RIEL
VLASVELD's
Officiële publicatie
„Het Gulden Vlies"
DINER-DANSANT
Autotocht Ouden van Dagen
Donker, Morrison en Drees over
doelstellingen
ZATERDAG 19 APRIL
Leids Kraamcentrum exit
Kruisverenigingen nemen het
werk over
0e Stichting „Het Kraamcentrum" te Leiden, die ondanks de vele technische,
jpnisalorische en financiële moeilijkheden, welke bij haar oprichting in De-
Hpber 1945 waren te overwinnen, een snelle groei heeft doorgemaakt en het
nrhlige, onbaatzuchtige werk der in één centrum ondergebrachte kraamver-
ftsters in de Sleutelstad heeft geïntroduceerd en daaraan glans gegeven, heeft
Beren haar werkzaamheden overged ragen aan de beide Kruisverenigingen,
B het Groene- en Wit-Gele Kruis. Profiterend van de door „Het Kraamcen-
kpn opgedane ervaring en verzekerd van de gootst mogelijke medewerking en
kundige voorlichting van de verloskundige kliniek van prof. dr A. J. M. Hol-
pr. hebben beide Kruisverenigingen, welke in de laatste tijd van een grote
fvitcit doen spreken, dit werk aangevat. Alle reeds aan ..Het Kraamcentrum"
kraamverzorgsters zetten haar arbeid voort in het Groene- dan wel
|-Gele Kruis.
Prof. dr A. J. M. Holmer:
„Uw werk is belangrijk
geweest"
Bi tegenwoordigheid van het bestuur
Stichting ..Het Kraamcentrum", van
se-turtn der Kruisverenigingen, van
dr Holmer. ere-voorzit ter van „Het
^mcentrum". van dr C. Zijerveld. di-
eur van de G G. en G.D., wethouder
denken, een groot aantal genodigden
re!e kraamverzorgsters heeft gister
dag in de trouwzaal van het Stad-
de voorzitter van het bestuur der
ht.mg „Het Kraamcentrum", dokter
3. Bazuin, de werkzaamheden van
centrum overgedragen aan de Kruis-
«nigmgen.
okter Bazuin, die vooraf een over-
it gaf van het ontstaan en de acti-
t van .Het Kraamoentrum". merkte
op. dat in het begin vele weersta n-
moesten worden overwonnen. Vele
e moeders, die eertijds bij het kraam
de hulp van buurvrouwen, opoe's en
jeke bakers inriepen, aldus spreker,
ten de weg naar het Kraamcentrum
iden en zijn thans vol lof over de
vijze en de ondervonden hulp. Ook
technisch en financieel opzicht heeft
centrum vele kinderziekten door
eten maken, doch dank zij de steun
het Gemeentebestuur, de medewer-
z van de inspecteur van de Volks-
:.ndheid, dr In 'tVeld. en de super
van prof. dr Holmer o.a. bij de
iding van kraamverzorgsters, is men
te boven gekomen. Dokter Bazuin,
van mening is. dat een goede zuige-
tenzorg rust op de basis van een per
il geoutilleerde kraamzorg, bracht ver
gen?. hulde aan dr Zijerveld, die in
kwaliteit als voorzitter van de
chting in de beginperiode zijn schou-
s onder dit werk heeft gezet, en aan
artsen- en leidstersdocenten. De
lamverzorgsters. die spreker thans als
nijvere werkbijen in de Kruisgemeen-
ïao ziet dankte hij voor de liefdevolle
wijding en bijzondere trouw steeds bij
kraamhulp betoond. Het ls uw taaie,
us dokter Bazuin, de Leldse bevolking
(Ingez. Med.-Adv.)
BEDDENREPARATIES
in 1 dag gereed.
Vrijblijvend prijsopgave.
LAGE RIJNDIJK 28B, TEL. 22293
WETHOUDER MENKEN DANKT
Wethouder S. Menken, die opmerkte,
het Gemeentebestuur oprechte waar-
heeft voor het baanbrekende werk
Stichting, kwam daarbij tot de con-
iie. dat men tevreden kan zijn met
bereikte resultaten. Het ls alles aldus
eker. goed gegaan. Het is de verdien -
van de Stichting, dat Leiden thans
et. dat er eens een Kraamcentrum
en dat er momenteel Kruisvereni-
een zün, die dit prachtige werk wen-
over te nemen. Moge er ln de toe-
t.ussen beide Kruiscentra een
oederlijke eensgezindheid en een zu?-
'.itke welwillendheid gevondevworden.
ks in het belang van de volksgezond-
id, welke ook het gemeentebestuur
t ter harte gaat.
Nadat ook dr Zijerveld een terugblik
het werk der Stichting gegeven had.
laarde prof. dr Holmer. dat ook hij
is bijzondere waardering voor het
k de Stichting heeft gehad. Uw werk.
dus prof. Holmer, ls belangrijk pe
pert en stemt tot grote dankbaarheid.
Ondanks het feit. dat de statistiek voor
ederlamd een lage zuigelingensterfte
eeft, moeten volgens hem alle mo-
•üjkheden worden benut om dit cijfer
nz naar omlaag te brengen. Prof Hol-
t deed tenslotte de toezegcine. dat ook
beide Kruisverenigingen staat kunnen
fia'ten op de volledige medewerking van
•erforiamdiae kliniek. Dokter Bazuin
inkte de sprekers voor hun hartelijke
lorden en wenste de beide Kruisver-
iipinsücn een lange periode van vrucht-
lar werken toe.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN.
Johannes Petrus Antonlu*. zn van A. J.
Romiln en R M. C. Meiier: Wilhelmus
azn van J. A. Mensen en M. E
•hoDs: I dendert, zn van J J. de Jonc
1 van den Becc: Jan. zn van T. Gullt
n van der Plas: Dleuvertle. dr van
Kuilt en C. C. J. Rootlakkers: Helena
'harlna. dr van J. Slkklnr en A. J. van
•hie: Frederlkn Hendrlka. dr van J. C.
uhooe en J. Kemner: Rudolf Cornells.
i van J C. von der Steen cn E. fe. G.
in Toohenv Anrelmn Theodora Ma-la. dr
in C. M Karremans en A. C. M. van
iJhu!zen: Elisabeth, dr van F. A. On
twater en E. Sohelvls.
OVERLEDEN.
M B»l]aars hulsvr van Lemmerman.
C. E xeeeloar hulsvr. van Van Zon-
T eld 68 I F J Mol man. 60 J F.
- Beveren dochter. 28 I: J C. Borre-
|r~m man. 40 C. Ooddlln man. 35 J.
NIEUWE UITGAVEN.
waarin ook voor „smalle beur-
n" vele aantrekkelijke reizen worden
uitgestippeld.
INENTING TEGEN POKKEN.
Op Woensdag 23 April as. van 1415
ur wordt op de G.G. en G.D.. Nieuwe
•'are 13a, zitting gehouden voor kosteloze
Inenting, tegen pokken, van kinderen
ïer dan twee Jaar.
Identiteitspapier (b.v. trouwboekje)
medebrengen.
De Directeur van de G G en G O.,
C. R. ZIJERVELD.
Lelden. 19 April 1952.
door de hoge opvatting van uw taak
Kruisminded te maikien. Van uw optre
den dient een krachtige propaganda voor
het Kruiswerk uit te gaan, waarbij m'et
name aandacht moet worden geschon
ken aan de betekenis van de praenatale
zorg. welke in dit werk toch zo uiterma
te belangrijk is. Tenslotte weidde spre
ker uit over enkele conclusies uit het
rapport-Rommelts t.a v. de kraamzorg
en het werk der Kruisverenigingen,
waarna hij met een enkel woord het
werk der Stichting aan de Kruisvereni
gingen overdroeg.
(lngcz. Med.-A(lv.)
Café Restaurant
BREESTRAAT 125
Zondag 20 April
„DE LACHENDE
SPINNEKOP".
Aanvang 7 uur.
Tafelrescrvering aanbevolen.
TELEFOON 24303—24505
KUNSTZINNIG MOZAÏEK.
Momenteel wordt op <je Stadshulp-
werf aan de Oude Herengracht gewerkt
aan een bloemenenozaiek. dat in het
water van de Nieuwe Rijn zal komen te
liggen.
Het mozaiek is ontworpen door de
kunstschilder Pieter Geraedt. De kleu
ren van de voorstelling worden geschil
derd op een gaas. dat bevestigd op
een vlot in het water komt te liggen.
Aan de hand van deze afgeschilderde
kleuren kunnen daarna de bloemen in
het gaas geplaatst worden, Het mozaïek
geeft het volgende beeld: twee dansende
figuren, die het wapen van Leiden dra
gen, waarachter een vrouw, met als on
derschrift „Leiden leeft", het devies van
de plaatselijke Vereniging Vreemdelin
gen Verkeer.
Het mozaiek zal in de loop van de
volgende week worden aangebracht.
Stichting 1940—1945
bereid
achtste inzamelingsactie voor
Het bestuur van de afdeling Leiden
van de Stichting 19401945 verzoekt ons
opname van het volgende:
De Stichting 19401945 wil de vrou
wen en kinderen van gesneuvelde ver
zetstrijders in staat stellen om te leven
in een gelijkwaardig sociaal milieu als
zij zouden hebben geleefd als dezen niet
als vrijwilligers gesneuveld waren. Om
dit te bereiken is een aanvullende uit
kering nodig boven de buitengewone
Rijkspensioenen van f. 2.500.000.
De Staat der Nederlanden zorgt voor
een basis. Waar nodig geeft de Stichting
1940—1945 een aanvullende uitkering, na
zorgvuldig en voortdurend onderzoek,
rekening houdend met elk bijzonder
geval.
Met dit nogmaals onder Uw aandacht
te brengen start de afdeling Leiden van
de Stichting 1940—1945 met haar 8e
actie voor het inzamelen van gelden ten
behoeve van de nagelaten betrekkingen
van de slachtoffers van het verzet.
Wederom doet zij een beroep op alle
Leidse ingezetenen om haar te steunen
door:
a. het kopen van bonnen tegen ver
schillende prijzen, welke huis aan huls
worden aangeboden:
b. U op te geven als medewerker van
de Stichting 19401945, bij de secretaris,
G. H. Plekkringa, Tesselschadestraat 5,
te Leiden.
c. U op te geven als contribuant bij
de medewerkers:
d. in Uw bedrijf mede te werken aan
de actie om een uur langer arbeid te
verrichten ten behoeve van de Stichting.
Van vele zijden wordt vooral in de
laatste tijd een beroep op Uw finan
ciële medewerking gedaan, doch het
Bestuur van de afdeling Leiden ver
trouwt er op. dat zij nog steeds een
aparte plaats by U inneemt.
Ook in Leiden werd in de bezettings
tijd veel gedaan; gedurende het laatste
oorlogsjaar werden 4500 personen
(onderduikers, spoorweg-, tramstakers,
Joden enz.) van geld, bonkaarten, papie
ren enz. voorzien.
Dit kunt U nooit vergeten en wij zijn
er dan ook van overtuigd, dat de 8e
inzamelingsactie evenzeer zal slagen als
de vorige.
Herdenking gevallenen
4 R.l.
De Oud-strijders Vereniging van het
voormalig 4e Regiment Infanterie houdt
op Zondag 4 Mei haar jaarlijkse doden
herdenking. De bijeenkomsten zullen dit
jaar plaats vinden op het Marinevlieg
kamp Valkenburg", de plaats waar het
4e streed in Mei 1940.
De dag begint met een herdenkings
dienst ln de RJC. Kerk te Katwuk aan
de Rijn. alwaar een H. Mis zal worden
opgedragen tot intentie van de gevalle
nen door Aalmoezenier J de Boer en
een herdenkingsdienst in de N H Kerk
te Valkenburg, in welke dienst de leger-
predikant, ds Van der Staay, hoopt
voor te gaan.
In de middag wordt gedefileerd op de
Erebegraafplaats te Valkenburg, waar
kransen zullen worden gelegd door Kol.
b.d. H. D. Buurman en de res. majoor
mr J H. G. P Matla.
Van Valkenburg vertrekken de oud-
strijders per auto naar „Ypenburg" waar
een krans zal worden gelegd door Lt.
Kol. B. Te5ink.
STAND DER WERKLOOSHEID.
Op 12 April waren bij het Arbeids
bureau Leiden ingeschreven 2256 werk
loze mannen, waarvan 283 op DU.W-
objecten waren te werkgesteld.
De stand bleef vergeleken uit de
vonce week vrijwel gelijk. In de bouw
vakken nam de werkgelegenheid weder
toe.
Begonnen werd met de bouw van 116
woningen in de Meerburgpolder, terwijl
daarnaast een begin zal worden ge
maakt met de aanleg van de spoor
lijnen op de verhoogde baan. Hoewel in
deze bedrijfstak de vooruitzichten be
hoorlijk zijn, is het aantal werkloze
bouwvakarbeiders nog steeds veel groter
dan verleden Jaar. Half April 1951 was
b.v. het aanbod van timmerlieden en
metselaars vrijwel nihil, thans staan
nog resp 90 en 60 van deze vaklieden
ingeschreven. Van grote invloed ls hier.
dat in vele omliggende plaatsen, waar
steeds een groot aantal Leidenaars
werkten, de bouwactiviteit tengevolge
van financieringsmoeilijkheden gering
blijft.
Het aantal werkloos ingeschreven
vrouwen bleef eveneens vrijwel gelijk
en bedroeg op 12 April 183.
„In verband met de stand van de
werkloosheid hier te lande van de bouw
vakarbeiders en de landarbeiders, is het
van belang, dat voor deze beide groepen
thans ruime plaatslngsmogelijkheld be
staat in Prankrijk".
CIIR. JONGENSCLUBS „REHOBOTH"
Onder de titel „Maar't komt voor
elkaar" heeft het bestuur van de Chr.
Jongensclubs „Rehoboth" de jongens
aan het werk gezet Onder enthousiaste
leiding van Dick Stlgter hebben zij
weken achtereen gewerkt aan de samen
stelling van een vrolijk en gevarieerd
programma, dat gisteravond in tegen
woordigheid van het wljkbestuur van de
Rembrandt wijk, de Federatie van Leidse
C J M V.'s en vele ouders in het wykge-
bouw Rehoboth aan het Rapenburg over
het voetlicht werd gebracht. Het was
een bont allerlei van zang, muziek,
schetsjes en een „praatje bij een pijpje
krijt". Inderdaad ls alles voor elkaar
gekomen en hebben de leden van deze
clubs er voor gezorgd, dat de aanwezi
gen een kostelijke avond hebben gehad,
welke werd geopend door de voorzitter,
de heer J. H. van Heyningen.
„SEMPRE AVANTI" IN ROTTERDAM
Gisteravond verzorgde de afd. Muziek
van „Sempre Avanti" de feestavond ter
gelegenheid van het gouden jubileum
van de Chr. Metaalbewerkersbond, afd.
Rotterdam.
De geheel gevulde zaal van de Rivièra
Hal heeft het met flair gebrachte pro
gramma gul met applaus beloond, zo
zelfs, meende de voorzitter de heer v.
Stavelen „dat de olifanten uit Blljdorp
met de oren klepperden".
Wegens de grote belangstelling, welke
voor deze avond bleek te bestaan, moet
deze avond op 25 dezer worden herhaald.
We zijn er van overtuigd, dat het
I „Sempre Avanti" Woensdag op de eigen
avond in de Stadszaal ook niet aan be
langstelling zal ontbreken.
(Ingez. Med.-adv.)
voor BLOEMEN
Dit jaar op 10 en 17 Juni a.s.
Het comité, dat nu reed? gedurende
bijna een kwart eeuw m onze stad voor
de ouden van dagen aller gezindten, een
jaarlijkse uitgaansdag ln de vorm van
een autotocht organiseert, hoopt zulks
dit Jaar te doen op de Dinsdagen 10 en
17 Juni a.s
Mede als gevolg van het feit. dat de
leeftijdsgrens van ons volk zich nog
steeds in opwaartse richting beweegt,
bedroeg het aantal oudjes, dat zich het
vorige jaar voor dee'neming aanmeldde,
het record-cijfer van ongeveer 800, al'en
boven de 70 Jaar! De voorbereiding van
een dergelijke tocht vraagt niet aüeen
veel werk. maar nog meer geld. Het
Comité bezit bij wijze van spreken geen
cent „Het beschikt niet over vaste in
komsten. Er zyn geen geregelde contri
buanten".
Het kan s'.echts appelleren aan de goe
de, Leidse burgerzin en het stemt tot
gnote dankbaarheid om te mogen con
stateren. dat dit beroep nooit tevergeefs
is gedaan., Naar het comité vertrouwt:
ook dit jaar niet!
Er zijn dan in de eerste plaats auto's
met bestuurders nodig Hoeveel is op dit
cgenb.ik nog niet te zeggen omdat de in
schrijving van de oudjes pas later aan
de orde is. wanneer ten naasten bij be
kend is over hoevee! auto's en geld het
Comité beschikt. Men moet nu eenmaal
roeien met de riemen, die men heeft...
Automobilisten, die in vroeger jaren
een dergelijke tocht meemaakten en
er zijn er die van het begin af aan nog
nooit hebben overgeslagen! en dus
uit persoonlijke ervaring weten wat deze
uitgaansdag in het leven van honderden
Leidse oudjes betekent, hebben geen
aansporing nodig om zich ook nu weer
op te geven, ditmaal bii mevrouw A
Ugesde Goede, van der Brandelerkade
2. tel 21933. Miaar hun aantal zou zoveel
groter kunnen zijn. hetgeen ook de las
ten van het comité aanmerkelijk zou
verlichten.
Laat iedereen, die over een auto be
schikt. zich nu eens ernstig afvragen
of het hem of haar niet mogelijk is
zich één (maar liefst twee!) middagen
van halfeen tot 6 uur beschikbaar
te stellen om hun hoog bejaarde stad
genoten een heerlijk uitstapje te be
zorgen. Hun glanzende gezichten zul
len uw beste beloning zyn!
Dan is er het financieel probleem. Het
vorige jaar bedroegen de uitgaven on
danks ve'.er vrijwillige medewerking on
geveer f. 1400— consumpties f. 600
autobussen f 525.—. enz t en het is het
comité een volslagen raadsel waar het
dit Jaar de duiten weer vandaan moet
halen. Er wordt in de eigen kennissen-
O.w. Leidse oud-praeses Collegii.
Namens zijn regering heeft de Argen
tijnse gezant. A. M. R. Valenzuela, vier
Nederlandse studenten, als vertegen
woordigers van de studentencorpora van
de universiteiten te Leiden. Amsterdam.
Groningen en Utrecht voor een verblijf
van 14 dagen in Argentinië uitgenodigd.
Reis- en verblijfkosten zijn geeheel voor
rekening van Argentinië. Hedenochtend
zijn de vier studenten in een toestel
van de Argentilnse Luchtvaartmaat
schappij Aero Lineas Argentines van
Schiphol vertrokken.
Hun is medegedeeld dat zij zich in
Argentinië op de hoogte zullen kunnen
stellen van het Argentijnse studenten
leven en voorts van de sociale maatre
gelen. die daar voor studenten zijn ge
troffen. Als doel van de reis is voorts
genoemd een nauwer contact te leggen
tussen de studenten van Argentinië en
die in Nederland.
De vier studenten zijn: J. J. C. Al-
berdingk Thijm, oud-praeses Collegii
van het Leidsche Studenten Corps, J. E.
Brikkenaar van Dijk van de Gemeente
lijke Universiteit van Amsterdam, J. A.
van de Ven uit Utrecht en P. A. C.
Douwes uit Groningen.
F. J. de Jong "j"
Voortreffelijk mens en ambtenaar
Met groot leedwezen zal in brede
kring worden vernomen, dat hedenmor
gen geheel onverwachts op 52-jarige
leeftijd in het Diaconesser.huis is over
leden de heer F
J de Jong. die
gedurende 35 jaar
werkzaam was
ten kantore van
de Gemeente-ont
vanger, v/aar hij
speciaal belast
was met het toe
zicht op de nale
ving der bepa
lingen betreffen
de de belasting op
de openbare ver
makelijkheden.
In de uitoefening
van deze functie
kwam de heer De
Jong m aanraking
met een zeerDc heer F. J. de Jong
groot aantal verenigingen, waar zijn be
scheiden, correct, hulpvaardig en be
minnelijk optreden algemeen de groot
ste waardering had De heer De Jong
was het prototype van een dienend
ambtenaar, altijd bereid met raad en
daad bij te staan.
Zijn gezondheidstoestand, welke de
laatste jaren te wensen overliet, nood
zaakte hem verscheidene functies in het
openbare leven, die hij met de hem
eigen nauwgezetheid en accuratesse ver
vulde, voortijdig op te geven. o.a. zijn
bestuurslidmaatschap van de onder
afdeling Leiden van de Bond van Ne
derlandse Gemeente-ambtenaren. Van de
plaatselijke afdeling der Ver. voor Vei
lig Verkeer was hij vele jaren de vol
ijverige secretaris en in het bestuur der
Ver. „Koninginnedag", waarin hij sedert
1935 zitting had, bekleedde hij de func
tie van penningmeester. Ook maakte hij
deel uit van het bestuur van de afd.
Leiden van de Ned. Protestantenbond.
De zeer velen met wie hij in aanra
king kwam zullen zich hem dankbaar
blijven herinneren als een beminnelijk
mens en een stoere werker, die de ge
meente en de gemeenschap op voortref
felijke wijze heeft gediend.
De teraardebestelling van het stoffe
lijk overschot zal a.s. Dinsdagmorgen
om 11 uur op „Rhijnhof' plaats vinden.
kring met bonnen en bussen gewerkt:
tal van industriëlen gaven hun toestem
ming tot een inzameling onder hun per
soneel en lieten zichzelf evenmin onbe
tuigd; in aüe Leidse bioscopen zal in i*
week van 25 April tot en met 1 Mei
voor dit doel worden gecollecteerd
Het zou heel prettig ztin. -vanneer ve>
ingezetenen het bovenstaands aires van
de pennlngmeesteresse terdege in hun
geheugen wilden prenten desgewen?'
onder toevoeging van het gironumrre-
327568 ten name van penningmeester
Comité Autotocht Ouden van D3gen.
Moge, ter wille van bijna duizend
Leidse oudjes, de oogst zowel aan au
to's als aan geldmiddelen rijk zijn!
DE SPOORWEGEN.
Laatste paal voor hulpviaduc?
Hedenmorgen om half elf ls de laatste
paal voor het hulpviaduct over de Rijns-
burgerweg in de grond gegaan Het was
nummer 104 en met deze laatste harde
klappen zijn de Leidse Spoorwegwerken
weer een stapje nader bij hun voltooiing
geraakt. Met de voorbereidende werk
zaamheden voor de bovenbouw van het
hulpviaduct is men reeds aangevangen
OORLOGSMONUMENT
CONCENTRATIEKAMP AMERSFOORT
Het comité „Oorlogsmonument Amers
foort" heeft conform het eenstemmig
advies van de daarvoor aangezochte be
oordelingscommissie van vier deskun
digen besloten de beeldhouwer Sieger te
Amsterdam te belasten met de vervaar
diging van een monument, dat geplaatst
zal worden in de schietbaan van het
voormalige concentratiekamp te Amers
foort.
Het ligt ln het voornemen het daar
heen te leiden, dat het gedenkteken in
de Meidagen van 1953 onthuld kan wor
den.
RECHTZAKEN
WEER ACHT MAANDEN GEËIST
VOOR HELING.
Voor heling van bloembollen was een
bloembollenkweker uit Hillegom in eer
ste instantie tot 8 maanden gevange
nisstraf m. a. veroordeeld. Hij had nc
nooit een vonnis gehad en vond destra f
aan de hoge kant en was daarom ln
beroep gekomen bij het Haags Gerecivs-
hof. In Juli. Augustus en September
had verd. van een sciiuurbaas, die bij
een N.V. werkzaam was, bloembollen
afgenomen. Verd. beweerde niet beter te
weten dan dat hij provisie kreeg, waarop
de president hem voorhield, dat hij bij
de politie aanvankelijk bekend had. ee-
weten te hebben, dat de bloembollen van
misdrijf afkomstig waren. Over verd.
was een zeer gunstig reclasseringsrap-
port uitgebracht.
De procureur-generaal, mr Zaayer.
merkte op, dat verd. jarenlang in het
bollen vak zat en dat hij bovendien in
Hillegom woonde. Hij wist dus wel, dat
de schuurbaas niet eerlijk aan de bollen
kon komen. Er is een langdurig geknoei
geweest en daarom vond de proc.-ge
neraal de opgelegde straf met te hoog.
Hij vorderde bevestiging.
Uitspraak 2 Mei as.
Congres P. v. d. A. te Nijmegen
Onmogelijk zonder ons te
regeren
Regeringsbeleid belangrijk socialistisch
beïnvloed
Op het congres van de Partij van de Arbeid te Nijmegen hield ir H. Vos gis
teren een inleiding over de resoluties van het plan „De weg naar de vrijheid"
en besprak een groot aantal critleken op het plan, die hij deels welwillend,
deels denigrerend noemde, zoals die van communistische ziide welke het plan
een oorlogsprogram noemde. De ontwerpresoluties van het plan werden hier
na met een aantal wijzigingen aanvaard, als uitgangspunt voor aetie en na
dere overweging.
REDE VAN DE HEER DONKER
Mr A Donker, voorzitter van de
Tweede Kamer fractie van de P. v. d. A.
hield hierna een inleiding over het ver
kiezingsprogram der partij.
Het aantal cn de invloed van de so
cialistische ministers is dusdanig ge
weest, dat men zonder gevaar voor te
genspraak mag stellen dat het rege
ringsbeleid in de afgelopen zeven ja
ren in belangrijke mate mede door de
socialistische opvattingen is bepaald,
waarmee niet wordt gezegd, dat er een
socialistisch regeringsbeleid is gevoerd,
aldus spr.
Ir Vos behandelde voorts vele maat
regelen van sociale aard, welke tot stand
gekomen zijn. Over een tiental jaren
kan de woningnood geheel tot het ver
leden behoren, aldus spr. Die het beleid
van minister in 't Veld succesvol noem
de
Minister Lieftinck heeft een sleutel
positie in het kabineet. Zijn beleid is
daardoor van invloed op dat van elk an
der departement.
Hit noemde hem de man, die een aan
tal diep ingrijpende maatregelen heeft
doorgevoerd. Elk overzicht van onze f|-
nanciële toestand, waarin de situatie
van midden '45 en van midden '52 naast
elkaar worden gesteld levert wel het be
wijs van het succes van het beleid van
minister Lieftinck.
Om de gewenste resultaten te berei
ken was medewerking van anderen no
dig. Die medewerking werd verkregen,
doordat de P. v. d A getracht heeft bii
de besprekingen over zulk een samen
werking een basis te scheppen, waarop
haar ministers een beleid konden voe
ren. dat op bepaalde gebieden tegemoet
zou komen aan de verlangens die in een
partij als de zijne leven.
Met betrekking tot de kwestie Nieuw
Guinea ligt de zaak volgens spr. nu
aldus, dat het standpunt van de P. v.
d. A. sterk afwijkt van dat der andere
democratische partijen in ons land.
De P. v. d. A. is bereid de kwestie van
Nieuw Guinea in het kader van de
overige vraagstukken met Indonesië te
bespreken: de andere partijen zijn I
daartoe niet bereid. Met de West, staat
de zaak er gelukkig beter voor.
Vervolgens besprak mr Donker het
buitenlandse-, defensie- en economische
beleid.
Hij noemde de KVP-mlnister van Eco
nomische Zaken, prof. v. d. Brink, een
zeer bekwaam man. Toch is er van de
zijde van de P. v. d. A. nogal eens uiting
gegeven aan bezwaren tegen zijn belrid.
Ten aanzien van de industrialisatie
nota merkte hy op, dat in plaats van
het peil van de industrialisatie met glo
bale middelen ln het algemeen te bevor
deren, naar het oordeel van de P. v. d.
A. de industrialisatie aldus geleld moet
worden, dat wij die industrieën krijgen,
die het meest noodzakelijk zijn en het
meeste rendement oplevren. Een over
heid, die op zoessentiële gebieden als
industrialisatie en bevordering van de
export slechts een zeer subsidiaire rol wil
spelen, schiet naar het oordeel van de
P. v. d. A. in ernstige mate tekort.
Ten aanzien van de opmerkingen, dat
de P. v. d. A. het staatssocialisme zou
voorstaan, merkte hij op, dat het so
cialisme streeft naar een synthese tus
sen gebondenheid en vrijheid met de
vrijheid als het meest wezenlijke doel.
terwijl in het communisme de vrijheid
van het individu volledig is opgeof
ferd aan eisen van staatsbelang.
De P. v. d. A. weenst bepaalde sleutel-
bedrijven te socialiseren. Genoemd zijn
de mijnen en het verzekeringsbedrijf.
Doch maakt dit de Partij van de Arbeid
tot een staatssocialistische partij, zo
vroeg spr.? Op gevaar af, dat men dit
nu als staatssocialistisch betitelt, wilde
hij stellen, dat de besteding van de ver
meerdering van het nationale inkomen
centraal geleid zal moeten worden. Die
vermeerdering zal niet geheel en al be
steed kunnen worden voor de uitbreiding
van de consumptie. Een belangrijk ge
deelte zal zeker aangewend moeten wor
den om meer ruimte te krijgen op de
kapitaalmarkt. Hij noemde het van es
sentieel belang, dat de vermeerdering
van het nationale inkomen voor een be
langrijk gedeelte bespaard wordt. Dit
kan op sociaal verantwoorde wijze ge
schieden, b v. door het invoeren van ver
plichte bedryfspensioenfondsen onder
gelijktijdige toekenning van een loons
verhoging aan de arbeiders voor dat
deel. waarvoor zij aan het bedryfspen-
sioen hebben bij te dragen. Op gelyke
wijze werkt het verhogen van de aan
spraken van de bestaande bedrijfspen
sioenfondsen.
De heer Donker merkte op, dat het
beleid van de heer Gielen als minister
van O., K. en W. bij de P. v. d. A. veel
ontstemming gewekt heeft. Zijn opvolger
minister Rutten had andere en meer
bevredigende instellingen, volgens hem.
De onderwijsvernieuwing heeft by de
party grote aandacht. Tocht ligt hier
nog een gevoelig punt voor de party.
Op grond van haar verantwoordelijk
heid tegenover de nationale zaak heeft
de P. v. d. A. haar medewerking aan de
regering verleend, omdat zy van oordeel
was, dat met haar opvattingen gezien
de verhoudingen althans, op redeiyke
wyzc werd rekening gehouden.
Zou evenwel in de toekomst te ver
wachten zyn, dat dit niet of in min
dere mate het geval zou zyn. dan zou
daarmee bet ogenblik kunnen aanbre
ken, waarop de Party de regeringsver-
ant woordelijkheid niet langer meer
kan dragen.
Ook by de P. v. d. A. bestaat grote
belangstelling voor de vraagstelling
snelle of brede basis. Bij de P. v. d. A.
ls hier geen beginsel in het geding.
De PartU gelooft, dat het algemeen
welzyn cn daar gaat het om in
de meeste gevallen meer gediend is by
een kabinet op een smalle basis in die
zin, dat dan de kans op een daad
krachtig bewind meer verzekerd is.
Dit kan er dan ook toe leiden, dat de
Partij onder bepaalde omstandigheden
er de voorkeur aan zou kunnen geven
niet in een kabinet op brede basis zit
ting te nemen en de gelegenheid open
te laten voor een kabinet op smalle
basis eventueel zonder P. v. d. A.
De P. v. d. A. is opgericht als een
doorbraak party.
De heer Donker kwam met kracht op
tegen de bewering, dat zij een party zou
zijn, wier doelstellingen slechts gericht
zün op het materiele.
Ten slotte zei hij. dat de P. v. d. A.
de verkiezingen van 1952 ingaat, in het
bewustzün. dat een politiek voorge
staan wordt, die, als zy wordt uitge
voerd, tot heil van het Nederlandse
volk zal strekken.
MORRISON SPREEKT,
's Avonds richtte Koos Vorrink ln ae
markthallen een begroetingsrede tot
Herbert Momson. minister van Buiten
landse Zaken in het vroegere Engelse
kabinet Attlee.
De heei Herbert Morrison hield hierop
een zeer uitvoerige rede.
Wat de wereld nodig heeft, zo zeidc
hy o.a, is de uitbreiding van con
structieve internationale samenwer
king op vele gebieden, een effectieve
internationale actie voor de bescher-
m:ng van de vrede van de wereld een
resolute vastbeslotenheid om de oorlog
uit te bannen en om de vrede te
maken tot een blijvend g^d in het
bezit van alle volkeren der wereld.
Langzaam maar zeker komen de de
mocratische landen er toe hun inter
nationale verschillen door middel van
vreedzame onderhandelingen, overleg
en arbitrage te beslechten. Het is van
groot belang, dat deze tendenzen wor
den aangemoedigd, zodat wij komen
te leven in een periode van samen
werking en wettelijke regelingen rn
de periode van bitterheid en brutaio
macht achter ons laten.
Dr DREES AAN HET WOORD.
Daarna betrad de minister-president
dr W. Drees het spreekgestoelte. Door
allen werd het lied „Op socialisten sluit
de rüen" aangeheven.
Dr Drecs merkte op, dat hy vaak
in aanraking komt met buitenlanders,
die belang stellen in de toestand in
Nederland, dan spreekt men zyn ver
wondering uit over de economische,
financiële, sociale en politieke be
stendigheid. Zij noemen Nederland de
bestendigheid zélf. Wy hebben het,
gevoel, aldus dr Drees, dat de politicise
situatie in ons land onzekerder is, dan
geweest is. Men moet de verkie
zingen afwachten. Wij hebben het
beleid niet beheerst, aldus dr Drees.
Wy hebben een minderheid in parle
ment en regering, maar wy hebben
j het kunnen beïnvloeden.
In de kringen der K.V.P. is men
van oordeel, dat Nederland ook gere
geerd kan worden zonder de P. v. d.
A. Welnu, aldus dr Drees, dan treden
wij m dc oppositie. Wij zijn niet rege-
ringsschuw. Zoals de verhoudingen
thans liggen kan men niet anders
regeren, dan met medewerking van de
P. v. d. A„ aldus dr Drecs.
Er werd gezegd, dat als wy zouden
weigeren, wy dan de verantwoordelijk
heid ontlopen Nu, wy hebben deze ge
dragen in de tyden van financiële
nood, van grote financiële moeliykheden,
te midden van de tragische slepende In-
donesië-kwestle, van de militaire in-
i spanning en andere. Wy wensen echter
geen verantwoordelijkheid, die tegen
onze beginselen indruist. Dan zeggen we
I „neen". We zien er zeker niet tegen
op de strüd op te nemen in de oppositie,
wy zullen loyalere en constructievere
oppositie weten te voeren, dan wy ce
laatste tijd hebben ervaren.
Er wordt gezegd, dat we het land als
het ware ruineren en kapot maken. Met
I de verkiezingen zal het 7 jaar geleden
ziin. dat het kabinet Schermerhorn ln
j leven geroepen werd Men weet hce toen
de toestand was. Men zie hoe de toe-
stand nu is. Dr Drees herinnerde aan
de vooruitgang op alle gebieden. Als
I wy uit de regering zouden treden, dan
I weten we, dat we een land achterlaten,
dat goed bestuurd werd met onze mede
werking.
Men zegt, dat wij nivelleren. Kan men
het nu nivelleren noemen, aldus dr
Drees, als wy een rechtvaardige verde
ling van het maatschappelijk inkomen
willen? Wy hebben ons volk voor grote
ellende bespaard. Het is mogelyk ge-
I weest iets te doen voor de grotere be-
staanszekerheid van de massa. Er wordt
ook wel beweerd, dat wy dwang willen
in plaats van vrijheid en men wijst dan
op ons plan. Ja. dat plan, de weg naar
de vryheld. is een uitdaging. Wy wil'.en
geestelijke vryheid, die ook positieve in
houd heeft.
Dr Drees werd na zün rede langdurig
toegejuicht.
Na afloop werd het Mei-declama-
torium „Ontwaak" uitgevoerd, waarmee
de byeenkomst in de Markthallen ge
sloten werd.
Vandaag wordt het congres voortgezet.
