LEIDSCH mDAGBLAD
Eisenhower als Amerikaans
president beëdigd
pl
91ste Jaargang
WOENSDAG 21 JANUARI 1953
No. 27819
Directeur: J W Henn, DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Lelden Giro No 57055
Hoofdredactie: B W Menkhorsi en J Brouwert fi_ pe| kwariaal. f 047 per week Telefoon Dir. en Adxn.: 25041. Red 21507
Prachtig weer begunstigt de
echtigheden
blikeinse verkiezingscampagne er in be
houden was en al het minder sympa
thieke er uit was verdwenen
Er was niets van de heksenjacht,
niets van de plannen inzake een ge
forceerde budgetbesnoeung, niets in
zake het isolationisme of minder steun
aan het buitenland Wel gaf hij blijk
van een verheugend inzicht in de weder
zijdse afhankelijkheid der vrije volken
cn van de hang naar een sterk inter
nationalisme. ook ten aanzien van de
wederzódse handel, en van een klaar
besef, dat het Amerikaanse leiderschap
zich wachten moet voor imperialisme
en bedilzucht.
Grote waardering werd bovendien aan
de dag gelegd voor de Fransen en Brit
ten betreffende hun actie tegen het
communisme in Azië. terwijl een krach
tig beroep op Europa werd gedaan om
tot eenheid te geraken
Bovenal echter en dat maakte de
rede zo ernstig gaf hij blük van een
helder Inzicht in het grote gevaar, dat
- l j M -iiii voor de wereld dreigt, als binnen afzien-
Zij was daarbij hoopgevend, niet alleen voor Amerika, doch ook voor allen bare tód twee grote mogendheden bel-
daarbuiten, die de vrijheid liefhebben! |dr bommen zullen bezitten, die de mo-
gelijkheid van massale wereld-zelfmoord
in zich houden.
Zon Eisenhower er in slagen In Ko
rea een eervolle vrede le hereiken, dan
j zou dat een hele preslatie zijn. Maar
terecht gaan zijn ambities \erder.
(Telegrafisch van onze correspondent te Washington)
Eisenhower heeft op de trappen van het Capitool te Washington de eed
op de grondwet afgelegd en is daarmede president geworden van de mach
tigste staat ter wereld. Een nieuw tijdperk is voor Amerika begonnen en omdat
de toekomst grot^ mogelijkheden, doch tevens qrote gevaren inhoudt, was
deze eedsaflegging een groots, doch tegelijk een a.-t ernstig moment. De
rede. welke de president na de eedsaflegging uitsprak, was wederom ernstig,
maar tevens uitermate bezielend.
Binnen enkele dagen zal men in de i
bioscopen, overal ter wereld, behalve begin van een
dan achter het IJzeren Gordijn, de kleu- 1 *j.dpei^'
renfilm van deze plechtigheid kunnen t Vf »e voo'al. be'an?"
zlen met het Capitool als achtergrond: ruk cmdat al het goede uit de repu-
de grijswitte koepel van het Capitool en
het stralend witte platform waarop
Elsenhower de eed aflegde, fel afstekend
tegen de blauwe hemel, waar een uur
tevoren de morgennevels door de zon
Waren weggevaagd.
Voor het platform speelde een rooa
gekleed muziekcorps der mannieis. Em
sopraan zong het volkslied, dat honderd
duizend mensen met eeibied aanhoor
den Soldaten op het dak van het Capi
tool' hielden de wacht, stram in de hou
ding. saluerend met witte handschoenen
aan. Langzaam gleden kleine zilveren
luchtschepen langs de blauwe lucht,
glinsterend in de zon.
Dat het weer zo gunstig was op deze
dag. moest \an meer dan normale be
tekenis worden genoemd. Natuurlijk
gunde ieder de nieuwe president gaarne
extra-glorie in de vrolijke zon en na
tuurlijk was het verheugend dat d« gro
te parade, dank zij het goede licht, zulk
een kleurig schouwspel bood. Maar er
was nog een andere en veel belangrij
ker reden, waarom dit goede weer zo
verheugend moest worden genoemd, en
wel dat nu de televisie heel de wereld in
staat stelde met deze gebeurtenissen
mee te leven.
^Elsenhower, wiens rede een voortref
felijke indruk heeft gemaakt, hpeft een
jeans iets groots tot stand te brengen,
doch hij zal dat alleen kunnen, dank
zij z'n' geweldige populariteit by het
Amerikaanse volk.
De ideeen, die in zijn gisteren ge
houden rede naar voren werden ge
bracht, worden echter dat is be
kend geenszins ten volle gedeeld
door het Congres dat in het Capitool
op de achtergrond de wetgeven
de macht uitoefent. Eisenhower zal
dus alleen dan opgewassen blijven te
gen de remmende of opponerende
congresleden, indien hij kennelijk het
vertrouwen en de waardering
volk achter zich houdt.
Terugblik op Truman's bewind
Lange reeks grote beslissingen
In de acht jaar. waarin Harry S. Tru
man president der Verenigde Staten is
geweest, hebben veel belangrijke ge-
hpj bcurtenissen. welke niet alleen van be
tekenis voor de Verenigde Staten, maar
voor de gehele wereld waren, plaats
En ziehier nu. wat dit mco'.e weer gevonden,
met de plechtigheden te maken had I De voornaamste waren: Het eind van
Grote publiciteit en contact met de mas- de tweede wereldoorlog kwam, het
sa zullen Eisenhowers kans op succes in atoom-tijdperk" begon, "de Verenigde
de komende jaren aanzienlijk doen stlj- 'Naties werden gesticht cn de Koreaanse
gen. Vandaar dat het zo goed was dat I oorlog brak uit.
zeker een millioen mensen de intocht in deze en tal van andere wereldpro-
met eigen ogen hebben gezien en dat. blemen was Truman de man. die voor
dank zij het goede licht, vele millioenen 'grote beslissingen kwam te staan. Men
op de televisietoestellen de grote gebeur- heeft wel eens gezegd, dat er geen Amc-
tèms.wn in de hoofdstad voortreffelijk nkaanse president is geweest, die met
hébben kunnen volgen^Op de kleuren- zoveel internationale vraagstukken te
films zullen de eedsaflegging en
uitspreken van de rede thans extra
mooi in de herinnering blijven voortle
ven.
Gisteren zijn in het proces-Oradour
te Bordeaux drie beklaagden gehoord.
De vroegere onder-officier van dc
Waffen-SS George Boos de enige der
■feasser beklaagden, die vrijwillig bij de
SS heeft dienstgenomen gaf toe dat
hij in Oradour mannen terechtgesteld
en gewonden afgemaakt heeft.
De Elzasser Buch bekende in Oradour
deel te hebben uitgemaakt van een exe-
cutiepeleton en vier of vijf geweerscho
ten te hebben gelost
Beklaagde Albert Spaeth, zei. dat hij
alleen maar op wacht had gestaan in
het dorp. Later is hij gedeserteerd Als
Vrijwilliger in Indo-China is htj wegens
moedig gedrag onderscheiden.
Rustig weer houdt aan
•- Het KN.MI. deelt mede:
Het weer in ons land blijft onder in
vloed staan van een krachtig gebied
van hoge luchtdruk, dat zich van de
Britse eilanden tot over de Alpen uit
strekt Langs de Oostflank van dit ho-
gedrukgebied stroomden tijdens het
weekeinde koude luchtmassa's vanuit
Scandinavië naar het Zuiden, waardoor
ln Duitsland en het Alpengebied tijde
lijk weer strenge vorst voorkwam. Ook
WEERBERICHT
Iets kouder overdag
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met later
kans op wat lichte regen of motregen.
Matige, langs de kust tijdelijk vrij
krachtige wind. ruimend van West naar
Noord. Iets kouder overdag. «Opge
maakt te 10 uur).
22 JANUARI
Zon op: 8 34 uur; onder: 17 09 uur.
Maan op: 10 59 uur; onder: 1,42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.11 cn 20 37
uur.
doen heeft gehad.
Na de dood van president Franklin
D. Roosevelt aanvaardde hu op 12 April
1945 zijn hoge ambt.
„Ik was van mening, dat zeker een
millioen mannen bekwamer waren dan
ik om de taak van president op zich
te nemen," zei Truman onlangs, „maar
deze taak was voor mij weggelegd en ik
moest haar op mij nemen. Ik heb ge
tracht alles te geven, waartoe ik instaat
Hij aanvaardde zijn taak toen de twee
de wereldoorlog op zón felst woedde.
Overal in de wereld hadden vrije men
sen al hun hoop gevestigd op de mo
gelijkheid van een duurzame vrede voor
alle volken. Hun staatslieden bereidden
zich vol verwachting voor op een pe
riode van intcrnotionale samenwerking
en betere bestaansmogelókheden voor
allen.
De conferentie te San Francisco, waar
hef handvest van de Verenigde Naties
werd opgesteld, werd op 25 April 1945.
twee weken na het overlijden van pre
sident Roosevelt, geopend
Nog geen maand na zijn benoeming
tot piesident (op zijn verjaardag, Meü,
eindigde de oorlog tegen de Nazis en
hun bondgenoten en kort daarop zag
Truman zich geplaatst voor een van de
moeilijkste beslissingen, die een presi
dent ooit heeft moeten nemen. Truman
besloot gebruik te maken van de
atoombom om het herstel \an de vrede
Dit nummer bestaat uit acht pagina's.
in Italië houdt de winter aan. Tijdens
de afgelopen nachten kwam in de Po-
vlakte plaatselijk zelfs II graden vorst
voor. De koude lucht kan ons land et ti
ter niet bereiken, zodat de temperatu
ren bij ons eiridelyk tot enkele graden
boven de normale waaide opliepen.
Ondertussen vindt over Scandinavië
een nieuwe koude-uitval plaats, na het
passeren van een diepe stormdcpressle,
die van IJsland over de Noordkaap naar
het Oosten trok Het front, dat deze
koude luchtmassa's scheidt van de
zachtere lucht boven onze omgeving kan
morgen ons land bereiken. Aangezien
de koude lucht echter over de Noord
zee moet stromen, voor z\j ons land be
reikt. is morgen nog geen belangrijke
temperatuurdaling te verwachten Of
het passeren van het front met enige
neerslag gepaard zal gaan is nog onze
ker. maar deze zal waai schijnlek slechts
zeer licht zón.
Aangezien ons land dicht bij het cen
trum van het hogedrukgebied boven de
Brit-se eilanden blijft, liggen, mag men
verwachten, dat het lustige weer zal
aanhouden.
Korea op zichzelf is nog geen einde
van deze periode van groot gevaar.
Eerst dan zal de wereld Amerika ten
volle dankbaar kunnen zjjn voor zijn
politiek leiderschap, wanneer de kans
op dodelijke kortsluiting volledig is
is geliquideerd. Achter het IJzeren
Gordijn is men beducht voor Eisen
hower!
Hieraan kan dit voordeel verbonden
zijn. dat men hem althans serieus zal
nemen. Er is voor de Russen dien
aangaande alle reden. Zoete broodjes
worden er in Washington niet meer
gebakken. Zolang de toestand niet
verbetert, zal Amerika zjjn militaire
paraatheid verhogen.
Dat zal offers kosten, maar. zo zei-
de de president, die toch ook nog ge
neraal is: de ransel van de soldaat
zal een minder zware last zijn dan
de ketenen van de gevangene!
PARADE.
Aan het hoofd van de parade-optocht,
welke drie uren duuide, begaven de
nieuwe president en de vice-president
zich na het uitspreken van de rede via
de beroemde Pennsylvania Avenue naar
het Witte Huis.
Voor het Witte Hüis nam Eisenhower
een parade a'. waarbij wel heel duide-
Ljk gedemonstreerd werd. dat natio-
naal-socialistische of fascistische hy
sterie ten opzichte van de leider bó het
Amerikaanse volk ten enenmale ont
breekt, Men zwaaide en applaudisseerde
hartelijk, maar zelfs van uitbundigheid
was geen sprake. Wel van familiariteit
'mmers, toen vice-president Richard
Nlxon passeerde en de andere kant uit-
Ueek, riep een heer naast ons: „Hé,
Dick", en dat deed de vice-president
terstond onze kant uitkijken en zwaaien
en men denke nu niet. dat onze buur-
man Nixon persoonlijk kende
Het publiek toonde zeker bewondering
oor de strakke gelederen van de vooi -
I bumarcherende troepen, maar -in iedere
parade ook in de beste is er op
J een gegeven ogenblik wel eens iets mis.
En dat was ook hier zo.
In dat geval riep het publiek geamu
seerd: „Hé jongens, een beetje ln het
gelid!"
In landen waar men een soort heilig
ontzag heeft voor het leger, zou men
een parade niet gauw afwisselen door
het meevoeren van een olifant, dan
sende meisjes. Indianen cn cowboys
(die polilie-agentcn in hun lasso
vangen), praalwagens enz. Het publiek
waardeerde al die kleur en vrolijkheid
erhter bijzonder. Eerlijk gezegd zakte
de stemming juist enigszins toen
dreunende tanks en 280 mm kanon
nen voorbij gromden! Dat de Ame
rikanen goede soldaten kunnen zijn.
hebben ze bewezen, maar militaris
tisch zijn zü stellig niet.
MOEILIJKHEDEN MET
WILSON.
Eisenhowers regiem is goed begonnen
Eruge moeilijkheid geeft op het ogenblik
evenwel de positie van Wilson, die
Eisenhower tot minister van defensie
had verkozen. Wilson bezit namelijk
2'. millioen dollar aan aandelen Gene-
ïal Motors en General Motors voert
veel defensieorders uit. Direct, zowel als
indirect, zou Wilson veel te maken heb
ben met de industrie waarin hijzelf fi
nancieel geïnteresseerd is. Velen in de
senaat achten dat onoirbaar en een uit
weg is nog niet gevonden.
Voor het overige was het feest in
Washington. Alle hotels waren overvol.
Negenduizend mensen waren onderge
bracht in noodhotels, gevormd door
Pullmanslaapwagens op het rangeer
terrein.
Met een bezoek aan twee gTOte in-
anguraticbals hebben de president en
zijn echtgenote de feestdag besloten.
in het gehele gebied van de Stille Zuid
zee te bespoedigen.
„Ik nam dit besluit", zo zeide hij. „in
de overtuiging, dat hiermede honderd
duizenden mensenlevens gespaard zou
den worden, zowel van Japanners als
van Amerikanen."
President Truman heeft tal van stap
pen genomen ten aanzien van de „koude
oorlog". Onlangs zeide hó nog: „De
koude oorlog tussen hen. die de vrijheid
liefhebben en hen. die de wereld willen
terugvoeren tot slavernij en duisternis,
heeft steeds mijn volle aandacht ge
had."
De Truman-lcer. een uitvloeisel van
de bede van dc president toen hij op 12
Maart 1947 het Amerikaanse Congres
verzocht gelden beschikbaar te stellen
voor militaire en economische steun aan
Griekenland en Turkije, wordt als een
van zón successen beschouwd.
De beginselen van de Amerikaanse
steun aan de „vrije landen" werden rrn
paar maanden later op bredere basis be
lichaamd in het Marshall-plan. dat 5
Juni 1947 werd ingediend door de toen
malige minister van buitenlandse za
ken George C. Marshall.
Direct na zijn tegen de voorspellingen
in geslaagde verkiezingscampagne m
1948. toen hij werd herkozen, bracht
Truman op 20 Januari 1949 in zón in
augurele rede het punt-vier-programma
ter sprake, dat ten doel heeft techni
sche steun te verlenen aan volken in
ten achtergebleven gebieden.
Toen de sovjet-regering in April 1948
alle toevoerwegen te land naar Wcst-
Bcrlijn afsloot, gaf president Truman
de stoot tot de bekende luchtbrug.waar
mede Amerikaanse en Britse vliegtuigen
voorraden en levensmiddelen naar Ber
lijn vlogen en waardoor de sovjet-unie
genoopt werd de blokkade 30 September
1949 te beëindigen
Op 4 April 1949 werd het Noord-At
lantische Verdrag ondertekend. De orga
nisatie van het Noord-Atlantische Ver
drag omvat thans 14 landen, die zich
hebben aangesloten ten behoeve van de
gemeenschappelijke verdediging Zowel
Truman als de aftredende minister van
buitenlandse zaken. Acheson hebben bu
de totstandkoming van dit verdrag een
belangrijke rol gespeeld.
Op 8 September 1951 werd te San
Francisco het vredesverdrag met Japan
gesloten en op 1 September 1951 het
defensie-verdrag tussen de Ver. Staten.
Australië en Nieuw-Zeeland. Een derge
lijk verdrag werd 30 Augustus 1951 ook
gesloten inet de Philippuntn.
Op 10 October 1951 tekende Truman
de wet. die leidde tot de oprichting van
dc organisatie voor de wederzijdse vei- j
lirheid. waarlangs economische, techni
sche en militaire steun op grote scha.il
aan de bondgenoten kon worden ver
leend.
Op 25 Juni 1950 stond president Trli
man nogmaals voor een moeilijke be
slissing, toen de stród in Korea ont
brandde In nauwe samenwerking met
de Verenigde Naties gaf hij aan Ame
rikaanse strijdkrachten bevel de Zuid-
Koreaanse republiek ter zijde te staan.
Aan de vooravond van zó" aftreden
als president vertolkte Truman onge
twijfeld de gevoelens van het gehele
land. toen hij op 8 Januari 1953 in zijn
boodschap over dc toestand van de
unie zeide: „Thans staan wij op het
punt onze nieuwe president te instal
lerenIk beloof hem plechtig mijn
steun en ik verzoek U allen hem de Uwe
tc geven."'
Bloots hoofd staande op de trappen
van liet Capitool legt Eisenhouwer.
de nieuwe president van dc Ver
enigde Staten, dc eed af in handen
van de president van het opperste
gerechtshof. Fred. M. Vinson.
Deze foto werd radiografisch naar
Londen overgebracht cn vandaar
per telefoonlijn naar Amsterdam.
Dr Drees wenst Eisenhower
geluk
Namens de Nederlandse regering
heeft minister-president dr Drees het
volgende telegram gezonden aan Eisen
hower. die gisteren geïnstalleerd is als
president van de Verenigde Staten
Mynheer de president.
Ik heb het grote genoegen U uit
naam van de Nederlandse regering ir-ón
meest hartelijke gelukwensen aan te
bieden ter gelegenheid van Uw inaugu
ratie als president van de Verenigde
Staten van Amerika
Het Nederlandse volk zal zich U al
tijd herinneren als de leider van de ge
allieerde sti ijdkrachten. die Europa be-
vrijdden. De grote belangstelling, die U
heeft getoond voor de opbouw van het
economische en militane potentieel der
Europese landen, geeft ons het vertrou
wen dat de Verenigde Staten onder Uw
bezielende leiding hun samenwerking
met alle vredelievende naties ter hand
having van de vrijheid en de democratie
in de wereld zullen bestendigen.
Besprekingen over
uitwijzing
Men hoopt op spoedig
resultaat
liet West-Duitse Kabinet heeft gis
teren het Nederlandse verzoek tot uil-
wyzing der uit Breda ontsnapte ge
vangenen behandeld en besloten, dat
vertegenwoordigers van de Departe
menten van Justitie en van Binnen
landse Zaken opnieuw voeling zullen
nemen met de Nederlandse Ambas
sade.
Van de zijde der Nederlandse Am
bassade te Bonn werd ons verklaard,
dat dc Ambassade nog niet op de
hoogte gesteld was van dit besluit en
daarom een afwachtende houding zal
aannemen. Niettemin sprak een
woordvoerder der Ambassade dc hoop
uit. dat de beide gearresteerden zul
len worden uitgewezen en dat de op
sporing der vijf nog niet gegrepen
misdadigers spoedig tot resultaat zal
leiden.
De woordvoerder sprak er zijn be
vreemding over uit, dat deze vijf \oort-
vluchtigen zich nog steeds verborern
weten te houden ondanks het feit dat
zij zich zonder middelen van bestaan ln
het gebied der Bondsrepubliek op
houden.
De afgevaardigde van de Duitse
Bondsdag, dr Erich Mende, van de li
berale partij, die een der vluchtelingen
heeft ontvangen, doch geen aanleiding
heeft gevonden om hem bn de politie
aan te geven, heeft verklaard, dat hu
zich daarbij had gevoeld als .een advo
caat der menselijkheid, die ook daar be
tracht moet worden waar zij op het eer
ste ogenblik misschien onverdiend leek".
De Grondwet gaf volgens dr Mende
iedereen, ook niet-Dultseis, het recht
zich met verzoeken tot de afgevaardig
den te wenden.
Het zou volgens hem in strijd met dc
Grondwet geweest zón dit vertrouwen
te misbruiken.
Melk wordt één cent duurder
Het ligt in het v
Minister van Landbouw. Visserij cn
Voedsel voorziening om binnenkort de
prijs van de consumptiemclk met één
cent per liter voor het gehele land te
verhogen. Over de datum, waarop
deze verhoging zal ingaan, zijn bespre
kingen nog gaande.
Deze maatregel zal een grote on fas
ting voor het Landbouw-Egaluatiefonds
betekenen Uit dit fonds wordt name
lijk de subsidie op de consumptiemelk
betaald.
NIEUWE PROEF INZAKE
PERZISCHE OLIE
De Italiaanse tankboot „Mariella" is
gistermiddag met 4 000 ton ruwe petro
leum uit Abadan vertrokken met be
stemming Zuid-Amerika. Genua of Po
len Daarover is men het niet eens.
Blókbaar tracht men de Engelsen te
misleiden.
Oud-
Leiden
Een kostelijk plaatje - B ffiLaljJ
int dc collectie Ooe- f ff'"fffn iffii BsÉfó
detjee-van der Zan-
den! Het is een oi>-
die van een voetgan
ger. die tijdens dc opname de rijwegf?) overstak, maar zich met dc tijd gunde om even te poseren. Dc beide
dienstboden lieten maar al tc graag dc mattenklopper even rusten, niet vermoedende, dat zij ruim een halve
eeuw later nog eens in dc krant zouden komen tc staan. Het verkeer moet ten tijde van deze opname wet
beperkt zijn geweest tot voetgangers, handkarren, koetsjes cn sleperswagens, want zelfs dc nuts van dc
paardentram zoeken wij tevergeefs.
Het spreekwoord „Tijd is geld" was kennelijk toen nog niet uitgevonden
