LEIDSCH
DAGBLAD
Laatste loodjes wegen voor
mr Donker liet zwaarst
Haag puzzelt mee met
Den
nieuwe namen
Koning Talal van Jordanië wegens
geestesstoring afgezet
Prins Hoessain tot Koning uitgeroepen
Generaal Naguib
verlangt ingrijpende agrarische
hervormingen
91ste Jaargang
DINSDAG 12 AUGUSTUS 1952
No. 27684
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
16.— per kwartaal: t 0 47 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041: Red. 21507
Ernstige moeilijkheden met kabinetsformatie?
(Van onze parlementaire redacteur)
Vandaag is het precies een week
geleden, dat mr Donker zijn opdracht
kreeg voor het formeren van een ka
binet en het ziet er naar uit. dat hij
nog slechts enkele ministerzetels
hoeft te bezetten. Maar de laatste
loodjes wegen zwaar. Het schijnt, dat
hij niet alle personen, met wie hjj
heeft gesproken, bereid heeft gevon
den een portefeuille te aanvaarden,
7odat hij Zaterdagmiddag met dr
Drees heeft besproken, of de nieuwe
figuren, die als gevolg van verkregen
adviezen op zijn lijstje staan, ook
voor dr Drees als minister-president
aanvaardbaar zijn. Daarom wordt
het niet als een gunstig teken be
schouwd. dat mr Donker gisteravond
weer een bezoek heeft gebracht aan
dr Drees.
Mr J. W. BEYEN GEPOLST.
Een moeilijkheid schijnt te zjjn de be
zetting van Buitenlandse Zaken. Nu mr
Donker gistermiddag mr J. W. Beyen
heeft ontvangen, een der directeuren
van het Internationale Monetaire Fonds
te Washington, wiens naam tijdens de
formatiepoging van dr Drees al werd
gefluisterd als eventuele minister van
Buitenlandse Zaken, moet men daaruit
thans weer opmaken, dat mr Stikker
toch beslist niet langer minister wil
blijven en dat hij Zaterdagmorgen al
ken met de formateur heeft gesproken
om hem van advies te dienen omtrent
en opvolger.
In die gedachtengang zou kunnen
passen, dat prof. dr L. J. C. Beaufort
(K.V.P.) inderdaad de tweede minister
van Buitenlandse Zaken wordt en dat
hij daarom Zaterdagmorgen eveneens is
ccraadpleegd en gistermiddag voor de
derde maal bij mr Donker is geweest,
omdat hij ten nauwste is betrokken bij
de samenwerking met zijn collega-
minister voor Buitenlandse Zaken.
In Den Haag heeft men stellig niet
de indruk, dat mr Beyen de portefeuille
van Financiën zou zijn aangeboden,
hoewel zijn antecedenten dat in de eer
ste plaats zouden doen vermoeden, en
een andere eventuele candidaat voor
Financiën nog niet bjj mr Donker op
bezoek is geweest.
Omdat de formateur zijn plannen en
de aard van de bezoeken, die hij ont
vangt, zwijgt als een vis. kan men in
Haagse politieke kringen eigenlijk geen
touw vastknopen aan de reeks van be
zoeken. die mr Donker ontvangt. Maar
het lijkt wel of Den Haag midden
in de zevende week van de kabinets
formatie er nu pas écht schik in
kriigt. Men puzzelt enthousiast mee. juist
omdat er volledige geheimhouding
wordt bewaard en niemand meer weet
dan een ander!
PROF. ZIJLSTRA ONTVANGEN
Het tweede bezoek van minister Rut
ten Zaterdagmorgen aan de formateur
kan verband hebben gehouden met een
weigering van prof. Donner de porte
feuille van Onderwijs te aanvaarden,
zodat aan minister Rutten, van wie het
heet, dat hij niet langer wil aanblijven,
de naam van een ander is gevraagd.
Het bedanken van bepaalde personen
kan voor mr Donker ook aanleiding
zijn geweest alsnog een verschuiving
aan te brengen in zijn oorspronkelijke
zetelverdeling, om daardoor voor de
persoonsbezetting gemakkelijker tot een
oplossing te komen, hetgeen hij Zater
dagmiddag dan tevens met dr Drees
zou hebben besproken.
Gistermiddag heeft de formateur
nog ontvangen prof. dr D. Zijlstra
(A.-R.), hoogleraar in de Eeonomie
aan de Vrije Universiteit te Amster
dam, die uit hoofde van zijn kwali
teit gevraagd zal zijn voor Economi
sche Zaken, de portefeuille die ook
prof. Beel aan de Anti-Rev. Partij
had willen aanbieden. Heeft prof. Zyl-
stra de portefeuille geweigerd en ls
mr Donker daarom weer naar dr
Drees gegaan?
Zijn er politieke moeilijkheden?
GEGIST BESTEK
Doordat het niet bekend is. welke
aangezochte personen een portefeuille
hebben geweigerd of aaanvaard, is het
onmogelijk met enige zekerheid te zeg
gen, hoever mr Donker is gevorderd,
maar al puzzelend heeft men in Den
Haag de indruk gekregen, dat hij al
leen nog personen zoekt voor de porte
feuilles van Financiën, Verkeer en Wa
terstaat. Onderwijs en Buitenlandse Za
ken (eerste minister).
Het ziet er althans naar uit, dat de
formateur de volgende zetelverdeling
heeft opgemaakt:
Het historische slot Neubourg te
Gulpen in Limburg is als hotel
restaurant in gebruik genomen. Het
kasteel werd gebouwd in het begin
ran 1600. In 1811 kwam het in
bezit van graaf Oscar de Marchant
cl d'Ansembourg. Na de bevrijding
ran Zuid Limburg in September
19-14 was kasteel Neubourg het
hoofdkwartier van een Amerikaanse
legergroep totdat Duitsland capitu
leerde. Generaal Eisenhower en
kardinaal Spclmann vertoefden in
die tijd op het slot. Graaf R. de
Marchant et d'Ansembourg heeft in
een der bijgebouwen een Ameri
kaans oorlogsmuseum ingericht, dat
telkenjare door vele toeristen be
zocht wordt.
WEERBERICHT
Minder warm
De Bilt verwacht tot moreenavond:
Veranderlijke bewolking met enkele
olaatselitke buien waarvan vanavond
sommige met onweer. In het binnenland
'"deliik zwakke, overigens matige tot
Jril krachtige .vind in hoofdzaak tus-
5*n Zuid-West en Zuid Minder warm
overdag.
13 AUGUSTUS.
Zon op: 5.21 uur: onder: 20.08 uur
«aan op. 22.51 uur: onder: 15.46 uur
«oogwater te Katwijk te 8.31 en 21.04 u
nummer bestaat uit zes pagina's
Eritrea, eens de oudste Italiaanse ko
lonie, is als onafhankelijk gebied bij
het keizerrijk Ethioptë gevoegd. De
twee staten vormen nu samen een nieu
we Oost-Afrikaanse federatie. Het fede
ratieplan. dat is goedgekeurd door de
Verenigde Naties, voorziet in een re
gering van Eritrea met volledige be
voegdheden op binnenlands gebied. De
buitenlandse betrekkingen zijn voorbe
houden aan de federale regering.
Eritrea beslaat 129.000 vierkante ki
lometers en heeft een bevolking van
meer dan een millioen zielen. Er be
vinden zich nog ongeveer 17.500 Italia
nen in het land, hoofd zak! ijk in de
hoofdstad, Asmara.
Voor de tweede maal is uit de gevan
genis Peterhead te Aberdeen een in
breker ontsnapt, van wiens vakman
schap de Britten in de tweede wereld
oorlog gebruik maakten voor oorlogs
doeleinden.
In 1942 werd hij uit de gevangenis
ontslagen om commandos te onderwij
zen in het openen van brandkasten en
verscheidene malen werd hij achter de
vijandelijke linies neergelaten om
brandkasten met geheime Nazi-docu
menten te openen.
Na de oorlog trachtte hi) op het goede
pad te blijven, doch hij verviel weer
in zijn oude bezigheden en kwam in de
gevangenis terecht.
De diplomatieke vertegenwoordigers
van Amerika. Engeland en Frankrijk
hebben op het Sovjet-ministerie van
buitenlandse zaken te Moskou een nota
over Oostenrijk aan de Sovjet-regering
overhandigd.
P. v. d. A.minister-president (dr
Drees). Financiën (onbekend!. Justitie
(mr Donker), Landbouw (Mansholt).
Sociale Zaken (Suurhoff). Totaal 5
zetels.
K.V.P.: vice-minister-president en
minister van Binnenlandse Zaken
(prof. Beel). P.B.O., Middenstand en
Bezitsvorming (prof. mr v. d. Grin
ten), Wederopbouw en Volkshuisves
ting (ir. Kraavvanger). tweede minis
ter voor Buitenlandse Zaken (prof.
Beaufort). Onderwijs (onbekend). To
taal 5 zetels.
C.H.U.: Defensie (ir. Staf). Nieuw-
Guinea en de West (prof. Kernkamp).
Totaal 2 zetels.
A.-R. Partij: Economische Zaken
(prof. Zijlstra). Verkeer en Water
staat (onbekend). Totaal 2 zetels.
Partijloos: eerste minister voor Bui
tenlandse Zaken (mr Beyen, indien hij
althans gisteren de portefeuille niet
heeft geweigerd). Voor Verkeer en
Waterstaat wordt reeds enige tijd de
naam genoemd van dr W. F. van
Gunsteren (A.R.), directeur van de
Scheepvaartmaatschappij Damco, te
Rotterdam).
Het aldus samengestelde kabinet be
rust volkomen op gissingen, maar men
wil er mee aantonen, dat de formaitiepo-
•ging van mr Donker niet lang meer
hoeft te duren. En bovendien formeert
men een dergelijk kabinet op papier uit
een innerlijke drang, omdat het hóóg
tijd wordt, dat Nederland eindelijk een
nieuw kabinet heeft! Daarom is het
teleurstellend, dat de formateur gister
avond wederom een bezoek heef ge
bracht aan dr Drees. Dat duidt toch wel
op ernstige moeilijkheden....
Zuid-Afrika zal vrij worden
van blank gezag
..Over tien jaar zal de suprematie van
de blanken in Zuid-Afrika niet meer
bestaan,'' zo heeft dr Homer Jack. een
Amerikaans deskundige op het gebied
van rassenvraagstukken, na een studie
reis van vijf weken door de Unie in een
vraaggesprek te Kaapstad verklaard.
Naar zijn mening, zullen de niet-blan-
ken tegen die tijd niet alleen politieke
rechten hebben gekregen, maar zich ook
verzekerd hebben van de feitelijke lei
ding in Zuid-Afrika.
„De blanken zullen dan blij zijn, dat
er onder hen mannen zijn met een
vooruitziende blik, zoals Michael Scott,
die er voor hebben gezorgd., dat er geen
„zwart" nationalisme zal zijn, dat de
andere partij onderdrukt, zoals de blan
ken het thans hun tegenstanders doen",
aldus dr Jack.
Intussen is de eerste groep niet-1
blanken, die aan het begin van de cam- j
pagne van burgerlijke ongehoorzaam
heid waren gearresaerd, enige dagen ge
leden vrijgelaten. Een van hen. de
secretaris-generaal van het nationale
Afrikaanse congres, Slsoeloe, verklaarde
echter: „wij zijn allen thans meer dan
ooit besloten, de ketenen der onder
drukking te verbreken
Zondag z(jn te Kaapstad veertien
niet-blanken. onder wie vier vrouwen,
aangehouden, omdat zij hadden plaats
genomen in voor blanken bestemde
spoonvegcoupé's.
Zware ontploffing in
Oostzeebadplaats
11 DODEN
Het afgelopen weekeinde is in d(
Oostzeebadplaats Ahlbeck (Sovjetzone
een vrachtauto met gascylinders in di
lucht gevlogen. De chauffeur en zijn
vrouw, alsmede negen kinderen, die om
de auto heen stonden, zijn gedood. Ze
ventien kinderen en twee volwassenen
werden zwaar gewond.
Het gas ln de cylinders was bestemd
voor het vullen van kinder-ballons. Er
zou een feest gehouden worden ter ge-
genheid van het honderdjarig bestaan
van Ahlbeck. De feestelijkheden zijn
daarna afgelast.
Het parlement van Jordanië heeft gisteren ln een geheime buitengewone
vergadering de regering van de zieke koning Talal beëindigd en rijn zoon,
prins Hoessain, tot koning uitgeroepen.
Over de wijze, waarop het Jordaanse
parlement tot de troonswisseling be
sloten heeft, wordt nog het volgende
meegedeeld:
Na de terugkeer van Talal te Am
man benoemde de volksvertegenwoor
diging in een geheime vergadering een
commissie van drie senatoren en zes
afgevaardigden om medische rapporten
over de koning te bestuderen. Deze
commissie wees drie artsen uit Amman
aan. die op hun beurt de bevindingen
van twee Egyptische geneesheren bestu
deerden. De doktoren uit Amman kwa
men tot de conclusie, dat Talal tenge
volge van krankzinnigheid niet in staat
was te regeren. Hierop verzocht de re
gering het parlement aan de hand van
deze conclusie, de regering van koning
Talal te beëindigen en prins Hoessain
tot koning uit te roepen.
Het parlement besloot in een bijeen
komst. die zes uur duurde, dat een re-
gentschapsraad voor de nieuwe koning
zal optreden tot deze op 2 Mei van net
volgende jaar de 18-jarige leeftijd be
reikt zal hebben.
Koning Hoessain studeert aan de be
kende school van Harrow (Engeland).
Volgens vrienden is hij een beschei
den, rustige jongeman, die veel van
schermen en automobilisme houdt.
EX-KONING TALAL
Koning Talal, die thans is opgevolgd
door zijn zoon Hoessain is vaak „de een
zame prins" genoemd.
Overschaduwd door zijn energieke
vader, koning Abdoellah, had hij in zijn
Jeugd weinig gelegenheid, zich in de
kunst van het regeren te bekwamen,
aangezien hem vrijwel geen verant
woordelijkheden werden toevertrouwd.
Dit zou hebben bijgedragen tot de gees
tesziekte, die zich later bij Talal open
baarde in de vorm van vlagen van ach
terdocht en ernstige neerslachtigheid.
Talal is in 1911 te Mekka geboren.
Tien Jaar later werd hij kroonprins van
Transjordanië, toen emir Abdoellah tot
koning van dit land werd uitgeroepen.
Op 16-jarige leeftijd ging hij naar En
geland. waar hij 2 jaar de militaire aca
demie te Sandhurst bezocht. Na zijn
terugkeer trad hij verscheidene malen
als regent op bij afwezigheid van zijn
vader. Hierbij werd hem echter weinig
verantwoordelijkheid gegeven.
Toen koning Abdoellah vorig jaar
vermoord werd. vertoefde Talal in een
Zwitserse kliniek voor de behandeling
van zijn ziekte. Hij keerde in September
1951 naar Amman terug en legde enige
dagen later de eed af.
Kort daarop vertrok het koninklijke
gezin voor een reis naar Italië, Frankrijk
en Zwitserland. Op 18 Mei van dit jaar
vertrok Talal opnieuw naar Parijs, dit
maal op aanraden van zijn artsen. Drie
weken later werd het Jordaanse Huis
van Afgevaardigden bijeengeroepen ln
verband met een „ernstig slechter wor
den van de geestestoestand van koning
Talal". Op 4 Juni werd een „plaats
vervangende raad" van drie leden inge
steld om voor de koning op te treden. Na
een verblijf te Lausanne, waar hij te
vergeefs trachtte zijn echtgenote, ko
ningin Zain, en prins Hoessain te be
zoeken, keerde hij op 3 Juli naar Am
man terug, waar de bevolking hem een
groots welkom bereidde. Koningin Zain
vertoeft nog in Zwitserland.
Het bericht van de troonswisseling in
Jordanië ls te Londen met a lgemene vol
doening ontvangen. In de Britse hoofd
stad bestond na de moord op de bekwa
me koning Abdoellah enige ongerust
heid over de toestand in Jordanië.
De troonsbestijging van koning Hoes
sain betekent, dat de twee Hasjemieti-
sche koninkrijken. Jordanië en Irak,
zullen worden bestuurd door twee neven
die hun opleiding aan dezelfde Engelse
school hebben gehad. Volgend jaar zul
len belden, bij het bereiken van de 18-
jarige leeftijd, zelf het bestuur in han
den nemen.
De nieuwe koning vertoeft op het
ogenblik bij zijn moeder te Lausanne.
Daar werd hij ook op de hoogte ge
bracht van zijn koningschap.
Ook Generaal Ridgway
niet tevreden
DIENSTTIJD VAN 2 JAAR
De opperbevelhebber van de Atlan
tische strijdkrachten in Europa, gene
raal Ridgway, heeft op een persconfe
rentie te Parijs verklaard, dat de mid
delen van de Atlantische gemeenschap
„nog ernstig onvoldoende zijn wat be
treft bepaalde belangrijke aspecten van
haar verdediging".
Over de duur van de militaire dienst
plicht zei hij. dat deze in alle landen van
de Atlantische gemeenschap uniform op
twee jaar diende te worden vastgesteld.
De reden daarvoor was „het aantal en
de ingewikkeldheid van de moderne
wapens".
Heden zullen te Parijs deskundigen
van de zes landen van de Europese De
fensie Gemeenschap bijeenkomen, om
de kwestie van de twee-jarige dienst
tijd te bespreken.
België, het enige land waar de dienst
tijd van 24 maanden is ingevoerd en
waartegen stakingen en demonstraties
zijn gehouden, heeft verzocht de verga
dering te beleggen.
Koning Fredcrik van Denemarken,
die een geestdriftig beoefenaar is
van de kegelsport. volgt met ge
spannen aandacht de bal. welke hij
zojuist naar de kegels heeft gerold.
Deze foto werd gemaakt tijdens het
bezoekdat de Koning en zijn ge
malin aan Groenland brachten.
Bereid tot militair samengaan
met het Westen
Het hoofdkwartier van de Egypti
sche opperbevelhebber, generaal Na
guib. heeft premier Ali Maher ver
zocht, ingrijpende agrarische hervor
mingen waarbjj de landeigendom in
Egypte tot ongeveer 80 ha. wordt be
perkt, in te voeren.
De staat zal de overblijvende grond
overnemen en een schadevergoeding
uitkeren, die in termijnen binnen der
tig jaar zal worden voldaan. Er zal 3ti%
rente worden verstrekt. De koopsom zal
worden gebaseerd op de gemiddelde
waarde van de landbouwgrond in de
jaren 1937, 1938 en 1939. Op grond in
staatseigendom zal aan landloze boeren
worden verkocht op gemakkelijke voor
waarden. In elk dorp zullen coöperatie
ve verenigingen worden opgericht. Een
en ander is vervat in een wetsontwerp,
dat door het leger is opgesteld.
Ongeveer 500 rijke voormalige pasja's
zouden het meest van de 2 400000 ha
bouwland van Egypte bezitten. 2 mil
lioen personen bezitten gemiddeld onge
veer 0.16 ha ieder De landloze boeren
maken het grootste deel uit van de 20
millioen zielen tellende bevolking van
Egypte.
Generaal Naguib heeft voorts aan
verslaggevers verklaard, dat de mili
taire leiders in Egypte gaarne met de
Westelijke mogendheden willen sa
menwerken op het gebied van de de
fensie.
2jJ zijn van mening dat zij met
Groot-Brittannië, Amerika en Frankrijk
tot overeenstemming kunnen komen,
zonder dat de nationale aspiraties in ge
vaar komen.
De generaal! zei ook, dat er bij de
binnenlandse zuivering niet te zacht zou
worden opgetreden.
Het Egyptische kabinet heeft ver
schillende besluiten genomen van bin
nenlandse aard. Deze houden o.m.
diverse nieuwe benoemingen in.
Voorts is besloten 180.00 ton suiker
uit suikerproducerende landen in te
voeren in ruil voor katoen. Volgens een
nieuw rantsoeneringsstelsel zal elke in
woner van Egypte maandelijks 625 gram
ontvangen voor 7,5 piaster. De suiker
zal ook op de vrije markt verkocht wor
den voor 10 piaster per 1,25 kg.
De distributie van bakolie zal verlicht
en er zullen lagere prijzen voor groenten
vastgesteld worden.
Treinbotsing in Zwitserland
Vier personen rijn gistermiddag om
het leven gekomen bij een botsing tus
sen een personentrein en een goederen
trein nabij het Oostelijk station van
Interlaken.
Tien personen werden ernstig gewond.
De vroegere Messerschmidt vlieg
tuigfabriek te Bad Homburg heeft
een motor-riksja ontworpen, welke
plaats biedt aan een bestuurder en
twee passagiers.
De passagiers zitten naast elkaar
in de rijrichting van het open dric-
wielige voertuig. De bestuurder zit
op de achterplaats. De riksjb. die
'an licht metaal vervaardigd is.
wordt voortbewogen door een 150
cc tweetakt motor van 6.5 pk met
vier voetversnellingen. Het voertuig
je heeft een gemiddelde uursnel
heid van 55 km. De motor-riksja's
zullen hoofdzakelijk geëxporteerd
worden naar Azië en Afrika. Ook in
de Duitse badplaatsen zullen zij
gebruikt worden naast de taxi's.
