Leidsch Dagblad | 1953 | 12 februari 1953 | pagina 1

LEIDSCH

DAGBLAD

RAPPORT AFDAMMING ZEEGATEN WORDT
OPENBAAR GEMAAKT

Komend springtij niet verontrustend

91ste Jaargang

DONDERDAG 12 FEBRUARI 1953

No. 27838

Directeur J W Henny

Hoofdredactie: B.W Menkhorst en J Brouwer

DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN

£6— per kwartaal: f 0 47 per week

Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507

Minister Algera lieht Tweede Kamer in

I Kamer

Uitbreiding van liet

Spionnace op Amerikaanse
hoge scholen?

De republikeinse voorzitter van de
commissie van het Huis van Afgevaar
digden voor on-Amerikaa ise gedragin
gen, Frank Velde, heeft gezegd, dat Rus
sische spionnen in de Amerikaanse
universiteiten zi.tn binnengedrongen en
de Russen hebben geholpen bij het ont
dekken van het geheim van de atoom-
I bom

Velde verklaarde, dat, toen hij van
Truman hoorde dat de Russen de
atoombom hadden, hij er zich van be-

(Van onze parlementaire redacteur. wust werd dat Rusland het probleem
In de Tweede Kamer is gisteren een I nooit zou hebben opgelost behalve door

dankt
buitenland

Raak!

M-

waarschuwingssysteem

(Van onze parlementaire redacteur)

In de Tweede Kamer heeft de minister van Verkeer en Waterstaat,
mr J. Algera. gisteren medegedeeld, dat de regering - gelijk reeds uit
de Memorie van Toelichting op de waterstaatsbegroting van 1951 is
gebleken - de mogelijkheid van hogere stormvloeden kende.

Zij beraamde plannen daartegen, maar zij werd door de zee over
vallen en overlopen. De plannen moeten nu met des te groter spoed
worden uitgewerkt en indien mogelijk worden uitgevoerd.

Het vraagstuk van de afdamming van de zeearmen is vele malen
moeilijker, dan dat der afsluiting van de Zuiderzee. De regering kan
thans niet meedelen, of het tot deze afdamming zal komen. Wij moeten
er van uitgaan, aldus mr Algera, dat de werken tot afsluiting van de
zeegaten enige tientallen jaren zullen vorderen.

In November '52 is aan een commissie onder leiding van ir A. G.
Maris, de Directeur-Generaal van de Rijkswaterstaat, opdracht tot
bestudering van dit vraagstuk gegeven. De regering heeft een beroep
gedaan op top-figuren buiten het ambtelijke kader, om zich voor deze
nationale zaak in dienst van het vaderland te stellen, terwijl aan prof.
ir J. Th. Thysse. de directeur van het Waterloopkundig Laboratorium
te Delft, die onlangs voor het geven van gast-colleges naar de Ver.
Slaten is vertrokken, is verzocht naar Nederland terug te keren, om
aan het voorbereidende werk deel te nemen.

De zaak, aldus de minister, is een centraal punt van mijn beleid
en hij voegde er aan toe. het een volksbelang te achten, dat het rap
port openbaar wordt gemaakt.

Uitzonderlijke storm

De minister heeft aan de hand van
de eerrapporten een uitvoerig over
zicht gegeven van de ontwikkeling van
form en stormtij. De zware storm, die
ten Westen van Schotland woedde en
op Zaterdag 31 Januari in de Ierse zee
oorzaak werd van het vergaan van de
eerboot naar Ierland, hield voor de
Nederlandse kust geen abnormale ge-
v.uen in. In de loop van Zaterdag ver-
I p'aalste de depressie zich naar het
Noorden, heersten langs de Noorse en
I Deense kust matige en langs de Neder
landse kust harde Westelijke wind. Aan
de Westzijde van deze niet abnormaal
d.ene depressie breidde zich vervolgens
ee i storm uit. terwijl op de Noordzee
een trogvormige storing tot ontwikke
ling kwam.

Om 7 uur "s avonds noteerden Ter-
s nellingerbank en het lichtschip bij
T?\e! windstoten van 100 km. snelheid,
bij Goeree van 85 km. Het vermoeden
van hoog water, tussen 3 en 6 uur deed
c morgens om 11 uur gegeven waar-
j-huw'ingen van kracht blijven. Om 5
uur 15 werd de waarschuwing voor
storm verzonden en om 5 uur 45 volgde
een waarschuwing, dat het verwachte
heec water het normale peil zou over
schrijden. Deze waarschuwing werd om
6 uur nog eens extra per radio vermeld.

Pure communistische
fantasie

Zondagmorgen om 4 30 uur was er
een extreme vloed. Nog nimmer in de
geschiedenis had men een wateropzet
van een dergelijk karakter uit de Noord-

Weerrapporten
van hedenmorgen 7 uur

Oslo 6neeuw

Stockholm sneeuw

Konen hagen geheel bew

tonden sneeuw

Amsterdam geheel bew.

Brussel geheel bew.

Parite regen

Bordeaux onbewolkt

Nice licht bew.
Warschau
ZOrlch
Wenen

windstil -3 7

WEERBERICHT

Lichte vorst

De Bilt verwacht tot morgenavond:

Zwaar bewolkt met plaatselijk enige
sneeuw Matige tot krachtige en langs
de kust mogelijk nu en dan harde wind
'"-'en Noord en Noord-Oost. Tempera
tuur om het vriespunt tot lichte vorst.

(Opgemaakt te 10 uur).

13 FEBRUARI.

Zon op: 8.00 uur: onder: 17 50 uur

Maan op: 7.43 uur: onder: 17 16 uur.

Hoogwater te Katwijk te 2.44 en
1501 uur.

schap niet onbekend is. dat de bestaan
de dijken voor een storm als deze, die
hogere waterstanden bracht dan ooit
geregistreerd zijn. niet berekend zijn

Reeds in 1939 kreeg een Commissie
opdracht de situatie bij de beneden
rivieren te bestuderen en in haar voor
lopig rapport van 1940 concludeerde zij
tot ,een verhoging van de dijken, even
tueel een afsluiting van de Hollandse
IJssel. Uit de daarop volgende discussie
ontstonden het 4- en 5-eilanden-plan,
gevolgd door een afdamming van de
drie zeeaimen. De dijken beoosten die
afdamming zouden gevrijwaard zpn
tegen hoge stormvloeden. Dit alles, zo
zeide mr Algera. is niet aan de publieke
sfeer onttrokken en in dit verband ci
teerde hij de M. v. T. uit 1951, waaruit
bleek, dat men bij Waterstaat bepaald
niet heeft stilgezeten.

Geen ernstig gevaar voor
Westland

De minister heeft verklaard, dat door
de aanwezigheid van bunkers de afslag
van duinen niet is versterkt. Ook de af
slag van de zeekerende duinen bi)
's-Gravenzande is niet zo erg geweest,
dat daardoor voor het Westland ern
stige gevaren zijn ontstaan. De achter
liggende Slaperdijk is in goede staat en
het strand ligt bovendien vrij hoog.

Met betrekking tot de alarmering
deelde mr Algera nog mede. dat een
deel van de bevolking, die achter twee
dijken woonde, niet is gewaarschuwd.
Het waarschuwingssysteem zal worden
uitgebreid.

door de heer Romme ingediende motie
z.h st aangenomen, waarin de Kamer
dank uitspreekt voor de van het buiten
land ondervonden blijken van medele
ven in de nationale ramp.

De motie luidt:

De Kamer.

konnis genomen hebbende van de uit
eenzettingen van de regering betreffen
de de watersnood 1953,

bewogen door de stroom van naasten
liefde en saamhorigheid,

waarvan niet alleen heit Nederlandse
volk zelf treffende getuigenis geeft,
maar welke ook van over de grenzen als
een openbaring van volkerengemeen
schap tot ons is gekomen,
vertolkt aan alle bevriende regerin-

zee geregistreerd: het was een vloedgolf
over de lengte van Noord naar Zuid.
die bovendien nog werd bevorderd door
de ondiepten van de Noordzee.

De opstuwing van deze vloedgolf
heeft de getij-beweging geneutraliseerd
en de eb. gelijk overal werd geconsta
teerd, opgeheven Als extra-ongunstige
omstandigheid moet nog worden aan
gemerkt. dat de vloed geliik viel met
de zwaarste windstoten. Was de vloed
zes uren later of vroeger gekomen, dan
zou het verschil in hoogte plm. 40 cm.
hebben bedragen

Nu kwam het vloedwater op de
Zeeuwse eilanden 60 a 70 cm. hoger, op
de rivieren 30 ii 40 cm hoger, in Noord-
Holland 20 f» 40 cm. hoger en op de
Waddeneilanden 50 a 70 cm. hoger dan
de hoogst bekende vloeden.

..Wanneer, zo zeide de minister, des
kundigen in tijdschriften komen ver
klaren. dat zü wel geweten hebben
dat de dijken te laag zijn, dan wekt
het op zijn minst bevreemding, dat
zij dat op dit ogenblik wereldkundig
hebben gemaakt en dat zij voor deze
niet de weg naar het Departement
van Waterstaat hebben gezocht, om
daar van hun inzicht te doen blijken".

Aan het adres van de communisten
zeide de minister voorts, dat wat zij
te berde hebben gebracht in de geest
van: „Wij hebben het altijd wel ge
weten", de grenzen van een redelijk
verre heeft overschreden en zich op
het terrein van de pure fantasie be
weegt.

Men zat niet stil!

„Zou de mens alle risico's kunnen eli
mineren?" zo vroeg de minister. En hij
antwoordde: ..Er is geen volstrekte be
heersing van het water door dijken mo
gelijk. Maar in het menselijk vlak ge
redeneerd zeg ik: wij moeten het pro
beren".

wetenschappelijke berekeningen
kunnen daarbij helpen. Op grond daar-

daar staat tegenover, dat het de wetc-n-

Eén figuur wordt
verantwoordelijk

De regering heeft besloten in het ont
werp Noodwet voor te stellen de kosten
voor het herstel van de hoofd- en bui
tenwaterkeringen voor rekening van
het Rijk te doen komen.

Het Rilk, zo heeft minister Algera
toelichtend gezegd, neemt de uitvoering
ter hand, met de bevoegdheid voor de
Minister van Waterstaat tot delegeren
aan lagere publiekrechtelijke lichamen.

Van die bevoegdheid, aldus de mi
nister, zal ik op ruime schaal gebruik
maken. Het bestaande apparaat blijft
derhalve ingeschakeld. De regering
acht het echter, gelet op het nationale
karakter van de ramp, nodig, dat er
een centrale verantwoordingsplicht
komt. Er moet cén figuur zijn, die te
genover de volksvertegenwoordiging
tot verantwoording verplicht is. De
Statcn-Generaal moeten controle
kunnen uitoefenen.

De wet zal een beperkte werkingsduur
hebben en beperkt blijven tot het her
stel van de hoofd- en buitenwaterke
ringen.

Springtij van 16 Februari

Minister Algera heeft ook aandacht
geschonken aan het springtij van 16
Februari as. Daarover is nogal wat on
gerustheid ontstaan met het oog op de
toestand van de dijken.

Wij kunnen niet in de toekomst zien,
aldus de bewindsman, maar wanneer
er geen bijzondere invloeden van de
wind optreden, zal het water, naar ver
wacht wordt, niet veel hoger worden
dan de hoogwaterstanden sedert de
ramp. Alle voorzieningen zijn echter ge
troffen om op calamiteiten voorbereid
te zijn. Het weerschip Cirrus, dat in de
Atlantische Oceaan \ervangingsdtenslen
moest verrichten, blijft, dank zij de me
dewerking van de Amerikaanse rege
ring, die de stationsdienst laat overne
men door een weerschip van de Ame
rikaanse kustbewaking, ter beschikking.
De Cirrus zal nu op de Noordzee gesta-
tionneerd worden. Wij doen wat wij
kunnen, zo besloot de minister.

Koningin bezocht St. Annaland
en andere getroffen gemeenten

Dank gezegd voor Franse hulp

Het was op 18 Augustus 1950, dat H. M. de Koningin een bezoek aan de
gemeente Sint Annaland bracht. Uit alle huizen wapperden toen de vlaggen.
Honderden mensen juichten en zwaaiden cn iedereen was dolgelukkig de
Landsvrouwe op Sint Annaland te zien. Na bijna drie jaar werd het opnieuw
een onvergetelijke dag voor deze gemeente, zij het onder wel heel andere
omstandigheden'.

Om 12 uur zou Koningin Juliana zich gisteren van de toestand in Sint
Anna land op de hoogte komen stellen. Het werd echter kwart voor drie eer
een helicopter met de hoge gaste aan boord op het Schoolplein landde. Nu
wapperden er geen honderden vlaggen uit de huizen. Slechts die éne, die nog
juist voor de aankomst van Hare Majesteit uit de toren kon worden gestoken,
jt hetzelfde vertolken als de honderden dundoeken op 18 Augustus 1950.

het binnendrincen van zijn spionnen in
verschillende laboratoria en hoge scho
len van de Verenicdr Staten.

De commissie zal binnenkort overcaan
tot een onderzoek naar het communisme
op de Amerikaanse hogescholen.

Radio Moskou heeft de Verenigde Sta
ten, Engeland en Frankrijk er van be
schuldigd het Oostenrijks staatsverdrag
te hebben „getorpedeerd".

Zoals bekend, zijn de plaatsvervangers
van de ministers van buitenlandse zaken
der „grote vier" Maandag te Londen voor
de 260ste maal oijecngekomen om over
de bepalingen van dit verdrag te spre
ken De bijeenkomst werd echter voor
gen en volken de dank van Nederland onbepaalde tiid verdaagd, i.adat de Rus-
oor de sterkende steun, welke het zich sische afge-aardicde geweigerd had. het
ten nutte van de wereld waardig hoopt 1 door de Westelijke vertegenwoordigers
te betonen. 1 ingediende verkorte ontwerpverdrag te

en gaat over tot de orde van de dag. bespreken.

Dit nummer bestaat uit acht pagina's.

Evacué's uit ecu tehuis voor Ouden
van Dagen te Zierikzee vonden cm
..koninklijk" onderkomen in Palcis
het Loo. dat voor het herbergen van
vluchtelingen uit de rampgebieden

door H.M. Koningin Juliana gedeel
tclijk beschikbaar werd gesteld.
Aankomst van een der bussen, die
de bejaarde lieden vervoerden, aan
de rechtervleugel van het Palcis.

De Koningin droeg een bruine bont
mantel met hoofddoek en tekenend
voor de toestand ter plaatse ook
waterlaarzen. Zij werd begroet door
burgemeester F. M. Boogaard, waarna
notaris A. J. Bierens, de dijkgraaf, aan
Haar werd voorgesteld.

Tezelfder tijd vertoefden in deze ge
meente de chef van de sociale dienst en
de particuliere secretaris van bui ge-
meester Jean Paul David van Mantes,
een stadje ten Zuiden van Parijs Ook
zij werden aan de Koningin voorge
steld. evenals de burgemeester van St.
Maartensdijk. D C Bouwense.

Vervolgens begaf het gezelschap zich
naai de nabijgelegen Rode Kriiis-post.
welke in een school is ondergebracht
Hier wenste Hare Majesteit even rustig
de situatie te bespreken. Verheugd was
H M over de bevestieing van de burge
meester dat. in Sint Annaland geen
mensenlevens te betreuren waren De
burgemeester zette de ontwikkeling van
de rampspoedige nacht uiteen en noem
de daarbij in het bijzonder de water
bouwkundig ambtenaar, de heer Jnet
en diens medewerkers, die zich zeer ver
dienstelijk hebben gemaakt om to hou
den wat te houden was Dijkgraaf Bie
rens en de heer Kant van dc Rijkswa
terstaat gaven een uiteenzetting vnn
de situatie van het oeenblk. voor zover
het de diiken van de Sint Annalandse
waterkering betrof.

Vervolgens onderhield Hare Majesteit
zich nog enige tijd met de Franse afge
vaardigden, die door de burgemeester

Van vroeg in de ochtend tot laat
in de avond duren dc tochten, welke
H.M. onderneemt naar de geteister
de gebieden.

In het water staande is H.M. in
gesprek met dc Burgemeester van
St. Philipsland in het stadje van die
naam. dat het zo zwaar te verduren
had.

DT een enkal woord hebben wij
gisteren al melding gemaakt van
de voortreffelijke wijze waarop da
minister-president, dr W. Drees in da
Tweede Kamer heeft gereageerd od da
opmerkingen, welke van communistische
zijde zün gemaakt tijdens het debat
over de regeringsnota Inzake de waters
noodramp.

Onze parlementaire redacteur wees er
ln zijn overzicht al op dat de grond
toon van dat debat was algemene dank
baarheid voor de spontane hulp en
grootse offervaardigheid, welke zowel
door het binnen- a'a buitenland werd
betoond.

Juist waar de communisten zulk een
geheel ander geluid lieten horen, Hikt
het ons dienstig op .deze plaats enigs
zins uitvoeriger ln te gaan op hetgeen
dr Drees in antwoord daarop zeide:

„Ik had gedacht", zo sprak hij, „dat
in dit geval zuiver menselijke gevoelens
de overhand zouden hebben en dat deze
ramp niet gebruikt zou worden om po
litieke striid te voeren Het is helaas
anders ge'open. Od het ogenblik dat de
Amerikaanse hulpmiddelen honderden
mensen net leven redden, voelden de
commun: en zich geroepen de leider
daarvan nog eens uit te schelden.

De heer De Groot bezigde daarbij de
woorden- „Wij geloven niet aan die
Amerikaanse pest-generaals".

Waren hier Russische helicopters ge
arriveerd onder leiding van een Rus
sische generaal, zij zouden hem niet
hebben uitgescholden maar voor zijn
hu'p hebben bedankt

Van communistische zlide werd ge
zegd: Nederlandse militairen moeten in
de kazernes blijven, terwijl buiten
landse militairen hulp moeten bieden.
Wij weten, welke ontzaglijke presta
ties onze soldaten hebben geleverd.

Van alle kanten ontving ik telegram
men van aanbiedingen voor steun en
hulp, maar van communistische zijde
werd al dadelijk geopperd, dat de arbei
ders de gevolgen van de ramp alleen
zouden hebben te dragen.

De heer Gortzak beweerde dat het
Atlantisch Pact ons deze ramp heeft
gebracht. De communisten schreven,
dat het algemeen bekend was. dat de
Nederlandse regering weigerde de dij
ken te versterken, omdat zij dat geld
voor defensiedoeleinden wilden uitge
ven. Ik heb mij afgevraagd, aldus dr
Drees, waar is de vlammende waarschu
wing gebleven, die ongetwijfeld bil de
begroting van Verkeer en Waterstaat
had gegeven moeten worden van de
zude der communisten? De heer Gort
zak heeft bii de begroting van Verkeer
en Waterstaat over alle mogelijke din
gen gesproken, maar dit punt heeft hij
niet aangeroerd.

De communisten, zo besloot dr Drees
dit deel van zijn rede. trachten weer
propaganda te slaan uit dit trieste ge
beuren. maar er ls gelukkig in deze da
gen nog een andere stemming".

DE Kamer liet niet na haar onver
deelde Instemming te betuigen met
deze gevoelige afstraffing en ook
wij sluiten ons daarbli van ganser har
te aan.

Uit deze droeve omstandigheden po
litieke munt te willen slaan, ls politiek
van het allerlaagste al'ooi. waarvoor
wij niet anders dan afschuw kunnen
hebben.

En al behoort leedvermaak niet tot
de schone deugden, wij schamen ons
allerminst te bekennen, dat wij ons er
van harte over hebben verheugd, dat dr
Drees gisteren raak heeft geslagen.

Deze afstraffing was niet alleen dub
bel en dwars verdiend: zij was zelfs
noodzakelijk!

van Mantes naar het getroffen gebied
waren gestuurd, om In die gemeenten,
welke het dringendst hulp behoeven,
de helpende haud te bieden.

H. M. was door deze Franse bijstand
zeer getroffen en verzocht beide heren
de burgemeester en bevolking van
Mantes voor dit spontaan medeleven
dank te zeggen.

Daarna vertrok de Koningin met bur
gemeester Bouwense per auto naar Sint
Maartensdijk.

Eerder op de dag had de Koningin
een bezoek gebracht aan Schouwen-
Duiveland Zij airiveerde om een uur in
de haven van Zlerlkzee, met een rijks-
politieboot uit Bergen op Zoom. Zij
werd vergezeld door haar particulier

Avr N. SnuttAvis en de

heer C. Philips, lid van Gedeputeerde
Staten van Zeeland. Zij werd op de kade
begroet door de burgemeester van Zic
rikzee. jhr mr J. Schuurbcque Boeve en
de wethouders Gerritsen en Den Boer.
Voorts waren aanwezig ir A. B. J. de
Koning, ingenieur van de Provinciale
Waterstaat en mevrouw S. C. de Casem-
broot—baronesse van der Felts. echtge
note van de Commissaris der Koningin
in Zeeland.

Na een bezoek aan het Rooms Katho
liek Ziekenhuis te Zierikzee. waar de
Koningin sprak met de moeder-o-
begaf Zij zich naar de trouwzaal i
het stadhuis, waar men aan haar voor-
1 stelde kolonel van Waning. comman
dant van de maritieme strijdkrachten
op Schouwen.

Deze roemde het werk van de Ier-
seker cn Urkcr vissers, speciaal van
schipper Schol, die 400 a 500 mensen
gered heeft.

Voorts werden voorgesteld dr C M.
van Hooren. leider van het Rode Kruis
op Schouwen, de burgemeesters van
Oostcrland en Nieuwerkerk. de comman
dant van de Amerikaanse troepen.
George Worse, en die van de Engelse
troejicn. captain Casement, Mees Toxo-
peus. ds J. M. Barendrecht en dr Van
den Acker, een veearts uit Zierikzee.
onder wiens leiding niet minder dan
7000 stuks vee gered zijn. De Koningin
heeft vervolgens Zierikzee bezichtigd en
zich op straat met verscheidene omstan
ders onderhouden Van Zierikzee uit is
Zij per helicopter naar Brouwershaven
vertrokken. Daarna heeft zit St. Anna
land. Sint Maartensdijk, Scherpenlsso
en Sint Philipsland bezocht.