LEIDSCH
DAGBLAD
Indo-China punt van behandeling
ter Nato-conferentie
Franse voorstellen met gemengde
gevoelens ontvangen
De rechten van aflian kelijke
gebieden
Nederlaag Franse regering inzake
Noord-Afrika
91ste Jaargang
WOENSDAG 17 DECEMBER 1952
No. 27792
«LTÜ BHT Meakhors. J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Lelden Giro No. 5705S
16— per kwartaal; f.047 per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
„Wij hadden geen agenda, maar wel
een spijskaart", dat was het enig com
mentaar. dat een der excellenties gaf
teen hij van tafel was opgestaan.
Of de ministers van de Brussel-landen
volgende dagen opnieuw confereren zul
len, is officieel dan ook niet bekend.
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
De 42 ministers vam het Atlantisch
pact hebben gisteren onderwerpen van
meer politiek karakter aangesneden, na
dat de eerste dag vooral aan militair-
technische kwesties gewijd was geweest.
Met name heeft men de gebeurtenissen
in het Verre Oosten de revue laten pas
seren en daarbij werd speciaal nogal
langdurig stilgestaan bij de kwestie In
do-China.
Robert Schuman en René Pleven,
die voor deze gelegenheid versterkt
waren met de hoge vertegenwoordiger
in Indo-China,, minister Letoumeau,
hebben daarby alle argumenten ont
vouwd. die pleiten voor een soort in
ternationalisatie van dit conflict. Er
zijn daarbij weer veelzeggende cüfers
genoemd, waaruit ondermeer bleek,
dal 90.000 Fransen in de kolonie zijn
gesneuveld en dat meer dan een kwart
van het Franse kader en van de genie
vandaag nog steeds in Indo-China
wordt vastgehouden.
Het was zeker niet de eerste maal,
dat van Franse officiële zyde verzocht
werd de oorlog in Indo-China als een
gemeenschappelijke zaak te willen be
schouwen. Nog nooit echter is de toon
van de Franse woordvoerders zo drin
gend geweest en nog nooic ook waren
hun voorstellen zo vast omlijnd.
Wij hebben geld en manschappen
nodig", zo besloot Schuman zijn rede, „en
we stellen voor het opperbevel in Indo-
China onder Atlantische leiding te
plaatsen".
Het Franse verzoek werd zoals dat
heet met gemengde gevoelens ont
vangen.
Eden zei dat Engeland alles zou doen
om Frankrijk te helpen en Acheson
moest zich uiteraard weer bepalen tot
zeer. zeer vage aanduidingen.
Vanmiddag zullen de drie genoemde
ministers nogmaals en petit comité ver
gaderen om de zaak eens uitvoeriger te
bezien.
Wat- onder sommige delegaties vooral
verbazing wekte, was, dat Frankrijk zijn
aanbod tot de N.a.t.o en niet. tot de
UNO., de organisatie der Verenigde
Naties, heeft gedaan. Een rol kan hier
bij gespeeld hebben de overweging, dat
Frankrijk de laatste maanden met de
kwesties Tunis en Marokko bij de V.N.
nu niet zulke bijzondere prettige erva
ringen heeft gehad, en verder heeft
Frankrijk aldus ook zeker een Russisch
\eto willen vermijden, waarop in New-
York het voorstel zeker zou zijn gestuit.
Een andere gebeurtenis van belang is
de samenkomst geweest van de minis
ters van de vijf landen van het pact
van Brussel, waartoe, zoals men weet.
Engeland, Frankrijk en de Benelux
zijn aangesloten.
Deze alliantie is de laatste jaren
enigszins door de feiten achterhaald,
juister gezegd: dat zij in het Atlantisch
pact werd opgenomen.
Dat deze kern nu plotseling een soon
wedergeboorte b:leeft, kan er op wij
zen, dat de vijf landen de behoefte heb
ben gevoeld hun gemeenschappelijke be
langen in het groter geheel doelmatiger
te verdedigen. Zo is het b.v. denkbaar,
ciat ze Inzake de Duitse herbewapening
hun standpunten duidelijker willen for
muleren omdat er thans redenen zijn
te vermoeden, dat Amerika de Duitse
herbewapening door zou willen zetten,
zelfs tegen de wil in der West-Europe.se
volkeren. Men merkt op, dat geen der
vijf volksvertegenwoordigingen, met uit
zondering van het Nederlandse parle
ment, veel haast heeft getoond om het
verdrag over het Europese leger te rati
ficeren, het enige kader, w aarin Europa
een remilitarisatie van West-Duitsland
overwegen wil.
De samenkomst van de vijf ministers
had overigens een officieus en duidelijk
geïmproviseerd karakter. H?t was aan
de tafel van Anthony Ed°n ln de En
gelse ambassade, dat deze plaats ge-
i enden heeft.
Hertog van Windsor
niet bij kroning van Elizabeth
De hertog van Windsor, die als Ed-
ward VIII van 20 Januari tot 10 De
cember 1936 heeft geregeerd nog zon-
j™'eten,
v.. gekroond te zijn, heeft doen
dat hij en de hertogin vroeger mevr.
Wallis Warfieid—Simpson) niet aanwe
zig zullen zijn bij de kroning van Eli
zabeth II m Juni aanstaande, omdat
volgens gebruik de kroning van een
koning of koningin van Enge.and niet
wordt bijgewoond door de souverein of
voormalige souverein van een staat.
KENYA
Het Britse Lagerhuis heeft met301
tegen 278 stemman de regeringspolitiek
in Kenya onderschreven.
Tal van vonnissen tegen Mau-Mau-
letien zijn geveld, variërend van ge
vangenisstraffen van 1 tot 10 jaar en
stokslagen (hoogstens 24).
WEERBERICHT
Veel wind
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Overwegend zwaar bewolkt met en
kele regen-, hagel- of sneeuwbuien. Aan
vankelijk tijdelijk stormachtige, oven-
Eens krachtige tot matige wind tussen
West- en Noord-West. Weinig verande
ring in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
18 DECEMBER
Zon op; 8.44 uur; onder 16.30 uur.
Maan op: 10 24 uur; onder: 17.50 uur
Hoogwater te Katwijk te 3 56 en 16.11
uur (Springtij).
Dit nummer bestaat uit acht pagina's.
Churchill heeft het Britse Lagerhuis
mededeling gedaan van de benoeming
van admiraal Mountbatten tot opper
bevelhebber der verbonden strijdkrach
ten in het Middellandse-Zeegebied.
Churchill deelde mede, dat ook de
luchtstrijdkrachten ln dit gebied onder
Mountbattens bevel zullen staan. Hij
verklaarde voorts, dat admiraal Mount
batten, aJ6 opperbevelhebber der Britse
Middellamdse-Zeevloot, verantwoordelijk
zal blyven voor de handhaving en be
veiliging van de Britse verbindingen
naar en in het middm-Oosten.
Wij hebben dit bereikt, ofschoon niet
in de vorm, welke wij ons mogelijk als
volledige vervulling onzer wensen voor
ogen hadden gesteld", aldus de Britse
minister-president.
De Amerikaanse zesde vloot, die vooral
ls georganiseerd voor de steun aan cam
pagnes te land in Zuid-Europa, zal on
der het bevel van de opperbevelhebber
voor Zuid-Europa blijven.
Het Middellandse-Zeegebied zal wor
den onderverdeeld ln een aantal gebie
den voor de uitoefening van functies,
die van plaatselijke of nationale aard
zijn. Deze zullen de belangrijk? Franse
en Italiaanse gebieden in het Westelijke
en centrale Middellandse-Zeegebied om
vatten. Voor de nationale kustgebieden
zullen de landen z?lf verantwoordelijk
zijn.
De commandanten der verschillende
gebieden zullen verantwoording ver
schuldigd zijn aan de opperbevelhebber
in het Middellandse-Zeegebiad de
nieuwe titel van Mountbatten voor
alle geallieerde taken, maar verantwoor
ding verschuldigd zijn aan hun eigen
regeringen voor die taken, welke van
nationale aard zijn.
Mountbatten nam in Mei j.l. het bevel
over de Britse Middellandse-Zeevloot op
zich. Hij is een neef van koningin
Elizabeth en oom van de hertog van
Edinburgh, de echtgenoot van de Britse
koningin. HU was de laatste enderkoning
van Brits-Indië en in de oorlog geal
lieerd opperbevelhebber van Zuld-Oost-
Azië.
NIEUWE AMERIKAANSE
PROTESTNOTA AAN DE
SOVJET-UNIE
De V.S. hebben opnieuw een protest
nota aan de Sovjet-Unie gezonden met
betrekking tot het neerschieten van
een onbewapend vliegtuig van de Ame
rikaanse luchtmacht door Russische
jagers bij de Japanse kust op 7 October
In de nota wordt gezegd, dat op een
radarscherm gezien werd, dat Russi
sche jagers het vliegtuig slechts 6 mijl
uit de kust hadden neergeschoten. Aan
genomen wordt, dat de bemanning van
acht koppen omgekomen is. De V. S.
wijzen de verklaring van de hand, dat
het Amerikaanse vliegtuig de grens van
de Sovjet-Unie heeft geschonden en
eisen schadevergoeding voor het ver
lies van toestel en schadeloosstelling
voor de nagelaten betrekkingen van dc
bemanning.
TITO HOUDT VAST AAN TRIEST
Maarschalk Tito heeft verklaard, dat
Zuid-Slavie niet zal wijken voor druk
om af te zien van Triest. Hij zeide, dat
Italië „de uitgestoken hand van Zuid-
Slavië" had geweigerd en dat Zuid-
Slavië nog steeds bereid is om goede
betrekkingen met Italië te onder
houden.
Volgens Tito trachten het Vaticaan
en Italiaanse kringen de internationale
positie van Zuid-Slavie tc verzwakken
en te beletten dat Zuid-Slavie hulp van
het buitenland krijgt om zijn verdedi
ging te versterken. Tito noemde voorts
de verheffing van aartsbisschop
Stepinac van Zagreb tot kardinaal
„een vijandige geste tegenover Zuid-
Slavie.
Drie resoluties aangenomen
De algemene vergadering der V.N.
heeft, tegen krachtige oppositie in van
o.m. Engeland, Be.gie, Frankrijk en
Australië, drie resoluties aangenomen,
die betrekking hebben od de rechten
van afhankelijke gebieden. De voor
naamste resolutie werd aangenomen
met 40 tegen 14 stemmen en 6 onthou
dingen. Zij verzoekt de ledenstaten
het beginsel te bevorderen van het
zelfbeschikkingsrecht, en de uitoefening
van dit recht te vergemakkelijken door
ln de bestuurde gebieden volgens het
handvest en de wensen der bevolking
volksstemmingen te doen houden, de
inheemsen deel te doen nemen aan be
stuur en wetgeving en het verkrijgen
van de onafhankelijkheid te bevorderen.
Tegen stemden Nederland. Australië.
Canada, Denemarken. Frankrijk, IJs
land, Luxemburg, Nieuw Zeeland, Noor
wegen, Zweden. Zuid-Afrika, Groot
Brittannlë, België en Amerika
De tweede resolutie is met 39 tegen
12 stemmen en 5 onthoudingen aange
nomen Zij verzoekt de besturende lan
den inlichtingen te verstrekken over de
politieke vorderingen in het bestuurde
gebied. De derde resolutie verkreeg 40
stemmen met 7 tegenstemmen en 8
onthoudingen. Zij draagt de sociale en
economische raad en de commissie
voor de mensenrechten od voort te
gaan met de voorbereiding van aanbe-
vellngen omtrent het beginsel van het
zelfbeschikkingsrecht.
Aanhoudende dooi
Het K.N M.I. deelt mede:
Nadat het gisteren omstreeks het mid
daguur in bijna geheel Nederland nog 1
tot 3 graden vioor. is er de afgelopen
nacht een buitengewoon snelle dooi in
getreden. Wind en regen werkten teza
men om de aanwezige sneeuwlaag op
te ruimen, zodat deze vanochtend reeds
zo goed als verdwenen was.
Deze opvallende weersomslag hing sa
men met een kleine storing, die Maan
dagmiddag de Zuidpunt van Groenland
passeerde en daarna met grote snelheid
de Oceaan overtrok, voortdurend in
diepte toenemend. Het gevolg hiervan
was, dat de wind tot storm aanwakker
de, eerst boven de Britse eilanden, later
ook aan onze kust, waar gemiddelde
windsnelheden tot 75 km per uur wer
den gemeten. Snel trokken de depressie
fronten naar het Oosten. De neerslag,
die ze brachten viel zowel in Engeland
als in Nederland, België en Noord-
Frankrijk eerst in de vorm van sneeuw
of ijsregen. latei" in de vorm van regen.
Vele Nederlandse stations in het Wes
ten van het land tapten vanmorgen
meer dan 10 mm af. Onmiddellijk na de
frontpassage nam de wind ln kracht af,
maar dit is sleohts tijdelijk, want een
randstoring die om de nu boven de
Noordzee aangekomen depressie be
weegt. zal waarschijnlijk vanavond nog
maals storm brengen, althans uit West
tot Noord-West.
Geleidelijk wordt dan weer koudere
lucht aangevoerd waarin opnieuw ha
gel- of sneeuwbuien tot ontwikkeling
zullen komen.
De Be'gisehe afgevaardigde Van
Langenhoven zei, dat de resoluties be
perkt van basis waren, daar zij met
verwezen naar de primitieve volken in
alle landen, die zelfbeschikkingsrecht
dienden te hebben. Hij zeide gaarne te
willen weten of vele volken ln de Sov-
Jet-Unie dit recht bezaten.
De Britse afgevaardigde zeide, dat j wer.
zijn land het „universele recht van zelf
beschikking" wenste te steunen. De re-
soluties beperkten zich echter slechts
tot beheerschapsgebieden en afhanke- Oud-Leiden
lijke gebieden. De Franse afgevaardigde
achtte de resolutie strijdig met het
handvest De steun kwam voorna rneliik 1
van Latijns-Amerikaanse en Arabische
landen.
De a'gemene vergadering heeft met
25 tegen 22 stemmen en 10 onthoudin
gen een ontwerp-conventle goedgekeurd
die het recht op correcties van onjuiste
berichtgeving waarborgt. De conventie
kan thans door de verschll'ende landen
ondertekend worden. Amerika er. En-
ge'and behoren tot de tegenstemmers
Een resolutie, die er od gericht is de
„nieuwsfaciliteiten" in ten achter ge-
b'even gebieden te vergroten werd met
52 stemmen tegen 5 eveneens goedge
keurd Het Sovjet-blok stemde tegen.
De secretaris-generaal is verzocht een
conferentie bijeen te roepen, indien
nieuwslichamen een herziening van de
intemat'onale ontwerp-cod? voor de
ethiek van journalisten wensen.
openingszitting van de NATO in
het Palais Chaillot te Parijs, bij
woonde: v.l.n.r.: Minister van De
fensie. C. Staf; Minister van Bui
tenlandse Zaken W. Bcyen; Mi
nister van Financiën J. A. van de
Kieft en de permanente vertegen
woordiger van Nederland. A. IF. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachou-
I meters, potloden en opschrijfboek-
Tijdens een repetitie van de rit. j jes. naast de koetsen,
welke Koningin Elizabeth zal maken j Zij noteerden alle onderdelen van de
op de dag van haar kroning, hepen tocht, en bepaalden nauwkeurig de
officieren, gewapend met chrono- tijdsduur van elk gedeelte van de rit.
Resoluties ter V.N.
De Franse minister van buitenlandse
zaken, Robert Schuman, heeft in de Na
tionale Vergadering verklaard, dat
Frankrijk „de samenspraak" zowel in
Tunesië als in Marokko wil hervatten.
Schuman weigerde zich uit te laten
over de nota van de Bey en zeide, dat
Frankrijk zijn houding zou bepalen,
nadat de nota uitvoerig bestudeerd zou
zijn en een rapport zou zijn ontvangen
de Franse resident-generaal, de
Hauteclocque, die in Parijs is aangeko
men.
Een voorstel van de regering om
niet onmiddellijk een debat over
Noord-Afrika te houden, werd door de
Nationale Vergadering met 310 tegen
303 stemmen verworpen. Met 382 te
gen 226 stemmen werd een socialisti
sche motie om het debat de volgende
week Dinsdag te houden aangenomen-
De politieke commissie der VN. heeft
gisteren haar bespreking over Marokko
voortgezet.
Brazilië heeft, namens de Latijns-
Amerikaanse landen, een resolutie in
gediend waarin wordt voorgesteld een
beroep op Frankrijk te doen om de on
derhandelingen met Marokko voort te
zetten, „opdat het tot stand komen van
vrije instellingen voor het Marokkaanse
■olk wordt bevorderd". In de resolutie
wordt vertrouwen uitgesproken dat „de
Franse regering, overeenkomstig haar
mededelingen over haar Marokkaanse
politiek, zal pogen het Marokkaanse
volk de basis-vrijheden te verschaffen,
welke ln het handvest der VN en in de
'algemene verklaringen over de rechten
van de mens' worden genoemd".
In de Braziliaanse resolutie wordt
voorts de hoop uitgesproken dat „joar-
tijen hun onderhandelingen zonder uit
stel zullen voortzetten". Er wordt een
beroep op haar gedaan „zich van elke
handeling te onthouden, welke de be
staande spanning zou kunnen vergro-
Deze resolutie der Zuid-Amerikaanse
staten ls een tegenhanger van de door
de Aziatisch-Arabische staten-groep In
gediende, waarin gesproken werd over
„erkenning van de souvereinitelt en on
afhankelijkheid van de sultan van Ma
rokko".
Nederland zal tegen blijven stemmen.
De „grote raad van schriftgeleerden",
het leidinggevende lichaam van de Mo
hammedaanse Al Azhar-unlverslteit te
Cairo, heeft besloten, een beroep op de
Mohammedaanse landen en alle Mo
hammedanen ter wereld te doen om
Frankrijk wegens zijn optreden in
Noord-Afrika op alle gebieden te boy
cotten. Voorts zal aan alle Moslems ge
vraagd worden, bij te dragen tot een
fonds voor steun aan him „Noord-Afri
kaanse broeders".
De vroegere eigenaren van de kolen
mijnen in Engeland, welke 6 jaar gele
den door de Labour-regering zijn "ont
eigend, zullen een (nieuwe uitkering krij
gen van 28 mlllioen pond sterling aan
31 ri, staatspapier 1977 80. De totale
uitkering na de nationalisatie zal daar
door komen op 210 millloen pond ster
ling.
Lattimore in staat van
beschuldiging gesteld
Professor Own Lattimore, deskundige
van het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken voor aangelegenhe
den betreffende het Verre Oosten, is op
zeven punten in staat van beschuldiging
gesteld wegens „het onder ede afleggen
van valse verklaringen tegenover de
subcommissie van de" Amerikaanse se
naat-, die belast is met het instellen van
een onderzoek naar de Amerikaanse
binnemandse veiligheid".
Op elk der zeven gevallen van mein
eed, welke Lattimore ten laste zijn ge
legd, staat een maximumstraf van Iwee
tot tien jaar gevangenisstraf.
Er is nog niet bepaald, wanneer Lat
timore zal moeten voorkomen.
Prof. Lattimore is een der voornaam
ste raadgevers van het ministerie in
zake het Verre Oosten, o.a. bij de be
handeling van het Indonesische vraag
stuk, geweest. Hij is door senator Mc
Carthy beschuldigd een spion der
Sovjet-unie te ziin, Lattimore heeft de
juistheid van deze beschuldiging ont
kend.
Hij verklaarde tegenover een verslag
gever: „Tk ben natuurlijk on^chuldlv"
Volgens de beschuldiging heeft hij
onder meer onwaarheid ge;proken naar
aanleiding van de vraag of hij een be
schermer van het communisme en de
communistische belanoen was en of een
reis naar China in 1937 georganiseerd
was met medewerking van de commu
nistische autoriteiten. Voorts had hij
onwaarheid gesproken in antwoord od
de waag of hij wist, dat de «oh-ljver
„Asiaticus" een medewerker in Latti-
more's orgaan, een communist was.
Het kost ons moede afscheid tc nemen van het zo
sterk veranderde beeld van de Paardensteeg en
naaste omgeving en zulks te meer na ons bezoek
aan de 'Fotohandcl ..Lux" van dc firma Van der
Zanden aan de Breestraat. die ons spontaan haar
rijk bezit aan fotomateriaal van Oud Leiden ter
beschikking stelde.
De heer J. van der Zanden Sr. die zijn eerste
opleiding ontving van de vroegere fotograaf
Hazenberg op de hoek van Breestraat en Rapen
burg, nam indertijd van zijn vakgenoten Gocdcljee
en Van der Stok een groot aantal negatieven over
van Leiden in het laatst der vorige eeuw. Wanneer
men bedenkt welke middelen een fotograaf drie
kwart eeuw geleden ten dienste stonden, stijgt
dc bewondering voor het vakmanschap van ..de
oude heer Gocdcljee"die ons tal van prachtige
opnamen heeft nagelaten. Wij hopen er in de
naaste toekomst meerdere te brengen.
Uit dc collectie-Van der Zanden, waarvan wij in
de afgelopen weken uit ons eigen archief ver
scheidene hebben afgedrukt, welke wij in vroeger
jaren al eerder publiceerden, is ook de hierboven
geplaatste fraaie opname van het Koet-Rapenburg
afkomstig.
Het water op de voorgrond werd in 1010
ten hclweve van dc aanleg der clectrische tram
overkluisd.
