LEIDSCH
DAGBLAD
Oost-Duitsers laten te Bonn hun
zoet gefluit horen
In wezen geen nieuwe
gezichtspunten
Millioenen in Russische
slavenkampen
51ste Jaargang
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1952
No. 27715
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer
dagblad voor leiden en omstreken
f. 6.— per kwartaal; f 0 47 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Een Balkan-Blok
aanstaande
De Balkan was bij het begin van
onze eeuw weinig mander dan de vuur
haard van Europa en nog steeds is het
gevaar van die zijde niet geheel gewe
ken, al lijkt het er momenteel op, dat
voorlopig het grootste gevaar, dat tn
deze 'hoek een nieuwe wereldoorlog zal
worden geboren, is afgewend.
Na die tweede wereldoorlog hebben de
sovjets zioh tot het uiterste ingespan
nen, om de Balkan volledig ih bezit te
k: ijigen, hetgeen Moskou de weg zou
hebben geëffend tot de Middellandse
Zee, waaraan het zoveel is gelegen. De
weg door Dardanellen en Bosporus bleef
gesloten, welnu, via Zuid-Slavië, Alba
nië en Griekenland dacht het Kremlin
het nog gemakkelijker te krijgen. Dit
is evenwel op een eohec uitgelopen.
Weliswaar leek het er op, dat door
Zuid-S'. a vu en Albanië reeds toegang
zou worden verkregen tot de Adriatl-
sohe Zee, waarna sterke pressie op Grie
kenland werd ingezet om het oude Hel
las te verbolsjewiseren, dooh dank zij
krachtige steun van het Westen, heeft
ae regering te Athene deze poging van
Moskou doen mislukken. Het corarau-
ïv.sme heeft Griekenland niet kunnen
veroveren en de kans op een herhaalde
poging lijkt thans vrij gering. Tot over
maat van ramip voor het Kremlin is
bovendien de toegang tot de Adriatische
Zee ook weer verloren gegaan, daar
maarschalk Tito weigerde zich aan
handen en voeten gebonden over te le
veren aan Stalin, gelijk Roemenië. Bul
garije. Hongarije, Polen en Tsjecho-Slo-
wakye hebben geslikt. Dit leidde tot de
volledige breuk tussen Moskou en Bel
grado, waarvan Moskou achteraf oi.
grote spijt tzal hebben
Dat Albanië in de greep van Moskou
is gebleven, heeft immers weinig bete
kenis, daar Moskou geen direct contact
met dit landje heeft.
Intussen heeft de breuk tussen Mos
kou en Belgrado grote gevolgen gehad.
Tito heeft uit zelfbehoud wel zijn voel
horens naar het Westen moeten uitste
ken en trots verschil in bestuur Tito
blijft het communisme immers getrouw
is een volledig opnemen van Zuii-
S'avië In het Westelijk blok niet verre
meer. Ook al weigert de maarschalk
voorlopig nog om tot het Aziatisch pact
toe te treden.
Belgrado heeft, daar het zioh niet
alleen kon staande houden tegenover
een Moskou-agressie, gekozen voor het
Westen en de banden zijn reeds zodanig
toegeknoopt, dat men veilig mag aan
nemen, dat Moskou zijn gireep op de
Balkan niet meer zal kunnen versterken.
Slechts één belemmering ligt er nog
tussen een geheel opnemen van Zuid-
Slavië in het Westelijk blok: de oude
kwestie Triest. Italië en Zuid-Slavië
kunnen het daaaover niet eens worden
en voorlopig schijnt er weinig kans op
een zodanige wijziging in de situatie,
dat een regeling mogelijk wordt,
Vermoedelijk zal het bezoek van de
Engelse minister Eden aan Tito ook
wel dienstbaar worden gemaakt aan een
uitvoerige bespreking van dit vraagstuk,
doch wij vermoeden, dat dit toch niet
h°t voornaamste onderdeel Is van dit
Engelse bezoek Missoheni zou het
nog zo vreemd niet zijn, als Italië in
ging op de suggestie van Tito om Triest
voorlopig maar blauw-blauw te laten en
rustig verder te gaan, alsof deze kwes
tie niet bestaat!
Wij vermoeden sterk, dat Eden's
kom9t naar Belgrado In hoofdzaak be
doeld is om het gelegde contact tussen
Zuid-Slavië enerzijds en Griekenland en
Turkije anderzijds uit te doen groeien
tot een regeliecht Balkan-pact. En
daarop lijkt de kans Immers zeer
groot. Een Zuidslavisohe militaire mis
sie vertoeft momenteel in Griekenland
en, gelet op diverse uitlatingen van de
leiders, schijnt een direct verband tus
sen de legers van Belgrado en Athene
reeds verzekerd. Gezien het tevoren ge-
p'eegde overleg tussen Athene en An
kara mag men gerede aannemen, dat
straks Turkije zioh daarbij zal aanslui
ten en de Zuidslavisohe missie, wanneer
rij Turkije bezoekt, ook daar spoedig tot
een overeenkomst zal weten te komen
Waarmede het Westen op de Balkan
een sterk afweer-front zal bezitten, dat
zrlfs, wanneer het onverhoopt nodig zou
blijken, zou kunnen uitgroeien tot een
aanvalspoort tegen Moskou. Niet uit
het oog mag toch worden verloren, dat
het oude idee van een tegenstoot tegen
Rusland via de Balkan en de Kauka-
■sus nog volkomen levendig is!
Aan "een kwetsbaar front wordt het
Kremlin nu danig gebonden.
(Ingez- Med.-Adv.)
WEERBERICHT
Enige regen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwakke, later matige tot
krachtige wind tussen West en Zuid.
Vannacht plaatselijke nachtvorst. Mor
gen overdag half tot zwaar bewolkt met
enige regen en ongeveer dezelfde tem
peratuur als vandaag.
(Opgemaakt to 10 uur).
21 September
Zon op: 6.24 uur; onder 18.41 uur.
Maan op: 8.59 uur; onder 18.50 uur.
Hoogwater te Katwyk te 4.25 en 16.43
uur, (springtij) (22/9 te 4.53 en 17.10 u.)
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Vijf vooraanstaande leden van de Oost
Duitse Volkskamer hebben gisteren het
West Duitse parlement verzocht, toe te
treden tot een commissie ter voorberei
ding van verkiezingen in geheel Duits
land, aldus heeft de voorzitter van de
West Duitse Bondsdag, dr Ehlers, ver
klaard. Het Oost Duitse verzoek was
vervat in een memorandum van de pre
sident van de Volkskamer, Dieckmann.
dat door de Oost Duitse parlementsle
den gistermiddag aan dr. Ehlers werd
overhandigd in een vertrek van het
Bondsdaggebouw.
In een persconferentie na de overhan
diging verklaarde dr Ehlers, dat hij de
Oost Duitse delegatie had voorgesteld
naar Oost Duitsland terug te keren,
aangezien het West Duitse parlement
nog twee weken op reces was en op het
ogenblik geen antwoord kon geven. Hij
Ehlers, zou de Oost Duitse zienswijze,
zoals deze in het memorandum was
weergegeven, aan de West Duitse poli
tieke partijen en de West Duitse rege
ring mededelen. Desgevraagd zeide
Ehlers de indruk te hebben, dat het
Oost Duitse memorandum „niets
nieuws" behelsde. De Oost Duitsers, a'-
dus Ehlers, wensten, dat afgevaardigden
uit Oost- en West Duitsland aanwezig
zouden ziin bij besprekingen tussen de
grote vier over een Duits vredesverdrag.
Zü waren bereid een West Duitse par
lementaire de'egatie toe te staan naar
Oost Berlijn te gaan voor een ontvangst
door het Oost Duitse parlement Een lid
van de Oost Duitse delegatie had dr
Ehlers medegedeeld, dat de delegatie
opdracht had gekregen van het Óost-
Duitse parlement om in Bonn te blij
ven, tot zij antwoord had gekregen.
Nadat zij het memorandum had over
handigd, begaf de Oost Duitse delega
tie zich naar een hotel te Remagen.
Naar van gewoonlijk betrouwbare Duit
se zijde werd vernomen, heeft de leider
van de delegatie, vice-premier Otto
Nuschke, voordat hij het schrijven van
Dieckmann aan Ehlers overhandigde
een verklaring voorgelezen.
Ehlers had niet op deze verklaring
geantwoord. Toen Nuschke vroeg, of de
Oost Duitse afgevaardigden op een ant
woord van de Bondsdag op het schrij
ven van Dieckmann zouden kunnen
wachten zou Ehlers gezegd hebben, dat
de Bondsdag pas over veertien dagen
weer bijeen zou komen. Hij zou er aan
toegevoegd hebben, dat bovendien een
atyital belangrijke zaken opgehelderd
zouden moeten worden, voordat een
antwoord zou kunnen worden gegeven
Ehlers zou verder verklaard hebben,
dat hij meer dan 50 brieven per dag
ontving van vrouwen van Duitse krijgs
gevangenen en burgergeinterneerden,
die zich nog steeds in Russische handen
bevonden. De Oost Duitsers zouden op
deze opmerking niet gereageerd hebben.
In het hotel te Remagen heeft Nusch
ke gisteravond in een toespraak tot een
groep studenten voorgesteld, dat drie
commissies van de grote vier gelijktijdig
zich zullen bezig houden met de volgen
de vraagstukken: 1» een Duits vredes
verdrag: 2) de Duitse eenheid en 3)
verkiezingen in geheel Duitsland. Hij be
schouwde dit voorstel als een weg om
uit de impasse van het zoeken naar een
oplossing van deze kwesties te komen
(Zoals bekend wil het Westen juist
•een omgekeerde volgorde!)
Nuschke zeide tevens, dat hij het
stelsel van geleide economie zou willen
prijsgeven indien dit nodig mocht zijn
voor de hereniging van Duitsland.
In antwoord op vragen zeide Nuschke,
dat de Oost-Duitse justitie „vele fouten"
had gemaakt. „Wij werken dag en
nacht om dergelijke gevallen opnieuw
behandeld te krijgen en de toestand te
verhelpen", aldus Nuschke. „Onze von
nissen zyn echter streng, omdat wij
menen, dat de mensen afgeschrikt moe
ten worden van aanvallen tegen onze
staat".
De OostDuitse parlementaire delegatie
heeft tenslotte besprekingen gevoerd
met West-Duitse parlementsleden. Dr
Hamann. de Oost-Duitse minister van
handel en Goldenbaum. minister van
landbouw, hadden ln hun hotel een
onderhoud met dr Etzel van de Beierse
partij. Zij bespraken met hem informeel
mogelijkheden van Duitse stappen voor
een viermogendhedenconferentie. Dr
Eetzel, die optrad als woordvoerder voor
een groep van ongeveer 15 leden van
de Christen-democratische partij, de
vrije en de oppositionele federalistische
unie. hoopte, dat weldra een groter aan
tal leden van de Bondsdag zich met de
Oost-Duitse delegatie zou verstaan.
Tezelfdertijd brachten drie commu
nistische leden van de Bondsdag een
bezoek aan de andere Oost-Duitse afge
vaardigden.
Matern heeft tegenover een jonge
Duitse verklaard alles te voelen voor
hereniging van Duitsland „doch uiter
aard onder ons eigen regiem, dat het
enig goede Is". Hij zei er van over
tuigd te zijn, dat het communisme het
regiem van de toekomst was en uit-
Bij aankomst per vliegtuig te Dussel-
dorf, vanwaar zü per auto naar Bonn j
gingen overhandigden de delegatieleden i
gbmifcchend bouquetten rhrysanthen,
die zij van het Oost-Duitse parlement
hadden gekregen, aan de vrouwelijke j
journalisten op het vliegveld. Deze wler-J
pen ze echter onmiddellük weg.
De bevolking heeft de Oost-Duitsers
niet bepaald „enthousiast" ontvangen
Zes politieauto's begeleidden de delega
tie naar Bonn. Geen overbodige maat
regel, want het volk van Bonn stond de
Oostduitsers boos op te wachten. De
RÜnbrug was versperd door 200 anti
communisten, die riepen: „Geef ons dr
Linse terug" 'Dr Linse is een rechts
kundige, die onlangs door Oostduitse
communisten uit West-Berlijn werd ont
voerd). De politie maakte de weg vrij.
Een auto met luidspreker reed achter
de auto's van de delegatie aan zonder
te worden gehinderd door de politie.
Tot aan het parlementsgebouw van
Bonn werd hiermee de Oostduitsers aan
één stuk door in de oren gebruld: „Ga
naar huis Nuschke. U kunt niet on
derhandelen voor het volk van Oost-
I Duitsland. Niemand heeft u gekozen."
Nieuwe depressie in aantocht
Het KNMI deelt mede:
De depressie, die in het midden van
de week van IJsland naar Scandinavië
trok en waarachter zeer koude lucht uit
het hoge Noorden naar West-Europa
stroomde is nu bü Spitsbergen aange
komen en verliest geleidelijk zijn in
vloed op het weer in onze omgeving. De
lucht boven ons land heeft evenwel nog
een onstabiele opbouw en als gevolg
daarvan kwamen vannacht aan de kust
weer flinke buien voor die plaatselük
met onweer gepaard gingen. In het
binnenland daarentegen klaarde het af
en toe op. waardoor de temperatuur tot
zeer lage waarde daalde. Het station
Dèelen bij Arnhem meldde zelfs een mi
nimum temperatuur van 3 graden on
der het vriespunt.
Bij IJsland ligt weer een nieuwe de
pressie. die langzaam in Zuid Oostelijke
richting beweegt De regenzone van deze
storing zal waarschünlük morgen ons
land bereiken.
In grote gebieden van India heerst
hongersnood door het mislukken
van de rijstoogst ten gevolge van
de grote droogte. De regering tracht
zoveel mogelijk voedsel te verdelen
onder de hongerende bevolking.
Hier ziet U een uitdeling van gratis
rijst. Een regeringsambtenaar ziet
toe.
Russische veto's aan
lopende band
De Sovjet-unie heeft in de Veilig
heidsraad meegedeeld, dat zdj haar veto
zal uitspreken tegen de lidmaatschaps-
aanvragen van de Indo-Ohinese staten
Laos, Cambodja en Vietnam.
De Sovjet-af&evaardigde Jacob Malik
noemde deze landen .marionetten" van
Frankrü'k. HU drong daarentegen aan
op toelating van de communistische
„democratische regering van Vietnam",
d.w-z. de Vietimdnh.
De tien andere leden van de raad
stemden voor toelating der drie Indo-
Chinese staten. Het aantal veto's der
Sovjet-unie ls nu 56. (Over de drie sta
ten Is afzonderlijk gestemd).
Na een lange discussie werd vervol
gens de door de Sovjet-unie gesteunde
aanvraag van de Vietminh met tien
stemmen tegen een (de Sovjet-unie)
verworpen.
Jacob Malik die Dinsdag naar de
Sovjet-unie zou terugkeren, heeft zyn
reis afgelast en zal nog enige tijd te
New York blijven.
NIEUWE ATOOMDETECTOR.
Op de tentoonstelling van instrumen
ten. die gehouden zal worden by de in
ternationale conferentie ter bespreking
van instrumenten, welke de volgende
week in Stockholm zal beginnen, zal een
nieuw Brits apparaat getoond worden
voor het waarnemen van atoomstraling.
Het apparaat, dat door de burgerver
dediging van Engeland gebruikt zal
worden, is zo gevoelig, dat het de stra
ling van een verlichte wyzerplaat van
een horloge registreert.
Deze speldjes met het monogram
van de Zweedse Koning, waarvan
er 1.000.000 werden vervaardigd,
zullen deze en komende maand aan
het Zweedse volk worden verkocht.
De opbrengst hiervan komt ten
goede aan de Koninklijke Stichting
voor Cultuur. Dit zal het geschenk
zijn van het Zweedse volk aan
Koning Gustaaf Adolf op zijn
zeventigste verjaardag in Novem
ber.
De eerste broche werd de koning
door de eerste minister van Zweden.
Tage Erlander rechtsaangebo
den.
Een droef rapport
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft bekend gemaakt,
dat naar haar oordeel het aantal „sla
venarbeiders" in de Sovjet-unie en met
haar verbonden staten „millioenen" be
draagt.
Een door president Truman onder
schreven rapport noemde dit „de
meest grove schending van de mensen
rechten op aarde in deze tijd".
Het rapport is een overzicht van offi-
McCormick
over ainbrace"
Meer vliegkampschepen
zijn nodig
De opperbevelhebber der geallieerde
strijdkrachten in het gebied van de
Atlantische Oceaan, Admiraal Lynde
McCormick, heeft te Pitreavie in
Schotland verklaard, dat een van de
voornaamste indrukken, die hij uit
een overzicht van de resultaten der
vlootoefening „Mainbrace" gekregen
heeft, deze is, dat er behoefte bestaat
aan meer vliegkampschepen.
Hy deelde mee, dat de Noord-Atlan
tische vlootstrydkrachten het meest te
lijden hadden van een tekort aan mij
nenvegers en aan patrouillevliegtuigen
voor de strüd tegen onderzeeboten. Uit
de oefening zou een groot aantal lessen
getrokken worden, doch deze zouden
niet „wereldschokkend" zyn, aldus Mc
Cormick.
Binnen een maand zou een bijeen
komst worden gehouden voor de voor
bereiding van oefeningen over lange en
korte afstand voor de strijdkrachten,
die hem ter beschikking zouden staan.
McCormick hoopt op een oefening van
behoorlüke omvang, eens in het jaar, in
samenwerking met de landstrijdkrach
ten.
Volgens zyn eigen mening is een
bruikbare atoomtorpedoboot denkbaar,
maar hy wilde niet zeggen, of er reeds
een bestaat of in voorbereiding is.
i' gevangenen ge-
ciële documenten, getuigenissen van
vluchtelingen en ander bewijs, verza
meld voor een commissie, die belast ls
met het onderzoeken van feiten op dit
gebied. De commissie ls Ingesteld door
de Verenigde Naties en de internatio
nale arbeidsorganisatie. Zü kwam in
Juni te New York büeen en zal volgende
maand haar onderzoek te Genève voort
zetten.
Volgens het ministerie van buiten
landse zaken is uit het bewüs-mate-
riaal gebleken, dat het instituut dwang
arbeid zeer is uitgebreid sinds Molotof
in 1931 te Moskou zei dat de Russen er
nooit een geheim van hadden gemaakt,
bruiken.
De schattingen van het aantal variëren
van 2 tot 20 millioen.
Verder waren de kampen van dwang
arbeiders, volgens het ministerie „plaat
sen van ruwe bestraffing", Bulks geheel
en al in tegenstelling tot de Sovjet-be
wering. dat de strafinrichtingen het
doel hebben de gevangenen opnieuw op
te voeden.
Het grootste deel van de gevangenen
zou uit politieke misdadigers bestaan
en uit personen, schuldig aan kleine ver
grijpen.
Eden te Belgrado
Op een persconferentie in BelgTado
heeft de Engelse minister Eden nog
maals verklaard, dat hü niet in Bel
grado is voor onderhandelingen, maar
alleen om contacten te leggen en met
Joegoslavische leiders van gedachten te
wisselen.
Over het probleem Triëst zei hij, dat
hij oprecht van mening is dat met goede
wil. zowel van Joegoslavische als Ita
liaanse züde, het mogelük is dit obstakel
voor de vriendschappeüke samenwerking
tussen de beide landen op te ruimen.
Het is, naar het oordeel van de minister,
stellig belangrijk met het oog op de Wes
terse eenheid en veiligheid, dat dit in
derdaad gebeurt.
Op de vraag of de minister-president
Winston Churchill maarschalk Tito
heeft uitgenodigd voor een bezoek aan
Groot-Brittannië, weigerde Eden ant
woord te geven.
Na de conferentie is op de Britse am
bassade een maaltüd ter ere van maar
schalk Tito aangboden.
EGYPTE VRAAGT OPHEFFING
WAPENEMBARGO
De Egyptische regering heeft aan
Engeland verzocht het embargo op de
leverantie van wapens aan Egypte op te
heffen.
Generaal Naguib heeft een onderhoud
toegestaan aan een correspondent van
het „Duitse Diplomatieke Bulletin". Hü
zeide hierin o m. een „tijdperk van sa
menwerking" met Groot-Brittannië te
voorzien, wanneer de Brits-Egyptische
geschillen geregeld zouden zün.
Hü zeide voorts te hopen dat de Wes
terse landen. ,Jn overeenstemming met
Egypte's oprechte wens naar het onder
houden van betrekkingen met het Wes
ten in volledige openhartigheid, weder
zijdse eerbied en goede wil" zouden han
delen. „en niet slechts met woorden,
doch ook met daden".
Egypte is voor een spoedige hervat
ting van de diplomatieke betrekkingen
met (West)-Duitsland. Er bestaan reeds
bevredigende consulaire betrekkingen.
Omtrent Rusland zeide generaal Na
guib: „De Egyptische regering is. ter-
wyl zy' zal waken voor het handhaven
van de Egvptische levenswüze en veilig
heid. vastbesloten een politiek te
volgen van vriendschap en vrede ta.v.
alle andere staten, zulks in overeenstem
mingen met de beginselen en doeleinden
der Verenigde Naties".
Te Moskou werd door de minister
van Buitenlandse Zaken van dit
land. en door de eerste minister van
China. Choe en Lai. de Chinees-
Russische overeenkomst getekend,
waarin is vastgelegd, dat de Chang-
chung-spoorweg. die in handen was
van de Russen, doch door Chinji
loopt, tegen het eind van het jaar
zal worden overgedragen aan dit
land. Men zegt. dat de spoorweg
zonder betaling zal worden overge
dragen. en dat er nota's zijn ge
wisseld met betrekking tot het ge
zamenlijke gebruik van de Marine
basis Port Arthur. Bij de onder
tekening waren Stalin en Molotov
o.a. aanwezig.
Op de bovenste foto ondertekent
Wyshinsky de overeenkomst; op de
onderste Choe en Lai.
Bisschop Otto Di be li us van Berlün,
het hoofd van de Duitse Evangelische
Kerk, is door de metropollet van de
Russisoh-orthodoxe kerk te Moskou
voor een bezoek uitgenodigd Volgens
kerkeiüke functionarissen zal Dibelius
de Duitse Evangelische kerkeraad raad
plegen alvorens een beslissing te nemen.
