LEIDSCH DAGBLAD Montgomery„opperbevelhebber voor koude oorlog is nodig'" Nieuwe tactiele van het Kremlin ingeluid Prinses Beatrix ontwierp rebus 91ste Jaargang DINSDAG 7 OCTOBER 1952 No. 27731 Directeur: J W Henny Hoofdredactie: B w Menkhorst en J. Brouwei DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 6 per kwartaal; t 0 47 per week Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507 Zes grote vraagstukken „De Atlantische stalen hebben een opperbevelhebber voor de koude oorlog nodig, die tot taak zou moeten krijgen écn vaste lijn te brengen in de Wes terse propaganda", verklaarde veld maarschalk Montgomery, plaatsver vangend opperbevelhebber der geal lieerde strijdkrachten in Europa, op een gisteren te Londen gehouden pers conferentie. „Omdat wij de koude oorlogen niet hadden gewonnen, hebben wij in het verleden daadwerkelijk krijg moeten voeren. Wanneer de politici helemaal niet meer uit de knoeiboel van een koude oorlog komen, krijgen wij militai ren de opdracht het dan maar daad werkelijk uit te vechten. Het is van vitaal belang de koude oor log te winnen; daarvoor zijn echter in de eerste plaats twee dingen nodig; overeenstemming over een algemeen ge allieerd plan en het scheppen van een doelmatig werkende organisatie, die zich met" het oplossen van het „koude-oor- logvraagstuk" kan bezig houden. Voor zover ik weet zijn geen van beide pun ten verwezenlijkt. Wij zouden in een daadwerkelijke oorlog wel op de hiervoor aangegeven wijze te werk gaan. Waarom dan niet in de koude fase er van? Indien wjj er in zouden slagen de koude oorlog te winnen, zal er moge lijk in afzienbare tijd geen krijg ge voerd behoeven te worden, verklaarde Montgomery. Montgomery noemde de volgende zes punten als de voornaamste vraagstuk ken. waartegenover het geallieerde op perbevel in Europa zich ziet gesteld: 1. De luchtmacht der Westerse verbon denen. Luchtstrijdkrachten kunnen, wan neer een oorlog eenmaal Is begonnen, niet meer snel worden opgebouwd. 2. Reserves te land. Heb zou noodzake lijk zijn snel de beschikkikng te hebben over reserve-divisies, indien de troepen- in-eerste-linie de eerste stoot zouden hebben opgevangen. 3. Indo-China Indien Frankrijk er niet in slaagt, het Indochinese vraagstuk op te lossen, zal het Franse leger in Europa niet tot die graad van ontwikkeling kunnen worden gebracht, welke nood zakelijk is. 4 Het vraagstuk van troepenlegering en verplaatsing. Er moet voor de strijd krachten te velde een gezonde admini stratieve organisatie bestaan. Er bestaan op dit punt reusachtige moeilijkheden en het is zeer moeilijk deze te overwinnen. 5. Duitse deelneming aan de West- Europese verdediging. Wij pogen een krachtig schild te bouwen, waarop de eerste schok van een aanval kan wor den opgevangen, terwijl wij ons voor de volledige strijd aangorden. U behoeft slechts één blik op de kaart van Euro pa te werpen om te zien welk een uiterst belangrijk gedeelte van dit schild door het West-Duitse grondgebied wordt ge vormd. Een gezonde economische basis. Eco nomische kracht en gezonde nationale organisaties voor de voortbrenging zijn van vitaal belang. De militaire kracht moet in overeenstemming zijn met een gezonde nationale economie", aldus veld maarschalk Montgomery. Eén bom is gelijk aan alle bommen uit 2de wereldoorlog ,,De Verenigde Staten zijn thans in staat er rekening mede te houden, dat zij in een eventuele volgende oorlog een vliegtuigbom zullen kunnen uitwerpen, waarvan de ontploffingskracht gelijk zal zijn aan die van alle in de tweede we reldoorlog uitgeworpen bommen te zamen", verklaarde de Amerikaanse on der-minister voor de luchtmacht. James Hill, in een door hem te Denver (Colo rado) uitgesproken en tevoren opge- ste'de toespraak. Hij verklaarde voorts, dat een even tuele oorlog een waarschijnlijk beslis sende beginfase van 90 dagen zou heb ben. waarin beide partijen zouden pogen elkander door bombardementen met atomisohe wapens zoveel mogelijk toe te takelen. „Met het oog hierop acht ik het onwaarschijnlijk, dat de Sovjet-unie een derde wereldoorlog zal beginnen, of de verdraagzaamheid en het geduld der Verenigde Staten door plaatselijke aeressie zodanig op de proef zal stellen, dat hieruit een oorlog zou voortvloei en". aldus Hill. Hij besloot met zich af te vragen of in de plannen voor de Europese verdedi ging wel voldoende rekening is gehou den met de van beslissende betekenis zijnde rol der Amerikaanse macht op het gebied dei' atoomwapens. V.N.-korps van vrijwillige reservisten voorgesteld In de komende algemene vergadering van de Verenigde Naties zal een voorstel van secretaris-generaal Trygve Lie wor den ingediend houdende instelling van een korps vrijwillige reservisten ter uit voering van collectieve veiligheids maat- rege'en. Dit voorstel had Lie bij de commissie voor collectieve maatregelen ingediend Verklaard wordt, dat Lie een korps van 50 a 60.000 vrijwilligers voorste1 de, d3t ter beschikking van de V.N. zou moeten worden gesteld voor het organi seren van weerstand tegen een eventuele aanval. Voorts worden door de commissie als maatregelen tegen een eventuele aan valler genoemd economische sancties en h"'o aan de aangevallene. Dp commissie voor col'ectleve maat reeën werd in 1950 door de algemene vergadering ingesteld. WEERBERICHT Wisselende bewolking De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselende bewolking met hoofdzake lijk in het Noorden van het land enkele buien. Langs de Waddenkust aanvanke lijk nog krachtige, overigens matige wuid tussen Noord-West en Zuid- West. Vannacht iets kouder. Morgen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. (Opgemaakt te 10 uur) 8 OCTOBER Zon op: 6 53 uur; onder; 18.02 uur. Maan op: 2012 uur; onder: 13.29 uur Hoogwater te Katwijk te 6.05 uur en 18.26 uur. Dit nummer bestaat uit zes pagina's Nohas verwijderd De Egyptische Wafdpartij heeft zich ist-eravond laten registreren. De partij .eeft dit zonder Moestafa e] Nahas ge.- aan. Hij is tot erevoorzitter voor hét leven benoemd. De lijst van vijf oprichters bevat niet de naam van Nahas. In het registratie- 'erzoek wordt met klem gewezen op de „gemeenschappelijke doelen van de par tij en het leger". De Wafd zal blijven streven naar de „bevrijding van het Nijl- fial". Nahas, die 30 jaar lang in de politiek is geweest, wordt als leider van de Wafd opgevolgd door Abdel Salaam Fahmy Gomaa, een lid van de oude garde van de Wafd en voorzitter van de ontbonden Kamer van Afgevaardigden. 3 JAAR OOST-DUITSLAND. De Oost-Duitse plaatsvervangende premier Heinrich Rau. heeft op een feestelijke bijeenkomst aan de vooravond van de herdenking van het stichten van de Oost-Duitse staat, drie jaar geleden, onder meer verklaard, dat Oost-Duits- land de nationale plicht heeft een ge wapende defensie op te bouwen tegen „agressieve pogingen van de Amerika nen of alle andere interventionisten". In Berlijn hebben de leden van de Volkspoli tie andere uniformen gekregen. De donkerblauwe uniform heeft plaats gemaakt voor een olijfgroene. Maarschalk Stalin heeft de Oost- Duitse premier Grotewohl een persoon- lilke boodschap gezonden, waarin hii het Duitse volk „nieuwe successen toewenst bii het stichten van een verenigd, onaf hankelijk en vredelievend Duitsland", hieraan toevoegend dit als een „grootse opdracht te beschouwen. STRIJD TEGEN APARTHEIDS BEPALINGEN IN ZUID-AFRIKA VERSCHERPT Te Brakpan bij Johannesburg heeft de politie wel 18 mannen en tien vrouwen, die de apartheidsbepallngen overtraden, aangehouden, omdat zij zich zonder ver gunning na bezette tijd op straat be vonden. De secretaris-generaal van het 'Afri kaanse Nationale Congres', Sisoeloe, heeft in Ladybrand in de Oranje Vrij- taat verklaard, dat de tweede fase van de ongehoorzaamheidscampagne is be gonnen met meer vrijwilligers, die in meer plaatsen dan voorheen de apart heidsbepalingen zullen overtreden. Sisoeloe noemde het een schande, dat de Nederlands Hervormde of Gerefor meerde Kerk verklaarde, dat apartheid op de Bijbel berust. Voorts was volgens hem de beschuldiging, dat de ongehoor zaamheidscampagne werd geleid door Indiërs en communisten een 'opzettelijke leugen'. Het Engelse ministerie van financien heeft bekendgemaakt, dat de Engelse betalingsbalans, welke in de tweede helft van 1951 een nadelig saldo vertoonde van 3'94 millioen pond sterling, over de eerste helft van 1952 een voordelig sal do had van 24 millioen pond sterling. Met inbegrip van de Amerikaanse hulp, welke toenam van 1 millioen pond ster ling tot 58 millioen. trad een verbetering in van een nadelig saldo van 393 mil lioen tot een voordelig saldo van 82 mil lioen pond sterling De verbetering vloeide vrijwel geheel voort, behalve uit de Amerikaanse hulp, uit de handel in goederen. Wil ex-koningin Norriman scheiden? Vo'gens het Egyptische blad „Al Ah- ram" overweegt ex-koningin Narriman zich te laten scheiden van ex-koning Far oei; (Bevestiging hiervan is nog niet ver kregen) Voccnriespreiding in een slop ADRES AAN DE REGERING. Het Centraal Werkcomité Vacantie heeft in een adres aan de Nederlandse regeimg om bepaalde voorbereidende maatregelen in verband met de vacan tiespreiding in ons land verzocht. Hierin wordt geconstateerd, „dat de ontwikkeling der vacantiespreiding in een slop dreigt te geraken". De regering wordt in overweging ge geven over te gaan tot.de instelling van een commissie, bij voorkeur een Staats commissie, welke tot taak zou moeten hebben a. te rapporteren over de mogelijk heid tot het treffen van maatregelen ter wyziging van de tijdstippen van examens en van andere e.ementen in de teohnisch-organisatorische structuur van het schoolwezen hier te lande, waardoor het schoolwezen niet langer een onover komelijke belemmering vormt voor een redelijke spreiding; b. te rapporteren over de wenselijkheid en de mogelijk heid tot het stellen van voorschriften, resp. het treffen van maatregelen ten aanzien van de zomervacantieperiode, in het bijzonder van de scholen voor L. O., alsmede over de nationale, economische belangen, welke bij vacantiespreiding in het spel zijn. Aclieson: „Westen zal er niet in vliegen" In diplomatieke kringen te Moskoif* werd xisteren verliloaid, dat de gis teravond dour Malenkof uitgesproken rede een „grootscheepse diplomatieke en propagandistische poging" van de Sovjet-Unie aankondigt, om de Ver enigde Staten van hun bondgenoten te isoleren. De rede leek de aanwijzing te geven, dat de Sovjet-Unie in het vervolg eer der geneigd zal zün met Groot-Brittan - nlë, Frankrijk en andere Westerse lan den samen te werken dan met de Ver enigde Staten. Deze waarnemers merkten verderop, dat Malenkof onmiddellijk nadat hij de De sjah van Perziê heeft gisteren, een dag na de overhandiging van de Brits en Amerikaanse nota's aan Mossadeq, de derde zitting van de Perzische senaat geopend. Hij verklaarde, in te stemmen met en bewondering te hebben voor Mossadeqs pogingen om de olie-indu strie te nationaliseren en de Perzische rechten te handhaven. te het voor de kleine landen mogelijk om de integriteit en rechtvaardigheid van het hof te vertrouwen" aldus de sjah. Volgens politieke waarnemers is deze verklaring bedoeld als tegenspraak van berichten, volgens welke er wrijving zou bestaan tussen de sjah en zijn eerste- minister. In antwoord op geruchten, volgens welke de sjah zou hebben gedreigd af te treden, indien Mossadeq de voor stellen van Churchill en Truman zou verwerpen, zou de sjah hebben verkaard, „zeer verontrust" te zijn over po gingen om hem een Britse „stroman" te doen schijnen. Door twee verschillende opnamen te maken van de nachtelijke hemel, cn van de als kerstbomen schitte rende wolkenkrabbers op Manhat tan, in New York. verkreeg men deze foto. die het Empire State Building wel zeer goed doet uit komen. De maan moet het afleggen tegen de lichtjes in de gebouwen,' VERKIEZINGEN IN GRIEKENLAND Koning Paul van Griekenland zal het Griekse parlement volgende week op aanraden van minister-president Plastl- ras ontbinden en nieuwe verkiezingen doen uit schrijven. Alle partijen zouden het er mede eens zijn dat de verkiezin gen nog dit jaar gehouden worden. Zoals gemeld, is een week geleden een nieuwe kieswet aangenomen waarbij het systeem van eenvoudige meerderheid wordt ingevoerd. Het aantal afgevaardigden wordt ver hoogd van 280 tot 300. De oppositie van generaal Papagos heeft thans 114 zsteis, de progresslef-li- berale regeringscoalitie 181 zetels. Verenigde Staten had aangevallen, ver klaarde. dat de Sovjet-Unie bereid was met kapitalistische landen samen te werken om een „langdurige vrede" te vestigen. Hij vulde dit aan door met na druk te verklaren, dat de meningsver schillen tussen de Verenigde Staten enerzijds en Groot-Brittan-nië en Frank rijk anderzijds, steeds meer in gevaar lijker toestand komen. Uit de verklaringen van Malenkof en Stalin trok men de conclusie dat de Sovjet-Unie een politiek van afwach ten zou willen voeren en zou willen toekijken, hoe de Westerse wereld uit eenvalt onder haar economische moei lijkheden. Tegelijkertijd zou zij elke poging aanwenden om door middel van diplomatie en propaganda de neu trale stromingen te steunen, teneinde een breuk met de Verenigde Staten aan te moedigen. Naar het oordeel van de waarnemers staat het thans vrijwel vast, dat Ma lenkof de opvolger van Stalin zal zijn. ,Het is duidelijk dat het Kremlin, nu de zaken niet gaan zoals verwacht was, van tactiek gaat veranderen," ver klaarde de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Acheson in een door hem te Pittsburgh gehouden toespraak tot leden van de internationale unie van arbeiders in electriciteits-, radio- en machinebedrijven. „In 1947 verwachtte de Sovjet-unie, dat geheel Europa en Azië op het punt waren voor de Sovjetrussische druk zo nodig met geweld te ondersteu nen tc bezwijken. Deze verwachting is echter verijdeld door dc kracht, waarmede het vrije gedeelte der we reld zich tegen de Russische dreiging teweer heeft gesteld. De groeiende kracht'van de niet-c- munistische wereld heeft het Kremlin gedwongen zijn tactiek van geweld, aarmede het aanvankelijk de wereld- beheersing wilde bereiken, te wijzigen. Doch laten wij één ding goed begrijpen: indien Sovjet-Rusland er al toe zot overgaan om, uit tactische overwegin gen, in plaats van met de sabel te klet teren, op verzoenende wnze over stabi lisatie en de mogelijkheid van het „op vreedzame wijze naast elkander kunnen oortbestaan der communistische en ka- pita'istische stelsels" te gaan praten, zal dit niet het minst veranderen aan de fundamenteel vijandige instelling van dit land tegenover de nlet-communisti- sche staten." Minister Acheson vervolgde. „d( Sovjet-Unie zal haar militaire macht blijven uitbreiden, ook al zou zii haar spijkerlaarzen verwisselen voor zachte pantoffels. Wij kunnen toenemende communistische pogingen tot onder grondse actie, het zaaien van dceldheid tussen de vrije landen en het uitbuiten van de wezenlijke m liikheden. waar tegenover deze staten zich gesteld zien, verwachten. Dit is de onmiskenbaar duidelijke waarschuwing welke Stalins jongste schriftelijke verklaring en de redevoe ringen op het Zondag j 1- te Moskou be gonnen communistische congres voor ons inhouden. En zelfs indien de Russen daadwerke lijk 'hun tot nu toe gevolgde tactiek zouden wijzigen kunnen wil er zeker van zün, dat de methode van de openlijke aanval onverwijld zou worden hervat, indien de niet-communistische landen zich in slaap zouden laten wiegen, zich zouden overgeven aan gevoelens van zelfvoldaanheid of ook maar in minst zouden verslappen bii het opbou wen ener verdedigende macht." „De Sovjet-Unie, aldus Acheson, „*al zich thans mogelijk vooral gaan toeleggen op het zaaien van verdeeld heid tussen niet-communistische sta ten en pogingen om deze staten van binnenuit uiteen te doen vallen. Haar vorige tactiek van geweld, die zij in Birma, de Philippünen, Japan en Frankrijk heeft toegepast, heeft ge faald. De communistische invloed in West-Dnitsland. Zweden. Nederland, en elders ter wereld is afgenomen. De communist zoeken naar nieuwe Jos H. Gosschalk na ongeval overleden Dc bekende kunstschilder en grafi cus Jos. H. Gosschalk uit Wassenaar is gisteravond tengevolge van een on geval overleden. Gosschalk. die de leeftijd van 77 jaar bereikte, was een der grondleggers van ,,De Onafhankelijken" en was steeds zeer actief op het gebied van de organi satie van kunstenaarsverenigingen. Hij was onder meer lid van het bestuur van het Voorzieningsfonds voor Kunste naars. Enige weken geleden was hij met zijn bromfiets door een vraohtauto aange beden en liep een hersenschudding op. Aanvankelijk liet alles zich nogal gun stig aanzien, zodat hij dan ook thuis kon worden verpleegd. Later werd zijn toestand ernstiger, zodat hij vorige week in het Rode Kruis Ziekenhuis in Den Haag moest worden opgenomen, waar hij overleed. De begrafenis is bepaald op Don- ïrdagmiddag 2 uur op de Hervormde Op 11 November a.s. hoopt Koning Gustaaf VI van Zweden, zijn 70ste verjaardag te vieren. De Koning die een verdienstelijk archaeoloog is. en een buitengewone kennis heeft van antiek Chinees porselein, volgde zijn vader. Gustaaf V van Zweden in 1950 op. Bloembollen export op Duitsland Als resultaat van de gevoerde on derhandelingen, is het contingent bloembollen, dat naar West-Duitsland kan worden geëxporteerd, verhoogd met een bedrag van 200.000 dollar. begraafplaats aan het Plein te Was senaar. Tijdens zijn leven heeft de heer Gos schalk zioh altijd zeer ingespannen voor de sociale zorg der schilders. Hij was nauw betrokken bij de opriohting van het algemeen voorzieningsfonds voor kunstenaars. In de oorlogsjaren ver bleef hij o m. geruime tijd in het kamp Westerbork. De heer Gosschalk tekende ook veel, vooral landschappen. Hij werkte veel in Frankrijk. Voor liidp aan oud-verpleegsters Beroep op ons volk (Speciale berichtgeving) Het in 1951 opgerichte „Erefonds voor oud-verpleegsters", dat zich ten doel stelt de noodlijdende en door ouderdom, of anderzms, niet meer valide verpleeg sters te helpen, werkt thans ongeveer een jaar en heeft in dit tijdsbestek reeds op grote schaal medewerking on dervonden. vooral uit kringen, die in verband staaan met de verpleging, zoals de medici en de nog actief werkende verpleegsters. Het comité, waarvan dr B. Heeres, te Haarlem, voorzitter is, heeft dit jaar ongeveer f. 150.000 bijeen gebracht, welke som echter in genen dele toerei kend is om op zij het bescheiden wijze bij te dragen in de nijpende nood, waaraan vele oud-verpleegsters ten prooi zijn. De categorie, die gehol pen moet worden, omvat, naar schat ting, ongeveer 600 gevallen. De tegen woordige verpleegsters hebben thans een behoorlijke pensioenregeling, zedat het aantal niet meer zal toenemen. Om deze 600 gevallen afdoende te helpen, moet echter voorlopig een jaarlijkse uitgave van ongeveer f. 500.000 kunnen worden gedaan, welke som een kapitalisering zou ver eisen, die boven de krachten van het comité ligt Het is begrijpelijk, dat het comité thans een beroep doet op het gehele Nederlandse volk om te ko men tot een hulpverlening, welke ten minste dc 600 noodgevallen een mens waardig bestaan waarborgt. In ruil voor de grote diensten cn de opoffe ringen, die deze oud-verpleegsters in middelen om hun doeleinden te ver wezenlijken cn wij weten nog niet pre cies, wat hun tactiek zal zün. Doch één ding staat vast: de hoop en wachting van het Kremlin om zün doel te bereiken, door liet zaaien verdeeldheid en het aanwenden van pogingen om inwendige ontbinding in niet-communistische landen te ver oorzaken, zal evenzeer ijdcl blijken als zijn tot nu toe gevolgde werkwijzen om te Dogen de Westerse tegenstand te breken." „De Sovjet-leiders zullen hun woorden met daden waar moeten maken." ver klaarde hij. „En zij krijgen daartoe bin nen de eerstvolgende 48 uur de gelegen heid. De communistische onderhande laars te Pandmoendjon zullen dan na melijk geantwoord hebben op de jong ste voorstellen der Verenigde Naties voor het uitwisselen van krijgsgevangenen. De geallieerde legerleiding heeft gedu rende de vele maanden, dat de bestands besprekingen nu reeds duren, het uiter ste beproefd, om tot een eervolle wa- pensti'stand te komen Tot nu toe ech ter geheel vergeefs. Wil zuhen in geen geval terug komen op ons beginsel, dat geen enkele zich in geallieerde handen bevindend" krijgsgevangene ma? worden gedwongen tegen zijn wil naar de com munisten terug te keren. haar werkkring de lijdende mensheid hebben geboden. Prinses Beatrix was het-, die met volle instemming van Koningin Juliana, zich achter deze actie heeft gezet en met h&ar schoolvriendinnen heeft de Prin ses een rebus vervaardigd, die als mid delpunt van de actie zal worden ge bruikt. De rebus zal worden verspreid als prijsvraag, waarvan de oplossing met een zeker bedrag aan postzegels zal kunnen worden ingezonden. Deze landelijke actie zal eind October worden begonnen en men hoopt op die wijze het gehele volk t-e doen meewerken aan een erezaak: hulp aan oud-ver- pleegsters. die onder de ellendigste om standigheden haar oude dag moeten slijten, na zovelen haar ganse leven met liefde te hebben bijgestaan! Knipsels zonder einde.. Eerlijk gezegd hebben wij even geaarzeld met de inwilliging van het door meerdere lezers en adver teerders tot ons gerichte verzoek om nog eens een advertentieknip- selprijsvraag te organiseren. Wij vreesden dat het nieuwtje en de aardigheid daar zo langzamerhand wel van af zouden zijn. Maar zie daar: het resultaat overtreft verre onze stoutste verwachtingen. He denmiddag om klokke 12 uur, na dat de laatste stapel oplossingen int dc brievenbus was gerold, be droeg het aantal inzendingen wel geteld: Of deze advertenties ook onder de ogen van onze lezers zijn ge komen!! Eén inzender schreef ons; „Ik ken Uw adverteerders beter dan m'n familieleden Wjj hopen de uitslag zo spoedig mogelijk bekend te maken. Gisteren is in het Kurhaus de be stuursvergadering van de Wereldfede ratie voor Dierenbescherming begon nen. De voorzitter dr mr Hugenholtz uit Leiden deelde mede, dat de Federatie thans rechtspersoonlijkheid heeft gekre gen en dat haar dus legaten kunnen worden vermaakt. Daarna volgde de installatie van nieuwe bestuurleden. De bibliotheek der Wereldfederatie is thans ondergebracht in het Leidse stadhuis en wordt steeds uitgebreid met boeken en documenta tiemateriaal Besloten werd, het eerstvolgende con gres in 1954 in Londen te houden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1