LEIDSCH
DAGBLAD
Kabinetsformatie geslaagd: dr Drees
aanvaardt opdracht
Vermoedelijke samenstelling van
het nieuwe Kabinet
Er komt een millioenen-nota
zonder politiek
91ste Jaargang
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1952
No. 27700
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
16— per kwartaal; f.0.47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en A dm.: 25041; Red. 21507
Strijd in V.St. neemt
een aanvang
Volgende maand begint de grote cam
pagne om het Amerikaanse president-
K.'iap, waarbij Eisenhower en Stevenson
tis voornaamste mededingers tegenover
Ikaar zullen staan. Het belooft een felle
ampagne te worden. In hoeverre daar-
bij met modder gegooid zal worden,
langt van zovele factoren af, dat daar-
sver van tevoren geen oordeel is te
veilen. Beide candidaten zijn op zich
zelf hoogstaande figuren, doch zy voeren
niet alleen de verkiezingscampagne. En
men weet. als het hek door een of an
dere omstandigheid van de dam is....
In ieder geval zal men goed doen om
:.;et op iedere slak, die te vinden zal
"Un gedurende deze campagne, zout te
'ggen. Zelfs niet op slakjes. In het
.uur van de losbarstende welsprekend-
1 e.d zullen ongetwijfeld wel eens din-
gen worden gezegd, die beter ongezegd
hulden kunnen blyven. Te veel bete
kenis zal men daaraan niet mogen
luchten.Amenka wordt, totdat in Novem
ber de stembus zal hebben gesproken,
een soort van irrealiteit op het grote
.-peeltoneel der wereldpolitiek. Pas als
de afloop bekend is, zal Amerika zijn
plaats hernemen!
Een klein voorbeeldje van te grote
loslippigheid heeft men reeds gezien in
een lede van Eisenhower voor het Ame
rikaanse Legioen oud-strijderswaarin
hij op een zo felle manier van leer trok
tegen Moskou als van over de haring-
vUver totdus-ver nog niet is waargeno
men. Men zou er zelfs uit kunnen halen,
'at Washington bij een overwinning van
isenhower niet zou terugdeinzen voor
een oorlog om de sa teiliet-landen te
bevrijden van het juk der rode over
heersing. Maar dit te doen, zou weinig
'minder dan catastrophaal verkeerd zijn.
•inlussen heeft deze uitlating van Eisen
hower toch wel dit resultaat, dat Moskou
met zal nalaten er munt uit te slaan.
Zie je wel. dat Amerika agressief is!
De wereld zal blij kunnen zijn, wan-
reer de verkiezingsbeslissing in het land
van de nieuwe wereld, dat zozeer de
toon aangeeft in het concert der volken,
bekend is en Washington zal terugkeren
tot de oude beproefde paden der voor
zichtige omschrijving van de nage-
s: reefde doeleinden en de periode van
elkaar de loef afsteken voorbij is....
Wie de overwinning zal behalen, is
cn blijft een onoplosbaar vraagstuk, daar
allerlei facetten zowel voor als tegen
ieder pleiten. Eisenhower zowel als Ste
venson zyn figuren van groot formaat
cn als het van hen persoonlijk afhing,
2ou het o-i. op het terrein der buiten
landse politiek weinig uitmaken wie ge-
k en wordt. Vermoedelyk zal Eisenho
wer wat de binnenlandse politiek aan-
bc.angt wat rechtser zijn georiënteerd,
oocli dat is voor het buitenland van se
condair belang, zij het toch niet geheel
•vcg te cijferen.
Zowel Eisenhower als Stevenson is een
*arm voorstander van doortrekken van
oe totnutoe gevoerde lijn op het terrein
der wereldpolitiek en Europa kan zich
op dit punt veilig voelen. Tenminste voor
zover het de persoon van de nieuwe pre
sident zelf betreft!
Maar achter de president staat het
Congres en wat dat betekent, is de
laatste maanden toch wel duidelyk naar
voren gekomen. Heeft het Congres niet
belangryk de door Truman gevraagde
crc dieten voor steun aan de vrjje wereld
beknibbeld of zelfs aanzienlijk verlaagd?
En tegelijk met de president wordt in
Amerika ook gekozen voor het Congres!
het gehele Huis van Afgevaar
digden wordt vernieuwd en de helft van
de Senaat. Door dit laatste blijft de mo
ge ykheid groot, dat zelfs bij een over
winning van Eisenhower de Senaat in
meerderheid democratisch blijft.
Ontegenzeggelijk zal de invloed van
Taft in het Huis van Afgevaardigden
groot zijn. zo dit lichaam republikeins
du worden. En daarin schuilen niet te
verziene gevaren voor ons werelddeel,
want Taft moge zijn oude isolationisme
dan grotendeels hebben afgezworen, ver
laten heeft hij zijn oude standpunt toch
met, geheel. Daarin liggen gevaren ver
borgen voor de ganse politiek van de
■f rije wereld
Of, uit dit oogpunt bekeken, een over-
w inning van Stevenson voor ons daar
om toch niet het meest te verkiezen
zou zyn? Juist te meer, waar de meest
belangrijke beslissingen voor de deur
laan, waarbij de slem van Amerika een
lartlg woordje mee zal spreken.
(Ingcz. Med.-Adv.)
De overeenstemming tussen de PvdA
en de KViP is bereikt door het aantal
ministers met één uit te breiden. Er ko
men nu 16 ministers. Bovendien worden
er twee nieuwe Departementen ingesteld:
voor de Publiekrechtelijke Bedrijfsorga
nisatie en voor Maatschappelijke Zorg.
Daarom is de oplossing van dc kabi
netscrisis al met al een dure oplossing.
Overigens dient gezegd, dat het oor
spronkelijke plan van prof. Beel om
een apart Departement in te stellen voor
Maatschappelijke Zorg en Volksgezond
heid en reëel denkbeeld is geweest. Al
jaren lang was er een strijd over de af
bakening van de taak op sociaal gebied
tussen de Departementen van Binnen
landse Zaken en Sociale Zaken. Onder
eerstgenoemd Departement ressorteert
vanouds de Armenwet en voorts de zorg
voor de a-socialen, zwervers, oorlogs
slachtoffers. gerepatrleerden en Ambon-
nezen. Door de combinatie met Volksge
zondheid zou men een Departement
hebben gekregen voor de behartiging
van de geestelijke en physieke volksge
zondheid.
WEERBERICHT
Regen- of onweersbuien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met op de
meeste plaatsen enkel.- regen- of on
weersbuien Overwegend matige wind,
aanvankelyk uit Oostelijke, later uit
Zuidelijke richtingen. In het Noorden
van het land vannacht minder koud,
morgen overdag ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag.
•Opgemaakt te 10 uur).
31 AUGUSTUS
Zon op- 5.50 uur: onder: 19.29 uur-
Maan op: 17.56 uur; onder: 0 05 uur.
Hoogwater te Katwyk te 1130 uur
•1 September te 0.13 en 12.56 uur).
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Na 65 dagen het ongeloofwaardige geloofwaardig
Nieuw Kabinet van
extra-parlementair karakter
Ir Staf bedankt voor zijn bemiddeling
(Van onze parlementaire redacteur).
Het is bijna niet te geloven, maar eindelijk komt er een nieuw kabinet!
H.M. de Koningin heeft gisteravond aan dr Drees opdracht gegeven een
Kabinet te vormen en het Kabinet der Koningin voegde aan deze mededeling
toe, dat dr Drees de opdracht heeft aanvaard. Dat betekent dat hij zeker is
van zijn zaak, want anders zou hij de opdracht in beraad hebben gehouden.
Dank zij de bemiddeling van minister Staf, die gisteren nog enige nieuwe
candidaat-ministers heeft gepolst, staat het nieuwe Kabinet kant en klaar voor
dr Drees gereed.
Toen ir Staf gistermiddag voor de tweede maal te Soestdijk rapport uit
bracht over zijn onderzoek naar de mogelijkheden tot vorming van een Kabinet,
kon de Koningin hem bedanken voor zijn bemiddeling.
Britse „vliegende driehoek"
verongelukt
Bij Grateley (Hampshire) is gister
middag een z.g. „vliegende driehoek"
neergestort en onmiddellijk ontploft. De
bestuurder wist zich dank zij zijn uit-
schietbare stoel te redden.
Het toestel, een „Turbojet" van het
type „Boulton-Paul P-120", was gecon
strueerd uitsluitend voor superzionische
proefnemingen. Eerst in het begin van
deze week was van het bestaan van dit
vliegtuig melding gemaakt. Er zyn ech
ter geen resultaten van de proeven be
kend. Men weet slechts, dat het toestel
zonder moeite de geluidsbarrière over
wint.
De plaats, waar het toestel terecht is
gekomen, werd onmiddellijk door de po
litie afgezet. Enige ogenblikken later
ond de politie in de nabijheid een stuk
van de staart van een vliegtuig. De pi
loot van de verongelukte „vliegende
driehoek" verklaarde echter, dat dit
stuk niet van zyn toestel afkomstig was.
Van een ander vliegtuigongeluk in het
betrokken gebied is evenwel niets be
kend.
De PvdA wilde de afdeling Volksge
zondheid eohter niet losgemaakt zaen
van Sociale Zaken, maar omdat het.
nieuwe Departement van Maatschappe
lijke Zorg dan wel erg klein en eigen
lijk onvolwaardig zou zijn, wordt er toch
iets van Sociale Zaken afgenomen zoals
de blindenzorg, subsidiering gezinszorg,
kraamzorg en dergelijk maatschappelijk
werk.. Daar had de PvdA geen bezwaar
tegen.
AAN EIS VAN KYP VOLDAAN
Aldus heeft de KVP een extra Depar
tement gekregen, waarvan de voor
naamste betekenis echter is. dat hier
door de KVP een zetel krygt in de
R E.A de Raad voor Economische Aan
gelegenheden uit de Ministerraad, waar
in de KVP bovendien een zetel heeft ge
kregen door de portefeuille van Weder
opbouw en Volkshuisvesting. Ook de mi
nister van Buitenlandse Zaken heeft zit
ting in de R E.A en aldus is voldaan aan
de eis van de KVP om tenminste drie
zetels te krijgen in de R.E.A.
Uit dc formulering van de opdracht
aan dr Drees: het vormen van „een
Kabinet", blijkt dat het nieuwe Kabi
net een extra-parlementair karakter
krijgt. C.een enkele partij zal zich tot
steun aan het Kabinet gebonden ach
ten. Maar dr Drees beschikt tenslotte
over een regeringsprogram, waarover
hij na langdurig onderhandelen met
de partijen tot overeenstemming is ge
komen, zodat hii wel ongeveer weet
wat er van hem wordt verwacht cn
tot hoever hij kan gaan.
Maar parlementair of extra-parle
mentair er komt tenminste een
kabinet en dat is na 65 dagen moei
zaam worstelen bijna niet te geloven.
Politieke hindernissen uit de weg geruimd
(Van onze parlementaire redacteur).
Onder voorbehoud en met enige vraagtekens kan thans de volgende samen
stelling worden gegeven van het nieuwe Kabinet, dat dr Drees vanmiddag aan
de Koningin zal presenteren:
Minister-President (Algemene Zaken): Dr W. DREES (P. v. d. A.)
Vice-Minister-President en Maatschappel. Zorg: Prof. Dr L. J. M. BEEL (K.V.P.)
Buitenl. Zaken: Mr J. W. BE YEN (Partyloosi en Mr J. M. A. H. LUNS (K.V.P.)
Justitie: Mr L. A. DONKER (P. v. d. A.)
Binnenlandse Zaken: Mr H. J. M. LOEFF (K.V.P.)
Onderwys: Prof. Dr F. J. Th. RUTTEN (K.V.P.)
Financiën: J. VAN DE KIEFT (P. v. d. A.)
Oorlog en Marine: Ir C. STAF (C.H.U.j
Verkeer en Waterstaat: Mr J. ALGERA (AR.)
Wederopbouw en Volkshuisvesting: Ir H. B. J. Witte (K.V.P.)
Economische Zaken: Prof. J. ZIJLSTRA, A.R.l
Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie: A. C. Dc BRUIJN (K.V.P.)
Landbouw. Visserij en Voedselvoorziening: S. L. MANSHOLT (P. v. d. A.)
Sociale Zaken: J. G. SUURHOFF (P. v. d. A.)
Overzeese Rijksdelen (N. Guinea en de West) Prof. Dr W. J. A. KERNKAMP (C.H.)
In het nieuwe Kabinet heeft dr K.V.P. dus zes zetels, de P. v. d. A. vijf zetels,
de A-R. twee zetels en de C.H. eveneens twee zetels, terwijl één partijloze figuur
een zetel bezet.
Er bestaat nog onzekerheid of Prof. Beel. Prof. Rutten en Mr Loeff de hun
toegedachte portefeuille hebben aanvaard. In de plaats van Prof. Rutten zou
eventueel Staatssecretaris Mr J. M. L. Th. Cals minister van Onderwijs worden
Er waren gisteravond voor deze vraagtekens echter geen andere namen bekend
en het moet waarschijnlijk worden geacht dat Dr Drees. die gisteren de opdracht
van de Koningin telefonisch heeft aanvaard en vanmiddag naar Soestdijk gaat,
een onvolledige lijst van ministers aan de Koningin zou presenteren.
Het is echter mogelijk dat hy in de komende dagen de lijst nog wil aanvullen.
De formatie kan daardoor toch niet meer mislukken, omdat de politieke hinder
nissen thans uit de weg zijn geruimd.
Maandag worden waarschijnlijk de nieuwe ministers benoemd en Dinsdag
beëdigd.
Belgische muiters
veroordeeld
Een Belgisch militair hof heeft 16
dienstplichtigen wegens „muiten" ver
oordeeld tot gevangenisstraffen, varië
rend van drie maanden tot drie jaar.
Zy behoorden tot de ongeveer zestig
ienstplichtlgrcn,. die verleden maand
een legerkamp bij Bergen m opstand
kwamen tegen de diensttijd van 2 jaar.
De vonnissen tegen 13 beklaagden, die
schuldig waren bevonden aan geringe
vergrijpen, zyn drie jaar opgeschort.
Onder geleide van de militaire politie
keerden zij terug naar hun kampement.
Toen de drie andere beklaagden, die
worden beschouwd als de leiders van de
ongeregeldheden, geboeid het Paleis van
Justitie verlieten, protesteerden een
man en een vrouw, die dc trappen van
het paleis opsnelden, luid tegen de uit
spraak.
BELGISCHE SOCIALISTEN WILLEN
TERUGROEPING VAN PARLEMENT.
De Belgische socialistische party heeft
aangedrongen op terugroeping van het
parlement, dat op reces is. zodat premier
Jean van Houttes katholieke regering
„rekenschap zou kunnen afleggen" van
haar mildheid tegenover veroordeelde
collaborateurs uit de tweede wereldoor
log. Dat dit zal plaats vinden, is wel
als uitgesloten te beschouwen.
Kans op onweer
Het K.N.M.I. deelt mede:
Na het fraaie weer van gisteren is het
weer vandaag geleidelyk onder invloed
gekomen van een depressie, waarvan het
centrum by de Westkust van Frankrijk
lag Deze depressie beweegt zich in
Noord-Oosteluke richting en zal daarom
ook morgen het weer beheersen. De
storing brengt rij warme, maar ook
onstabiele lucht uit Frankrijk mee. In
Frankrijk kramen daarin op verschil
lende plaat ,n onweer voor. terwijl
vanmorgen ook in ons land al lichte
buien vielen. Het :s te verwachten, dat
ook morgen enkele buien zullen voor
komen; waarbij ook onweer kan optre
den. Naast buien zijn echter ook opkla
ringen te verwachten en de temperatu
ren blyven aan de hoge kaai
Sergeant Charles Jones, een der in
zittenden van een Amerikaanse
bommenwerper, die bij een oefening
boven de Golf van Mexico door een
Amerikaanse straaljager bij vergis
sing werd neergeschoten, in gesprek
met enige journalisten op het vlieg
veld van Panama City.
Jones en sec andere uuiltende v&e
de bommenwerper. Peter Rosing.
die ernstige brandwonden aan ge
zicht en handen opliep, zijn tot dus
ver de enige overlevenden van de
uit acht leden bestaande bemanning
van het per ongeluk neergeschoten
vliegtuig Vaar de andere zes wordt
nog gezocht.
Een speciaal comité, bestaande uit
„Vader Knickerbockeren vier
Misses Maasdam" stond ter be
groeting opgesteld toen het 15000
ton metende passagiersschip „Maas
dam" van de Holland Amerika Lijn
op zijn eerste reis van Rotterdam
naar de Verenigde Staten de haven
van New York binnenliep. De meis
jes droegen badpakken uit dc jaren,
waarin schepen van dezelfde naam
in dienst van de scheepvaartmaat
schappijen werden gesteld.
Het zijn van links naar rechts
Patricia Chadwick. „Miss Maasdam
1872", het jaar van dc eerste
..Maasdam". Betty Danielsen. ..Miss
Maasdam 1889". Norma Palm.
..Miss Maasdam 1921" en Peg
Meeham. „Miss Maasdam 1952".
NEDERLANDERS BESTUDEREN
ZWARE LANDBOUWWERKEN.
Op 6 September a.s. zal wederom een
aantal landbouwkundige ingenieurs on
der auspiciën van de MS A de orga
nisatie voor wederzijdse beveiliging, die
de benodigde dollargelden verschaft
naar de Ver. Staten vertrekken, n.l. de
heren: G. J. ter Brugge, hoofdingeni
eur bij de Cultuurtechnische dienst; B.
Polderman, adj. directeur Ned. Heide
Mij, B. Prummel, hoofdinspecteur
Noord-Oostpolder en J. P. J. M. Vos-
kens, inspecteur Grond Mij.
Daar alle deelnemers zeer nauw be
trokken zijn bij ontginningen in de
ruimste zin des woords, hopen zij stu
die te kunnen maken van de techni
sche hulpmiddelen, welke waarbij ge
bruikt kunnen worden. Het is de bedoe
ling na te gaan, met welke technische
hulpmiddelen de werken, als ontginnin
gen ruilverkavelingen, vlugger kunnen
worden afgewerkt of opgeleverd.
Prinsjesdag gaat door
(Van onze parlementaire redacteur).
Als gevolg van de lange duur van de
Kabinetsformatie hebben sommigen
ziah er ongerust over gemaakt dat op
ae derde Dinsdag m September het
.sprookje van de Gouden Koets" niet
zou worden opgevoerd, omdat in geval
van het ontbreken van een Kabinet
geen troonrede zou worden uitgespro
ken en de zitting ran de Staten-Gene-
raal dan zou worden geopend door de
minister van Binnenlandse Zaken zon-
gebouw van de Tweede Kamer. Het
nieuwe Kabinet komt echter nog tijdig
ter wereld en Prinsjesdag gaat door.
Inmiddels is wel de mülioenennota
opgesteld zonder dat er politiek in zit,
dat wil zeggen: zonder dat de ministers
in de cijfers van de begroting him poli
tiek beleid tot uitdrukking hebben ge
bracht. De thans zittende ministers
modhten immers niet hun eventuele op
volgers binden tot bepaalde uitgaven,
waarbij het bovendien nog een kwestie
van beleid is hoe groot die uitgaven zul
len zyn.
Bepaalde uitgaven voor salarissen,
pensioenen, onderhoud van gebouwen
en dergelijke posten zyn onvermijde
lijk, maar allerlei andere posten,
waarover verschil van opvatting kan
bestaan, zyn open gehouden. Er zul
len dus in de komende maanden di
verse aanvullende begrotingen komen.
Het opstellen van de Rijksbegroting is
een enorm werk, waarmee het Departe
ment van Financiën in Februari al be
gint. De Departementen moeten dan
opgaive doen, op grond van de nieuwste
gegevens, hoe groot naar schatting hun
inkomsten en uitgaven zullen zyn en
dan begint het touwtrekken tussen de
Minister van Financiën en zijn colle
ga's. Want de man van de schatkist wil
de uitgaiven aftijd zo veel mogelyk druk
ken, omdat hy voor de gevolgen moet
opdraaien als de uitgaven de inkomsten
overtreffen. Dat zal ook dit jaar wel
weer het geval zyn. vooral omdat het
Rijk zo nun mogelyk wil lenen op de
Toelage voor Egypte's koning
gevraagd
Prins Faroek. de afgezette koning van
Egypte, heeft de Egyptische regering om
een toelage verzocht voor de verzorging
en opvoeding van zyn zoon. de zeven
maanden oude koning Ahmed Foead II.
De jonge koning, die op het ogenblik
bij zyn moeder, ex-koningin Narnman,
is. zal. wanneer hy zeven jaar is gewor
den. naar Egypte moeten terugkeren. In
een verklaring, welke door een woord
voerder van pnns Faroek is voorgelezen,
wordt om. gezegd, dat inmiddels een
passende officiële toelage voor de ver
zorging en opvoeding van de jonge vorst
dient te worden verstrekt, daar de
jonge koning op het ogenblik van de
liefdadigheid van de Italiaanse regering
zou kunnen leven, gelyk een of andere
Napolitaanse wees.
„Het feit." aldus de verklaring, „dat
de toekomstige koning van Egypte op
het ogenblik in omstandigheden leeft,
die met zyn waardigheid overeenkomen,
is louter te danken aan de zorgen van
een banneling en geenszins aan de hui
dige Egyptische regenng" De woord
voerder bevestigde, dat met de „ban-
ptraifi FjU'ödk WOiXL
krappe kapitaalmarkt, waarop particu-
-ïere maatschappijen en gemeenten al
een sterk beroep doen. Daarom zullen
allerlei kapitaalsuitgaven weer moeten
worden gefinancierd uit de gewone
dienst, de opbrengst van de belastingen.
De Rijksbegroting zal dus wel een
tekort aanwijzen, zonder dat er dek-
kingsmaatregelen tegenover staan, want
minister Lieftanok zit in Turkije en de
aanstaande minister v. d. Kieft zit
thans in Zwitserland in de vergadering
van de Interparlementaire Unie. Hij
zou zich op zijn vroegst Dinsdag met
de begroting mogen bemoeien, maar
dan is het te laat. want 16 September
moet de millioenennota worden inge
diend en alleen al het drukken kost
weken. Een weloverwogen herziening
van alle cijfers is voor 'een nieuweling
trouwens toch niet meer mogelyk. Er
komt dus een millioenen-nota zonder
politiek er in.
Prinses Wilhelmina 72 jaar
Prinses Wilhelmina viert morgen haar
72ste verjaardag.
wy wensen Haar, die zegenryk ons
land bestuurde, nog vele jaren toe en
spreken de hoop uit, dat zy de dag van
morgen in de kring van Haar getrouwen
bly mag vieren.
HOE EEN AMERIKAAN ZIJN
84ste VERJAARDAG VIERT.
Bernard Mac Fadden, een uitge
ver uit New York. heeft gisteren op
wel een zeer bijzondere wyze zyn
84ste verjaardag gevierd. Hy was
nl. de Atlantische Oceaan overge
stoken om op deze dag een para
chutesprong te maken Doven de
Seme bij Parys. Uitgerust met een
rood wollen pak en schoenen met
crèpezolen van centimeter dikte
sprong MacFadden op 1.000 meter
hoogte uit het vliegtuig. Hy landde
veilig, dooh niet in de rivier, zoals
het plan was. maar op de oever;
de jarige noemde zyn neerkomen
de ergste schok, die hy ooit had
gehad.
Dat hy deze schok spoedig te bo
ven was, moge blijken uit het feit,
dat hy 's avonds in een Paryse
nachtclub een samba danste.