EIDSCH
DAGBLAD
Generaal de Lattre de Tassigny
overleden
Commissie voor de Europese
kolenproductie ingesteld
99ste Jaargang
ZATERDAG 12 JANURI 1952
O No. 27505
Pireeleur: J. W Henry
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
(6— per kwartaal; f 0 47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041, Red 21507
Twee ongelijk
waardige crises
■Het nieuwe jaar Is Ingezet met een
tweetal regeringscrises, die een schaduw
Herpen op de ontwikkeling der verdere
Kiltiek der naaste toekomst ln het
Het'ergste is ongetwijfeld de crisis in
Frankrijk. Zelfs al neemt men daar de
gtuvcrtje-wisseling niet au serieux, dan
Ub- de situatie nu toch wel ietwat an
der We beleven meer dan ernstige tij
den reden te meer voor ieder land om
Zen sterke regering te hebben en deze
koesteren. Frankrijk geeft precies het
te: i 'tergestelde beeld Binnen zeer
jjo'r'. .ijd^bestek zuilen zeer belangrijke
be ivsingen genomen moeten worden.
Kankrijk zal zonder regering zijn of.
ff A. al zou het tegen alle verwachting
ln lukken op korte termijn een nieuwe
■gering te vormen, een regering hebben,
di"' op dryfzand zal zijn gebouwd.
Het is wel een bijzonder droef beeld
■van democratie, dat het oude Frankrijk
lied' Niet het landsbelang staat daar
Op de voorgrond, maar het partij-belang
en zelfs voor een niet gering deel het
persoonlijk belang van de afgevaar-
Kgden.
Mede tengevolge van de rigoureuse
Herbewapening dreigt in het land van
de eens zo machtige Zonnekoning ïn-
Niemand zal dat durven ontken-
De regering Pleven meende daar-
je nodige bezuinigingsmaatregelen
moeten nemen. Jawel. Pleven c.s. re-
ade buiten de waard. Die bezuinigin-
i betekenden uiteraard nadeel voor
•kere categorieën van kiezers en daar-
was de kous af Pleven werd de
v...(jn ingestuurd!
Speciaal de Franse sooiallsten treft
>n zware verantwoordelijkheid. Na de
ingste crisis van vijf maanden gele
en in Frankrijk pleegt een kabinet
nmers slechts zelden het lang uit te
ouden, een jaar is al veel! hebben
j geweigerd deel te nemen aan de re
emis, doch zij zegden althans mede-
ei king toe. Dit laatste hebben zij nu
irugzenomen en hun stemmen tegen de
ïgcrins deed Pleven sneuvelen. Gelet
p de politieke verhoudingen zal het
üerm.ite moeilijk vallen een nieuw be-
Kind in te stellen, dat enige redelijke
■r.dergrond bezit. De z.g. derde macht
Hj;:- reeds een overlevering, al is deze
Hombinatie in feite de enige, die Frank- i
Hyk een vaste regering zou kunnen be-
Ho::en. Alle overige combinaties leveren
Hfeciw. een beeld van verwording, zelfs
si zou men een ander samengaan voor
kei moment verkieslijk kunnen noemen
Zó staat Frankrijk voor een uiterst
Hioeliyk dilemma. En dat Juist op een
Kgenbllk. dat, gelijk reeds gezegd, zeer
lelangryke beslissingen genomen zullen
loeten worden. Men denke b.v. maar
aan de oprichting van een Euro-
leger. dat in een beslissend stadium
Is het wonder, dat de wereld
ikrijk niet meer ziet als een mo-
ler.dlieid van de eerste rang. al blijft
zp'.f daarop alle aanspraak maken?
De Franse socialisten dragen onge-
Hwijfeld wel het leeuwendeel van de
Hchuld daaraan door hun star volhouden
Kan hun partijbelangen en hun weige-
Ki:i: de les der realiteit te trekken.
Een heel ander beeld levert ce crisis
i Bel:ic Daar is de regering Pholien
let gevallen door een uitspraak van het
rlement. doch door de tweespalt in de
irtij. waaruit zy geheel was gefor-
leerd: de C VP. De katholieken heb-
b-m alleen de meerderheid, zowel in
Kimer als Senaat, zy het dan een
leine en voor een nederlaag in het
larlement behoeven zij niet te vrezen.
Toch zal er wijziging ln de regering
tomen! De verschillen tussen de con
servatieve en vooruitstrevende vleugel
der C VP. hadden zulk een omvang
aangenomen, dat het huidige kabinet
vernieuwd moest worden. Maar zullen
d .n de verschillen verdwijnen? Vermoe
delijk niet En dat ls de zwakte van de
leidende party in België. Denkelijk zal
lan de progressieve vleugel tegemoet
«orden gekomen, doch dat zal de
:onservatieven weer in het geweer
brengen
ln beide crises verliest echter de j
Europese ontwikkeling, al zou het alleen j
maar zyn in tijd en tempo. En dat is
een moeilijk te verdragen verlies, juist
waar alles op alles wordt gezet om dit
Jaar het Westen volledig gereed te ma-
n voor iedere gebeurlykheid.
Moge zowel in Frankrijk als in België
de erkenning baan breken van de nood
zakelijkheid van een snelle oplossing!
Westelijk
ontwapeningsplan aanvaard
De aleemen° vergadering der V.N 1
heeft het Westelijke voorstel voor een
geleidelijke ontwapening en een bin
nen dertic daeen in te stellen commis
sie definitief goedgekeurd met 425
«temmen en 7 onthoudingen.
D° Russische tegenvoorstellen en
mrndementen werden verworpen.
Divprse sprekers voerden nog het
woord, doch nieuwe gezichtspunten
konden moeiliik meer naar voren wor
den gebracht en dat geschiedde dan
ook niet.
Een groot Frans militair
Generaal Jean de Lattre de Tassigny,
de Franse hoge commissaris cn opper
bevelhebber in Indo-China, is tc Parijs
overleden.
I Op 2 October 1908. dus op 19-jarige
leeftijd, nam hy als vrywilliger dienst.
In 1935 werd hij benoemd tót chef van
de generale staf van de militaire gou-
i verneur van Straatsburg, op 23 Maart
1939 bevorderd tot brigade-generaal en
in September, by he' uitbreken van de
oorlog met Duitsland, wordt hij chef
van de generale staf van het leger in
Lotharingen. Hy onderscheidde zich
tijdens de veldtocht van 1940 als com
mandant van de 14e infantene-divisie
in de streek van Rethel en ontving als
dank der regering het kruis van gr
officier in de orde van het Legioen
Eer.
In 1941 commandeerde hy gedurende
enige maanden de Franse troepen in
Tunis, doch onder pressie van de Duit
sers werd hij teruggeroepen en. nam het
bevel op zich van een divisie in het on
bezette deel van Frankryk, met de rapg
van legerkorps-generaal.
Als de vrije zone ëvencens door Duits
land wordt bezet, tracht de generaal de
Lattre nog zijn troepen weg te krygen.
Hij wordt echter gearresteerd en tot tien
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De generaal slaagt er evenwel in te
ontsnappen na de tralies van zyn cel te
hebben doorgezaagd en een houten ko
zijn te hebben uitgelicht. Hij weet aan
de vijftig man politie, die speciaal voor
zijn bewaking was uitgezocht, te ontko
men Met een touw werkt hy zich over
de gevangenismuur. Hij vindt de weg
naar Londen, dient zich daar aan bjj de
Gaulle, en voegt zich dan bij de troepen
in Noord-Afrika, v.aar hij commandant
wordt van het 2e Franse expeditiekorps.
Na de bevrijding van Elba debarque-
ren zyn troepen in Augustus 1944 op de
kust van de Provence, waarna Toulon.
Marseille. Lyon en Dijon, te zamen met
de Franse binnenlandse strijdkrachten,
door deze troepen worden bevrijd
Daarna trekt men door de Elzas en
wordt oa Belfort bevrijd. In December
1944 redt het optreden \nn de generaal
de Lattre Straatsburg, dat door het
wanhoopsoffensief van von Rundstedt
werd bedreigd. Vervoleens trekt men
Duitsland in. over de Ryn. doorschrijdt
de Siegfriedlinie en staat op 22 April
1945 voor de Donau. Enige dagen later
vindt de onvoorwaardelijke overgave
van de Duitse strijdkrachten plaats.
Na de bevrijding werd de generaal de
Lattre in November 1945 benoemd tot
inspecteur-generaal van de landstrijd
krachten en chef van de generale staf.
Op 5 Mei 1948 werd hij bovendien iji-
specteur-generaal.
In October 1948 wprd generaal de
Lattre de Tassigny benoemd tot opper
bevelhebber van de landstrijdkrachten
in West-Europa Dpzp functie verwissel
de hij einde 1950 voor die van Franse
hoge commissaris en opperbevelhebber
in Indo-China.
De generaal werd behalve door de
Franse legering door vele andere staats
hoofden onderscheiden, o a met het
grootkruis in de Orde van Oranje-Nas-
sau. de Leopoldsorde van België en
..Knight rommnnder of the Bath".
De Nederlandse onderscheiding werd
de generaal door H M de Koningin uit-
gereikt tijdens een bezoek aan ons land
in 1946.
Onze Parijse correspondent telefo
neerde ons:
De dood van generaal de Lattre de
Tassigny, die slechts 62 jaar is gewor
den, heeft in Frankrijk zeer grote emotie
verwekt
Ofschoon men sedert enige dagen wist.
dat de twee operaties, waaraan hij kort
geleden was onderworpen, niet het ge
wenste resultaat hadden opgeleverd.
Alle kranten bevatten vanmorgen uit-
voerige stukken over zijn roemrijk leven
en verhalen van zijn laatste ogenblikken,
dat de stervende zachtjes de naam van
zijn kort geleden gevallen zoon Bernard
mompelde, terwijl de demissionnaire
ministerraad terstond besloot de gene
raal met nationale eer te begraven Bij
het dodenhuis hadden zich gisteravond
J laat. kort nadat het fatale bericht be-
1 kend werd. al honderden mensen ver
zameld. en vrijwel alle ministers, alsme
de president Auriol hebben nog gister
avond madame de Lattre. die *enkele
maanden geleden haar enige zoon als
luitenant in Indo-China had moeten
verliezen, hun diepe deelneming betuigd.
Met generaal de Lattre de Tassigny is
Frankrijk zeker een zijner laatste grote
soldaten ontvallen. Een soldaat, die in
de beproevingen der laatste twaalf jaren
het begrip voor de glorieuze militaire
traditie van zyn land nog niet had ver
loren. Van die glorieuze traditie getuigde
zowel zyn enorme persoonlyke moed als
zijn onmiskenbare neiging tot uiterlijke
praalzucht. Hij was ontegenzeggelijk een
j soort Frans pendant van de Amenkaan-
se generaal MacArthur.
i Zijn legendarische persoonlyke moed
en onweersproken integriteit, zyn weer
zin ook jegens de verpolitiekte géneraals.
bezorgden de Lattre desondanks onder
I de honderdduizenden, die onder hem ln
Europa en Indo-China streden, een po-
Kapitein Carlsen wijst hoge
aanbiedingen af
De Amerikaanse filmproducent en
-acteur Orson Welles zou, volgens de
„Daily Herald", hebben getracht van
kapitein Carlsen de rechten voor de ver
filming van de geschiedenis van de ..Fly
ing Enterprise" te verkrijgen, maar hij
zou evenmin succes hebben gehad pis
de publicitcitsbureaux, die de kapitem
I geweldige sommen hebben aangeboden
voor het verkrijgen van het recht cm
zyn naam te vermelden in hun reclames
Carlsen zou voorts een som van onge
veer 700 000 gulden voor auteursrechten
van de geschiedenis van dp Flying Lïl-
terprise" hebben afgewezen.
I Een reddingsboot van de ..Flying Er-
terprise" is aan het strand van Kerlouan
aangespoeld Kerlouan. een kleine vis-
sersplaats. ligt 60 km van Brest.
pulariteit, waarop sedert Lecler geen
legeraanvoerder in Frankryk meer had
kunnen bogen.
Heel duidelijk kwam dit prestige van
zyn naam tot uiting, toen generaal de
Lattre. die op dat moment de hoogste
post in het Franse leger bekleedde 'ny
was algemeen inspecteur naar Indo-
China werd gezonden om de catastrofale
situatie in het gedemoraliseerde leger
en achterland te herstellen. Hij vol
bracht hier een wonder. Als opperbevel
hebber eleetriseerde hij de vermoeide
en uitgeputte manschappen en als hoge
commissaris stelde hij de hoog nodige
orde op de politieke zaken Tevens wist
hy het vertrouwen te winnen van de
jonge Vietnam-regering en van keizer
Bao dai, die, nadat de generaal zich in
Saigon had geïnstalleerd, in de interna
tionale pers niet meer als een marionet
der Fransen werd voorgesteld Ook de
positie van de keizer heeft de Lattre zo
versterkt en men mag wel zeggen, be
vestigd.
Hc-t was de laatste, men moet getuigen,
historische dienst, die deze grote Frans
man zyn vaderland zou brengen.
Mannen als de Lattre. d.e aan zijn
militaire talenten uitzondeiiyke diplo
matieke gaven paren, laten een leegte
achter, die niet gemakkelijk te vullen
is. Voor de komende Franse regering zal
m het byzonder de vacature in Indo-
China een uiterst zwaar probleem zyn.
Kapitein Carlsen. die de nacht heeft
doorgebracht aan boord van de
..Turmoil" in de haven van Falmouth
heeft Vrijdagmorgen onder over
weldigende belangstelling voet aart
wal gezet.
Tijdens dc huldiging op de Pier.
V.l.n.r. Kapitein Parker van de
..Turmoil". Kapitein Kurt Carlsen.
Carlsen Sr zijn vader en de Deense
marine-attaché tc Londen Jegstrup
(Telefotcj
In de afgelopen nacht is het stoffelyk
overschot van generaal De Lattre de i
Tassigny gebalsemd Het ligt nu, gekleed I
in khaki-uniform, opgebaard.
Voormalige opperofficieren van het i
eerste Franse leger zullen vandaag de I
erewacht by het opgebaarde lijk betrek
ken. Waarschijnlijk zal generaal De Lat
tre de Tassigny begraven worden op he 5
eenvoudige kerkhof van Mouilleron-en-
Pareds, waar ook zyn verleden jaar in
Indo-China gesneuvelde zoon, luitenant)
Bernard, is begraven.
Minister Stikker Voorzitter
De bestuursraad van de organisatie
voor Europese economische samenwer
king heeft «-en commissie van minis
ters ingesteld, die alle aspecten van
het Europese kolenprobleem zal on
derzoeken en met de landen, welke bij
de O.E.E S. zijn aangesloten overleg
zal plegen over verhoging van de ko
lenproductie.
Voorzitter van de commissie is mi
nister D U. Stikker. Voorts hebben ln
de commissie zitting een vertegenwoor
diger van het Franse ministerie van ny-
verheid en energie, de West Duitse mi
nister van economische zaken Erhard.
en de Engelse minister Lord Leathers,
die in de Enge'.se regering be'ast ls met
de coördinatie van brandstoffen- ener
gie- en transport-kwesties Zodra het
h-ge gezagsorgaan van de Eurooese ko
len- en staalunie zal gaan funct'onue-
ren, zal de bestuursraad der O E E S.
WEERBERICHT
Weinig verandering
Dc Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met enkele buien,
sommige met sneeuw of hagel. Krach
tige tot matige Noordclyke wind. Van
nacht en morgenochtend m het binnen
land hier en daar lichte vorst. Morgen
overdag ongeveer dezelfde temperatuur
J«Opgemaakt te 10 uuri.
13 JANUARI.
Zon op: 843 uur: onder: 16.54 uur.
Maan op: 1810 uur; onder: 9 43 uur.
Hoogwater te Katwjjk te 415 en
6 25 uur. 114 1 te 4 49 en 16.56 uur -
Springtij).
Dit nummer bestaal uit acht pagini
Dure crisis in Frankrijk
De radicale minister Edgar Faure, de
Franse aanklager bij het proces van
Neurenberg, is thans door de Franse
president aangezocht de mogeiykheden
tot de vorming van een nieuwe :egering 1
te onderzoeken. Faure spreekt vloeiend
Russisch Hy was juridisch adviseur
van de Gaul'.e in het nationale bevry-
chngscomite.
F3ure heeft de informatieve opdracht
aanvaard. Hij zou Maandag uitsluitsel
geven tI
Faure is 43 jaar In het vorige kabi
net was hij minister van justitie. Voor
de verkiezingen van 1951 w'as hy staats
secretaris van financiën in het kabinet-
Queuille.
Van ambtelijke zijde is berekend dat
dc regeringscrisis Frankrijk ccn mil
liard francs per dae kost.
Dit verlies wordt veroorzaakt doordat
de volksvertegenwoordiging de wetsont
werpen die voorzagen in aanvullenae
staatsinkomsten voor 1952, niet heeft
goedgekeurd.
Tragedie in Turkse provincie
KOUDE EN AARDSCHOKKEN.
In het gebied van Erzeroem (Tur
kije). dat vorige week door een aardbe
ving is geteisterd, speelt zich ren ware
tragecLe af. Elke dag doen zich nieuwe
schokken voor. Het aantal mensen, dat
hun vernielde huizen heeft verlaten,
wordt geschat op 16000. De tempera
tuur in het getroffen gebied is 30 gra
den onder nul. De tenten waarin de
vluchtelingen zyn gehuisvest, zijn bij
een dergelijke koude volkomen onvol
doende en velen dreigen van koude om
te kcjnen. Bovend.en is de enige brand
stof. hout. niet te krygen Dagelijks
worden bevroren lijken aangetroffen
Het vee. d3t helemaal geen beschutting
heeft sterft in de sneeuw, die een me
ter dik ligt Men vreest, dat wanneer de
vorst aanhoudt, de koude mee: slacht
offers zal eisen dan de aardbeving De
Turkse autoriteiten doen hun uiterste
b?st om de slachtoffers te helpen Men
Ls begonnen met de bouw van houten
onderkomens.
\Prof. dr F. Gorter. op\het terrein
uier kindergeneeskunde een inter-
nationale f iguur en sinds 1923 aan
dc Rijksuniversiteit te Leiden hoog
leraar in de kindergeneeskunde, gaf
■zislcrmiddag in de Kinderkliniek
i an liet Acad. Ziekenhuis zijn af
scheidscollege. Behalve zeer vete
studenten, doktoren cn specialisten
hadden ook vele hoogleraren enke
len van hen ziet men links op de
foto) deze middag in dc college
banken plaats genomen.
Gistermorgen om 11 uur ls od de
vliegbasis Vo.kel een Thunderjet bil de
indlng verongelukt Het toestel werd
'v-cliadlgd en de nlloot, dc ^erzeant-
iecer PahiH de Mortanaes uit Schalk
haar werd licht gewond. Hii Ls ln het
militair hospitaal ie Utrecht ter ver
pleging opgenomen.
Dr Drees van Schiphol
vertrokken
Zal in Amerika persoonlijke
indrukken opdoen
Min'ster-presid^nt dr W. Droog is
gisteravond mol do K.L.M. Constella
tion .Maastricht" van Schiphol ver
trokken voor zijn onnffic'eel bezoek
aan do Ver. Staten. Dr Droos word
n.m. uitïp!e:d» gedaan do«r do vloo
m n'slor-prrsiUont mr F. G. C. M.
Tenl'n-s. «lp minUlors nir H. Muldcr'ic
on nrof dr P. I ipftinok. do s-orotari«-
een-rail van Alpe*"pne 7ak'n. mr C.
I. XV. Foek. do mfilii' att-ohó van do
Amerikaan^,, ambassade minpol Rruee
TV. R'dwell on do zaakgelastigde, de
I hoor M. Trimble.
Dr Drops ze'de voor zijn vertrek, dat
1 men wel begrepen zal hebben, dot hij
7-o'i "edurende ziin l^-daogs bezoek niet
I uitfluitend zal beri" honden met waag
stukken van politieke aard. HIJ sto't er
nrüs op een pieen algemene indruk te
krijgen en zal daartoe behalve met po
litieke figuren contact zoeken met voor-
aangaande oersonen uit het maat
schappelijk leo'on en vooral ook uit de
vakbeweging Voorts zal hii z rh oo de
hoocte stellen van do toestanden In in
dustriële bedrijven en van de d'fensie-
iRenann nz in de Ver Staten.
In Washington horn* dr Droes presi
dent Tniman en minister Acheson te
ontmoeten.
Dr Dreos zal uiteraard hii zijn ho-
snrek'ngen in Wa«b;ng'«n "iet afwij
ken vin do zienswijze «Me de rerrring
beef» t-n aan-ien v»n ens --««.rfeel in
de Fnroo-s» rerdedigin- M«eht bet
rur-rell ltie-nn komen dm zal de nv-
nrr-n—ecid—nt in el«« rei-jl d«-T-tf'lp
lijn volgen, «a-'toe no 'anrdor'go h»-
cnrek-ngcn in de ministerraad :.s lip
sloten.
Dr Drees besloot met t» zeggen dat
z i zijn reis zal biidra"en tot verduide
lijking van de wod°rziid=e standpunten
dor beid» landen Hij 's de eercte Nodor-
'.andse niuvHor-"resident die 'n functie
ppn dergeiyke reis naar de Ver Staten
maakt.
overwegen, of er in de samenstelling van
de commissie verandering moet komen.
De bestuursraad is tot instelling van
de commissie overgegaan, nadat hii van
minister Stikker had vernomen, dat
Europa in 1951 52 ruim 700 millioen dol
lars zal moeten uitgeven voor de invoer
tan 35 millioen ton Amerikaanse kolen,
welke som ongeveer 75"c is van het be
drag dat het Amerikaanse congres voor
economische hulpverlening aan Europa
heeft gevoteerd. Minister Stikker stelde
de bestuursraad voor ..thans open'i'k te
verklaren dat alle landen der OEE.S.
besloten hebben zo sDoedig mogeluk op
te houden met het invoeren van kolen,
di? met dollars moeten worden betaald,
daar dit de grote moeilijkheid is"
In een rapport van deskundigen dat
door de bestuursraad is bestudeer-',
wordt medegedeeld, dat Europa ln 1952
een tekort van naar raming 38 millioen
ton ko'en zal hebben, en dat hot tekort
in 1956 vermoedelijk nog 26 k 35 mil
lioen ton zal bedragen Deze de-kund'-
sen schatten de kolenproductie der
O E E S-landen in het lopende laar op
473 mi!!io»n ton. hetgeen ten onzich'e
van het afgelopen laar een ctijglnr van
15 millioen ton zou betekenen Naar
verwachting zal de ko'enproductie in
1956 ziin gestegen tot 521 mi'lioen ton.
Het Europese kolenprobleem is volgers
de deskundigen zeer acuut.
Wat verschillende landen betreft ver
wachten de deskundigen dat Engeland
dit jaar 227 mi'lioen metrieke ton ko
len zal nrodneeren en dat de produc
tie in West-Duitsland een hoeveelheid
van 125 millioen zal kunnen bereiken,
m ts dit land lOOOO nieuwe miinwe-V®rs
kan aanwerven De productie van Frank
rijk in 1952 wn-.dt geraamd on 57 2 mi'
lioen ton die van het Saargeb'ed on 17
mi'lioen ton en die van Nederland op
12.5 millioen ton.
CHURCHILL IN CANADA.
De Britse eerste minister Winston
Churchill is met zyn gevolg uit New-
York in Ottawa aangekomen voor be
sprekingen met Canadese ministers.
Het wordt zo langzamerhand dc
hoogste tijd dat de oplossers van
ons rebus-lciiillcton ons liun inzen
ding doen toekomen. A.s. Maandag-'
middag om 12 uur dient deze
uiterlijk in ons bezit tc zijn.
Wij verwachten cr nog vele!
