LEIDSCH DAGBLAD lil Eisenhower de grote overwinnaar Ymerikaanse presidentsverkiezing iroeg erkende Stevenson zijn nederlaag Eisenhower president der Ver. Staten Eerste republikein sinds 20 jaren 91ste Jaargang WOENSDAG 5 NOVEMBER 1952 No. 27756 ieur: J W Henny Iredactie: B W Menkhorst en J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.6— per kwartaal; f 0 47 per week Witte Singel 1. Leiden - Giro No 57055 Telefoon Dir en Adm25041; Red 21507 1 1 O» evenals Texas en Tennessee die In 134 De grote strijd is in de Verenigde Staten gestreden. ;,lke" heeft de over- ining behaald. Generaal Dwight Eisenhower zal de nieuwe president der •enigde Staten zijn, als eerste republikein in dit ambt sedert 20 jaren. Zijn democratische tegenstander, gouverneur Adlai Stevenson, gaf heden- gen vroeg de verkiezing van zijn tegenstander toe, nadat uit de uitslagen He delen van het land een grote verschuiving van de stemmen ten gunste i Eisenhower was gebleken. De voormalige geallieerde opperbevelhebber in Europa zal op 20 Januari de taak van president Truman overnemen. Stevenson zeide: „Het volk heeft zijn keus gedaan. Ik wens het geluk, it volk heeft zijn vonnis geveld en ik aanvaard het". Hij voegde er aan toe: let is de gewoonte de gelederen te sluiten zodra het volk heeft gesproken, tgene, wat ons als Amerikaanse burgers verenigt, is veel grootser dan dat, ons als politieke partijen verdeelt. Ik dring er bij u allen op aan president nhower de steun te verlenen die hij nodig zal hebben om de grote taken, voor ons liggen ten uitvoer te brengen. Ik beloof hem de mijne Itevenson gaf znjn nederlaag toe in radlo-televisie-uitzending te 7.43 uur erlandse tijd uit Springfield in li- is Hij deelde mede het volgende te am aan de overwinnaar gezonden te ben: „Het volk heeft zijn keuze ge- n en ik wens u geluk. Het is mijn khte bede. dat gij de dienaar en de raarder van de vrede zult zijn en dat in de moeilijkheden de deur der e zult openen. Mijn beste wensen, ai E. Stevenson." Toen Eisenhower in zijn hoofdkwar- liet podium betrad om het nieuws zijn overwinning mee te delen, akte hij het .,V"-teken. waarna hij mie. zijn echtgenote, de nieuwe ..eer vrouw" van Amerika, omhelsde. Bei- i wuifden gelukkig naar de juichende nigte in de zaal en toen eindelijk te was ingetreden, las de generaal telegram van Stevenson voor. waar deze zijn nederlaag erkende. Eisen- ver had. aldus deelde hij mee. Ste- ison het volgende geantwoord: .Ik dank U voor Uw hoffelijke en portieve boodschap. Gezien de zware noeilijkhedcn die voor ons liggen, is duidelijk noodzakelijk, dat de ncn en vrouwen van goeden wille an beide partijen de geleverde poli- eke strijd vergeten cn zich wijden an het enkele doel van een betere loekorast. Ik vertrouw, dat zy dit zui doen." Tot de menigte zei Elsenhower: „Ik gevoel me zowel deemoedig als trots over de uitslag. Ik zal mijn verant woordelijkheid nimmer te licht op vatten." Van het begin af. toen de uitslagen uit de 48 staten begonnen binnen te lopen, had Eisenhower de leiding. Over de uitslag bestond weinig twijfel meer. toen het hoofdkwartier van Stevenson had toegegeven, dat de grote staten New-York en Californië aan de repu blikeinen waren toegevallen iresp. 45 en 32 kiesmannen i. Met de overwinning in deze twee staten had Eisenhower een geweldige sprong gemaakt naar de 266 stemmen van kiesmannen, die hu nodig heeft om door het kiescollege tot presi dent gekozen te worden. Vele waarnemers noemden Eisenho wers overwinning een van de vroegst toegegevene een waarlijk nationaal antwoord op de kruistocht en persoon lijkheid van de republikeinse candidaat, geheel afgezien van partijoverwegingen. Grote aantallen vakverenigingsleden en boeren, hand- en hoofdarbeiders, con servatieven en liberalen. onafhankel'J- ken en voormalige democraten, stedelin gen en plattelandsbewoners moeten voor I Eisenhower gestemd hebben. Eisenhower scheurde Virginia en Flo rida af van het .solide (democrat teche) Zuiden" en won in het voormalige de- j mocratische Oklahoma. Het republi- I keinse Maryland stemde voor hem, 'T- H 'EERBERICHT Enige regen Bilt verwacht tot Donderdagavond: i_Z?aar bewolkt met enkele opklaringen tijdelijk enige regen voornamelyk m net Noorden van het land. Over het al- emeen weinig verandering in tempera- yir. Matige tot krachtige en langs de Js' lijdelijk harde wind tussen Zuid- en Noordwest. (Opgemaakt te 10 6 NOVEMBER. |Zon op: 7,44 uur; onder: 17.03 uur. Maan op: 20 04 uur; onder: 12.54 uur. Hoogwater te Katwyk te 5.47 en ■8.04 uur. bestaat uit acht pagina's. De verliezer Adlai Ewing Stevenson. enals Texas en Tennessee, die in 1948 democratisch stemden. New-York en New Jersey, in 1948 ook republikeins, en Ohio, in 1948. democratisch, alle staten met een groot aantal kiesmannen, waren vast ln republikeinse handen, evenals Illinois, de bhuisstaat van Ste venson, welke in 1948 democratisch stemde. Van de landbouwstaten gingen vele. die vier jaar geleden Tramam overwin ning bezegelden, over naar de republi keinen. Hierbij gerekend andere staten, waar van de uitslag nog niet officieel bekend was, had Eisenhower bij de stemmen telling in de morgenuren de leiding in 39 staten, die 442 kiesmannen van de in totaal 531 zouden opleveren, terwyi. zoals gezegd, er slechts 266 nodig zUn voor de overwinning. Hiertegenover had Steven son op dat ogenblik een voorsprong in 9 staten met 89 kiesstemmen. ZEER DRUK GESTEMD, druk gestemd, veel drukker dan de laatste malen het geval was. Eensdeels omdat de belangstelling nor maal veel groter was tengevolge van de gevoerde enerverende strijd, anderdeels mag dit ook worden toegeschreven aan de uitzonderluke maatregelen, die dgze maal zijn genomen om de Amerikaanse kiezers er toe te brengen te stemmen. De Amerikaanse nationale leiders, te be ginnen met president Truman, hebben uiting gegeven aan hun schaamte, dat het percentage stemmende kiezers in de Verenigde St3ten zoveel lager was dan in andere vrije landen. De reusachtige mogelijkheden biedende Amerikaanse publiciteitsmiddelen zijn in speciale cam pagnes gebruikt om de Amerikanen er van te doordringen, dat het hun vader landslievende plicht is aan de presi dentsverkiezingen deel te nemen. Advertenties van hele pagina's, waar in dit tot uitdrukking werd gebracht, zijn in de gehele Amerikaanse pers ver schenen. Organisaties ais die der pad vinders hebben de mensen huis aan huis bezocht en hun gevraagd te stem men. onverschillig op welke candidaat, indien zij slechts stemden. Werkgevers hebben hun werknemers vrij gegeven om te stemmen en winkels zijn hiervoor ge durende bepaalde perioden gesloten ge weest. In het grootste deel van het land was het weer goed Alleen in enkele delen van het land was het regenachtig. Er waren lichte buien in delen van het Noord-Oosten van Amerika, regen en onweersbuien boven het Oostelijke deel van New Mexico en lichte regenval in het Noord-Westen van Washington. In de midden-staten was het warm weer. in het Zuid-Oosten en in New England was het wat koeler. VERKIEZINGS WEDERWAARDIGHEDEN Er is van de allermodernste en groot ste mechanische tel- en rekenmachines Vrij zacht gebruik gemaakt om de verkiezingsuit slagen bekend te maken. In sommige plaatsen vertoonden de stemmaohines gebreken waardoor ver traging werd ondervonden Zo moesten de vrcege stemmers te Pittburgh. ,n Pennsylvanië. een tijd ln de koude wach- |ten. terwijl verkiezings-ambtenaren I poogden de gebreken der machines te verhelpen. Toen de verkiezingsambtenaren in het plaatsje Hammersley Forks het stem- I bureau hadden berekt. bleek dat nie- I martfl een sleutel bU zich had. De stem- ming werd ongeveer een uur vertraagd. Gouverneur Stevenson heeft in zyn geboorteplaats Half Day in zUn staat Illinois, gestemd. Later vertrok hU naar Springfield, in deze staat, waar hü in de gouverneurswoning de uitslag der I verkiezingen afwachtte. De overwinnaar Dwight David Eisenhower. 1 Generaal Eisenhower stemde met zijn echtgenote te Manhattan, in New York om in het republikeinse hoofdkwartier in hotel Commodore het resultaat af te i wachten. President Traman heeft, vergezeld door echtgenote en dochter, in zijn ge boorteplaats Independence, in de staat Missouri, gestemd Daarna nam hU weer plaats in zijn beroemde campagne-trem, waarin hy bijna 30.000 kilometer heeft gereisd by zyn verkiezingsveldtocht voor gouverneur Stevenson, en vertrok onver wijld naar Washington. Met de vlaggen halfstok en met zwart- gerande „rouwberichten" in de plaatse- lyke bladen begroette Washington de j dag van de verkiezingen. Washington mag als hoofdstad van het land ook deze maal niet stemmen. Verscheidene verenigingen drongen er op aan de dag van de verkiezingen tot een „rouwdag" te maken voor de ïnge- zetenen van Washington, die. gelijk gevangenen en krankzinnigen, niet mogen stemmen. Slechts door grondwetswijziging kun- en de inwoners van de Amerikaans® hoofdstad „vrij en gelijkgerechtigd" wor den. Dit zal uitermate moeilyk zyn, daar drie kwart van de 48 staten een door het congres voorgestelde grond wetswijziging moeten bekrachtigen. En om het nog moeilijker te maken komt daar bij, dat het Congres geen grondwetswUziging wil voorstellen. In Washington werken timmerlieden op volle kracht aan de bouw van tribu nes voor de inwydingsplechtigheid voor de nieuwe president, welke 20 Januari a s. zal plaats vinden. De tribunes zul len aan 15.000 personen plaats kunnen bieden. Toen Eisenhower te New York doo» ;n verslaggever de vraag werd gesteld of het voeren van een verkiezingscam pagne overeenkomst vertoonde met het leiden van een veldtocht, antwoordde de generaal met een brede grUns: „ik dit niet graag blyven doen". Na de sluiting van de stembureaux deelde het Amerikaanse ministerie van Justitie te Washington mee. dat het nog geen enkele klacht over ongeregeldheden bij de verkiezingen had ontvangen. Dit was een feit zonder precedent in de politieke geschiedenis van de Verenigde Staten. Van republikeinse zijde werd Eisen howers overwinning aangekondigd in de balzaal van het New Yorkse hotel, dat de republikeinse party tot hoofd kwartier diende. Het geestdriftig ge juich deed bijna de kristallen luchters breken. De leiders van de republikein se party hebben inmiddels reeds de conclusie uit de overwinning getrok ken en gezegd te begrypen, dat het Amerikaanse volk „een verandering wil". Op het democratische hoofdkwartier te Springfield had men. voor geval van een overwinning, veertig kisten met fles sen champagne laten aanrukken. Reeds in de avond van de verkiezingsdag ech ter begon er pessimisme te heersen in het hoofdkwartier. De kisten bleven voorlopig dicht. Stevenson nam zijn nederlaag sportief op. „Evenals het jongetje, dat een klap ge kregen heeft, ben ik te groots om te hui len, maar het doet me te veel pyn om te kunnen lachen". Even voordat de verkiezingen zouden beginnen, is Eisenhower nog een klem ongelukje overkomen. Hij had zijn laat ste rede voor de televisie gehouden en toen hy na afloop voor de fotografen poseerde, viel er een electnsche klok. die aan de wand achter hem hing. naar be neden. De klok schampte langs Eisen howers hoofd en bracht hem een lichte wonde toe. Een van de fotografen was er vlug by om te zeggen: De tUd is in ieder geval op uw hand, generaal! Dwight David Eisenhower, de man die eens verklaarde, dat hy niet zulk een hoge post zou aanvaarden, is de eerste republikein die tot president van de V.S. gekozen is sinds Herbert Hoover de democraat Alfred E. Smith in 1928 versloeg. Het K.NM.I. deelt mede: Op de Oceaan bevindt zich een krachtig hoge- drukgebied waar omheen met grote snelheid depressies via Engeland of Schotland in de richting van Zuid- Scandinavië bewegen. In verband daar mede houdt het weer een wisselend karakter mei nu en dan wat regen en ook tijdelijke opklaringen. Als gevolg van de aanhoudende aan voer van Oceaanlucht blijft het weer in onze omgeving vrU zacht voor de tijd van het jaar. In Zuid-Scandinavie wordt de koude lucht nu weer verdre ven en vooral in Zuid-Zweden steeg vandaag de temperatuur aanzienlijk. In Centraal Europa waar het weer rustiger is. daalde het kwik in de nacht tot om het vriespunt, maar overdag komen daar ongeveer dezelfde temperaturen voor als in onze omgeving. Als hjj op 20 Januari a.s. de ambtseed zal afleggen op de trappen van het kapitool. zal hy 62 jaar oud zyn. op drie na de oudste candidaat op het ogenblik van zijn verkiezing. Ouder waren toen zy president werden: William Henry Har rison (681, James Buchanan (65) en Za- chary Tailor (64). De voormalige generaal, die zUn leger- functie opgaf om in de hoogste politiek te gaan, aanvaardt zyn ambt op een cri- tiek ogenblik in de Amerikaanse geschie denis. Oorlogsdreiging, strUd in Korea, gespannen betrekkingen met Rusland, scheuren in de Amerikaanse twee-par tijen buitenlandse politiek, kleine me ningsverschillen tussen de buitenlandse bondgenoten: dat zyn de wereldzaken van het moment waarvoor de nieuwe president zich geplaatst ziet. In de binnenlandse politiek zyn de moeilykheden eveneens groot: hoge pry- zen. hoge belastingen, hoge overheids uitgaven. corruptie, binnenlandse veilig heid. „chril rights" zijn de benamingen van enkele der brandendste problemen. Hoe zal Eisenhower, de militaire held van millioenen, de problemen van het presidentschap oplossen? Een gedeeltelyk antwoord kan men zoeken in zUn mili taire staat van dienst. zUn openbare uitlatingen, zyn methode om zaken aan te pakken. GEMATIGD CONSERVATIEF Het zou te moeilijk zyn om een enkele karakteristiek te bepalen waardoor Eisenhower zijn successen heeft behaald, maar het staat vast. dat daartoe in hoge mate bijdroegen zijn vertrouwen op het werk van een goede staf. zyn gave om zich te omringen met de beste medewer kers. Alles wUst er op. dat het Amerikaanse volk niet verrast zal worden door de woorden of daden van de nieuwe presi dent, want hij heeft herhaaldelyk gedu rende de verkiezingscampagne verklaard dat hy de uiterste van rechts en links zal vermijden en dat hU een midden koers zal kiezen. Eisenhower is een man. die conserva tief in kleding en gewoonten is. Ziin [uitlatingen wijzen er op. dat hij in zijn regeerwijze in het algemeen eveneens conservatief zal zyn. Hetgeen evenwel niet betekent dat hij zsl trachten de so ciale verworvenheden van de laatste twintig jaar overboord te gooien. Inte gendeel. Hij heeft beloofd de meest so ciale maatregelen te zullen handhaven en enkele zelfs te zullen verbeteren. Hij gelooft, dat de wet op de sociale veilig heid moet worden uitgebreid en dat de Taft-Hartlev arbeidswet moet worden geamendeerd teneinde aan enke'e van de vurigste wensen van de arbeiders te gemoet te komen. Hy wil voorts een werkelyke twee partijen politiek op bui tenlands gebied en nauwe samenwerking met de bondgenoten. HU meent, dat de regering Truman de Amerikaanse troepen met te veel ver- antwoordelykheid in Korea heeft belast. Hy wil de opleiding van Zuid-Koreaanse soldaten versnellen opdat de Amerika nen aan het front zoveel mogelUk door Zuid-Koreanen vervangen kunnen wor den. HU gelooft, dat de uitgaven van de regering, vooral op militair gebied, ver minderd kunnen worden en dat de be lastingen in de niet al te verre toekomst verlaagd kunnen worden. HU heeft uit en te na verklaard, dat de enige stan daard van zijn regeringsprogramma zal zijn dat .wat ..het beste is voor het Ame rikaanse volk". Nu Eisenhower gekozen is. rijst on- middelijk de vraag wie hU tot zUn naas te medewerkers zal kiezen. Tot zyn voor naamste adviseurs tUdens de verkie zingscampagne behoorde de gouverneur van New Hampshire Sherman Adams en het lijkt wel zeker dat hU een belang- rUke functie zal krUgen; zo niet in het kabinet dan toch als persoonlijk advi seur van de president Eveneens vcor hoge regeringsposten komen de twee se- natoien n aanmerking die voortdurend tUdens de campagne aan Eisenhower's züde waren- Frank Carlson uit Kansas en Fred A Seaton uit Nebraska. Tot de andere verkiezingsmedewerkers van Eisenhower, die waarschijnlijk voo- hoge functies in aanmerking komen, behoren: Arthur H. Vandenberc jr. zoon van wij len de bekende republikeinse senator uit Michigan; Gabrlël Hauge. research spe- c;alist en opsteller van redevoeringen en Robert Cujler. bankier uit Boston. Sommige politici die bij de aanvang van de verkiezingscamnagne invloedrijke raadgevers van Eisenhower waren, zyn later wat op de achtergrond geraakt. Tot hen behoren de senatoren Henry Cabot Lodge uit Massachusetts en James H. Duff uit Pennsylvania, alsmede Paul I Hoffman, de vroegere administrateur van I de Eca. than* president V3n de Ford Foundation Niettemin kunnen zU als nog voor kabinetsfuncties in aanmerking komen. New York's gouverneur Thomas De wey wordt meestal beschouwd als de man die gezorgd heeft dat Eisenhower j de republikeinse candidaat werd HU heeft te kennen gegeven, dat hij geen regeringsfunctie ambieert maar het is moge'-ük dat men zal trachten hem tot I andere gedachten te bewegen. De beste candidaat voor de functie van perssecretaris van het Witte Huis schUnt James C. Hagerty. die opgetreden is als de persadviseur van de president tydens de verkiezingscampagne. LEVENSLOOP Dwight David Eisenhower werd op 14 October 1890 te Denison in de staat Texas geboren. HU was pas enkele maanden oud toen de familie naar Abilene in Kansas verhuisde, waar hU en zUn broers op typische plattelandsmanier werden grootgebracht. De voorvaderen van Eisenhower kwamen uit Beieren, ves tigden zich later ln Zwitserland midden 17-de eeuwi vanwaar zu zich 200 jaar geleden naar Pennsylvania begaven. In 1911 vroeg de jonge Eisenhower toe gelaten te worden tot de marine-aca demie. Hy werd echter afgewezen omdat hij een paar maanden boven de leefrijds- grens was. In plaats daarvan ging hU toen naar de beroemde militaire acade mie van West Pomt. waar hU in 1915 afstudeerde met de rang van tweede lui tenant. Een jaar later trouwde hU Mamie Geneva Doud, afkomstig uit een welge stelde familie van conservenfabrikanten uit Denver (Colorado). Men zie voor vervolg pag. 2 van dit blad Halve eeuwfeest „Oud-Leiden' j Op de Langebrug. waar thans de Petruskerk. een Sociëteit, welke de Openbare Opleidingsschool voor i toepasselijke naam ..Vrouwenver- Ulo staat, stond 50 jaar geleden, driet" droeg. I grenzend aan de voormalige R.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1