EIDSCH DAGBLAD mK.miï4 Minwor - minor - mineur ct is met het verblijf van de Am bonezen hier te lande nog steeds een trieste geschiedenis. Wij voor hebben altijd het gevoel om niet ^eggc-n de overtuiging dat de Ne- jlandst? regering hun komst naar onze Jrestea destijds heeft beschouwd als minimale compensatie voor haar tekortkomingen ten aanzien van handhaving van het in het R.T.C.- cord bedongen zelfbeschikkingsrecht, i dergelijke opvatting past helaas ar al te goed in het kader der schip- en concessie-politiek, welke onze ?nng sedert 1945 in het Indonesische •id heeft gevoerd en die een via de tijpolitieke lift tot Commissi e-Gene- I verheven ondeskundig drieman- ap binnen de kortst-denkbare tijd als Commissie-korporaal deed terug- Zuid-Afrikaanse apartheidspolitiek in de Verenigde Naties Een Zuid-Afrikaanse resolutie I Congres van uitgeweken Russen te Muenclien 91ste Jaargang donderdag 13 november 1952 No. 27763 Irecieur: 3. W Henny Toidredactie: B W Merkhorst en J Brouwer dagblad voor leiden en omstreken f.6— per kwartaal: f 0 47 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir en Adm 251)41: Red. 21507 en. R BESTAAT onzerzijds geen be hoefte om bij voortduring oude koeien uit de sloot te halen, omdat er ons zeer wel van bewust zijn, dat ane zaken nu eenmaal geen keer nen. Maar wèl is o.i. de conclusie ge- tvaardlgd, dat de consequenties van vestiging van het meest gezagsge- we bevolkingsdeel der voormalige j Oost-Indische Archipel in het moe- land. bij voorbaat zijn getorpedeerd een bij ons weten officieel erkende toezegging van de Neder - idse regering aan Djakarta, om hun t de status van militair der Kon. ndmacht te verlenen. Wij laten hier- de vraag in het midden in hoeverre anciële overwegingen daarbij een rol iben gespeeld. Immers: een zeer aan- ilijk deel der naar hier gekomen Am- ïese gezinshoofden bekleedde functies het voormalige Kon. Ned. Indische er en hun overgang naar de Kon. idmacht zou belangrijk hogere gel ijke uitkeringen vergen dan hun ver als gesanctioneerde uitgewekenen E OMSTANDIG HEDEN en verhou- I dingen in de diverse woonoorden hebben al meermalen aanleiding «en tot botsingen en moeilijkheden. x een deel sproten deze ongetwy- voort uit de omstandigheid, dat deze hCnatuurli* ""1™ nsen niet voldoende werk om hanaem iben om daarin de vereiste afleiding, Tediging en voldoening te vinden, amaast rijst de vraag of bij de.diverse nieten merendeels van politieke aard, de verschillende ambtelijke Neder- se instanties steeds met evenveel i en begrip voor de moeilijke positie Ambonezen is opgetreden, n dit opzicht was het èn voor de ierlandse regering èn voor de Ambo- en een gelukkige oplossing, toen ge- aal-majoor b. d. P. Scholten, die Am- èn de Ambonezen kent en hun ver wen 'eniet bereid werd gevonden functie van' hoofdleider der Ambo- te woonoorden op ^ch te leba? heeft men gisteren in dat Blad nnen lezen, dat de heer Scholten met ang van Zondag as. ontslag heelt raa^d, hetgeen hem inmiddels onder ïkbetui&ing eervol is verleend. Uit het amentaar blijkt „dat de heer Schotten pureesteld was over bepaalde maat- clen van de regering, die z.l. niet het belang, noch van de Ambonezen Nederland, noch in dat van het land ren. Met name had de heer Scholten ïgedrongen op het toekennen van de tus van K.L.-militair aan de Am- nezen." \1T IS INDERDAAD de kern van de zaak. De Ambonezen zijn by uitstek geschikt voor het militaire r;ep en zij voeler, zich daartoe ook bij- ider aangetrokken. Gedurende eeuwen ft?n Ambonezen een belangrijke its ingenomen in de rijen der Kon. I. Indische Legermacht en zij hebben n plicht góed vervuld, rhans weigert de Nederlandse rege lt hen als soldaten te erkennen. Wij zijn verlangend om te vernemen deze weigering gebaseerd is op zul- Iheids-overwegingen of op een af raak met Djakarta om toch vooral en Ambonezen in de Kon. Ned. Land- loht op te nemen. Het ingang van 1 Januari wordt de am van het Ministerie van Uniezaken Overzeese Rijksdelen (Minuor) ver- (ierd ui „Minor". Wij vrezen dat het voor de Ambo- wel „Mineur" zal blijven AARDBEVING OP KAMTSJATKA WAS ZEER HEVIG De aardbeving van 4 November op het ensche schiereiland Kamtsjatka was van de grootste van alle tijden, zo t het Canadese departement van Jinbouw en bodemkartering mede [Nog vijf dagen na de aardbeving Teft Frank Lombardo. belast met het jezlcht op de seism "/grafische waar- pingen te Resolute Bay radioberich- ln naar Ottawa gezonden over het op- nerkeliike aantal zogenaamde naschok- "1; ten getale van 119 ■Resolute Bav is een militaire basis op h?' ei and Comwal'is. een 1600 kilome- n de Noord-Poo' ge'egen. Het epi- Jtrum van de aardbeving lang onge- kilometer weg. In de speciale politieke commissie der V. N. is het debat begonnen over de apartheidspolitiek in Zuid-Afrika. welke kwestie door de dertien Arabische en Aziatische leden aanhangig is gemaakt, als vormend een bedreiging van de vrede. Voorzitter Kyroe (Griekenland) deed een beroep op de afgevaardigden om het punt te behandelen in een geest van „gematigdheid en verzoeningsgezind heid". De leider der Zuidafrikaanse delegatie. Jooste, betwistte vervolgens de V. N het recht om zich met de kwestie in te laten. Volgens hem zou het van wijsheid en staatsmanschap getuigen, als men zich eerst zou bezinnen, voordat men iets doet, dat „wellicht tot een zekere ont binding van de V. N. leidt". Hij huldigde het standpunt, dat er alleen van een bedreiging van de vrede sprake is, als „de territoriale onschend baarheid en politieke onafhankelijkheid van een andere staat wordt bedreigd". De voorziening in het handvest der V N., die inmenging in de binnenlandse aan gelegenheden van staten verbiedt, was volgens Jooste voor kleine landen het zelfde als voor de grote mogendheden het vetorecht. De leidster der Indiase delegatie, me- jouw Paksjmi Pandit, verklaarde, dat de kwestie door dertien landen, tezamen meer dan 600 millioen inwoners tellend, te berde is gebracht, „omdat naar onze mening de toestand in Zuid-Afrika een nieuwe en gevaarlijke spanning heeft geschapen met ernstige gevolgen voor de harmonie tussen de volkeren en de wereldvrede". Apartheid, zo vervolgde spr., betekent een permanente blanke overheersing van de niet-blanken, die procent van de bevolking van de unie vormen. Liberia verzocht de commissie, om professor Matthews van het Zuidafri kaanse negercollege van Port Hare in de Kaapstadprovincie, die zich te New York bevindt, te horen. De voorzitter van de commissie ver klaarde zich tegen dit voorstel, zeggend, dat het een precedent zou scheppen en dat er dan twee partijen aan de ene kant van het debat zouden zijn een offi ciële vertegenwoordiger van een souve- reine staat en een particulier persoon uit dat land De beslissing van de voorzitter werd ROEMEENSE SLEEPBOOT DOOR JOEGO-SLAVIE IN BESLAG GENOMEN De Joegoslavische autoriteiten hebben een Roemeense sleepboot in beslag ge nomen op grond van het feit. dat zij trachtte zich een weg door het Sip- kanaal te banen, hoewel de seinen dit verboden. (Het Sip-kanaal is in 1896 gegraven om de Donauscheepvaart in staat te stellen de gevaarlijke engte van de „IJzeren Poort" te passeren. Het is een kilometer lang). De Joegoslavische vertegenwoordiger in de commissie voor de „IJzeren Poort" zal schero protesteren tegen het gedrag van de Roemeense sleepboot. KASJMIR KRIJGT EEN GEKOZEN STAATSHOOFD De volksvertegenwoordiger van Kasj mir heeft met algemene stemmen een wetsontwerp aangenomen tot beëindi ging van een 106 jaar oude monarchie en ter vervanging van de maharadja door een gekozen staatshoofd. VERHOGING BRITSE RANTSOENEN De Britse minister van voedselvoor ziening heeft meegedeeld, dat van 30 November af het weke'ijkse rantsoen boter zal wofden verhoogd van 56 gram tot 84 gram. Het kaasrantsoen wordt 25 Januari verhoogd van 28 gram tot 42 gram per week. aanvaard. Matthews kan per brief aan de commissie zijn standpunt uiteenzet ten. De vertegenwoordigers van Zweden en Noorwegen gaven als hun mening te kennen, dat de assemblée wel bevoegd is de kwestie der rassenpolitiek van Zuid-Afrika te bespreken. Zuid-Afrika heeft de volgende reso lutie bij de speciale commissie inge diend: Gelet op de bepalingen van artikel twee paragraaf 7 van het handvest der V. N., bevindt de politieke commissie ad hoe. dat zij niet bevoegd is tot be handeling van het rassenconflict in Zuid-Afrika. voortvloeiend uit de apartheidspolitiek van de Zuidafri kaanse regering". Lord Llewellin van Engeland achtte de V N. niet bevoegd de rassenkwestie in Zuid-Afrika te bespreken Als de wereldvrede werkelijk in gevaar zou komen zei hij, kon de Veiligheidsraad krachtens het handvest handelen. LIE'S OPVOLGER. De agendacommissie van de algemene vergadering der V N heeft besloten de benoeming van een nieuwe secretaris generaal op de agenda te plaatsen. De algemene vergadering en ook de Veiligheidsraad moeten nu over deze I zaak beslissen Een opvolger van Lie kan I slechts benoemd worden met eenstem mige goedkeuring van de vijf grote mogendheden. UIT DE ALGEMENE VERGADERING De Egyptische minister van buiten landse zaken. Achmed Farrag, verklaar de in de algemene vergadering dat de nieuwe regering van Ëgypte zich vol ledig gehouden heeft aan hel handvest van de Verenigde Naties wat betreft be vordering van de sociale vooruitgangen verbetering van de levensstandaard Over de „verontrustende toestand" in Tunesie en Marokko zeide Farrag. dat de V. N. haar volle steun dienden te geven aan „de strijd van deze volken voor onafhankelijkheid" Farrag protesteerde tegen het verrich ten van herstelbetalingen aan Israel door West-Duitsland ..Het is onze vaste over tuiging. dat Israel geen recht heeft op betaling van Duitsland namens de Joden van de gehele wereld" De vertegenwoordiger van Pakistan zag geen onoverkomelijke moeiliikheden bij de oplossing van het conflict in Korea op humane en eerzame wijze De vertegenwoordiger van Wit-Rus- land herhaalde de beschuldiging van de Sovjet-Unie tegen de Verenigde Staten over het voeren van een bacillenoorlog in Korea. Hij meende, dat de V. N zich niet van haar taak hebben kunnen kwijten ofschoon zij daartoe alle gele genheid hadden De verantwoordelijk heid daarvoor berust bu het Ameri kaans-Britse blok, zo zeide hij. Mr Stikker te Londen Europese Federatie noodzakelijk Nederland sal E.D.G. bekrachtigen Westen moet zich van Duitslands medewerking verzekeren" De Nederlandse ambassadeur te Londen, mr D. U. Stikker, heeft gisteren tegenover de pers de verwachting uitgesproken, dat Nederland het eerste land zal zijn dat het verdrag voor een Europese Defensie Gemeenschap zal bekrach tigen. Mr Stikker zei dat Nederland van mening is. dat de verdedigingsgemeen schap een volledige federatie op politiek en economisch gebied noodzakelijk maakt. Hij gaf te kennen, dat de Nederlandse steun voor het politieke gezagsorgaan zou kunnen afhangen van de bereidheid der betrokken landen ook een economische federatie aan te gaan. Mr Stikker verwachtte dat het wets ontwerp voor de bekrachtiging van het E.D.G.-verdrag binnen twee weken bij het Nederlandse Parlement zou worden ingediend en dat er geen ernstige moei lijkheden aan een goedkeuring in de weg gelegd zouden worden. Er waren geen grondwettelijke hinderpalen, daar reeds een wetsontwerp voor de nood zakelijke grondwetswijzigingen in eer ste lezing door het Parlement is geno men. 80% van de leden van de Staten- Generaal zou, naar mr Stikker ver wachtte, voor het E.D.G.-verdrag stern- zoals die van generaal Ramcke, bezorgd heid gewekt, maar wij vertrouwen, dat dr Adenauer in staat zal zijn het juiste democratische gevoel voor een Verenigd Europa te scheppen. Aan een journalist, die zei, dat dr Adenauer niet onsterfelijk was. ant woordde mr Stikker, dat de Kanselier wordt gesteund door mensen als profes sor Walter Hallstein, het hoofd van het Westduitse ministerie van Buitenlandse Zaken. „Wij hebben vertrouwen in deze mensen", zo besloot mr Stikker 18 November zal Truman Eisenhower ontvangen BEGROTINGSVERSCHILLEN De 'bssprekingen tussen generaal Elsenhower en president Truman zal Dinsdagavond 18 November worden ge houden, zo deelt het Witte Huls mede. Verwacht wordt, dat. nadat Eisen hower het presidentschap op 20 Janu ari heeft overgenomen, hij het congres zijn eigen aanbevelingen aal doen voor wijziging van de begroting, vermoedelijk op basis van zijn eigen fiscale denk beelden, de bevindingen van zijn finan ciële vertegenwoordiger, Joseph Dodge, en de belofte, die hij tijdens zijn verkie zingscampagne gedaan heeft. Deze laatste zijn: 1. het wegwerken van het begrotings tekort; 2. vermindering van de regeringsuit gaven: 3. vermindering van de belastingen; 4. bezuiniging op de buitenlandse hulpprogramma's op progressieve wijze, maar niet noodzakelijk in het eerste jaar van zijn bewind. President Truman heeft ln verkie zingsredevoeringen verklaard, dat de Tijdens zijn tocht naar Australië bezocht Burgemeester d'Ailly kamponghoofdvan Amsterdam het in aanbouw zijnde KLM-hotel te Biak Nieuw Guinea). De Papoease arbeiders wilden graag met het ..kamponghoofd"- worden gefotografeerd. door Eisenhower voorgestelde bezuini gingen ln de regerings uitgaven irreeel, onmogelijk en politiek geïnspireerd zijn. Naar verluidt is de regering-Truman, bezig aan een begroting 19531954, waarop de regeringsuitgaven tussen 84 en 85 milliard dollar beslaan. Dit is 5 tot 6 milliard dollar meer dan de door het congres goedgekeurde begroting voor het lopende jaar en 14 tot 15 milliard dollar meer dan het bedrag, dat Eisen hower en zijn politieke bondgenoot se nator Robert Taft voor zich zelf hebben voorgesteld voor 19531954 op hun be faamde bijeenkomst in September j.l. De begroting van de militaire uitgaven, bui tenlandse hulp en de ontwikkeling van de atoomenergie alleen bedragen, naar vernomen wordt, alleen al bijna 70 mil liard dollar, de som, die de nieuwe pre sident zich voor dit jaar voorsteli voor de gehele begroting. Hoe kan het Sovjet-regiem ten val worden gebracht? „De hoogste communistische partij- bazen ln de SoVjet-unie, de geheime po litie en twee derden van het bestuurs- apparaat, staan positief vijandig tegen over het huidige regiem in de Sovjet unie". zo heeft professor Eugene Andre- jewitsj, afkomstig uit Moskou, verklaard in een lezing over „het voeren van een psychologische oorlog tegen het Krem lin." De lezing is gehouden op de tweede Naar de rtening van mr Stikker moeten de Westelijke mogendheden de huidige gelegenheid aangrijpen, om tot een aecoord te komen, dat de Duitse medewerking bij de verdediging ver zekert. Hij zeide, dat de Nederlandse rege ring veel vertrouwen heeft in de hou ding van de huidige Westduitse rege ring en van Kanselier Adenauer. „Deze laatste ken ik goed en ik heb de grool- j ste bewondering voor hem", aldus mr Stikker, die voorts zei, dat rekening moet worden gehouden met de open- 1 bare mening in West-Duitsland en dat er „geen discriminatie" tegen Duitsland moet zijn binnen de E.D G, Uiteraard, zo voegde hij hieraan toe, i hebben toespraken van de laatste lijd. i 'EERBERICHT Veel bewolking Bilt verwaoht tot morgenavond" tot zwaar bewolkt met op vele 'hen enige neerslag en in de nacht ochtend hier en daar mist. Zwakke matige wind uit Noordelijke richtin- Iets lagere middagtempera turen. (Opgemaakt te 10 uur). 14 November. B?on op: 7 58 uur; onder: 16 50 uur H®aan op: 4 25 uur; onder: 15 04 uur ■"oogwater te Katwijk te 0 58 en 13.20 t Dommer bestaat uit 10 pagina's Koning F reder ik van Denemarken heft de dirigeerstok tijdens de repe titie van Wagner's Meistersinger met het orkest van de Koninklijke Zweedse Opera in Stockholm voor de gala-voorstelling ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van zijn schoonvader. Koning Guslaaf Adolf an Zweden. Koning Frederik. die een talentvol musicus is. heeft reeds bij vele ge legenheden orkesten geleid. Als de avond valt. wordt de kleine - van een munilicblik gemaakte - kachel ontstoken waarop de avond maaltijd wordt gewarmd. Een Nederlandse soldaat bereidt zijn hapje. Ter herdenking van de a.s kronings feesten ln Engeland zal Johannesburg een aantal woningen voor bejaarde personen laten bouwen. Een fonds is ln het leven geroepen waaraan de stadsraad 240.000 gulden heeft geschonken. De totale kosten worden geraamd op ruim anderhalf mll- Uoen gulden. Indonesië zal voortgaan met het ac tief werken voor de vrede, het streven naar de naleving van de geest van het Handvest van de VN en het beschou wen van elke kwestie naar de waarde daarvan. Dit verklaarde de Indonesi- sohe minister van buitenlandse zaken, de heer Moekarto, gisteren in een rede in de algemene vergadering van ae VN. Hij beschuldigde voorts de grote mo gendheden van het veronachtzamen van hun verantwoordelijkheid voor de vrede en het opofferen van principiële kwes ties op het „altaar van de koude oorlog" er. verklaarde, dat Indonesië vastbe sloten weigert toe te treden tot enig blok, dooh steun zal verlenen aan iedere stap. die oprecht bedoeld is de doel stellingen van het Handvest na te stre ven, ongeaoht van welke zijde deze stap komt. Zilveren Jubileum Ned. Middenstandsbank ENORME BELANGSTELLING. Gisteren herdaoht de Nederlandsche Middenstandsbank N.V te Amsterdam, waarvan ook te Lelden een bijkantoor is gevestigd, de dag waarop zij voor 25 jaar is opgericht, met als speciale taak, de voorziening in de credietbehoefte van en de voorliohting aan de zelfstan dige ondernemers ln midden- en klein bedrijf, in detailhandel, ambacht en Industrie. Dat de Middenstandsbank ln haar speciale taak geslaagd is en daarbij de waardering van duizenden heeft ver diend kwam 's morgens op het hoofd kantoor en 's middags tijdens de recep tie in Carlton wel duidelijk naar voren. De middenstand in al zijn geledingen, kopstukken uit de gehele financiële we reld en talrijke zakenrelaties kwamen hun opwaohtlng maken bij het testuur. De grote zaal in gebouw Carlton was veranderd in een bloemenzee en onaf gebroken stroomden de belangstellenden binnen. Vrijwel allen maakten tevens van de gelegenheid gebruik de heer J. F Urbanus, die wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd als adjunct-direoteur zal aftreden, de hand ten afscheid te drukken 's Morgens had de scheidende onder directeur reeds van het bestuur en per soneel afscheid genomen, waarbij hem vele en warme woorden van waardering werden toegezwaaid. dag van een congres te Muenchen van een 150-tal sovjet-burgers, die na de oorlog uit hun land zijn geweken en een vereniging willen oprichten Het congres zou vier dagen duren. De meesten zijn gewezen officieren en soldaten van het Sovjetleger. Voorzitter van het congres is Grigorij Kliemhof, die tot 1948 majoor was bij het militaire sovjet-bestuur in Oost-Duitsland. De professor verdeelde de bevolking van de Sovjet-unie in drie klassen: pro- sovjetelementen, neutrale elementen en anti-sovjetelementen. In de eerste categorie plaatst hü de helft van de boeren, kantoormensen en militairen tot de rang van kolonel en een derde van de arbeiders. Twee derden van de arbeiders en de andere helft van de boeren, kantoorbe dienden en soldaten waren neutraal. Elke propagandatechniek van de Wes terse geallieerden moest voornamelijk gericht zijn tot neutrale en anti-sovjet elementen^ Radioprogramma's als die van „De Stem van Amerika" hadden geen nut als gesproken werd van de .misdadigers van het Kremlin", zonder te kunnen mededelen, dat alle betrekkingen met deze .misdadigers" waren verbroken. Deze diensten konden zich veel beter beperken tot het aangeven van de wij zen, waarop de volken van de Sovjet unie zich van hun tyrannie zouden kun nen bevrijden. Een dergelijke suggestie zou bijvoorbeeld zijn het opwekken tot ..het toeslaan van binnen uit op een ogenblik, dat een nieuwe agressie van de zyde van Stalin de eelegenheid zou geven, om van buiten af toe te slaan," aldus professor Andrejewitsj. De volken van de Sovjet-unie moesten er tot elke prils van worden overtuigd, lat de Westelijke mogendheden niet met genoegen met Stalin in bespreking traden, alleen maar om In vrede gelaten te worden. Als zij zouden denken, dat dit het geval was, zouden zij geen uit weg zien. Een anonyme spreker waarschuwde de Westelijke mogendheden tegen pogin gen. om een partisanen beweging in de Sovjet-unie te organiseren, wanneer deze zou worden aangevallen, zoals Hit- Ier had gepoogd. „Men kan de Sovjet unie niet veroveren, maar haar s'echts bevrijden van een gehaat regiem", zo zeide hij. Namens het personeel werd na dit af- soheid de direotle een glasraam aange boden, waarop de taak van de midden stand symbolisoh ls uitgebeeld. Deze jubileumdag werd besloten met een gala-diner ln de Grote Club. waaraan het bestuur en een 40-tal genodigden, onder wie mr J. W. Beyen, minister van Buitenlandse Zaken en dr G. M. J. Veldkamp, Staatssecretaris van Econo- misohe Zaken, aanzaten. MEER LIBERALISATIE NODIG! De voornaamste crediteurlanden ln de Europese Betalingsunie, België, Ita lië. Nederland en West-Duitsland, moe ten nieuwe pogingen in het werk stellen voor een verdere liberalisatie van hun ziohtbare en onzichtbare handel op grond van de situatie en mogelijkheid in ieder land afzonderlijk. Tot dit re sultaat is de Commissie voor Handels politiek van de organisatie voor Euro pese Economische Samenwerking geko men ln haar beide laatste bijeenkom sten. waarin de handelspolitieke situa tie der voornaamste E.B.U. crediteuren ls onderzocht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1