EIDSCH
DAGBLAD
Generaal de Lattre de Tassigny
overleden
Commissie voor de Europese
koleuproduetie ingesteld
90ste Jaargang
ZATERDAG 12 JANUR1 1952
No. 27505
Sjrecteur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.6— per kwartaal; f 0.47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507
Twee ongelijk-
I waardige crises
j Het nieuwe ia ar Is ingezet met een
■reetal regerlngscrlses. die een schaduw
wterpen op de ontwikkeling der verdere
»ii nek der naaste toekomst in het
^■65 ten.
■Het ergste ls ongetwijfeld de crisis in
Frankrijk. Zelfs al neemt men daar de
stuivertje-wisseling niet au seneux, dan
ligt de situatie nu toch wel ietwat an
der?! We beleven meer dan ernstige tij
den. reden te meer voor ieder land om
een sterke regering te hobben en deze
te koesteren. Frankrijk geeft precies het
tegenovergestelde beeld Binnen zeer
kort tijdsbestek zullen zeer belangTijke
SfelUsingen genomen moeten worden,
j «rankruk zal zonder regering zijn of,
jÉlfs aJ zou het tegen alle verwachting
In lukken op korte termijn een nieuwe
«gering te vormen, een regering hebben,
■e op drijfzand zal zijn gebouwd.
■Het is wel een bijzonder droef beeld
yin democratie, dat het oude Frankrijk
fiedt. Niet het landsbelang staat daar
op voorgrond, maar het partij-belang
en zelfs voor een niet gering deel het
L®r<-9onlyk belang van de afgevaar-
Hgden.
1 ^Mede tengevolge van de rigoureuse
herbewapening dreigt in het land van
eens zo machtige Zonnekoning in-
fiat'.e. Niemand zal dat durven ontken
nen. De regering Pleven meende daar
om de nodige bezuinigingsmaatregelen
te moeten nemen. Jawel, Pleven c.s. re
mde buiten de waard. Die bezuinlgin-
betekenden uiteraard nadeel voor
re categorieën van kiezers en daar-
e was de kous af Pleven werd de
„.stijn ingestuurd!
Speciaal de Franse socialisten treft
in zware verantwoordelijkheid. Na de
ingste crisis van vijf maanden gele-
In Frankrijk pleegt een kabinet
„ners slechts zeiden het lang uit te
luden, een jaar is al veel! hebben,
geweigerd deel te nemen aan de re-1
ing, doch zij zegden althans mede-
•kmg toe. Dit laatste hebben zü nu
jggenomen en hun stemmen tegen de
jering deed Pleven sneuvelen. Gelet
de politieke verhoudingen zal het
Htermate moeilijk vallen een nieuw be-
l in te stellen., dat enige redelijke
trgrond bezit. De z.g. derde macht
reeds een overlevering, al is deze
imbinatle in feite de enige, die Frank-
^lk een vaste regering zou kunnen be-
Borgen. Alle overige combinaties leveren
j 'iech's een beeld van verwording, zelfs
ai zou men een ander samengaan voor
het moment verkieslijk kunnen noemen.
LlZó staat Frankrijk voor een uiterst
mo.fujk dilemma. En dat juist op een
teenblik, dat. gelijk reeds gezegd, zeer
belangrijke beslissingen genomen zullen
loeten worden. Men denke b.v. maar
ms aan dc oprichting van een Euro
's leger, dat in een beslissend stadium
it. Is het wonder, dat de wereld
nkrijk niet meer ziet als een mo-
dheid van de eerste rang. al blijft
it zelf daarop alle aanspraak maken?
De Franse socialisten dragen onge-
rijfeld wel het leeuwendeel van de
!huld daaraan door hun star volhouden
in hun partijbelangen en hun weige
in z de les der realiteit te trekken.
Een heel ander beeld levert de crisis
lr. België Daar is de regering Pholien
niet gevallen door een uitspraak van het
parlement, doch door de tweespalt in de
partij, waaruit zij geheel was gefor
meerd: de C.VP. De katholieken heb
ben alleen de meerderheid, zowel ln
I Kamer als Senaat, zy het dan een
I kleine en voor een nederlaag ln het
parlement behoeven zy niet te vrezen,
ffoch zal er wijziging in de regering
men! De verschillen tussen de con-
■vatieve en vooruitstrevende vleugel
r C.V.P. hadden zulk een omvang
ngenomen. dat het huidige kabinet
-nieuwd moest worden. Maar zullen
n de verschillen verdwijnen? Vermoe-
Hjk niet. En dat is de zwakte van de
dende partij in België. Denkelijk zal
de progressieve vleugel tegemoet
len gekomen, doch dat zal de
inservatieven weer in het geweer
rengen
In beide crises verliest echter de
Duropese ontwikkeling, al zou het alleen
naar zijn in tijd en tempo. En dat is
ien moeilijk te verdragen verlies. Juist
aar alles op alles wordt gezet om dit
lar het Westen volledig gereed te ma
in voor iedere gebeurlykheid.
Moge zowel in Frankrijk als ln België
t erkenning baan breken van de nood-
takelukheid van een snelle oplossing!
Een groot Frans militair
Generaal Jean de Lattre de Tassigny,
de Franse hoge commissaris en opper
bevelhebber in Indo-China, is te Parys
overleden.
De generaal vyerd op 2 Februari L__.
te Moulleron-en-Pareds (Vendée) gebo
ren.
Op 2 October 1908, dus op 19-Jarige
leeftijd, nam hij als vrijwilliger dienst.
In 1935 werd hij benoemd tot chef van
de generale staf van de militaire gou
verneur van Straatsburg, op 23 Maart
1939 bevorderd tot brigade-generaal en
in September, bij het uitbreken van de
Westelijk
ontv/apeningsplan aanvaard
a'.eemene vergadering der V.N.
het Westeliike voorstel voor een
teleidelilke ontwapening en een bin-
dertie daeen in te stellen commis-
definitief goedgekeurd met 425
Stemmen en 7 onthoudineen.
De Russische tegenvoorstellen en
«rendementen werden verworpen.
Diverse sprekers voerden nog het
foord. doch nieuwe gezichtspunten
:inden moeilijk meer naar voren wor-
len gebracht en dat geschiedde dan
H niet.
Wijlen generaal de Lattre de
Tassigny.
oorlog met Duitsland, wordt hij chef
van de generale staf van het leger in
Lotharingen. Hij onderscheidde zich
tijdens de veldtocht van 1940 als com
mandant van de 14e infanterie-divisie
in de streek van Rethel en ontving als
dank der regering het kruis van groot
officier in de orde van het Legioen van
Eer.
In 1941 commandeerde hij gedurende
enige maanden de Franse troepen in
Tunis, doch onder pressie van de Duit
sers werd hij teruggeroepen en nam het
bevel op zich van een divisie in het on
bezette deel van Frankrijk, met de rang
van legerkorps-generaal.
Als de vrije zone eveneens door Duits
land wordt bezet, tracht de generaal de
Lattre nog zijn troepen weg te krygen.
Hij wordt echter gearresteerd en tot tien
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De generaal slaagt er evenwel in te
ontsnappen na de tralies van zijn cel te
hebben doorgezaagd en een houten ko
zijn te hebben uitgèlicht. Hij weet aan
de vijftig man politie, die speciaal voor
zijn bewaking was uitgezocht, te ontko
men. Met een touw werkt hij zich over
de gevangenismuur. Hij vindt de weg
naar Londen, dient zich daar aan bij de
Gaulle, en voegt zich dan bij de troepen
in Noord-Afrika. waar hij commandant
wordt van het 2e Franse expeditiekorps.
Na de bevrijding van Elba debarque-
ren zijn troepen ln Augustus 1944 op de
kust van de Provence, waarna Toulon.
Marseille. Lyon en Dijon, te zamen met
de Franse binnenlandse strijdkrachten,
door deze troepen worden bevrijd.
Daarna trekt men door de Elzas en
wordt o.a. Belfort bevrijd. In December
1944 redt het optreden van de generaal
de Lattre Straatsburg, dat door het
wanhoopsoffensief van von Rundstedt
werd bedreigd. Vervolgens trekt men
Duitsland in. over de Rijn, doorschrijdt
de Siegfriedlinie en staat op 22 April
1945 voor de Donau. Enige dagen later
vindt de onvoorwaardelijke overgave
van de Duitse strijdkrachten plaats.
Na de bevrijding werd de generaal de
Lattre in November 1945 benoemd tot
inspecteur-generaal van de landstrijd
krachten en chef van de generale staf.
Op 5 Mei 1948 werd hij bovendien in
specteur-generaal.
In October 1948 werd generaal de
Lattre de Tassigny benoemd tot opper
bevelhebber van de landstrijdkrachten
ln West-Europa Deze functie verwissel
de hij einde 1950 voor die van Franse
hoge commissaris en opperbevelhebber
in Indo-China.
De generaal werd behalve door de
Franse regering door vele andere staats
hoofden onderscheiden, o.a. met het
grootkruis in de Orde van Oranje-Nas-
sau. de Leopoldsorde van België en
„Knight commander of the Bath".
De Nederlandse onderscheiding werd
de generaal door H M de Koningin uit
gereikt tydens een bezoek aan ons land
in 1946.
Onze Parijse correspondent telefo
neerde ons:
De dood van generaal de Lattre de
Tassigny. die slechts 62 jaar is gewor
den. heeft in Frankrijk zeer grote emotie
verwekt.
Ofschoon men sedert enige dagen wist,
dat de twee operaties, waaraan hij kort
geleden was onderworpen, niet het ge
wenste resultaat hadden opgeleverd.
Alle kranten bevatten vanmorgen uit
voerige stukken over zyn roemrijk leven
en verhalen van zyn laatste ogenblikken,
dat de stervende zachtjes de naam van
zijn kort geleden gevallen zoon Bernard
mompelde, terwijl de demissionnaire
ministerraad terstond besloot de gene
raal met nationale eer te begraven. Bij
het dodenhuis hadden zich gisteravond
laat. kort nadat het fatale bericht be
kend werd. al honderden mensen ver
zameld, en vrijwel alle ministers, alsme
de president Auriol hebben nog gister
avond madame de Lattre. die enkele
maanden geleden haar enige zoon als
luitenant in Indo-China had moeten
verliezen, hun diepe deelneming betuigd.
Met generaal de Lattre de Tassigny is
Frankrijk zeker een zijner laatste grote
soldaten ontvallen. Een soldaat, die in
de beproevingen der laatste twaalf jaren
het begrip voor de glorieuze militaire
traditie van zyn land nog niet had ver
loren. Van die glorieuze traditie getuigde
zowel zijn enorme persoonlijke moed als
zyn onmiskenbare neiging tot uiterlijke
i praalzucht. Hij was ontegenzeggelijk een
soort Frans pendant van de Amerikaan
se generaal MacArthur.
Zijn legendarische persoonlijke moed
en onweersproken integriteit, zyn weer
zin ook jegens de verpolitiekte generaals,
bezorgden de Lattre desondanks onder
de honderdduizenden, die onder hem in
Europa en Indo-China streden, een po-
Kapitein Carlsen wijst hoge
aanbiedingen af
De Amerikaanse filmproducent en
-acteur Orson Welles zou, volgens de
„Daily Herald", hebben getracht van
kapitein Carlsen de rechten voor de ver
filming van de geschiedenis van de ..Fly
ing Enterprise" te verkrijgen, maar hij
zou evenmin succes hebben gehad als
de pubüciteitsbureaux. die de kap.
geweldige sommen hebben aangeboden
voor het verkrijgen van het recht om
zijn naam te vermelden in hun reclames
Carlsen zou voorts een som van onge
veer 700.000 gulden voor auteursrechten
van de geschiedenis van de ..Flying En
terprise" hebben afgewezen.
Een reddingsboot van de ..Flying En
terprise" is aan het strand van Kerlo lan
I aangespoeld Kerlouan. een kleine vis
sersplaats. ligt 60 km van Brest.
pulariteit, waarop sedert Lecler geen
legeraanvoerder in Frankrijk meer had
kunnen bogen.
Heel duidelyk kwam dit prestige van
zyn naam tot uiting, toen generaal de
Lattre. die op dat moment de hoogste
post in het Franse leger bekleedde hij
was algemeen inspecteur naar Indo-
China werd gezonden om de catastrofale
situatie in het gedemoraliseerde leger
en achterland te herstellen. Hij vol
bracht hier een wonder. Als opperbevel
hebber electriseerde hij de vermoeide
en uitgeputte manschappen en als hoge
commissaris stelde hy de hoog nodige
orde óp dé politieke zaken. Tevens wist
hij het vertrouwen te winnen van de
jonge Vietnam-regering en van keizer
Bao dai, die, nadat de generaal zich in
Saigon had geïnstalleerd, in de interna
tionale pers niet meer als een marionet
der Fransen werd voorgesteld. Ook de
positie van de keizer heeft de Lattre zo
versterkt en men mag wel zeggen, be
vestigd.
Het was de laatste, men moet getuigen,
historische dienst, die deze grote Frans
man zijn vaderland zou brengen.
Mannen als de Lattre, die aan zijn
militaire talenten uitzonderlijke diplo
matieke gaven paren, laten een leegte
achter, die niet gemakkelijk te vullen
is. Voor de komende Franse regering zal
in het bijzonder de vacature in Indo-
China een uiterst zwaar probleem zijn.
In de afgelopen nacht is het stoffelijk
overschot van generaal De Lattre de
Tassigny gebalsemd Het ligt nu. gekleed
m khaki-uniform, opgebaard.
Voormalige opperofficieren van het
eerste Franse leger zullen vandaag de
Kapitein Carlsen. die de nacht heeft
doorgebracht aan boord van de
..Turmoil" in de haven van Falmoutti
heeft Vrijdagmorgen onder over
iveldigende belangstelling voet aait
wal gezet.
Tijdens de huldiging op de Piert
V.t.n.r. Kapitein Par her van de
..Turmoil". Kapitein Kurt Carlsen
Carlsen Sr zijn vader en de Deense
marine-attaché te Londen J. Jegstrupl
erewacht bij het opgebaarde lijk betrek
ken. Waarschynlijk zal generaal De Lat
tre de Tassigny begraven worden op het
eenvoudige kerkhof van Mouilleron-en-
Pareds. waar ook zijn verleden jaar in
Indo-China gesneuvelde zoon, luitenant
Bernard, is begraven.
overwegen, of er in de samenstelling van
de commissie verandering moet komen.
De bestuursraad is tot instelling van
de commissie overgegaan, nadat hy van
minister Stikker had vernomen, dat
Europa in 1951/52 ruim 700 millioen dol
lars zal moeten uitgeven voor de invoer
van 35 millioen ton Amerikaanse kolen,
welke som ongeveer 75% is van het be
drag dat het Amerikaanse congres voor
economische hulpverlening aan Europa
heeft gevoteerd. Minister Stikker stelde
de bestuursraad voor „thans openlijk te
verklaren dat alle landen der OE.ES.
besloten hebben zo spoedig mogelijk op
te houden met het invoeren van kolen,
die met dollars moeten worden betaald,
daar dit de grote moeilijkheid is".
In een rapport van deskundigen, dat
door de bestuursraad is bestudeerd,
wordt medegedeeld, dat Eurooa ln 1952
een tekort van naar raming 38 millioen
ton kolen zal hebben, en dat het tekort
in 1956 vermoedelijk nog 26 k 35 mil
lioen ton zal bedragen Deze deskundi
gen schatten de kolenproductie der
O E E S-landen in het lopende jaar op
473 millioen ton. hetgeen ten oozichte
van het afgelopen jaar een stijging van
15 millioen ton zou betekenen Naar
verwachting zal de kolenproductie in
1956 zyn gestegen tot 521 mi'lioen ton.
Het Europese kolenprobleem is volgens
de deskundigen zeer acuut.
Wat verschillende landen betreft, ver
wachten de deskundigen dat Engeland
dit jaar 227 millioen metrieke ton ko
len zal produceren en dat de produc
tie ln West-Duitsland een hoeveelheid
van 126 millioen zal kunnen bereiken,
mits dit. land 10 000 nieuwe mijnwerkers
kan aanwerven. De productie van Frank
rijk in 1952 wordt geraamd on 57 2 mi'
lioen ton die van het Saarg»bied en 17
millioen ton en die van Nederland op
12.5 millioen ton.
Minister Stikker Voorzitter
Dc bestuursraad van de organisatie
voor Europese economische samenwer
king heeft een commissie van minis
ters ingesteld, die alle aspecten van
het Europese kolenprobleem zal on
derzoeken en met de landen, welke by
de O.E.E S. zyn aangesloten overleg
zal plegen over verhoging van de ko
lenproductie.
Voorzitter van de commissie is mi
nister D U. Stikker. Voorts hebben ln
de commissie zitting een vertegenwoor
diger van het Franse ministerie van nij
verheid en energie, de West Duitse mi
nister van economische zaken Erhard.
en de Engelse minister Lord Leathers,
die in de Engelse regering be'ast is met
de coördinatie van brandstoffen- ener
gie- en transport-kwesties Zodra het
hoge gezagsorgaan van de Europese ko
len- en staalunie zal eaan functionne-
ren. zal de bestuursraad der O EES.
WEERBERICHT
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
wisselend bewolkt met enkele buien,
ommige met sneeuw of hagel. Krach-
■lge tot matige Noordelijke wind. Van-
laeht en morgenochtend in het binnen
snel hier en daar lichte vorst. Morgen
•yerdag ongeveer dezelfde temperatuur
ils vandaag. (Opgemaakt te 10 uur).
13 JANUARI.
Zon op: 8 43 uur; onder; 16.54 uur.
Maan op- 18 10 uur; onder: 9 43 uur.
.Hoogwater te Katwijk te 4.15 en
16.25 uur. (14/1 te 4.49 en 16.56 uur -
Springtij)
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
Dure crisis in Frankrijk
De radicale minister Edgar Faure, de
Franse aanklager bij het proces van
Neurenberg, is thans door de Franse I
president aangezocht de mogelijkheden
tot de vorming van een nieuwe regering
te onderzoeken Faure spreekt vloeiend 1
Russisch. Hij was juridisch adviseur
van de Gaulle in het nationale bevry- I
dcngscomite.
Faure heeft de informatieve opdracht
aanvaard. Hij zou Maandag uitsluitsel j
geven.
Faure is 43 jaar. In het vorige kabi
net was hij minister van justitie Voor
de verkiezingen van 1951 was hij staats- j
secretaris van financiën in het kabinet-1
Queuille.
Van ambtelijke zyde is berekend dat
de regeringscrisis Frankrijk een mil- j
liard francs per dag kost.
Dit verlies wordt veroorzaakt doordat
de volksvertegenwoordiging de wetsont-
werpen, die voorzagen in aanvullende
staatsinkomsten voor 1952, niet heeft
goedgekeurd. I
Tragedie in Turkse provincie
KOUDE EN AARDSCHOKKEN.
In het gebied van Erzeroem (Tur
kije). dat vorige week door een aardbe
ving is geteisterd, speelt zich ren ware
tragedie af. Elke dag doen zich nieuwe
schokken voor. Het aantal mensen, dat I
hun vernielde huizen heeft verlaten,
wordt geschat op 16.000. De tempera- l
tuur in het getroffen gebied is 30 gra-
den onder nul De tenten waarin de
vluchtelingen zijn gehuisvest, zijn by
een dergelijke koude volkomen onvol
doende en velen dreigen van koude om
te komen. Bovendien is de enige brand- I
stof. hout, niet te krijgen. Dagelyks
worden bevroren lijken aangetroffen.
Het vee, dat helemaal geen beschutting
heeft, sterft in de sneeuw, die een me-
ter dik ligt. Men vreest, dat wanneer de
vorst aanhoudt, de koude meer slacht- 1
offers zal eisen dan de aardbeving. De
Turkse autoriteiten doen hun uiterste I
best om de slachtoffers te helpen Men
ls begonnen met de bouw van houten
onderkomens.
I Prof. dr E. Gvrtcr. op het terrein
I der kindergeneeskunde een inter
nationale figuur en sinds 1923 aan
\de Rijksuniversiteit te Leiden hoog-
leraar in de kindergeneeskunde, gaf
gistermiddag in dc Kinderklinick
|i an het Acad. Ziekenhuis zijn af
scheidscollege. Behalve zeer vele
studenten, doktoren en specialisten
hadden ook vele hoogleraren (enke-
I ten van hen ziet men links op de
foto) deze middag in de college
banken plaats genomen.
THUNDER.IET VERONGELUKT:
PILOOT LICHT GEWOND.
Gistermorgen om 11 uur ls op de
vliegbasis Voikel een Thunderlet bii de
iandlnz verongelukt Het toestel werd
beschadigd en de Diloot. de sergeant-j
vlieger Pahu.1 de Mortanges uit Schalk-
haar. werd licht gewond. Hii ls in het
militair hospitaal te Utrecht ter ver-
piecing opgenomen.
Dr Drees van Schiphol
vertrokken
Zal in Amerika persoonlijke
indrukken oodoen
Minister-president dr W. Drees is
gisteravond met de K.L.M. Constella
tion Maastricht" van Schiphol ver
trokken voor zijn onoffie-'eel bezoek
aan de Ver. Staten. Dr Drees werd
o.m. uitgeleide gedaan door de vdee
m:n's(er-president mr F. G. J. C. M.
Teul'nrs. de ministers mr H. Mulderije
en prof dr P. I.ieftinek. de sceretaris-
renev^-t Van Algemene 7aken, mr C.
I., W. Work. de m:Htnir attaché van de
Amerikaanse ambassade, rolonel Rnire
W. B:dwell en de zaakgelastigde, de
beer M. Trimble.
Dr Droes ze'de voor zijn vertrek, dat
men wel beeTepen zal hebben, dat hij
hirende zijn 14-dmcs bezoek niet
uitsluitend zal bezig hmidPn met vraag
stukken van politieke aard Hii ste't er
nriis op een eigen algemnn« indruk te
kriiffen en zal daa-ro» behalve met do-
lltieke fleuren rna'o-f zoeken met voor
aanstaande no*--~n-.n uit hot maat
schappelijk le"'"1 n vooral ook uit de
vakbeweging Voo-rc ral hii mh op de
hoogte stellen van de toestonden In in
dustriële bedrijven en van de d'fensle-
insnann'n" in de Ver. Staten.
Tn Washington hoopt dr Praes presi
dent Tniman en minister Acheson te
ontmoeten.
Dr Prees za' uiteraard bii rijn be-
snrek!neen in Wash'ng'on "i»t afwij
ken van de zienswijze die de reeerine
beeft ten aanzien van ons aandeel in
de Euronese voriledigine. M°eht bet
gesorrk hierop komen dan zal de nv-
n:vter-nresident in elk r»~il d-z-lfdp
lijn volgen, waartoe na 'anedurige b«-
snrek'ngpn in dc ministerraad is be
sloten.
Dr Drees besloot met t» zegg°n dat
ri zijn reis zal biidrazon tot verduide
lijking van de wederzijdse standnunten
der beide landen. Hii is de eerste Neder
landse minster-president dje m functie
een dergelijke reis naar de Ver. Staten
maakt.
CHURCHILL IN CANADA.
De Britse eerste minister Winsten
Churchill is met zijn gevolg uJt New-
York in Ottawa aangekomen voor be
sprekingen met Canadese ministers.
Het wordt zo langzamerhand de
hoogste tijd dat de oplossers van
ons rebus-feuilleton ons hun inzen
ding doen toekomen. A.s. Maandag
middag om 12 uur dient deze
uiterlijk in ons bezit te zijn.
Wij verwachten er nog vele!
