EIDSCH DAGBLAD Irie nationale leningen voor |e Woningbouw 1952 entespoarbrief - 25 j. 4,25 ;siing 22 0, 5,10% lening eroep op nationaal besef van ons volk EERBE RICHT De Duitse herbewapening in studie Zweden nog vervuld van spionnagezaak Enbom I, Jaargang DINSDAG 19 FEBRUARI 1952 No. 27537 j Benny aw Menkhorst en J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN t 6 per kwartaal; f 0.47 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 Telefoon Dir en A dm.: z5041; Red 21507 (Van ome financiële medewerker). uitnodiging van de ministers van Wederopbouw en Volkshuisvesting, enlandse Zaken en van Financiën, zal de N.V. Bank voor Nederlandsche ^_.n(en 0vergaan tot de uitgifte van drie leningen, waarvan de opbrengst urden uitgeleend aan de gemeenten om bij voorkeur te worden gebruikt financiering van voor 1952 goedgekeurde nieuwe woningbouw, als- voor met de woningbouw in ruime zin samenhangende werken van «nde aard en voorts voor andere bouwwerken, zoals scholen. jpaorbrief lening 1952 H3 lodanlg bedrag als tot 1 Juni Irtoodens wijziging van deze da- li sorden geplaatst «ra van f 100 en f 25 nominaal. B ra uitgifte 100 rente Ingaande 1 April 1952, ls n a het aflossingsbedrag, ling kan worden gevorderd per: tobër 1958 4 125 1 Mei 1963 4 150 1 April 1967 4 180 1 April 1971 4 210 08 ine laatste datum nog ultstaan- espaarbrleven zijn aflosbaar per er 1974 4 250 ■mezde aflosbaarsteUlng van de ia vennootschap van alle nog ult- lt jaarbrieven is alleen toege- per 1 April 1967 4 185 en per C 1971 4 217 25-jarige 4'/4 lening 1952 Groot f20.000.000 of zoveel meer als waarvoor zal worden ingeschreven, met dien verstande dat het recht wordt voor behouden het boven f20 000 000 te aan vaarden bedrag nog nader vast te stel len. Coupures van f 1000 en f 500 nominaal. Koers van uitgifte 100 Coupons 1 April en 1 October. Aflossing 4 pari In 10 Jaar. te begin nen op 1 October 1968 Vervroegde, ge hele of gedeeltelijke aflossing Is tot 1 April 1962 niet toegestaan Van deze datum af ls dit telkenjare mogelijk, en wel van 1 April 1962 tot 1 April 1964 4 101'4%. van 1 April 1964 tot 1 April 1967 4 101 en daarna 4 100 22-Jarige 0/5/10 lening 1952 Groot f5.000 000 of meer (zie boven). Coupures f 1000 en f 500 nominaal. Koers van uitgifte 100 Tot 1 October 1957 geen rente. Van dit tijdstip af tot 1 April 1969 5 daarna tot 1 April 1974 4 10 per jaar. De lening is in haar geheel aflosbaar op 1 April 1974 a 100 Vervroegde aflossing niet toegestaan. Renten en aflossingen van geldlenin gen der gemeente behoren volgens de gemeentewet tot de verplichte uitgaven der gemeenten. Voorkeursrecht Aan de stukken (receplssen) ls een briefkaart gehecht, waarop elke deel nemer kan invullen aan welke gemeente de opbrengst van zijn deelneming naar zyn oordeel ten goede moet komen. Het deel van de opbrengst, waarvoor geen voorkeur wordt uitgesproken zal aan die gemeenten worden uitgeleend, welke daarvoor naar dit oordeel van de regering met het oog op haar behoeften aan financieringsmiddelen voor de wo ningbouw in aanmerking komen. Er moet 50 millioen voor Woningbouw komen! Rentespaarbrief aantrekkelijk voor kleine spaarder (Van onze financiële medewerker). afsvijand no. I noemde mr Oud de woningnood op de gisteravond len persconferentie, waar ook Minister In 't Veld en de heer Vogel, ur van de Bank voor Nederlandsche Gemeenten aanwezig waren. Is bekend meende de regering dat men voor 1952 niet meer dan 40.000 i woningen zou kunnen bouwen. De motie Andriessen was voor haar een prikkel te meer om te trachten het tot 50.000 te brengen. Voor een roter aantal ziet men in de loop van dit jaar geen kans, hoewel in 1953 volgende jaren 55.000 woningen zullen moeten worden gebouwd om de ■stand tegen 1964/65 te kunnen inhalen. Worden er van de 50.000 s 8000 als Duplexwoningen gebouwd, dan zal vermoedelijk in I960 de stand zijn ingehaald. Aangezien er op 31 December 1951 nog 37.000 [en in uitvoering waren en sinds I October 1951 nog aanvragen voor zijn goedgekeurd, behoeft het niet onmogelijk te worden geacht, dat het cijfer van 50.000 wordt gehaald, als het niet aan geld ontbreekt, i woningbouw in Maart a.s. een geweldige uitbreiding kunnen ondergaan, f gaat thans dus in de eerste plaats om het geld! Voor 50.000 woningen wal een bedrag van 500 millioen gulden nodig, waarvan een deel reeds het Rijk is beschikbaar gesteld, terwijl de gemeenten tot dusver een ig van 150 millioen gulden hebben bijeengebracht. Per saldo ontbreekt Jer rond 50 millioen en ten einde dit bedrag te verkrijgen, is dit ietwat Werlijke financieringsplan ontworpen. verdient de ODmerkzaamhetd. dat hjij tm een premielening heeft Ti ZD heeft daarbij overwogen. •I hier een gTote nationale actie *eiie niet door principiële be- van een deel der bevolking mag eeschaad wjitlek maff ditmaal niet it a? kn d? re?er,ns hoopt dat de benordeiin? van deze lenln- ita maken van de critiek jnnancle*] regeringsbeleid, doch é,.,Jl5na'e belang en de nood »l houdenTOn'neZOekendcn voor aan die critiek K, 'ezemoet gekomen door de m i leningen niet od 4 Ji'4* stellen waarbil zii "Wedwm Tan het ren,esramma wTrf«r!£e,,t ,n Mvprre eeliik - naaanj, |n ons art!kel Van de 4 dat de oblleattemarkt de Vannacht iets zachter morSenavond: L i*ur onw f.l P'aatselljk wat mot- 4p k>t mst,rS[rde opklaringen Vann>l.'h. lussen Noord Witer M^.ht en morgenochtend 1 on?eveer de- m. (Opgemaakt te februari Itl'll®1 onder: 18 02 uur Oriaier te K^lt?nder: 11 15 uur •Doodtij) twl)k te 9 37 en 22 24 beaua, alt laatste weken ls gekenterd en het ren dement van de genoteerde leningen thans ca 4 1/4% bedraagt Wel vraa/gt men zich af of. nu toch het bpstaande rentegamma wordt prijsgegeven, een overgang naar het 4l4% rentetvne niet meer rationeel zou ziin geweest nu ge bleken ls dat daan-oor bii het beleggen de nubllek voldoende belangstelling be staat. Zoals uit de gegeven* bliikt zal de opbrengst van deze leningen aan alle gemeenten welke daaraan behoefte hebben ten goede komen En om ze tot Inschrijving te prikkelen kan de belegger beoalen aan welke eemeente zifn geld moet worden uitgeleend. Dit ls een soeculafle od het Dlaat- selük chauvinisme dat we liever niet hadden gezien omdat het In wezen a- soclaal ls Immers de rilke gemeenten krijgen hier een voorkeur od de arme gemeenten en met name van de zg In stitutionele beleggers welke voorname- lltk ln de erote hoofdsteden van het Westen gevestigd ziin Dit kan tot on billijkheid lelden BH Dartlcubere In schrijvingen met voorkeur komt het geld ln een bepaalde Dlaats bileenge- bracht ook aan die benaalde olaats ten goede D<> Institutionele beleggers Dut ten hun vermogpn echter uit heel het land terwill als zti voor de plaats hun ner vestlzine hun voorkeur uitspreken de gemeenten In andere delen des lands mogellik tekort komen Men mag daar om hoppn dat deze erote belegeers ook aan andere olaatsen dan waar zll pe- vestled ziin ni'len denken en bil hun msehritvlngen de bllliikheld zullen be trachten dan wel van hun voorkeurs recht afzien De verdeline zal dan wel moelll'k ziin maar bil een serie lenln- een welke voor alle gemeenten be stemd zitn kan dit niet anders en zul len die moelliikhe'ten zoveel mogellik moeten worden overwonnen f Intussen moet worden gereed, dat men er in eeslaagd ls een drietal le- ningen aan de markt te brengen, wel ke elk voor zich interessant ziin en waarby van een offer nauwelijks sprake Is. dit in ondersoheidine met de tot dusver door diverse gemeenten uitgegeven burgerzinleningen. Het meest uitzonderlijk ls de rente spaarbrief lening. welke beoogt de klei ne man in de financiering van de wo ningbouw te betrekken en tevens hem een aantrekkelijk middel tot sparen te geven. Hii maakt als hij de stukken tot 1974. dat ts 22 laar. houdt per saldo 4 l '4 t4 rente over zijn ..inleg" en 4% over de bespaarde rente. Vraagt hij zijn geld eerder op. dan heeft hij een lagere rente eemaakt. een rente welke overeenkomst met het rentegamma. Hoe langer hU zijn geld bil de Staat laat. hoe hoger rente hii ontvangt zo dat zitn kaDltaa] na 22 laar met 1501"' is vermeerderd Aantrekkelijk is ook dat de stukken zowel die van f. 100 als van f 25 beursnoterine krijgen en de houder er dus elke dag af kan. Intus sen zal natuurlijk het rentebestanddeel in het bedrag van de aflossing of de verkoop aan de Inkomstenbelas ting onderhevig zijn hetgeen echter voor hen die een klein inkomen heb ben een minder groot bezwaar ls. om dat iemand, die ln de loonbelasting valt voor extra Inkomsten boven zijn loon tot een bedrag van f. 200 geen inkomstenbelasting verschuldigd ls. Het komt ons voor dat hier voor de kleine spaarder een goede gelegenheid wordt geboden om enig kapitaal te vormen cn tevens een groot nationaal belang te dienen. Maar ook de beide andere leningen zijn aantrekkelijk, zij het dan dat ze meer geschikt zijn voor hen. die over grotere bedragen beschikken Bij de 25-jarige 4k lening is de houder de eerste 10 jaar verzekerd van 4% rente Weliswaar is er de eerste 15 jaar geen aflossing, doch daarna ge schiedt deze in 10 jaar. tenzij de Bank voor Nederlandse Gemeenten eerder tot aflossing overgaat, in welk geval een kleine premie boven 100% wordt be taald De derde lening is een variatie op het bekende type VÏaardingen. Eerst 514 jaar geen rente, dan 11V4 jaar 5% rente en_vervolgens nog 5 jaar 10% rente. Ook het rentesysteem van deze lening W gebaseerd op een gemiddelde van 4.4 "o over de gehele looptijd, terwijl over de rente een vergoeding is bere kend van 4%. Deze lening is geschikt voor hen. die thans voldoende inkomen hebben en dit met het oog op de fiscus niet willen verhogen, maar later een kleiner inkomen verwachten, zodat de belasting dan een minder groot bezwaar is. Ten aanzien van de lening VÏaardin gen bestond en bestaat volgens sommi gen de onzekerheid, dat wanneer men deze obligaties ter beurze verkoopt boven pari ze zullen uiteraard allengs boven pari stijgen over de koerswinst inkomstenbelasting verschuldigd is. Hoe dit zij, ten aanzien de 0/5/10 V- lening voor Ned geméenten heeft Fi nanciën nadrukkelijk verklaard dat deze koerswinst met belastbaar zal zijn, het geen dus als een bijzondere attractie kan worden beschouwd, hoewel hierbij kan worden opgemerkt, dat zulk een belasting in hoge mate onbillijk zou zijn omdat de fiscus te zijner tijd n 1. als de rentevoet lot 5. resp 10% stijgt, immers aan zijn trek komt en bij belasting van de koerswinst dus dubbele belasting zou worden geheven. Er ware van dit leningplan wel meer te zeggen maar er zal wel gelegenheid zijn er nog eens op terug te komen Want het betreft hier een nationale zaak van de eerste orde. waarvoor heel onze bevolking zich zal 'moeten inzetten Wat de rentespaarbrieven betreft, men zal deze behalve bij de banken en de effectenkantoren, kunnen krijgen bij de postkantoren, zowel als bij de Boeren leenbanken. hetgeen aan de plaatsing zeker ten goede zal komen Het is onno dig op de soliditeit van deze obligaties en spaarbrieven te wijzen. De Bank voor Nederl. Gemeenten is een semi- overheidsinslelling met een goed verle den en een krachtige financiële positie welke alleen gemeenten en publiek rechtelijke lichamen als debiteur heeft Er is een tekort van 50 millioen gulden voor de woningbouw. De rege ring doet een beroep op bet nationaal en het sociaal besef van de gehele be volking! Tenslotte is het hier „zelfhulp"! De 50.000 woningen moeten er komen! Van een deputatie van dr Verbm- i ledig met stromend water en elee- dingstroepen te Utrecht heelt Prinses Marijke voor haar vijfde verjaardag een miniatuur-badkamer voor haar poppen gekregen. De poppenbadkamer functionneert vol- trisch licht boven de vaste wastafel. Prinses Marijke begon onmiddellijk haar poppen een goede beurt te geven. Garanties voor Bonn De ministers van buitenlandse zaken van Engeland. Frankrijk en de Verenig de Staten en de West-Duitse bonds kanselier dr Adenauer hebben gisteren gesproken over het, na het vervangen van het bezettingsstatuut voor West- Duitsland door afzonderlijke overeen komsten met de Westerse verbondenen, uit te oefenen toezicht op de West- Duitse industrie hetgeen ten doel heeft de vervaardiging van verboden wapens te voorkomen Naar ls vernomen werd tijdens deze besprekingen bijna alge hele overeenstemming bereikt. Nog vele bijzonderheden De ontvoering van een zeer gevaarlijke Finse spion is volgens het Stockholmse dagblad „Dagens Nyheter" de oorzaak geweest, dat de Zweedse spion Fritjof Enbom bezwaren begon te krijgen tegen het werk. Enbom kende deze Fin. Hij kreeg volgens het blad opdrachten om naar "s mans woning in Keml te reizen, samen met een andere Fin. en hem daar te arresteren Dat gebeurde en de Finse spion werd naar de Russische grens ge voerd. waar de Sovjet-politie hem over nam. Enbom was kennelijk geschokt, toen h|j dit aan de Zweedse veiligheids politie vertelde H\j zei. dat hü nooit ..de vertwijfelde vrouw en de schreiende kitideren in Kemi" zal vergeten. De ont voerde Finse communist nam in de spionnage in Finland eenzelfde voor name plaats ln als Enbom in Zweden, aldus het blad. Enbom beweert, dat hij zijn splon- nagewerk Is gaan liquideren na de Finse reis. Zijn spionnage omvatte o.a de streek bij de Zweeds-Finse grens, de be langrijke vesting Boden en de aan het Noordelijk deel van de Fotnische golf gelegen kustplaatsen Pitea. Lulea en Haparanda. Nadat aan de marinespion Andersson levenslange gevangenisstraf was opge legd. kreeg Enbom nog groter bezwaren. Hy probeerde de aangerichte schade nog een weinig te herstellen door aan de militaire autoriteiten in Boden een anonieme brief te sturen over zijn spton- nagewerkzaamheden. die de vesting Bo den en de zgn. kalix-linie betroffen. De brief was voor de militairen blijkbaar een complete verrassing. Tijdens de verhoren heeft Enbom ook verteld, hoe hy achter feitenmateriaal kwam, dat hU zich nicdoor eigen waar neming kon verschaffen. Dank zij ztjn driemaandelijkse Russische „oydrage' was hij in staat officieren en andere mogelijke zegslieden mee naar restau rants te nemen. Hij was een erg gulle gastheer. De brandewijn vloeide rijkelijk en zijn gasten lieten zich verleiden om te vertellen, wat hy weten wilde. Op geraffineerde wyze wist hg zich cok hulp te verschaffen van een in de vesting Boden werkzame burgerwerkman. Er zijn ln Norrland noch ln Stockholm nieuwe arrestaties verricht, maar tydens het verhoor heeft de veiligheidspolitie zeer sterke verdenkingen opgevat tegen een bekende communist in Stockholm. De betrokkene ls nauw verbonden aan de krant ..Ny Dag" en heeft, naar ver luidt. verschillende afdelingen van de communistische inlichtingendienst ln Zweden geleid. Hy schynt ook Enbom's superieur te zyn geweest. De veiligheidspolitie heeft speciale deskundigen aan het werk gezet by de nasporingen in Enbom's geboortestreek In een villa in Bjuraa is gisteren een kortegolfzender gevonden, die tot En bom's beschikking stond voor het geval hy niet op de gewone manier met zyn opdrachtgevers In contact kon komen In Norrland ls de opvatting algemeen, dat er een hele bende achter Enbom stond en dat er spoedig meer personen zullen orden aangehouden. Uit Enbom's anonieme brief aan de autoriteiten biykt. dat hy de tussen directe militaire Inlichtingen van grote waarde heeft gegeven, en ook Inlichtin gen over het moreel der Zweedse stryd- krachten en zeer gewichtige byzonder- heden over de burgeriyke verdediging, alsmede technische bijzonderheden over de verbindingen en Inlichtingen over de contrasplonnage. Voordat hy gearresteerd werd heeft Enbom al zyn brieven over de splonna- gegroep verbrand. De Zweedse veilig heidspolitie ls nu o.a druk bezig met een onderzoek naar aanleiding van Enbom's aanwyzlngen. dat hy „atoom- koerier" voor de Sovjet-Unie geweest zou zyn. Als dit Inderdaad juist mocht biyken. zullen ook de Noorse en de Finse politie worden Ingeschakeld, aldus ..Morgentldnlngen". omdat er ln dat geval ook daar ..atoomkoeriers" moeten zijn. Inmiddels wordt van Finse zyde per tinent ontkend, dat Enbom, zoals „Dagens Nyheter" schreef, de hand zou hebben gehad In een ontvoering In de Ftnse plaats Keml. Een lui vun de Amerikaanse lucht macht. gereed voor een longopeia- tie. ondergaat een proef, waarbij vóór de operatie kan worden vast gesteld. of de patiënt een gehele of gedeeltelijke verwijdering van de long kan overleven. Een dokter van iui ziekenhuis houdt een toeziend oog op de werking van het mecha nisme. Het ziekenhuis in Randolph Field. Texas, is het liichtmachtcentrum voor algemene chirurgie en niet- tuberculeuze borst-chirurgie. Noors atoomonderzoeker vermist Op 8 Februari J.L heeft de dertig- Jarige Noorse geleerde Per Werenskiold zijn woning ln Drontheim verlaten en sindsdien ls er geen spoor meer van hem gevonden. Er is voortdurend naar hem gezocht, maar tevergeefs. Werenskiold verkeerde, voor hy verdween, tn een zwaarmoedige stemming. Uit Zweden wordt gemeld dat We renskiold bekend ts als een vooraan staand atoomonderzoeker en dat de Noorse politie een samenwerking is be gonnen met de politie uit de andere Noord-Europese landen. Werenskiold heeft de laatste tyd als kernphysicus gewerkt by de hogeschool tn Drontheim. Hy zou verslaafd zyn aan verdovende middelen. Men zoekt verband tussen zyn verdwijning en een onlangs ootdekte diefstal van dergeiyke middelen ln zyn woonplaats Werenskiolds collega's op de technische hogeschool te Drontheim verklaarden, dat hy geen belangstelling had voor de politiek en geen speciale kennis omtrent de atoombom bezat. Vanochtend houden de ministers van buitenlandse zaken der „Westerse grote drie" en de bondskanselier hun laatste bgeenkomst. Adenauer bracht een beleefdheidsbe zoek aan Churchill. Voor de eerste maal hebben gisteren Griekenland en Turkye. nieuwe leden van het Atlantisch pact een vergade ring van de Raad van plaatsvervangers van de Atlantische Raad te Lissabon bijgewoond. Zulks nadat de parlemen ten de aansluiting hebben aanvaard. De plaatsvervangers hebben gewerkt aan de opstelling van de uiteindelijke tekst van een protocol, dat de garantie tegen agressie van het Atlantisch pact tot West-Duitsland uitbreidt door do Europese defensiegemeenschap met met het pact te verbinden. Volgens het protocol zal een gewapende aanval op ieder lid van de E.D.G. (Frankrijk, Italië. West-Duitsland, België, Neder land. Luxemburg) beschouwd worden als een aanval op het gehele Noord- atlantlsche verbond. Verbindingstroe- pen zullen voor samenwerking op büna elk niveau tussen de beide organisaties zorgen. Voorts legt de raad van plaatsvervan gers de laatste hand aan de reorga nisatie van het pact en de opstelling van de agenda voor de besprekingen van de Nato-raad. Om. moet de taak van een secretaris-generaal als hoofd van een nieuw permanent orgaan voor het dageiyks werk van de organisatie worden besproken en de zetel voor het permanente hoofdkwartier Londen of Parus worden gekozen. Op deze pun ten zullen de plaatsvervangers de Raad aanbevelingen doen toekomen. Leidende evangelische theologen en leken ln de Bondsrepubliek staan op het standpunt, dat het Duitse volk niet weer de wapens mag opnemen om de oude Duitse machtspositie te heroveren. Het Duitse volk moet met alle kracht de vrede dienen, doch dit betekent niet zonder meer bereidheid tot weerloosheid. Deze opvatting is vastgelegd in een memorandum. De opvatting dat het- geweten de Christen verbiedt voor een Duitse ver- dedlgmgsbydrage te stemmen, was niet op de geboden gebaseerd. Het hoofa van de protestanse kerk ln Hessen, dr Nlemoeller. heeft ln een brief aan bisschop Otto Dibehus van Berlijn om byeneroeping van de synode der Duitse protestantse kerk gevraagd. Ver wacht wordt, dat Niemoeïler de kwestie van de Duitse bydrage aan de herbewa pening voor de synode, het .parlement" van de Duitse evangelische kerk, zal brengen. Opnieuw spanning in Tunis en Marokko Gisteren ls als gevolg van nieuwe da der van sabotage op Zondag de toe stand in het Tunesische achterland slechter geworden Een woordvoerder van de Franse resident noemde de toestand ernstig. In Tunis worden groepen politieman nen gweed gehouden bij de poorten van de Arabische stad en by de ambtswo ning van de resident om aan verwachte demonstraties het hoofd te kunnen bie den. De verbanning van Tunesische com munistische leiders Is verlengd met een maand Volgens offlcëie krinepn is de duur van de verbanning van de leider der neo-destoer, BOurguiba. drie maan den. Officieel wordt medegedeeld dat by botsingen, die Zondag J.1 te Casahlanca tussen politie en demonstranten hebben plaats gevonden twee betogers om het leven ziin gekomen en drte gewond Van regeringszijde wordt hekend ge maakt. dat zich op het ogenblik tn de militaire gevangenis 3ho personen in arrest horinden „die tijdens de open bare orde verstorende betogingen op he terdaad brirapt z11n of in het hezlt van wapens worden bevonden" Deze 300 zul- ler binnenkort door een tribunaal be recht worden De laatste weken z.yn reeds een 100 personen door dit tribu naal veroordeeld tot gevangenisstraffen van 1 tot 5 laar. 679 Tunesiër* beschuldigd van minder errstlgp doden, ziin naar kamnen over gebracht Zll mogen hier brieven, nakies en bezoeken va>n hun familie ontvangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 13