EIDSCH
DAGBLAD
ndiening nieuwe vestigingswet
bedrijven bij Tweede Kamer
Morgen: Raad van Europa in
Parijs bijeen
temperatUUr'
Boek over president Truman
jlile Jaargang
DINSDAG 18 MAART 1952
Rijnstreek-editie No. 27561
«Itur: J. Henny
Jdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 6 per kwartaal: f. 0.47 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Credietwaardigheid, handelskennis, vakbekwaamheid
de Tweede Kamer is ingediend
«etsoniwerp „Regeling ter bevor-
n? van een goede bedrijfs-uitoefe.
'dé Memorie van Toelichting wordt
gezegd, dat ook buiten het ter
van de Vestigingswet Kleinbedrijf
behoefte gevoeld wordt aan de
gelijkheid eisen van credietwaar-
[.j,eid, handelskennis of vakbe-
(ïiamheid te stellen, waaraan de
leenaar of de leider van een onder-
'min« dienl te voldoen.
De wet Is van toepassing op alle
kdrijvrn met uitzondering van de
bodboow, de visserij, het bankbedrijf,
vmekeringsbedrijf en het vervoer-
edrijf.
Bii algemene maatregel van bestuur
eailfingsbesluit) kan de uitoefening
een bedrijf worden gebonden aan
vergunning.
in vestigingsbesluit wordt slechts
tjesteld op verzoek van het
miken bedrijfschap of van één of
g representatieve verenigingen van
Wrokken ondernemers. Bij ontsten-
van een bedrijfschap treedt hier
in de plaats het betrokken pro-
of hoofdbedrijfschap,
xens tot vaststelling wordt over-
n wordt de Sociaal-Economische
gehoord, die het verzoekende
tm alsmede de betrokken bedrijfs-
iLsaties in de gelegenheid stelt van
mening te doen blijken.
tónt een vestigingsbesluit tot stand.
l> allereerst een vergunning ver-
or iedere inrichting, waarin het
besluit aangewezen bedrijf wordt
,..Jend.
t vergunning wordt in beginsel steeds
:iid wanneer aan de gestelde eisen
voldaan. Zij is uiteraard niet
draagbaar.
iet vestigingsbesluit omschrijft de
Deze kunnen slechts betrekking
o op credietwaardigheid, handels-
_i en vakbekwaamheid,
lm de eisen van credietwaardigheid
-orden voldaan door de onderne-
of de ondernemers geaaimenlijk,
i van handelskennis moet worden
i door de bedrijfsleider en aan
van vakbekwaamheid door de be
de eisen van handelskennis
vakbekwaamheid wordt voldaan,
in het algemeen aangetoond door
r'ecging van bepaalde bij of krach-
het'vestigingsbesluit aangewezen
loma's.
hen. die aan de eisen van han-
inis ol vakbekwaamheid voldoen,
van wie redelijkerwijs niet kan
geëist, dat zij zich van deze di-
5 voorzien, kan een verklaring
handelskennis of vakbekwaamheid
afgegeven,
ui bedrijfsleiders of beheerders
wanneer zij aan nader te stellen
narden voldoen, eveneens een ver
ing van handelskennis of vakbe-
umheid afgegeven mits het verzoek
doe binnen 5 jaren wordt ingediend.
niet gesteld, als de weduwe of
wettige minderjarige kinderen van een
vergunninghouder, die in zijn vergun
ning tevens als bedrijfsleider of be
heerder was vermeld, de vergunning
hebben gevraagd uitsluitend met het
oog op diens vervanging als zodanig
door zijn weduwe of een zijner wettige
minderjarige kinderen. In het laatste
geval vervalt de vergunning na vijf
jaren. Bij een vestigingsbesluit kan een
kortere termijn worden vastgesteld en
kan worden bepaald dat vergunningen,
waarin de weduwe als bedrijfsleider of
beheerder is vermeld, na verloop van
een bepaalde tijd vervallen. Ook kan
de vrijstelling daarbij geheel worden ter
zijde gesteld.
De eisen van handelskennis en vak
bekwaamheid worden niet gesteld in ge
val van verplaatsing naar een andere
inrichting
De minister kan ontheffing verlenen
ln bijzondere gevallen, waarin gewich
tige belangen daartoe aanleidln? geven.
Van alle beslissingen van de Sociaal-
Economische Raad, van een product-,
en hoofdbedrijf- of een bedrijfschap,
lsmede van de Kamers van Koophan
del en Fabrieken, tot uitvoering van de
wet, staat beroep open op het scheids
gerecht voor het bedrijfsleven.
Perzië prefereert staats
bankroet boven regeling
De Perzische premier di Mossadeq
heeft, toen hij afscheid nam van de
deskundigen van de Internationale
Bank, tegenoveT hun leider, Hector
Prud'homme, opgemerkt: „Perzië geeft
de voorkeur aan een staatsbankroet,
boven het treffen van een vergelijk
rn.b.t. zijn nationale belangen".
De Perzische minister van binnen
landse zaken is afgetreden. Hij moest
dit doen. omdat hij candldaat is gesteld
voor de verkiezingen voor de Perzische
Tweede Kamer.
Nog 2 weken uitstel voor
Tignes
Aan de inwoners van Tignes is mede
gedeeld dat zij nog twee weken hebben
om hun hulzen te ontruimen. Hierna zal
dit zo nodig met geweld geschieden Er
is niet medegedeeld wanneeT de laatste
sluisdeur zal worden gesloten.
24 MENSEN VERBRAND IN AUTOBUS
Waarschijnlijk doordat de chauffeur
door een tegenligger is verblind, is gis
teravond op de weg van Mexico City
naar Aguas Calientes (Mexico) een auto
bus van de weg afgeraakt en in brand
gevlogen. 24 personen kwamen in de
vlammen om. 13 passagiers slaagden er
in de bus te verlaten, zy het met ern
stige brandwonden.
Saaikwestie en laatste Russische voorstel
in brandpunt der belangstelling
(Van onze correspondent te Parijs)
In het Palais de Chaillot, dat nog
steeds niet door de diplomaten werd ont
ruimd, ofschoon de Uno-zittingen al
weer enige tijd beëindigd zijn, komen
morgen de vijftien ministers van de Raad
van Europa bijeen. Nederland zal daar
bij vertegenwoordigd worden door mi
nister Stikker, die heden uit Den Haag
vertrekt. Hij zal in Parijs worden bijge
staan door HM.'s ambassadeur, baron
Van Boetzelaer van Oosterhout, alsmede
door mr S. G. M. baron van Voorst tot
Voorst en de heer C. Th. R. van Baarda
beiden van het Ministerie van Buiten
landse Zaken.
De ministers van de Raad van Europa
komen op regelmatige tijden samen,
zonder dat daar in het algemeen heel
veel hanen over kraaien. Ditmaal lijkt
dat echter anders. In Parijs is men
tenminste geneigd aan deze samen
komst meer dan gewone betekenis te
hechten, mede omdat Eden, Schuman
en Adenauer nu gelegenheid zullen
krijgen onderling van gedachten te
wisselen over het jongste voorstel van
Moskou inzake een nieuwe conferentie
tussen de grote vier over de Duitse
herbewapening. Een tweede punt van
belang betreft de Saarkwestie, die op
verzoek van Duitsland op de agenda
werd geplaatst.
'EE.R BE RICHT
Oostelijke Wind
'Bilt verwacht tot morgenavond:
!^.ht en morgenochtend hier en
y en m het Noorden van het
nijenf "Jk lichte nachtvorst,
tr ?ia\!er:*nder'i]|ce bewolking, droog
«éinm matige Oostelijke wind,
W MAART
fcan^ 615 uur: onder: 18 51 uur.
aop: 341 uur; onder: 10 12 uur.
ic r te Katwijk te 8 11 en 20 49
00ln®er bestaat uit zes pagina's.
Het 30 jaar oude ss ..Volendam"
van de Holland-Amerika Lijn. dat
voor de sloop bestemd is. werd
Maandagmorgen naar Hendrik
Ido Ambacht gesleept.
De ..Volendam" passeert de spoor-
bru" over de Maas ic Rotterdam.
EGYPTISCHE EX-MINISTERS IN
HUISARREST.
El Din pasja, minister van binnen
landse zaken in de vorige Egyptische
regering, is vandaag om veiligheidsrede
nen onder huisarrest geplaatst.
Dezelfde maatregel is genomen tegen
oud-minister Abdel Fattah Hassen pas
ja, eveneens behorend tot de Waidosti-
sche partij.
De beide oud-ministers zijn in de loop
van de nacht onder strenge politiebe
waking uit Cairo weggevoerd en naar
hun landhuizen gebracht.
In een radiorede tijdens het weekeinde
heeft de premier de Wafd verantwoor
delijk gesteld voor de onlusten van
26 Januari te Caïro.
betreuren, dat de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Acheson, niet
aanwezig zal kunnen zijn, ook al omdat
de Ver. Staten uiteraard geen deel uit
maken van de Raad van Europa. Maar
men kan er overigens gerust op zijn, dat
de regering van Washington in de per
soon van haar nieuwe ambassadeur te
Parijs, James Dunn, toch nauw bij de
bsprekingen, die overigens via de kanse
larijen werden ingeleid, betrokken zal
blijven. Het doel is een voorlopig ant
woord te formuleren op het Russische
voorstel, dat waarschijnlijk binnen een
dag of tien te Moskou zal worden over
handigd. Hoe dat antwoord luiden zal?
Het zal zeker niet zonder meer afwij
zend zijn, ofschoon naast de Amerika
nen nu zelfs de Fransen zeer sceptisch
staan ten aanzien van de mogelijkhe
den van een vruchtbaar overleg met
Moskou, terwijl de West-Duitsers, be
vreesd het kind van de rekening te zul
len worden, zich van ouds tegen elke
toenadering jegens de Russen verzetten.
Algemeen heerst zeker de indruk, dat
men hier weer heeft te maken met
een nieuwe Russische poging de Euro
pese samenwerking te doorkruisen in
de hoop zo te voorkomen, dat West-
Duitsland in het Europese of Atlan
tische verdedigingssysteem zal worden
opgenomen. Zelfs indien dat laatste
niet zou lukken en het Russische voor
stel dus verworpen zou worden, hoopt
Moskou toch vertragend op te kunnen
treden: in zover is er dus niets nieuws
onder de zon.
Wel nieuw, en zelfs verrassend, is
daarentegen de inhoud van het Russische
voorstel, dat de oprichting van een nieu
we nationale Wehrmacht in het voor
uitzicht stelt en waarin zelfs de vroegere
Nazi-officieren zouden mogen worden
opgenomen. De Fransen zien daarin op
nieuw een duidelijk symptoom van de
vrees der Russen voor de Westduitse
herbewapening onder Atlantische auspi
ciën, een vrees, die door de meeste
Fransen wordt gedeeld.
Maar het middel ter bestrijding van
die vrees is voor hen hier zeker erger
dan de kwaal. Want de Fransen zien de
Duitsers dan altijd nog liever in een.
zelfs volkomen. Europees leger, dan op
genomen in een eigen Wehrmacht. Met
deze nieuwe ommezwaai heeft Moskou
bii de Quai d'Orsav. dat anders gemeen
lijk met een natte vinger voor nieuw
overleg inzake Duitsland te lijmen was,
zeker geen beste beurt gemaakt. Daar
entegen wel by het Franse ministerie
van binnenlandse zaken, voorzover dat
zich met de actieve afweer tegen de
communistische propaganda bezig heeft
te houden.
Tot dusver konden de Franse com
munisten zich immers opwerpen als de
super-patriotten, omdat zij, van alle
partijen, de enige waren, die een her
bewapening van Duitsland onder elke
vorm van de hand wezen. Het effect
van deze propaganda viel, ook onder
niet-communistische kringen zeker
niet te onderschatten. Die Franse
communisten worden nu de argumen
ten door hun Russische geestverwan
ten uit handen geslagen. Van zijn
vrienden moet men 't hebben
Wat. het voorstel zelf aangaat: het
Westen zal zich waarschijnlijk wel be
reid verklaren opnieuw over Duitsland
te beraadslagen, wanneer tenminste de
Russen eerst de bewijzen van hun op
rechtheid geleverd hebben. Gelegenhe
den te over!
Rusland zou kunnen beginnen de Uno-
commissie, die verslag uit moet bren
gen over de mogelijkheden van vrije ver-
Tijdens hun verblijf in New York
van 7-9 April zuilen HM. Konin
gin Juliana en Z.K.H. Prins Bern-
hard lum intrek nemen in hel groot
ste hotel ter wereld, het boven af
gebeelde Waldorf Astoria hotel
(2000 kamers). Hier wonen o.a. de
Hertog van Windsor, de enige nog
levende ex-president der V.S.. Her
hert Hoover en generaal Douglas
Mc Arthur. De laatste betaalt er
dagelijks 125 dollars voor dezelfde
suite, waar ook kroonprinses Juliana
cedurende de oorlogsjaren korte
tijd woonde. De gasten hebben de
keuze uit vrijwel alle ter wereld
bekende gerechten: een kip hijvoor
beeld wordt er op 71 verschillende
manieren opgediend. Het goedkoop
ste diner kost 4V2 dollar f17.
en een l:op koffie f. 1.75.
125 telefonisten verzorgen de ver
bindingen binnenshuis en de interne
politiemacht omvat 10 detectives en
25 agenten.
kiezingen in Duitsland, op Oost-Duits
grondgebied toe te laten Als tweede test
voor de Russische oprechtheid stellen de
Westelijke mogendheden het vredesver
drag met Oostenrijk voor In I.issabon
hebben de Amerikanen, Engelsen
Fransen de 51 artikelen van het ont-
werp-verdrag, waarover werd gepraat
acht hoofdpunten gecondenseerd, en
ven daarvan hebben al tot een overeen
komst tussen de vier betrokken partijen
geleid. Punt acht heeft betrekking op
de oorlogsbuit die de Russen, onder het
voorwendsel van Duits nazi-bezit, uit
Oostenrijk hebben weggesleept. De Wes
telijke mogendheden eisen daarvan de
teruggave aan Oostenrijk. Indien
Russen aan dat verlangen tegemoet z
den komen een verlangen waarbij dus
alleen, betrekkelijk ondergeschikte, ma
teriële belangen zijn betrokken dan
zou niet alleen het vredesverdrag met
Wenen kunnen worden getekend, doch
bovendien dus het probleem der Duitse
herbewapening op de basis van
nieuwe Russische voorstel opnieuw
der ogen kunnen worden gezien. Of
schoon de appel, die de Russen zo wordt
voorgehouden voor hen wel verleidelijk
moet zijn, acht men hier de kans niet
temin gering, dat ze er in zullen bijten.
Een delicaat punt, dat in Parijs verder
besproken moet worden, is ongetwijfeld
de Saarkwestie. welke door Bonn bij de
Europese Raad aanhangig is gemaakt.
Directe aanleiding is het Westduitse ver
wijt aan de Saarregering inzake haar
houding tegenover zekere pro-Duitse
partijen, waarvan de activiteit aan ban
den werd gelegd of die zelfs werden ver
boden. In schijn op Saarbrücken gericht,
hoopt Bonn met deze aanval waar
schijnlijk Parijs te kunnen treffen. Men
verwacht hier echter, dat de Duitse
klacht door de Raad zal worden ver
worpen.
De Fransen maken zich daarover al
lerminst ongerust. Niettemin betreuren
ze dit initiatief van Bonn. omdat de
Frans-Duitse betrekkingen e
onder zullen kunnen
Inzicht over karakter en
denkbeelden
De journalist William HiUman uit
Washington heeft een boek geschreven
over het leven en de denkbeelden van
president. Truman, getiteld „Mr presi
dent". Van dit boek, dat gebaseerd is
on het dagboek en persoonlijke brieven
van de president en op vraaggesprek
ken, welke de schrijver met hem heeft
gehad, zal in het April-nummer van
het Amerikaanse maandblad „The Rea
ders Digest" een uittreksel verschijnen.
Het werk is grotendeels gewijd aan
die levensverhouding van de president,
waarbij melding wordt gemaakt van
Trumans voorkeur voor het huiselijke
leven en zijn warsheid van vertoon.
Hiernaast geeft het boek ook de
alleen mening van de president over enige be-
"'jden. langrijke binnen- en buitenlandse pro-
Waarschijnlijk heeft Adenauer hier blemen. zoals het meningsverschil met
onder de druk der socialistische op- <je Sovjet-Unie. de betekenis van het
positie gehandeld. Dal is althans het pant-vier-program en zijn besluit om
enige excuus, dat men er hier voor i atoombom tegen Japan te gebrui-
weet aan te voeren. ken
Tot het bewijs van het tegendeel ge- Over het eerste punt sprekend ver-
leverd is, wil men in Franse politieke i klaarde Truman tegenover Hillman:
kringen niet aannemen, dat de bondsre- „Er zijn ongeveer 240 millioen mensen
gering bewust de verstandhouding met aan deze kant van het IJzeren Gordijn,
Parijs heeft willen bederven, juist nu die graag vrije regeringen willen be-
Schuman zich bereid heeft verklaard met houden Indien wij hen thans niet zou-
Adenauer over het definitieve statuut den steunen, zullen we in de komende
van het Saarland te spreken, waarover 25 jaar een geweldig hoge rekening te
oorspronkelijk eerst bij ondertekening betalen krijgen. Ik heb gedaan, wat ik
van het Duitse vredesverdrag zou zijn kon om de toestand vreedzaam te re-
beslist. I gelen"
Vrouwen van het plaatsje Tignes in
Zuidoost-Frankrijk keren huiswaarts
na het bijwonen van de laatste Mis
in het kerkje. Ze houden het gezicht
verborgen om zich aan de belang
stelling van journalisten en foto
grafen te onttrekken.
Zoals bekend verzetten de bewoners
van Tignes zich tegen de ontrui
ming van hun dorp. dat verzwolgen
zal worden door het water, dat
cleclriciteit moet opwekken.
Het denkbeeld van een preventieve
oorlog werd door de president ver
worpen met de woorden: „deze kwes
tie wordt niet door oorlog opgelost,
doch door moraal en denkbeelden"
In een brief aan de toenmalige mi
nister van buitenlandse zaken. James
Byrnes, schreef Truman op 6 Januari
1946: „Er is weer een oorlog in aan
tocht, tenzij Rusland tegemoet wordt
getreden met een ijzeren vuist en
krachtige taal". In deze brief zette de
president voorts een program uiteen,
ter uitvoering door de V.S.
Dit program omvatte o.m. de inter
nationalisatie van het Kieler-kanaal,
de Rijn-Donau-waterweg en de Dar-
danellen en voorts dc volledige con
trole over Japan en de Stille Oceaan.
„Wü moeten China herstellen en in
dit land een sterke centrale regering
vestigen", aldus Truman, die schreef,
dat hetzelfde voor Korea gold. „Ik
ben het moe de Russen als zuigelin
gen te behandelen"
Volgens het boek had Truman twee
weken na zjjn ambtsaanvaarding als
opvolger van president Roosevelt in
April 1945 over de atoombom vernomen.
De V. S. waren toen van plan Japan
binnen te vallen met een strijdmacht
van twee millioen man. Op aandrang
van zijn adviseurs had president Tru
man er ln toegestemd, dat men van de
atoombom gebruik maakte om de ver
liezen aan mensenlevens zoveel moge
lijk te beperken. „Het was geen gemak
kelijk besluit" .aldus Truman. „Ik hield
niet van dit wapen. Ik had echter geen
bezwaren, als hierdoor op de lange
duur mlllioenen levens konden worden
gespaard".
In het boek noemt Truman zijn punt-
vier-program een „praetisch antwoord
op de groeiende crisis in een wereld,
die tussen agressie en vrede wordt ver
scheurd. Het program Is echter niet be
doeld als een weggeven op grote schaal
doch, in het kort gezegd, een middel
om de bres te stoppen, die is ontstaan
door het falen van het kolonialisme"
Hillman geeft tenslotte een beschrij
ving van de loopbaan van Truman
Volgens het boek had Truman inder
tijd aanvankelijk bezwaar tegen de can-
didaatsstelling voor het vlce-president-
schap. Hij had echter later op aandrang
van president Roosevelt toegegeven.
CRITIEK
Twee voormalige leden van de Ame
rikaanse regering. Henry Wallace en
James Byrnes, hebben heftige critiek
geleverd op bepaalde passages uit het
boek.
Oud-vice-presldent Henry Wallace,
die onder Truman minister van handel
is geweest, verk'aarde dat, indien Tru
man ooit zou erkennen dat met een in
het boek genoemde ,.mr X" hijzelf
(Wallace) was bedoeld, hij de president
hetzelfde opzettelijke vermoorden van
reputaties ten laste zou leggen, dat hij
zo verachteltik in anderen vindt". In
boek word: „mr X" een „honderd pro
cent pacifist" genoemd, „die ons onze
strijdkrachten wil laten ontbinden, on
ze atoomgeheimen aan Rusland wil ge
ven en die vertrouwen heeft in een
troep avonturiers in het politieke bu
reau van het Kremlin".
James Byrnes voormalig minister van
buitenlandse zaken en thans gouverneur
van Zuld-Carollna beschuldigt de pre
sident van het doen van aan .absoluut
onware verk'aring" wanneer hij zegt,
dat hij op 6 Januari 1946 de toenmalige
minister van buiten'sodse zaken een
flinke uitbrander heeft gegeven, om
dat deze hem bij de in December te
Moskou gehouden conference van mi
nisters van buitenlandse zaken niet
goed op de hoogte had gehouden.
