EIDSCH DAGBLAD irie nationale leningen voor Ie Woningbouw 1952 [entespaarbrief - 25 j. 4,25 lening 22j. 0, 5,10% lening leroep op nationaal besef van ons volk BE RICHT De Duitse herbewapening in studie Zweden nog vervuld van spionnagezaak Enbom DINSDAG 19 FEBRUARI 1952 00 No. 27537 I 1 ff Benny Pjrtle. B ff Menkhorst en J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 1 6 per kwartaal: f 0 47 per week Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir en Adm: z5041; Red 21507 (Van onze financiële medewerker). L yjtnodiging van de ministers van Wederopbouw en Volkshuisvesting, Binnenlandse Zaken en van Financiën, zal de N.V. Bank voor Nederlandsche meenten overgaan tot de uitgifte van drie leningen, waarvan de opbrengst orden uitgeleend aan de gemeenten om bij voorkeur te worden gebruikt de financiering van voor 1952 goedgekeurde nieuwe woningbouw, als- je voor met de woningbouw in ruime zin samenhangende werken van mende aard en voorts voor andere bouwwerken, zoals scholen. irtespaarbrieflening 1952 t een zodanig bedrag als tot 1 Juni beboodens #Uzi?ing van deze da- Bi lorden geplaatst, noes van f 100 en f 25 nominaal. ran uitgifte 100 rente Ingaande 1 April 1952, ls m het aflossingsbedrag, oètng San worden gevorderd per: Ittober 1958 125 1 Mei 1963 a 150 •1 April 1967 k '80%; -1 April 1971 f» 210%. «na Aae laatste datum nog uitstaan- «tespaarbrleven zijn aflosbaar per iober 1974 250 jmeede aflosbaarstelling van de f vennootschap van alle nog ult- de spaarbrleven ls alleen toege- per 1 April 1967 A 185 en per u 1971 a 217 25-jarige 4'A lening 1952 Groot f20.000.000 of zoveel meer als waarvoor zal worden ingeschreven, met dien verstande dat het recht wordt voor behouden het boven f20 000.000 te aan vaarden bedrag nog nader vast te stel len. Coupures van f 1000 en f 500 nominaal. Koers van uitgifte 100 Coupons 1 April en 1 October. Aflossing pari ln 10 Jaar. te begin nen op 1 October 1968 Vervroegde, ge hele of gedeeltelijke aflossing is tot 1 April 1962 niet toegestaan Van deze datum af ls dit telkenjare mogelijk. en wel van 1 April 1962 tot 1 April 1964 k 101 '4 van 1 April 1964 tot 1 April 1967 101 en daarna k 100 22-Jarige 0/5/10 lening 1952 Groot f5.000 000 of meer (zie boven). Coupures f 1000 en f 500 nominaal. Koers van uitgifte 100 Tot 1 October 1957 geen rente. Van dit tijdstip af tot 1 April 1969 5%-. daarna tot 1 April 1974 10 per jaar. De lening ts ln haar geheel aflosbaar op 1 April 1974 k 100 Vervroegde aflossing niet toegestaan. Renten en aflossingen van geldlenin gen der gemeente behoren volgens de gemeentewet tot de verplichte uitgaven der gemeenten. Voorkeursrecht Aan de stukken (receplssen) ls een briefkaart gehecht, waarop elke deel nemer kan Invullen aan welke gemeente de opbrengst van zijn deelneming naar zijn oordeel ten goede moet komen. Het deel van de opbrengst, waarvoor geen voorkeur wordt uitgesproken zal aan die gemeenten worden uitgeleend, welke daan-oor naar dit oordeel van de regering met het oog op haar behoeften aan financieringsmiddelen voor de wo ningbouw in aanmerking komen. Er moet 50 millioen voor Woningbouw komen! Rentespaarbrief aantrekkelijk voor kleine spaarder (Van onze financiële medewerker). üajbvijand no. I noemde mr Oud de woningnood op de gisteravond iden persconferentie, waar ook Minister In 't Veld en de heer Vogel, leur van de Bank voor Nederlandsche Gemeenten aanwezig waren. Als bekend meende de regering dat men voor 1952 niet meer dan 40.000 we woningen zou kunnen bouwen. De motie Andriessen was voor haar er een prikkel te meer om te trachten het tot 50.000 te brengen. Voor een groter aantal ziet men in de loop van dit jaar geen kans, hoewel in 1953 'eigende jaren 55.000 woningen zullen moeten worden gebouwd om de erstand tegen 1964/65 te kunnen inhalen. Worden er van de 50.000 ijks 8000 als Duplexwoningen gebouwd, dan zal vermoedelijk in I960 de terstand zijn ingehaald. Aangezien er op 31 December 1951 nog 37.000 ingen in uitvoering waren en sinds I October 1951 nog aanvragen voor 000 njn goedgekeurd, behoeft het niet onmogelijk te worden geacht, dat jMr het cijfer van 50.000 wordt gehaald, als het niet aan geld ontbreekt. Ie woningbouw in Maart a.s. een geweldige uitbreiding kunnen ondergaan, wt gaat thans dus in de eerste plaats om het geld! Voor 50.000 woningen baal een bedrag van 500 millioen gulden nodig, waarvan een deel reeds het Rijk is beschikbaar gesteld, terwijl de gemeenten tot dusver een 'ag van 150 millioen gulden hebben bijeengebracht. Per saldo ontbreekt j'n^ mj"'oen en *en einde dit bedrag te verkrijgen, is dit ietwat iderlijke financieringsplan ontworpen. i5S«t ODmerkTaamheld. dat Er™8? een Dr,?mlelenine heeft heeft daarbij overwogen net nier een grote nationale actie Ei nlet door principiële be- "n f;en deel der bevolking mag «schaad jmae ditmaal niet hi IT ifn 5 «eerlne hoopt dat o de beoordeling van deze lenin- maken van de critlek *t Iftancle-i regeringsbeleid, doch di-t»^ belane en de nood 2 hmden*0nln!r70ekenden voor jSJ? wering aan die critlek (k,-««moet gekomen door de mlMlns™ niet ÖD 4 «r -iiJJ stellen waarbij zii van het rentegamma V^MaarÏT? In wverre - ln ons artikel van de dat de oblleatiemarkt de 'ets zachter Vannacht «Bte»olkT^2f t?t morSenavond: 1 ®*ar on» plaatselUk wat mot- kke to, m,„I prelde opklaringen West VaniMrif» Wlnd tussen Noord Pditer Mnroo fï morgenochtend k (emperahiwn ongeveer de- iur). 'Opgemaakt te tBRCARl «HrfmT1 ond": om. ,iV ond": 1115 uur "1»UH te 9 31 en 22 24 1 "»»0 bestaat ut, laatste weken ls gekenterd en het ren dement van de genoteerde leningen thans ca 4 1/4% bedraagt Wel vraagt, men zich af of. nu toch het bestaande rentegamma wordt prijsgegeven, een overgane naar het 4H% rentetvpe niet meer rationeel zou ziln geweest nu ge bleken ls dat daarvoor bil het beleggen de nubUek voldoende belangstelling be staat. Zoals uit de geeevenc bllikt zal de opbrengst van deze leningen aan alle eemeenten welke daaraan behoefte hebben ten goede komen En om tot Inschrilvlng te prikkelen kan de beleeeer bepalen aan welke gemeente ziin geld moet worden uitgeleend. Dlr ls een speculatie od het olaat- seliik chauvinisme dat we liever niet hadden gezien omdat het In wezen a- soclaal ls Immers de rilke gemeenten krileen hier een voorkeur od de arme gemeenten en met name van de zg In stitutionele beleggers welke voorname lijk ln de erote hoofdsteden van het Westen gevestigd ziin Dit kan tot on- blllltkheid lelden Bil particuliere in schrijvingen met voorkeur komt het geld ln een bepaalde plaats bileenee- bracht ook aan die benaalde plaats ten zoede De Institutionele beleggers put ten hun vermogen echter uit heel het land terwiil als zij voor de plaats hun ner vestiging hun voorkeur uitspreken de gemeenten ln andere delen des lands mogellfk tekort komen Men mag daar om hopen dat deze erote beleggers ook aan andere plaatsen dan waar zii ge vestigd ziin zullen denken en bil hun Inschriivinaen de bllliikheld zullen be trachten dan wel van hun voorkeurs recht afzien De verdellne zal dan wel moeiiny riln maar bil een serie lenin gen welke voor alle gemeenten be stemd ziln kan dit niet anders en zul len die moeilijkheden zoveel mogelijk m<>°ten worden overwonnen 1 Intussen moet worden gezegd, dat men er In eeslaaed is een drietal le ningen aan de markt le brengen, wel ke elk voor zich interessant ziin en waarbij van een offer nauwelijks sprake Is. dit in onderscheiding met de tot dusver door diverse gemeenten uitgegeven bureerzinleningen. Het meest uitzonderlijk ls de rente spaarbrief lening. welke beoogt de klei ne man in de financiering van de wo ningbouw te betrekken en tevens hem een aantrekkelilk middel tot sparen te geven. Hit maakt als hij de stukken tot 1974, daf is 22 iaar. houdt per saldo 41/4 H rente over zijn ..inleg" en 4% over de bespaarde rente. Vraagt hij zijn geld eerder op. dan heeft hij een lagere rente eemaakt. een rente welke overeenkomst met het rentegamma. Hoe langer hU zijn geld bil de Staat laat. hoe hoger rente hii ontvangt zo dat ziin kapitaal na 22 laar met 150% is vermeerderd Aantrekkelijk ls ook dat de stukken, zowel die van f. 100 als van f 25 beursnotering krijgen en de houder er dus elke dag af kan. Intus sen zal natuurlijk het rentebestanddee! tn het bedrag van de aflossing of de verkoop aan de inkomstenbelas ting onderhevig zijn hetgeen echter voor hen die een klein inkomen heb ben een minder groot bezwaar is. om dat iemand, die in de loonbelasting valt. voor extra inkomsten boven zijn loon tot een bedrag van f. 200 geen inkomstenbelasting verschuldigd ls. Het komt ons voor dat hier voor de kleine spaarder een goede gelegenheid wordt geboden om enig kapitaal te vormen en tevens een groot nationaal belang te dienen Maar ook de beide andere leningen zijn aantrekkelijk, zij het dan dat ze meer geschikt zijn voor hen. die over grotere bedragen beschikken Bij de 25-jarige 4*4 lening is de houder de eerste 10 jaar verzekerd var, 414 rente. Weliswaar is er de eerste 15 jaar geen aflossing, doch daarna ge schiedt deze in 10 jaar. tenzij de Bank voor Nederlandse Gemeenten eerder tot aflossing overgaat, in welk geval een kleine premie boven 100% wordt be taald jaar geen rente, dan 11H jaar 5% rente en vervolgens nog 5 jaar 10% rente. Ook het rentesysteem van deze lening is gebaseerd op een gemiddelde van 4 over de gehele looptijd, terwijl over de rente een vergoeding is bere kend van 4%. Deze lening is geschikt voor hen, die thans voldoende inkomen hebben en dit met het oog op de fiscus niet willen verhogen maar later een kleiner inkomen verwachten, zodat de belasting dan een minder groot bezwaar is. Ten aanzien van de lening Vlaardin- gen bestond en bestaat volgens sommi gen de onzekerheid, dat wanneer men deze obligaties ter beurze verkoopt boven pari ze zullen uiteraard allengs boven pari stijgen over de koerswinst inkomstenbelasting verschuldigd is. Hoe dit zij. ten aanzien de 0/5/10 V lening voor Ned gemeenten heeft Fi nancien nadrukkelijk verklaard dal deze koerswinst niet belastbaar zal zijn. het geen dus als een bijzondere attractie kan worden beschouwd hoeweL hierbij kan worden opgemerkt, dat zulk een belasting in hoge mate onbillijk zou zijn omdat de fiscus te zijner tijd n.l. als de rentevoet tot 5. resp 10% stijgt immers aan zijn trek komt en bij belasting van de koerswinst dus dubbele belasting zou worden geheven Er ware van dit leningplan wel meer te zeggen, maar er zal wel gelegenheid zijn er nog eens op terug te komen Want het betreft hier een nationale zaak van de eerste orde, waarvoor heel onze bevolking zich zal moeten inzetten Wat de rentespaarbneven betreft, men zal deze behalve bij de banken en de effectenkantoren, kunnen krijgen bij de postkantoren, zowel als bij de Boeren leenbanken, hetgeen aan de plaatsing zeker ten goede zal komen Het is onno dig op de soliditeit van deze obligaties en spaarbrieven te wijzen. De Bank voor Nederl Gemeenten is een semi- overheidsinstelling met een goed verle den en een krachtige financiële positie welke alleen gemeenten en publiek rechtelijke lichamen als debiteur heeft Er is een tekort van 50 millioen gulden voor de woningbouw. De ring doel een beroep op het nati en het sociaal besef van de geheli volking! Tenslotte is het hier „zelfhulp"! De 50.000 woningen moeten er komen! Van een deputatie van de Verbin dingstroepen te Utrecht heeft Prinses Marijke voor haar vijfde verjaardag een miniatuur-badkamer voor haar poppen gekregen. De poppenbadkamer functionncert vol- ledig met stromend water en elee- trisch licht boven de vaste wastafel. Prinses Marijke begon onmiddellijk haar poppen een goede beurt te geven. Garanties voor Bonn De ministers van buitenlandse zaken van Engeland Frankrijk en de Verenig de Staten en de West-Duitse bonis kanselier dr Adenauer hebben gasteren gesproken over het, na het vervangen van het bezettingsstatuut voor West- Duitsland door afzonderlijke overeen komsten met de Westerse verbondenen, uit te oefenen toezicht op de West- Duitse industrie, hetgeen ten doel heeft beroep op het nationaal de vervaardiging van verboden wapens se p te voorkomen Naar ls vernomen werd tijdens deze besprekingen bijna alge hele overeenstemming bereikt. Nog vele bijzonderheden De ontvoering van een zeer gevaarlijke Finse spion is volgens het Stockholmse dagblad „Dagens Nyheter" de oorzaak geweest, dat de Zweedse spion FYitjof Enbom bezwaren begon te krijgen tegen het werk Enbom kende deze Fin. Hij kreeg volgens het blad opdrachten om naar 's mans woning in Kemi te reizen, samen met een andere Fin. en hem daar te arresteren Dat gebeurde en de Finse spion werd naar de Russische grens ge voerd. waar de Sovjet-polit ie hem over nam Enbom was kennelijk geschokt, toen hij dit aan de Zweedse veiligheids politie vertelde Hij zei. dat hij nooit „de vertwijfelde vrouw en de schreiende kinderen in Kemi" zal vergeten. De ont voerde Finse communist nam ln de spionnage in Finland eenzelfde voor name plaats ln als Enbom ln Zweden, aldus het blad. Enbom beweert, dat hU zijn splon- nagewerk ls gaan liquideren na üe Finse reis. Zijn spionnage omvatte oa de streek bij de Zweeds-Finse grens, de be langrijke vesting Boden en de aan het Noordelijk deel van de Fotnische golf gelegen kustplaatsen Pltea, Lulea en Haparanda. Nadat aan de marinespion Andersson levenslange gevangenisstraf was opge legd. kreeg Enbom nog groter bezwaren Hjj probeerde de aangerichte schade nog een weinig te herstellen door aan de militaire autoriteiten ln Boden een anonieme brief te sturen over zijn spion- nagewerkzaamheden. die de vesting Bo den en de zgn. kalix-linle betroffen. De brief was voor de militairen blijkbaar een complete verrassing. Tijdens de verhoren heeft Enbom ook verteld, hne hij achter feitenmateriaal kwam. dat hU zich nic door eigen waar neming kon verschaffen. Dank zij zijn driemaandelijkse Russische „uijdrage" was hU in staat officieren en andere mogelijke zegslieden mee naar restau rants te nemen HiJ was een erg gulle gastheer. De brandewijn vloeide rijkelijk en zijn gasten lieten zich verleiden om te vertellen, wat hij weten wilde. Op geraffineerde wijze wist hi) zich cok hulp te verschaffen van een ln de vesting Boden werkzame burgerwerkman. Er zijn ln Norrland noch ln Stockholm nieuwe arrestaties verricht, maar tijdens het verhoor heeft de veiligheidspolitie zeer sterke verdenkingen opgevat tegen eer, bekende communist ln Stockholm De betrokkene ls nauw verbonden aan de krant „Ny Dag" en heeft, naar ver luidt. verschillende afdelingen van de communistische Inlichtingendienst in Zweden geleid. Hij schijnt ook Enbom's superieur te zijn geweest. De veiligheidspolitie heeft speciale deskundigen aan het werk gezet bij de nasporinpen ln Enbom's geboortestreek. In een villa ln BJuraa is gisteren een kortegolfzender gevonden, die tot En bom's beschikking stond voor het geval hij niet op de gewone manier met zijn opdrachtgevers in contact kon komen. In Norrland ls de opvatting algemeen, dat er een hele bende achter Er.bom stond en dat er spoedig meer personen zullen orden aangehouden. Uit Enbom's anonieme brief aan de autoriteiten blijkt, dat hij de lussen directe militaire inlichtingen van grote waarde heeft gegeven, en ook inlichtin gen over het moreel der Zweedse strijd krachten en zeer gewichtige bijzonder heden over de burgerlijke verdediging, alsmede technische bijzonderheden over de verbindingen en inlichtingen over de contrasplonnage. Voordat hij gearresteerd werd heeft Enbom al zijn brieven over de splonna- gegroep verbrand. De Zweedse veilig heidspolitie ls nu oa. druk bezig met een onderzoek naar aanleiding van Enbom's aanwijzingen, dat hij „atoom- koerier" voor de Sovjet-Unie geweest zou zijn. Als dit inderdaad juist mocht blijken, zullen ook de Noorse en de Finse politie worden ingeschakeld, aldus .Morgenfidnlngen", omoat er in dat geval ook daar „atoomkoeriers'' moeten zijn. Inmiddels wordt van Finse zUde per tinent ontkend, dat Enbom. zoals „Dagens Nyheter" schreef, de hand zou hebben gehad in een ontvoering ln de Finse plaats Kemi. Een lid van de Amerikaanse lucht macht. gereed voor een longopera tie. ondergaat een proef, waarbij vóór de operatie kan worden vast gesteld. of de patiënt een gehele of gedeeltelijke verwijdering van de long kan overleven. Een dokter van hit ziekenhuis houdt een toeziend oog op de werking van het mecha nisme. Het ziekenhuis in Randolph Field. Texas, is het luchtmaclitrrntriirn voor algemene chirurgie en nirt- tuberculeuze borst-chirurgie. Noors atoomonderzoeker vermist Op 8 Februari JJ. heeft de dertig jarige Noorse geleerde Per Werenskiold zijn woning ln Drontheun verlaten en sindsdien ls er geen spoor meer van hem gevonden. Er ls voortdurend naar hem gezocht, maar tevergeefs. Werenskiold verkeerde, voor hij verdween, in een zwaarmoedige stemming. Uit Zweden wordt gemeld dat We renskiold bekend ls als een vooraan staand atoomonderzocker en dat de Noorse politie een samenwerking is be gonnen met de politie uit de andere Noord-Europese landen. Werenskiold heeft de laatste tijd als kernphysicus gewerkt bi) de hogeschool in Drontheim Hij zou verslaafd zijn aan verdovende middelen Men zoekt verband tussen zijn verdwijning en een onlangs ontdekte diefstal van dergelijke middelen ln zijn woonplaats. Vanochtend houden de ministers van buitenlandse zaken der „Westerse grote drie" en de bondskanselier hun laatste bijeenkomst Adenauer bracht een beleefdheidsbe zoek aan ChurchilL Voor de eerste maal hebben gisteren Griekenland en Turkije, nieuwe leden van het Atlantisch pact. een vergade ring van de Raad van plaatsvervangers van de Atlantische Raad te Lissabon bijgewoond. Zulks nadat de parlemen ten de aansluiting hebben aanvaard. De plaatsvervangers hebben gewerkt aan de opstelling van de uiteindelijke tekst van een protocol, dat de garantie tegen agressie van het Atlantisch pact tot West-Duitsland uitbreidt door de Europese defensiegemeenschap met met het pact te verbinden. Volgens het protocol zal een gewapende aanval op ieder lid van dc E.D.G. (Frankrijk, Italië. West-Duitsland. België, Neder land. Luxemburg) beschouwd worden als een aanval op het gehele Noord- atlantische verbond. Verbindingstroe pen rullen voor samenwerking op bijna elk niveau tussen de beide organisaties zorgen. Voorts legt de raad van plaatsvervan gers de laatste hand aan de reorga nisatie van het pact en de opstelling van de agenda voor de besprekingen van de Nato-raad. Om moet de taak van een secretaris-generaal als hoofd van een nieuw permanent orgaan voor het dagelijks werk van de organisatie worden besproken en de zetel voor het permanente hoofdkwartier Londen of Parijs worden gekozen. Op deze pun ten zullen de plaatsvervangers de Raad aanbevelingen doen toekomen. Leidende evangelische theologen en leken ln de Bondsrepubliek staan op het standpunt, dat het Duitse volk niet weer de wapens mag opnemen om de oude Duitse machtspositie te heroveren. Het Duitse volk moet met alle kracht de vrede dienen, doch dit betekent niet zonder meer bereidheid tot weerloosheid. Deze opvatting is vastgelegd in een memorandum. De opvatting, dat het geweten de Christen verbiedt voor een Duitse ver- dedlgmgsbijdrage te stemmen, was niet op de geboden gebaseerd. Het hoofa van de protestanse kerk ln Hessen, dr Nlemoeller. heeft in een brief aan bisschop Otto Dibeiius van Berlijn om bijeneroeplng van de synode der Duitse protestantse kerk gevraagd. Ver wacht wordt, dat Nlemoeller de kwestie van de Duitse bijdrage aan de herbewa pening voor de synode, het .parlement" van de Duitse evangelische kerk, zal brengen. Opnieuw spanning in Tunis en Marokko Gisteren ls als gevolg van nieuwe da lei van sabotage op Zondag de toe stand ln het Tunesische actiieriand slechter geworden Een woordvoerder van de Franse resident noemde de toestand ernstig. In Tunis worden groepen polltleman- ?n gereed gehouden bij de poorten van de Arabische stad en bi) de ambtswo ning van de resident om aan verwachte demonstraties het hoofd te kunnen bie den. De verbanning van Tunesische com munistische leiders ts verlengd met een maand Voleens officiële kringen is de duur van de verbanning van de leider der neo-destoer. Bourguiba. drie maan den. Officieel wordt medegedeeld dat bij botsingen, die Zondag J.l te Casablanca tussen politie en demonstranten hebben plaats eevonrten twee betogers om het leven ziin eekomen en drie gewond Van reeer(nes7.iide wordt bekend ge maakt dat zich op het oeenbilk in de militaire gevangenis 30o personen in arrest bevinden „die tijdens de open bare orde verstorende betogingen op he terdaad betrapt ziln of ln het bezit van wapens werden bevonden" Deze 300 zui- ler binnenkort door een tribunaal be recht worden De laatste weken zün reeds een 100 personen door dit tribu naal veroordeeld tot gevangenisstraffen van 1 tot 5 jaar 679 Tunesiërs besrhuldled van minder daden ziln naar kamnen ovpr- Werenskiolds collega's op de technische hogeschool te Drontheim verklaarden dat hij geen belangstelling had voor de uvr,_ politiek en geen speciale kennis omtrent gebracht ZM mogen hier brieven," pa kies I en bezoeken vap hun familie ontvangen. de atoombom bezat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1