LEIDSCH DAGBLAD Britse vakbeweging eist meer nationaliseringen Labour-partij in een moeilijk jxtrket Belgische minister van Justitie treedt af 1 Op de duur worden Benelux - moeilijkheden overwonnen 91ste Jaarganr DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1952 No. 27704 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 6.— per kwartaal; f. 0.47 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 (Telefonisch van onze Londense correspondent) De algemene bestuursraad van het Vakverenigingsverbond In de Labour- party is gisteren te Margate in een uiterst moeilük parket gebracht doordat de vergadering, tegen de wil van het bestuur in, een resolutie heeft goedgekeurd, waarin uitbreiding van de nationalise ringen wordt geëist. Na de voltooiing van het oorspronke lijke nationaliseringsprogramma van de Labourparty, opgesteld voor de verkie zingen in 1945, wilden de socialisten ook als gevolg van de tegenslag bij latere verkiezingen, niet te hard van stapel lopen en gaven zij de voorkeur aan een periode van consolidatie. Tenslotte waren de nationaliseringen een experiment, waarmee voorzichtig diende te worden omgesprongen. Labour liet een aantal nieuwe nationaliseringsplannen, vooral tot, stand gekomen onder druk van de linker vleugel, reeds voor de laatste ver kiezingen vallen, Het vakverenigingscongres wilde thans deze tweede nationaliseringsronde welke o.a. sloeg op suiker, cement en het assurantie wezen hersteld zien en verder alle industrieën en diensten in het nieuwe programma opnemen, welke reeds een particulier monopolie-karakter dragen. Bovendien wilde het voorstellen, dat er haast zou worden gemaakt met dit programma, dat binnen een jaar zou dienen te worden uitgewerkt, zodat het volgende congres het definitief zou kun nen opstellen. Het probleem voor de bestuursraad ras dat deze niet zonder meer de reso lutie wilde afwijzen, omdat dit dan zou neerkomen op een verwerping door de T.U.C. van verdere nationaliseringen, hetgeen ook weer niet de bedoeling was. Veiligheidsraad tegen collectieve toelating vai candidaatleden Amerika, Nederland, Turkije, Griekenland, Chili cn (nationalistisch) China hebben zich in de Veiligheids raad alle uitgesproken tegen de toe lating tegeiyk van de 14 door Malik (Sovjet-Unie) voorgestelde landen. De Nederlandse afgevaardigde, von Ealluseck, stelde voor de gehele zaak naar de volgende algemene vergadering te wijzen. De Turkse gedelegeerde zeide, dat de Sovjet-Unie zich in 1946 krachtig verzet had tegen de toelating van groepen van caudidaten. De Amerikaanse afgevaar digde, zeide, dat de Sovjet-Unie 23 maal gebruik had gemaakt van haar veto bij dp behandeling van toelatingsaanvragen. Zii had vijf maal haar veto over de toe lating van Italië uitgesproken, hoewel tien van de elf 'eden vóór het Italiaanse lidmaatschap waren. Amerika had ern stige bezwaren tegen de toelating van Bulgarije, Roemenië, Albanië, Hongarije en Buiten-Mongolië. De Britse afgevaardigde zeide geen bezwaren tegen toelating te hebben op grond van de ideologie in de betrokken landen. Hij was het met andere sprekers eens, dat de kwestie van Italië afzon derlek behandeld dient te worden. EUROPESE GEMEENSCHAP VOOR KOLEN EN STAAL. De vice-voorzitter van het Hoge Ge zagsorgaan van de Europese gemeen schap voor kolen en staal. Franz Etzel, heeft medegedeeld, dat binnen 6 maan den alle handelsbelemmeringen en tol muren voor kolen, ijzer en staal bimien de gemeenschap zuilen verdwijnen. HoVÜflH 'n KIE 'H'OUrftNT 1USTI&*HOUPtH? »E K.L.M. BIV/yST HET.../' WEERBERICHT Plaatselijk buien De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselende bewolking met plaatselijk enkele buien. Vannacht in het binnen land weinig wind, morgen overdag matige wind uit Westelijke richtingen, vry koud weer. (Opgemaakt te 10 uur). 5 SEPTEMBER. Zon op: 5.58 uur; onder 19.18 uur. Maan op: 19 28 uur; onder: 7.45 uur. Hoogwater te Katwijk te 3.47 en 16.13 Uur. (Springtij). Dit nummer bestaat uit acht pagina's. Daarom zocht de voorzitter, Arthur Deakin, een uitweg door een tegen- amendement, dat beoogde, dat de resolutie zou worden terug gewezen naar de bestuursraad. Deze vlieger bleek echter gezien de stemming van het congres, dat de resolutie met 4.500.000 tegen 3.200.000 stemmen ac cepteerde, niet op te gaan. Zodat de bestuursraad nu zal moeten trachten de klip te omzeilen door op een of andere manier van d- plannen af te komen of ze te matigen. Tijdens de debatten ging het fel toe. Er was herhaaldelijk groot tumult en er heerste soms de grootste verwarring. Iemand sprak over „Alibaba-Churchill" en de „veertig rovers", zinspelende op de pogingen van de regering om de natio nalisaties van ijzer en staal en van transport geheel of gedeeltelijk onge daan te maken. Wat dit betreft heerste er volledige overeenstemming tussen de bestuursraad en het congres, dat zich voor hernationalisering van de genoem de bedrijfstakken uitsprak, waarbij geëist werd, dat het transport zonder verdere compensaties later opnieuw diende te worden overgenomen. Parlementaire Enquête Regeringsbeleid '40-45 Binnenkort verschijnt zesde deel (Van onze parlementaire redacteur). Zaterdag 27 September zal weer een rapport verschijnen het zesde deel van het onderzoek van de Parle mentaire Enquête Commissie naar het regeringsbeleid in de jaren 1940-1945. Dit nieuwe deel zal betrekking heb ben op de vertegenwoordiging van Nederland in het buitenland (ambassa des en gezantschappen) en de beharti ging van de Nederlandse belangen al daar en de wijze waarop de hulpver lening aan Nederlandse krygsgevange- nen en burgerlyke gedetineerden is verleend. In de loop van de winter zal het zevende deel verschijnen betreffende het militaire beleid na de Meidagen van 1940, hetgeen mede omvat het mili taire beleid in het Verre Oosten na Maart 1942. Het is voorts de bedoeling dat in het voorjaar van 1953 het achtste deel wordt gepubliceerd over het geven van leiding en voorlichting aan ambtenaren en bur gers in de bezette gebieden en over het contact met en de politiek ten aanzien in de verzetsbeweging in Nederland. In totaal heeft de Enquête-Commissie reeds meer dan 1200 verhoren afgeno men en meer dan 300 voltallige vergade ringen gehouden, benevens honderden vergaderingen van sub-commissies. Door de benoeming van mr L A. Donker tot Minister van Justitie, raakt de commissie helaas haar eminente voorzitter kwijt. Omtrent de zaken, die worden behan deld in het deel, dat aan het einde van deze maand verschijnt, heeft de heer J Schilthuis alle verhoren afgenomen en daardoor de voornaamste leiding gehad bij dc voorbereiding van de publicatie van du zesde deel. In de verschijning behoeft daardoor geen vertraging te ont staan. Deze man is geen circusartist, zoals U misschien zoudt menen. Hij is een motorkoerier van het Italiaanse élite-regiment Bersaglieri en ver toont hier een staaltje van zijn kunnen. Spaak spreekt „EUROPA, VERENIGT U!" „In Europa bestaande anti-Amerikaanse gevoelens zijn een niet al te plezierige uiting van ondankbaarheid", verklaarde de voormalige Belgische minister-presi dent Paul Spaak in een gisteren te Ko penhagen. tot studenten gehouden toe spraak. „Sommige Europeanen zijn tegen de Amerikanen gekant, omdat zij hun hulp nodig hebben en bevonden dat zij edel moedig en begrijpend zijn. Doch tot hen kan ik slechts zeggen: de enige manier voor de Europese staten, om het zonder Amerikaanse hulp te kunnen stellen, is: Verenigt u. De Noordatlantische verdragsorgani satie is volstrekt noodzakelijk, doch het is niet goed wanneer een der deelnemen de staten te sterk wordt; er moet een zekere mate van evenwicht bestaan. De enige volwaardige deelgenoot van de Verenigde Staten van Noord-Amerika is: de Verenigde Staten van Europa. Het is zeer wel mogelijk dat er in 1953 een Europese grondwetgevende vergadering komt", aldus Spaak. „Heer in het verkeer" X De kapitein van het nieuwste X Amerikaanse passagiersschip „Uni- ted States", dat kortgeleden op zyn I eerste reis de „blauwe wimpel" I t veroverde door de oversteek van de X X Atlantische Oceaan in recordtijd j f af te leggen, heeft verklaard dat hij op de jongste reis van Engeland I naar New York „uit beleefdheid" X voor het Britse passagiersschip J X „Queen Elizabeth" nog steeds het X grootste ter wereld, en eveneens op j t weg naar New York, midden op de Oceaan een omweg van zestien mijl I X door een mistbank heeft gemaakt X X Kapitein Anderson achtte het na- J melyk niet passend met zyn klei- nere, doch snellere schip de „Queen Elizabeth" onder de ogen van zijn t passagiers en bemanning voorbij X te varen. WEST DUITSE REGERING OVER DE EENWORDING VAN DUITSLAND. Het Westduitse kabinet heeft zich uitgesproken voor de door de Westelijke mogendheden voorgestelde procedure inzake de eenwording van Duitsland. Ook de Bondsregering is van mening, dat het houden van algemene en vrije verkiezingen een eerste voorwaarde voor het tot stand komen van een Duits vre desverdrag en de vorming van een rege ring voor geheel Duitsland is. Vandaag zal bondskanselier Adenauer met de Westelijke Hoge Commissarissen de inhoud van de jongste Russische nota over de Duitse kwestie bespreken. DE ZAAK-DRUMMOND Gustave Domlnlci, de belangrijkste getuige in de zaak Drummond, is naar Forcalquier overgebracht voor een lang durig verhoor. Zoals bekend was hij de gene die op 5 Augustus de slachtoffers van de drievoudige moord nabij zyn boerderij ontdekte. In de loop van de dag vervoegde zich •dc echtgenote van Dominlci. Yvette, zich bij de politiemensen, die het onder zoek leidden. Zij was in een zeer zenuwachtige toe stand. Commissaris Sebeille, een van de detectives, deelde later mee, dat zij bij zonderheden had toegevoegd aan de „belangrijke verklaringen", welke Doml nlci in het eerste deel van zijn verhoor had afgelegd. Dominici wordt om beur ten ondervraagd door commissaris Se beille en hoofdcommissaris Constant. ACHESON DOET BEROEP OP PERZIË De Amerikaanse minister van Buiten landse Zaken, Dean Acheson, heeft een beroep op Perzië gedaan om het Brits- Amerikaanse voorstel ter regeling van het oliegeschil opnieuw in overweging te nemen. Maar de politiek van de regering blijft ongewijzigd (Telefonisch van onze Brusselse correspondent). Na een vier uren lange kabinetsraad begaf premier Van Houtte zich gister avond naar het Paleis, om aan Koning Boudewijn het ontslag van de minister van Justitie, mr Joseph Pholicn, te presenteren. De Koning aanvaardde dit ontslag. Over het leven van de bekende Fiansc kunstschilder Toulouse Lau- 'icc. die heeft geleefd in de laatste helft van de negentiende eeuw, zal een film worden vervaardigd, die wordt opgenomen in Parijs cn Lon den. De hoofdrol in deze film. welke de titelMoulin Rouge" zal dragen, zal worden vertolkt door José Ferrer. Hiervoor zal hij zich echter moeten voortbewegen op zijn knieën; Toulouse Lautrec had na melijk een dwergachtig postuur en men wil de realiteit zoveel mogelijk henaderen. De foto toont José Ferrer, „staand" op de knieën, met speciaal voor dit doel vervaardigde schoenen. Naast hem staat de regisseur John Huston. Van Houtte verklaarde nadien aan de journalisten, dat minister Pholien geen enkele blaam treft. Pholien is een oud strijder uit beide wereldoorlogen en een verzetsman. De minister van Justitie nam ontslag om de situatie op te helde ren, welke was vertroebeld door een serie maatregelen, die door sommige kringen verkeerd werden geïnterpre teerd. Dit is dus de officiële versie van het ontslag van minister Pholien. De minister zal zelf de redenen van zijn ontslag op een hedenochtend te hou den persconferentie uiteen zetten. Onder die „sommige kringen" dient men de verzets-organisaties te rekenen, welke meenden dat de regering afweek van haar verklaring inzake de behande ling der politieke delinquenten. De premier verklaarde bovendii dat de politiek van de regering niet zal worden gewyzigd. Hij zal de principes ervan, welke voor namelijk neerkomen op de clementie heropvoeding van kleine verdwaalden de strenge bestraffing van grote schuldi gen hedenavond in een radiorede uiteen zetten. Hiermede valt een doek over de onaan gename zaak van de beul De Bodt, maar dc vraag rijst of sommige verzetsorgani saties welke zich te veel op sleeptouw lieten nemen door de socialistische partij, het incident niet verder zullen exploi teren. Echter alleen uit zuiver politieke overwegingen, namelijk om stemming te maken tegen de katholieke regering, ir het vooruitzicht van de gemeenteraad: verkiezingen van 12 October aanstaande Sommige verzetsmannen eisen bijvoor beeld het ontslag van de vorige minister van Justitie, Ludovic Moiersoen. thai minister van Binnenlandse Zaken, die geïntervenieerd zou hebben ten gunste van kolonel Van Coppenollen, tijdens de bezetting commandant van de rijkswacht Het gaat hier om een geval van politieke collaboratie en de verzetsmannen heb ben het, naar politieke waarnemers op merken, sterk vermengd met de zaak van de beul De Bodt Waaruit dan logisch voortvloeit, dat de Vlaamse organisaties zich tegen het politiek gerichte verzet keren. In de Vlaamse pers is dit tot uiting gekomen in sarcastische opmer kingen: of de Waalse en Brusselse ..pa triotten" het monopolie van de vader landsliefde voor zich opeisen? Het is inderdaad zo. dat het meren deel van de vertegenwoordigers der ver- zetsverenigingen, welke gisternamiddag door de premier werden ontvangen, voor de kabinetsraad, tot de linkse oppositie partijen behoorden en dat zij moeilijk kunnen loochenen, dat hun actie toch ook ten dele kunstmatig is In ieder geval 7ii verkregen het ontslag van minister Pholien. En normaal zou de gehele actie thans moeten doodlopen, temeer daar geen enkele van deze linkse verzetsman nen zich vóór de hervatting van de exe cutie van de doodstraffen uitsprak. ONTPLOFFING IN MARSEILLE. Een olie- en zeepfabriek te Marseille is volkomen door brand vernield na een hevige ontploffing tie blinden en ruiten van omliggende huizen indrukte. Volgens de laatste berichten zijn 20 personen omgekomen. Vele personen uit de omgeving hebben een shock gekregen en velen vluchtten met hun kostbaarste bezittingen. Brandweerlieden van de marine bon den de stryd met de vlammen aan. De raad van permanente vertegen woordigers van de Nato heeft besloten, dat omstreeks 15 December te Parijs een bijeenkomst der ministers van buiten landse zaken zal worden gehouden. Rusland zal nooit toestemmen in een erkort verdrag met Oostenrijk, zo schrijft het blad van de communistische parti.i in de Sovjet-Unie, de „Prawda". Dit plan van de Westelijke mogendhe den, zo voegt .Prawda" hieraan toe, „heeft ten doel het fascistische regiem in Oostenrijk te herstellen", (Ineez. Med.-Adv 1 IJ AANKOOP VAN for FILM een aardige brochure mei waardevolle PffStiS foto-adviezen I^^Waage^Uw^oiohjnde/aarom/^ Professor Heinkcl. de bekende Duitse vliegtuigontwerper, wiens toestelten deel uitmaakten van de ..Luftwaffe" in de tweede wereld oorlog. fotografeert hier de nieuw ste producten van de Engelse vlieg tuigindustrie op de grote luchtvaart tentoonstelling te Farnborough. Naast hem zijn zoon Karl-Ernst. Al zijn de toonverschillen enorm Zo niet: „zelfmoord" (Van onze Brusselse correspondent) De vele Belgische klachten tegen Be nelux dienen met een korreltje zout t< worden genomen. Dat zullen dc Bene lux-sympathisanten, zowel ten Noor den als ten Zuiden van de Moerdyk ook wel gedaan hebben. Wie de Bel gen, en voornamelyk de Belgische za kenlui, kent, weet dat zij luide roe pen voor zy gehangen worden Wat nog niet eens zo'n kwade metho de is! Dit luide protest van de Belgische industrie is daarom al nodig, omdat de Brusselse ministeries beslist weigerach tig staan tegenover een verzoek om de Belgische liberale economische politiek alhier een deuk te geven. Men noemt het hier onder zakenlui de „politiek van de building", dit betekent: de liberalisti sche politiek van het Ministerie van Economische Zaken, dat te Brussel in een 14 étages tellend flatgebouw is on dergebracht. De minister van Economi sche Zaken bezet er met zyn staf de ge- héle 14e étage. Minister Duvieusart heeft bewezen, dat hij hardhandig kan en durft optreden. Dat de Belgische ko lenmijnen geheel op eigen benen in het Sohuman-plan zijn gegaan, zonder dat nog een franc subsidie aan deze mynen wordt betaald, Is zyn werk. LAATSTE TOEVLUCHT Het is Jean Duvieusart, die op de as. ministeriele Benelux-conferentie het standpunt van de Belgische Industrie zal verdedigen of een voor de Belgische industrie aanvaardbaar compromis zal dienen naar voren te brengen. Waar gaat het eigenlijk om? Ofsohoon Bel gië over het algemeen nog steeds meer goederen naar Nederland levert dan omgekeerd, is de balans in verscheidene sectoren omgeslagen. Nederland levert, in tegenstelling met vroeger, meer pa pier, tricotartlkelen, schoenen, rayon- weefsels. tabak, enz. naar België, dan omgekeerd. Het zyn interessante arti kelen, waarin veel loonwerk is begre pen. en het is dus niet te verwonderen, dat de balans in het voordeel van Ne derland omsloeg, gezien de lage Neder landse lonen. Het zijn bovendien artike len, welke geproduceerd worden door een groot aantal kleine en gemiddeld grote bedreven, die in geen der landen een grote finantieel weerstandsvermo gen hebben Wanneer een kleine fabri kant uit West-Vlaanderen in eigen land cliënten verliest ten voordele van een fabrikant uit Tilburg of Twente, can is dat een drama, daar de kleine fabrikant uit West-Vlaanderen niet be- sohikt over een uitgebreid net van bui tenlandse relaties. In Nederland, en overal elders in Europa, is het probleem van de export-bevordering ten gunste van het kleine bedrijf overigens een be langrijke kwestie, daar het zo moeilijk is een exportcombinatie van kleine fa brikanten op touw te zetten. In Benelux-verband nu. is het eigen aardige van het geval, dat de Neder landse bedrijven, producenten van ver- bruiksgoederen, naar België exporteren omdat het slecht gaat. Hierover een woordje uitleg, waaruit dan weder om moet blijken, dat het economisch en industrieel leven allesbehalve eenvoudig ls: vele Nederlandse fabrikanten vermij den de Belgische markt, welke als een hevige concurrentiemarkt bekend staat. Wanneer de zaken goed interessant en voordelig sigaren in Spanje of in Dominions te verkopen, daar hogere pryzen dan Maar nu het erisis is in goederen, is België de vlucht geworden temeer gaan, is het schoenen en de Engelse Men krygt in België, de verbruik9- laatste toe- daar in Be nelux-verband geen invoerrechten betaald moeten worden en België dus een verlengstuk is van de binnenland se markt van Nederland. Het orgaan van de hoofdgroep Indus trie vestigde terecht de aandacht op dit aspect van de zaak. ABNORMALE TOESTAND De huidige situatie is dus abnormaal, omdat de Belgische en Nederlandse fa brikanten om de Beneluxmarkt en bei de landen als het ware van hun buiten landse afzetgebieden zijn afgesloten. Over een jaar zal de textielcrisis waar schijnlijk tot het verleden behoren en zullen heel wat Nederlandse textielin dustriëlen in plaats van in België, dat voor Nederlandse textiel nooit een tra ditioneel afzetgebied is geweest, elders gaan leveren. Intussen, aldus Jammeren de Belgen, zitten wij met „de gebakken peren.." het loonverschil weegt nu dubbel zwaar in de concurrentiestrijd, welke zoals we zagen, abnormaal is ten gevolge van de inkrimping van de buitenlandse afzet. In vele sectoren is dat verschil niet 30 of 40 maar zoals in de bouwvak ken 100 r"c. Een Nederlandse bouwar beider gaat met een gulden per uur naar huis, een Belg met twee gulden. Deze verschillen zyn zó groot, dat wy, ten besluite, niet geloven - het is ook het oordeel van Belgische overheids kringen - dat een ministeriele confe rentie in deze Benelux-controverse zeer positieve resultaten zal bereiken. Men kan er lang over twisten of de Belgische lonen te hoog of de Neder landse lonen te laag zijn. Dit brengt ons geen stap verder. Naar wy verna men zyn er overigens volgens Belgische deskundigen, slechts drie series maat regelen, waardoor de huidige situatie in geringe mate zou kunnen worden ver holpen. Men zou bijv. een heffing kun nen leggen op de Nederlandse artike len, welke te goedkoop worden geacht, zoals dat reeds voor de snijbloemen ge beurt. Ofwel, men kan door afspraken de export naar België van die artikelen beperken of contingenteren. Een derde oplossing, waaraan tot nu toe niemand heeft gedacht en die nochtans de moei te van een onderzoek waard is, is dat de Belgische regering de producenten van dergelijke artikelen zou subsidiëren, waardoor zy de nodige financiële mid delen zouden verkrijgen om zich te mo derniseren en - ondanks het loonver schil - te kunnen concurreren met d© Nederlandse industrie. Men zal dan dienen overeen te komen, dat het hier om tijdelijke maatregelen Intussen zal het Nederlandse loonpeil vroeg of laat toch stijgen. De huishuren en de landboiiwpacht zullen niet eeuwig op het huidige te lage niveau kunnen gefixeerd bly- ven. Maar wy hebben onze Belgische vrienden gewaarschuwd: de styging van de bevolking Ls in Nederland zó enorm dat de arbeidsmarkt nog vele jaren meer aanbod dan vraag zal op leveren, wat automatisch de Ionen eerder aan de lage kant zal houden. Het is onze overtuiging, dat Benelux, ondanks het vele geschryf, ook deze crisis zal te boven komen. Te Brussel werd categorisch „neen" geantwoord op onze vraag of de be weringen van sommige internationale waarnemers juist zyn, dat de Bene lux ten gronde zou gaan, daar Belgie meer bij Frankrijk cn Nederland meer bij Duitsland zou gaan aanleu- „Het ware zelfmoord", aldus een Bel gische zegsman.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1