Zeeliospitium
gemoderniseerd
te Katwijk
en uitgebreid
Werk van vijf jaar kostte meer
dan anderhalf millioen
Nieuw Guinea biedt goede
toekomst aan wilskrachtige
Nederlanders
Komt er schaarste aan varkens?
zaterdag 7 JUNI
Thans plaats voor 350 patiënten
Het in 1908 opgerichte Rotterdams z eehosplllum te Katwijk aan Zee heeft
sinds 1947 in het teken gestaan van nieuwbouw en herinrichting. In deze vijf
jaar Is de instelling gemoderniseerd, is de doelstelling uitgebreid doordat thans
ook volwassenen kunnen worden opgenomen, en is de opname capaciteit uitge
breid tot niet minder dan 350 patiënten, terwijl de onderwjjs-outillage is ver
beterd.
Gisteren werd deze nieuwbouw en
modernisering, waarmee ln totaal een
bedrag van f. 1.700.000.— gemoeid was,
officieel ln gebruik genomen, hoewel de
betrokken afdelingen onofficieel reeds
geruime tijd successievelijk in dienst
kwamen. Gisteren vermeldden wij reeds
de optimistische woorden van de Staats
secretaris voor de Volksgezondheid, dr p.
Muntendam ten aanzien van de stand
en het perspectief van de tuberculose
bestrijding. uitgesproken tijdens de of'
ficiéle openingsrede.
Eerste spreker was de voorzitter van
het stichtingsbestuur, mr F. van
Raalte uit Rotterdam. Deze bracht
dank aan allen, die in de loop
der jaren hun krachten aan het Zee
hospitium hebben gegeven, o.m. tijdens
de moeilijke periode van de evacuatie
gedurende de oorlog naar Paterswolde
en de terugvoering naar Katwijk. Het
personeel heeft het tüdens de verbou
wingen en nieuwbouw van de laatste
jareh zeer moeilijk gehad, doch heeft
deze moeilijkheden door geestdriftige
arbeid overwonnen. Spreker gaf vervol
gens een overzicht over doel en ontwik-
kelmg van de inrichting, die in 1908
door Koninginmoedcr Emma geopend
werd en sinds 1915 door een zelfstandige
stichting wordt geëxploiteerd, met be
houd van het nauwe contact met de
Rotterdamse Vereniging tot Bestrijding
der Tuberculose.
Begonnen werd met ongeveer 70
patiënten, in 1914 waren dit er reeds
130, waarvoor plaats kwam door de
stichting van het paviljoen aan zee. Na
de eerste wereldoorlog liep het aantal
patiënten op tot ongeveer 200.
Onmiddellijk na de re-evacuatie uit
Paterswolde na de bevrijding werden
opnieuw uitbreidingsplannen gemaakt
die onder leiding van het architecten
bureau Kranyvanger te Rotterdam
thans tot voltooiing zijn gebracht. Deze
veranderingen omvatten modernisering
van patiëntenverblijven en woongele
genheid voor het personeel benevens de
verdere accommodatie, terwijl voorzien
werd in een nieuw keukengebouw en
een vijftiental lsolotleboxen voor qua
rantaine van de opgenomen kinderen.
Dit plan, ten dele uit een door het Rjjk
gegarandeerde lening, doch hoofdzake
lijk uit eigen middelen bekostigd, kwam
geleidelijk tot stand. Het aantal patiën
ten behoefde tijdens de verbouwing niet
te dalen, kon zelfs geleidelijk worden
uitgebreid.
PERSONEELS-TEKORT
Thans zijn ongeveer 290 patiënten
aanwezig, terwijl de volledige capaci
teit 350 bedraagt. Dat dit aantal nog
niet werd bereikt is helaas nog steeds
te wijten aan het te geringe aanbod
van nieuw personeel, speciaal van
leerlingverpleegsters. Hopelijk zal de
thans comfortabeler huisvesting en
de ruimer recreatiemogelijkheden
hierin verbetering brengen.
Thans Is er plaats voor 180 kinderen
in het hoofdgebouw. 60 vrouwen en
40 mannen In het paviljoen en de
bijgebouwtjes, terwijl nog 70 plaatsen
In de Zweedse paviljoens naar be
hoefte voor volwassenen of kinderen
kunnen worden bestemd.
Reeds van de aanvang af werd onder
wijs aan de kinderen gegeven, dat eerst
in 1960 bu K.B. speciaal werd geregeld
en erkend als buitengewoon lager onder
wijs. Het onderwijzend personeel kon
toen tot 11 krachten worden uitgebreid,
terwijl 8 kleuterhelpsters bU de kleintjes
op de zaal werken.
ISOLATIEMOGELIJKHEID
Hoofdzaak bU de verbouwing was de
vervanging van de grote zalen door
complexen kleinere, met de mogelijk
heid deze le kunnen isoleren bij het
optreden van een of andere Infectie
ziekte. Deze kleine zaaltjes kunnen
als geheel zelfstandige eenheden ge
bruikt worden.
Zowel de medische outillage werd
verruimd en verbeterd, als het huishou
delijk gedeelte gemoderniseerd. Een
nieuw keukengebouw kwam tot stand
en de vrijkomende oude ruimten boden
plaats voor conversatiekamer voor het
personeel en recreatiezaal voor de pa-
tiénten.
De verbouwing cn vernieuwing kostte
f. 1 700 000.—. ten dele bekostigd uit het
niet onaanzienlijke kapitaal van de
stichting, ten dele uit een lening van
f 870.000 die in 40 Jaar moet worden
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN:
Marlnus, z van C. van Drlel en N de
Eru'jn. Gcrrltle Elisabeth. d un G Knot-
Sleilier. Jannetje.
-
Ronald Gustaaf.
man Alexand-r. z. van Jhr JAP Backer
en E. Y, E. G Loeb; Robbert Bertram,
van J. B. van Saters en H. J, Bertram:
van W. van DuUn en C. Rem-
a. van B. Smits
afgelost. Veel medewerking is onder
vonden van minister Joekes en diens
ambtenaren.
Na deze toespraak hield dr Munten
dam zijn gisteren reeds vermelde ope
ningsrede. waarna de genodigden de
vernieuwingen in ogenschouw namen
en o.m. kleine tentoonstellingen be
zichtigden van foto's van de oude en
nieuwe toestand benevens van het wel
fare-werk van de vrouwelijke patiënten.
Het nieuwe keukencomplex van het
Zeeliospitium, in de eetzaal waar
van gisteren de officiële ingebruik
neming van de vernieuwingen plaats
vond.
WIE ER WAREN.
Onder de genodigden bevonden zich
o.m mr C. D Tukker, erevoorzitter, mr
H. van Maancn, secretaris, mr Meertens,
penningmeester, mevr. M. Woldringh
van der HoopAndre de la Porte. mr
Schorer en prof. dr E Gorter, allen
leden van het bestuur van de Stichting,
de vorige voorzitter mevr. S M. B. Hal-
bortsma, de geneesheer-directeur dr E.
H. J. Warns, diens voorgangster mevr.
J. van DorpBeuker Andrae, de direc
trice mevr. S. van Duyl. de eerste genees
heer dr D. Hinrich, burgemeester Wol
dringh van der Hoop. wethouder Kleen
en gemeentesecretaris Boekhoven van
Katwijk, dr A. in 't Veld. inspecteur van
de volksgezondheid, de architecten,
plaatselijke predikanten, de heer H. v.
d, Maaden, hoofd van de zeehospitium-
school. en de hoofdzusters cn hoofden
van dienst.
(Foto L.D.'Van Vliet)
Laatste Berichten
Onveiligheid in West-Java
toegenomen
De terreuer in West Java is gedurende
het eerste kwartaal van 1952 toegeno
men in vergelijking tot het laatste kwar
taal van het vorige jaar. De corres
pondent van Aneta te Bandoeng ont
leende aan een officieel rapport om
trent de veiligheid ln dit gebied enige
cijfers:
423 personen werden ln de eerste
dne maanden van 1952 vermoord tegen
414 in het vierde kwartaal van 1951.
Het aantal ontvoeringen bedroeg reap.
55 tegen 33 mishandelingen 176 tegen
46. rampokgovaillen 6192 tegen 3244.
Een verbetering valt te constateren
met be'rekking tot de evacuaties en de
brandstichtingen. In het eerste kwartaal
van 1952 werden ruim 11.000 nieuwe
geèvacueerden geregistreerd tegen ruim
52.000 in het laatste kwartaal van het
vorige Jaar.
Het aantal brandstichtingen daalde
van rond 4000 tot 3000. De schade als
gevolg van de activiteit van benden
steeg ran 7,3 mllloen roeplah tot rp
9,9 millioen.
Het officiële rapport besluit met de I
mededeling, dat ln het Chertbonse m
de laatste tijd de toestand aanzienlijk i
is verbeterd.
De Amerikaanse economische
hulp voor Europa
nederland krijgt
vermoedelijk 24 millioen
dollar minder
De aanzienlijke verlaging ran de Ame-
rikaarue hulp voor hetb ultenland in
1952 53. waartoe een commissie van de
beide huizen van het Amerikaanse con
gres heelt besloten, zal een volledige
herziening van het oorspronkelijke plan
der Amerikaanse autoriteiten voor de
verdeling van de hulp noodzakelijk ma
ken. zo schrijft de correspondent te Pa
rijs van de „Financial Times".
Engelands aandeel ln deze Amerikaan
se economische hulp. dat oorspronkelijk
was vastgesteld op 590 millioen dollar,
zal waarschijnlijk met ongeveer 30 pro
cent tot 413 millioen dollar worden ver
laagd. In Amerikaanse kringen te Pa
rijs gelooft men eohter met het oog op
de grote betekenis van Engeland voor
de verdediging van het Westen en de
zeer grote bewapeningsinspanningen van
dit land. dat de herziening van de ver
deling wellloht in ^et voordeel van Enge-
Wanneer de economische hulp voor
dc verschillende landen ongeveer in
dezelfde mate wordt verminderd, zal
Nederland vermoedelijk een bedrag
van 56 millioen dollar ontvangen, ver
geleken met een bedrag van 80 mil
lioen dollar, dat de Amerikaanse re
gering oorspronkelijk voor Nederland
had willen bestemmen.
De hulp voor Frankrijk zou dan ver
laagd worden van 420 millioen tot on
geveer 295 millioen dollar en de hulp
aan Duitsland van 160 millioen tot circa
110 millioen dollar.
radio- en televisie-contract
voor pia beck.
De Nederlandse jazz-pianistc Pia
Beek heeft, na een bezoek van 6 weken
aan de Ver. Staten, een radio- en tele
visie-contract voor 40 weken In New-
York gekregen.
Pia Beek is gisteren van New-York
met de Nieuw-Amsterdam" naar Ne-
dorland vertrokken. ZU zal in November
naar do nieuwe wereld terugkeren.
'kinderverlamming in sittard.
I Een jongetje uit Susterrn gestorven.
In Sittard en enkele omllgzende plaat
sen hebben zich gevallen van kinder.
Dr P. Muntendam spreekt de ge-nodigden toe.
71-jarlge wereldreizigster en
cineaste sprak in Oegstgeest
Voor de Nationale Vereniging voor
Nederlandse Volksplanting in Nteuw-
Gulnea, de Neving, hield mej. a. B.
LAndberg gisteren in het Witte Huls te
Oegstgee.st, voor een bevredigend aantal
aanwezigen, een lezing over dit gebied,
terwijl zi| haar eigen films vertoonde
waar z(| eon explicatie bU gal.
Zij werd ingeleid door ir J. H. Schijf-
sma die de goede kansen besprak voor
Nederlandse Volksplanting in dit land.
Hif wees op de taak en de doelstel
ling van de Neving en vertelde hoe
verkeerd Nieuw Guinea was beoordeeld,
soms door mensen, die er niet geweest
zUn. Vaak is beweerd, dat er vrijwel
geen kans zou bestaan om te slagen
voor hen. die uit Europa daarheen zou
den gaan. Me3r en meer komt men even
wel tot het Inzicht dat de hinderpalen
geenszins onoverkomenlljk zijn. De ma
laria zou wel de grootste hinderpaal
zUn. doch vaststaat, dat er grote ge
bieden zlln, vooral ln de bergstreken,
waar geen malaria heerst. Ook het in
zicht tav. de bodemgesteldheid is her
zien. Van de bossen is gezegd, dat geen
exploitabel hout aanwezig Is. doch dit
is wel terdege aangetroffen. Er zpn dus
ongetwijfeld belangrijke perspectieven
Tal van bedrijven in Nederland zouden
gebruik kunnen maken van grondstof
fen. die Nw-Gulnea leveren kan. De
heer Sohllfsma besloot zijn inleiding
met de opwekking tot stichting van een
afdeling der Neving voor Leiden en
omstreken.
Nadat het volkslied vanN'.euw-Guinea
ten gehore was gebraoht kwam mej.
Landberq aan hot woord, die op boclon-
de en geestige wijze van lmar reis ver
telde en een beschrijving gaf van do
door haar ondernomen tochten. Deze
71-Jarige cineaste en wereldreizigster
verklaarde, dat h. i Nw.-Guinek een
fascinerend en rjjk land is. waar een
goede toekomst ligt voor Nederlanders
met wilskracht, moed en doorzettings
vermogen. mensen zoals zil ze aantrof
van prima geha te. mannen en vrouwen
om trots op te zijn.
voor het werk van zending en missie
Ir Schijfsma besloot deze avond be-
t ju met een dankwoord aan 'mej,
Landberg, met de opwekking om eraan
mede le werken dat de Nederlandse vlag
boven dit land blijft wapperen.
Ter gelegenheid van dc viering van I plaatsvond, werden de geldenbij-
het 50-jarig bestaan van het Cen- eengebracht door de twaalf Ge-
traal Genootschap voor Kinder- westelijke Comité's". officieel over-
herstellingsoorden cn Gezondheids- gedragen aan de Penningmeester
kolonies, welke Vrijdag in het van het Hoofdbestuur door kinderen
Koninklijk instituut voor de Tropen I in provinciaal costuum.
Geringe vraag naar rundvee
(Van onze deskundige medewerker).
Het ziet er naar uit. dat de nog altijd
heersende varkenspest onze varkens
stapel dermate heeft ingekort, dat er in
de naaste toekomst grote moeilijkheden
zullen ontstaan om de bacon-leverantles
aan Engeland op de huidige voet te
kunnen volhouden. Momenteel is het al
zeer moeilijk om aan „zouters" te komen
want de beroepsmesters hebben, met
ziekte onder de varkens al lange tijd
zulke stroppen gekregen, dat men de
zaak of belangrijk heeft moeten In
krimpen, of er geheel mee ls op moeten
houden. Het ligt voor de hand dat de
zwaarmesterij hiermede niet in mindere
mate werd getroffen, zodat ook in deze
sector al een merkbare schaarste zich
doet gevoelen.
De aanvoeren lopen dan ook regel
matig terug, waardoor de varkensmarkt
een nogal stevige prijsverhoging te zien
geeft.
5-Jarig
jongetje uit Sus te ren, dat ln het zieken-
VOORSCHOTEK
Zelfstandige afdeling van
Het Rode Kruis opgericht
Sedert korte tijd heeft deze gemeente
weer een afdeling van het Ned. Rode
Kruis en naar wy vernemen zal dit een
zelfstandige afdeling zijn geen on
derdeel van Leldschendam. zoals tot
ausr/er. Binnenkort wordt een vergade-
nng gehouden, waarin een definitief
bestuur gekozen wordt. Voorlopig fun
geert als voorzitter burgemeester C. J.
v. d. Hoeven en als secretaris de heer
A. Oostertaan.
Aangezien in deze gemeente reeds een
flink aantal leden ls en liwee E HS.O.-
verenlgingen hun volle medewerking
aan het Rode Kruiswerk hebben toege
zegd. zijn er voldoende waarborgen voor
de levensvatbaarheid van een zelfstan
dige afdeling. Gestreefd zal worden
naar de vorming van een plaatselijke
Rode Kruis-colonne van helpers en
helpsters. Een dergelijke colonne kan, in
geval van rampen, onmiddellijk ln
team-veiband hiuip bieden aan de ge
troffenen.
Wanneer men nagaat wat de afdeling
EHJ.O. van de Ned. Vereniging heeft
gedaan ln de Meidagen van 1940 en ge
durende de jaren 1940—1945. na lucht
aanvallen en bombardeimenten, o.a. na
bij de Vink, Veurscweg enz., dan mer.en
wij te mogen zeggen, dat aan de hulp
verlening niets ontbroken heeft en vele
werkende leden met gevaar voor eisen
leven hulp verleenden of gewonden ver
voerden naar een ziekeninrlchtlng in
een naburige gemeente. Men deed dit
zonder uniform en zonder enige vergoe
ding. alleen gewapend met een verbsnd-
tronwnel en soms een draagband of
wlite vlag met oranje kruis, die dan op
het wegdek werd uitgespreid Deze men-
De vleesvarkens zijn ln enkele weken
van f. 2.45—f. 2.47 naar f. 2,62—f. 2.65
en reeds nog een paar cent hoger geste-
rn. terwijl de zware of spekvarkens van
2,40— naar f. 2.60 en hoger zijn op
gelopen per kg. geslacht gewicht, ter
wijl thans op levering al weer hogere
prijzen moeten worden geboden om
aan slachtrijpe varkena te komen.
Per levendgewicht werd van f. 2.16
tot f. 2,25, en voor de fUne zeugen van
f. 2,00 tot f. 2,10 besteed per kg- en
overal werd zeer vlug verkocht.
Het magere fok- en mestmateriaal is
eveneens duur, maar het risico van
ziekten houdt hier de kooplust terug.
Wel wordt veel gedaan om de ziekte te
bestrijden en worden de marktterreinen
geregeld ontsmet, doch desondanks
houdt de epidemie aan. De varkens
houderij komt dus lelijk in bet gedrang.
Van het rundveefront la weinig
nieuws. Het is hooitijd, dus la de vraag
zeer gering. BU korte aanvoeren kon
den de prUzen van vorige week zich
echter vrywel handhaven, maar er ging
heel weinig om. Ook in het Jonge fokvee
was de stemming flauw.
Het slachtvee kon echter behoorlijk
goed worden geplaatst. Prima kwaliteit
was vrij schaars, maar deze was ln
verhouding toch niet duurder dan da
2de en 3de soorten. Besteed werd vanaf
f- 2,75f. 3,25 per kg. geslacht gewicht.
De inferieure koelen gemiddeld f. 2.50
-f. 3,60, stieren f. 2,70-f. 2.90 per kg.
Vette kalveren werden ook goed ver-
zlch weer moellUkheden voor met de
export niar Frankrijk. Na Woensdag
deed FrankrUk de grenzen toe voor alle
vleessoorten en naar verluid zal men
slechts op licenties weer toelaten.
Intussen loopt het met de betalingen
ook weer zeer traag. Sommige expor
teurs hebben nog vorderingen vanaf
April! Deze week zijn er aan de slacht
huizen weer vrU veel Deense koelen
geslacht, waarvan het grootste deel
naar FrankrUk werd uitgevoerd, doch
ook dit is weer vastgelopen.
De nuchtere kalveren werden bU aan-
merkelUk kleine aanvoeren overal vlug
verhandeld, met hogere prUzen. f. 1,40
f. 1,50 per kg. levendgewicht.
Van de lammeren waren de Texelse
en Noord-Hollandse weer goed gevraagd
en vast ln prUs, f. 65—f. 80, extra beste
en zuiglammeren nog wat hoger. Fok-
en weidesohapen eveneens prUshoudend.
De wol is wat moer ln trek en liep iets
boven f. 3— per kg. uit.
De paardenhandel was vrU kalm,
eerder wat flauwer ln prUs.
Familie deed aan Hobby's
De fi ms toonden - vooral de kleuren
films - het prachtige tropische natuur- ,.-r—
schoon, dooh lieten tevens zien het le-1 anderen tot voorlichting rUn!
ven der papoea's. Voorts de opleiding I
ln de ambachtsschool en politieschool Van de groep Voorschoten van de
Opvallend was het technische gevoel, rUkspolltle zUn ln Amersfoort voor het
dat de pa-poe»'» blijkbaar eigen Is. examen polltie-dlploma geslaagd de he-
Mej. Landberg ls onder de Indruk ren O. Robbevtten, J. Spoor en L. D.
gekomen en heeft de grootste eerbied1 Timmermans.
VEILIG VERKEERSRIT 1952.
Evenals vorige jaren organiseert dc
Vereniging voor Veüig Verkeer ook dit
Jaar een z.g. veillgheidsrlt voor bestuur
ders van alle soorten motorrUtuigen en
bromfietsen. Deze rit wordt gehouden
op Zaterdag 14 Juni as. 's middags 2 u.
Aan het praedic&at „Veilig" wordt ook
het element „Spanning" verbonden en
wel door het opnemen van tUd- en
route-contróles. Naast enkele prUzen zal
ditmaal een Blauwe Wimpel worden
uitgereikt aan de beste en veiligste
chauffeur resp. motor- of bromfietsrU-
der Op Woensdag 18 Juni a 5 wordt
voor wielrUders een velligbeldsrlt ge
houden, waaraan ook kunnen deelne
men de bromf'etsers, die 's Zaterdags
verhinderd waren De minimum leeftijd
voor deelname aan deze ritten is 16 jaar,
Men kan zich opgeven voor deelname
aan het politiebureau of bij de heer J.
a. a. Noest, Narcisstraat 34. alhier.
Met ingang van 1 Juli a.s. is be
noemd tot Hoofd van het bijkantoor
Haarlem (Inspectie) van de Neder
landse Lloyd te Amsterdam de heer J
A. A. Noest, Narclsstraat. alhier
De collecte, gehouden ten Date van
het comité Autotocht Ouden van Da
gen heeft de mooie som van ruim f. 875
opgebracht.
Het lawaai rond de verkiezings
strijd. dat ook ons land op dit
ogenblik kent. is thans in Amerika
weer in volle gang en brengt de
gemoederen in beweging. In Juli
worden tijdens de conventies ln
Chicago door dc grote politieke
partijen - dc Republikeinse cn de
Democratische - de candidaten
voor het komende presidentschap
aangewezen.
Zo is het in 1952. maar zo was het
ook ai in grootmoeders tijd.
Het u'os in 1896, toen dc vrouwen
nog van stemrecht verstoken, en
zelfs bij cen temperatuur van 35
graden nog met strikken en linten
behangen, van hoofd tot enkels in
donkere japonnen gestoken waren,
dat William Kennings Bryan in het
Coliseum in Chicago door de demo
cratische partij ais candidaat voor
het presidentschap werd gekozen.
In de schaduw van een parasol
houdt cen der afgevaardigden een
gloedvol betoog tot zijn begeleid
ster, die echter te dien tijde haar
hoofdje niet al te zeer brak over
de politiek en haar perikelen.
O ls termorgen diende voor de kanton
rechter. mr Kirchhelner, te Alphen aan
I den Rijn de geruohtmakende zaak van
een echtpaar, dat zonder de vereiste
vergunningen te bezitten, ln zUn woning
gedurende de naohtelUke uren gelegen
heid had geboden voor dan*»- en speel-
partUen. Voorts werd er volop rook
artikelen verkocht.
De politie deed een inval; kaartspelen
en flessen drank werden ln beslagge
nomen.
De man gaf toe ervan op de hoogte te
zUn geweest, dooh van de financiële
voordelen, welke, volgens de kanton
rechter grote bedragen moeten hebben
belopen, wist hU niets. Dat ging zUn
echtgenote aan. Belden deden een om
standig verhaal over hobby's in het ver
zamelen van alle soorten flesjes drank
en over hun goede bedoelingen om door
deze gelegenheid aan de mannen te bie
den, hen af te houden van erger dingen.
Want dan zochten deze vertier ln de
grote steden met alle gevolgen van
dien.
Het geheel werd op touw gezet door
een drietal pensiongasten, die weer an
dere collega's meebrachten.
De kantonrechter en de ambtenaar
van het OM. geloofden weinig van de
coede, sociale bedoelingen van ver
dachten. Het tegendeel meenden zU te
moeten concluderen, mede op grond van
bU de politie gedeponeerde rekeningen
en ln beslaggenomen bescheiden, waar
van her een en ander tijdens de zitting
ter tafel kwam. Daar verdachten overi
gens weinig geloofwaardige verklaringen
aflegden, beval de kantonrechter het
horen van een achttal getuigen, waartoe
de^zaak opnieuw zal dienen op Vrijdag
