs: van Z tot 6 cen
t-meter. beide lengtes verenigd in cén
kapsel, dat naar de laatste mode in
het teken van de I bloemen I krans
staat. De scheiding ontbreekt: het
haar wordt van de kruin af rond om
naar buiten gekamd en. terwijl de
kruinharen de grootste lengte hebben
«ongeveer 6 cml. is het haar op het
achterhoofd heel kort.
Zo staat het bijvoorbeeld met de kap
sels 1, 2 en 3. hierby in tekening ge
bracht. In het eerste is het haar vlak
van de kruin weggekamd. het vormt
nndden op het voorhoofd een punt en
aan weerszoden een vlakke krul. Het
tweede kapsel, het allernieuwste snufie.
heeft pony. waar de rondom de kruin
gekamde haarkrans vrn hoog boven uit
t'oont: het uiterst korte achterhoofd-
haar is naar achteren gekamd In de
derde coiffure ligt het haar vlak over
de kiuin. de langste haren eindigen
rondom in een soepele golf en vormen
een rand pony: het heel even omge
krulde achterhoofdhaar Is kort en ook
hier naar achteren gekamd. Ook in de
vierde hoofdtooi ontbreekt de scheiding:
het naai voren gekamde haar ligt non
chalant en asymmetrisch om het gelaat
De laatste coiffure daarentegen heeft
een korte scheiding en is volkomen ge
lijkvormig met het llchteliik naar voren
gekamde, even omgekrulde haar. dat
langer is dan in de voorgaande kapsels.
J. V.
HET IS, als niet door watersnood
getroffen buitenstaander, moei-
ïyk zich anderer nood In te
denken.
Tóch Ziet men de dingen op af
stand hoé vreemd 't ook klinken
moge! misschien gevoeliger
zonder sentimentaliteit smarte-
lyKer. meelevender. dan wanneer
ge dagen achteréén middenin de
troebele ellende zit. We spraken
mensen, murw. volkomen murw.
nadat ze niets dan water, vernielde
hulzen en vooral do
den. doden, mensen
zowel als dieren,
hadden gezien.
Ze gingen er ten
slotte maar aar
voorby, wezenloos
en versuft.
Alleen konden ze
hier niet helpen,
misschien zouden ae
hulpcolonnes dat
straks doen.
Ze gingen de mi
sère Anders beoorde
len dan wy, op verre
afstand.
Éénmaal komt Im
mers een grens aan
alle bewogenheid.
En men kan 't hen
niet eens kwalijk
EN wy?
wy. die nog in
onze besloten
huizen wonen, des
avonds in ons warm.
veilig bed stappen,
het eten op tafel
vinden en misschien
zelfs weer aan een
avondje-uit denken?
Iedere avond wor
den wij tóch opnieuw
getroffen door een
verhaal of een beeld,
vervuld van triest
leed.
We zw-Ugen er ontroerd onder.
Dan horen we de radio, waaruit
dr Kortenhorst of een ander op
roept voor een gift.
En we doen 't héél gauw!
Misschien hebben we ook een
deel van onze garderobe afge-
afgestaan Maar veel verder kun
nen we niet gaan.
De dagen snellen voort.
Het leven herneemt zyn blik
semvaart
Straks praten we alweer over
heel andere dingen.
Héél kleine kinderen, zich nog
nauwelijks bewust van dit verlies
en van wat dit voor hen betekent.
Kinderen, die de nood al in hun
eerste levensjaren leerden kennen.
Deze in nóg heviger mate zullen
kennen
Kinderen, die vaders of moeders
steun ennachtzoen voorgoed
missen....
Troost
Zó ls dan veler troostende taak
niet beëindigt.
Ook hier moet geholpen wor
den: er zullen er zyn, die zich over
deze arme kindertjes willen ont
fermen.
Die bllj.dankbaar. gelukkig zijn.
als ze straks „Pappie" of „Mamnne
tegen hen zeggen.
Niet voor een week. een maand,
een Jaar. maar een leven lang.
Een mooie taak!
Gezegend zij. die dit mogen doen!
Zou dit kleine weesje uit Ossen-
drecht al zo'n nieuwe vader of
moeder gevonden hebben?
Of misschien zelfs broertjes en
zusjes, om straks blij mee te spe
len?
DSt is 't ergste nog niet.
Véél erger is het verlies van man
of vrouw, ouders, broers, zusters,
kinderen.
Alleen heel goede of heel dure films trekken veel publiek
TELEVISIE
en een oprecht Europa zijn
tie grote vijanden
Te Washington draait reeds weiten met veel succes de film „High Noon"
met Cary Cooper in de hoofdrol. Laat U zich, wanneer deze film in Europa
komt, niet afschrikken door het feit dat dit een film is over het Wilde
Westen, blijft niet weg omdat de foto's, waarmee de bioscoop reclame
maakt, mannen met grote revolvers en grote hoeden tonen. Want dit is
een uitstekende Amerikaanse film, een film, die toont, dat een kunstenaar
ook van een zeer bekend gegeven iets groots kan maken. De rechtvaardige
enkeling tegenover lafaards en bandieten kon het thema meer afge
zaagd zijn? Maar gaat het zien en de kans is tien tegen een dat ge
enthousiast de bioscoop zult verlaten!
3
Van 65 tot 58 mil-
Hoen in twee jaar
Zulk een goed» film heeft
in Amerika zeker een be-
hoorlyk succes en verder
brengen heel groot opgezette
show-films ook altyd nog
veel dollars ln de la. ..Quo
Vadls" byvoorbeeld en Mil
lion Dollar Mermaid". Mn ar
het aantal mensen, dat ze-
regeld de oloscoop bezoekt,
neemt toch sterk af.
In 1950 schatte men het
aantal geregelde bezoekers
op B5 millioen. in 1952 op
5S millioen. Men kan zich
dan ook wel voorstellen dat
vele filmproducenten in het
overigens zo zonnige Cali
fornia met een zorgeiyk ge
zicht rondlopen.
In 1952 zyn er 640 biosco
pen gesloten. Op zichzelf
zegt dit laatste nog niet zo
heel veel. want er staat te
genover dat de openlucht-
bioscopen, waar men de
films van zyn eigen auto uit
bekykt, zeer in aantal zi'n
toegenomen. Men noemt die
bioscopen hier „Dnve-ln
theaters" en men kan ze het
best beschryven als reusach
tige. hellende parkeerterrei
nen, waar men van Iedere
auto uit een vrije kyk heeft
op een reusachtig projectie
scherm Vooral veel jonge
mannen, die een avond met
een meisje uit zyn. plegen
deze theaters te bezoeken en
het succes van deze Instel
lingen Is te begrijpen: Is de
film niet amusant dan heeft
men altlid nog het meisje
en omgekeerd!
In 1948 waren er 740 „drive
in theaters", in 1952 al 3R00.
T elevisie
directe oorzaak
Dat het in hel algemeen
de bioscopen echter slecht
gaat komt voor een groot
deel door de televisie, die de
mensen thuis houdt In een
van de artikelen, die wy deze
zomer over Californië schre
ven, werd al melding ge
maakt van de middelen, «el
ke de filmindustrie bedenkt,
om geld te verdienen met
films, die worden vrygege-
ven of speciaal vervaardigd
voor televisie. Men over
weegt om televisietoestel-be
zitters te laten betalen, vla
de telefoonrekening of door
middel van een automaat,
voor het zien van bepaalde
films. Nog altyd staat het
niet vast of het systeem van
de „phonevisie" of van de
..telemeter" gevolgd zal wor
den Tot dusverre was New
York een belangryk cen
trum voor de televisie. Sla
gen de filmmaatschappijen
er echter ln om veel voor de
televisieprogramma's te
werken, dan zou Los Anpe-
les behalve fllmstad ook tc-
levlsiestad worden.
Niet alleen echter de tele
visie bedreigt de Holly-
woodse goudmynen.
Steeds meer krijgt Ame
rika de concurrentie te duch
ten van de Europese fi'.m-
industrie. Was het voor de
oorlog alleen de Franse
film, die de Amerikaanse
hegemonie naar de kroon
streefde, althans naar Euro
pese begrippen, ernstiger ls
de huidige concurrentie van
Engeland en Italië. Enge
land heeft na de oorlog, in
het teken van Arthur Rai.k.
een voortreffelijke productie
ontwikkeld, die Amerika in
het niet onbelangryke. zelfs
zeer belangryke Europese
afzetgebied ernstige concur
rentie aandeed Italic, met
een zeer eigen productie,
verdrong Amerika in cultu
reel opzicht volledig van de
eerste plaats, zjl het dan ook
dat de Amerikaanse casset
tes In de oude wereld nog
steeds beter biyven dan de
Italiaanse. Er is echter meer.
Critici contra
magnaten
Engelse filmcritici staan
bekend zyn berucht zelfs
om hun scherpe oordeel,
hun niets ontziende vonnis
ten goede of kwade. Dit
heeft in Engeland geleid tot
een ernstig conflict.
Vele Amerikaanse film
maatschappijen hebben hun
advertentiecontracten met
Engelse bladen opgezegd op
grond van het feit, dat te
critische recensies over hun
films ln de Engelse pers ver
schenen. De Engelsman, zelf
bewust als hy is. heeft dat
niet genomen, en de re
gelrecht anti-Amerikaanse
stemming In de Engelse f:.m-
wereld en filmrubrieken der
bladen ls door die stap
slechts versterkt Wanneer
Amerika zijn advertentie-
contracten opzegt, blijkt
daaruit dat perspublicaties
hoog worden aangeslagen.
Het is de vraag of Amerika
z'ch in dit opzicht niet ern
stig ln de vingers heeft ge
sneden.
Inderdaad moeten die pers
publicaties hoog worden
aangeslagen, maar de Ame
rikaan is er zich niet van
bewust geweest, dat hy door
bestrüding van ongunstige
invloeden een stroom van
.door dik en dun tegenwer
kende" propaganda In liet
leven riep. Ook hier geldt
..right or wrong, my coun
try". het devies dat Enge
land door de eeuwen heen
op ieder terrein in het vaan
del schreef.
By dat alles komt. dat het
continent van Europa In het
uitbrengen van films ln
sterke mate afgaat op de re
sultaten van de vertoning
in Engeland
Ook elders
Niet alleen ln Engeland,
ook in Denemarken heeft
zich een ernstig conflict tus
sen critici en filmmaat-
schappijen afgespeeld. Ook
daar hebben tot dusverre,
evenals in Engeland, waar
men bereid bleek meer can
een millioen aan adverten
tiecampagnes op te offeren,
de mensen die het voor het
zeggen hebben en die ver
trouwd zyn met de Europtse
opvattingen omtrent vrije
meningsuiting, het gewon
nen. Ook daar laat men zuh
niet „ln de luren legem"
door boze fllmmagnaten d.e
de portefeuille zw aaienEer-
ïykheld boven alles, ook al
kost die eerlijkheid geld Het
is een devies waarvan de
waarde en de kracht nog
niet tot Hollywood zyn door
gedrongen.
Dit. meer dan de televisie,
is het géVaar voor het do
rado van de filmindustrie.
Niet voor de filmkunst. Die
staat hierbuiten. De film
kunst zetelt niet in het cen
trum van de dollarsirooo
via het witte doek. Helaas
blijft 99 procent van de film
productie industrie, een half
prorenl amateurisme en een
half procent (of nog min
der) kunst.
Jeugd kent geen
waarde van
geld en goed
Blokkenbouwdoos voor Zweedse jongens
Vr BEF ons alstublieft de stok terug",
aldus schreef dezer dagen een Zweeds
inspecteur voor Lager Onderwijs aan het
hoofdbestuur der scholen. „De onderwijzers
krijgen de ene zenuwinstorting na de andere
en verzoeken long vóór de pensioengerechtigde leeftijd om ontslag. Het veer J54 Per kwartaal. Zij wordt niet
3 t i ii ij" aan de vader maar aan de moeder ge-
gezog kan niet meer worden gehandhaafd stuurd, die het meestal in kleding om-
Deze hulproep nog geen 50 jaar nadat Ellen Kay" De eeuw van het zet, want vraagt U maar niet, hoeveel
kind" meende te moeten uitroepen wos voor ons aanleiding, eens het kinder- p'AU wanneer T fMn de"sneeuw SpeeltI
paradijs Zweden onder de loupe te nemen. Op zijn minst toch een stel of drie.
Ook de oudere jeugd heeft niet te
Zweden is Inderdaad een paradys liep. antwoordde hij droogjes- „Een klagen,
voor de jeugd lemma«een briefie van vyf. f 3.65'. Rr zyn reeds enkele ..jeugdhuizen".
Overal zijn openbare speelplaatsen. jjat jS veel geld", zelden wy paeda- waar werkelijk van alles is pingpongen
waar geschoold personeel toezicht houdt gogisch Maar zoonlief wist al beter bio. gereedschap om te knutselen en
's Zomers staan daar grote kisten met „pappa zegt. dat ieder kind vier keer dito om een eigen krant uit te geven,
speelgoed ter beschikking Er zyn stelten per jaar f 7250 krijgt die kryg ik En nog zyn vele ouderen niet te-
voor iedere leeftyd en blokken zó groot, toch ook? vreden.
dat mem er een huisje mee kam&ou- inderdaad, de kinderbijslag waar Feestjes worden georganiseerd, dans-
ÈHTbanm el sSmnS en «lS h'"op cedodd ™d dedr,a!t "W* aïonda'> sl'°™ "nd™ I">au
i degenen gedacht, die hun vanda
lisme willen uiten, terwyl daarnaast
tuintjes en knutselwerk van het schep
pend karakter der kinderen getuigen,
's Winters is het al even mooi Geen
kind is zonder slee. ski's of schaatsen
en ln de verschillende parken staat
verder nog heel wat materiaal ter be
schikking om de Jeugd volop van
sneeuw en Ijs te laten genieten
Dit is alles uitsluitend bestemd voor
de jongeren van ten hoogste een jaar
of tien Daarna komt de leeftyd dat
men te „grootvoor de heuveltjes ln de
stad ls en de natuur met al haar
schoonheid wil opzoeken.
Iedereen begrypt dit verlangen en
gunt de Jeugd een of twee weken win-
tervacantie. Met treinen tegeluk gaan
zU derhalve ln Februari of Maart de
bergen in, naar Dalarna of andere mooie
streken. Na de donkere dagen doet een
zonnestraal in de bergen zeker goed!
En zo n reisje kost de ouders heel
weinig.
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand
Het lioofd koelhet haar kort
en zo ge modieus wilt zijn het geheel
dus in de schoot
AAN HET schoolbezoek zijn ln Zwe
den ln het geheel geen kosten
verbonden Zelfs boeken en schrif
ten zijn gratis. Bovendien kritgen de
kinderen Iedere dag een warme maal
tijd De ouders kennen in dat opzicht
dus niet de zorgen, die menieeen in
Nederland heeft Zelfs een door ziekte
veroorzaakte werkeloosheid betekent
geen ramp voor het gezin Een man, die
gehuwd is en drie kinderen heeft, kan
zich door gezinssteun. woningsteun enz.
een belastingvry inkomen verschaffen
van ruim Kronen 100 in de week En
wie het tactisch aanpakt komt zelfs
roe hoger'
Natuurlijk kost de sociale voorziening
veel geld. maar op 's lands begroting
staat het Ministerie van Sociale Zaken
dsn ook nog steeds boven Defensie (ca.
114 milliard gulden).
In het algemeen kent de Zweed dus
geen zorgen van betekenis, tenminste
niet wanneer men afziet van de pro
blemen. die zyn ontstaan door boven
zijn stand te leven. De zeven vette
jaren hebben een zekere gulheid
(baast zouden wij zeggen: lichtzin
nigheid) In de hand gew erkt, welke een
Nederlander zich nauwelijks kanvoor
stellen.
Hóe royaal de ouderlijke hand is
merkten wy het eerst toen onze spruit
op een ysje van niet minder dan zeven
stuivers werd getracteerd door het even
eens 7-jarige zoontje van een schilder.
Toen wii enigszins verbaasd de jongen
vroegen met hoeveel geld hij wel op zak
PARIJS. Februari 1953.
Parijs. Januari. Februari. Shows.
Shows en SHOWS. Alle mogeiyke en
een heleboel „onmogelijke" shows!
Voorspellingen, verwachtingen, des
illusies en meevallers
De gewoonte is een traditie geworden
en dus openden de modistes het half
jaarlijkse mode-festival. Zy brachten
hoeden - als - een - vlak - dakje, hoeden-
voorover, hoeden, die het achterhoofd
deels omvatten, en modellen, waaraan
van kruin tot nek een verbloemende
bloemenvracht bengelt, „camouflage
voor de weer groeiende haren in hun
leliik en moeilijk overgangsstadium',
werd er yiings geconcludeerd
