LEIDSCH mDAGBLAD Mi Journalistieke detectives puzzelen rond Kabinetsformatie Israel protesteert tegen Syrische dreiging 91ste Jaargang DINSDAG 19 AUGUSTUS 19S2 No. 27690 Directeur J W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 Hoofdredactie: B W Menkhorst en J Brouwer f.6.— per kwartaal: f 0 47 per week Telefoon Dlr en Adm.: 25041; Red. 21507 r A Ter herinnering WIE ER ZICH rekenschap van geeft hoezeer de Indonesische leiders om redenen van Intern-genchte propaganda geen gelegenheid onbenut laten om hun volgelingen te verzekeren, dat Nederlands Nieuw Guinea of. zo als zt) dat noemen. West Irlan. binnen de kortst mogelijke tijd by de Repu bliek dient te worden Ingelijfd, zal er cch niet over verwonderen, dat ook iresldent Soekarno op de zevende ver- aardag van de Republiek aan deze zaak uitvoerige aandacht heeft geschonken. WU verwyzen daarvoor naar ons num- er van gisteren. Wat méér reden tot verwondering biedt, is de argumentering. waarop de heer Soekamo deze aanspraken grondt. Hoewel de Indonesische leider vol mondig toegeeft, dat het met de veilig heid op West-Java en de Zuld-Moluk- ken nog alles behalve koek-en-ei is en hij het gebrek aan eerbied voor het staatsgezag de voornaamste ziekte noemt, waaraan het land lijdt, zeide hy verder wy citeren het Aneta-verslag dat het Indonesische volk zich be dreigd voelt „zolang West-Irlan een machtsconcentratie vertegenwoordigt van de koloniale resten van het voor malige Nederlands-Indie": Dat machtige en agressieve Nederland toch! Herstel van het gezag over West- Irian in Indonesische handen" aldus vervolgt het verslag „ls een legale claim, omdat men ons by de overdracht een souvereiniteit heeft beloofd, die wer kelijk volledig en zonder voorwaarden zou zyn" AAR VERGISSEN wij ons dan zó sterk, wanneer wy ons menen te herinneren, dat by die totale sou- ereirüteitsoverdracht juist het gebied van Nieuw-Guinea met nadruk was uit gezonderd? Hoe wil de heer Soekarno een voor _elde partyen eervolle oplossing be reiken, wanneer hy, zoals o.a. by de aanhouding van de wapenzendlngen met de ..Blitar" en de „Tallsse" is geschied, als een onbetwistbaar axioma stelt, dat West-Irlan tot het Indonesische grond gebied behoort? Ongetwyfeld heeft ook ons land het grootste belang by goede verhoudingen tussen de volkeren van Indonesië en Ne derland, maar de regeling van het West- Iriaanse probleem ls even stellLg niet een aangelegenheid van Nederland en Indo- ■sië alléén. Vooralsnog staat dit gebied ..tslultend onder de Nederlandse souve reiniteit. Onze regering heeft by her haling betoogd, dat het geenszins In haar bedoeling ligt die rechten ten eeuwigen dage te handhaven. Maar by de bepaling van het tydstip, waarop een gewijzigde status intreedt, spreekt ook het zelfbeschikkingsrecht en cle politieke mondigheid der autoch tone bevolking een woordje mee. Om dan nog maar niet te spreken van de Austra lische belangen, die zich verzetten te gen uitbreiding van het Indonesische machtsgebied In zuid-oostelyke richting om redenen van eigen en internationale veiligheid. N DE GEHELE ontwikkeling van het Nederlands-Indonesische geschil sinds 1945 heeft het aan Nederlandse zyde nooit ontbroken aan bereidheid om aan de conferentietafel plaats te nemen. Maar de herinnering daaraan is. uit het Hollandse oogpunt bekeken, niet onver deeld pleizierig. Linggadjati, Renville en Ronde Tafel Conferentie leverden een stroom van Nederlandse concessies en bijna evenzovele teleurstellingen, niet alleen voor ons, maar o.a. ook voor Am- bon. De heer Soekarno moge het ons verreven wanneer wy diverse oude koeien uit de sloot halen, maar het schijnbare gemak, waarmede hij blijkens zyn re cente uitlatingen, allerminst onbelang rijke zaken vergeet, dwingt ons ertoe. Als geruststellende factor moge dan gestipuleerd, dat zyn jongste rede hoofd zakelijk voor binnenlands gebruik mag «orden gezien, anderzijds lijkt het ons r.iet ongevaarlijk nieuwe olie te gieten op het nationalistische vuur, dat na 7 jaren tyds voortwoekert op plaatsen, waar geen rechtgeaard staats- en brand weerman zulks kan gedogen. Laat staan dat hij by erkend ge brek aan blusmaterlaal behoefte zou gevoelen aan uitbreiding van de vuur haard Het Don ker - mysterie Zij combineren en deduceren (Van onze parlementaire redacteur) De Kabinetsformateur, mr Donker, heeft er plezier in de journalisten in het onzekere te laten omtrent de sa menstelling van zyn kabinet. Hij maakt er een mysterie van. Hij ver telt telkens wel iéts. enkele feiten, maar hy vertelt niet alles en wanneer de journalistieke detectives al com binerend en deducerend tot bepaalde conclusies kwamen, dan bleek de for mateur inmiddels zyn plannen te heb ben gewyz.igd en kon het spelletje op nieuw beginnen. Hij heeft er écht ple zier in de detectives om de tuin te leiden en de onthulling van het for matie-mysterie uit te stellen tot dc laatste dag. Dat is: „vandaag of mor gen". DE GROTE ONBEKENDE Dé'formateur is tegenover de Journa listen jnoreel verplicht bepaalde mede delingen te doen. Als mr Donker nl. iedeïe dag meedeelt, welke personen hy hc-eft ontvangen, in verband met de ka binetsformatie. dan zullen de detectives niet voor de deuren posten, waarachter hij zich bevindt, en hem niet de hele dag ln hun auto's achtervolgen om te controleren wie hij ontvangt of by wie hij op bezoek gaat. Dat is een gentlemans-agreement. Maar tot tweemaal toe hebben de jour nalisten de formateur al in hun midden „ter verantwoording" geroepen, omdat hy omtrent de afspraak een andere op vatting bleek te hebben dan de journa listen. Enfin: tenslotte vertelt de formateur wel wie hij ontvangt (hoewel toch niet volledig), maar hy vertelt niet wie hy telefonisch aanzoekt voor een minis terszetel. Daartoe is hy volgens de af spraak trouwens niet verplicht, want telefoongesprekken zyn door „posten' en (hindcrlyk) volgen niet te contro leren. Maar daardoor is er steeds de Grote Onbekende (in het formatie- mysterie). Dan wordt het moeilyk conclusies te trekken, die anders wel mogelyk zyn. Wanneer de formateur bijv. herhaalde lijk met dr Drees spreekt en deze ook aanwezig blykt te zyn geweest by de bespreking met combinaties van aange zochte personen over organisatorische problemen, dan is het niet moeilijk te concluderen, dat dr. Drees weer minis terpresident wordt. Maar wanneer de formateur weer een reeks van personen ontvangt, (die hij geheimhouding oplegt) en pas later laat weten, dat hij sommigen alleen maar om advies heeft gevraagd, en wanneer hij zittende ministers ontvangt, maar vertelt dat hy hen ook niet allemaal een portefeuille aanbiedt, maar integen deel meedeelt, dat sommigen niet in ziln schema passen, dan stelt hy alle conclusies op losse gronden, vooral wan neer men niet weet welke personen al of niet een portefeuille aanvaarden. ZETELVERDELING Maar al combinerend en deducerend en informerend, hebben de journa listieke detectives toch zekerheid ge kregen over de bezetting van het grootste aantal zetels. De P.v.d.A. krijgt de volgende zetels: Minister-President (dr Drees)Finan ciën (v. d. Kieft)Landbouw (Mans- holt) Wederopbouw en Volkshuisves ting (In 't Veld)Sociale Zaken (Suur- hoff)met als staatssecretaris mr dl A. A. van Rhyn, terwyl mej. Tjeenk Willink zou hebben bedankt als Staats secretaris; De Anti-Revolutionnaire Party krygt de zetel van Economische 'aken (prof. Zylstra) en van Verkeer cn Waterstaat (mr Algera). De rhrisWük Misiorisehe Unie bezet de zetels van Nieuw Guinea en oe West (prof. Kernkamp) en van De fensie (ir. Staf), met als Staatssecre tarissen mr F. J. Kranenburg en H. C. W. Moorman. RAADSELS Maar omtrent de bezetting van byna alle zetels van de K.V.P. bestaat onze kerheid. De K.V.P. krygt: Binnenlandse Zaken, Onderwys Justitie, Buitenlandse Zaken (twee ministers) en Publiekrech- telyke Bedryfsorganisatie. Vast staat alleen dat de heer A. C. de Bruyn de portefeuille krygt voor de Publiekrechteiyke Bedryfsorganisatie. Het is reeds lang bekend, dat dr Beel veel liever professor is ln Nymegen. dan minister. Hy is vorig jaar met zyn ge zin uit Wassenaar verhuisd naar Nyme gen en heeft zich alleen laten overhalen na het overiyden van minister van Maarseveen tydelijk, enige maanden, de portefeuille van Binnenlandse Zaken te beheren. Indien het landsbelang het vor dert. wil hy zich voor een ministerporte feuille wel weer beschikbaar stellen. Daarom wilde hij ook als formateur op treden. Maar eigeniyk wil hij liever geen zitting nemen in het Kabinet. Hij wilde bedanken. Er wordt nu druk op hem uitgeoefend toch minister van Binnen lands Zaken te biyven en vice minister president. Is hy al overgehaald? Het is een raad seltje Minister Rutten is tweemaal by de formateur geweest. Er zijn geruchten, geweest, dat hy ook wil aftreden. Maar er is niemand anders bij de formateur geweest die in aanmerking zou komen als minister van Onderwijs. En wanneer dan (ontvangen ln het rijtje van Staats secretarissen) mr J. M. L. Th. Cals weer bij de formateur is geweest, die Staats secretaris is van Onderwijs voor Kunsten, Wetenschappen en Jeugdzorg, dan ligt de conclusie voor de hand. dat minister Rutten de portefeuille blijft beheren en dat mr Cals zijn rechterhand blyft. Staatssecretariaten behoeven verder niet meer bezet te worden, heeft i Donker verklaard. Maar het is ook mogelyk. hoewel zeer onwaarschijnlijk, dat mr Cals minister van Onderwys wordt. Eveneens is het mogelijk dat mr Cals, die advocaat en procureur is geweest, gevraagd is voor Justitie, omdat geen enkele andere ka tholieke figuur is ontvangen, die voor die zetel in aanmerking zou komen. Waarschynlijk is echter dat mr Donker vt '—"tie iemand (telefonisch) in het buitenland heeft gevraagd en dan denkt men aan mr A. M. M. Struycken. oud- minister van Justitie. Daar is het wachten misschien op omdat hy juist uit Curacao op reis is. Ook de twee katholieke ministers voor Buitenlandse Zaken heeft mr Donker waarschijnlijk in het buitenland gezocht. Dan kan hii misschipn noe met een ver rassing komen, als hii tenminste met de onthulling van het mysterie niet te lang wacht. WEER PROF. BEAUFORT Gistermiddag heeft hy weer, voor de vijfde maal. prof. Beaufort ontvangen, die lanvankelijk werd gedacht als de zit tende minister van Buitenlandse Zaken, ir van wie verluidt dat hij daar toch maar van afziet. Het bezoek van prof. Beaufort moet niet worden be schouwd als een teken van nieuwe moei- ïykheden. Mr Donker verwachtte nog een bezoek toen hy gistermiddag ver klaarde dat zyn kabinet byna gereed was en hy geen nieuwe candidaat-mi- nisters meer hoefde te ontvangen om dat hy alleen nog wachtte op enkele toe zeggingen. Prof. Beaufort kan als advi seur over de organisatie van Buiten landse Zaken hebben gesproken (b.v. over het niet terugkeren van Staats secretaris Blom aan Buitenlandse Za ken) omdat de candldaot-ministers nog in het buitenland vertoeven en de ka binetsformateur Donker, die zelf niet m het kabinet, zitting zal nemen, zijn ka- bi"°( compleet en afgerond aan dr Drees wil aanbieden. Conferentie over de handel tussen Oost en West gaat niet door «ST IJZEREN GORDIJN BLIJFT j GESLOTEN Dc conferentie over de handel tussen Oost en West. die onder auspiciën van de economische commissie voor Europa der Ver. Naties op D September te Ge- 1 nève zou worden gehouden, zal. naar Gi-""->r Myrdal. de secretaris dezer commissie, mededeelde, niet doorgaan omdat Rusland Polen. Tsjecho-SIowa- kiie. Hongarye en Portugal niet hebben geantwoord op de uitnodiging voor de besprekingen. Myrdal zal met de regeringen van de landen, die in de economische commissie vertegenwoordigd zi)n overleg plegen over de mogelijkheid de conferentie op een andere datum te houden. Zoals men zich zal herinneren, Is de conferentie oorspronkeiyk voorgesteld door de tanden van Oost-Europa Myr dal heeft on aandringen van deze lan den de West-Europese landen gepolst, die naar verluidt bereid waren aan een conferentie deel te nemen. Op 1 Juli heeft Myrdal do ultnodieing verzonden met de mededeling, dat antwoorden vóór 15 Augustus werden ingewacht Toen uit Oost-Europa geen antwoord werd ontvangen is naar Moskou een te legram gezonden waarin de Russen er a '-"rinnerd werden, dat de conferen ce niet zou kunnen doorgaan tenzij Rusland de uitnodiging zou aanvaarden PLANNEN VOOR JAPANSE VLIEGTUIGINDUSTRIE Volgens gewoonlijk welingelichte krin gen te Tokio overweegt de Japanse re gering een negenjarenplan, dat beoogt dc vervaardiging van vliegtuigen in Ja pan op internationaal niveau te bren gen. Het zou de bedoeling zijn, dat nog voor het einde van dit jaar met de uitvoering van het plan wordt begonnen, en dat de J»oan=c =r.rtust-<p men ->«- dan in staat zou zyn straalvliegtuigen te vervaardigen. Men raamt de Inves teringen. die het plan vereist, op ruim 13 millaird yen (ongeveer 140 millioen gulden). Naar verder te Tokio wordt vernomen, zal een missie, bestaande uit tien des kundigen op het gebied van de vliegtuig bouw tegen het einde van deze maand een studiereis naar de Verenigde Staten, Engeland. Frankryk. Zwitserland en Ita lië beginnen. Israëlische premier doet beroep op Naguib De opperbevelhebber van het Syrische leger, kolonel Sjisjakli, heeft, als gemeld tegenover een verslaggever van het te Cairo verschijnende dagblad „Al Ahram" om. verklaard dat „het midden-Oosten niet groot genoeg is om als woonplaats te dienen voor zowel Joden als Ara bieren", waaraan hij had toegevoegd van mening te zijn dat „de Israëliërs uiteindelyk de zee zaülen worden inge dreven." een aardigs brochure met ik Vraag er Uw loti (Noorwegen). eerste luitenant Tranciska van der Plas (Neder land). zuster Anna Maria Rost (Italië). Kapt. Kim Yung fin. hoofd verpleegster (China), maj. Bright Ntlson (Zweden) en kol. Ruby G. Bradley (V.S.). Het Israëlische ministerie van bui teniandse zaken heeft thans bekend gemaakt tegen deze uitlating van de Syrische legerchef te zullen proteste ren en wel bij de algemene vergade ring en de Veiligheidsraad der Ver enigde Naties en bij luitenant-gene raal William Rily. stafchef van de mi litaire waarnemers der Verenigde Na ties in Palestina. Geprotesteerd zal worden tegen „deze ernstige schen ding van de Palestijnse wapenstil standsovereenkomst." De Israëlische regering wil ook dat de gemengde Syrisch-Israelische wa penstilstandscommissie bijeen zal ko men. om de opmerkingen van kolonel Sjisjakli te bepreken. De Israëlische minister-president Ben Goerion heeft in de volksverte genwoordiging bij het hespreken van het wetsontwerp waarbij de militaire dienstplicht in Israel van 2 op 21A jaar wordt gebracht. Egypte uitgeno digd vrede te sluiten met Israel. „Van alle Arabische staten is Egypte het land. waarmede wij geen feitelijke me ningsverschillen hebben" zeidc hij. De premier gaf ex-koning Faroek de schuld voor het deelnemen door Egypte aan de oorlog der Arabische staten te gen Israël, nu vier jaar geleden, hieraan toevoegend: „Wii kunnen aannemen dat generaal Naguib de waarheid sprak, toen hij zei zich verzet te hebben tegen Egyptes deelneming aan de oorlog in Palestina". Ben Goerion wenste de ge neraal succes toe na zyn staatsgreep in Egypte. De communistische afgevaardigden poogden, toen Ben Goerion over gene raal Naguib sprak tevergeefs de premier de mond te snoeren. Zij verwekten op schudding door op sarcastische wijze te schreeuwen: „Lang leve Naguib. de moordenaar der arbeiders" en „Naguib is een fatsoen'ijk man. omdat hii een Amerikaans acent is." Tot nu toe is men te Jeruzalem van mening geweest dat Jordanië het eerste Arabische land zou ziln dat een vredesverdrag met Israel zou sluiten. In sommige politieke kringen te Je ruzalem is men van mening dat pre mier Ben Goerion zijn verklaring af- 'egde nadat de Israëlische regering me dedelingen waren gedaan over de we- '.enliike betekenis van de --taa'sgreen in E-rvpte en de inzichten van de nieuwe Egyptische leiders. Generaal Naguib nog eens tegen verraders en saboteurs Generaal Naguib heeft In een toe spraak tot legereenheden verklaard, dat zijn plan voor hervormingen op land bouwgebied „geen communisme, doch sociale rechtvaardigheid" is. Bezitters, die grond moeten afstaan, zullen scha deloosstelling ontvangen en landloze boeren, die grond zullen krygen. zullen deze moeten betalen. Volgens de gene raal zijn er personen met grote vermo gens. die trachten de hervormingen te gen te werken. Hij waarschuwde, dat „wie meer gesteld is op zyn rijkdom dan op zijn land. niet in ons midden verdient te blijven." De militaire actie is niet beëindigd met het aftreden van koning Faroek aldus Naguib Hij waarschuwde de mili tairen voor „saboteurs", die een vijlde jolonne vormen, en die tot het hittere einde toe moeten worden bestreden" Het leger streeft naar vernauwing van de kloof tussen ryk en arm, en „niet alle Talrijke arrestaties zijn sedert het begin van deze maand in Johannes burg en in Kaapstad verricht wegens het overtreden van de Apartheids- wettendie o.a. worden toegepast bij het reizen per spoor. De verzets beweging is georganiseerd om tot afschaffing van de in Zuid-Afrika van kracht zijnde rassenwetten te komen. Op de bovenste foto zien we de monstranten tegen de arrestaties in de Andersonstraat te Johannesburg. Om de mouwen dragen zij linten in de kleuren van het 'Nationale Afrikaanse Congres. De foto onder toont de arrestatie van de heer J. B. Marks, de voor zitter van de Transvaalse fractie van het Nationale Afrikaanse Con gres. Hij wordt per auto wegge voerd. Einde van het grotonderzoek in de Pyreneeën Dr Jacques Mairet is gisteren in da vroege namiddag als laatste veilig uit de grot naby de Pyreneeen gehaald. Tazieff was zo uitgeput, dat hy niet kon spreken. Hy was door en door afge koeld en had kramp. Men moest hem gedurende een uur masseren. Later zei hij: ,Ik heb me nog nooit zo ongeluk kig gevoeld. Het was een nachtmerrie." Tot gisteren hadden hij en Mairet de onderzoekingen voortgezet. Zii hadden nog een onderaardse Z3al gevonden d:e nog groter was dan de eerder ontdekte. Aan de West Berlynse poütie-officier Walther Pawltzick is ontslag verleend, „omdat hy politiegeheimen aan de Oost Berlynse communisten heeft doorgege ven". Pawltzick was hoofd van het bureau voor de statistiek. De ontslagen officier was tot 1948 '.ld van de communistisohe party en onder hield betrekkingen met vooraanstaande communisten. Hy begaf zich vaak naar Oost-Berlfin en overtrad hiermede de politiercglementen. Hy zal echter niet berecht worden. Pawltzick ontving alle teleberichten, die het hoofdkwartier verlieten of be reikten. Hii maakte van alles steeds twee copieën meer dan was toegestaan. Deze verdwenen dan. rijken zijn tegen dit streven", aldus do generaal. Naguib verklaarde voorts: „Wy allen villen een sterke strijdmacht opbouwen n een macht worden, waarmee reke ning gehouden dient te worden. Wij wil- >en fabrieken en installaties bouwen, doch de begroting kan niet aan al onze ïisen voldoen en wij zullen moeten wachten tot het land opnieuw finan- ueel evenwicht heeft bereikt." Een woordvoerder van de premier heeft medegedeeld dat de censuur op uitgaande persberichten weer opgeheven s De censuur on de inkomende en uit - aande berichten was reeds vorle week Maandag opgeheven doch we: vier dagen later weer op het uitgaan nieuws ingesteld „omdat er ln het vei lag van een verklaring van een milt aire woordvoerder nninistheden naai iet bultep'-"id gezonden waren". De censuur op de teleeommunica' tond onder nauwkeurig toezicht van ;eneraal Nagulbs hoofdkwartier. WEERBERICHT Verspreide opklaringen °e Bilt verwacht tot morgenavond: Enkele buien, maar ook verspreide op klaringen Matige Noordelyke wind. On geveer dezelfde temperatuur. (Ópge waakt te 10 uur). 20 AUGUSTUS. Zon op: 5.32 uur; onder: 19 53 uur. Maan op: 5.10 uur: onder: 19.46 .uur. Hoogwater te Katwyk te 3.19 en 15.42 u. Dit nummer bestaat uit zes pagina's Duitse vrees inzake staal- en kolengemeenschap Reeds terstond na de constituering van het gezagsorgaan van het plan Schuma is in de Duitse pers weer de vrees voor een achterstelling van de be langen van de Duitse kolen- en staal industrie uitgesproken Zy wordt ge baseerd op een beweerde eenzydige be- z-'ting van de sir utelposten in het nieuwe apparaat en op de verwachting, dat het orgaan als eerste taak omvang rijke nvesterlngsplnnnen van de Franse "n de Belgische industrie in behandeling zal nemen M-n is er naar het schynt onprettig door getroffen, dat de van Franse zyde voorgespelde beambten :n hoofdzaak uit het planbureau van -e president van het orgaan. Monnet, af komstig zyn en daar gewerkt hebben aan plannen tot uitbreiding der Franse staalindustrie, die hier steeds met arg wanend oog zyn bezien. Opgemerkt wordt, dat een -antal der voorgestelde Franse ambtenare" nauw verbonden zijn geweest met de reo.ganisatie van de Duits- mijnindustrie en vin de cen trale kolenverkoop De na', en dezer ambtenaren zyn n ir Di its inzicht ver bonden met een 001111011 die een ver zwakking van de'Duitse concurrentie- mogelijkheid ten doe' had „De benoe ming van dergelijk personen in iet gezagsorgaan zou moeten worden opge vat als 'u .oort' .tting van een politiek, die op bepaalde doctrines ls gebaseerd", zo schrijft b.v de "onoirische mede- we. ker van „Die V elt". In Duitse industriële kringen wordt op grond van deze vrees de eis gesteld, dat voldoende Duitse deskundigen op belar.gryke posten in het orgaan zullen worden geplaatst Zij dringen er '^y de Bondsregering op aan rterete waak zaamheid te betracht >n. opdat de Duitse belangen afdoende zulle worden oe- hartigd. Een groep verpleegsters van de Verenigde Naties, die ..ergens 1 n Korea" in een hospitaal werkzaam zijn. Van links naar rechts: Boonying Cholopoon uit Bangkok (Thailand) Maj. Ruth Andresen uit Oslo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1