LEIDSCH
DAGBLAD
lil
Eisenhower de grote overwinnaar
Ymerikaanse presidentsverkiezing
iroeg erkende Stevenson zijn
nederlaag
Eisenhower president der Ver. Staten
Eerste republikein sinds 20 jaren
91ste Jaargang
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1952
No. 27756
ieur: J W Henny
Iredactie: B W Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.6— per kwartaal; f 0 47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No 57055
Telefoon Dir en Adm25041; Red 21507
1 1 O» evenals Texas en Tennessee die In 134
De grote strijd is in de Verenigde Staten gestreden. ;,lke" heeft de over-
ining behaald. Generaal Dwight Eisenhower zal de nieuwe president der
•enigde Staten zijn, als eerste republikein in dit ambt sedert 20 jaren.
Zijn democratische tegenstander, gouverneur Adlai Stevenson, gaf heden-
gen vroeg de verkiezing van zijn tegenstander toe, nadat uit de uitslagen
He delen van het land een grote verschuiving van de stemmen ten gunste
i Eisenhower was gebleken.
De voormalige geallieerde opperbevelhebber in Europa zal op 20 Januari
de taak van president Truman overnemen.
Stevenson zeide: „Het volk heeft zijn keus gedaan. Ik wens het geluk,
it volk heeft zijn vonnis geveld en ik aanvaard het". Hij voegde er aan toe:
let is de gewoonte de gelederen te sluiten zodra het volk heeft gesproken,
tgene, wat ons als Amerikaanse burgers verenigt, is veel grootser dan dat,
ons als politieke partijen verdeelt. Ik dring er bij u allen op aan president
nhower de steun te verlenen die hij nodig zal hebben om de grote taken,
voor ons liggen ten uitvoer te brengen. Ik beloof hem de mijne
Itevenson gaf znjn nederlaag toe in
radlo-televisie-uitzending te 7.43 uur
erlandse tijd uit Springfield in li-
is Hij deelde mede het volgende te
am aan de overwinnaar gezonden te
ben: „Het volk heeft zijn keuze ge-
n en ik wens u geluk. Het is mijn
khte bede. dat gij de dienaar en de
raarder van de vrede zult zijn en dat
in de moeilijkheden de deur der
e zult openen. Mijn beste wensen,
ai E. Stevenson."
Toen Eisenhower in zijn hoofdkwar-
liet podium betrad om het nieuws
zijn overwinning mee te delen,
akte hij het .,V"-teken. waarna hij
mie. zijn echtgenote, de nieuwe ..eer
vrouw" van Amerika, omhelsde. Bei-
i wuifden gelukkig naar de juichende
nigte in de zaal en toen eindelijk
te was ingetreden, las de generaal
telegram van Stevenson voor. waar
deze zijn nederlaag erkende. Eisen-
ver had. aldus deelde hij mee. Ste-
ison het volgende geantwoord:
.Ik dank U voor Uw hoffelijke en
portieve boodschap. Gezien de zware
noeilijkhedcn die voor ons liggen, is
duidelijk noodzakelijk, dat de
ncn en vrouwen van goeden wille
an beide partijen de geleverde poli-
eke strijd vergeten cn zich wijden
an het enkele doel van een betere
loekorast. Ik vertrouw, dat zy dit zui
doen."
Tot de menigte zei Elsenhower: „Ik
gevoel me zowel deemoedig als trots
over de uitslag. Ik zal mijn verant
woordelijkheid nimmer te licht op
vatten."
Van het begin af. toen de uitslagen
uit de 48 staten begonnen binnen te
lopen, had Eisenhower de leiding. Over
de uitslag bestond weinig twijfel meer.
toen het hoofdkwartier van Stevenson
had toegegeven, dat de grote staten
New-York en Californië aan de repu
blikeinen waren toegevallen iresp. 45 en
32 kiesmannen i. Met de overwinning in
deze twee staten had Eisenhower een
geweldige sprong gemaakt naar de 266
stemmen van kiesmannen, die hu nodig
heeft om door het kiescollege tot presi
dent gekozen te worden.
Vele waarnemers noemden Eisenho
wers overwinning een van de vroegst
toegegevene een waarlijk nationaal
antwoord op de kruistocht en persoon
lijkheid van de republikeinse candidaat,
geheel afgezien van partijoverwegingen.
Grote aantallen vakverenigingsleden en
boeren, hand- en hoofdarbeiders, con
servatieven en liberalen. onafhankel'J-
ken en voormalige democraten, stedelin
gen en plattelandsbewoners moeten voor
I Eisenhower gestemd hebben.
Eisenhower scheurde Virginia en Flo
rida af van het .solide (democrat teche)
Zuiden" en won in het voormalige de-
j mocratische Oklahoma. Het republi-
I keinse Maryland stemde voor hem,
'T-
H
'EERBERICHT
Enige regen
Bilt verwacht tot Donderdagavond:
i_Z?aar bewolkt met enkele opklaringen
tijdelijk enige regen voornamelyk m
net Noorden van het land. Over het al-
emeen weinig verandering in tempera-
yir. Matige tot krachtige en langs de
Js' lijdelijk harde wind tussen Zuid-
en Noordwest. (Opgemaakt te 10
6 NOVEMBER.
|Zon op: 7,44 uur; onder: 17.03 uur.
Maan op: 20 04 uur; onder: 12.54 uur.
Hoogwater te Katwyk te 5.47 en
■8.04 uur.
bestaat uit acht pagina's.
De verliezer
Adlai Ewing Stevenson.
enals Texas en Tennessee, die in 1948
democratisch stemden. New-York en
New Jersey, in 1948 ook republikeins,
en Ohio, in 1948. democratisch, alle
staten met een groot aantal kiesmannen,
waren vast ln republikeinse handen,
evenals Illinois, de bhuisstaat van Ste
venson, welke in 1948 democratisch
stemde.
Van de landbouwstaten gingen vele.
die vier jaar geleden Tramam overwin
ning bezegelden, over naar de republi
keinen.
Hierbij gerekend andere staten, waar
van de uitslag nog niet officieel bekend
was, had Eisenhower bij de stemmen
telling in de morgenuren de leiding in
39 staten, die 442 kiesmannen van de in
totaal 531 zouden opleveren, terwyi. zoals
gezegd, er slechts 266 nodig zUn voor de
overwinning. Hiertegenover had Steven
son op dat ogenblik een voorsprong in 9
staten met 89 kiesstemmen.
ZEER DRUK GESTEMD,
druk gestemd, veel drukker
dan de laatste malen het geval was.
Eensdeels omdat de belangstelling nor
maal veel groter was tengevolge van de
gevoerde enerverende strijd, anderdeels
mag dit ook worden toegeschreven aan
de uitzonderluke maatregelen, die dgze
maal zijn genomen om de Amerikaanse
kiezers er toe te brengen te stemmen.
De Amerikaanse nationale leiders, te be
ginnen met president Truman, hebben
uiting gegeven aan hun schaamte, dat
het percentage stemmende kiezers in de
Verenigde St3ten zoveel lager was dan
in andere vrije landen. De reusachtige
mogelijkheden biedende Amerikaanse
publiciteitsmiddelen zijn in speciale cam
pagnes gebruikt om de Amerikanen er
van te doordringen, dat het hun vader
landslievende plicht is aan de presi
dentsverkiezingen deel te nemen.
Advertenties van hele pagina's, waar
in dit tot uitdrukking werd gebracht,
zijn in de gehele Amerikaanse pers ver
schenen. Organisaties ais die der pad
vinders hebben de mensen huis aan
huis bezocht en hun gevraagd te stem
men. onverschillig op welke candidaat,
indien zij slechts stemden. Werkgevers
hebben hun werknemers vrij gegeven om
te stemmen en winkels zijn hiervoor ge
durende bepaalde perioden gesloten ge
weest.
In het grootste deel van het land was
het weer goed Alleen in enkele delen
van het land was het regenachtig.
Er waren lichte buien in delen van
het Noord-Oosten van Amerika, regen
en onweersbuien boven het Oostelijke
deel van New Mexico en lichte regenval
in het Noord-Westen van Washington.
In de midden-staten was het warm
weer. in het Zuid-Oosten en in New
England was het wat koeler.
VERKIEZINGS
WEDERWAARDIGHEDEN
Er is van de allermodernste en groot
ste mechanische tel- en rekenmachines
Vrij zacht
gebruik gemaakt om de verkiezingsuit
slagen bekend te maken.
In sommige plaatsen vertoonden de
stemmaohines gebreken waardoor ver
traging werd ondervonden Zo moesten
de vrcege stemmers te Pittburgh. ,n
Pennsylvanië. een tijd ln de koude wach-
|ten. terwijl verkiezings-ambtenaren
I poogden de gebreken der machines te
verhelpen.
Toen de verkiezingsambtenaren in het
plaatsje Hammersley Forks het stem-
I bureau hadden berekt. bleek dat nie-
I martfl een sleutel bU zich had. De stem-
ming werd ongeveer een uur vertraagd.
Gouverneur Stevenson heeft in zyn
geboorteplaats Half Day in zUn staat
Illinois, gestemd. Later vertrok hU naar
Springfield, in deze staat, waar hü in
de gouverneurswoning de uitslag der
I verkiezingen afwachtte.
De overwinnaar
Dwight David Eisenhower.
1 Generaal Eisenhower stemde met zijn
echtgenote te Manhattan, in New York
om in het republikeinse hoofdkwartier in
hotel Commodore het resultaat af te
i wachten.
President Traman heeft, vergezeld
door echtgenote en dochter, in zijn ge
boorteplaats Independence, in de staat
Missouri, gestemd Daarna nam hU weer
plaats in zijn beroemde campagne-trem,
waarin hy bijna 30.000 kilometer heeft
gereisd by zyn verkiezingsveldtocht voor
gouverneur Stevenson, en vertrok onver
wijld naar Washington.
Met de vlaggen halfstok en met zwart-
gerande „rouwberichten" in de plaatse-
lyke bladen begroette Washington de
j dag van de verkiezingen. Washington
mag als hoofdstad van het land ook deze
maal niet stemmen.
Verscheidene verenigingen drongen er
op aan de dag van de verkiezingen tot
een „rouwdag" te maken voor de ïnge-
zetenen van Washington, die. gelijk
gevangenen en krankzinnigen, niet
mogen stemmen.
Slechts door grondwetswijziging kun-
en de inwoners van de Amerikaans®
hoofdstad „vrij en gelijkgerechtigd" wor
den. Dit zal uitermate moeilyk zyn,
daar drie kwart van de 48 staten een
door het congres voorgestelde grond
wetswijziging moeten bekrachtigen.
En om het nog moeilijker te maken
komt daar bij, dat het Congres geen
grondwetswUziging wil voorstellen.
In Washington werken timmerlieden
op volle kracht aan de bouw van tribu
nes voor de inwydingsplechtigheid voor
de nieuwe president, welke 20 Januari
a s. zal plaats vinden. De tribunes zul
len aan 15.000 personen plaats kunnen
bieden.
Toen Eisenhower te New York doo»
;n verslaggever de vraag werd gesteld
of het voeren van een verkiezingscam
pagne overeenkomst vertoonde met het
leiden van een veldtocht, antwoordde
de generaal met een brede grUns: „ik
dit niet graag blyven doen".
Na de sluiting van de stembureaux
deelde het Amerikaanse ministerie van
Justitie te Washington mee. dat het nog
geen enkele klacht over ongeregeldheden
bij de verkiezingen had ontvangen. Dit
was een feit zonder precedent in de
politieke geschiedenis van de Verenigde
Staten.
Van republikeinse zijde werd Eisen
howers overwinning aangekondigd in
de balzaal van het New Yorkse hotel,
dat de republikeinse party tot hoofd
kwartier diende. Het geestdriftig ge
juich deed bijna de kristallen luchters
breken. De leiders van de republikein
se party hebben inmiddels reeds de
conclusie uit de overwinning getrok
ken en gezegd te begrypen, dat het
Amerikaanse volk „een verandering
wil".
Op het democratische hoofdkwartier
te Springfield had men. voor geval van
een overwinning, veertig kisten met fles
sen champagne laten aanrukken. Reeds
in de avond van de verkiezingsdag ech
ter begon er pessimisme te heersen in
het hoofdkwartier. De kisten bleven
voorlopig dicht.
Stevenson nam zijn nederlaag sportief op.
„Evenals het jongetje, dat een klap ge
kregen heeft, ben ik te groots om te hui
len, maar het doet me te veel pyn om
te kunnen lachen".
Even voordat de verkiezingen zouden
beginnen, is Eisenhower nog een klem
ongelukje overkomen. Hij had zijn laat
ste rede voor de televisie gehouden en
toen hy na afloop voor de fotografen
poseerde, viel er een electnsche klok. die
aan de wand achter hem hing. naar be
neden. De klok schampte langs Eisen
howers hoofd en bracht hem een lichte
wonde toe. Een van de fotografen was
er vlug by om te zeggen: De tUd is in
ieder geval op uw hand, generaal!
Dwight David Eisenhower, de man die eens verklaarde, dat hy niet zulk een
hoge post zou aanvaarden, is de eerste republikein die tot president van de V.S.
gekozen is sinds Herbert Hoover de democraat Alfred E. Smith in 1928 versloeg.
Het K.NM.I. deelt mede: Op de
Oceaan bevindt zich een krachtig hoge-
drukgebied waar omheen met grote
snelheid depressies via Engeland of
Schotland in de richting van Zuid-
Scandinavië bewegen. In verband daar
mede houdt het weer een wisselend
karakter mei nu en dan wat regen en
ook tijdelijke opklaringen.
Als gevolg van de aanhoudende aan
voer van Oceaanlucht blijft het weer in
onze omgeving vrU zacht voor de tijd
van het jaar. In Zuid-Scandinavie
wordt de koude lucht nu weer verdre
ven en vooral in Zuid-Zweden steeg
vandaag de temperatuur aanzienlijk. In
Centraal Europa waar het weer rustiger
is. daalde het kwik in de nacht tot om
het vriespunt, maar overdag komen
daar ongeveer dezelfde temperaturen
voor als in onze omgeving.
Als hjj op 20 Januari a.s. de ambtseed
zal afleggen op de trappen van het
kapitool. zal hy 62 jaar oud zyn. op drie
na de oudste candidaat op het ogenblik
van zijn verkiezing. Ouder waren toen
zy president werden: William Henry Har
rison (681, James Buchanan (65) en Za-
chary Tailor (64).
De voormalige generaal, die zUn leger-
functie opgaf om in de hoogste politiek
te gaan, aanvaardt zyn ambt op een cri-
tiek ogenblik in de Amerikaanse geschie
denis. Oorlogsdreiging, strUd in Korea,
gespannen betrekkingen met Rusland,
scheuren in de Amerikaanse twee-par
tijen buitenlandse politiek, kleine me
ningsverschillen tussen de buitenlandse
bondgenoten: dat zyn de wereldzaken
van het moment waarvoor de nieuwe
president zich geplaatst ziet.
In de binnenlandse politiek zyn de
moeilykheden eveneens groot: hoge pry-
zen. hoge belastingen, hoge overheids
uitgaven. corruptie, binnenlandse veilig
heid. „chril rights" zijn de benamingen
van enkele der brandendste problemen.
Hoe zal Eisenhower, de militaire held
van millioenen, de problemen van het
presidentschap oplossen? Een gedeeltelyk
antwoord kan men zoeken in zUn mili
taire staat van dienst. zUn openbare
uitlatingen, zyn methode om zaken aan
te pakken.
GEMATIGD CONSERVATIEF
Het zou te moeilijk zyn om een enkele
karakteristiek te bepalen waardoor
Eisenhower zijn successen heeft behaald,
maar het staat vast. dat daartoe in hoge
mate bijdroegen zijn vertrouwen op het
werk van een goede staf. zyn gave om
zich te omringen met de beste medewer
kers.
Alles wUst er op. dat het Amerikaanse
volk niet verrast zal worden door de
woorden of daden van de nieuwe presi
dent, want hij heeft herhaaldelyk gedu
rende de verkiezingscampagne verklaard
dat hy de uiterste van rechts en links
zal vermijden en dat hU een midden
koers zal kiezen.
Eisenhower is een man. die conserva
tief in kleding en gewoonten is. Ziin
[uitlatingen wijzen er op. dat hij in zijn
regeerwijze in het algemeen eveneens
conservatief zal zyn. Hetgeen evenwel
niet betekent dat hij zsl trachten de so
ciale verworvenheden van de laatste
twintig jaar overboord te gooien. Inte
gendeel. Hij heeft beloofd de meest so
ciale maatregelen te zullen handhaven
en enkele zelfs te zullen verbeteren. Hij
gelooft, dat de wet op de sociale veilig
heid moet worden uitgebreid en dat de
Taft-Hartlev arbeidswet moet worden
geamendeerd teneinde aan enke'e van
de vurigste wensen van de arbeiders te
gemoet te komen. Hy wil voorts een
werkelyke twee partijen politiek op bui
tenlands gebied en nauwe samenwerking
met de bondgenoten.
HU meent, dat de regering Truman de
Amerikaanse troepen met te veel ver-
antwoordelykheid in Korea heeft belast.
Hy wil de opleiding van Zuid-Koreaanse
soldaten versnellen opdat de Amerika
nen aan het front zoveel mogelUk door
Zuid-Koreanen vervangen kunnen wor
den. HU gelooft, dat de uitgaven van de
regering, vooral op militair gebied, ver
minderd kunnen worden en dat de be
lastingen in de niet al te verre toekomst
verlaagd kunnen worden. HU heeft uit
en te na verklaard, dat de enige stan
daard van zijn regeringsprogramma zal
zijn dat .wat ..het beste is voor het Ame
rikaanse volk".
Nu Eisenhower gekozen is. rijst on-
middelijk de vraag wie hU tot zUn naas
te medewerkers zal kiezen. Tot zyn voor
naamste adviseurs tUdens de verkie
zingscampagne behoorde de gouverneur
van New Hampshire Sherman Adams en
het lijkt wel zeker dat hU een belang-
rUke functie zal krUgen; zo niet in het
kabinet dan toch als persoonlijk advi
seur van de president Eveneens vcor
hoge regeringsposten komen de twee se-
natoien n aanmerking die voortdurend
tUdens de campagne aan Eisenhower's
züde waren- Frank Carlson uit Kansas
en Fred A Seaton uit Nebraska. Tot de
andere verkiezingsmedewerkers van
Eisenhower, die waarschijnlijk voo- hoge
functies in aanmerking komen, behoren:
Arthur H. Vandenberc jr. zoon van wij
len de bekende republikeinse senator uit
Michigan; Gabrlël Hauge. research spe-
c;alist en opsteller van redevoeringen en
Robert Cujler. bankier uit Boston.
Sommige politici die bij de aanvang van
de verkiezingscamnagne invloedrijke
raadgevers van Eisenhower waren, zyn
later wat op de achtergrond geraakt.
Tot hen behoren de senatoren Henry
Cabot Lodge uit Massachusetts en James
H. Duff uit Pennsylvania, alsmede Paul
I Hoffman, de vroegere administrateur van
I de Eca. than* president V3n de Ford
Foundation Niettemin kunnen zU als
nog voor kabinetsfuncties in aanmerking
komen.
New York's gouverneur Thomas De
wey wordt meestal beschouwd als de
man die gezorgd heeft dat Eisenhower
j de republikeinse candidaat werd HU
heeft te kennen gegeven, dat hij geen
regeringsfunctie ambieert maar het is
moge'-ük dat men zal trachten hem tot
I andere gedachten te bewegen.
De beste candidaat voor de functie
van perssecretaris van het Witte Huis
schUnt James C. Hagerty. die opgetreden
is als de persadviseur van de president
tydens de verkiezingscampagne.
LEVENSLOOP
Dwight David Eisenhower werd op 14
October 1890 te Denison in de staat Texas
geboren. HU was pas enkele maanden
oud toen de familie naar Abilene in
Kansas verhuisde, waar hU en zUn
broers op typische plattelandsmanier
werden grootgebracht. De voorvaderen
van Eisenhower kwamen uit Beieren, ves
tigden zich later ln Zwitserland midden
17-de eeuwi vanwaar zu zich 200 jaar
geleden naar Pennsylvania begaven.
In 1911 vroeg de jonge Eisenhower toe
gelaten te worden tot de marine-aca
demie. Hy werd echter afgewezen omdat
hij een paar maanden boven de leefrijds-
grens was. In plaats daarvan ging hU
toen naar de beroemde militaire acade
mie van West Pomt. waar hU in 1915
afstudeerde met de rang van tweede lui
tenant. Een jaar later trouwde hU Mamie
Geneva Doud, afkomstig uit een welge
stelde familie van conservenfabrikanten
uit Denver (Colorado).
Men zie voor vervolg pag. 2 van dit blad
Halve eeuwfeest „Oud-Leiden'
j Op de Langebrug. waar thans de Petruskerk. een Sociëteit, welke de
Openbare Opleidingsschool voor i toepasselijke naam ..Vrouwenver-
Ulo staat, stond 50 jaar geleden, driet" droeg.
I grenzend aan de voormalige R.K.