LEIDSCH
DAGBLAD
Eisenhower kleine meerderheid
in Congres
Verwachtingen over program
Ook Duitsland over Eisenhowers
keuze verdeeld
91ste Jaargang DONDERDAG 6 NOVEMBER 1952 No. 27757
irecteur: J. W. Henny
I ÉÈjofdrtdactie: B. W. Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 6per kwartaal; t 0 47 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055
relefooD Dir en Adm.: 25041; Red. 21507
Eisenhower .,Ike" de 62-jarige
beroepssoldaat die niet in de politiek
wilde gaan totdat een „krachtig be
roep" op hem gedaan werd, kreeg het
grootste aantal stemmen dat een re
publikeinse candidaat ooit heeft ge
kregen.
Het hoogste stemmenaantal c*at door
president verworven ls, was
3. Een oproep voor „een nieuwe eoo-
nomisohe alliantie van de vrije landen"
en misschien een economische wereld
conferentie voor dit doel.
4. Het oongres vragen hulp te ver
lenen bij het verlagen van de tarieven
en het wegnemen van andere slagbo
men voor de internationale handel.
Onder deze omstandigheden bestaat
de mogelijkheid van een samengaan van
vele democratische congresleden uit de
Zuidelijke staten met de republikeinse
nationalisten en isolationlsten.
Er worden ook moeilijkheden ver
wacht wanneer Eisenhower zal pogen
zijn voorstellen, om de Amerikaanse be
schermende rechten te verlagen en an
dere hinderpalen op de weg van de in
ternationale handel op te ruimen, door
het congres te doen goedkeuren. Men
denkt hierbij speciaal aan de door de-
zijdse handelsovereenkomsten, die de
mocraten afgesloten tweezijdige weder-
Verenigde Staten met een aantal lan
den hebben gesloten en die over onge
veer acht maanden aflopen.
1.751 597, door Roosevelt behaald bij de
■rkiezingen in 1936. Het grootste aan-
ll van een republikeinse candidaat was
J305.198. Dit kreeg Wendell Willkle ln
>40.
Eisenhower kreeg de steun van 38
laten met tezamen 429 kiesmensen,
ieienson van negen staten met teza-
l-:n 89 kiesmannen.
ln één staat, Missouri, was gisteren
de beslissing nog niet gevallen.
Isenhower staat voor. De eindcijfers
la dus nog niet bekend.
Dc republikeinen hebben ook in het
iHuis van Afgevaardigden een meer
derheid behaald- Al zal deze klein
blijven.
|van de 435 zetels hebben de republl-
nen de 218 zetels be<zet nodig voor
r meerderheid. Op dat ogenblik had-
en de democraten 205. De bestemming
elf zetels is nog onbeslist.
De stemverhouding in de Senaat is
als volgt: Republikeinen 49, democra
ten 47. Zou de senator Wayne Morse
echter naar de democraten overgaan
hij sprak zich uit voor Stevenson
n zou de stand 4818 worden. In
«elk geval de republikeinen toch een
kleine meerderheid behouden, omdat
de voorzitter de vice-president Nixon,
een doorslaggevende stem ivoor de
republikeinen) zal hebben.
Men verwacht, dat een der eerste da
rn van de nieuwe republikeinse rege-
ing zal bestaan uit een verlaging der
elastingen en het versnellen van de
West-) Europese herbewapening. Daar
eeds wordt gewerkt aan de opstelling
an de Amerikaanse begroting voor het
'lastmgjaar 1953/1954, is overleg tus-
.1 Trumans bewind en Eisenhower en
medewerkers noodzakelijk. Presi-
Truman heeft de generaal dan
m zijn getukwenstelegram onder
eer verzocht een medewerker aan te
'ijzen voor overleg met de begrotings-
pecteur Lawton, opdat gesproken kan
J'-'ien over de regeringsuitgaven iin het
A Juli 1953 beginnende nieuwe belas-
Zijn program zou volgende punten
Een versneling van de herbewape
ning van West-Europa.
,■1? De samenwerking tussen Groot-
B 'annië en de Verenigde Staten op
h°- gebied van atoomenergie moet her-
Ste'.d.
[WEERBERICHT
Opnieuw toenemende wind
I °e Bilt verwaoht tot Vrijdagavond;
E Zvvaar bewolkt met nu en dan regen
Itr' later ook enkele opklaringen. Weinig
■eraridering ln temperatuur. Tijdelijk
pchtige tot harde en langs de kust
leiltcht .stormaohtige wind tussen Zuid-
rest en Noordwest.
(Opgemaakt te iC uur).
7 NOVEMBER.
|Zon op' 7.45 uur; onder: 17.02 uur.
Maan op. 20 02 uur; onder. 12 57 uur.
«oogwater te Katwijk te 6.30 en 18 49 u.
I Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
5. Een einde maken aan de sohen-
klingen aan de bondgenoten.
6. De ontwikkeling van achtergeble
ven gebieden steunen.
7. De uitgaven voor militaire en an-
dere hulp aan het buitenland vermin
deren.
8. De militaire druk op de communis
ten in Korea vergroten om tot een wa
penstilstand te komen of een stabilisa
tie van het front waarbij Zuid-Korea-
nen Amerikanen zouden vervangen.
9. De staatsbemoeienis met particu
liere zaken verminderen.
10. Erkennen dat de onderzeese olie-
vin diplaatsen aan de staten toebehoren.
11. Een conferentie v-an de gouver
neurs van de staten bijeen roepen voor
besprekingen over de burgerlijke rech
ten van dë negers.
12. Talrijke commissies instellen om
de maatregelen op het terrein van de
buitenlandse economische politiek te
herzien en voorstellen doen teneinde de
arbeidswetgeving te herzien.
Wijlen president Rooosevelt was, be
halve in zijn laatste bewindsjaren, in
staat vele wetten door het congres te
doen goedkeuren, omdat zijn democra
tisch partij samenwerkte met een klei
ne, internationalistisch ingestelde repu
blikeinse v.eugel. Truman genoot het
zelfde voordeel in zijn eerste jaren als
president, doch ook hij ondervond ln
zijn laatste bewindsjaren dezelfde moei
lijkheid als ziin overleden voorganger,
namelijk dat 'de meerderheid van zijn
partij niet (meer) zodanig was om alle
door het Witte Huis gewenste wettelijke
voorzieningen in de nagestreefde vorm
door het congres te kunnen doen goed
keuren. VT
Maatregelen in het kader van de „New
Deal" en „Pair Deal" programma's,
waarin werd gestreefd naar hervormin
gen, o-a. op maatschappelijk gebied,
werden telkens weer in het congres door
het samengaan van republikeinen en
conservatieve Zuidelijke democraten ge
torpedeerd.
Voor generaal Eisenhower is de si
tuatie tegengesteld. Dezelfde coalitie van
republikeinen en conservatieve Zuide
lijke democraten zal ongetwijfeld met
hem samenwerken bij het opheffen van
toezichtsmaatregelen op de industrie en
bii verlaging der regeringsuitgaven en
vermindering der belastingen.
Doch wanneer de Amerikaanse hulp
verlening aan het buitenland, het over
zee-zenden van Amerikaanse strijd
krachten en andere maatregelen op in
ternationaal gebied aan de orde zullen
komen, is het onvermijdelijk dat Eisen
hower in moeilijkheden zal geraken met
de nationalistisch en isolationist inge
stelde vleugel van zijn eigen partij.
De invloed van deze vleugel is volgens
Reuter in de huidige toestand roei groter
dan slechts uit een telling van haar
aanhangers zou blijken. Hij wijst hierbij
speciaal op de rol van senator Robert
Taft, het invloedrijkste republikeinse
congreslid, die zich indertijd heeft verzet
tegen Rcosevelts „leen- en pachtwet",
de grootscheepse Amerikaanse hulpver-
lening aan het buitenland en het slui-
I ten van het Noordatlantische verdrag,
i Taft heeft Eisenhower reeds verklaard
dat. Eisenhower op hun bekende „ont-
moeting tijdens het ontbijt", gehouden
i tijdens de verkiezingsveldtocht, er mede
in heeft gestemd de regeringsuitgaven
zeer aanzienlijk te verlagen.
In de overigens internationaal lnge-
ste'de Zuidelijke democraten bevinden
zich eveneens vele voorstanders van een
krachtige beperking der staatsuitgaven.
Eisenhower en zijn vrouw Mamie
tonen trots en blij de Daily News.
die de verkiezing van Eisenhower
aankondigt. De foto werd genomen
in het Commodore Hotel in New
York. waar de Republikeinen de
uitslagen afwachtten.
(Radio Telefoto ANP)
De verwachting is dat Taft en zijii
aanhangers zich hiertegen zullen blij
ven verzetten.
Het ls altijd voor een president der
Verenigde Staten buitengewoon moei
lijk geweest de onverdeelde steun van
ziln party in het congres te verkrijgen
bij de behandeling van vraagstukken,
waarbij het gaat om „vrijhandel of be
schermde rechten" De moeilijkheid is.
dat de president ten deze voor het ge
hele land opkomt en het congreslid voor
de door hem vertegenwoordigde streek-
belangen. En het probleem „vrijhandel
of beschermende rechten" is op zichzelf
reeds een botsing tussen deze twee be
langen.
Twee Amerikaanse
zendelingen vermoord
TIJDENS TOCHT DOOR
NIEUW GUINEA
In 's-Gravenhage werd telegrafisch
bericht ontvangen, dat de Amerikaanse
zendelingen Erikson en Tritt, die sinds
enige tijd werden vermist in Nieuw -
Guinea, vermoord zijn Hun lijken wer
den aangetroffen nabij kampong Mao-
peas, in het district Aifat. onderafde
ling Ajomoera (West Nieuw Guinea).
Edward Tritt werd geboren od 22 No
vember 1920 te Gskosk, en Walter J.
Erikson op 15 Januari 1913 te Elgin in
de staat Illinois. Zij behoorden tot The
Evangelical Alliance Mission, cie haar
hoofdkwartier in Chicago heeft.
Belde zendelingen ondernamen, buiten
medeweten van de autoriteiten, een
tocht door een streek, die nog niet onder
rechtstreeks bestuur is gebracht. Inmid
dels zijn do namen der vijf vermoede
lijke daders bekend. Het onderzoek is
nog gaande
communistisch gezinden in overheids
dienst kan betekenen.
Senaatscommissie voor financien
Eugene Miliiken, volgens de democraten
de opsteller van het p'an tot belasting
verlaging ten bate van de rijken in 1946.
Senaatscommissie voor arbeid en a'ge-
meen welzijn Taft, die zich het- mis
noegen van de vakvereniginen op de
hals haalde wegens zijn aandeel in de
arbeidswet van Taft en Hartley, die de
vakbondleiders een „slavenarbeids"-wet
John Foster Dulles, door velen ge
doodverfd als de nieuwe minister van
buitenlandse zaken, heeft gezegd, dat
de overwinning van Eisenhower „een
mandaat ls om een betere buitenlands!
politiek te kiezen." In dit verband merk
te Dul.es op dat de republikeinse partij
nimmer het beleid heeft bestreden
waaraan een werkelijke samenwerking
tussen de democratische en republikein
se partij ten grondslag lag. „In andere
opzichten kan er een doeltreffender be
leid zijn. Alle bevriende -volkeren in de
wereld, aldus Dulles kunnen zioh ver
heugen in de zekerheid, dat onze vol
gende president een man zal zijn van
de vrede, met een vooruitziende blik,
bekwaam en begrijpend.
Deze eigenschappen zullen ons bui
tenlands beleid vorm geven."
De „New York Times" heeft naar
aanleiding van de verkiezingsuitslag
verklaard, dat het Eisenhowers taak zou
zijn een partij «-overwinning te verbreden
opdat men zou komen tot nationale een
heid. Dit was nodig met het oog op de
„schokken en crises waarmee het sov-
jet-imperiallsme ons zeker ln de ko
men de vier jaar zal confronteren
De Amerikaanse b'aden leggen ln het
algemeen de nadruk op de verantwoor
delijkheid der V S. als leider in de Wes
telijke wereld.
De invloedrijke oommissies van de
Amerikaanse Senaat en het Huls van
Afgevaardigden zullen, als het 83e con
gres bijeenkomt, onder voorzitterschap
van republikeinen komen te staan en
een republikeinse meerderheid bezitten.
De op senioriteit gebaseerde verwach
tingen voor het voorzitterschap van di
verse commissies zijn:
Senaatscommissie voor buitlandse be
trekkingen Alex. Wiley, (deze steunde
indertijd het plan Marshall, d.e steun
aan Europa en andere programma's voor
buitenlandse hulp.)
Senaatscommissie voor. de toewijzin
gen Styles Bridges, een conservatief,
die in het 82e congres grote bezuini
gingen op de hulpprograms voor Europa
voorstond.
Senaatscommissie voor regeringsdien
sten (onderzoeken naar betrouwbaar
heid i Joseph McCarthy, hetgeen een
intensievere jaoht op communisten en
EISENHOWER NAAR GEORGIA.
Generaal Elsenhower vertrok gisteren
met zijn gezin en zijn persoonlijke suf
naar Augusta in Georgia, waar hij tien
dagen rust gaat nemen.
BEZEM VOOR EISENHOWER.
Generaal Eisenhower heeft gister
morgen zijn eerste geschenk na de
presidentsverkiezingen ontvangen. De
afzender, een fabrikant van bezems,
had er een briefje bij gedaan: „Om de
rommel op te ruimen".
Dit slaat op Eisenhowers verkiezings
leuze, dat hij indien hij tot presid?nt zou
worden gekozen, in Washington „krach
tig de bez?m zou hanteren".
President Truman heeft generaal
Eisenhower het gebruik van het vliegtuig
van het Witte Huis, de „Independence",
aangeboden voor een vlucht naar Korea.
Generaal Eisenhower heeft president
Truman echter laten weten, dat hij voor
zijn reis naar Korea gebruik zal maken
van een militair vliegtuig en zo spoedig
mogelijk het tijdstip van zijn vertrek
aan de minister van defensie zal mede
delen.
PINAY DANKT.
De Franse minister-president, Pinay,
heeft tegenover een verslaggever uiting
gegeven aan Frankrijks voldoening over
de boodschap, die generaal Eisenhower
onmiddellijk na zyn verkiezing tot pre-
sid?nt heeft gezonden.
„De boodschap van generaal Eisenho
wer heeft diepe indruk gemaakt op
Frankrijk en ik wens als zijn tolk op te
treden om uiting te geven aan de diep
gevoelde dank van onze natie voor zijn
hartelijke woorden".
GENERAALS IN DE POLITIEK.
Generaal Eisenhower wordt de 23ste
militaire leidende staatsman ter wereld.
De sovjet-unie wordt geleid door maar
schalk Stalin en voorts zijn er maar
schalk Tito, generaal Franco, generaal
Naguib en generaal Tsjang kai sjek van
nationalistisch Ohina.
De president van Oostenrijk. Theodor
Koerner. is eveneens generaal, evenals
de president van Portugal Francisco
Lop:.; en Al ban Ié wordt bestuurd door
kolonel Bnver Hodja.
Chili, Cuba. Guatemala. Haïti, Ni
caragua, Panama, Peru en San Salvador
hebben hun lot eveneens aaai militairen
toevertrouwd.
De Siamese premier is een generaal
en voorts staan Syrië en Noord-Korea
onder militaire leiding.
De gouverneur-generaals van Nieuw-
Zfeland en Australië zijn eveneens mi
litairen.
De verkenningstroepen van de
Franse en Vietnammese legers laten
zich gelden in de strijd tegen de
Victminh.
De leider van een sectie van de
Victminh is gevangen genomen en
heeft zich overgegeven aan Franse
parachutisten.
Adenauer zeer verheugd
In Duitsland is althans één man, die
zeer in zijn nopjes is over Eisenhowers
zeer sprekende verkiezingsoverwinning,
namelijk Bondskanselier Adenauer zelf.
Daarvoor heeft hij meer dan één reden.
Geen verantwoordelijke Europese staats
man heeft het, zoals hij, gewaagd reeds
vóór de republikeinse conventie in Chi
cago openlijk voor de generaal partij te
kiezen, en ware Eisenhower niet geko
zen, dan zou hij over deze voorbarigheid
ook heel wat te horen hebben gekregen.
Nu kan hij echter superieur lachend de
verstomde critici tegemoet treden met
zyn bekend: „Had ik het u niet gezegd,
mijne heren?" En ook zijn er nu weer
heel wat Duitsers meer, die geloven, dat
hun „Bundeskanzler immer recht hat".
Dit laatste moet men niet onderschat
ten. Succes heeft ln de Duitse politieke
psychologie altijd een grote rol gespeeld
en nu is Adenauer degene, die succes
heeft, tot in zijn voorspellingen, toe. Zo
iets heeft effect.
De liefde komt bovendien niet van
een kant. Het is bekend, dat omgekeerd
ook Eisenhower Adenauer zeer heeft
leren waarderen. Waar hij hem in zijn
verkiezingsredevoerhigen ter sprake
bracht, geschiedde dat steeds in zeer
positieve zin. In zoverre kan Adenauer
de toekomst met vertrouwen tegemoet
zien. In het Witte Huis zal een man
zetelen, die van de Europese waarde
van Adenauer politiek niet meer over
tuigd behoeft te worden.
Adenauer is echter nog altyd niet
identiek met Duitsland. Bij de Duitsers
in het algemeen is de verkiezing van
Eisenhower anders ingeslagen dan in de
Bondskanselarij. Men kan zeggen, dat
zij met zeer gemengde gevoelens ont
vangen is; die enerzijds op het verleden,
anderzyds op de toekomst betrekking
hebben.
Wat het verleden betreft, is Elsen
hower voor de Duitsers nog altijd het
type van de anti-Duitse kruisvaarder uit
wereldoorlog II, die weinig onderscheid
tussen rechtvaardigen en onrechtvaardi-
gen maakte. Velen hebben in de afge
lopen maanden zyn boek „Crusade in
Europe" weer eens uit de bibliotheek
gehaald en dat boek is nu juist niet ge
schikt om hem by de Duitsers erg popu
lair te maken. Anders dan alle andere
geallieerde oorlogsleiders, heeft hij in
1945 duidelijk laten merken, dat hij het
Duitse volk toen niet alleen als een
vijandelijk volk beschouwde, dat gevoelig
afgestraft diende te worden, maar ook
als een over de gehele linie verdorven
volk, waarvan niets goeds meer te ver
wachten was. Zover zijn toen bijvoor
beeld noch Montgomery, noch Zjoekof
gegaan. Aan de andere kant spreekt uit
„Crusade in Europe" een grote sympa
thie voor Rusland en de Sovjets.
Intussen is Eisenhowers oordeel over
de Duitsers veel gunstiger geworden en
daarom ook dat van de Duitsers over
hem. Er is nu echter een ander probleem
bijgekomen. Ook de Duitsers hebben in
de loop van de Amerikaanse verkiezings
campagne met enige angst vastgesteld,
dat Eisenhower zijn kruistocht-ideeën
nog niet helemaal opgegeven heeft. Deze
zijn nu weliswaar diametraal tegenge
steld aan die van 1945, en de Sovjets
staan nu voor hem daar, waar in 1945
de Duitsers stonden, en omgekeerd, maar
toch voelen de Duitsers er zich niet
helemaal wel bij.
In dit opzicht verschillen hun reacties
op de Amerikaanse verkiezingsuitslag
niet bijzonder van andere Europese vol
ken.
Er waren er m Bonn velen, die op het
horen van de uitslag nogal bezorgd het
hoofd schudden. Er waren er zelfs die
de verkiezing van Eisenhower tot pre
sident van de Verenigde Staten met die
van Hindenburg tot president van Duits
land, nu 25 jaar geleden, vergeleken:
dezelfde dikke streep onder een linkse
en schemerachtige periode in de bin
nenlandse jjolltiek van het betreffende
land, dezelfde vader des vaderlands
functie van vereerde militairen, vooral
bü de vrouwlijke kiezers, maar ook de
zelfde onzekerheid over de politieke
daden en de politieke rijpheid van deze
militairen. De rest is afwachten. Bij
voorbaat sceptisch is men echter ook in
Duitsland over Eisenhowers aankondi
ging, dat hij de Korea-oorlog wil beëin
digen zoiets hangt nooit van één zijde
alleen af.
Halve eeuwfeest „Oud-Leiden*
Laat een Leidenaar-op-middelbare-1 zien en hij denkt daarbij aan de I tijden veranderen en Leiden met
leeftijd dit plaatje van het Kortl begrippen paardetram. Paarde-I lien
Rapenburg vóór de overkluizing] steeg enFranciskanerbrau! De]