LEIDSCH
DAGBLAD
Zwaartepunt van Nato-conferentie
achter de schermen
ligt
Willen V. St. Duitsland beslist
bewapenen?
VN-zitting loopt naar liet einde
Bijzonder Kerkewerk brengt oude
Kerstboodschap langs nieuwe wegen
Kerk mag zicli niet opsluiten
binnen muren van steen of traditie
91ste Jaargang
DINSDAG 16 DECEMBER 1952
No. 27791
Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.6 per kwartaal; f 0 47 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm25041; Red. 21507
(Telefonisch van onze Paryse
correspondent)
Met niet minder dan drie begroe-
liii,: redevoeringen, van de Deense mi
ni,ter Kraft, de Fransman Sohuman en
de Italiaan de Gasperi. is de tiende
NATO-conf eren tie gisteren dan ge-
start, nadat, om klokslag 12 uur, de 4?
ministers aan de ingang van het Palais
Challlot eerst door het ere-regiment
van de Garde Republicaine - met plui
men op de mutsen en de handen wit
geschoeid - met trompetsignalen wa
ren ontvangen.
Zoals gebruikelijk, bevatten die of
ficiële welkomstwoorden weinig of geen
nieuws. De Deense minister van bui
tenlandse zaken Kraft onderstreepte
nogmaals het defensieve karakter van
ce At'antische alliantie, waarna Schu-
man zich zo mogelijk nog wat omzich
tiger op de vlakte hield door op te
merken dat elke dubbelzinnige bijge
dachte - de bijgedachte blijkbaar dat de
NATO tegen een bepaald land zou zijn
p:'richt - de organisatie zeker fataal
zou worden.
Alleen de temperamentvolle de Gas
peri dorst de dingen iets duidelijker bij
dc naam te noemen. Hy citeerde een
paar karakteristieke passages uit arti
kelen van Stalin, waarin de communis-
t: che partyen buiten Rusland tot de
stryd om de macht werden opgeroepen
om daaraan de vraag te verbinden wat
door de NATO zou kunnen worden ?e-
caan ter organisatie van de binnen
landse afweer.
's Middags kwam de Italiaanse mi
nuter van financiën, Pella. in kleiner
urband op deze opmerking terug. Hy
opperde toen nl. de idee. die trouwens
met meer helemaal nieuw was. de At-
lantisohe samenwerking ook op andere
dm zuiver militaire gebieden uit te
breiden, en hii gaf daarbij speciaal een
pleidooi voor een gemeenschappelijke
em gratie-politiek.
In de middag-vergadering, die - zoals
••-der regel zal zyn - achter gesloten
deuren Dlaatst vond, hebben de minis-
t< zich verder voor het eerst bezig ge
houden met het rapport dat door de se
ciet aris-generaal lord Ismay werd toe
s' icht
Volgens lord Ismay. die in een pers
conferentie uitvoerig verslag van de mi-
li -ter.ele vergadering gaf. zijn er nog
bjna geen discussies gevoerd En ook
het rapport dat generaal Ridgway gis
teren heeft uitgebracht en waarin de
NATO-opperbevelhebber. volgens de
tr.id tie, op spoed aandrong bij de op
richting der verdere divisies, is zonder
meer aanvaard.
Op voorstel van lord Ismay is voorts
bo oten dat in het vervolg manoeuvres
niet meer zullen worden georganiseerd,
teerdat de civiele autoriteiten er eerst
hun toestemming aan verbonden heb
ben.
En tenslotte is dan nog de wense-
liikheld uitgesproken de Atlantische
idee door middel van propaganda-ac
tie, nader bot de verschillende volkeren
Ie brengen. Hoe die propaganda zou
moeten worden gevoerd, door de lan
den zelf of wel centraal van het Parijse
hoofdkwartier uit. kon nog niet worden
vastgesteld.
Bij deze weinig passionante gang van
zaken, die overigens - zoals wij reeds
hebben opgemerkt - wel was te voor
zen is het begrijpelijk dat de belang
stelling van de politieke waarnemers
Zich vooral wel richt op zaken, die niet
in de conferentiezaal ze'f. maar eerder
achter de schermen voorvallen. Men
vreet zo dat Acheson een onderhoud
met Eden heeft gehad. (Men zie elders)
Ook hebben belde ministers met Schu-
ntan overlegd en het ls wel meer dan
vaarschnnliik dat daarbn speciaal de
Duitse herbewapening op tafel is geko
men.
Beweerd wordt dat er van Amerikaan-
Je cn van Franse zijde nogmaals pres
sie op Eden is uitgeoefend opdat En-
Eiland militair wat intensiever met Eu
ropa samen zal gaan werken.
Van groter belang schijnt echter een
artikel in de doorgaans goed geïnfor
meerde New York Times, dat hier
sterk dc aandacht heeft getrokken en
waarin wordt gezegd dat Washington
nu vast besloten is in elk geval Duits
land te bewapenen. Daarvoor zou een
termijn van uiterlijk twee jaar zijn
vastgesteld. Zo mogelijk in het raam
van het Europese leger, maar des
noods op nationale voet.
Met dit doel zouden - volgens de
New York Times - in Amerika al se-
lert geruime tiid grote wapenvoorraden
in aangelegd, en die reserves zouden
uitgespaard op de leveranties aan
f.'inkrijk en aan andere Europese lan-
Daarin zou de oorzaak liggen van
vertragingen van de wapenaanvoer
Amerika naar Europa, hetgeen dus
In flagrante tegenstelling is met de of-
WEERBERICHT
Sneeuw en regen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met tyde-
'•ii'< sneeuw, overgaand in regen. Tot
'Jachtig of hard toenemende wind. aan-
vanke'nk Zuide'Uk. later ruimend naar
Zuid-West of West.
Aanvanke ijk llohte vorst. Later tem-
ferituur oplopend tot boven het vries-
PJit. (Opgemaakt te 10 uur)
17 DECEMBER
op: 8 43 uur; onder 16.29 uur.
«aan op: 9.37 uur: onder: 16 28 uur
iwater te Katwijk te 3.11 en 15.26 u
Dit nummer bestaat alt acht pagina's.
ficiée verklaringen, die de Koreaanse
oorlog voor die vertragingen tot dus
verre aansprakelijk placht te stellen
De aanbouw van kazernes, barakken,
depots en vliegvelden ls trouwens, zo
als ook lord Ismay heeft erkend, reeds
definitief opgenomen ln de plannen,
die door het militaire NATO hoofd
kwartier zyn uitgewerkt.
Gezien het feit dat dc Franse openba
re mening en het Franse parlement -
ge'yk bekend - zich nog lang niet met
de gedachte van een geremllltariseerd
Duitsland verzoend hebben, en in
Frankrijk zeker een Duitse weermacht
op nationale voet unaniem wordt ver
worpen. is het niet zo verwonderlijk,
dat deze berichten gisteren in Parijs de
nodige opschudding hebben verwekt.
Schaman zal zijn collega Acheson
stel'ag om nadere informaties hebben
verzocht, en bijna even stellig zal de
Amerikaanse minister geantwoord heb
ben. dat Schuman bij de verkeerde deur
had aangebeld.
Wat er na Januari gebeuren gaat. is
iets dat Acheson persoonlijk niet
meer aangaat. En 7.0 lijkt het dus dat
dc meer intieme tétc a tétc aan het
zelfde euvel lijdt waardoor ook de of
ficiële conferentie tot onvermogen
wordt gedoemd. Met 'n demissionnai-
re regering in Washington, de zetel
van het sterkste lid van de organisa
tie, kan uiteraard geen enkele spij
ker met koppen geslagen norden.
Naar afzetting Bey van Tunis?
Hoewel de Bey van Turds aanvanke
lijk resident-generaal De Hauteclocque
had toeeeeegd. dat hij zijn z^el zou
hecht n aan twee decreten die betrek
king hebben op plaatselijke hervorm n-
pen. is het toch niet tot ondertekening
an de stukken bekomen. Volgens ge
woonlijk welingelichte kringen zou de
Bey een .lichte ong'steldhe d" hebben
voorgewend teneinde de plechtigheid uit
tc stellen.
Vo'gens een Franse zegsman hebben
De Hauteclceque en de Tunesische pre
mier. Bakkoe=j, 's middags nog ge
poogd de Bey te overredxi. maar zonder
resultaat.
Een woordvoerder van de rwHdmt-
gencraal. deelde mee. dat de Hautecloc
que vanavond naar Parijs vertrekt vooi
dringende besprekingen met zijn rege
ring, zulks in verband met ,da hard
nekkige houding van nlet-samenwerking
vam de Bey". Naar verluidt zullen de
resident-generaal en minister Schuman
de mogelijkheid onder ogen zien om de
Bey van zijn functie te ontheffen.
ELF SLACHTOFFERS.
Elf personen zyn om het leven geko
men doordat gisteren in Paraguay een
vaartuig, dat naar Puerto Viüahayes
voer en waarop zich 60 opvarenden b?-
vonden, ,ls gezonken.
Het Kerstfeest nadert
Marokko ter sprake
Het debat over Marokko leverde geen
enkel nieuw gezichtspunt op De groep
van Aziatische en Arabische landen
heeft een resolutie Ingediend, waarin de
Franse regering en ce sultan van Marok-
I ko wordt verzocht „onderhandelingen te
I beginnen teneinde zo spoedig mogelijk
I tot een vreedzame overeenkomst ie ko
men, die in overeenstemming is met de
1 soiivereinlteit van Marokko, de wensen
I van het Marokkaanre volk en met het
handvest van de V N Voorts wordt de
algemene vergadering ln de resolutie er
op gewezen, dat een Franse vertegen
woordiger onlangs voor het internatio-
naai gerechtshof heeft verklaard, dat
„het niet door de Franse regering wordt
betwist, dat Marokko, zelfs onder het
protectoraat, zijn persoonlijkheid als
stait in het volkenrecht heeft behou
den" Tenslotte constateert de Arabisch-
Aziatische groep, dat „de huidige toe
stand in Marokko diepe bezorgdheid
veroorzaakt en een nadelige invloed
heeft op de Frans-Marokkaanse betrek
kingen en de vreedzame verhoudingen
ln de wereld".
In tegenstelling met de resolutie, welke
de groep ten aanzien van de Tunesische
kwestie had Ingediend, wordt in deze
resolutie niet geëist, dat de V.N. in
Marokko tussenbeide komen Zoals be
kend werd het Arabisch-Aziatische voor
stel inzake Tunesië verworpen
Inmiddels werken de Braziliaanse en
andere Latijns-Amerikaanse delegaties
aan een ontwerpresolutie, waarin de
Franse regering wordt gevraagd „de
fundamentele vrijheden van het Marok
kaanse volk te bevorderen en zijn vrije
politieke Instellingen te ontwikkelen,
rekening houdende met de wettige rech
ten en belangen".
De Britse en Sovjet-Russische delega
ties waren het er in de speciale politieke
commissie over eens. dat er een perma
nent lid van de Veiligheidsraad by de
beslissing over de toelating van nieuwe
leden-staten tot de VN het recht van
veto heeft De afgevaardigden van Peru
en El Salvador hadden een tegenover
gestelde zienswijze verkondigd.
De Britse vertegenwoordiger, sir Glad-
wyn Jebb. herhaalde de reeds eerder
door vier der vyf permanen'e leden van
de Veiligheidsraad, namelijk Groot-
Brittannie. de Verenigde Staten. Frank
rijk en het nationalistische China, gege
ven verzekering, dat zjj. bij het beslissen
over de aanvraeen van aspirant-leden,
van hun vetorecht géén gebruik zouden
maken
De Russische afgevaardigde Gromyko
verklaarde, dat het vetorecht „geheel
volgens de inzichten van de staat, die
het bezit, wordt uitgeoefend en dat
niemand het recht bezit zich in deze
als scheidsrechter op te werpen".
De V.S. steldei voor de aanvrage van
Japan voor het lidmaatschap der orga
nisatie door de Veiligheidsraad te laten
behandelen. Volgens het desbetreffende
voorstel zal aan de algemene vergadering
worden gevraagd, te verklaren dat Japan
aan de door het handvest gestelde eisen
loldoet De aanvrage van Japan is reeds
eens in de Veiligheidsraad afgewezen
tengevolge van een veto van de Sovjet
unie.
Frankrijk diende drie afzonderlijke
resoluties in met betrekking tot de toe
lating van Vietnam. Cambodja en Laos.
Vorige aanvragen van deze Indochinesa
staten zijn eveneens tengevolge een veto
van de Sovjet-Unie afgewezen.
DE ZITTINGSDUUR
Het bureau van de algemene vergade
ring heeft besloten de huidige zitting der
assemblee op 23 December te verdagen.
Donderdag a s zal wor- 1 uitgemaakt.
wanneer de besprekingen zullen worden
voortgezet, hetzij In een vervolg op da
huidige zitting, hetzij op een volgenda
nieuwe zitting.
Er is voorgesteld, de politieke com-
I missie in Februari of Maart weer bijeen
te laten komen Verder zal Donderdag
moeten worden beslist, wat er moet ge-
J beuren met de agendapunten, welke op
I 23 December nog niet zyn afgehandeld.
I en of de algemene vergadering voortaan
in het voorjaar dan wel in de herfst
bijeen zal komen.
Kerstmisfeest van het Licht.
Terwijl de sneeuwvlokken uit loodgrijze luchten neerdwarrelen en het land
schap een bijzondere bekoring geven, worden wij in deze donkere dagen voor
Kerst allerwege herinnerd aan het naderend Kerstfeest. Kerstbomen, Kerst
etalages, Kerstversieringen, Kerstmenu's, het zijn zo de telkenjare weerkerende
facetten, waardoor men oud en jong in de Kerstsfeer denkt te brengen. Voor
de Kerk is het Kerstfeest echter nog iets anders, iets méér. Hot is het feest
van het Licht, van de geboorte van Christus in de stal van Bethlehem. In dit
appèl op het Kerstgebeuren neemt de Commissie voor Bijzonder Kerkewerk
der Leidse Hervormde Gemeente een zeer aparte plaats in. Nu al weer enkele
jaren zoekt deze Commissie nieuwe wegen voor het verspreiden van de oude
Kerstboodschap. Vóór enige jaren onder leiding van de naar Australië ver
trokken ds M. W. J. Geursen met dit werk begonnen en voortgezet onder de
stimulerende invloed van wijlen ds D. Kuilman, zal deze arbeid in de komende
Kersttijd staan onder leiding van ds P. L. Schoonheim, aan wie kortgeleden
de zorg van het Bijzonder Kerkewerk is opgedragen.
Zij moet in het openbaar
getuigen
I Teneinde zich tr bezinnen op de eigen-
lyke betekenis van dit feest alvorens
anderen daarvan deelgenoot te maken,
wordt hedenavond in het wijkgebouw
„Staalwyk" een ontmoetingssamenkomst
1 gehouden, welke bestemd is voor alle
medewerkersistersin het BK.-werk.
Het programma voor deze avond ver
meldt: Samenzang, declamatie door
I mevr. Van Ravesteyn. solo-zang door
I mevr Rensink, het voorlezen van een
j kerstverhaal door mevr Norel. en een
korte toespraak van ds Schoonheim over
het thema„Activiteit naar binnen".
Horen en zien
Reeds enkele Jaren heeft een
vorm van Evangelie-verkondiging ingang
gevonden, het zogenaamde Lekespel.
Daarbij gaat het om horen èn zien.
Vooral het Inatsie is belangrijk In deze
tijd. Films en geïllustreerde bladen trek
ken de aandacht Waarom zou de Kerk
ook niet door middel van een Lekespel
Amerikaanse gezant in Tanger
geschorst
Het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken heeft bekendgemaakt
dat de gezant te Tanger, John Carter
Vincent, geschorst is. nadat een rege
ringsraad, die een onderzoek instelt naar
de betrouwbaarheid van Amerikaanse
functionarissen, te kennen had gegeven,
dat „er een redelijke twijfel bestaat over
zyn loyaliteit".
Vincent is naar Washington ontboden,
waar president Truman de kwestie met
minister Acheson zal bespreken, zodra
deze is teruggekeerd van de bijeenkomst
van de Nato-raad te Parijs.
In het begin van dit jaar werd Vincent
verhoord door de subcommissie voor de
veiligheid uit de Senaat. Later werd hij
door de voormalige hoofdredacteur van
het communistische blad „Daily Wor
ker", die thans hoogleraar aan een
universiteit is. er van beschuldigd com
munist tc zijn. De subcommissie stelde
toentertijd ook een onderzoek in naar
de antecedenten van Owen Lattlmore.
die aan de John Hopkins universiteit
is verbonden.
Adenauer pleit voor zeven
West-Europese mogendheden-
bijeenkomsten
De West-Duitse Bondskanselier. Ade
nauer, heeft in een vraaggesprek, toege
staan aan het Franse blad „Figaro" ge
pleit voor een geregeld bijeenkomen van
de premiers van Groot-Brittannië en de
zes landen van het Europese leger
Hy achtte dit noodzakelijk omdat het
naar zyn mening onmogelijk is een ge
meenschappelijke defensie op te bouwen
zonder een gemeenschappelijke buiten
landse politiek, aldus het verslag in de
„Figaro".
De te vormen raad moet zo onbureau
cratisch zyn als maar mogelyk is. aldus
Adenauer en zy zou zonder zich bezig
te houden met problemen van organi
satorische aard. bijeen moeten komen om
een Europese vredes- en veiligheids
politiek vast te stellen.
Berichten uit Parijs hebben bij Ade
nauer de indruk gewekt dat de kansen
op een bekrachtiging van het verdrag
aangaande het Europese leger zonder
ingrypende wijzigingen zeer klein zijn
Waarnemers te Parys waren van me
ning. dat Adenauers voorstel ten doel
heeft uit het dilemma te komen, dat
herziening van het legerverdrag het
verdrag om hals zal brengen doch dat
zonder enige herziening er geen leger
verdrag zal komen.
Truman over geestelijke
gevaren voor vrijheidsideaal
President Truman heeft verklaard, dat
het vryheldsideaal niet slechts door com
munisme wordt bedreigd, doch ook door
hen. die de regering de geest en de ge
dachten willen laten regelen. „De uit
wendige bedreiging van de vrijheid dient
ons niet te voeren tot onderdrukking van
de vrijheid", zo zei hij. „Er is verschil tus
sen ongerustheid en hysterie; hysterie
brengt mensen er toe datgene te vernie
tigen, voor welks behoud zij strijden
„Het aanvaarden van de methoden en
de moraal van het communisme, ten
einde de communistische agressie te ver
slaan, zou een morele nederlaag zijn,
groter dan welke psysieke ramp dan ook".
„Invasie en verovering door commu
nistische legers zou een verschrikking
zijn, die wij ons niet kunnen voorstellen,
doch invasie en verovering door commu
nistische denkbeelden van goed en kwaad
zou even erg zijn", aldus verklaarde
Truman.
De president sprak bij de onthulling
van een nieuw Amerikaans nationaal
heiligdom m het gebouw van de natio
nale archieven te Washington, waar de
Amerikaanse onafhankelijkheids verkla
ring, de Amerikaanse grondwet en de
Amerikaanse verklaring van rechten
worden bewaard Deze documenten zijn
kistjes.
de Kerstboodschap mogen brengen?
De Commissie voor Bijzonder Kerke
werk heeft dan ook besloten op Woens
dag 17 en Vrydag 19 December, in de
Marekerk, door een groep onder leiding
van de heer Zondervan. het Kerstspel
„De Ster van Bethlehem", geschreven
door M. Nijhoff, te laten spelen. De
kwartetten ..Inter Nos" en „Musica"
verlenen vocale medewerking. Organist
is de heer J. Hoogerwerf.
De Kerstboodschap
in de huizen
Een uitgebreide staf zorgt, dat in de week
vóór Kerst „De Open Deur", waarvan
wij de foto van het titelblad op deze
pagina afdrukken, aan honderden ge
zinnen, in geheel Leiden, wordt aange
boden. De methode, door lectuur het
Evangelie in wyde kring te verspreiden
is eigenlijk reeds zo oud als de Kerk zelf
Men denke bijvoorbeeld aan de papvn
en de potscherven, beschreven met Bijbel
gedeelten. uit het oude Egypte, of aan
het Blad „Pnièl", jarenlang geredigeerd
door dr J. H Gunning J.Hzn „De Open
Deur" spreekt velen aan door zyn arti
kelen en illustraties, ln een styl. die by
deze tijd past Niet alleen in Leiden,
maar over het gehele land wordt dit
Blad verspreid.
De Kerstboodschap
in de Concertzaal
Velen kunnen, om verschillende rede
nen, er niet toe komen een kerk binnen
te gaan Voor een Kerstsamenkomst op
de eerste Kerstdag, v.m. 10.30 uur. is dan
ook doelbewust niet een kerk, maar de
Stadsgehoorzaal gekozen. Ook de inrich
ting van deze bijeenkomst verschilt in
veel opzichten van een kerkdienst. De
leiding rust nle' in handen van een
predikant maar van enkele Gemeente
leden. De heer J. Wijnbéek zal het
Kerstverhaal, volgens Lukas 2, „zeggen",
het Dubbel gemengc Kwartet „Musica",
onder leiding van de heer Brants, en
het Hervormd Kerkkoor, onder leiding
van de heer H Gelrnaert, zullen zingen.
Twee Gemeenteleden houden een korte
toespraak.
Kerstnachtdienst
in de Pieterskerk
Reeds vele jaren geleden gaf dc zang-
\'erenigtng „Ex Animo" haar medewer
king tot het houden aan een Kerstnacht
dienst. Deze dienst is langzamerhand in
Lelden een traditie geworden. Het aantal
bezoekers is steeds zo groot, dat de
Cenrtale Kerkeraad der Hervormde
Gemeente besloten heeft ook dit Jaar
twee diensten te houden, één in de Hoog
landse kerk voorganger ds N Klcer-
I maker, met medewerking van het Her
vormd kerkkoor, enkele leden van het
Toonkunstorkest dirigent de heer H.
Gelrnaert en de organist A. Blanken-
stein.
De zorg voor de andere dienst is opge
dragen aan de Commissie voor Byzonder
Kerkewerk. Ds P L. Schoonheim gaat
voor in de Pieterskerk „Ex Animo",
onder leiding van de heer H. W de
Wolff, zal in deze dienst zingen. Het
orgel wordt bespeeld door de "heer L.
Mens.
De Kerk aan het werk
Heel deze activiteit van de Commissie
van het Bijzonder Kerkewerk is inge
geven door deze gedachte, dat de Kerk
zich nu eenmaal niet op mag sluiten
binnen kerkmuren van steen of van
traditie. Zij mag. neen zy moet. in het
openbaar getuigen! De Kerk aan het
werk! Altijd cn overal, doch in liet
bijzonder in de Kersttijd, op het feest
van het Licht....
