LEIDSCH DAGBLAD Betreurenswaardig 91ste Jaargang VRIJDAG 9 MEI 1952 Rijnstreek-editie No. 27604 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst e DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 6per kwartaal; f. 0.47 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 (Van een Juridische medewerker). Gebrek aan vertrouwen is het jam merlijk kenmerk van deze na-oorlogse tUd. Op allerlei gebied. Vooral op het gebied van het recht. Deels komt dit doordat velen van ons volk vreemd staan tegenover het recht en de toepassing daarvan. Nu wordt hun de kennisneming daarvan niet be paald gemakkelijk gemaakt. Is onze wetgeving niet zo onoverzichtelijk, dat zelfs de meer ingewijden nauwelijks de weg in deze doolhof weten te vinden? En zijn niet vaak de rechterlijke vonnissen zo ingewikkeld, dat zij voor een leek onleesbaar zijn? Maar niet alleen deze oorzaken dragen tot die vertrouwenscrisis bij. Er is in de na-oorlogse jaren bovenal gebrek aan eerbied voor ons recht. Begrijpelijk, wanneer men bedenkt hoe vaak in de J bezettingstijd het overtreden van de wet althans van wat daarvoor door- ging de hoogste deugd was. Op dit alles te dulden is niet voldoende. Het gaat erom deze tekorten te herstellen. Die moeilijke taak rust in de allereerste plaats op de rechterlijke autoriteiten. Zij toch hebben het in hun macht om het recht toe te passen op een wijze, die het begrip en de eerbied voor de rechtspleging in brede kringen van ons volk zal kunnen doen toenemen X In dit opzicht heeft echter, naar wij menen, de Nederlandse justitie onlangs tot tweemaal toe haar kans gemist. Wij doelen op de zaken Westerling en Van Herwaarden. Het is niet eens geoor loofd te spreken van „strafzaken", want in geen van de beide gevallen is tot nog toe een dagvaarding uitgebracht. Het schuldig of onschuldig laten wij dan ook volkomen ln het midden. De heer Westerling en de heer van Herwaarden zijn, gelijk men weet, door do politie met enig vertoon van bed ge licht en voorgeleid. Vanaf dit moment lopen beider lotgevallen uiteen. Die van de heer Van Herwaarden kunnen wij niet korter weergeven dan: vast-los- vas;-los-vast-los. De wederwaardighe den van de heer Westerling waren min der wisselvallig, doch zeker niet minder Verrassend. Na een verhoor door de rechter-commissaris werd hij door dezen heengezonden. Zoals het Amerikaanse dEjdsrhrift „Time" het omschrijft (in j^pchlldeiachtiger taal dan onze pen ver- mae) kon hij naar huis gaan om daar zijn vrouw „bij de afwas te helpen". JMaar hiermede was het varkentje voor de rechterlijke autoriteiten geenszins •Sgewassen! De officier van justitie n.l. ging van de beschikking van de rech ter-commissaris in beroep bij de recht bank De rechtbank echter maakte uit, dat deze beschikking niet aan de wette- liike vereisten voldeed en meende der halve, dat een rechtsgeldige beschikking in het geheel niet bestond Waarop de officier, met deze uitspraak al evenmin •r tevreden, het oordeel van de Hoge Raad Blnriep, welk college dezer dagen zal be- f'""' Nu zijn wij er bü voorbaat van over tuigd. dat alle bij deze beide zaken be- trokken rechterlijke ambtenaren de regels van het recht naar hun beste M weten en naar hun geweten hebben H toegepast. En toch.... Toch beantwoordt de wijze van rechtspleging in deze beide X zaken niet aan het rechtsbewustzijn, I zoals dat leeft bij de Nederlandse i' staatsburger. I Deze staatsburger begrijpt nauwelijks, jfi waarom de heer Westerling de lange tocht van de Gelderse Achterhoek naar I Amsterdam moest maken, uitsluitend om aan een rechtercommissaris uit te leggen, dat hij deze tocht niet had be- hoeven te maken. I Deze staatsburger begrijpt nog min- der, waarom in deze voor de politieke verhoudingen zo tere zaak niet verme- den kon worden, dat zij het doelwit werd van een juridisch steekspel voor de I Hoge Raad. Deze staatsburger begrijpt tenslotte helemaal niet. dat en waarom het Nederlandse recht een behandeling toe- laat, als de heer Van Herwaarden is wedervaren Een behandeling, die her- I inneringen wekt aan de gevoelens, van 5 afkeer, die indertijd het optreden van de bezetter teweegbracht. Kortom: deze staatsburger begrijpt er geen zier van En hij waardeert het al evenmin Zijn rechtsbewustzijn zegt hem, dat dit alles niet goed is, niet goed kén zijn. Het lijdt geen twijfel of deze beide gevallen hebben het aanzien van ons recht geschaad en de eerbied voor dit recht naar evenredigheid doen dalen. De vraag is gewettigd of de verantwoor- deltjke rechterlijke ambtenaren zich van dit gevolg wel van meet af aan voldoen de bewust zijn geweest. Hadden deze gevallen niet zonder bezwaar op laat ons zeggen meer elegante wijze kun nen worden behandeld? wy geloven van wel. Degelijker voorbereiding en grotere behoedzaamheid voor het publieke effect hadden wellicht veel kunnen voorkomen. Deze gang van zaken Is dan ook ernstig te betreuren. In de eerste plaats natuurlijk voor de ver volgden. Maar meer nog voor het aan zien van het Nederlandse recht, waar op door deze voorvallen ln de ogen van velen een smet is geworpen. Een smet, die het niet kan verdragen en die men dus had moeten vermijden. Hoe de Europese defensiegeineenseliap is gedacht Heden voorlopige parafering Grote winst voor Labour BIJ GEMEENTERAADS VERKIEZINGEN IN ENGELAND. Als heden het door de leiders van de delegaties van Frankryk. West-Duits- land. Italië, België, Nederland en Lu xemburg te Parijs te paraferen verdrag voor een Europese defensiegemeenschap i EDG i door de zes landen zal zijn goed gekeurd, zullen de deelnemers een ge zamenlijke land-, zee- en luchtmacht onder één gezamenlijke generale staf en één commanda samenbrengen. Een aanval op een der leden van de EDG zal beschouwd worden als een aanval op a'.len. Voorts zullen de EDG en En geland. en de EDG en de Nato i Noord at antische verdragsorganisatie - waar ran alle EDG-leden behalve West-Duits land lid zyn - elkander bijstaan tegen iedere aanval van buitenaf. Om te voorkomen dat een toekom stige regering van een verenigd Duits land zich uit de EDG zal terugtrekken en een eigen leger zal opbouwen, heb ben Amerika en Engeland zich verbon den een dergeiyke schending van het verdrag op de Europese defensiege meenschap te beschouwen als een vy- andige daad. die onmiddeliyk zou leiden tot overleg met Frankrijk en de andere EDG-leden om tot tegenmaatregelen te komen Het uit de EDG tredende land ook als het een ander dan Duitsland is. zal onmiddellijk de Britse en de Na- to-garanties aan de EDG verspelen In het ontwerpverdrag is niet het aantal door elk land by te dragen di visies vastgelegd. Hierover zal eén spe ciale overeenkomst moeten worden ge sloten. Voorzien wordt echter een Duit se büdrage van 12 divisies, een Franse van 12, een Italiaanse van 12, een Bel gische van 2'2- een Nederlandse van 2 en een Luxemburgse van 'i divisie. Op 1 Juli 1954 zouden deze divisies gereed zyn. Dit zun de troepen die op het ogenblik 'althans in theorie) deze lan den met uitzondering van Duitsland, ter beschikking van het hoofdkwartier van de Nato hebben. 'Frankryk zal voorts een onafhankelijk leger voor zyn overzeese gebieden behouden). De nationale divisies zullen worden samengevoegd in Europese legercorpsen van drie of vier divisies, met niet meer dan twee nationaliteiten in één leger corps. Een corps van drie divisies zal ongeveer 80.000 man omvatten en onder een generale staf met officieren van de zes aan de EDG deelnemende landen staan. Voor de luchtmacht zal een nationale basiseenheid, semi-brigade genaamd. 74 jachtvliegtuigen of 48 transportvlieg tuigen of bommenwerpers of 36 nacht jagers omvatten. De vlootstriidkrachten zu'len byna niet worden samengesmol ten. Het Europese leger zal onder directe contróle van een commissariaat van ne gen man komen, bij eenstemmigheid door de regeringen, via de ministerraad voor het Europese leger, te benoemen Slechts twee leden van het commissa riaat zullen van dezelfde nationaliteit mogen zijn. doch zii zullen gekozen wor den naar bekwaamheid niet naar land van afkomst. Zij worden benoemd voor zes jaar en zullen een eigen voorzitter, met een ambtsperiode van vier Jaar, kiezen. Het Europese leger zelf komt onder bevel van de SHAPE, het hoofdkwar tier van de Nato in Europa. De ministerraad zal bestaan uit zes leden, elk een kabinetsminister uit een der deelnemende landen. Deze raad. die het commissariaat controleert, zal ver antwoordelijk zijn aan een assemblée voor het Europese leger, bestaande uit 21 Duitsers 31 Fransen, 21 Italianen, 10 Belgen, 10 Nederlanders en 4 Luxem burgers. Zij zullen waarschynliik worden ge kozen uit bestaande leden van de as semblée van de Raad van Europa. De voornaamste taak van de assemblée zal zyn het onderzoeken en goedkeuren van de begroting voor het Europese le ger. Het ligt voorts in de bedoeling, dat de assemblée een grondwet voor een verenigd Europa opstelt. De inkomsten op de begroting van By de in 372 van de 392 gemeenten Eu™»»vs worden goedgekeurd, hierdoor biyven voorrechten van de nationale parle menten bil het besluiten hoeveel geld zal wonden uitgegeven behouden. De uitgaven op de begroting vereisen voor goedkeuring een meerderheid van twee derde. Ook het program voor bewape ning en uitrusting vereist een tweederde meerderheid. Tenminste 85 procent van de bijdrage van elk land moet ln het land van her komst worden besteed en niet meer dan een beirae. ge'iik aan 115 procent van de nationa'e bijdrage, mag in dat land worden besteed De eerste financiële bijdragen zyn nog niet vastgesteld, doch zij zullen gelijk ziin aan de normen van de Nato. Het commissariaat van negen zal zeg genschap hebben over ODleiding van de troepen bewapening, uitrusting, soldy en uitvoering van de begroting. Voorts zal er een hof van justitie ko men. dat waarschijnlijk in Den Haag zal zetelen. Engeland Frankrijk en Amerika zul len West-Duitsland en Berlijn een ge heel nieuwe garantie voor hun territo riale integriteit geven, wanneer het be zet tingsregiem eindigt. hebben de conservatieven 472 12 gewonnen. Labour won 656 en verloor 16. de liberalen won nen 12 zetels en verloren 29. de onaf- ha nkeiyken wonnen 24 en verloren 210 De communisten boekten geen winst en leden ook geen verlies. Labour kreeg hierdoor de contróle in 94 gemeenteraden, dit is 19 meer dan oorspronkeiyk. In de textielsteden van Lancashire, die thans te lijden hebben onder de tex'.ie'.crisls sprong de Labour-meerder- heid het meest in het oog Hier kreeg laboor de contróle over vyf raden In Birmingham, de op een na groot ste st3d van Engeland, werd de con servatieve meerderheid van 35 vermin derd tot 2 De stemming ging om een derde deel der raden. In Londen zal pas het volgende jaar gekozen worden, als de raden in hun geheel na een ambtsperiode van drie jaar zullen aftreden. De communisten stelden in 44 ge meenten candidaten, geen hunner werd echter gekozen. De Labour-wlnsten werden niet alleen in industriële gebieden geboekt. In som mige bolwerken der conservatieven ver wierf Labour voor het eerst zetels. Truman meent, dat de vrede te redden is Toestand blijft echter ernstig i President Truman verklaarde op zijn wekelgkse persconferentie o.m. dat, in dien zijn programma's voor de Ameri kaanse buitenlandse politiek en de hulpverlening aan het buitenland ten uitvoer zouden worden gelegd, in de tere economische toestanden in de wereld wereld een algemene en duurzame vrede te doen ontstaan, zal er geen derde we- zou heersen. reldoorlog zyn. Ik hoop nog steeds dat „Sinds Duitsland en Japan zich heb- wy al deze zaken kunnen verwezenlyken „Doch indien de Verenigde Staten voort kunnen gaan met het uitvoeren van hun programma's voor de landsver dediging en de wederzijds beveiligingen ben overgegeven, is nüjn gehele politiek er op berekend geweest een algemene en duurzame vrede tot stand te brengen. Wy kunnen zeggen, dat dit trouwens by voortduring de politiek der Verenigde Staten is geweest. Toen de koude oorlog in Griekenland, Turkye en Beriyn was begonnen, met tenslotte de uitbarsting in Korea, moest alles in het werk worden gesteld om te voorkomen dat de gehele vrije wereld onder communistische overheersing zou komen. Wij zyn er. met deze politiek, tot nu toe ln geslaagd een derde wereld oorlog te voorkomen. Doch de toestand is niettemin zeer ernstig. De Verenigde Staten hebben te kampen met stakingen in de staal- en olie-industrie en er zijn ook enige moeiiykheden by de kopernijverheid. Bovendien schynt het congres, met zyn huidige standpunt t.a.v. het pro gramma voor de wederzydse hulpverle ning en de voor landsverdediging aange vraagde gelden, de mening te zyn toege daan dat dergelijke programma's niet langer noodzakelijk zyn". „Wat in de laatste tjjd in de Ver enigde Staten is gebeurd, betekent NIEUWE FRANSE LENING. dat de wereld op deze wyze een al gemene en duurzame vrede zal krijgen". Er werden Truman vele vragen gesteld over zijn voornemens na het beëindigen Pinay denikt uit te geven, op 26 Mei van zijn presidentschap Hij zeide de worden aangeboden. Zy zal een rente nieuwe president te zullen steunen, „het- van 3'2 dragen en aflosbaar zyn geen slechts de plicht van iedere Ame- voor de helft door uitloting en voor de rikaanse burger is". andere helft in 60 jaar tyd. Regeringsverklaring Indonesisch Kabinet: Wijziging Unie-Statuut in normale internationale verdragen Nieuw-Guinea opnemen in Indonesisch grondgebied Tijdens de ontvangst van de ge delegeerden van de R.T.C.-confe rentie voor de West in Palcis Soest- dijk heeft de heer J. E. Yrausquin. gedelegeerde van Aruba, aan H.M. de Koningin een geschenk aange boden. Dit geschenk was een in Aruba van de schaal van een schildpad ver vaardigde briefopener. Koningin Juliana bekijkt het ge schenk. Tijdens de debatten ln de West-Duitse Bondsdag, over het wetsontwerp tot lastenegalisatie is besloten tot een quo- taie egalisatie. De hoofdschadeloosstel- ling zal volgens deze beslissing thans quotaal worden gestaffeld; dit- betekent, dat verimogensverliezen tot onbeperkte omvang vergoed zullen worden, echter met een naar boven procentueel sterk verminderende staffeling. De sociaal democraten waren voor een zogenaamde sociale egalisatie der lasten en wilden by de vaststelling van de schadeloos stelling het zwaartepunt gelegd zien op de tegenwoordige maatsohappeyke po sitie dergenen, die schadeloosstelling ontvangen. Lindbergh vloog 25 jaar geleden als eerste over Oceaan 20 Mei a s. zal het 25 Jaar geleden zijn, dat de Amerikaan Charles Lindbergh ais eerste vlieger de Atlantische Oceaan overvloog Lindbergh, die reeds enige ja ren als postvlieger tussen Chicago en St. Louis de stuurknuppel had gehandteeid. startte op 20 Mei 1927 van het New Yorkse vliegveld. Precies 33.5 uur larer landde hy met zijn R>an eendekker op het vliegveld Le Bourget bij Parijs. Lind bergh had toen 6000 km gevlogen De gemiddelde uursnelheid bedroeg 179 km. Donderdagmiddag reikte de voorzit ter van het Nederlandse Rode Krlns. Ir F. C. C. Baron van Tuyll van Serooskerken. de onderscheidingen uil. die Ier gelegenheid van de ver jaardag van H.M. de Koningin, door het hoofdbestuur van het Rode Kruis verleend waren. Baron van Tuyll van Serooskerken overhandigt de hoogste onderschei ding. die door het Rode Kruis ver leend kan worden, n.l. het Kruis van Verdienste, aan de Inspecteur van de Geneeskundige Dienst der Koninklijke Landmacht. Generaal- Majoor Dr f. Th. Wilkens. verder van links naar rechts Mr C. H. Muntz (RotterdamH. W. Prillc- vitz Rotterdamdc Ruiter Den Haag) en M. M. Ch. Strijkers (Maastricht). De Indonesische premier Wilopo heeft vanochtend in het Parlement een 28 pagina's omvattende regeringsverkla ring afgelegd, waarin het uit zes pun ten bestaande programma van zijn op een April gevormd kabinet nader wordt uiteengezet. Ten aanzien van het punt: „Het vol tooien van de omzetting der betrekkin gen tussen Nederland en Indonesië, thans gebaseerd op het Unie statuut in een verhouding, gebaseerd op interna tionale verdragen, waarby die gedeel ten ran de RTC-overeenkomsten, welke nadelig voor land en volk zyn, worden geëlimineerd" zegt de regeringsverkla ring: „Het is bekend dat een Indonesi sche missie gedurende enige maanden in Nederland heeft geconfereerd om de verhoudingen tussen Indonesië en Ne derland op basis van het Unie-statuut te wyzigen ln normale internationale verhoudingen. Tengevolge van het aftreden van het kabinet Soekiman-Soewirjo was de In donesische missie gedwongen de bespre kingen in Nederland af te breken en naar Indonesië terug te keren om over de resultaten verslag uit te brengen. Deze resultaten zjjn zodanig dat. wa neer de besprekingen in de toekomst zouden worden hervat, hel verlangen van Indonesië om het Unie-statuut in normale internationale verdragen om te zetten kan worden verwezen- lykL Hierbij zullen tevens die zaken, die nadelig kunnen zijn voor en volk, worden opgeheven" iedere verstoring van de vrede worden beïnvloed. Wilopo zeide, dat Indonesië actief zal zoeken naar wegen om de spanning in de wereld te verminderen in de eerste plaats vla de organisatie der V.N.. Hy legde er de nadruk op. dat Indonesië niet meegesleept wenst te worden in een van de blokken die in de wereld bestaan. Hy deelde verder mede. dat de rege ring plannen maakt om de provincies zo groot mogelijke autonomie te geven, zonder afbreuk te doen aan het karak ter van de eenheidsstaat. land Over het punt Nieuw-Guinea. luiden de „voortzetten van de pogingen om West-Irian zo spoedig mogelijk in het Indonesische grondgebied op te nemen' zegt de regeringsverklaring, na te heb ben uiteengezet, dat ook hierover bij de besprekingen te Den Haag is gesproken: „Aangezien West-Irian in politiek op zicht een nationale claim is en stra tegisch uiterst vitaal voor de veilig heid van de Republiek Indonesië, za de regering onophoudelijk en met alle middelen, welke tot haar beschikking staan, voortgaan pogingen in werk te stellen om West-Irian spoedig mogelijk in het Indonesi! grondgebied op te nemen" BUITENLANDSE POLITIEK Over de buitenlandse politiek zei de premier o.m., dat Indonesië vasthoudt aan zijn actieve zelfstandigheidspolitiek Indonesië ls zeer geïnteresseerd in de vrede en de gezonde internationale sa menwerking. Onze pogingen een eigen maatschappij op te bouwen zullen by KONINGIN NAAR CONCERT BOSTON SYMPHONY ORCHESTRA Het ligt ln het voornemen van H M. de Koningin morgenavond in het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Den Haag het galaconcert by te wonen, dat zal worden gegeven door het Boston Svmphonv Orchestra onder leiding van Charles Munch. Generaal Mark W. Clark brengt een bezoek aan het hoofdkwartier van dc Uno te New York. alvorens zijn functie als opperbevelhebber der Verenigde Naties in het gebied van dc Stille Oceaan te aanvaarden, in opvolging van Generaal Matthew D. Ridgway. die generaal Eisen hower in Parijs zal vervangen. Samen met zijn gastheer, de secre taris-generaal van de Verenigde Naties. Trygve Lie (links) slaat generaal Clark voor het imposante Uno-gebouw. In het Amerikaanse Huls van Afge vaardigden ls meegedeeld dat Amerika ae Verenigde Naties zal verzoeken de kweetle-Oatls voor het Internationaal Ge rechtshof te brengen. Nederlandse regering steunt Ridgway's verklaring Wij vernemen, dat de Nederlandse regering zich volledig verenigt met de verklaring van Generaal Ridgway over de wapenstilstands-onderhandeiingen in Korea. Het opperbevel der Ver. Na ties heeft getoond tot belangrijke con cessies bereid te zyn en niets ongedaan te laten, waardoor redelijkerwijs een einde kan worden gemaakt aan de strijd in Korea. De communistische eis. dat alle krijgs gevangenen worden gerepatrieerd, dus ook zij, die zich daartegen op overtui gende wijze blyken te verzetten, druist echter op flagrante wyze in togen de meest elementaire menselijke rechten, waarvoor de strydkrachten der Ver. Naties in Korea op de bres staan Op dit punt is dan ook geen compromis mogeiyk, aldus de Nederlandse regering. 68V2 millioen voor werkverruiming (Van onze parlementaire redacteur) De Tweede Kamer heeft gisteren na een korte discussie het wetsontwerp aangenomen tot het verlenen van voor schotten tot een totaal van 25 millioen gulden aan lagere publiekrechtelijke lichamen in het belang van de werk verruiming. Voorts is de post werkge- legenheidspolitiek verhoogd van 15 mil lioen gulden tot 51 millioen gulden, terwijl 71 millioen gulden beschik baar wordt gesteld ter voorbereiding van plannen voor werkverruiming. (Incrz. Med.-ad».) Wasmachini Wringers Vloerwrijvers WEERBERICHT Licht tot half bewolkt De Bilt verwacht tot morgenavond: Vannacht hier en daar mist en aanvan kelijk in de Noordelyke helft van het and nog enkele buien OveriRens licht tothalf bewolkt en overwegend droog. Dezelfde of iets hogere temperaturen dan vandaag. Zwakke tot matige wind uit uiteenlopende richtingen. (Opge maakt te 10 uur). 10 MEI Zon op: 4 54 uur: onder: 20 20 uur Maan op: 22.03 uur; onder: 4 31 uur. Hoogwater te Katwyk te 3 24 en 15 48 u. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1