.EIDSCH DAGBLAD )rie nationale leningen voor de Woningbouw 1952 entespaarbrief - 25 j. 4,25 ening 22 j. 0, 5,10% lening leroep op nationaal besef van ons volk De Duitse herbewapening in studie Zweden nog vervuld van spionnagezaak Enbom e Jaargang DINSDAG 19 FEBRUARI 1952 No. 27537 1 w Henny j w Menkhorst en J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 6 per kwartaal; f 0.47 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 Telefoon Dtr en Adm.: «5041; Red 21507 (Van onze financiële medewerker). 0 uitnodiging van de ministers van Wederopbouw en Volkshuisvesting, Binnenlandse Zaken en van Financiën, zal de N.V. Bank voor Nederlandsche enten overgaan tot de uitgifte van drie leningen, waarvan de opbrengst worden uitgeleend aan de gemeenten om bij voorkeur te worden gebruikt de financiering van voor 1952 goedgekeurde nieuwe woningbouw, als- jor met de woningbouw in ruime zin samenhangende werken van Ie aard en voorts voor andere bouwwerken, zoals scholen. [entespaarbrieflening 1952 nr m radanlg bedrag als tot 1 Juni tróoudens wtlzising van deze da- i a) worden geplaatst. «mires van f 100 en 125 nominaal. «n ran uitgifte 100 rente Ingaande 1 April 1952, ls „ten in het aflossingsbedrag. (iKlng tan worden gevorderd per. October 1958 125 S 1 Mei 1963 0 150 (t i April 1961 k 180 I April 1911 k 210 n»na deze laatste datum nog ultstaan- iwtespaarbrleren zijn aflosbaar per |c!<- t*r 1914 8 250 Evrofsde aflosbaarsteUlng van de r=T vennootschap van alle nog ult- ir.lp «jaarbrieven ls alleen toege- Tperl April 1967 k 185% en per rS 1911 217 25-jarige 4V4 lening 1952 Groot f20 000 000 of zoveel meer als waarvoor zal worden Ingeschreven, met dien verstande dat het recht wordt voor behouden het boven f20 000 000 te aan vaarden bedrag nog nader vast te stel len. Coupures van f 1000 en f 500 nominaal. Koers van uitgifte 100 Coupons 1 April en 1 October. Aflossing pari ln 10 Jaar, te begin nen op 1 October 1968 Vervroegde, ge hele of gedeeltelijke aflossing Is tot 1 April 1962 niet toegestaan. Van deze datum af ls dit telkenjare mogelijk, en wel van 1 April 1962 tot 1 April 1964 k 101M van 1 April 1964 tot 1 April 1967 k 101 en daarna k 100 22-Jarige 0/5/10% lening 1952 Groot f5.000 000 of meer (zie boven). Coupures f 1000 en f 500 nominaal. Koers van uitgifte 100 Tot 1 October 1957 geen rente. Van dit tijdstip af tot 1 April 1969 5 daarna tot I April 1974 10 per laar. De lening ls ln haar geheel aflosbaar op 1 April 1974 k 100 Vervroegde aflossing niet toegestaan. Renten en aflossingen van geldlenin gen der gemeente behoren volgens de gemeentewet tot de verplichte uitgaven der gemeenten. Voorkeursrecht Aan de stukken (receplssen) ls een briefkaart gehecht, waarop elke deel nemer kan invullen aan welke gemeente de opbrengst van zijn deelneming naar zijn oordeel ten goede moet komen. Het deel van de opbrengst, waarvoor geen voorkeur wordt uitgesproken zal aan die gemeenten worden uitgeleend, welke daan-oor naar dit oordeel van de regering met het oog op haar behoeften aan financieringsmiddelen voor de wo ningbouw in aanmerking komen. Er moet 50 millioen voor Woningbouw komen! Rentespaarbrief aantrekkelijk voor kleine spaarder (Van onze financiële medewerker). Staatsvijand no. I noemde mr Oud de woningnood op de gisteravond uden persconferentie, waar ook Minister In 't Veld en de heer Vogel, teur van de Bank voor Nederlandsche Gemeenten aanwezig waren. Als bekend meende de regering dat men voor 1952 niet meer dan 40.000 •e woningen zou kunnen bouwen. De motie Andriessen was voor haar ir een prikkel te meer om te trachten het tot 50.000 te brengen. Voor een groter aantal ziet men in de loop van dit jaar geen kans, hoewel in 1953 «volgende jaren 55.000 woningen zullen moeten worden gebouwd om de hterstand tegen 1964/65 te innen inhalen. Worden er van de 50.000 arlijks 8000 als Duplexwoningen gebouwd, dan zal vermoedelijk in I960 de ■terstand zijn ingehaald. Aangezien er op 31 December 1951 nog 37.000 ri ngen in uitvoering waren en sinds I October 1951 nog aanvragen voor )00 zijn goedgekeurd, behoeft het niet onmogelijk te worden geacht, dat jaar het cijfer van 50.000 wordt gehaald, als het niet aan geld ontbreekt, «woningbouw in Maart a.s. een geweldige uitbreiding kunnen ondergaan, 'hetgaat thans dus in de eerste plaats om het geld! Voor 50.000 woningen globaal een bedrag van 500 millioen gulden nodig, waarvan een deel reeds r het Rijk is beschikbaar gesteld, terwijl de gemeenten tot dusver een "9 van 150 millioen gulden hebben bijeengebracht. Per saldo ontbreekt hC jer|"|0nC'rn'"l0en en *en einde dit bedrag te verkrijgen, is dit ietwat erlijke financieringsplan ontworpen. l.Rndle.nt de opmerkzaamheid, dat «7^711 efn memielenins heeft t h. if daarbij overwogen m*r een srote nationale actie w?lke niet door principiële be- ran sen deel der bevolking mae 1 «schaad Dolitiek mag ditmaal niet *v,ï in.en de regering hoODt dat cf uerordeiino van deze tenin- f» fii05 maken van critiek rntp n,nH rez°ringsbeleld. doch rationale belang en de nood alto1enW0nln7?oekenden voor ts? de msering aan die critiek ie tegemoet gekomen door de m irr/-dez? 'en'neen niet od 4 TwndtertowJj Van het rente2amma ln ^verre eel ilk - huteei? 7 ons artikel van de «8 - dat de oblieatiemarkt de "EERBEPICHT v°nnocht iets zachter '?l morgenavond: a maar P'aat*elijk wat mot- 1S« tot mptilersprelde opklaringen ïest Vannl l lnd riissen Noord bitterS.ht morgenochtend fddac onceveer de- ir^I a (Opgemaakt te fEBRüARI °nder; 1802 uu »-«8t„ ,*6„uur: onder: 1115 uur 'Óoodtjj) Kau'Uk te 9 37 en 22 24 twui laatste weken ls gekenterd en het ren dement van de genoteerde leningen thans ca 4 1/4% bedraaet Wel vraagt men zich af of. nu toch het bestaande rentegamma wordt prijsgegeven, een overeang naar het 4M% rentetvne niet meer rationeel zou ziln geweest nu ge bleken is dat daarvoor bil het beleggen de nttbliek voldoende belangstelling be staat. Zoals uit de gegevens blijkt zal de opbrengst van deze leningen aan alle gemeenten welke daaraan behoefte hebben ten goede komen En om ze tot Inschrijving te prikkelen kan de belegger beoalen aan welke gemeente zitn geld moet worden uitgeleend. Dit ls een sneculatle op het olaat- «eliik chauvinisme dat we liever niet hadden gezien omdat het ln wezen a- sociaal is Immers de riike eemeenten krijsen hier een voorkeur od de -arme gemeenten en met name van de zg in stitutionele beleggers welke voorname- llik in de erotq hoofdsteden van het Westen gevestigd ziln Dit kan t.ot on billijkheid letden Bil particuliere in- schriivingen met voorkeur komt het geld ln een bepaalde plaats bijeenge bracht ook aan die benaalde plaats ten goede De institutionele beleggers put ten hun vermogen echter uit heel het land terwill als zij voor de plaats hun ner vestiging hun voorkeur uitspreken de eemeenten In andere delen des lands moeelhk tekort komen Men mae daar om honen dat deze grote beleggers ook aan anderf. olaafsen dan waar zii ge vestigd ziin zullen denken en bii hun inschrtlvingen de billiikheln zullen be trachten dan wel van hun voorkeurs recht afzien De verdeling zal dan wel moellllk ziln maar bij een serie lenin gen welke voor alle gemeenten be stemd ziin kan dit nipt anders en zul len die moelliikhp-ipn zoveel mozelllk mo*>fpn worden overwonnen J Intussen moet worden eezeed. dat men er in geslaagd is een drietal le ningen aan de markt te brengen, wel ke elk voor zich interessant ziin en waarbü van een offer nauwelijks sprake is dit in onderscheiding met de tot dusver door diverse gemeenten uitgegeven burgerzinleningen. Het meest uitzonderlijk ls de rente spaarbrief lening. welke beoogt de klei ne man ln de financiering van de wo ningbouw te betrekken en tevens hem een aantrekkelijk middel tot sparen te geven. Hil maakt als hij de stukken tot 1974, dat ls 22 laar. houdt per saldo 4 1/4 Mi rente over zijn ..inleg" en 4% over de bespaarde rente. Vraagt hij zijn geld eerder op. dan heeft hij een lagere rente eemaakt. een rente welke overeenkomst met het rentegamma. Hoe langer hU zijn eeld bii de Staat laat. hoe hoger rente lui ontvangt zo dat ziin kapitaal na 22 laar met 150% is vermeerderd Aantrekkelijk ls ook dat de stukken, zowel die van f. 100 als van f 25 beursnotering krijgen en de houder er dus elke dag af kan. Intus sen zal natuurlijk het rentebestanddeel ln het bedrag van de aflossing of de verkoop aan de inkomstenbelas ting onderhevig zijn hetgeen echter voor hen die een klein Inkomen heb ben een minder groot bezwaar is. om dat iemand, die in de loonbelasting valt voor extra inkomsten boven zijn loon tot een bedrag van f.200 geen Inkomstenbelasting verschuldigd is. Het komt ons voor dat hier voor de kleine spaarder een goede gelegenheid wordt geboden om enig kapitaal te vormen en tevens een groot nationaal belang te dienen. Maar ook de beide andere leningen zijn aantrekkelijk, zij het dan dat ze meer geschikt zijn voor hen die over grotere bedragen beschikken Bij de 25-jarige 4'4 lening is de houder de eerste 10 jaar verzekerd van 4'i rente Weliswaar is er de eerste 15 jaar geen aflossing, doch daarna ge schiedt deze in 10 jaar. tenzij de Bank voor Nederlandse Gemeenten eerder tot aflossing overgaat, in welk geval een kleine premie boven 100% wordt be taald jaar geen rente, dan 11M jaar 5% rente en vervolgens nog 5 jaar 10% renle. Ook het rentesysteem van deze lening is gebaseerd op een gemiddelde van 4M over de gehele looptijd, terwijl over de rente een vergoeding is bere kend van 4%. Deze lening is geschikt voor hen. die thans voldoende inkomen hebben en dit met het oog op de fiscus niet willen verhogen, maar later een kleiner inkomen verwachten, zodat de belasting dan een minder groot bezwaar is. Ten aanzien van de lening Vlaardin- gen bestond en bestaat volgens sommi gen de onzekerheid, dat wanneer men deze obligaties ter beurze verkoopt boven pari ze zullen uiteraard allengs boven pari stijgen over de koerswinst inkomstenbelasting verschuldigd is. Hoe dit zij. ten aanzien de 0/5/19"/- lening voor Ned gemeenten heeft Fi nanciën nadrukkelijk verklaard dat deze koerswinst niet belastbaar zal zijn, het geen dus als een bijzondere attractie kan worden beschouwd, hoewel hierbij kan worden opgemerkt, dat zulk een belasting in hoge mate onbillijk zou zijn. omdat de fiscus le zijner tijd n.l. als de rentevoet tot 5. resp 10% stijgt, immers aan zijn trek komt en bij belasting van de koerswinst dus dubbele belasting zou worden geheven. Er ware van dit leningplan wel meer te zeggen, maar er zal wel gelegenheid zijn er nog eens op terug te komen Want het betreft hier een nationale zaak van de eerste orde waarvoor heel onze bevolking zich zal moeten inzetten Wat de rentespaarbrieven betreft, men zal deze behalve bij de banken en de effectenkantoren, kunnen krijgen bij de postkantoren, zowel als bij de Boeren leenbanken. hetgeen aan de plaatsing zeker ten goede zal komen Het is onno dig op de soliditeit van deze obligaties en spaarbrieven te wijzen De Bank voor Nederl. Gemeenten is een semt- overheidsinstelling met een goed velle den en een krachtige financiële positie welke alleen gemeenten en publiek rechtelijke lichamen als debiteur heeft. Er is een tekort van 50 millioen gulden voor de woningbouw. De rege- Van een deputatie van de Verhin-1 ledig met stromend water en elee- dingstrocpcn te Utrecht heejt Prinses Marijke voor haar vijfde verjaardag een miniatuur-badkamer voor haar poppen gekregen. De poppenbadkamer functionneert vol- trisch licht boven de vaste wastafel. Prinses Marijke-begon onmiddellijk haar poppen een goede beurt te geven. Garanties voor Bonn De ministers van buitenlandse zaken van Engeland Frankrijk en de Verenig de Staten en de West-Duitse bonis kanselier dr Adenauer hebben gisteren gesproken over het. na het vervangen van het bezeItinesstatuut voor West- Duitsland door afzonderlijke overeen komsten met de Westerse verbondenen, uit te oefenen toezicht op de West- Dultse Industrie, hetgeen ten doel heeft rins doet een beroep op hel de „rvs.rdiei'ng ran verboden «apens en het sociaal besef van de gehele be- -- Tenslotte is het hier „zelfhulp"! De 50.000 woningen moeten er komen' I te voorkomen Naar ls vernomen werd tijdens deze besprekingen bijna alge- hele overeenstemming bereikt. Nog vele bijzonderheden De ontvoering van een zeer gevaarlijke Finse spion is volgens het Stockholmse dagblad „Dagens Nyheter" de oorzaak geweest, dat de Zweedse spion Fritjof Enbom bezwaren begon te krijgen tegen het werk. Enbom kende deze Fin. HIJ kreeg volgens het blad opdrachten om naar 's mans woning ln Kemi te reizen, samen met een andere Fin. en hem daar te arresteren Dat gebeurde en de Finse spion werd naar de Russische grens ge voerd. waar de Sovjet-politie hem over nam. Enbom was kennelijk geschokt, toen hij dit aan de Zweedse veiligheids politie vertelde HU zei. dat hij nooit „de vertwijfelde vrouw en de schreiende kinderen in Kemi" zal vergeten. De ont voerde Finse communist nam in de spionnage in Finland eenzelfde voor name plaats ln als Enbom ln Zweden, aldus het blad. Enbom beweert, dat hij zijn spion- nagewerk ls gaan liquideren na ae Finse reis. Zijn spionnage omvatte o.a. de streek bij de Zweeds-Finse grens, de be langrijke vesting Boden en de aan het Noordelijk deel van de Fotnlsche golf gelegen kustplaatsen Pitea, Lulea en Haparanda. Nadat aan de marinespion Andersson levenslange gevangenisstraf was opge legd. kreeg Enbom nog groter bezwaren Hij probeerde de aangerichte schade nog een weinig te herstellen door aan de militaire autoriteiten in Boden een anonieme brief te sturen over zl)n spion- nagewerkzaamheden. die de vesting Bo den en de zgn. kalix-linie betroffen. De brief was voor de militairen blijkbaar een complete verrassing Tijdens de verhoren heeft Enbom ook verteld, hoe hij achter feitenmateriaal kwam, dat hij zich nic door eigen waar neming kon verschaffen. Dank zij zijn driemaandelijkse Russische „uljdrage' was hij ln staat officieren en andere mogelijke zegslieden mee naar restau rants te nemen Hij was een erg gulle gastheer. De brandewijn vloeide rijkelijk en zijn gasten lieten zich verleiden om te vertellen, wat hU weten wilde. Op geraffineerde wijze wist hij zich cok hulp te verschaffen van een ln de vesting Boden werkzame burgerwerkman. Er zijn In Norrland noch in Stockholm nieuwe arrestaties verricht, maar tijdens het verhoor heeft de veiligheidspolitie zeer sterke verdenkingen opgevat tegen eer, bekende communist in Stockholm De betrokkene ls nauw verbonden aan de krant „Ny Dag" en heeft, naar ver luidt. verschillende afdelingen van de communistische inlichtingendienst in Zweden geleid. Hij schijnt ook Enbom's superieur te zijn geweest. De veiligheidspolitie heeft speciale deskundigen aan het werk gezet bij de nasporingen in Enbom's geboortestreek In een villa ln Bjuraa ls gisteren een kortegolfzender gevonden, die tot En bom's beschikking stond voor het geval hij niet op de gewone manier met zijn opdrachtgevers in contact kon komen. In Norrland is de opvatting algemeen, dat er een hele bende achter Enbom stond en dat er spoedig meer personen zullen orden aangehouden. Uit Enbom's anonieme brief aan de autoriteiten blijkt, dat hij de tussen directe militaire inlichtingen van grote waarde heeft gegeven, en ook inlichtin gen over het moreel der Zweedse strijd krachten en zeer gewichtige bijzonder heden over de burgerlijke verdediging, alsmede technische bijzonderheden over de verbindingen en inlichtingen over de contrasplonnage. Voordat hij gearresteerd werd heeft Enbom al zijn brieven over de splonna- gegroep verbrand. De Zweedse veilig heidspolitie ls nu o.a. druk bezig met een onderzoek naar aanleiding van Enbom's aanwijzingen, dat hij „atoom- koerier" voor de Sovjet-Unie geweest zou zijn Als dit Inderdaad Juist mocht I blijken, zullen ook de Noorse en de Finse politie worden ingeschakeld, aldus ..Morgentidnlngen", ornaat er ln dat geval ook daar ..atoomkoeriers" moeten zijn. Inmiddels wordt van Finse zijde per tinent ontkend, dat Enbom, zoals „Dagens Nyheter" schreef, de hand zou hebben gehad in een ontvoering ln de Finse plaats Kemi. Een lid van de Amerikaanse lucht macht. gereed voor een longopera tie. ondergaat een proef, waarbij vóór de operatie kan worden vast gesteld. of de patiënt een gehele ol gedeeltelijke verwijdering van de long kan overleven. Een dokter van het ziekenhuis houdt een toeziend oog op de werking van het mecha nisme. Het ziekenhuis in Randolph Field. Texas, is het liichtmachlcentrurn voor algemene chirurgie en niet- tuberculeuze borst-clururgie. Noors atoomonderzoeker vermist Op 8 Februari J.l. heeft de dertig jarige Noorse geleerde Per Werenskiold zyn woning in Drontheim verlaten en sindsdien ls er geen spoor meer van hem gevonden Er is voortdurend naar hem gezocht, maar tevergeefs. Werenskiold verkeerde, voor hy verdween, in een zwaarmoedige stemming. Uit Zweden wordt gemeld dat We renskiold bekend ls als een vooraan staand atoomonderzoeker en dat de Moorse politie een samenwerking is be gonnen met de politie uit de andere Noord-Europese landen. Werenskiold heeft de laatste tjjd als kernphysicus gewerkt by de hogeschool in Drontheim. Hl) zou verslaafd zijn aan verdovende middelen Men zoekt verband tussen zijn verdwllning en een onlangs ontdekte diefstal van dergelijke middelen ln zijn woonplaats. Werenskiolds collega's op de technische hogeschool te Drontheim verklaarden dat hij geen belangstelling had voor de politiek en geen speciale kennis omtrent de atoombom bezat. Vanochtend houden de ministers van buitenlandse zaken der „Westerse grote drie" en de bondskanselier hun laatste bijeenkomst. Adenauer bracht een beleefdheidsbe zoek aan Churchill. Voor de eerste maal hebben gisteren Griekenland en Turkye. nieuwe leden van het Atlantisch pact een vergade ring van de Raad van plaatsvervangers van de Atlantische Raad te Lissabon bijgewoond Zulks nadat de parlemen ten de aansluiting hebben aanvaard. De plaatsvervangers hebben gewerkt aan de opstelling van de uiteindelijke tekst van een protocol, dat de garantie tegen agressie van het Atlantisch pact tot West-Duitsland uitbreidt door de Europese defensiegemeenschap met met het pact te verbinden. Volgens het protocol zal een gewapende aanval op ieder lid van de E.D.G. (Frankrijk, Italië. West-Duitsland, België, Neder land, Luxemburg! beschouwd worden als een aanval op het gehele Noord- atlanlische verbond. Verbindingstroe pen zullen voor samenwerking op bijna elk niveau tussen de beide organisaties zorgen. Voorts legt de raad van plaatsvervan gers de laatste hand aan de reorga nisatie van het pact en de opstelling van de agenda voor de besprekingen van de Nato-raad. Ojn. moet de taak van een secretaris-generaal als hoofd van een nieuw permanent orgaan voor het dagelijks werk van de organisatie worden besproken en de zetel voor het permanente hoofdkwartier Londen of Parijs worden gekozen Op deze pun ten zullen de plaatsvervangers'de Raad aanbevelingen doen toekomen. Leidende evangelische theologen en leken ln de Bondsrepubliek staan op het standpunt, dat het Duitse volk niet weer de wapens mag opnemen om de oud9 Duitse machtspositie te heroveren. Het Duitse volk moet met alle kracht de vrede dienen, doch dit betekent niet zonder meer bereidheid tot weerloosheid. Deze opvatting is vastgelegd in een memorandum. De opvatting, dat het geweten de Christen verbiedt voor een Duitse ver- dedlgmgsbUdrage te stemmen, was niet op de geboden gebaseerd. Het hoofa van de protestanse kerk in Hessen, dr Nlemoeller. heeft in een brief aan bisschop Otto Dibelius van Berlyn om byeneroeplng van de synode der Duitse protestantse kerk gevraagd. Ver wacht wordt, dat Nlemoeller de kwestie van de Duitse bijdrage aan de herbewa pening voor de synode, het .parlement" van de Duitse evangelische kerk, zal brengen. Opnieuw spanning in Tunis en Marokko Gisteren ls ais gevolg van nieuwe da- dei van sabotage op Zondag de toe stand ln het Tunesische achterland slechter geworden Een woordvoerder van de Franse resident noemde de toestand ernstig. In Tunis worden groepen politieman nen gvareed gehouden bij de poorten van de Arabische stad en bij de ambtswo ning van de resident om aan verwachte demonstraties het hoofd te kunnen bie den. De verbanning van Tunesische com munistische leiders Is verlengd met een maand Volgens officiële kringen is de duur van de verbanning van de leider der neo-destoer. Bourguiba drie maan den. Officieel wordt medegedeeld dat bij botsingen, die Zondag J.l te Ca.ssnianca tussen politie en demonstranten h"b'H>n plaats eevonden twee betogers om het leven ziin eekomen en drie gewond Van reeerinesMirie wordt bekpnd ge maakt. dat zich op het ogenblik In de militaire gevaneents 300 personen tn arrest bevinden „die tijdens de open bare orde verstorende berogineen op he terdaad betrapt ziln of in het bezit van wapens werden bevonden Deze 3(H) zul- ler binnenkort door een tribunaal be recht worden De laatste weken z.Un reeds een ino personen door dit tribu naal veroordeeld tot gevangenisstraffen van 1 tot 5 laar. 679 Tuneslërs beschuldigd van minder errsflge daden ziin naar kamnen over gebracht ZII mogen hleT brieven, pakjes en bezoeken van hun familie ontvangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 7