LEIDSCH
DAGBLAD
Adenauer zorgt voor pijnlijke
verrassing
Ratificatie Westelijke verdragen
toch uitgesteld
Pinay kreeg opnieuw vertrouwen
van de Franse Kamer
Churchill kondigt
bewapeningsvertraging aan
Prins Bernliard zette persoonlijk
„Jan van BiebeeL"" aan land
91ste Jaargang
VRIJDAG 5 DECEMBER 1952
No. 27782
Directeur J. W Herrny
jjonfdredactle: B W Menkhorst ep J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t. 6 per kwartaal: f 0 47 oer week
Witte Singel l. Lelden Giro No. 67055
Telefoon Dtr eD Adm.: 25041; Red. 21507
(Telefonisch van onze correspondent te Bonn)
donderslag bij heldere hemel kwam gistermiddag het bericht, dat op
voorstel van Adenauer de derde lezing van de Duits-geallieerde verdragen
toch nog tot na Kerstmis wordt uitgesteld. Dit klonk vooral daarom onge
looflijk, omdat juist Adenauer de grote promotor van het plan is geweest,
dt ratificatie van de Duits-geallieerde verdragen nog in deze week af te han
delen. Dat had ook gekund. Er zou zich stellig een meerderheid voor de
verdragen uitgesproken hebben. Welke reden kan Adenauer dus hebben om
i het zicht van de haven toch niet binnen te varen en nog een beetje te blijven
kruisen? Dat is de vraag die in Bonn nu alle geesten bezighoudt. Dc omvang
varring kan men misschien hieruit het beste opmaken, dat de
coalitie-partijen over Adenauers stap bijna nog verbaasder zijn dan de oppositie.
Zij zijn in de laatste tijd door hem steeds op écn doel gewezen, n.l. op een
ralificatie koste wat het kost, en nu is liet Adenauer zelf die hen er van
afhoudt dit doel op dc snelst mogelijke manier te bereiken.
De motieven, die tot het uitstel hebben ratificeerd, dan zou het tenminste nog
geleid, zijn uiterst gecompliceerd. De
regering gaat n.l. nu precies hetzelfde
doen, wat zij de oppositie altijd heeft
kwalijk genomen. Ook zij wil zich nu
lot het constitutionele gerechtshof in
Karlsruhe wenden en een politieke be-
flissing opschorten zolang dit gerechts
hof niet geantwoord heeft. Tot dusverre
heette het aan regeringszijde altijd, dat
politieke beslissingen, zoals de ratificatie
van de Duits-geallieerde verdragen door
ce Bondsdag er een is, genomen kunnen
voiden zonder dat men tevoren het
oordeel van het gerechtshof weet. Daar
na kan men nog altijd zien wat men
coet. De oppositie stelde zich op het
tegenovergestelde standpunt.
De regering wil het gerechtshof ln
Karlsruhe nu verzoeken vast te stellen
o: de Duits-geallieerde verdragen ook
door de Bondsraad, de West-Duitse
Eerste Kamer, aangenomen moeten wor
den. Op het eerste gezicht is misschien
geheel onduidelijk wat de derde lezing
van de verdragen in de Bondsfdag hier
mede te maken heeft. De regering heeft
echter een goede reden om dit te vragen,
want beslist het constitutionele gerechts
hof. dat de Bondsdag de Duits-gealli-
erde verdragen niet hoeft aan te
.-men, dan betekent dat volgens de
West-Duitse grondwet, dat de onder
havige verdragen ook niet door een
meerderheid van tweederde in de Bonds-
oag aangenomen hoeven te worden. Dan
een eenvoudige meerderheid voldoen-
ce. Om dit laatste gaat, zoals men weet,
de hele strijd.
Hoever op het ogenblik in Bonn de
.ermenging van politiek en recht gaat,
blijkt uit de politieke kleur, die men
san de rechters van Karlsruhe toedicht.
Over de vraag van de regering of de
Bondsraad met de verdragen instemmen
moet, wordt door de zogenaamde Tweede
Senaat van het constitutionele gerechts
hof te Karlsruhe beslist. Welnu, deze
senaat geldt in de wandeling als pro
regering, als „zwart", terwijl de Eerste
Senaat, die door de oppositie is verzocht
oni de Duits-geallieerde verdragen on
geldig te verklaren, anti-regering, „rood"
heet te zijn. Inderdaad schijnt het alsof
sommige rechters van Karlsruhe zich
liet geheel boven de controversen van
ie politiek hebben weten te plaatsen en
iat zij wat al te openlijk hun sympa-
hieén voor het ene of het andere stand-
tunt hebben aangeduid.
In Bonn nemen velen nu aan, dat de
Mndskanselier ook buitenlandse politle-
motieven heeft om de derde lezing
.n de verdragen zo plotseling nog uit
stellen. Men verwijst in dit verband
laar Frankrijk en de Verenigde Staten.
Hoe dit zij, beslissend lijkt toch te zijn,
dat hij eindelijk eens juridische klaar
heid wil scheppen. Want gesteld dat de
Bondsdag vandaag, zoals oorspronkelijk
Toorzien, de verdragen zou hebben ge-
tot April hebben geduurd voordat de
Bondsraad, die reeds weken geleden
heeft duidelijk gemaakt op de'uitspraak
van Karlsruhe te willen wachten, een
beslissing had genomen.
Met zijn verrassende stap probeert
Adenauer ongetwijfeld te bereiken, dat
in Karlsruhe sneller een uitspraak
wordt gedaan. Voor hem is het een
reculer pour mieux sauter.
DEMONSTRATIES
Drie tot vierhonderd vrouwen zijn
tijdens de middagpauze van de Duitse
bondsdag opgemarcheerd naar het par
lementsgebouw aan de Rijn om daar te
demonstreren tegen de Duitse herbewa
pening. Luid roepend trachtten zij toe
gang tot het gebouw te krijgen, waar
zij, zoals zij zeiden, de afgevaardigden
wilden gaan bezweren het verdrag in
zake het Europese leger niet aan te
nemen. Aangenomen wordt, dat deze
vrouwen door communistische vredes
organisaties met autobussen naar Bonn
zijn gebracht. Terstond nadat de demon
stranten zich voor de ingang van het
Bondshuis hadden verzameld, gaf de
politie groot alarm en van alle zijden
reden overvalwagens aan. In weinig tijd
waren de vrouwen met zachte hand en
zonder dat van de uitgereden brand
slangen gebruik gemaakt behoefde te
worden, teruggedrongen naar de weg
naar Godesberg. Daar hielden verspreide
groepen nog een soort krijgsraad en
sommige leidsters begonnen er redevoe
ringen tegen voorbijgangers, waarin zij
zeiden dat zij als „christelijke vrouwen"
niet wensten dat hun zonen nog eens
soldaat zouden moeten worden. Het
incident duurde niet langer dan een
uur en de talrijke politie bleef gemak
kelijk meester van het terrein.
Eerder hadden 200 communistische
jongeren getracht zich toegang tot het
parlementsgebouw te verschaffen onder
het slaken van uitroepen als „Weg met
Adenauer". Ook zij werden door de
politie verdreven.
De West-Duitse drukkersunie heeft
een staking uitgeroepen, die betrekking
heeft op alle drukkerijen in het land.
In Parijse diplomatieke kringen be
treurde men de West-Duitse beslissing.
Men verklaart ln deze kringen, dat een
spoedige Duitse bekrachtiging van de
overeenkomsten van Bonn en van het
E.D.G -verdrag het aannemen van deze
wetten door de Franse volksvertegen
woordiging zou hebben bevorderd, daar
dit als een teken van West-Duitslands
wens, om met het Westen samen te
werken, zou zijn opgevat.
Meermalen stellen
vertrouwenskwestie
aangekondigd
Zoals wel algemeen werd verwacht,
heeft de Franse Kamer gunstig be
schikt over een vertrouwensvotum,
dat premier Pinay Dinsdag had ge
steld naar aanleiding van de belas
tinghervorming en de staatsbegro
ting, die de regering direct in be
handeling genomen wenste te zien.
Debelastinghervorming, waartegen in
de financiële commissie heel veel tegen
stand bestond, heeft Pinay voorlopig
echter ingetrokken, om zo gelijk hij
zeide zijn tegemoetkomendheid je
gens het parlement te bewijzen. Daar
mee heeft het kabinet echter tevens
tijdelijk of definitief dat zal nog
moeten blijken een van de voor
naamste punten uit zijn beginselverkla
ring over boord gezet. De regeringsmeer
derheid. die over 313 stemmen beschikte,
vond gisteren alleen de 207 socialisten
en communisten tegenover zich, de
Gaullisten hielden zich afzijdig, omdat
zoals hun woordvoerder Soustelle ver
klaarde, het hier niet meer dan een
procedure-kwestie betrof. Voor de be
groting zelf. die van vandaag af aan de
orde komt en waarover Dinsdag moet
worden gestemd, wenste Soustelle ech
ter zijn mening nog voor te behouden.
WEERBERICHT
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met plaatselijk opklarln-
en hier en daar mist. Over het al
gemeen zwakke wind. Vannacht op vele
P-aatsen liohte vorst, overigens tempe
ratuur om het vriespunt tot liohte dooi.
(Opgemaakt te 10 uur)-
6 DECEMBER
Zon op: 832 uur; onder: 16.30 uur
Maan op: 2124 uur; onder: 12.09 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.14 en 18-30
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Een van de belangrijkste Franse
steunpunten in Indo-China. is aan
gevallen door de Vietminh. Een
troepenmacht Ier sterkte van 7000
man deed een aanval op Nasam. dat
200 km van Hanoi is gelegen.
Een van de versterkte punten bij
Nasam. gefotografeerd toen de
Frans-V ietnammese troepen zich
voorbereidden op de tegenaanval.
Ceylon door noodweer
geteisterd
Een wervelstorm en vloedgolven heb
ben hef afgelopen weekeinde de Noorde
lijke punt van Ceylon geteisterd Er zijn
23 doden bij gevallen en dr materiele
schade ls zeer groot. Duizenden vissers
zijn dakloos geworden.
In een korte toespraak, even voor
de stemming, deed dc premier echter
weten, dat hij de volgende dagen,
evenals zijn voorgangers, die soms een
serie van 20 vertrouwenskwesties ge
lijktijdig stelden, wat royaler van dit
uiterste redmiddel gebruik zou gaan
maken.
Waaschijnlijk zal hij alle belangrijke
hoofdstukken van de begroting, zodra
tie storm even opsteekt, met behulp van
de vertrouwenskwestie trachten door te
drijven.
Aangezien de premier moet rekenen
op de consequente tegenstand van com
munisten en socialisten, welke laatste
gisteren soms uiterst heftig uit de hoek
zijn gekomen, hebben de Gaullisten,
wanneer althans Pinay's meerderheid
hem trouw blijft, het in hun macht om
tie regering ten val te brengen. Zij zit
ten dus, gelijk dat heet. thans cp de
wip.
Men had gisteren in het Palais
Bourbon algemeen wel de indruk, dat
de Gaullisten voor het moment niet
van zins zijn op een crisis aan te
sturen.
Hun eerste en voornaamste zorg is de
nog altijd precaire eenheid in de eigen
rangen te bewaren. De Gaullisten zullen
wel niet zo ver gaan, dab zij de regering
hun vertrouwen schenken, maar tegen
stemmen zullen zij waarschijnlijk alleen,
wanneer de volledige fractie de conse
quenties van een kabinet-srjsls zou wal
len aanvaarden. Dat zal vermoedelijk
slechts het geval zjjn, indien er zeker
heid over bestaat, dat een nieuwe meer
derheid gevormd kan worden, waarin
naast de Gaullisten minstens ook de
Katholieken zouden moeten worden op
genomen. Er zjjn de laatste tijd tussen
vooraanstaande Gaullisten en zelfs de
Men is op het ogenblik bezig liet
draaibare gedeelte van de verkccrs-
brug over de Oude Maas te Baren-
drccht door een vaste overspanning
te vervangen. Het wegdek van dc
nieuwe overspanning, welke 50
meter lang is. zal - tussen de
trottoirs - 6<y2 meter breed zijn.
het geheel weegt 360 ton.
Het was de eerste overspanning,
die werd vervoerd met het beton-
wegdek erop.
Het vervoer geschiedde op dek
schuiten.
Volgens een door radio Praag bekend
gemaakt communiqué van het Tsjecho-
slowaakse ministerie van openbare vei
ligheid, zijn drie „gevaarlijke spionnen
en terroristen" in de hacht van 5 op 6
November door leden van de Tsjecho-
siowaakse veiligheidsdienst in het gebied
van Karlovy Vary (het vroegere Karls
bad) in een vuurgevecht gedood. Het
communiqué voegt er aan toe, dat later
werd vastgesteld, dat de betrokkenen
voor de Amerikaanse geheime dienst
werkten.
generaal in persoon en zekere leiders
van de M.A.P.. waaronder vooral Bi
dault. wel onderhandelingen in die geest
gevoerd. Een overeenkomst schijnt ech
ter nog niet in zicht te zijn. Het heeft
in dit verband de aandacht getrokken,
dat minister Schuman in het begin van
deze week een bezoek aan zjjn partij
genoot Bidault heeft gebracht, om hem,
naar wordt aangenomen, bij voorbaat te
waarschuwen tegen een coalitie met de
Gaullisten, waardoor de buitenlandse
politiek, zoals Schuman die sinds
jaren heeft gevoerd, ernstig gecom
promitteerd zou worden.
Bidault heeft direct daarna officieel
ontkend, dat hij bezig zou zijn Pinay';
opvolging te regelen. Ofschoon over de
waarde van dit dementi verschillend
wordt geoordeeld, gelooft men over het
algemeen toch niet, dat een politieke
aardverschuiving, die door het samen
gaan van de Gaullisten met sommige
der huidige regeringspartijen veroor
zaakt zou worden, op heel korte termijn
voor Pinay valt te vrezen.
Gevaar niet naderbij gekomenj
De Britse eerste minister. Churchill,
heeft in het Lagerhuis aangekondigd,
dat Groot-Britlannië het voornemen
heeft enige besnoeiingen aan te bren
gen in het bedrag dat voor defensie zal
worden besteed.
Dit zou, zo zeide Churchill, de annule
ring of beperking met zich brengen van
enige wapenorders.
De regering was tot de gevolgtrekking
gekomen, dat zij iedere verhoging van
enige betekenis boven het hoge peil van
de kosten voor wapenproductie moest
vermijden.
De begroting van defensie voor dit
jaar bedroeg 1,462 millioen pond sterling
waarvan iets minder dan 600 millioen
bestemd was voor wapenproductie. Hier
aan moesten enige aanvullende schat
tingen worden toegevoegd.
Churchill verzekerde het Lagerhuis
dat de beslissingen van de regering
in geen enkel opzicht een verzwak
king van het besluit van de regering
inhoudt, om een defensieprogram uit
te voeren, dat Groot-Brittannié in
staat zal stellen zich zelf te verdedi
gen, zjjn overzeese verplichtingen na
te komen en zyn volledig aandeel
zowel in militair als in industrieel
oogpunt in de gemeenschappelijke
inspanning van de N.a.t.o. op zich te
nemen.
In antwoord op vragen deelde Chur
chill mede. dat het soms beter ls de
productie van wapenen, waarvan een
nieuwer en beter type wordt vervaar
digd, te vertragen. Zo zou men later een
grotere voorsprong kunnen hebben.
Het feit, dat Grool-Brittannic zich in
staat gevoelt dit te doen, was volgens
Churchill een aanwijzing, dat het van
oordeel is, „dat de ergste noodtoestand
waarvoor wij kunnen komen te staan,
niet dichter bü is gekomen".
In zijn verklaring berekende Churchill
dat. wanneer het drie-jarenplan voor de
herbewapening was uitgevoerd, zoals de
Labourregering dat had opgesteld, dit
jaar ruim 1.650 millioen pond sterling
voor bewajjening uitgegeven had moe
ten worden. Volgend jaar zou de begro
ting voor defensie meer dan 1,800 mil
lioen hebben bedragen.
De kosten voor de wajaenproductie zou
in 1952 725 millioen pond sterling be
dragen hebben en ln 1953 ruim 850 mil
lioen.
Het gTootste deel van de verzwaarde
last zou gedragen moeten worden dooi
de machine-industrie, die van vitaal
belang is voor de uitbreiding van de uit
voerhandel.
Voor zover mogelijk zouden de be
snoeiingen worden verwezenlijkt door
leveranties over een langere periode te
laten lopen. Het gevolg zou zijn, dat
verdere toeneming van de behoefte aan
arbeidskracht en materialen voor de
productie voor de verdediging kon wor
den voorkomen.
De productie van vliegtuigtypen, die
thans in dienst zijn, zal worden beperkt,
maar de invoering van nieuwere en
modernere typen zal zo veel mogelijk
versneld worden
Churchill deelde mede. dat Groot-
i Brittannië op de conferentie van Llssa-
j bon van de Atlantische Raad, duidelijk
I had gemaakt, dat het van de oplossing
I van de financiële en economische pro-
blemen afhing of het ln staat was zijn
J program ten volle uit te voeren.
I Ondanks succesvolle maatregelen, die
genomen werden, om de financiële
positie te versterken, waren de pro
blemen nog niet opgelost.
Het aantal troepen kan, zo zeide
I Churchill, niet belangrijk worden be
perkt met het oog op de toestand In
Korea, op Malakka, bij het Suezkanaal
1 en in Europa.
THUIS!
Hartelijk begroet door Koningin
en twee Prinsessen
Prins Bernhard. die gisteren met zijn gevolg met de DC 6 B „Jan van
Riebeek" uit New York is vertrokken, landde vanmorgen veilig on Schiphol.
De Prins verklaarde voor ziin vertrek „zeer weinig inkopen te hebben
gedaan", maar, zo voegde hij hieraan toe: „In Mexico heb ik enkele jurken
voor mijn dochters "ikocht". De Prins wa« op het vliegveld te New York
uitgeleide gedaan door zijn broer, Prins Aschwin. verbonden aan dc staf
van het kunstmuseum te New York.
Een half uur na schematijd. in verband met tegenwind op de. Oceaan
zette de Prins persoonlijk de „Jan van Riebeek" on Schiphol aan de grond.
Bruingebrand door de Mexicaanse zon en fris door een prima nachtrust in
het vliegtuig, stapte hij. gekleed in het uniform van Lt. Gen. van dc Lucht
macht naar buiten op het platvorm, waar H.M. de Konincin en de oudste
twee Prinsesjes hem opwachtten.
een perfecte landng. De gezagvoerder
en de gehele bemanning werden aan
H.M. de Koningin voorgesteld.
Od het platform stonden twee micro
foons opgesteld, waarvoor de Prins en
kele woorden sprak.
De prins onderhield zich noz even
met de vertegenwoordigers van Mexico
en Columbia, wisselde nog een hand
druk met de bemanning en de mare
chaussee maakte een doorgang naar de
Koninklijke auto vrij. Nagewuifd door
honderden trok de waeen op en in
snelle vaart vertrok een herenigd Ko
ninklijk gezin door het Hollandse pol
derlandschap naar Soestdijk.
Wat ben je bruin!"
„Wat bén ie bruin geworden", luidde
de harteliike begroeting, die door vele
officiële persoonlijkheden werd bijge
woond.
Minister-president dr Drees was een
van de eersten die de Prins begroette,
eevoled door de ministers prof. D. J.
Zijlstra. mr. J. M. A. H. Lups en mr J-
W. Beyen.
Voorts waren o.m. aanwezig de ge
zanten van Mexico en Columbia, de
zaakgelastigde van Peru. mei. mr M.
Telieeen. directeur van het Kabinet der
Koningin, de Commissaris der Konin
gin in Noord-Holland dr J. E. baron de
Vos van Steenwök. burgemeester d'Ailly
van Amsterdam en dr A. Plesman.
De heer U. F. U. Dellaert. directeur
van de luchthaven Schiphol en andere
leidende personen van de K.L.M. en do
luchthaven bevonden zich bil het grote
begroetende gezelschap.
Toen het vliegtuig landde speelde
het stafmuziekcorps van de Amsterdam
se politie Zie gin-ds komt de stoom
boot" en even later klonk plechtig het
Wilhelmus over de wiide vlakte van
Schiphol.
Aan boord had de laatste uren een
St Nico'.aassterpming geheerst-. De Prins
vond bii het ontwaken vier zilveren
K.L.M.-broches in ziin schoen, bestemd
voor ziin dochters.
De Amerikaanse gezagvoerder W. W.
Wilkin had her een prettige reis ge
vonden. De Prins was het laatste half
uur in de cockpit geweest en maakte
Mevrouw Truman (links), begroette
haar opvolgster in het Witte Huis.
toen Mevrouw Eisenhower eens pen
kijkje kwam nemen in haar toe
komstige woning. Het duurde SO
minuten, voordat zij alle kamers
het zijn er 101! - had bezichtigd!
Botsing tussen
straalj'agers
Een piloot gedood
Gistermiddag om ongeveer 20 mi
nuten voor vier zjjn tijdens een oefen-
vlucht 10 km. ten N.O. van Eindho
ven. bü Nederwetten, twee Gloster
Meteor straaljagers, afkomstig van de
vliegbasis Soesterbcrg met elkaar in
botsing gekomen en neergestort. De
toestellen werden bestuurd door re-
serve-luitenant-vliegers. Zü trachtten
zich met de uitwerpbare stuurstoel te
redden. De eerste luitenant-vlieger
Kemenadc, oud 26 jaar, gehuwd en
wonende te Eindhoven, wist zich te
redden. Dc vlieger van het tweede
vliegtuig, de eerste luitenant-vlieger
van de Wervc, oud 31 jaar, gehuwd
en wonende te Zeist, kon zich niet uit'
de stoel losmaken en werd gedood.
Direct na de botsing hebben beide
vliegers de schietstoel in werking ge
steld. Beiden zijn op hun stoel uit de
coolcplt van de toestellen geschoten,
waarna de vliegtuigen alleen hun weg
naar de aarde vervolgden. De ene ma-
ohine kwam brandend, de andere nfiin
ol meer in glijvlucht naar beneden. Zij
kwamen ln een weiland terecht, onge
veer 300 meter van elkaar verwijderd
tussen de plaatsen Nuenen-Boord en
Nederwetten. Brokstukken van het
brandende jachtvliegtuig kwamen wijd
en zijd ln de omtrek neer.
De voorzitter van de Amerikaanse
vliegtuigfabriek ..North American Avi
ation Company". Kindelberger. heeft
medegedeeld dat het ontwerpen en bou
wen van een geleid projectiel dat van
het ene continent naar het andere zal
kunnen worden gestuurd, „nog juist
beneden de horizon is".
Een dergelijk projectiel zou in staat
ziin met grote trefzekerheid „op eik
punt- van de aarde zeer grote vernieti
gende kracht te p'aatsen" Het zou on-
mogellik zijn em projectiel dat met een
dergelijke snelheid en op zeer grote
hoogte naar het doelwit ijlt, te onder
scheppen
Kindelberger dee'de mede, dat zijn
fabriek met geheime opdrachten op het
gebied van gelelde projectielen bezig is.
