LEIDSCH DAGBLAD Eisenhower kleine meerderheid in Congres Verwachtingen over program Ook Duitsland over Eisenhowers keuze verdeeld 91ste Jaargang DONDERDAG 6 NOVEMBER 1952 No. 27757 irecteur: J. W. Henny I ÉÈjofdrtdactie: B. W. Menkhorst en J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 6per kwartaal; t 0 47 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 relefooD Dir en Adm.: 25041; Red. 21507 Eisenhower .,Ike" de 62-jarige beroepssoldaat die niet in de politiek wilde gaan totdat een „krachtig be roep" op hem gedaan werd, kreeg het grootste aantal stemmen dat een re publikeinse candidaat ooit heeft ge kregen. Het hoogste stemmenaantal c*at door president verworven ls, was 3. Een oproep voor „een nieuwe eoo- nomisohe alliantie van de vrije landen" en misschien een economische wereld conferentie voor dit doel. 4. Het oongres vragen hulp te ver lenen bij het verlagen van de tarieven en het wegnemen van andere slagbo men voor de internationale handel. Onder deze omstandigheden bestaat de mogelijkheid van een samengaan van vele democratische congresleden uit de Zuidelijke staten met de republikeinse nationalisten en isolationlsten. Er worden ook moeilijkheden ver wacht wanneer Eisenhower zal pogen zijn voorstellen, om de Amerikaanse be schermende rechten te verlagen en an dere hinderpalen op de weg van de in ternationale handel op te ruimen, door het congres te doen goedkeuren. Men denkt hierbij speciaal aan de door de- zijdse handelsovereenkomsten, die de mocraten afgesloten tweezijdige weder- Verenigde Staten met een aantal lan den hebben gesloten en die over onge veer acht maanden aflopen. 1.751 597, door Roosevelt behaald bij de ■rkiezingen in 1936. Het grootste aan- ll van een republikeinse candidaat was J305.198. Dit kreeg Wendell Willkle ln >40. Eisenhower kreeg de steun van 38 laten met tezamen 429 kiesmensen, ieienson van negen staten met teza- l-:n 89 kiesmannen. ln één staat, Missouri, was gisteren de beslissing nog niet gevallen. Isenhower staat voor. De eindcijfers la dus nog niet bekend. Dc republikeinen hebben ook in het iHuis van Afgevaardigden een meer derheid behaald- Al zal deze klein blijven. |van de 435 zetels hebben de republl- nen de 218 zetels be<zet nodig voor r meerderheid. Op dat ogenblik had- en de democraten 205. De bestemming elf zetels is nog onbeslist. De stemverhouding in de Senaat is als volgt: Republikeinen 49, democra ten 47. Zou de senator Wayne Morse echter naar de democraten overgaan hij sprak zich uit voor Stevenson n zou de stand 4818 worden. In «elk geval de republikeinen toch een kleine meerderheid behouden, omdat de voorzitter de vice-president Nixon, een doorslaggevende stem ivoor de republikeinen) zal hebben. Men verwacht, dat een der eerste da rn van de nieuwe republikeinse rege- ing zal bestaan uit een verlaging der elastingen en het versnellen van de West-) Europese herbewapening. Daar eeds wordt gewerkt aan de opstelling an de Amerikaanse begroting voor het 'lastmgjaar 1953/1954, is overleg tus- .1 Trumans bewind en Eisenhower en medewerkers noodzakelijk. Presi- Truman heeft de generaal dan m zijn getukwenstelegram onder eer verzocht een medewerker aan te 'ijzen voor overleg met de begrotings- pecteur Lawton, opdat gesproken kan J'-'ien over de regeringsuitgaven iin het A Juli 1953 beginnende nieuwe belas- Zijn program zou volgende punten Een versneling van de herbewape ning van West-Europa. ,■1? De samenwerking tussen Groot- B 'annië en de Verenigde Staten op h°- gebied van atoomenergie moet her- Ste'.d. [WEERBERICHT Opnieuw toenemende wind I °e Bilt verwaoht tot Vrijdagavond; E Zvvaar bewolkt met nu en dan regen Itr' later ook enkele opklaringen. Weinig ■eraridering ln temperatuur. Tijdelijk pchtige tot harde en langs de kust leiltcht .stormaohtige wind tussen Zuid- rest en Noordwest. (Opgemaakt te iC uur). 7 NOVEMBER. |Zon op' 7.45 uur; onder: 17.02 uur. Maan op. 20 02 uur; onder. 12 57 uur. «oogwater te Katwijk te 6.30 en 18 49 u. I Dit nummer bestaat uit 10 pagina's 5. Een einde maken aan de sohen- klingen aan de bondgenoten. 6. De ontwikkeling van achtergeble ven gebieden steunen. 7. De uitgaven voor militaire en an- dere hulp aan het buitenland vermin deren. 8. De militaire druk op de communis ten in Korea vergroten om tot een wa penstilstand te komen of een stabilisa tie van het front waarbij Zuid-Korea- nen Amerikanen zouden vervangen. 9. De staatsbemoeienis met particu liere zaken verminderen. 10. Erkennen dat de onderzeese olie- vin diplaatsen aan de staten toebehoren. 11. Een conferentie v-an de gouver neurs van de staten bijeen roepen voor besprekingen over de burgerlijke rech ten van dë negers. 12. Talrijke commissies instellen om de maatregelen op het terrein van de buitenlandse economische politiek te herzien en voorstellen doen teneinde de arbeidswetgeving te herzien. Wijlen president Rooosevelt was, be halve in zijn laatste bewindsjaren, in staat vele wetten door het congres te doen goedkeuren, omdat zijn democra tisch partij samenwerkte met een klei ne, internationalistisch ingestelde repu blikeinse v.eugel. Truman genoot het zelfde voordeel in zijn eerste jaren als president, doch ook hij ondervond ln zijn laatste bewindsjaren dezelfde moei lijkheid als ziin overleden voorganger, namelijk dat 'de meerderheid van zijn partij niet (meer) zodanig was om alle door het Witte Huis gewenste wettelijke voorzieningen in de nagestreefde vorm door het congres te kunnen doen goed keuren. VT Maatregelen in het kader van de „New Deal" en „Pair Deal" programma's, waarin werd gestreefd naar hervormin gen, o-a. op maatschappelijk gebied, werden telkens weer in het congres door het samengaan van republikeinen en conservatieve Zuidelijke democraten ge torpedeerd. Voor generaal Eisenhower is de si tuatie tegengesteld. Dezelfde coalitie van republikeinen en conservatieve Zuide lijke democraten zal ongetwijfeld met hem samenwerken bij het opheffen van toezichtsmaatregelen op de industrie en bii verlaging der regeringsuitgaven en vermindering der belastingen. Doch wanneer de Amerikaanse hulp verlening aan het buitenland, het over zee-zenden van Amerikaanse strijd krachten en andere maatregelen op in ternationaal gebied aan de orde zullen komen, is het onvermijdelijk dat Eisen hower in moeilijkheden zal geraken met de nationalistisch en isolationist inge stelde vleugel van zijn eigen partij. De invloed van deze vleugel is volgens Reuter in de huidige toestand roei groter dan slechts uit een telling van haar aanhangers zou blijken. Hij wijst hierbij speciaal op de rol van senator Robert Taft, het invloedrijkste republikeinse congreslid, die zich indertijd heeft verzet tegen Rcosevelts „leen- en pachtwet", de grootscheepse Amerikaanse hulpver- lening aan het buitenland en het slui- I ten van het Noordatlantische verdrag, i Taft heeft Eisenhower reeds verklaard dat. Eisenhower op hun bekende „ont- moeting tijdens het ontbijt", gehouden i tijdens de verkiezingsveldtocht, er mede in heeft gestemd de regeringsuitgaven zeer aanzienlijk te verlagen. In de overigens internationaal lnge- ste'de Zuidelijke democraten bevinden zich eveneens vele voorstanders van een krachtige beperking der staatsuitgaven. Eisenhower en zijn vrouw Mamie tonen trots en blij de Daily News. die de verkiezing van Eisenhower aankondigt. De foto werd genomen in het Commodore Hotel in New York. waar de Republikeinen de uitslagen afwachtten. (Radio Telefoto ANP) De verwachting is dat Taft en zijii aanhangers zich hiertegen zullen blij ven verzetten. Het ls altijd voor een president der Verenigde Staten buitengewoon moei lijk geweest de onverdeelde steun van ziln party in het congres te verkrijgen bij de behandeling van vraagstukken, waarbij het gaat om „vrijhandel of be schermde rechten" De moeilijkheid is. dat de president ten deze voor het ge hele land opkomt en het congreslid voor de door hem vertegenwoordigde streek- belangen. En het probleem „vrijhandel of beschermende rechten" is op zichzelf reeds een botsing tussen deze twee be langen. Twee Amerikaanse zendelingen vermoord TIJDENS TOCHT DOOR NIEUW GUINEA In 's-Gravenhage werd telegrafisch bericht ontvangen, dat de Amerikaanse zendelingen Erikson en Tritt, die sinds enige tijd werden vermist in Nieuw - Guinea, vermoord zijn Hun lijken wer den aangetroffen nabij kampong Mao- peas, in het district Aifat. onderafde ling Ajomoera (West Nieuw Guinea). Edward Tritt werd geboren od 22 No vember 1920 te Gskosk, en Walter J. Erikson op 15 Januari 1913 te Elgin in de staat Illinois. Zij behoorden tot The Evangelical Alliance Mission, cie haar hoofdkwartier in Chicago heeft. Belde zendelingen ondernamen, buiten medeweten van de autoriteiten, een tocht door een streek, die nog niet onder rechtstreeks bestuur is gebracht. Inmid dels zijn do namen der vijf vermoede lijke daders bekend. Het onderzoek is nog gaande communistisch gezinden in overheids dienst kan betekenen. Senaatscommissie voor financien Eugene Miliiken, volgens de democraten de opsteller van het p'an tot belasting verlaging ten bate van de rijken in 1946. Senaatscommissie voor arbeid en a'ge- meen welzijn Taft, die zich het- mis noegen van de vakvereniginen op de hals haalde wegens zijn aandeel in de arbeidswet van Taft en Hartley, die de vakbondleiders een „slavenarbeids"-wet John Foster Dulles, door velen ge doodverfd als de nieuwe minister van buitenlandse zaken, heeft gezegd, dat de overwinning van Eisenhower „een mandaat ls om een betere buitenlands! politiek te kiezen." In dit verband merk te Dul.es op dat de republikeinse partij nimmer het beleid heeft bestreden waaraan een werkelijke samenwerking tussen de democratische en republikein se partij ten grondslag lag. „In andere opzichten kan er een doeltreffender be leid zijn. Alle bevriende -volkeren in de wereld, aldus Dulles kunnen zioh ver heugen in de zekerheid, dat onze vol gende president een man zal zijn van de vrede, met een vooruitziende blik, bekwaam en begrijpend. Deze eigenschappen zullen ons bui tenlands beleid vorm geven." De „New York Times" heeft naar aanleiding van de verkiezingsuitslag verklaard, dat het Eisenhowers taak zou zijn een partij «-overwinning te verbreden opdat men zou komen tot nationale een heid. Dit was nodig met het oog op de „schokken en crises waarmee het sov- jet-imperiallsme ons zeker ln de ko men de vier jaar zal confronteren De Amerikaanse b'aden leggen ln het algemeen de nadruk op de verantwoor delijkheid der V S. als leider in de Wes telijke wereld. De invloedrijke oommissies van de Amerikaanse Senaat en het Huls van Afgevaardigden zullen, als het 83e con gres bijeenkomt, onder voorzitterschap van republikeinen komen te staan en een republikeinse meerderheid bezitten. De op senioriteit gebaseerde verwach tingen voor het voorzitterschap van di verse commissies zijn: Senaatscommissie voor buitlandse be trekkingen Alex. Wiley, (deze steunde indertijd het plan Marshall, d.e steun aan Europa en andere programma's voor buitenlandse hulp.) Senaatscommissie voor. de toewijzin gen Styles Bridges, een conservatief, die in het 82e congres grote bezuini gingen op de hulpprograms voor Europa voorstond. Senaatscommissie voor regeringsdien sten (onderzoeken naar betrouwbaar heid i Joseph McCarthy, hetgeen een intensievere jaoht op communisten en EISENHOWER NAAR GEORGIA. Generaal Elsenhower vertrok gisteren met zijn gezin en zijn persoonlijke suf naar Augusta in Georgia, waar hij tien dagen rust gaat nemen. BEZEM VOOR EISENHOWER. Generaal Eisenhower heeft gister morgen zijn eerste geschenk na de presidentsverkiezingen ontvangen. De afzender, een fabrikant van bezems, had er een briefje bij gedaan: „Om de rommel op te ruimen". Dit slaat op Eisenhowers verkiezings leuze, dat hij indien hij tot presid?nt zou worden gekozen, in Washington „krach tig de bez?m zou hanteren". President Truman heeft generaal Eisenhower het gebruik van het vliegtuig van het Witte Huis, de „Independence", aangeboden voor een vlucht naar Korea. Generaal Eisenhower heeft president Truman echter laten weten, dat hij voor zijn reis naar Korea gebruik zal maken van een militair vliegtuig en zo spoedig mogelijk het tijdstip van zijn vertrek aan de minister van defensie zal mede delen. PINAY DANKT. De Franse minister-president, Pinay, heeft tegenover een verslaggever uiting gegeven aan Frankrijks voldoening over de boodschap, die generaal Eisenhower onmiddellijk na zyn verkiezing tot pre- sid?nt heeft gezonden. „De boodschap van generaal Eisenho wer heeft diepe indruk gemaakt op Frankrijk en ik wens als zijn tolk op te treden om uiting te geven aan de diep gevoelde dank van onze natie voor zijn hartelijke woorden". GENERAALS IN DE POLITIEK. Generaal Eisenhower wordt de 23ste militaire leidende staatsman ter wereld. De sovjet-unie wordt geleid door maar schalk Stalin en voorts zijn er maar schalk Tito, generaal Franco, generaal Naguib en generaal Tsjang kai sjek van nationalistisch Ohina. De president van Oostenrijk. Theodor Koerner. is eveneens generaal, evenals de president van Portugal Francisco Lop:.; en Al ban Ié wordt bestuurd door kolonel Bnver Hodja. Chili, Cuba. Guatemala. Haïti, Ni caragua, Panama, Peru en San Salvador hebben hun lot eveneens aaai militairen toevertrouwd. De Siamese premier is een generaal en voorts staan Syrië en Noord-Korea onder militaire leiding. De gouverneur-generaals van Nieuw- Zfeland en Australië zijn eveneens mi litairen. De verkenningstroepen van de Franse en Vietnammese legers laten zich gelden in de strijd tegen de Victminh. De leider van een sectie van de Victminh is gevangen genomen en heeft zich overgegeven aan Franse parachutisten. Adenauer zeer verheugd In Duitsland is althans één man, die zeer in zijn nopjes is over Eisenhowers zeer sprekende verkiezingsoverwinning, namelijk Bondskanselier Adenauer zelf. Daarvoor heeft hij meer dan één reden. Geen verantwoordelijke Europese staats man heeft het, zoals hij, gewaagd reeds vóór de republikeinse conventie in Chi cago openlijk voor de generaal partij te kiezen, en ware Eisenhower niet geko zen, dan zou hij over deze voorbarigheid ook heel wat te horen hebben gekregen. Nu kan hij echter superieur lachend de verstomde critici tegemoet treden met zyn bekend: „Had ik het u niet gezegd, mijne heren?" En ook zijn er nu weer heel wat Duitsers meer, die geloven, dat hun „Bundeskanzler immer recht hat". Dit laatste moet men niet onderschat ten. Succes heeft ln de Duitse politieke psychologie altijd een grote rol gespeeld en nu is Adenauer degene, die succes heeft, tot in zijn voorspellingen, toe. Zo iets heeft effect. De liefde komt bovendien niet van een kant. Het is bekend, dat omgekeerd ook Eisenhower Adenauer zeer heeft leren waarderen. Waar hij hem in zijn verkiezingsredevoerhigen ter sprake bracht, geschiedde dat steeds in zeer positieve zin. In zoverre kan Adenauer de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. In het Witte Huis zal een man zetelen, die van de Europese waarde van Adenauer politiek niet meer over tuigd behoeft te worden. Adenauer is echter nog altyd niet identiek met Duitsland. Bij de Duitsers in het algemeen is de verkiezing van Eisenhower anders ingeslagen dan in de Bondskanselarij. Men kan zeggen, dat zij met zeer gemengde gevoelens ont vangen is; die enerzijds op het verleden, anderzyds op de toekomst betrekking hebben. Wat het verleden betreft, is Elsen hower voor de Duitsers nog altijd het type van de anti-Duitse kruisvaarder uit wereldoorlog II, die weinig onderscheid tussen rechtvaardigen en onrechtvaardi- gen maakte. Velen hebben in de afge lopen maanden zyn boek „Crusade in Europe" weer eens uit de bibliotheek gehaald en dat boek is nu juist niet ge schikt om hem by de Duitsers erg popu lair te maken. Anders dan alle andere geallieerde oorlogsleiders, heeft hij in 1945 duidelijk laten merken, dat hij het Duitse volk toen niet alleen als een vijandelijk volk beschouwde, dat gevoelig afgestraft diende te worden, maar ook als een over de gehele linie verdorven volk, waarvan niets goeds meer te ver wachten was. Zover zijn toen bijvoor beeld noch Montgomery, noch Zjoekof gegaan. Aan de andere kant spreekt uit „Crusade in Europe" een grote sympa thie voor Rusland en de Sovjets. Intussen is Eisenhowers oordeel over de Duitsers veel gunstiger geworden en daarom ook dat van de Duitsers over hem. Er is nu echter een ander probleem bijgekomen. Ook de Duitsers hebben in de loop van de Amerikaanse verkiezings campagne met enige angst vastgesteld, dat Eisenhower zijn kruistocht-ideeën nog niet helemaal opgegeven heeft. Deze zijn nu weliswaar diametraal tegenge steld aan die van 1945, en de Sovjets staan nu voor hem daar, waar in 1945 de Duitsers stonden, en omgekeerd, maar toch voelen de Duitsers er zich niet helemaal wel bij. In dit opzicht verschillen hun reacties op de Amerikaanse verkiezingsuitslag niet bijzonder van andere Europese vol ken. Er waren er m Bonn velen, die op het horen van de uitslag nogal bezorgd het hoofd schudden. Er waren er zelfs die de verkiezing van Eisenhower tot pre sident van de Verenigde Staten met die van Hindenburg tot president van Duits land, nu 25 jaar geleden, vergeleken: dezelfde dikke streep onder een linkse en schemerachtige periode in de bin nenlandse jjolltiek van het betreffende land, dezelfde vader des vaderlands functie van vereerde militairen, vooral bü de vrouwlijke kiezers, maar ook de zelfde onzekerheid over de politieke daden en de politieke rijpheid van deze militairen. De rest is afwachten. Bij voorbaat sceptisch is men echter ook in Duitsland over Eisenhowers aankondi ging, dat hij de Korea-oorlog wil beëin digen zoiets hangt nooit van één zijde alleen af. Halve eeuwfeest „Oud-Leiden* Laat een Leidenaar-op-middelbare-1 zien en hij denkt daarbij aan de I tijden veranderen en Leiden met leeftijd dit plaatje van het Kortl begrippen paardetram. Paarde-I lien Rapenburg vóór de overkluizing] steeg enFranciskanerbrau! De]

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1