LEIDSCH DAGBLAD Twee figuren uit vakbeweging in kabinet-Donker Nieuwe steun aan Zuid-Slavië Zuid-Afrika zoekt een nieuwe zeehaven 91ste Jaargang VRIJDAG 15 AUGUSTUS 1952 No. 27687 Directeur J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.6.— per kwartaal: f 047 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507 Kabinetsformatie in laatste stadium Nog deze week gereed? (Van onze parlementaire redacteur) Hol heeft de Tweede Kamerfractie van de KVP blijkbaar zeer veel moei te gekost tot een besluit te komen om de formatiepoging van mr Donker al of niet te steunen. De vergadering duurde van 's middags 3 uur tot 's avonds half acht. Inmiddels gmg mr Donker er maar vast mee door. volgens een uitdrukking van dr Nolens, voor „de mennekes" te zorgen, die in het kabinet volgens de laatste plannen nodig zullen zijn. Hy ontving gistermiddag het 64-jarige Eer ste Kamerlid A. C. de Bruyn, voorzitter van de Katholieke Arbeiders Beweging, Ofschoon het niet zeker is, wordt ver moed. dat hij toch alsnog gevraagd is v-aor de portefeuille voor de PBO, Mid denstand en Bezitsvorming, omdat dr Drees er over had gedacht hem voor die taak als Staatssecretaris in zyn kabinet op te nemen. Naast de heer Suurhoff, ondervoorzitter van het NW, op het Departement van Sociale Zaken, zou dus ook een vooraanstaande figuur uit de KAB zittmg krijgen in het kabinet. Alleen de Prot. Chr. Vakbeweging zou dan niet in het kabinet vertegenwoor digd zijn. maar de 33-Jarige prof. Zijl tra - ARi. die de portefeuille van Eco- omisehe Zaken heeft aanvaard, heet zeer ./vooruitstrevend". Voor Buitenlandse Zaken wordt thans de naam genoemd van drs Speeken brink. de plaatsvervanger van de Hoge Commissaris te Djakarta, die vooral goed thuis is in de internationale eco nomische politiek. MOEILIJKE BESLISSING Het. moet voor de Kamerfractie van de KVP moeilyk zyn geweest géén me- erfcing te verlenen aan de formatie- poging van mr Donker. Want de KVP dan. na reeds zeven weken kabi- formatie. verantwoordelijk zyn voor het scheppen van een onoplosbare situa tie Als eventueel weer een KVP-er een I matieopdracht zou moeten krijgen, zou de P.vd.A. op haar beurt zeker geen medewerking meer verlenen en de kabi netsformatie vrijwel vastlopen. Bovendien heeft mr Donker de laat ste kans aangeboden voor een vier-par- tijpti-kabinet, waarop de KVP zeer ge steld is om haar linker- en rechtervleu gel zo goed mogelijk in de hand te hou den. De rechtervleugel kan worden voor gehouden, dat voor het regeringsbeleid mede de Anti-Revolutlonnairen verant woordelijk zullen zijn. De linkervleugel moet het welkom zijn dat de heer de Bruijn. de voorzitter van de KAB, in het kabinet komt. Daarmee heeft de KVP de beste kans „it haar aanhangers, die op de PvdA hebben gestemd, weer steun zullen ver lenen aan de KVP. Aangenomen wordt daarom, dat de KVP-fractie het plan-Donker, dat of fers inhoudt van de KVP. tenslotte met pijn maar zal hebben aanvaard, omdat daar tegenover geen betere vooruitzich ten staan. MAATREGELEN TEGEN DE STIJGENDE BOTERPRIJZEN IN WEST-DUITSLAND Het boteroorlogje in West-Duitsland heeft thans in Hannover geleid tot een gerechtelijk ingrijpen tegen de dagelijks stijgende prijzen. Het O.M. in Hannover is n 1. een proces tegen prijsopdrijving begonnen tegen de plaatselijke boterver- koopcentrale. De boterprijzen zijn in Neder-Saksen. een der voornaamste productielanden, tot ver boven 7 mark per kilo gestegen als gevolg van de schaarste, die is opge treden. daar dc Duitse boterproductie verre beneden de verwachting is geble ven en de invoer door het invoerrecht van 26 c/c zo goed als geheel werd af gesneden. Ondanks de noodmaatregelen, die de regering heeft afgekondigd zij wil 10.000 ton boter invoeren blijven de prijzen nog steeds stijgen. In Neder- Saksen zijn de huisvrouwen reeds tot een boterboycot opgeroepen om daar door de handel te dwingen de prijzen te verlagen. Ook het federale ministerie van landbouw heeft do mening uitge sproken, dat prijsopdrijving streng ge straft zal moeten worden. Het heeft het boerenverbond verzocht medewerking te verlenen aan "de strijd tegen de zwarte boterprijzen. De in staat van beschuldi ging gestelde boterverkoopcentralc is van mening, dat er geen zwarte prijzen kunnen bestaan, daar vaste boterprijzen W'ettelijk niet zijn voorgeschreven. Wel zijn er officiële noteringscommissies doeh deze hebben naar de opvatting der centrale geen andere bevoegdheid, dan de prijzen te registeren. De boterprijzen zijn echter reeds lang boven de officiële registratie gestegen en dc huisvrouwen komen iedere dag tot de ervaring, dat de boter weer duur der is geworden. Twee maanden gele den heeft de regering voorstellen tot verlaging van het prohibitieve invoer recht op boter ingetrokken, nadat de Duitse boeren er tegen hadden gea geerd Volgens de Duitse boerenorga- nisatic kon de Duitse markt gemak kelijk uit de binnenlandse productie worden voorzien. WEERBERICHT Iets koeler De Bilt verwacht tot morgenavond: tVeranderlyke bewolking met op vele P aat=en enkele regen- of onweersbuien, owakke tot matige wind uit uiteenlo pende richtingen. Iets koeler. (Opgemaakt te 10 uur) 16 AUGUSTUS Zon op: 5.25 uur; onder: 20.02 uur. Maan op: 0.28 uur; onder: 1828 uur. «oogwater te Katwijk te-.- en 12.23 u. Aan de andere kant zullen sommigen in de KVP-fiactie ook hebben overwo gen. dat de PvdA na de verkiezings overwinning toch niet buiten de rege ring in de oppositie wil. De PvdA heeft voor de verkiezingen met die gedachte wel gespeeld voor het geval verlies zou worden geleden maar juist het deelne men aan de regering blijkt bij de ver kiezingen winst te hebben opgeleverd. Sommigen in de KVP-fractie zullen daarom niet hebben willen bukken voor de dwang van de PvdA, maar aangeno men wordt, dat de meerderheid zich heeft uitgesproken voor een positieve samenwerking met de PvdA in weerwil van de offers, die dit „thans" kost. Mr Donker kan nu spoedig gereed zyn met zyn kabinet. Het is echter de vraag, of hij vandaag, op de feestdag van Maria Hemelvaart, katholieke fi guren zal polsen voor een ministerze tel. Voorzover hy tenminste niet al voldoende ministers heeft, want met zekerheid weet men niet. wie een por tefeuille hebben geweigerd. Het is best mogelijk, dat hij alleen Buitenlandse Zaken nog moet bezetten en dan komt deze week zijn kabinet nog ge reed. Anders wordt het Maandag. Eisenhower wijst uitnodiging von Truman af Generaal Eisenhower, de republikeinse candidaat voor het presidentschap, heeft een uitnodiging van president Truman afgewezen om naar Washington te ko men voor een vertrouwelijk onderhoud over de internationale toestand Eisen hower heeft getelegrafeerd dat het zijn plicht is ,.vry te blijven" om de rege- ringspolitiek in het openbaar te analy seren en dat het „verwarring bij het publiek" zou wekken als hij de uitnodi ging aannam. De democratische candidaat Stevenson heeft, gelijk gemeld, Dinsdag met Tru man over de internationale toestand gesproken. Eisenhower heeft Truman meege deeld dat hij wel wil komen in geval van een ernstige nationale noodtoestand. Een woordvoerder van het Witte Huis heeft meegedeeld, dat Eisenhower en Stevenson van Bedell Smith, Acheson en andere personen die zich op inter nationaal terrein bewegen, wekelijks een verslag over de internationale toe stand zullen ontvangen. TRUMAN WEIGERT BESCHERMENDE RECHTEN OP UURWERKEN IN TE STELLEN. President Truman heeft een voorstel van de Amerikaanse tarievencommissie om dc invoerrechten op uurwerken te verhogen teneinde de inheemse industrie te beschermen van de hand gewezen. De president verklaarde van oordeel te zijn. dat de invoer van uurwerken geen ernstig nadeel betekent voor de Amerikaanse- industrie en ook geen ern stige bedreiging voor deze industrie vormt. Voorlopig geen Amerikaans ambassadeur bij het Vaticaan President Truman heeft op zijn weke lijkse persconferentie verklaard, dat de benoeming van een Amerikaans amba:- sadeur bij het Vaticaan op het ogenblik geen punt van overweging is. Hij zeide zulks naar aanleiding van de opmerking van een ve«slaggever, dat het nu acht maanden geleden is, dat generaal Mark Clark (de huidige opperbevelhebber Her V.N. in Korea i zich terugtrok, nadat president Truman hem voor genoemde post bij de senaat had voorgedragen. Het voorstel van de president om ee:i ambassadeur by het Vaticaan te benoe men ontmoette indertijd ernstige tegen kanting van Protestantse zijde in de V.S. President Truman wilde thans niet verder op de kwestie ingaan Enige waarnemers hadden verwacht, dat de kwestie een geschil tussen Katholieken en Protestanten bij de komende presi dentsverkiezingen zou worden. OOK REMER BEDANKT. Otto Ernst Remer, die in 1944 het complot tegen Hitler hielp onderdruk ken. is afgetreden als tweede voorzitter van de socialistische Rijksparty in West-Duitsland. zulks ook wegens ge schil met de eerste voorzitter, dr Dorls. In politieke kringen te Bonn acht men het niet uitgesloten, dat de splitsing in de S.R.P. het einde van de partij bete kent. Verwacht wordt, dat het constitu tionele hof binnenkort de party onwet tig zal verklaren. De uit 19 leden bestaande partijraad van de SR P zal echter Zondag a.s. te Hannover bijeen komen om het con- j flict te becpreken. Het huwelijk tussen de Britse minis ter ran Buitenlandse Zaken Anthony Eden en Clarissa Spencer-Churchill, een nicht ran dc minister-president Winston Churchill is Donderdag te Londen voltrokken. Het bruidspaar voor Downingstrcet De bekende Noorse kitnstscliilder Prof. Per Krohg vervaardigde het hier afgebeelde schilderij, waaraan hij twee jaar werkte. Het stuk. dat een oppervlakte van 6x9 meter beslaat, zal per schip naar de Ver enigde Staten worden vervoerd waar het geplaatst zal worden in het gebouw van de Veiligheidsraad in New York. ..Het schilderij symboliseert de wereld van de toekomst" zegt Prof. Krohg. ..Beneden zien we de wereld die wij verlaten, geschilderd in ..slechte" kleuren. De rest van het stuk is uitgevoerd in heldere en mooie linten. De krijgsman heeft de draak (de Boosaardigheid) versla gen. Hij werpt zijn zwaard leeg en begeeft zich naar de Verenigde Naties. Rechts zien we de blanke, de zwarte en de gele gevangene die hun vrijheid krijgen. Ik heb getracht nieuwe ideeën aan de symbolen te geven" zegt de schilder. ..De vrij heid wordt gegeven door het paard (rechts), dat in vrijheid wordt ge steld en de afbeelding in het midden - een man en vrouw die naast el kander knielen omringd door hun kinderen - symboliseert dc Vrede". Het schilderij zal op 20 September onthuld worden. Nauwer band met het Westen Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft medegedeeld, dat de Westerse mogendheden Joego slavië nog een jaar economische steun geven ter wille van de internationale veiligheid en niet met de bijgedachte om Joego-Slavié van het communisme te vervreemden. In een algemeen over zicht van de betrekkingen met het be wind van Tito zegt het State Depart ment dat de breuk van Joego-Slavië met Moskou en de Westerse politiek ter bevordering van deze breuk „belang rijke factoren" zijn geweest ..ter vermin dering van de dreiging van Sovjetrussi- sche agressie m Europa". Het State Department is van mening, dat het sluiten van de Joego-Slavische grens voor communistische verzetsstrijders in Griekenland zeer veel heeft bijgedragen tot het beëindigen van de strijd in Griekenland. Door de houding van Jófgo-Slavië tegenover Moskou heeft Griekenland weer het gevoel van vei ligheid om met zijn wederopbouw ver der te kunnen gaan. Tot de gevolgen van de nieuwe verhouding van Joego slavië ten opzichte van het Westen worden gerekend het verkrijgen van strategische materialen, de bevredigende behandeling en de aansluiting van Joego-Slavië by de Westerse groep in de V. N. Volgens diplomaten te Washington hebben Engeland. Frankryk en de V.S. op zich genomen Joego-Slavië bijna 100 millioen dollar aan steun te verlenen I voor het volgend jaar. De V. S. hadden zich verplicht Joego-Slavië dit jaar 78 I millioen dollar te verstrekken. Engeland i 12.600 000 en F; ankrijk 8 400 000 dollar. Naar het State Department ver klaart. heeft maarschalk Tito er krach tig naar gestreefd de volledige steun van zijn volk te verwerven, de productie te verhogen en het leger te versterken De collectivisatie in communistische geest had hij verzacht Het State De- paitment constateert voorts, dat de toe stand met betrekking tot de burgerlijke en godsdienstige vrijheid in Joego-Sla vië .enigszins verbeterd" is. Nr 10 na dc huwelijksvoltrekking. Eden wuift naar de menigte. (Telefoto) Herinnering aan de dagen van Kruger Speciale berichtgeving). De pogingen van de Zuid-Afrikaanse republiek om zich in de tachtiger jaren van de vorige eeuw een weg naar zee te banen, vormen een van de meest be wogen bladzijden uit het boek der ge schiedenis. Nadat een poging om in het Westen een uitweg naar zee te vinden, was mis lukt, probeerde de jonge republiek om zich aan de dreigende omsingeling van Engeland te onttrekken zich een weg te banen in de richting van St. Lucia-baai Voor de Boeren echter deze haven konden bereiken, had Engeland er zijn vlag gehesen, ondanks de protes ten van de Zuid-Afrikaanse republiek en Duitsland Dit laatste land. dat de baai reeds eerder door koop had verkregen Dit nummer bestaat uit acht pagina's. Koning Hocssain 1 van Jordanië, die zijn geesteszieke vader Talal heeft opgevolgd, vertoeft met zijn moeder, zijn broertje Hassan en zijn zusje mei vacantic in Lausanne. De jonge koning heeft in de afgelopen elf maanden aan de bekende school van Harrow in Engeland gestudeerd. Hier zien we koning Hocssain van Jordanië (geheel links) voor het hotel te Lausanne. voor het bekende handelshuis Lüderitz. liet zich echter afkopen door de Engelse belofte om zich niet 1e verzetten tegen uitbreiding van de Duitse invloed aan de Golf van Guinea. Deze gebeurtenissen zijn weer in de herinnering teruggeroepen door een be langwekkende verkenningsvlucht van twee Zuid-Afrikaanse ministers, juist boven dat deel van de unie. waar eens de Zuid-Afrikaanse republiek van Kru ger trachtte door te stoten naar zee. een vlucht, waarvan de Zuid-Afrikaanse pers spoedig het uiteindelijk doel wist te ver- melden. Overwogen wordt namelijk een nieuwe haven te bouwen in Noord Natal, die de grote, natuurlijke zeehaven Durban zal moeten ontlasten, speciaal ten aanzien van het vervoer van steenkool. De keuze is daarvoor echter ditmaal niet op St. Lucia-baai gevallen zoals indertijd, maar op Sordwana baai. halverwege tussen Durban en de Natalse Oostgrens gelegen. NIEUW INDUSTRIECENTRUM. De verkenningsvlucht werd voorafge gaan door een verklaring van een der beide ministers, de heer Strijdom. die erop wees. dat zijns inziens de industriële toekomst van Zuid-Afrika ten Oosten van de Drakensbergen ligt. in Noord Natal dus. In dit gebied is de waterrijk dom zes maal zo groot als ten Westen van de Drakensbergen. Het klimaat is er gunstig, de bodem vruchtbaar en er zijn rijke steenkool lagen Wordt dat gebied echter tot ont wikkeling gebracht, dan zal Durban reeds overbelast door de grote industriële ontwikkeling van Transvaal en Vrijstaat niet meer het verkeer kunnen verwer ken en zal gezocht moeten worden naar een nieuwe aan- en afvoerhaven. Weliswaar is Lourenco Marques nog altijd een dankbare hulphaven voor de Unie precies als in de tijden van de Boerenrepubliek maar een nieuwe politieke ontwikkeling schijnt thans een rol te gaan spelen. Zuid-Rhodesie heeft namelijk korte tijd geleden de mogelijkheden van een spoorlijn om Transvaal heen dus met uitschakeling van het transitoverkeer door de Unie naar Lourenco Marques onderzocht en er zijn aanduidingen, dat Portugal hiervoor niet ongevoelig zal zijn. Het is vrij zeker, dat dat alles het streven naar het bouwen van een haven op Zuid-Afrikaans grondgebied nog zal versterken. Voor Nederland is deze nieuwe ont wikkeling intussen buitengewoon be langrijk. In toenemende mate immers gaat de unie bij de ontsluiting van nieuwe industrie-gebieden een beroep doen op Nederlandse arbeidskrachten en het is niet uitgesloten, dat de nieuwe haven en het industriële achterland er van een toekomstig tehuis voor vele Nederlanders zullen worden. (Ineez. Med.-adv.) Voor Vacantiekoopjes eerst naar VONNISSEN IN BEIEREN. Philip Auerbach. voormalig hoofd van het Beierse bureau voor restitutie en voormalig hoofd van de Joodse gemeen schap, is in Muenchen veroordeeld tot een gevangenisstraf vaii twee en een half jaar met aftrek van voorarrest en een boete van 2700 mark. Hy werd o.a. schuldig bevonden aan poging tot chan tage. verduistering en het aannemen van steekpenningen. Rabbyn Ohrenstein uit Muenchen werd wegens medeplichtigheid veroor deeld tot een gevangenisstraf van een jaar en een boete van 10.000 mark. Twee medewerkers van Auerbach kregen respectievelijk een jaar en vier maan den voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van drie jaar. Auerbach was een der invloedrijkste figuren in de Beierse politiek. Hij stond op zeer goede voet met regerings personen en had dictatoriale macht over aanzienlyke overheids- en particuliere fondsen. Op een der medewerkers van Auer bach na zfjn alle veroordeelden in hoger beroep gegaan. Auerbach noemde de uitspraak een „terreurveroordelmg. zo als die gebruikelijk is in gerechtshoven in Oost-Duitsland". MOEILIJKHEDEN BIJ DE BRITSE SCHEEPSBOUWINDUSTRIE De Britse scheepswerven, die reeds te kampen hebben met- toenemende con currentie van de zijde van Duitsland en Japan, zien zich thans geplaa.st voor een nieuwe moeilijkheid, nu de leiders van 200.000 arbeiders hebben aangekon digd. dat hun mensen komende wintei zullen weigeren op Zaterdag te werken De werknemers in de scheepsbouwm- austrie hadden destijds vrijwillig er mee Ingestemd, een extra dienst op Zaterdag te doen teneinde te helpen de productie tijdens de vier wintermaanden te ver hogen. Het opzeggen van deze overeenkomst is een nieuwe zet in het loongeschil in de scheepsbouwindustrie. Zoals bekertc hebben de werkgevers een els voor een loonsverhoging van 2 pond voor 2 500.00C technici en een „aanzienlyke" verho ging voor de arbeiders op de werver verworpen. De afgelopen drie maanden is de pro ductie van de Britse scheepsbouwindus trie met vier procent gedaald, terwijl de productie op de Duitse en Japanse werven, na de verzachting van de na oorlogse beperkingen, gestaag toeneemt De bond dreigde ook het verrichter van overwerk te verbieden, tenzij de ar beiders hogere lonen krygen en niet meer dan 30 uur per maand benoeft te worden overgewerkt. Ook worden hoge re lonen geeist voor leerjongens. Squadron No. 3 van de Marinelucht vaartdienst. bestaande uit Seafuries, zal gedurende ruim 9 maanden gaan oefe nen op Britse vliegbases en vliegkamp- schepen Het grondpersoneel van het squadron zal daartoe op 1 September met' Hr Ms „Luymes' naar Dundee ver trekken ter voorlopige plaatsing op een basis aan He Britse Westkust. C.I.O. achter Stevenson Het Amerikaanse vakverbond C.I.O.. dat zes millioen leden zegt te hebben, heeft officieel meegedeeld, dat het by de presidentsverkiezingen gouvernem Stevenson zal steunen. De C.I.O. noem de het democratische program „het meest liberale, vooruitziende en realis tische, dat ooit door enige politieke party is aanvaard". In zijn eerste belangrijke redevoering sedert zijn candidaatstelhng voor het presidentschap, heeft Adlai Stevenson op een democratische byeenkomst in Springfield (Illinois) een beroep gedaan op alle 48 Amerikaanse staten om de „vloedgolf van gecentraliseerde macht naar Washington een halt toe te roe pen. Deze „vloedgolf" zal echter blijven vloeien, zolang de staten niet zelf die noodzakelijke functies vervullen waar mee Washington niet moet worden be last. aldus Stevenson. „De bevolking zal diensten eisen en als zij deze niet in de staten vindt, zal zij zich tot de federale regering in Washington wenden", zo voegde hij hieraan toe. „CHRISTELIJK VREDESCONGRES" IN OOST DUITSLAND? Volgens berichten in de Duitse pers uit Oost Duitsland, beoogt de regering van Oost Duitsland een congres van Christelijke geestelijken en leken by- een te roepen. Deze maatregel wordt te Bonn gezien als een hulpmiddel in het streven om de kerken in Oost- en West Duitsland van elkaar te scheiden. Twaalfhonderd man. onder wie verte genwoordigers van de kerken der volks- democratiën. zouden voor het congres naar Berlijn moeten komen. Het con gres zou als een „Ohristelyk vredescon gres" worden aangediend. Gevallen grotonderzoeker overleden Aanvankelijk had men goede hoop de neergestorte grotonderzoeker Marcel Loubens, die een kaak- en rugfractuur had opgelopen, naar de oppervlakte te kunnen krijgen. Hij lag lag op 388 meter diepte in een grot in de Pyreneeën Voor de tweede maal is een dokter naar hem afgedaald. Deze hield hem met verdo vingsmiddelen buiten bewustzijn. Doch kort voordat men zou pogen hem naar boven te brengen, is Loubens over leden. Marcel Loubens gereed om af te dalen in dc diepe spelonk, welke toclit voor hem zulk een noodlottig einde had. De 33-jarige Marcel Loubens is direc teur van een fabriek in Parijs. Hy is ge boren in het gebied van de Pyreneeën en begon op 16-jarige leeftijd inet het onderzoek van grotten en spelonken met de pionier op dit gebied Norbert Cas- teret Sindsdien heeft hij al zijn vacan- ties aan zijn liefhebberij gewijd. In 1943, bij een onderzoek van de grot van Hen- nemort met Casteret. liep hy een ern stige verwopding aan zijn schouder op. Bij een poging om een gewonde metgezel naar boven te brengen werd hy geraakt door vallend gesteente, dat door het stoten van de draagbaar tegen de grot- wand losraakte. Loubens is gestorven in de grot Pierre Saint Martin onder de Frans-Spaanse grens, waar hij het vorig jaar mot de cineast Haround Tazieff een wereld record vestigde door een loodrechte af daling van 356 meter. Tazieff is hem ook bij de jongste afdaling gevolgd en zou een film maken van het ophalen van Loubens. toen het touw brak en Loubens zijn noodlottige val maakte.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1