LEIDSCH ÏÉDAGBLAD lisle jaargang VRIJDAG 21 MAART 1952 No. 27564 nt|eur: J "e°ny t DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel l. Lelden - Giro No. 57055 y'jredacne B W Menkhorst en J Brouwerf fi ppr kwartaal; 0.47 per week Telefoon Dir en Adm.: 25041, Red 21507 Millioenenlening van Wereldbank voor K.L.M. Aankoop van 23 nieuwe vliegtuigen Dc Wereldbank iieeft de K.I.M. een lening verstrekt van 7 millioen dollar ter gedeeltelijke financiering van de aankoop in Amerika van 23 nieuwe vliegtuigen, t.w. 9 Super-Consiella- lions „Lockheed", 7 Douglas DC G cn 6 Convairs - 340. De lening wordt door de Nederlandse regering gegarandeerd. De Wereldbank voegt aan deze bekendmaking toe, dat de K.L.M. haar luchtvloot herziet in verband met een verwachte uitbreiding van het luohtvaartverkeer ln de komen de jaren en tevens om haar concurre rende plaats onder de internationale luchtvaartmaatschappijen te handhaven en haar mogelijkheid tot het verdienen van dollars te verbeteren, Met deze herziening van de luchtvloot zou 33 millioen dollar gemoeid zijn, zo dat dus ongeveer 20% hiervan met be hulp van de lening bekostigd zal wor den. De rest zal door de maatschappij zelf bekostigd worden. De helft van de lening' wordt ver schaft door de Chase National Bank. Dit is de eerste maal, dat een particu liere bank rechtstreeks deelneemt aan een lening, die door de Wereldbank wordt verstrekt. De lening heeft een looptijd van 6V£ jaar en draagt een rente van 4Vs% per jaar. Professor en mevrouw ]ean Piccard staan hier in het sluitingsgat van hun gondel, die geheel gelijl: is aan het exemplaar waarin zij hun be roemde tocht naar de stratosfeer gemaakt hebben in 1934. Professor, Piccard vertoeft thans in Minnea polis in de Verenigde Staten en heeft daar verklaard dat hij nog eenmaal een dergelijke tocht wil maken. De professor, die thans 68. jaar oud is, wil deze tocht onder nemen tezamen met zijn vrouw Hij denkt negentien mijlen in de stra tosfeer te kunnen stijgen met het doel de cosmische stralen en het licht van Mars te bestuderen. Franse Senaat verwerpt glijdende loonschaal De Franse raad van de republiek (Eerste Kamen heeft met 117 tegen 43 stemmen bij 100 onthoudingen een wets ontwerp verworpen, dat voorziet in au tomatische loonsverhogingen indien de prijzen met meer dan 5% stijgen. Het ontwerp werd de vorige maand door de Nationale Vergadering goedgekeurd Het gaat thans terug naar de Nationale Vergadering waar het een volstrekte meerderheid moet krijgen om wet te kunnen worden. Amerika's hulpverlening aan het buitenland Acheson getuigt De Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Dean Acheson, heeft ge tuigenis afgelegd voor de commissie van buitenlandse aangelegenheden van het Huis van Afgevaardigden, die thans be raadslaagt over Trumans verzoek om voor het komende belastingjaar een be drag van 7990 millioen dollar beschik baar- te stellen voor de Amerikaanse hulpverlening aan het buitenland. „Het is niet mogelijk de hulp aan onze Nato-bondgenoten te besnoeien, daar het overgrote gedeelte hiervan moet worden beschouwd als steun ter vergroting van de militaire kracht van deze met ons verbonden staten Eisen howers strijdkrachten moeten „in top conditie' worden gehouden: dat is wat de regering met de aangevraagde gelden wil bereiken. Hij herhaalde: „De Amerikaanse po litiek is: een oorlog verhinderen. Daar om bouwen wij. te ramen met West- Europa, een strijdmacht op, die het Rusland en zijn vazalstaten volkomen duidelijk moet maken, dat een aanval hunnerzijds nimmer kan leiden tot een goedkope overwinning. Wij bouwen ner gens een strijdmacht op die voor aan valsdoeleinden zou kunnen worden ge bruikt. Het doel van ons programma tot wederzijdse beveiliging ls: de zekerheid scheppen dat wij het hoofd kunnen bie den aan een vijandelijke aanval die zo lang moet kunnen worden tegengehou den totdat reservetroepen het toneel van de strijd hebben bereikt." Acheson beval voorts goedkeuring van het regeringsverzoek aan om 1400 nvl- lioen dollar uit te trekken voor West- Europese „fondsen ter bevordering van de verdedigingsinspanning" „Dit geld dient om Wést-Europa in staat te stellen grondstoffen en machi nerieën te kopen, die het nodig heeft voor de vervaardiging van militaire uit rusting. Stellen wij het niet beschik baar. dan is een West-Europese herbe wapening onmogelijk. Onze bondgenoten liggen bij een vij andelijke aanval gevaarlijk bloot Ik ben van mening, dat zij zich, met deze en andere door ons geboden hulp kunnen beveiligen. Helpen wij niet. dan ben ik er zeker van. dat zij dat niet kunnen", aldus Acheson. Sprekend over de .tamelijk omvang rijke hu'.pverlenings-programma's", die de Verenigde Staten voor India. Pakis tan en Perzië overwegen, zeide Acheson. dat zich in deze landen in het afgelo pen jaar een zeer gevaarlijke toestand heeft ontwikkeld. „WH hopen, dat het India, met onze hulp moze'ijk zal zijn zijn levensmid delen voort bren gin? in vier jaar ctjds met zeven millioen ton te -verhogen Wi) menen, dat dit onder meer non.iza- keliik is om een neiging tegen te gaan, welke bij de kortgeleden ln India ge houden algemene verkiezingen aan de dag is getreden, waarbij het aantal op communistische Candida ten stemmenden zeer sterk is toegenomen". Acheson deelde verder mede, dat het grootste gedeelte van de voor Ameri kaanse hulpverlening aan het Verre Oosten aangevraagde gelden bestemd is voor het verlenen van militaire hulp aan landen, waar hetzij reeds gevoch ten wordt, hetzij vijandelijkheden drei gen uit te breken Ook dienen deze gel den voor het betalen van voorraden voor gebieden als het eiland Formosa. „Het communistische China heeft voorraden en militaire instructeurs ge leverd aan een andere communistische vazal, die oorlog voert in Indo-China. Oost-Europese communistische staten nemen een dreigende houding aan te genover andere landen, zoals Joego-Sla- vië. Dit alles heeft een dergelijke staat van onzekerheid doen ontstaan, dat de enige wijze, waarop wii onze veiligheid kunnen verzekeren, gelegen is in ver groting van onze kracht", aldus de Amerikaanse minister. Kwestie Saargebied blijft binnenskamers Een Duitse woordvoerder heeft mede gedeeld. dat Frankrijk en West-Duits- land het eens zijn geworden over dt in stelling van een gemengde commissie om er voor te zorgen, dat de toestand in het Saajgebied het houden van de mocratische verkiezingen in de herfst van dit jaar toelaat. De West-Duitse kanselier Adenauer en de Saarlandse minister-president Hoffman trokken geen van beiden hun memoranda over het bestuur van dit gebied in, doch zij overhandigden deze aan het ministerscomité var de Raad van Eurypa als documentatiemateriaal, niet voor publicatie of discussie be stemd. Het gehele onderhoud tussen Adenauei en Sohuman, dat tot de over eenstemming over de instelling var de gemengde commissie leidde, duurde precies negentig seconden. VERVOLGING VAN DRIE PARIJSE COMMUNISTISCHE BLADEN De Franse minister van binnenlandse zaken heeft een gerechtelijke vervolging ingesteld tegen drie Parijs? communis tische bladen. De b'aden worden er van beschuldigd een vals bericht te hebben gepubliceerd, volgens hetwelk een Ame rikaanse korporaal te Melun met zijn legerauto op een groep demonstrerende stakers was ingereden, waardoor een staker gedood werd. De vervolging is ingesteld op grond van een wet van 1881, die va'se publi caties. welke de openbare rust moge,ijk kunnen verstoren, strafbaar stelt Het vooronderzoek kan een jaar in beslag nemen. ZUID- AFRIKA OPSCHUDDING ^st terwijl Zuid-Afrika zich opmaakt cè Van Rlebeeck-feesten te gaan KB is er een politieke strijd ont- Ujj, die vei gaande gevolgen na zich slepen. |,n weet, hoe dr Malan tegen felle pïitie in zijn apartheidswet heeft «edreven, een wet, die, hoe men het oi keert, de bedoeling heeft om Slanke ras te bevoordelen boven de n-ellen, ook al tracht Malan dat zo mogelijk te camoufleren. Moeten we v op wijzen, hoe dat in wezen neer- 't op een terugzetten van de klok? •)j beleven de tijd. dat Juist fel ge- dd wordt naar opheffing van alle chil tussen ras en kleur. Alle men- ajn gelijk en hebben recht op ge- behandeling. Dat is het streven, overal ter wereld opgeld doet en i kan dat slechts toejuichen. Kolo- t!e, in welke vorm ook, moet tot terleden gaan behoren, dat ls on lijdelijk De ontwikkeling der wereld ait stelsel niet doen terugkeren. inu ls Malan's wet daarmede niet stereenstemming, al heeft hij de rp-te kanten weten af te slijpen, jive bij de vele kleuringen in Zuid- ia ls ook bij de party van wijlen lauarschalk Smuts, die thans wordt id door Strauss, het verzet nimmer sakt, van oordeel als men was, dat ipbouw van het land door deze wet le toekomst ernstig zou worden ge- idaar heeft men nu opeens een uit- sk van het Opperste Gerechtshof, Malan's apartheidswet eenvoudig on- verklaart, als in strijd met de zg. dwet van 1902. Daarmede is de jpel ln het Zuid-Afrikaanse hoen- ok geworpen en het is nog niet te spellen, waartoe dit zal leiden, joppositie onder Strauss eist reeds altreden van de regering Malan, ten nieuwe verkiezingen zou Im- rtn, want een minderheidsregering :eker tliains niet kunnen worden ge- ar Malan denkt er blijkbaar niet om te wijken en schijnt van plan bij een nieuwe wet het parlement- :t maken van wettelijk toezicht van Hoosgerechtshof. Waarbij men even- direct de vraag kan stellen of het gerechtshof zal aanvaarden op een tiyke wijze te worden uitgerangeerd, •'[nationaal zal Malan geen steun wen. dat kan men bij voorbaat als r vaststellen, zelfs niet in het Brit- kmenebest. dat nooit zijn afkeuring ir stoelen of banken heeft gestoken de door Malan gevoerde rloht.lijnen aanzien van de kleurlingen in Zuid- zal een harde en verbitterde strijd i»n daar aan de Kaap. i dat, terwijl de stichting od zo i Sse wijze zal worden herdacht.... EST-BERLI.JN GEEFT AFDOENDE ANTWOORD. West-Berlynse burgemeester. Ernst i?r, heeft medegedeeld een brief zjjn 0-Berlijnse#coliega. Friedrich st, ontvangen te hebben waarin i voorstelt besprekingen te voerey ct hereniging van de stad. De brief mt de Sovjet-nota over een vredes- irag met Duitsland een „gesohlkte i ,oor de hereniging van de stad" «er zeide. dat deze besprekingen inodig waren en dat de stad onmid- jjï herenigd kon worden „indien de gelijkheid er is democratische en verkiezingen te houden". Ie West-Duitse regering was bereid ir mandaat terug te geven aan een iement van geheel Berlijn, dat ge- ra aou zijn op basis van de kieswet HM6! 10U BANDY WEER MET STROOHOED! tke ttld eeleden heeft zoals be- d - Lou Bandv ziin stroohoed aan kaDsiok zeharigen. omdat hn een Kt loopbaan" had aekozen. Het (Wfe naar zijn stroohoed is Bandy te machtis eeworden en van 1 dl al zal hij bij Herman Rlnket's Bé weer voorstellingen geven. EERBERICHT Regen tiyi''verwacht tot moreenavond: r", met nu en dan reeen ,fetl' Tot krachtig of hard toe- WtTti Zuid"Westelyke wind. Iets 'mD,?rat|iren. vooral des nachts, wmaakt te 10 uur) 22 MAART. un^6f„uur; °nder: 18.57 uur. *7 uur ;ondei: 14.33 uur. H Katwijk te 0.13 en 12.49 uur "Hamer bestaat uit tien pagina's Strijd in Zuid-Afrika neemt fel karakter aan Dr Malan geeft zich niet gewonnen De uitspraak van de afdeling voor 5er-je,ï ,van het Ho°ggerechtshof ln Zuid-Afrika berust op eenstemmige con clusie van de vijf rechters. Bij het bekendmaken van de uitspraak van het hof zeide de opperrechter ten aanzien van het door de regering aan gevoerde argument, dat de wet de kleur lingen geen rechten ontnam, daar zij hun een betere vertegenwoordiging in het parlement verschafte, dat dit argu ment illusoir was. „De Zuid-Afrika-wet bevatte waarborgen van omlijnde rech ten, niet van gelijkwaardige rechten Het argument van de regering zou inhouden, dat een dief mij straffeloos van mijn eigendom mag beroven wanneer hij maar bereid is my daarvoor iets gelijk- of meerwaardigs terug te geven". Het hooggerechthof heeft in zijn arrest bepaald, dat de wet op aparte vertegenwoordiging van 1951 ongeldig, van nul en gencr waarde is en geen rechtskracht heeft volgens de bepalin gen en krachtens de voorzieningen van de hoofdstukken 35 en 152 van de Zuid-Afrika-wet van 1902 de zogenaamde verschanste rechten. Bij wetgeving van 1936 werden de in heemsen in de kaapprovincie van de algemene kiezerslijst afgevoerd en aan deze mensen werd in de gehele unie het recht gegeven afzonderlijk te stemmen voor blanken, die hen moeten vertegen woordigen. De thans door het hof ongel dig verklaarde wet breidde dit beginsel uit tot de kleurlingen in de Kaap provincie. De kleurlingen buiten de Kaapprovincie nebben in het geheel geen stemrecht, evenmin als de vrouwelijke kleurlingen in de Kaapprovincie. Tezelfdertijd heeft de leider van de oppositie, Strauss, verklaard, dat de regering op grond van het arrest van het hof zou moeten aftreden. Strauss zeide, dat de „Verenigde Partij" altyd van mening Ls geweest, dat de, vorig Jaar door het parlement aangenomen wet op de afzonderlijke vertegenwoordiging van de kleurlingen, afgezien van de wettelijke verwikkelin gen, immoreel is en in strijd met de plechtige beloften, welke aan de niet- blamken zyn gedaan door blanke Zuid- Afrikaanse leiders van alle partyen, „De volkomen verkeerde behandeling door de regering van dit voor het volk van Zuid-Afrika moeilijkste en meest delicate probleem", zou een waar schuwing moeten zijn, dat men niet zou kunnen slagen met een eenzijdige be nadering van de Zuid-Afrikaanse ras senkwestie. De Verenigde Partij zou. wanneer zij weer aan de macht kwam, streven naar een nationale benadering van alle rassenkwesties en overleg ple gen met de niet-blanken om te probe ren hun medewerking te verkrijgen. „Noch het parlement noch het volk van Zuid-Afrika", aldus de premier, dr Malan, „zullen bereid zijn te be rusten in het feit, dat de wetgevende souvereiniteit van de wettig en demo cratisch gekozen volksvertegenwoordi gers wordt genegeerd en de rechter lijke macht het laatste woord heeft. De nu ontstane toestand schept onze kerheid en chaos". Het hooggerechtshof is nu teruggeko men van zyn ln 1937 genomen beslissing, aldus de premier, daaraan toevoegend, dat over enige tijd, bij een andere samenstelling van het hof. misschien weer een andersluidende uitspraak zal worden gedaan. Ook ls het gevaar niet langer denkbeeldig, dat prestige en ge zag van het hooggerechtshof zullen lijden bij het doen van uitspraken o politiek-constitutionele kwesties van fundamenteel belang Het zal soms moeilijk voor het hof zijn de schyn van bevooroordeeldheid geheel te vermijden, zo ging de premier voort, en het is niet billijk tegenover het hof het aan zulk een gevaar bloot te stellen. „Het is dus duidelijk, dat de thans ontstane toestand ontoelaatbaar is. De regering zou in haar plicht tegen over volk en parlement grovelijk te kort schieten als er geen maatregelen werden genomen om een einde te maken aan deze verwarringwekkende en gevaarlijke toestand, Het is van dwingend belang, dat de wetgevende souvereiniteit van het parlement boven alle twijfel verheven is. De regering zal tezijnertijd de nodige stappen doen". De Zuid-Afrikaanse regering zal ver moedelijk na het Paasreces een wetsont werp bij het parlement indienen, dat beoogt de wetgevende souvereiniteit v het parlement in stand te houden Deze wet zal een inleiding vormen tot een bekrachtiging van de wet op de afzonderlijke vertegenwoordiging i' kiezers, welke door het hoogste hof v de unie ongeldig is verklaard. De wet zal de gerechtshoven waar schijnlijk beroven van het recht om de geldigheid van wetten te toetsen. Eisenhower vermoedelijk bereid eandidatuur te aanvaarden Tatf trekt zich terug in New Yersey In zijn eerste officiële commentaar op de resultaten van de voorverkiezin gen in de Amerikaanse staten New Hampshire en Minnesota heeft generaal Eisenhower verklaard: „De resultaten dezer voorverkiezingen dwmgen mij mijn persoonlijke positie en in het verleden genomen besluiten opnieuw te overwe gen". Men ziet hierin een bevestiging van het vermoeden, dat de generaal ten slotte zal toestemmen in een eandida tuur. President Truman heeft op een pers conferentie te Key West verklaard, dat generaal Eisenhower de vrijheid heeft op ieder door hem „veilig en oppor tuun" geacht tijdstip naar de Verenigde Staten terug te keren. De generaal vervult op bekwame wijze Amerikaanse Senaat ratificeert verdragen VREDESVERDRAG MET JAPAN EN VEILIGHEIDSVERDRAGEN. De Amerikaanse Senaat heeft het Ja panse vredesverdrag en de met Japan, Australië en Nieuw-Zeeland en met de Philippijnen gesloten verdragen voor wederzijdse beveiliging geratificeerd Het Japanse vredesverdrag werd be krachtigd met 66 tegen 10 stemmen, na dat enige republikeinse senatoren op het laatste ogenblik hadden gepoogd voorwaarden aan de ratificatie te ver binden, of de behandeling voor onbe paalde tijd uit te stellen. Een door de Senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen aanbevolen voorbehoud werd aanvaard. Hierin wordt gezegd, dat het verdrag niet er kent: 1. Het recht van de Soviet-unie om Zuid-Sachalin en de Koerillen vroe ger behorend tot het Japanse keizerrijk te bezetten 2. De voorzieningen van de in Febr. 1945 te Jalta gesloten overeenkomst be treffende de beschikking over Japans grondgebied De Sovjet-unie heeft, zoals bekend, het verdrag niet ondertekend. Het verdrag is reeds goedgekeurd door Japan, Engeland. Australië, N.- Zeeland en Ceylon. Het zal van kracht worden, zodra het nog door een der volgende landen wordt bekrachtigd: Canada, Frankrijk. Indones'ë, N e- d e r I a n d. Pakistan en de Philippij nen. Het Canadese parlement zal het later in dit zittingsjaar in behande ling nemen. De verdragen voor wederzijdse be veiliging met de Philippynen en met Australië en Nieuw-Zeeland werden zonder hoofdelijke stemming aanvaard. Over het beveiligingsverdrag met Japan werd gestemd, waarbij het werd be krachtigd met 59 tegen 8 stemmen. De Senaat telt 96 leden. Volgens deze foto van de Ameri kaanse Legervoorlichtingsdienst hebben geïnterneerden in een krijgs gevangenkamp van de Verenigde Naties te Koji-Do in Zuid Korea een demonstratie gehouden, waarbij zij een portret van Stahn boven het prikkeldraad rondom het kamp uit staken. zyn functie en hij kan het beste zelf beoordelen, wanneer het tijdstip het veiligst voor hem is om zyn post te ver laten. De president zeide, dat de Koreaanse kwestie niets te maken heeft met ae vraag of hy zich ai dan niet candidaat zal stellen voor de presidentsverkiezin gen. De Koreaanse zaak staat los van de binnenlandse politiek der Verenigde Staten. Truman sprak over Elsenhower naar aanleiding van een opmerking van Wal ter Lippman, aangehaald dooi- een der aanwezige journalisten. Lippman heeft namelyk in een artikel gesuggereerd, dat het Trumans „plicht" was generaal Eisenhower terug te roepen met het oog op de voor Eisenhower zo gunstige uitslagen bij de tot nu toe gehouden voorverkiezingen. De president antwoordde hierop, dat het de plic-ht der Verenigde Staten was hun doel in Europa te bereiken Eisen hower bekleedde daar een sleutelpositie en kon de toestand beter beoordelen dan Lippman of wie dan ook'Op een desbetreffende vraag zeide de president geen belang te stellen in de politieke carrière van de generaal. Hij had Eisen hower persoonlijk medegedeeld, dat deze Met volste recht had in politiek opzicht te doen, wat hij juist achtte. Senator Robert Taft heeft besloten zich te laten sohrappen van de lijst der republikeinse candidaten in New Jersey, waar de kiezers 15 April a.s. de kies mannen zullen afvaardigen naar de democra tische en republikeinse partij- conventies in Juli e.k. Dit omdat de gouverneur van New Jersey, Driscoll, „zijn woord heeft ge broken door zich thans aan de zyde van generaal Eisenhower te scharen", waar aan hy toevoegde van mening te zyn dat „nu geen rechtvaardige strijd meer mogelyk is". Politieke waarnemers zijn echter van mening, dat Tafts besluit werd inge geven door: 1. Het onverwacht grote aantal stem men, dat generaal Eisenhower op de in New Hampshire en Minnesota gehou den voorverkiezingen op zich wist te verenigen. 2. Het feit, dat de omzwaai van gou verneur Driscoll Tafts nederlaag tot een byna volslagen zekerheid maakt. Tafts hoop is thans vooral gevestigd op de 1 April a.s. in de Amerikaanse staat Wisconsin te houden voorverkie zing. Eisenhower is hier niet candidaat gesteld en de kiezers mogen zijn naam met aan de republikeinse candidaten- lyst toevoegen. Tafts republikeinse me dedingers in Wisconsin zyn Harold Stas- sen en de gouverneur van Californië, Warren. Aangenomen wordt, dat beide laatstgenoemden op de republikeinse partyconventie, wanneer het zou gaan cm een keus tussen Taft en Eisen hower laatst eencemde zouden steunen. De eerste joto van, naar men zegt. het snelste jachtvliegtuig ter wereld: ■de Hawker „Hunter". De ..Hunter", een straaljager, werd in September jl. tijdens de Britse luchtvaarttentoonstelling te Fam- borough voor het eerst voorgevlo- gen. Het vliegtuig staat nog op de geheime lijst, zodat geen bijzonder heden over snelheid e.d. bekend gemaakt werden. De vluchten bij Farnborough. op slechts enkele tientallen meters boven de grond, deden er echter weinig twijfel over bestaan, dat de ..Hunter" op dat ogenblik de snelste Britse straaljager was. ©I. BLOTE BEELDEM" FIDE KEUKEHH0F

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 11