LEIDSCH DAGBLAD Conventies van Bonn in het Britse parlement Egypte terug naar normale toestanden Na vijf weken kabinetsformatie Mossadeq vraagt opnieuw uitgebreide bevoegdheden 91ste Jaargang VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1952 No. 27675 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.6.per kwartaal: t 0 47 per week Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir en Adm25041; Red. 21507 Hogerhuis aanvaardde ze reeds. De Britse minister van buitenlandse »aken. Anthony Eden, heeft in het debat over de conventies van Bonn in het Lagerhuis verklaard, dat uitstel van goedkeuring door het Huis de zaak van de vrede zou benadelen en dat dit noeh in Engelands, noch in Europa s belang zou zijn. De conven tie. aldus Eden. benadert onder de huidige omstandigheden bel meest een vredesverdrag met Duitsland. Hij geloofde niet, dat in Engeland, Frankrijk of de V.S. de wil bestaat de bezetting voor onbepaalde tijd te laten voortduren. Dit zou extremistische ele menten in Duitsland aanmoedigen en de enige kans om het land te herenigen verloren doen gaan. Het alternatief zou •en regeling op Sovjet-voorwaarden zijn, anders zouden er oneindig voortdurende onderhandelingen zijn, aldus Eden. Men diende op de ingeslagen weg voort te gaan om te vermijden dat de b«;rekkingen met Duitsland weer in een arlyke tegenstelling zouden ontaar den. Na Eden verklaarde de voormalige Isbourminister van defensie Emanuel Shmwell, dat het Huis werd gevraagd de conventies goed te keuren, voordat eelfs Frankrijk en Duitsland, de landen, die het meeste er bij betrokken zijn, dit gedaan hebben. Goedkeuring zou voortijdig zijn. Be langrijke kwesties aangaande financie ring, wapenproductie en de betrekkin gen met de Noordatlantische-ver- dragsorganisatie moeten nog worden geregeld, aldus Shinweil „Het zou on verstandig zijn twaalf Duitse divisies (e willen opbouwen, voordat de Fran sen er tien hebben." Met verwijzing naar verkiezingen in Duitsland zeide hij: „De huidige fede rale regering heeft geen mandaat om strijdkrachten op de been te brengen. Dit is geen onbelangrijke kwestie, het is een vitale." Richard Crossman (Labour) zeide, dat de Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken. Dean Acheson, druk up Eden had uitgeoefend om de con- ent les spoedig te laten goedkeuren. Eden wees dit van de hand, zeggende: it is onze eigen beslissing". Davies, liberaal, verklaarde, dat Frankrijk, dat in de eerste plaats be vreesd moest zijn voor een bewapend Duitsland, bereid was de overeenkom sten te aanvaarden en de eerste stap te doen om eenheid in Europa tot stand ie brengen. Het Hogerhuis heeft na afloop van een debat de regeringsmotie houdende goedkeuring van de conventies zonder Engelse industrie wijst looneisen af. De directies van de Britse machine- .jbneken hebben de eis van de vakver- tnigingen om het loon van 2.250.000 ar beiders met twee pond per week te ver leen verworpen. De vakverenigingen zijn aangesloten )il het invloedrijke verbond van arbei ders in de machine- en scheepsbouw- industrie. Soortgelijke eisen zijn gesteld voor igeveer een half millioen arbeidsters ri de machinefabrieken en 200.000 ar beiders bij de scheepsbouw. De betrok ken directies zullen op 6 Augustus ant woorden. Waarnemers verwachten, dat ook deze eisen zullen worden afgewezen. De fevraagde loonsverhoging zou de indus- Irie ongeveer 200 millioen pond per jaar kosten. In de afgelopen weken zijn de loon eisen van 1.300 000 spoorwegarbeiders, mijnwerkers en buschauffeurs eveneens ilgcwezen. stemming aangenomen, nadat een so cialistische motie, waarin goedkeuring voortijdig geacht werd, was verwor pen. Lord Pakenham, minister van marine in de Labour-regering, verklaarde, dat de oppositie van zijn partij (Labour) tegen de ratificatie van de conventies Bonn de positie van de Labour-par- tij voor lange tijd zou verzwakken. Een uitstel van de stemming over de ratifi catie tot het najaar zou de ratificatie weliswaar niet in gevaar brengen, doch haar kansen enigszins verminderen. Hij zou zich dan ook van stemming ont houden. Lord Pakenham waarschuwde er tegen, de Duitsers als spionnen te gebruiken. Men diende de Duitsers te overtuigen van de superioriteit van de geestelijke idealen van het Westen. Uitstel van de ratificatie zou de voor uitzichten op een uiteindelijke ver zoening benadelen. Hij werd door de conservatieven toe gejuicht. De labour-leider, Attlee. heeft ln het Lagerhuis een persoonlijke verklaring afgelegd, waarin hij Aneurin Bevan. de leider der radicale Labour-groep. ver wijt in het Lagerhuis mededelingen te hebben gedaan over gebeurtenissen in het kabinet van Attlee, waarvan hij toen lid was. Attlee zeide, dat het een algemeen er kende regel was, dat zulks nooit ge schiedde. Bij deze „openlijke contro verse" was „consternatie" onder de leden der Labour-fractie te bespeuren. Bevan, die even later binnenkwam, verklaarde, dat Attlee hem geen mede deling had gedaan van zijn plan, om deze verklaring ai te leggen. Bevan zeide in een persoonlijke ver klaring op Attlee's verwijt te zullen reageren. BESPREKINGEN OVER KASJMIR. De vertegenwoordiger van de Ver enigde Naties in Kasjmir heeft de Vei ligheidsraad een brief geschreven, waar in hij mededeelt, dat de regeringen van Pakistan en India overeengekomen zijn vertegenwoordigers te zenden naar een conferentie in Genève op ministe rieel niveau, welke 25 Augustus dal beginnen. Op de conferentie zal de kwestie besproken worden van de demi- litarlsatie van Kasjmir. Nederlandse vrouwen en kinderen ontvoerd. REGERING DRINGT AAN OP BEVRIJDING. Drie Nederlandse vrouwen en twee kinderen zijn Dinsdag in het gebied van Cheribon door een onbekende bende ontvoerd toen zij met een schoolbus, die enkele suikeronderne mingen exploiteren, van Cheribon naar de onderneming Sindang Laul terugkeerden. Het zijn de dames Jordans met kind, j Neyndorl met kind en mejuffrouw Windzant Volgens latere onbevestigendc berichten zouden een dame en beide kinderen Dinsdagavond op de onderne ming zijn teruggekeerd De bus werd aangehouden door geüniformeerde lie den. die de inzittenden bevel gaven de wagen te verlaten; de chauffeur mocht zijn weg vervolgen Van officiële zijde werd medege deeld, dat „de Nederlandse regering met ontsteltenis kennis heeft genomen van het bericht, dat Nederlandse vroti- j wen en kinderen in het Cheribonse werden ontvoerd. Aan de Iloge Com- missaris te Djakarta werd opgedra gen terstond de aandacht van de In donesische regering op dit betreurens waardige voorval te vestigen en aan le dringen op alle geëigende maat regelen ter bevrijding van de ontvoer den" (Ingez. Med.-adv.) Voor Vacanriekoopjes Wie veclit of ruzie maakt, komt voor de dorpsrechtbankzo luidt een der bepalingen voor de burgers van het Jongensdorp in Zaandam dat door 174 jongens is opgebouwd. Voor deze rechtspraak in de openlucht bestond veel be langstelling. Franse baggermolen in de lucht- gevlogen. VERMOEDELIJK 12 SLACHTOFFERS. De Franse baggermolen .Pas de Ca lais" Is voor de kust van Boulogne in aanraking met een mijn gekomen en gezonken- De kapitein en de eerste ma chinist zijn óm het leven gekomen. Tien andere opvarenden worden vermist. Vijf opvarenden liggen met verwondingen in het iekenhu:s He» ongeluk gebeurde vanochtend vroeg De .vhok van de ontploffmg was in Boulogne duidelijk voelbaar. De bag germolen zonk binnen enkele minuten. OP TEXEL.... DE BELGISCHE DIENSTPLICHT De Belgische minister-president. Van Houtte. heeft in een radio-toespraak naar aanleiding van de ongeregeldheden in het leger verklaard, dat algemeen erkend wordt, dat in de Europese ge meenschap eenheid moet heersen wat betreft oe lengte van de diensttijd. Bel gië had zijn internationale verplichtin gen. Andere landen, zoals Frankrijk en Italië hadden nog niet de tweejarige dienstplicht ingesteld en België drong er dan ook voortdurend op aan een over eenkomst in deze te bereiken. Hoe lang de uiteindelijke diensttijd zou worden, stond nog niet vast. Van Houtte ont kende. dat communistische provocaties in het spel zijn. Hij waarschuwde echter tegen provocateurs. De premier heeft een delegatie van het socialistische vakverbond ontvangen. Volgens het Brusselse blad „La Cité" heeft echter een ernstige en klaarblij kelijk voorbereide sabotage als gevolg gehad, dat 30 vrachtauto's niet meer konden rijden. Men had suiker in de benzinereservoirs geworpen, waardoor meer dan 5000 liter benzine werd ver nield. Verschillende veiligheidsmaatre gelen zijn getroffen om een herhaling van dusdanige gebeurtenissen te voor- j komen. FRANCO-SPANJE INGESCHAKELD. i De commissie voor collectieve maat regelen der V. N. heeft besloten de Spaanse regering te verzoeken, welke stappen zij kan nemen ingeval van sanc ties tegen een toekomstige agressor. Mexico en Joego-Slavië protesteer den tegen deelneming van Franco- Spanje. Daar zij echter niet willen aan dringen op het houden van een stem ming. zal een desbetreffend schrijven aan de Spaanse regering worden ge richt. Wafd handhaaft onverzoenlijke politiek. Generaal Mohamed Naguib, de lei der van de Egyptische staatsgreep, heeft na een onderhoud met premier Aly Maher verklaard, dat de strijd krachten zich heden uit de straten van Caïro en Alexandrië zullen terug trekken en de veiligheid van de staat verder zal worden overgelaten aan de regering. De generaal heeft voorts gezegd, dat het leger „op het ogenblik in eigen gelederen een radicale zuivering uit voert". Hg verwacht, dat „alle Egyp tische partijen en de overheidsdien sten zichzelf algeheel en zonder uit stel of aarzeling eveneens zullen zuiveren". Tevens is de Inhoud van het ultima tum gepubliceerd, dat generaal Naguib Zaterdag 26 Juli koning Faroek over handigde en waarin hij „namens de strijdkrachten en het volk" eiste, dat Faroek dezelfde dag voor twaalf uur 's middags zou aftreden ten behoeve van kroonprins Ahmed Foead en dat Faroek voor 18 uur het land zou ver laten. Faroek werd in het ultimatum „ver keerde behandeling van staatszaken, verwaarlozing van de grondwet en verontachtzaming van de veiligheid en het welzijn van het volk" verweten. Voorts werd verklaard, dat Faroeks houding „verraders en omkopers had aangemoedigd bij hem bescherming te zoeken en zichzelf ten koste van arme, hongerige mensen te verrijken". „Al deze tekortkomingen waren weerspie geld in de Palestijnse oorlog en het wapenschandaal, dat daarop volgde". Ook werd gerept van de „inmenging van Faroek in het onderzoek naar het wapenschandaal, waardoor het ver trouwen in de rechtsbedeling was ver nietigd". De WafdpartJJ heeft in een verkla ring, die haar politiek onder het nieu we regiem schetst, verklaard, dat niet met Engeland moet worden onderhan deld voordat de Britse troepen uit Egypte zullen zijn teruggetrokken In de verklaring wordt geëist: eenheid van de Nijlvallei, te bereiken door een vrije volksstemming in Soedan; ver werping van het Westelijke plan voor de verdediging van het midden- Oosten; versterking van de Arabische liga en het Afrikaans-Aziatische blok. Op het gebied van de binnenlandse politiek eist de partij grondwetsher ziening om de macht van de vorst in te perken en de regering verantwoor delijk te maken aan het parlement. De partij dringt aan op afschaffing van de koninklijke voorrechten om het parle ment te mogen ontbinden of regerin gen te ontslaan, die het vertrouwen van het parlement genieten en ver klaard wordt, dat de koning niet dient te worden toegestaan zich in de afwik keling van staatszaken te mengen. De Wafd eist voorts afschaffing van de politieke politie, opheffing van d( staat van beleg en van de censuur. D< partij verklaart zich voorstander var grote hervormingen op sociaal en on derwijs gebied en van wetswijzigingen om maximum exploitatie van de mine rale rijkdom van het land aan te moe digen en de levensstandaard van Egyp tische boeren te verhogen. Bijzondere aandacht wordt in de verklaring be steed aan de strijdkrachten en ge vraagd wordt om meer soldaten, betere oefening en moderne uitrusting. Voorts vraagt de Wafdpartij om een zuivering van de overheidsdiensten. Op de top van het ka teel de St. van de voor-vaderen uit het Huis Eutrope bezichtigt H. M. de Konin- van Oranje, in de overblijfselen van het kasteel I Een uiterst moeilijke situatie (Van onze parlementaire redacteur). Vandaag is het precies vijf weken geleden, dat de eerste opdracht werd gegeven voor het formeren van een nieuw kabinet na de verkiezingen. De politieke toe stand. waarin thans de kabinetsformatie moet worden opgelost, is uiterst moeilijk, ook als men met wat fantasie in de toekomst kijkt. De eerste formatiepoging (van dr Drccs) is mislukt, omdat de A.R. geen ministerszetel kon krijgen in de sociaal- economische sector. De tweede poging (van dr Beel) is mislukt omdat de P. v. d. A. er bezwaar tegen heeft dat dr Drees geen minister-president zou worden. Dat betekent dat er weinig perspectief zit in eventuele verdere pogingen van dr Beel de vorming van een kabinet eventueel een extra-parlementair kabinet in hij zelf minister-president zou zijn. Hij zou altijd ook na het optreden van het kabinet in het parlement stuiten op tegenwerking van de P. v. d. A. cn in ernst zullen maar heel weinigen de P. v. d. A. in de oppositie willen drijven. De toestand is echter voor ledereen, uiterst moeilijk. Voor het verkrijgen van medewerking van de P. v. d. A. is het nodig, dat dr Drees, de overwinnaar bij de stembus, weer minister-president wordt. Maar na de weigering van de P. v. d. A. om mede te werken aan de for- matie-Beel. de weigering ook om enig offer te brengen, zou hij minder mede werking ondervinden dan waartoe men aanvankelijk bereid zou zijn geweest. Bovendien staat het nu wel vast, dat het niet mogelijk is een kabinet te vormen dat steunt op de P. v. d. A., K.V.P, A.R. en C.H.U. Na zijn eerste opzet voor een kabinet, •aarin hij zelf minister-president zou orden, kan dr Beel moeilijk hoewel het niet uitgesloten is alsnog een kabinet formeren, waarin hij een onder geschikte positie zou innemen Zoals de kaarten nu liggen, is de situatie voor dr Beel, zoals hij zelf heeft gezegd, uiterst moeilijk. Hij heeft reeds een lastig verleden als formateur. Ex-koning Faroek: Niet zo gemakkelijk koning te zijn. NIET MEER RIJK Ex-koning Faroek van Egypte heeft een verklaring aan de pers voorgelezen. Hij zei, dat het niet zo gemakkelijk is als sommigen denken om koning te zijn. De verbanning geldt alleen hemzelf. Zijn vrouw en kinderen kunnen vrij naar Egypte terugkeren als zij dat wen sen. Faroek weet nog niet. waar hij zich zal vestigen. Alleen niet „achter het IJzeren Gordijn". Het gezelschap zal vermoedelijk enkele maanden op Capri blijven. „Ik heb vier kinderen, die aan genaam bezig moeten worden gehouden. Zij dragen geen schuld aan het gebeur de. Mijn gezin is het enige koninkrijk dat ik nog bezit". „Wij gaan een kleine vacantie houden en het is mijn eerste sinds de dag dat ik koning werd niettegenstaande de dingen, die soms van mij gezegd wor den". aldus Faroek. „Zelfs op mijn huwelijksreis heb ik mij voortdurend met staatszaken beziggehouden". „Ik ben niet rijk meer. Het is niet waar dat ik een fortuin uit Egypte heb meegenomen of ergens verborgen heb. Wij zullen zeer. zeer eenvoudig leven. Ik weet dat sommigen uwer ongelovig zul len glimlachen, maar u moet bedenken, dat iemand, die aanzienlijk minder heeft, dan waaraan hij gewoon is. zich arm voelt. Naar de maatstaven van de zeer armen ben ik nog te benijden. Ik hoop dat het van nu af aan afgunst zonder bitterheid zal zijn. Myn vrouw en ik zijn niet verbitterd over het ge beurde. want wij weten dat wy nog rijk zijn. VAN BUNKER TOT SNELBUFFET.. WEERBERICHT Onweersachtig. De Bilt verwacht tot Zaterdagavond: veranderlijke bewolking met enkele re gen- of onweersbuien, maar overdag °°k nu en dan opklaringen. Zwakke tot matige wind uit Zuidelijke richtingen, weinig verandering in temperatuur. 'Opgemaakt te 10 uur). 2 AUGUSTUS Zon op: 5.03 uur: onder- 20,28 uur. Maan op: 18.33 uur; onder: 0,07 uur. Hoogwater te Katwijk te 11,29 uur. Hit nummer bestaat uit 10 pagina's Macht van de sjah bekort. In een bij de Kamer ingediend wets ontwerp vraagt de Perzische premier dr Mossadeq „de uitgebreidste bevoegdhe den" voor de uitvoering van zijn pro gram. De Kamer heeft twee dagen ge leden dit program al met grote meer derheid van stemmen goedgekeurd. Het omvat herziening van de kies wetten, de rechterlyke macht en het onderwijs en verbetering van de levens omstandigheden van het volk. De aan vullende middelen zouden moeten wor den verkregen uit verlaging der rege ringsuitgaven, belastingverhoging en de verkoop van olieproducten. In een radio-uitzending ontkent de Perzische regering, dat de premier de Engelsen zou hebber, voorgesteld het oliegeschil aan arbitrage te onder werpen. Het wetsontwerp wordt met spoed be handeld Als het aangenomen wordt, krijgt de regering gedurende zes maan den wetgevende bevoegdheid, zodat zij in dringende gevallen niet op de goed keuring van de Kamer behoeft wachten. Volgens het regeringsgezinde blad „Bachter Embroez" zijn de sjah en de premier overeengekomen, dat alle be sprekingen tussen de sjah en buiten landse diplomaten ln de toekomst slechts met de goedkeuring van de regering gehouden mogen worden. De aanbieding van geloofsbrieven, al dus het blad. zóu voortaan door het mi nisterie van buitenlandse zaken geregeld worden en slechts mogen geschieden in tegenwoordigheid van de minister van buitenlandse zaken. Parlementaire cf politieke Perzische leiders zouden een audiëntie mogen hebben op verzoek van de sjah. Andere hooggeplaatste persoon lijkheden zouden slechts in audiëntie ontvangen mogen worden met de toe stemming van de premier. Tot nu toe werden de audiënties uit sluitend geregeld door de minister voor hofaangelegenheden De minister wordt door de sjah zelf benoemd In de laatste dagen gaan er in het parlement stemmen op, om deze benoeming aan parlementaire goedkeuring te doen on derwerpen. Naar verluidt zou de sjah Imet deze wens ingestemd hebben. In het gerestaureerde Nederlands Postmuseum te Den Haag wordt een belangwekkende tentoonstelling gehouden ..Honderd jaren Rijkste legraaf". Tol de inzendingen op deze ten toonstelling behoort een electriseer- machine uit het jaar 1729. Met dit toestel ontdekte Stephen Gray het onderscheid tussen geleidende en niet geleidende stoffen, welke ont dekking van zo grote betekenis werd voor de ontwikkeling van het telegraaf-wezen. ONDER WIENS LEIDING? In brede kring wordt daarom thans weer gesproken over de vorming van een extra-parlementair kabinet, dat tot stand komt zonder ruggespraak met de partijen, maar dat toch moet kunnen rekenen op een zeker vertrouwen in het parlement door de personen en daden van het kabinet. De vraag is echter nog steeds: onder wiens leiding zou een der- gelyk kabinet moeten staan? Dr Drees kan door zijn houding bij zijn formatiepoging niet aankloppen in VVD-kring voor een minister om daar door te mogen rekenen op welwillend heid in het parlement van WD-zijde. Een ander dan dr Drees en dan denkt men weer aan prof. Romme zou dus voor hem het kabinet moeten vormen indien, na de mislukking van het vier-partijen kabinet, gestreefd zou moeten worden naar een zo breed mo gelijke nationale concentratie. Maar voor het verkrijgen van een welwillende houding van de WD. zou dan misschien ook het ontwerp-regeringsprogram moe ten worden herzien. En dan moet ook het probleem worden opgelost van het al of niet opnemen in het kabinet van vakbondsbestuurders. MOGELIJKHEDEN STEEDS KLEINER Men ziet dus dat ook bij verder voor uitzien de situatie uiterst moeilijk is en dat nog heel wat problemen moeten worden opgelost. Dan dringt en dwingt steeds meer de tijd. Dan wordt men ge- dwonge-i principiële oplossingen, die toch niet te verwezenlijken zijn. te laten varen en „een kabinet" te accepteren, dat het mmst in stryd is met de verkie zingsuitslag. Het is mogelijk dat het peinzen van dr Beel nog enig resultaat oplevert en dat hij nog poogt een extra-kabinet te vormen, al zal hy daarvoor toch wel eerst de fractieleiders weer willen raad plegen. Dat kost weer tijd en als hij niet slaagt worden de mogelijkheden steeds kleiner. Dan gaat nóg meer de tyd drin gen. En er móet tenslotte een kabinet* komen. Het is ook mogelijk dat dr Drees pro beert het vier-partyen kabinet, dat hy voor ogen had, te vormen zonder de instemming van de vier partijen. Dat betekent dan in feite dat hy voor justi tie en verkeer en waterstaat twee anti- revolutionnaire ministers moet trachten te vinden, die zich losmaken van hun party. Het is een mogelykheid, maar de praktyk zou moeten leren of hy kan slagen. WAT NU? In ieder geval weet men nu wel dat het niet mogelyk ls een parlementair vier-partijen-kabinet te vormen; dat ook een kabinet op de basis van P. v. d. A. en K.V.P. niet wordt gewenst en dat een herstel van de rechtse coalitie iK.V.P., AR. en C.H.U.) al of niet met de V.V.D.. niet zou passen bij de uitslag van de verkiezingen, terwijl bovendien de K.V.P. zeer zeker de P. v. d. A. niet ln de oppositie wil dringen, omdat zy dan waarschijnlijk nóg meer van haar aanhang zou verliezen. Als dr Beel dus beslui* zyn opdracht terug te geven, is waarschijnlijk de beste oplossing da prof. Romme of een ander weer een kabinet formeert voor dr Drees: als nationale figuur aan het hoofd van een nationaal ka binet. Het zou waarschijnlijk het meest kloppen met de verkiezingsuit slag. al zal zeker niet iedereen er tevreden mee zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1