LEIDSCH DAGBLAD Klipfontein" zonk binnen drie uur uw dekens 91ste Jaargang VRIJDAG 9 JANUARI 1953 No. 27809 Directeur: J VV Henny Hoofdredactie: B W Menkhorst en J Brouw DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.6.— per kwartaal; f 0 47 per week Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir en Adm 25041; Red. 21507 Een slechte inzet De inzet van het nieuwe jaar kan men moeilijk gunstig noemen! En de Franse regeringscrisis is wel in de eerste plaats verantwoordelijk voor deze gang van zaken. Aan het einde van 1952 stond de stich ting van de Europese Ve-dedigings Ge meenschap er reeds niet al te gunstig voor. doch thans mag men zich in alle ernst afvragen, zelfs al erkent men de waarheid van het oude gezegde, dat de 6oep niet zo heet wordt gegeten, als zij wordt opgediend, of er in de practijk nog veel van terecht zal komen In scherper vorm dan ooit tevoren, komen thans alle bezwaren tegen een Europees leger opnieuw naar voren, zelfs van zijden, waarvan men dit niet meer had durven verwachten. Doch. gelijk reeds gezegd, het is spe ciaal Frankrijk, dat in het verzetskoor thans de toon aangeeft. Het is bekend, he ..zarianne steed; huiverig is blijven sth..n tegenover de idee van een Duitse herbewapening. Hetgeen op zich zelf, als men zich de geschiedenis van drie oorlogen binnen een eeuw realiseert, niet al te zeer te verbazen is. Maar de harde realiteit beheerst nu eenmaal het ogenblik, ook het huidige. Die harde realiteit is op dit ogenblik, dat het Westen wordt bedreigd door een rode agressie, die tot iedere prijs dient te worden afgewend. En daarbij kan Duit se hulp niet word»- ontbeerd. Het is. hoe men het we. of keert, niet te loochenen. Zelfs het vrezende Frankrijk moest de juistheid daarvan er'.ennen en als gevolg daarvan werd tenslotte aanvaard de instelling van een Europees leger, waarin de Duitsers als onderdeel zouden worden opgenomen. Als onder deel. d w z., dat er dus geen Duits leger als nationale eenheid zou worden ge vormd. Het leek een prachtige oplossing, die de Franse bezwaren zoal niet geheel dan toch vrijwel onderving Het was trouwens een Fransman. René Pleven, die deze oplossing vond! De jongste crisis in Frankrijk heeft evenwel de ganse E.D.G. op losse schroeven gezet. Om een nieuw kabinet te kunnen vormen, heeft de formateur, René Mayer, aan de Gaullisten beloften moeten doen. die, goed beschouwd, de gedachte EX) G. torpederen. Zelfs al gaat men niet lr. op het jongste plan van de Gaulle zelf. dat vrijwel neerkwam op herstel van nationale legers! Maar Frankrijk speelt met dit al een gevaarlijk spel. In de eerste plaats voor Europa, dat als het ware ter afweer om eenheid schreeuwt. Maar in de tweede plaats voor zich zelf. Het staat toch wel vast. dat Amerika Duitsland tot iedere prijs in het bondgenootschap tegen Moskou wil betrekken het is beslist onafwendbaar! Welnu, wanneer Duitsland niet in een Europeer leger wordt opgenomen, dan zal Bonn een eigen leger mogen gaan oprichten, met een eigen generale staf etc. Dat zou betekenen herstel van het Duitse leger op oude voet. Hetgeen Frankrijk Juist niet wenst De West-Duitse socialisten gnuiven reeds in het vooruitzicht de Duitse zelfstandigheid aldus te zien be vorderd en worden gesterkt in hun tot dusver aangenomen houding. Doch zelfs al wil men aannemen, dat Frankrijk nog wel weer zal zwenken, speciaal omdat René Pleven minister van defensie blijft en zijn eigen geestes kind moeilijk zal kunnen vermoorden, dan nog staat het er niet te best voor. Het minste, wat men immers moet ver wachten, is wel, Kt er opnieuw zal wor den gepraat en geschaafd over en aan de E.D G. Hoevele wensen en verlangens dan te voorschijn zullen komen, we durven ze niet schatten. En dan van alle kanten. Zo zal kostbare tijd verlo rei gaan en zal worden getraineerd, waar snelle beslissingen noodzakelijk zijn. Generaal Ridgway heeft duidelijk té kennen gegeven, hoezeer hij dit in watten deed, dat hij nog geenszins tevreden is! En dan laten we onverwachte tegen stand als b v. in België, waar de Raad van State de E.D.G. in strijd met de grondwet oordeelt cx. vele andere facto ren van ondergeschikt belang maar terzijde. Voor de zoveelste maal: er is er maar één, die lacht. Het is en blijft Moskou, dat Stalin's voorspelling over de on mogelijkheid van het tot star brengen van een West-Europese eenheid voorals nog, bewaarheid ziet. Neen. gunstig zet het nieuwe jaar niet in! Integendeel. In een voorstad van Buenos Aires is een autobus door het breken van een as omeeslagen en geëxplodeerd. Twaalf personen zim levend verbrand. Slechts vier inzittenden konden aan de dood ontkomen. Einde van de vorst Het KNMI deelt mede: Aan de vorstperiode die tussen Kerst mis en Oudejaar inzette kwam vandaag vrij plotseling een einde. Nadat gedu rende de vorige dagen verscheidene sto ringen ten Westen van ons land naar het Zuiden waren getrokken, passeerde vandaag een storing ten Noorden van ons land. Hierdoor draaide de wind naar het Westen en drong geleidelijk 7 ichtere lucht West Europa binnen, l.etgeen vanmorgen met regen en natte sneeuw gepaard ging. Aangezien op de Oceaan nieuwe depressies in aantocht zijn is een terugkeer van de vorst de eerste paar dagen niet te verwachten. WEERBERICHT Lichte dooi De Bilt verwacht tot morgenavond: Veel bewolking met tijdelijk enige regen, en in de nacht en ochtend plaat selijk mist. Overwegend matige Weste lijke wind. Vannacht temperaturen om het vriespunt, morgen overdag lichte dooi. (Opgemaakt te 10 uur). 10 JANUARI Zon op: 8.45 uur; onder: 1650 uur. Maan op: 3 31 uur: onder: 1201 uur. Hoogwater te Katwijk te 10 01 en 22.43 uur (Doodtij). Scheepsramp voor Portugees Oost-Afrika Bemanning en passagiers veilig Ges' ten op wrak of klip? Gistermiddag is het 10.544 brt. metende m.s. „Klipfontein" van de Holland Oost AfriLj i,u (eigendom van de N.V. Ver. Ned. Scheepvaartmij.), te ongeveer drie uur voor de kust-van Portugees Oost Afrika in de buurt van Kaap Zavora ten Zuiden van Kaap C'orrientes op een wrak of een onbekende klip gestoten, waardoor de kiel zo hevig werd. opengescheurd, dat het schip snel water maakte en binnen ongeveer drie uur zonk. Alle passagiers en leden van de bemanning, alsmede een hond, konden overgenomen worden door het Britse m.s. Bloemfontein Castle" (18.400 ton). Het wrak van de „Klipfontein" ligt thans geheel onder water, ongeveer 5 mijl uit de kust. Zij zongen.. Blijkens officiële gegevens is inder tijd in de omgevine van de ramn een schin getorpedeerd door een Duitse duikboot in betrekkeliik ondiep water. Na de schok deed zich een ontplof fing voor in een olietank van de ..Klipfontein" en de boeg van het schip zakte diep in het water. De hut ten lienon snel onder en de nassa- ciers. die al hun bezittingen verloren, werd bevolen op het dek aan te tre den met n!''- andere dan hun pas poorten en belangrijke panieren. Zii bleven kalm en zongen, terwiil zii wachtten tot de boten waren gestre ken. Een half uur nadat de boten waren gestreken, verscheen de „Bloemfon tein Castle" ten tonele. Een barkas werd uitgezet en alle passagiers en bemanningsleden werden geheel ongedeerd aan boord ran het red dende schip gebracht. Later is in de lounge, van de ..Bloemfontein Castlc" een da'nkdicnst gehouden. Hoeveel opvarenden? De KllDfontein was uiteerust met ra dar en had een dubbele schroef, aan gedreven door twee Dieselmotoren. De „Bloemfontein Cast'.e", die 18.400 ton meet. is een dubbelschroefs motor- schiD u het eizendom van de Union "eJ?- Castle Mail Steamshln Company. Het schiD werd in bezin 1950 te Belfast vol tooid en maakte in Aoril van dat laar ziin eerste reis van Londen naar Zuid en Oost-Afrika. Churchill's moeder was een beroemde Amerikaanse schoonheid HIJ ERFDE HAAR VITALITEIT (Van onze Londense correspondent) Churchill heeft op zijn reis door de Ver. Staten een bezoek gebracht aan het huis in Brooklyn, waar zijn Ameri kaanse moeder Jenny Jerome, die later lady Randolph Churchill zou worden, werd geboren. Onlangs is daar aan de gevel een bronzen plaquette aangebracht, welke aan deze geboorte herinnert. Jenny Jerome was een grote schoon zoon gewaagde van haar. dat zij ..straalde als de avondster". Zij stierf 31 jaar geleden Winston erfae haar vita liteit en vastberadenheid. Churchill c. teert in zijn boek over Het schip heeft accomodate voor 739 ciers in een klasse "onderbracht Het Ls h,c_el, duideluk^hoc^ i^haar^voo^de^eer; ook ingericht voor vrachtvervoer Het heeft de modernste veiligheids- en na- i'izatienuddelen aan boord. oa. een nchtingzoeker. radar cn echolood Ge- Bb ncntmg; aanvoerder ic kapitein J H. F. Fergu- De schattingen omtrent het aantal son. Dc „Bloemfontein Caslle" heeft xvafenden lopen uiteen. Dlnsdaz Durban verlaten od wez naar baar' Noodseinen Uit radioboodschappen, die in Beira werden opgevangen. bleek het verloop van de ramp. In de eerste, een noodsein van de ka pitein van de Klipfontein de heer Jo- han H. Oosterhuis. werd verklaard dat het schiD lek was: de positie werd op- eeseven en er werd om hulp gevraagd. De tweede kwam van de Bloemfontein Castle, die verklaarde, dat zii in nabij heid was cn passagiers en bemarining zou opnemen. Daarna kwam het bericht, meldend dat het schip was gezonken maar dat alle opvarenden gered waren. Uit Johannesburg werd vannacht me- degeleeld dat de bemanning van de Klipfontein waarschiinliik naar Zuid- Af rika zal teruzkeren om vandaag naar Nederland teruz te caan. De p-«sagiers zullen naar Beira worden gebracht cn de celezenheid krijgen met andere sche nen hun reis te vervolgen. hebben. A.F.P. noemt zelfs een aan tal van 116 passagiers naast 118 be manningsleden. Het is zeer goed mogcliik, dat in verschillende tussenhavens passagiere bijgeboekt zijn. Het kantoor in Am sterdam krijgt hiervan steeds na af loop van de reis opgave. gistermiddag gezonken is. ste keer zag. De onderkoning ivan Brits Ir.diëi bevond zich op een verhoging.... |/jj Je toekomst zullen de in Korcd Britse troepen worden kere kleine gestalte, die wat apart i Uitgerust met deze capuchon, die op tond haar straling scheen tast- jc jassen kan worden geknoopt, cn water- cn winddicht is. De soldaat Het was op een bal in Cowes op het ei.-and Wight, dat lord Randolph Jennie Jerome voor het eerst ontmoette, doch ter van de stichter van Amerika's eerste twee paarden-race-banen en eigenaar cn hoofdredacteur van de ..New York Times". Zij was 19 en reeds een beroemde «choonheid. Hij was 24 Lord Randolph vroeg haar ten huwelijk Acht maanden later trouwden zij in Parijs, in 1874. Churchill «vas pas 20. toen zijn vader stierf, en hij heeft in een autobiografie verteld, dat zijn moeder een vurig poli tiek bondgenote van hem werd. Hu was toen liberaal. ..Wij werkten als gelijken samen", meer al broeder cn zuster dan als moeder en zoon. Dit ging zo door tot het einde". Churchill's moeder trouwde na vijf jaar opnieuw en werd de vrouw van George Frederick Cornwallis-West. 13 jaar later werd het huwelijk ontbonden. In 1918 trouwde zij voor de derde maal. namelijk met Montagu Porch, een amb tenaar in Nigerlë. kan de grootte van de opening van het ..vizier" regelen met de aan weerszijden hangende koordjes, die door dc rand van de kap zijn ge* haald. Een moderne ridder. (Ingcz Med.-adv.) SjFrans kabinet Mayer in Duitsland slecht ontvangen Men vreest voor dood van de E.D.G. ..De Klipfontein" is in 1939 gebouwd od de werf van P. Smit te Rotterdam en heeft een accomodate voor 117 be manningsleden cn voor 190 passagiers (130 erste klas. 60 toeristenklas). Het schip vertrok op 5 December 1.1. uit Amsterdam, elnc via Southampton lanes de Westkust van Afrika naar j de totstandkoming van het nieuwe Kaapstad en was vandaar via Suez op Franse kabinet gewacht. Vooral sedert de terugreis naar Amsterdam, waar het duidelijk werd. dat Mayer zich de steun omstreeks 21 Februari werd verwacht, i van dc Gaullisten wilde verzekeren en Tijdens de oorlog in Mei 1940 be- i ter wille van die steun bereid was zich vond het schip zich in Oost-Afrika in twee cardinale kwesties, welke Duits- heeft de .Klipfontein" in de Pacific in land evenzeer als Frankrijk aangaan, Amerikaans verband troepen vervoerd. Dit nummer bestaat alt 10 pagina's T.U.C.-leiders contra Bevan De leiders van het verbond van Britse vakverenigingen, de T.U.C.. hebben ge weigerd zich nu reeds achter een plan voor meer staatsbeheer van de industrie te scharen. Zij verklaarden op een bij eenkomst va:i het Labour-pa'rtijbestuur, dat zij eerst willen bestuderen, hoe nieuwe nationahsatie-flannen de lonen der arbeiders zullen beïnvloeden. Bevan. de leider van de inker leugel der partij, achtte de vakbondsleiders te vjorzichtig. De partij had gehoopt op deze bijeen komst de steun an de TUC. voer haar nieuwe program, waarmee zij de vol gende verkiezingen hoopt te winnen, te verwerven. In laboui kringen meent men. dat als gevolg van he verzet der vak bondsleiders het program waarschijnlijk niet. zoals aanvankelijk bedoeld, in het komende voorjaar zal kux.nei. worden uit egeven. Bevan verklaarde op de vergadering, dat hij zich zorgen maakte over de voorzichtige houding van de vakbond De secretaris-generaal van de T.U.C Tewson, an'v oordde. dat de bonden zich niet wilden laten haasten. Kaarslicht schept sfeer; zeker als het valt over het Oud-Hollandse interieur van het Rembrandthuis te Amsterdam. Kolonel Adib SJisjakh, Syrisch plaats vervangend eerste minister en stafchef, heelt tot een Britse parlementaire af vaardiging. die een rondreis maakt door het midden Oosten, te Daniasous ver klaard dat de Arabische landen pas vriendschap met het Westen kunnen sluiten als aan de volgende eisen is voi- daan: repatriëring van de Arabische vluchtelingen, een verhoging van Tifo had bespreking met prelaten Radio-Belgrado heeft medegedeeld, dat tussen de leiders van de RK. Kerk in Joego-Slavië en maarschalk Tito overeengekomen is. dat een gemengde commissie zal worden ingesteld, die wapenen voor het afslaan van i buele aanval. Sjisjak'i zeide dat er geen traditio nele Arabische gevoelens van viland- schap tegenover het Westen ziin, maar dat er vraagstukken zijn die moeten worden opgelost voor vriendschap mo- ge'ijk is. Hil legde er de nadruk od dat aan de eisen van Egypte tegemoet moet worden gekomen alvorens de Westelijke landen kunnen verwachten dat de Arabische i tlcaan en Belgrado zijn verbroken, landen deel gaan uitmaken van een de- i De gemengde commissie zal een rnp- fenslep'.an voor het midden Oosten Sv- port opstellen, waarin het standpunt rié wil in e'k geval buiten een dergelijk I van de kerk cn dat van dc regering defensie blijven, aldus Sjisjakli. I uiteengezet wordt. staat. Ti to ontving de zeven voornaamste RK prelaten in zijn residentie. De be spreking duurde van tien uur des mor gens tot de middag. De bespreking is gehouden op ver zoek van maarschalk Tito. Zij had ten doel de betrekkingen tussen de R K. Kerk en de staat te regelen in overeen stemming met de grondwet, nu de di plomatieke betrekkingen tussen hpt Va- min of meer naar de wensen van de generaal te richten, nl. In de kwestie van het Europese leger en in die van de Saar. De vervanging van Schuman, die bijna 5 jaar Frans minister van bui tenlandse zaken is geweest en over tuigd aanhanger van de Europese zaak was, door Bidault. wiens enge relaties tot de Gaullisten bekend zijn. wordt hier in dit verband als een feit van grote politieke betekenis opgevat. Hoewel er officieel de aandacht op wordt gevestigd, dat Schuman en Bi dault lid van dezelfde partij zijn, nl. de M.R.P., welke in geestelijk opzicht de Franse tegenhanger van Adenauers CDU. vormt, verheelt niemand zich. dat Schuman en Bidault politieke anti poden zijn. In sociaal-democratische kringen verklaart men ronduit dat met de komst van Bidault Frankrijk afscheid neemt van die Europese politiek, die Adenauer aan Franse kant min of meer veronderstellen moet, wil hij niet het gevoel krijgen geheel op zand te bouwen. Met andere woorden: nu Adenauer jor de eerste keer sedert hij buiten landse politiek voert, in Frankrijk niet meer de betrekkelijk welwillende Schu man tegenover zich vindt, maar een man wiens naam in de eerste naoorlogse jaren een anti-Duits programma bete kende en die het verzet tegen dc koers- Schuman incarneert, is voor hem alle kans verkeken op een vruchtbare basis met Frankrijk samen te werken. Deze pessimistische opvatting is he laas niet van elke grond ontbloot. Bi dault mag dan evenals Schuman lid van de M.R.P zun. in Duitsland kent men hem vooral als de man. die na de oor log krachtige pogingen in het werk heeft gesteld om de Saar van Duitsland los te maken en bij Frankrijk te trek ken. Persoonlijke vriendschapsbanden verbinden Bidault met Grandval, Frank rijks sterke man aan de Saar en de- geen. die steeds, wanneer Adenauer en Schuman het over dit fatale stukje een beetje eens leken te zullen worden, roet in het eten gooide. Adenauer is een man. die niet gauw op buitenlandse politici scheldt. Maar bij één wil hij een uitzondering maken: Grandval. Ook Schuman moest overigens niets van Grandval hebben. Hoe Adenauer en Grandval's vriend Bidault het over dc- Saar ooit eens zouden kunnen wor den, ziet in Bonn niemand. Nu heeft de nieuwe Franse regering de totstandkoming van het Europese leger, behalve van revisies, die het karakter van dit leger totaal wijzigen, in dc eerste plaats afhankelijk ge steld van de oplossing van het Saar- probleem! Wanneer men het Europese leger wil doen verzinken, is zo iets zeker de beste manier. Daarbij heeft Frankrijk het Europese leger indertijd zelf voorgesteld en wel los van het Saarprobleem Eventuele besprekingen over een nieuw, althans geheel herzien, Europees leger hebben veel weg van mosterd na de maaltijd en werpen een schril licht op dc on standvastigheid en op het dilettantisme van de tegenwoordige Europese politiek De concrete situatie is nu zo: of Adenauer komt aan dc Franse Saar- politiek tegemoet en riskeert daarmee dat hij dc Duitse Bondsdag cn hij de verkiezingen van dit jaar het Duitse volk tegen zich krijgt, waardoor het verdrag over het Europese leger ook in Duitsland geen meerderheid krtigt. of Adenauer komt niet aan de Franse Saarwcnscn tegemoet, maar dan zal de Franse Kamer het verdrag ov het Europese leger niet ratificeren. Politiek gezien staan de kansen v het afgesproken Europese leger, dat niet tot stand kan komen, KOOP NU HAARL.STRAAT 172 - 174 - 179 Zes scheepsongevallen 28 DODEN. Op de Stille Oceaan zijn gisteren zes schepen in nood komen te verkeren. Het 10.000 ton nietende Zweedse vrachtschip „Avanti" is ten Zuiden van Japan in tweeën gebroken. Elf leden van de bemanning bevonden zich. al thans voorlopig veilig, op het drijvende achterschip. Zij zijn later gered. Acht man op het losgeslagen voorschip zijn omgekomen. 21 man dreven In een sloep rond. die later is opgepikt door een Brits schip. De „Avanti" behoort aan de „rederij Fraternitas" te Gothen burg. Bij het eiland Ocean, 3200 kilometer ten Noordoosten van Australië, is het Britse vrachtschip „Kelvinbank" ge strand. Men zal trachten het schip op eigen kracht vlot te krijgen. De .Kel vinbank" was met een lading vet op weg naar Australië. Midden in de Stille Oceaan. 970 kilo meter ten Noorden van Midway, is het Panamese vrachtschip „Sandapesto" in zware storm onklaar geraakt. Het schip, dat 7.189 ton meet, was op weg van Japan naar Portland. Op 480 kilometer ten Noordoosten van Honoloeloe drijft het Bntse schip ..King Edgar" (7.074 ton) stuurloos rend Het zal trachten Honoloeloe te bereiken als het weer voldoende opge klaard zal zijn om tijdelijke voorzienin gen aan het roer mogelijk te maken. Bu de kust van Oregon heeft ten slotte de Amerikaanse schoener „Cyn thia Olson" zijn deklading hout vei to ren. Het schip is op weg naar San Francisco en heeft om assistentie ge vraagd Het Britse stoomschip „Santander" van 6648 ton is in een zware storm voor de kust van Columbia vergaan. Twintig personen zijn verdronken. Verscheidene overlevenden zijn opgepikt door een vrachtschip „Rose Marie" genaamd, dat de noodseinen van de „Santander" had opgevangen. VLIEGTUIG-ONG E VALLEN. Gisteravond is in Wales een vliegtuig van de Britse luchtmacht neergestort. De bemanninc van Uen ls om het leven gekomen Bn Savannah in de Amerikaanse staat Georgie ziin twee superforten te gen elkaar gevlogen. Het ene toestel slaagde er in veilig te landen maar het andere stortte brandend neer. Viif per sonen kwamen om. van de deelnemende landen tot het ver dragswerk nee zegt. er op het ogenblik dus slechter voor dan ooit. Des te merk waardiger is het dat nu in Duitsland juist het Europese leger meer aanhan gers heeft dan nog een half jaar gi le den. Tot die bekeerlingen te elfder ure behoort de militaire medewerker van de Frankfurter Allgemeine Zeitung, Adal bert Welnsteln. lange tijd een van de bekendste critici van het plan voor het Europese leger en propagandist voor een rechtstreekse Amerikaans-Duitse mili taire alliantie. „Nog ln de zomer van 1952 aldus Welnstein in de Frankfurter Allgemeine Zeitung van gisteren kon men het Europese leger, dat uit de geest van Pleven was ontstaan, hartstochtelijk af wijzen. Het jongste verleden heeft ech ter bewezen, dat ln Frankrijk een Duits-Amerikaanse militaire alliantie een effect zou kunnen hebben, dat het P gehele defensie-gebouw aan het wanke- len zou brengen Het is bovendien s'ra- tegisch niet mogelijk Europa zonder een met Duitsland verbonden Frankrijk te verdedigen, omdat dit land (Frankrijk) arsenaal, opvangpebied cn draaischijf van de midden-Europese verdediging wanneer een blijft!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1