LEIDSCH DAGBLAD 91ste Jaargang ZATERDAG 7 JUNI 1952 Jf No. 27627 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 6 per kwartaal: f 0.47 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 Telefoon Dlr en Adm.: 25041: Red 21507 IJskast-poIitiek DE heer H. Jouwe, vertegenwoordiger in Nederland van de Papoea-een heidsbeweging heeft dezer dagen de gevoelens vertolkt van het meer in tellectuele gedeelte der autochtone be volking van Nieuw Guinea ten aanzien van de toekomstige ontwikkeling van dat land in politiek en economisch opzicht. Om met het eerste te beginnen: de Papoea's, aldus de heer Jouwe, die tegenover het Nederlandse bestuur nog altijd even loyaal staan als zij altijd hebben gedaan, koesteren de innige wens dat cr een eind kome aan het Ijskast- stadium. waarin de politieke status zich momenteel bevindt. Zij willen weten of het de Nederlandse regering nu wer kelijk ernst is met haar territoriale aanspraken op dit gebied, waaraan zij bij herhaling uiting heeft gegeven, doch die, naar zyn smaak, onvoldoende wor den geaccentueerd door daden, welke die bedoeling effectief kunnen doen schijnen in het oog der Papoea's. Uiteraard zijn deze laatsten ook niet onkundig van de verlangens, welke de Indonesische regering ten aanzien van Irian koestertEn het is hun even begrijpelijke als goede recht, dat zü zo langzamerhand eens willen weten, waar sU in de naaste toekomst aan toe aiJn VERGISSEN wij ons niet al te zeer. dan is de terminologie van „de ijskast" voor het eerst gebezigd door de Australische minister van buitenlandse zaken. Casey, die er overigens tegenover de Indonesische regering geen misver stand over heeft laten bestaan, dat Australië om redenen van strategie en zelfbehoud hevige bezwaren koestert tegen inlijving van Nieuw-Guinea by het Indonesische territoir. Het is niet aan twijfel onderhevig, dat dit standpunt wordt gedeeld door Amerika en Engeland. Ware dit niet zo. wij zouden de huidige Nederlandse regering gezien de Indonesische erva ringen in de jaren na 1945 nauwe lijks in staat hebben geacht om ten aanzien van Nieuw-Guinea een zo (vrij»krachtig geluid te hebben laten horen als zij zelfs na de souvereiniteits- overdracht gedaan heeft. MAAR wat hebben de Papoea's aan woorden, wanneer er geen daden op volgen! Het is nog maar heel kort geleden, dat Nederland zich op wierp als voorvechter voor het zelfbe schikkingsrecht der Ambonezen en wat is ervan terecht gekomen? In het huidige, Iriaanse geval, heeft de Nederlandse regering ongetwijfeld veel meer internationale wind in de zeilen. Maar een stuurman, die het scheepje doelbewust naar de veilige haven loodst, blijft onmisbaar! HOLLANDSE nuchterheid vereist be grip voor de realiteit; er zullen voor de economische ontsluiting van Nieuw-Guinea waartoe de natuurlijke mogelijkheden volgens des kundige mening aanwezig zijn enorme kapitaalsinvesteringen nodig zijn Die onmogelijk door Nederland alleen kun nen worden opgebracht. Reden temeer om de deur van de politieke ijskast te openen en tegen over binnen- en buitenland klare wijn te schenken. Ijs is nu eenmaal een slechte voedingsbodem. En een pro-Nederlandse gezindheid der Iriaanse bevolking kan politiek èn economisch niet anders dan bevruch tend werken Ridgway waarschuwt de Sovjets Generaal Ridgway. de nieuwe gealli eerde opperbevelhebber in Europa, heeft in een rede ter herdenking van D-dag verklaard, dat de Sovjet-Unie niet moet denken, dat „het voortdurend zoeken van de Westelijke mogendheden naar vreedzame oplossingen aan de raadstafel" een bewijs van zwakheid is. „Als wij lankmoedig zijn, is het omdat wij de onbeperkte reserves van onze eigen kracht kennen en omdat wij met alle eervolle middelen een oorlog willen voorkomen, die niets bewijst, niets op lost en voor de overwinnaar even on vruchtbaar is als voor de overwonnene". De generaal sprak op een plechtig heid ter herdenking van de geallieerde invasie in Frankrijk, acht jaar gele den, waarbij hij zelf met de eerste golf parachutisten in Normandië landde. Vraaggesprek met dr G. H. Mossadeq Jr Onze strijd tegen het communisme is onze strijd vóór liet volk 72-jarige premier werkt dagelijks 10 a 12 uur „Wanneer het internationaal Ge rechtshof zich bevoegd oordeelt om het Brits-Iraanse oliegeschil te behandelen zal dit in het gehele Midden-Oosten een ongunstige terugslag hebben", aldus heeft dr G. H. Mossadeq. de zoon van de Perzische minister-president, in een exclusief vraaggesprek met het ANP verklaard. Dr Mossadeq treedt, zoals bekend, op als lijfarts van zijn vader, die naar Den Haag is gekomen om het Perzische standpunt, dat het Hof niet bevoegd is uiteen te zetten. Het geschil, aldus zeide de zoon van de minister-president verder, gaat niet tussen Perzië en het Britse volk. doch tussen Perzië en de Brits- Iraanse oliemaatschappij, welke naar het gevoelen der Perzen het land in economisch en daardoor ook in poli tiek opzicht beheerste. „In Groot-Brittannië heeft de La- bour-regering de industrieën van essen tieel belang genationaliseerd in het be lang van de gewone man. om het com munisme er bulten te houden, doch toen wjj hetzelfde wilden doen keerde men zich tegen ons", aldus dr Mossa deq. Perzië is er evenzeer als de Wes- sterse mogendheden op uit, zo ver volgde hü, om de communisten uit het land te houden. „Wij kunnen dit slechts doen door de levensstandaard van ons volk omhoog te brengen en daarvoor hebben wij geld nodig. Dit geld kan verkregen worden uit onze rijkste nationale hulpbron, de olie. Wjj willen voor het omhoog brengen van die levensstandaard geen geld aan nemen van de Verenigde Staten." De Perzische minister-president werkt tien twaalf uren per dag in zijn ap partementen in het Palace-hotel te Scheveningen, zich voorbereidend op de zitting van het Internationaal Ge rechtshof op 9 Juni. Hij staat altijd vroeg op, te ongeveer vijf uur des mor gens, en ontbijt dan te acht uur. Op de vraag, of dit niet een te grote inspanning was voor een man van twee-en-zeventlg jaar. zelde dr Mossa deq: „Het doet hem helemaal geen kwaad. Zijn lichamelijke gesteldheid is heel goed. doch zijn zenuwen zyn zwak. Daardoor kan hij een sfeer van politieke spanning, zoals die in Teheran reeds zo lang bestaat, niet verdragen." De premier en zijn raadgevers zullen Den Haag vrijwel terstond na de zit ting van het Hof verlaten, daar vele zaken hun aanwezigheid te Teheran vereisen, aldus dr Mossadeq. INTERNATIONALE WALVISVAART De conferentie van de internationale commissie voor de walvisvaart heeft geen wijziging gebracht in het quotum van 16.000 biauwe-walviseenheden. dat pe.- jaar gevangen maz worden en liet ook de bestaande openings- en sluiting: data voor de walvisvangst in het Zuid ter. De conferentie heeft het vraagstuk van bescherming en behoud van de walvisstand besproken. Ook schonk zij aandacht aan het wetenschappelijk on- derzoek naar walvissen, in het bijzon- der aan het merken der dieren Bes'o- ter. werd. dit merken zo uitgebreid mo- i gelijk te doen geschieden Nederland. Noorw egen. Australië. Canada en Ja- pan hebben rapporten ingediend ovi het onderzoek, dat in het afgelopen jaar in dit opzicht was verricht Eden volgt Stikker op als voorzitter der O.E.E.S. De moeilijkheden in de E.B.U. (Telefonisch van onze Panjse correspondent) De ministerraad van dc Organisatie voor Europese Economische samenwer king (O.E.E.S.). die sedert gisteren tc Parijs bijeen is. heeft Anthony Eden aangewezen om de heer Stikker als voorzitter op te volgen. Voor deze functie, die door onze minister van buitenlandse zaken gedurende twee jaren werd vervuld, had de heer Stik ker, van wie bekend is, dat hij na dc a.s. verkiezingen zich als Nederlands minister terug wil trekken, niet meer beschikbaar gesteld. Van verscheidene zijden is minister Stikker gisteren dank betuigd voor de uitnemende dien sten. die bij de O.E.E.S. bewezen heeft. Van de benoeming van minister Eden was al een kleine week sprake, ofschoon van Britse zijde wel werd opgemerkt, dat wegens Edens drukke werkzaam heden de post missdhien beter aan diens ambtgenoot van financiën, Buttler, ten deel zou kunnen vallen. Solly Sachs, die 24 jaar algemeen se cretaris van de vakvereniging van ar beiders in de kledingindustrie is ge weest. is Vrijdag als zodanig afgetreden. Onlangs had hij van de Zuidafrikaanse minister van justitie bevel gekregen uit de vakvereniging te treden. Voorts mag Sachs geen openbare bijeenkomsten bijwonen en de provincie waar hij woont. Transvaal, twee jaar lang niet verlaten. MEER VLEES IN ENGELAND Maar ook duurder! Het Britse Ministerie voor de voedsel voorziening heeft bekendgemaakt, dat met ingang van 15 Juni a.s. het vlees rantsoen groter zal worden. Het zal ech ter tevens duurder worden I WEERBERICHT Koude nacht gen overdag wisselende bewolking met in de middag kans op enkele lichte regenbuien. Zwakke tot matige Weste- _ke wind. Ongeveer dezelfde tempera turen als vandaag tOpgemaakt te 10 uur). 8 JUNI. Zon op: 4.21 uur; onder: 20 58 uur. Maan op: 23.01 uur: onder: 4.48 uur. Hoogwater te Katwijk te 2 57 en 15.24 uur (9/6 te 3.43 en 16.13 uur - springtij) Dit nummer bestaat uit 10 pagina's Besloten is evenwel, dat Buttler Eden by verhindering vervangen zal. De chef van het Foreign Office heeft echter na drukkelijk gezegd, dat hij al zijn be- sohlkbare tijd aan de O.E.ES. zal wil len wijden. In de gangen van het Chateau de la Muette, het hoofdkwartier der O.E.E.S.. werd gisteravond gemeend, dat het voor al Internationale politieke overwegingen zijn geweest, die Eden er toe zouden heb ben gebracht zich tóoh besohikbaar te stellen. Overwegingen, die in het bijzon der door Fransen naar voren moeten zyn gebracht. Met name werd het door de Fransen wel zeer wenselijk geacht, dat Engeland in de persoon van zijn hoogste diplomatieke vertegenwoordiger een sleutelpositie ln de Europese eco nomische samenwerking in zou nemen, op het moment dat Duitsland zich op maakt weer een rol op het eerste plan te gaan spelen en Amerika's Invloed in Europa nog steeds versterkt wordt. Vandaag zouden de ministers terug komen op het probleem van de Europese Betalings Unie. die 1 Juli as. officieel zou ophouden te bestaan en waarover gisteren een sub-commissie onder lei ding van minister Stikker uitvoerig heeft overlegd. Reeds eerder werd zoals bekend in principe besloten de E.B.U.welks grote nut de afgelopen jaren wel over tuigend is bewezen, ook na die datum in stand te houden. Voor het cardinale probleem van het tekort aan dollars en andere harde de- vlezen, waaraan de kas van de EJ3.U. reeds sedert enige tijd lijdende is. was echter toen geen oplossing aangegeven. Het is niet bekend of die oplossing ln- tussen is gevonden, ofschoon er zeker wel intensief naar is gezocht. Maar ais I hoopvol teken werd hier gisteravond i aangemerkt, dat minister Van Zeeland. I die een uitvoerig rapport over deze kwestie heeft toegelicht, had tegenge- sproken, dat zijn land zou overwegen j zich terug te trekken uit de E.B.U. in verband met de nadelige positie, waarin België als eenzijdig crediteur de laatste maanden was geraakt. Als conditie heeft Van Zeeland echter wel gesteld, dat de onderlinge samenwerking der O.E.E.S.-landen op een gezondere basis zou moeten wor den georganiseerd. Van Zeelands rede werd hier gis teravond algemeen uitgelegd als het bewüs. dat België voor een compromis tc vinden is. Twee bekende organisaties, die ook in Europa hun zegenrijke arbeid hebben verricht, n.l. dc UNICEF (United Nations International Children Emergency Fund) en de WHO (World Health Organisa tion). dc wereld gezondheidszorg en de hulp aan het zwakke of bedreig de kind. verlenen thans hulp in Zuid-Oost Azië. waar in steden en dorpen poliklinieken, klinieken en sanatoria in het leven worden ge~ roepen om de strijd te voeren voor een betere gezondheid van de ko mende generatie van Zuid-Oost Azië. Op de daktuin van een kliniek, met op de achtergrond de koepels en minaretten van Lahore's prachtige moskee, volgen zusters en help stertjes de colleges, die haar ge schikt moeten maken voor haar menslievende taak. Prins Bernhard moet rust houden Tengevolge van een licht ongeval bij het paardrijden dat hem Zondag jL is overkomen, zal Prins Bernhard op medisch advies een week rust moeten houden. In verband hiermede is de Prins zeer tot zijn leedwezen gedwongen de voor die periode gemaakte afspraken te zeggen. Het Oost-Duitse ministerie van Land bouw heeft alle boeren, die met bomen beplant land bezitten, gedreigd met wettelijke gevolgen, wanneer zij niet hun verplichte houtquota aan de auto riteiten zouden afleveren. Volgens een mededeling van het Oostduitse nieuws bureau ADN heeft het ministerie de boeren, die meer dan 5 hectare land bezitten, die met bomen beplant zijn, er aan herinnerd, dat zij een zeker per centage van dat hout moeten afstaan als bijdrage tot de uitvoering van het vijfjarenplan De economie van het volk wordt in gevaar gebracht doordat het plan voor deze inleveringen niet wordt uitgevoerd. Aan HM. Koningin Juliana is gis termorgen ten paleize Soestdijk de eerste haring aangeboden, die door dc Rijksopperkeurmeester W. Don tc Vlaardingen is goedgekeurd. De haring, die werd aangevoerd door de VI 84 ..Hendrika en Adria- na"schipper G. van der Snoek, van de N.V. Zeevisserij en Haringhandel v.h. A. Verboom, u-as op de gebrui kelijke wijze verpakt in een oranje geverfd vaatje. Schipper Van der Snoek overhan digt Koningin Juliana het vaatje haring. Rechts de burgemeester van Vlaardingen. Mr J. Heusdens. Prins Bernhard bij lustrum Opleidingsinstituut Neijenrode Dr Paul Rijkens beschouwde diverse landen Tamelijk koel weekeinde Het KiLMJ. deelt mede: In het midden van de afgelopen week werd het weer in Nederland bepaald door een ge-bied van hoge luchtdruk, dat toen veel zonneschijn en zomerse warmte bracht. Naarmate het centrum van dit gebied zich in de richting van Rusland 'verplaatste, nam zijn invloed op het weer in onze omgeving af. In Zwitserland, Oostenrijk, Zuid-Dults- land en Noord-Itallë kwamen gistermid dag nog temperaturen tussen 25 en 30 graden voor. In ons land echter en ook in België en Noord-Frankryk maakten onweersstoringen, die uit het Zuiden waren gekomen, een einde aan de zo merse warmte. Nadat gistermorgen een eerste sitoring. die vrijwel alleen in de Zuid-Oostelyke provincies enige activi teit vertoonde. Nederland had bereikt, kwam er des middags een tweede Deze braoht talrijke onweersbuien, waarvan in het centrum van het land sommige met zware hagetval gepaard gingen, bovendien werd er op het vliegveld Zuid-Limburg een windstoot van storm kracht geregistreerd. De afgelopen nacht drong van het Noorden uit koelere lucht Nederland binnen, hetgeen opnieuw enige regen met zich meebracht. In de koele lucht, ciie zich gedurende het weekeïr.de zal handhaven, komen flinke opklaringen voor, maar van de Oceaan af is een nieuwe storing in aantocht. Voor mor genmiddag is daarom de kans op en- xele buien niet geheel te verwaarlozen Het temperat uurverloop zal morgen weinig van dat van vandaag verschillen. Wit hagelgordijn sloeg over onheilspellend donkere Betuwe Ontzettende schade aan fruit en Ijsvloer in boomgaarden (Speciale berichtgeving) Gistermiddag tegen 5 uur ontlastte zieh boven een groot deel van de Betuwe een zware onweersbui, die op sommige plaatsen gepaard ging met een geweldige hagel val; die een onge kend grote schade aan het fruit en de veldgewassen heeft veroorzaakt. In talrijke boomgaarden, vooral in de gemeente Lienden en Resteren, is de fruitoogst voor een groot deel vrij wel totaal verwoest. Niet alleen de rij pende kersen, maar ook de appels, peren en pruimen hebben ontzettend V.N. in October weer bijeen De volgende zitting van de algemene vergadering der Verenigde Naties zal op 14 October a.s. worden geopend. Trygve Lie. de secretaris-generaal van de VN heeft verklaard, dat ge hoopt wordt, dat de zitting voor Kerst mis aal kunnen worden beëindigd Het wordt waarschijnlijk geacht, dat het voornaamste politieke debat zal worden ultgeste'd tot na de Amerikaan se presidentsverkiezingen in November. geleden. Voorzover de vruchten niet van de bomen werden gerukt, werden zij stukgeslagen aan het hout. B grond onder de kersenbomen is met kersen bezaaid. De bui duurde ongeveer 10 minuten. De wegen en landerijen waren wit van de h3gel als tijdens een winterse sneeuw bui. Minstens drie uren na de bui liep men in de boomgaarden als het ware nog op een ijsvloer. De neervallende hagel vormde een soort wit gordyn. ter wijl het onheilspellend donker was. Er vielen stukken ijs ter grote van duiven eieren. De grote oogstverwachtingen voor deze streek zyn thans de bodem inge slagen. Ook de veldvruchten, zoals aard appelen en bieten, en ook het koren, zijn ernstig beschadigd. Op verschillende plaatsen werden dakpannen en ruiten door de hagelstenen stukgeslagen. Typerend voor de ernst van deze ha- gelval ls dat in een boomgaard 17 dode spreeuwen werden opgeraapt. De meeste schade is wel veroorzaakt in de polder „de Mars" onder Lienden. schade is niet by benadering te schatten, maar loopt zeker in de ton nen. Ter gelegenheid van het eerste lus trum is gisteren in het kasteel Neyen- rode een buitengewone openbare ver gadering gehouden van het daar ge vestigde „Nederlands opleidingsinsti tuut voor het buitenland". Deze ver gadering werd oa. bijgewoond door Prins Bernhard. De voorzitter, ir A. Plate, herin nerde er aan. dat de gedachte aan de stichting van het Instituut reeds in de bezettingstijd was geboren. Doel was: het vormen van jonge mensen, niet te geleerd, maar die weten op te treden_ en te bandelen, mensen, die initiatief kunnen ontwikkelen bij het bevorderen van de export. Dr Paul Rijkens van de Unilever zet te hierna „het doel van het reizen in het buitenland" uiteen, n.l. het zich op de hoogte houden van de politieke en economische omstandigheden. Over En geland zei de spr. dat de Labourrege- nng z.i. van 1945 tot 1950 goed werk verricht heeft. In dat bewind schuilt zeker niet de oorzaak van de slechte ontwikkeling van Engeland. Maar de herverkiezing van de Labourregering in 1950 is. op louter zakelijke gronden, te betreuren, omdat Labour toen al en kele goede krachten verloren had. In ternationaal is Engeland z.i. in de laat ste jaren te kort geschoten in agressi viteit, d.w.z. ln positieve politiek. Nog altijd hebben wfj de sem van Engeland in het kapittel broodnodig. Frankrijk noemde spr. economisch buitengewoon sterk, maar toch wordt daarvan onvoldoende profijt getrokken, door gebrek aan vertrouwen der Fran sen in hun eigen land. economie en geldwezen. Men kan er bijv. niet in slagen het goud in particuliere han den. ter beschikking te krijgen van de natie. De Fransen leiden aan ingebo ren egoïsme, dat zich ook bij de werk gevers openbaart en waardoor het communisme bevorderd wordt. Duitsland zag het hoogtepunt in zijn economie in 1929. Door de nazi's ging de weg echter omlaag. Na 1945 had het land het aanvankelyk zeer moeilijk, maar na de geldhervorming keerde het vertrouwen terug en kon het bedrijfs leven zich ontwikkelen, mede door de Amerikaanse steun en het harde wer ken der Duitsers zelve. Met Japan is Duitsland op het ogenblik de grootste concurrent van Groot Brlttannië. Zwitserland noemde spr. een gave j democratie. Men heeft er full employ- I ment. hoge lonen en een gezond be drijfsleven. Het is het meest normale land van geheel Europa. Een der oorzaken daarvan is z.i. de Zwitserse opvoeding, die nuchter en degelijk is en als navolgenswaardig voorbeeld kan dienen. De Ver. Staten hebben, volgens spr. technisch veel gemeen met Duitsland. In de V.S. is men er echter dieper van doordrongen, dat een verkoopsysteem wetenschappelijke ondergrond moet hebben. Spr. wees er op, dat de V.S. 20 jaren van democratisch regime heb ben gekend. Het verhes van dit regiem zou voor Europa zeer nadelig zijn. ten- zy het Eisenhower is, die gekozen wordt. De toestand in India noemde spr niet ongunstig. Er worden nu 7 Neder landse industrieën gebouwd, o.a. ook van Unilever. Ten aanzien van Indonesië zeide spr., dat men niet te veel meer aan het ver leden moet denken. Laat ons Indone sië bekijken als een goede klant, die we uitstekend moeten bedienen. Met goe deren van goede kwaliteit, maar ook met uitstekende mensen. Rector dr E. B. J. Postma deed uit komen. dat hy toch nog optimistisch kan staan tegenover de hedendaagse jeugd. Hierna hield het bestuur een ont vangst, waarop een diner volgde. Ten slotte werd „Sophocles" van Oedipus uitgevoerd. Frans-Tunesische hervormingsplannen IN 5 JAAR ZELFBESTUUR Volgens welingelichte kringen te Pa- rys hebben Franse en Tunesische leiders een plan uitgewerkt, volgens hetwelk Tunis in vijf jaar tyd binnen de Franse Unie zelfbestuur zal ontvangen, waarbij Frankrijk de controle over de buitenland se betrekkingen en de defensie zal be houden. Volgens het plan zal de Bey een Fransman aanwijzen als zijn minister van buitenlandse zaken. Ook zal hy een Fransman benoemen tot zijn opperbevel hebber der strijdkrachten. Er zullen twee assemblees ingesteld worden, een. uitsluitend bestaande uit Tunesiers. die de Bey zal raadgeven bij wetgeving, en een andere, bestaande uit Fransen en Tunesiers, die de begroting zal besturen. De ryke Tunesiers van de nationalis tische Neo-Destoer zijn gekant tegen het plan. zy eisen de onmiddellijke erkenning van de „ondeelbare souverelnitelt van Tunis." Ter gelegenheid van de verjaardag van Koningin Elisabeth werd ie Londen de jaarlijkse parade van de garde ..Trooping the Colourge houden. welke door de Koningin zelf werd afgenomen. De koningin was gekleed in het uniform van de Schotse garde. Zij bereed ..Winston"een politiepaard. Na afloop marcheerde de garde met de Koningin aan het hoofd naar het paleis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 11