LEIDSCH
DAGBLAD
vZ
„Flying Enterprise" opnieuw in
groot gevaar
De tros is in een storm gebroken
Eerste fase van Churchill's
bezoek aan de V.St. geëindigd
Politieke commissie der V.N.
voor collectief bevciligings-
stelsel
Franse crisis blijft zorgen baren
90ste Jaargong
WOENSDAG 9 JANUARI 1952
0 No. 27502
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 6.per kwartaal: f 0.47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507
Genade voor recht
var
onopvallend Aneta.berichtje
meldde dezer dagen, dat zes leden
van de Zuidmolukse regering zich
met hun gezinnen op het eiland Ceram
hebben overgegeven aan de legerauto-
jriteiten der Republiek Indonesia.
Nauwelijks 24 uur later volgde het be
licht dat 2000 volgelingen (inclusief de
gezinsledende wapenen eveneens had- j
den gestrekt
Weliswaar heeft de Nederlandse ver
tegenwoordiger van de Zuidmolukse re
gering bij herhaling verzekerd, dat de
Vrijheidsstrijd der Zuidmolukse volkeren
geenszins was beëindigd met de bezet
ting door de Indonesische republiek van
Ambon en dat die strijd tot aan het
■egevierend einde of tot de militaire
ületiglng zou worden voortgezet, maar
In feite vernamen wij van die strijd
Weinig of niets.
Van officiële Indonesische zijde werd
daarover een uiterst sobere beriohtge-
ving betracht en weinig of niets gedaan
om de mening te weerleggen als zou het
op de Molukken alles pais en vrëe
zijn
DE hierboven aangehaalde berichten
bewijzen het tegendeel. Zij maken
ons een ogenblik stil. Het Neder
landse volk, in welks hart de gedachte
der geestelijke en politieke vrijheid de
eeuwen door een vruchtbare voedings
bodem heeft gevonden, wordt geconfron
teerd met de harde realiteit van een
volk, dat zich met hechte banden aan
ons verwant voelt en welks beroep op
zijn zelfbeschikkingsrecht noch hier te
Jande. noch elders in de wereld vol
doende weerklank heeft gevonden om
het tot verwezenlijking te kunnen
brengen.
-*• Dit Is een geweldig stuk tragiek.
Waarvan wij ons op dit moment dieper
bewust zijn dan ooit tevoren.
Uitgeput door honger en ontbering
'capituleren de laatste strijdbare resten
van een volk, welks enige misdaad het
was de vrijheid méér lief te hebben dan
Zichzelf.
Waar zij het Reoht niet deelachtig
Werden, blijft slechts de hoop, dat Ge
nade hun deel moge zijn....
Slagzij is wederom groter geworden
Met de veilige haven langzamerhand jn zicht, is de redding van de Flying
Enterprise weer onzeker geworden. De berichten van gistermiddag wezen reeds
op nieuwe gevaren.
Gezagvoerder Kurt Carlsen van de
..Flying Enterprise" heeft, blijkens een
radiobericht van de Amerikaanse tor
pedoboot jager „Willard Keith", teen me
degedeeld dat zijn schip nog steeds wa
ter maakt en lager op het water Is
komen te liggen. De slagzüde bedroeg,
gerekend vanaf de loodlijn, zeventig gra
den. De reddingsboot aan bakboord was
weggeslagen.
In de radioboodschap van de „Willard
Keith" wordt nog medegedeeld dat ge
zagvoerder Carlsen zich thans weer voor
de eerste maal een weinig ongerust
scheen te maken. De boodschap besloot
met de woorden: „wij plegen radiogra
fisch overleg, allen hopen op en bidden
voor beter weer".
Om 21.— uur meldde de Amerikaanse
torpedobootjager „Willard Keith", dat
de windkracht „aanzienlijk" was. De
West-Noord-Westelijke wind had toen
een snelheid van ongeveer vijftig tot
ongeveer zestig kilometer per uur. De
golven waren tien voet hoog en het zicht
ongeveer drie kilometer, hetgeen bij re
genbuien verminderde tot minder dan
een kilometer.
Kort na middernacht seinde kapitein
Parker van de „Turmoil", dat de sleep
zijn tocht vervolgde met een snelheid
van meer dan drie knopen. De wind
was weliswaar nog sterk. Kapitein Par
ker zeide nog steeds te hopen vandaag
tegen de middag in Falmouth aan te
komen. Hij verzocht een pompinstallatie
gereed te houden, omdat het vracht
schip veel water heeft gemaakt in de
dekhutten.
De kapitein van de Franse sleepboot
„Abeille 25" die de sleep begeleidt,
deelde echter via de radio mee. dat
zijns inziens „10 sleepboten het schip
niet door een dergelijke storm" zouden
kunnen brengen en dat de weersvoor
uitzichten er slecht uitzagen. Volgens
deze kapitein was de slagzij van de
Eden en Acheson zetten
besprekingen voort
President Truman en Winston Churchill
hebben, blijkens een door het Witte
Huis uitgegeven Brits-Amerikaanse ver
klaring, in hun gistermorgen gehouden
derrie bijeenkomst de bespreking van
Verried: ei ngsvraagstukken beëindigd.
Bij hun aankomst bij Blair House
in Washington waar de beide
staatslieden gezamenlijk de lunch
zullen gebruiken, legt Truman in
een hartelijk gebaar de hand op
Churchills arm.
Ti uman en Churchill geven de pers
fotografen even gelegenheid hel
bezoek van de Britse minister
president aan de Verenigde Staten
vast ie leggen.
WEERBERICHT
BUIEN.
De Bilt verwacht tot morgenavond"
Wisselende bewolking met nu en dan
buien sommige met haeel of natte
sneeuw. Matige tot krachtig? Westelnke
tot Noord-Westeliike wind. IeU kouder
J (Opgemaakt te 10 uur).
10 JANUARI.
Zon op: 8.45 uur: onder: 16.49 uur.
J Maan op: 14 42 uur: onder: 8 09 uur
Hoogwater te Katwijk te 2.15 cn
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Daarop werd overgegaan tot behande
ling van problemen betreffende het
Midden- en Verre Oosten. Aan het be
gin van de derde bijeenkomst zijn eerst
de nog niet besproken vraagstukken
van de Europese verdediging en Maan
dag nog niet behandelde economische
problemen besproken.
Met de vierde bijeenkomst van
gistermiddag is het eerste gedeelte
van Churchills bezoek aan de Ver
enigde Staten achter de rug.
Heden zal de Britse premier naar New
York reizen, waar hij een bezoek aan
zijn vriend, de bekende Amerikaanse
staatsman Bernard Baruch. zal brengen.
Vrijdag a.s. zal Churchill zich naar
Canada begeven, waar hij zal beraad
slagen met premier St. Laurent en
andere leden der Canadese regering.
Na zijn bezoek aan Ottowa zal de
Britse minister-president naar Washing
ton terugreizen, waar hij zijn bespre
kingen met president Truman zal voort
zetten.
Churchill is, naar verluidt, zeer vol
daan over het soepele verloop en de op
bouwende aard van zijn besprekingen
met de Amerikaanse staatsleiders.
Minister Eden deelde mede. dat hij
vooreerst nog te Washington zal blijven,
voor het bespreken van nog niet afge
handelde zaken, waarna hij zich in
Canada bij Churchill zal voegen.
In een gemeenschappelijke verkla
ring. uitgegeven na de middagbijeen
komst wordt gezegd: „De president en
de eerste-minister beëindigden van
avond hun besprekingen. Tot de kwes
ties, die op de slotbijeenkomst werden
besproken, behoorde die der Europese
defensiegemeenschap. De resultaten van
de verschillende besprekingen zullen
vollediger worden bekend gemaakt in
een later vermoedelijk vanmiddag
uit te geven communiqué".
In een verklaring, die hij aflegde voor
radiomicrofoons, opgesteld op de trap
pen van het Witte Huis. zei Churchill
na afloop van de conferentie: „Al mijn
goede wensen voor een goed lot van het
Amerikaanse volk en de uitvoering van
de grote missie, die het vervult, niet
voor zichzelf of enige 'andere natie,
maar voor de gehele mensheid".
De besprekingen eindigden in een
„zeer hartelijke sfeer"
Eden en Acheson zullen nog meer in
bijzonderheden op enige der kwesties,
die besproken werden, ingaan Zij zul
len enige der verschillen in politiek
beleid, welke een gemeenschappelijke
Brits-Amerikaanse houding ten aanzien
van het Midden-Oosten, het Verre Oos
ten en Zuid-Oost-Slavië in de weg ston
den. trachten weg te nemen. Men is
vastbesloten eenheid te brengen in de
politiek der beide landen in genoemde
gebieden
Churchill zal heden in het Congres
een erezetel innemen, wanneer presi
dent Truman zijn jaarlijkse boodschap
aan de wetgevende lichamen voorleest.
Staking in Port Said ten einde
De stakende Egyptische havenarbei
ders te Port Said zijn weer aan het werk
gegaan Een symbolische staking van
een uur per dag wordt gehandhaafd.
„Flying Enterprise" zeer ernstig ge
worden en heeft het schip veel water
gemaakt tengevolge van de overslaan
de golven.
En toen kwam vanmorgen de jobs
tijding:
De Britse sleepboot „Turmoil" beert
bekend gemaakt, dat haar sleeptros
naar de „Flying Enterprise" is gebro
ken na een storm in de Atlantische
Oceaan.
Volgens radioberichten, welke te Lon
den werden opgevangen, bevond de sleep
zich 57 mijl van Falmouth, toen de tros
brak. De Amerikaanse torpedobootjager
„Willard Keith" en de Britse sleepboot
..Dexterous" helpen.
Dl een boodschap van de Turmoil aan
kapitein Carlsen wordt gezegd: „Het
beste is te wachten tot het dag wordt
en dan te trachten de tros opnieuw te
bevestigen. Probeer wat te rusten"
De tros was gebroken kort nadat de
Turmoil het slepen had hervat na drie
uur bijdraaien, gedurende welke men in
zware zeeën uit de koers was gedreven.
Tevoren had de „Willard Keith" nog
gemeld, dat alles goed was.
Tussen de Flving Enterprise en de
kust ligt nog de verraderlijke Kaap
Lizard reeds eeuwen lang een graf
voor schepen. Daar zijn windstoten
van 85 km per uur waargenomen
Een woordvoerder van de Ameri
kaanse marine verklaarde, dat de Wil
lard Keith onmiddellijk maatregelen
zou nemen om kapitein Carlsen en
stuurman Dancy van de Enterprise te
halen, Indien er direct gevaar voor
beide mannen zou ontstaan.
Falmouth voor ontvangst
gereed
Onze Londense correspondent seinde
ons tevoren nog uit Falmouth, toen alles
nog goed ging:
De haven- en touristenplaats Fal
mouth iCornwall) is thans een journa
listen-stad. De luxe zomer-hotels op de
liefelijke heuvels rond de diep blauwe
baai van Falmouth, waarvan er vele
wegens het zachte klimaat van de En
gelse Rivièra in de winter open blijven,
zijn sinds gistermiddag in gonzende re
dactiekantoren veranderd. De casten,
die hier rust en gezondheid zoeken zjin
geheel uit hun doen als gevolg van de
overstelpende invasie van pers-, radio-
en filmmensen, waarvan er hier vele
honderden aanwezig zijn. Fleetstreet in
Londen (de krantenstraat) is beslist
uitgestorven.
De bekende figuren uit d° Londense
krantenwijk hebben zich onder de zacht
wuivende palmbomen, d e dit schilder
achtige havenstadje sieren, verzameld.
Het is hier een merkwaardig nieuws
centrum. want het aantal telefoonlijnen
is beperkt. De telefoon is overigens
reeds een verouderd hulpmiddel voor
een wereld-reportage als deze. De grote
Britse en Amerikaanse nieuwsorgani
saties en enkele machtige Engelse bla
den zijn het tergend langzaam varende
convooi met een eigen sleepbootvloot en
eigen vliegtuigen tegemoet gesneld. Per
radio flitsen de verhalen naar hun be
stemming.
Inmiddels wacht Falmouth vol span
ning.
De bekoorlijke stille baai maakt de
indruk van een reusacht'g toneeldecor,
waar elk moment het ongekende zee
epos zijn climax zal vinden.
Gisteravond, toen een felle regen uit
een dikke lucht neerkletterde en d°
wind opstak, was het onzeker of het
drama van de „Flying Enterprise" in
derdaad blij zou eindigen.
De ouders van Kurt Carlsen zijn hier
om hem als eerste te omhelzen. Een
officiële ontvangst van de held van de
afgelopen acht dagen op het gemeente
huis is voorbereid. De rederij is natuur
lijk vertegenwoordigd, en ook de ver
zekeringsmaatschappij, welke alle rede
nen heeft om Carlsen dankbaar te zijn.
Duikers staan klaar om zo nod'g on
der water gaten te dichten opdat de
„Flying Enterprise" zo snel mogelijk kan
worden leeggepompt en in normale po
sitie gebracht.
Carlsen zal verwonderd zijn als hij
bemerkt, dat de kranten dagenlang hun
grootste koppen aan hem hebben gewijd,
en dat zijn naam tot in alle uithoeken
d?r aarde bekend is. En ook als hij zal
worden omstuwd door de hier aanwezige
vertegenwoordigers van uitgeverscon
cerns en filmmaatschappijen die hem
om strijd fantastische bedragen zullen
aanbieden voor het exclusieve publicatie
recht van zijn levensverhaal.
Het is bekend dat Carlsen, de be
scheiden zeeman, die vindt dat hij slecht-
zijn plicht heeft gedaan, niet van al die
drukte om zijn persoon houdt. Ook ka
pitein Parker van het bergtn?svaar>u:g
„Turmoil" Is wars van public.teit Mm
mompelt over een complot, dat hij op
zettelijk zal willen binnenkomen als de
duisternis is gevallen. Ook als er geen
opzet in het spel is. zal het toch m-
schlen reeds avond geworden zijn. als j
de sleep arriveert.
D? bedoeling is het schip een plaats
te geven op de rivier. Carlsen zal zich, 1
naar verwacht wordt, er tegen verzet-
ter., dat de ..Flying Enterprise" op de
grond gezet wordt. Dat kemt zijn eer
te na.
Falmouth heeft in oorlogs- en vrede -
tijd een grote reputatie als reoarate-
lnrlchting voor onklaar geraakte sche
pen Alle experts, die de ..Flying Enter- j
prise" kunnen opknappen, zijn aan
wezig.
Onze marine heeft tijdens 4e oorlcg
veel met het ook historisch zo belang
wekkende Falmouth t? maken gehad
Onze mijnenvegers lagen er. Iedereen j
•herinnert zioh, dat prins Bernhard een
bezoek aan de basis bracht. Ook bevindt
lege, het Nederlandse opleidingsinstituut De
voor d? marine Velen kwamen derhalve I eni 't
dagelijks in contact met de opvarenden J
van onze vloot.
mber 76 jaar werd. zal 'over
weken zijn diamanten jubi-
vieren. Zijn entrée op het
toneel maakte hij in liet begin van
het seizoen 189.1.
De Deense ambassade te Londen heeft Een recente opname van fan Musch
hevestlgd, dut taling Frederick van De- liefhebberijen heeft (schil-
nemarken aan kapitein Carlsen de orde
- -leren, boetseren, pianospelen) ach-
van „Ridder van de Dannebrog" zal uit-
ter de piano in zijn huis le Blaricum.
Voorzitter wil spoed De voorzitter van de algemene verga-
r dering der V.N dr Nervo heeft de voor-
zitters van alle hoofdcommissies ver-
De politieke commissie der VN heeft j zacht te pogen de zesde zitting van de
na nog enig debat met 51 tegen 5 stem-1 algemene \ergadering tegen 26 Januari
men bij 3 onthoudingen de door e.f te beëindigen door Zaterdags de gehele
landen ingediend? resolutie aangeno- dag te vergaderen en door ook 'savonds
men, waarin wordt aanbevolen een col
lectief beveiligingsstelsel voor de gehele
wereld ln te voeren om aan elke toe
komstige agressie, waar ook ter we
reld het hoofd te kunnen bieden Argen
tinië, India en Indonesië onthielden
ziclv El Salvador was niet aanwezig.
Het voorstel van de Sovjet-Unie. de
commissie voor collectieve maatregelen
op te heffen werd verworpen.
De stemmenverhouding was hier 41
stemmen tegen 6 stemmen voor en 12
onthoudingen. Het Russische amende
ment betreffende het opheffen van
de commissie voor collectieve maatrege
len werd eveneens verworpen, en wel
met 52 tegen 5 stemmen bij 2 onthou
dingen.
Het belangrijkste artikel van de Wes
telijke resolutie, n.l. het onderdeel,
waarin een beroep op de leden-staten
wordt gedaan speciaal opgeleide en uit
geruste strijdkrachten beschikbaar te
houden voor organisatie der VN., werd
met 46 tegen 5 stemmen bü 7 onthou
dingen aanvaard
De politieke commissie nam voorts
met 33 tegen 7 stemmen bij 18 onthou
dingen een Guatemalaans amendement
aan betreffende het artikel over het
schaduwleger" Dit amendement houdt
de erkenning in. dat het aan de leden-
staten is om te beoordelen hoe groot
hun bijdrage kan zijn.
Over de Russische resolutie, waarin
wordt voorgesteld een speciale bijeen
komst van de Veiligheidsraad te beleg
gen teneinde middelen te bespreken ter
vermindering van de internationale
spanning en ter beëindiging ran het
Koreaanse conflict zal heden worden
gestemd.
bijeen te komen.
Hoge functionarissen der organisatie
betwijfelen echter of het op deze ma
nier mogelijk zal ztjn voor genoemde da
tum met het werk gereed te komen. Zij
zijn van mening, dat de zitting onge
veer 2 Februari zal zijn geëindigd.
In Israël keert rust terug
In een radiorede tot het Israëlischs
volk heeft premier Ben Goerion ver
klaard, dat de regering in staat is om
iedere poging tot het plegen van poli
tieke moorden te verijdelen. De uitlatin
gen van de leider der „vrijheidsbewegin
gen", Menachem Beigin, in het parle
ment en daarbuiten noemde Ben Goe
rion een „terreurverklaring". De premie»
verzekerde, dat Israel een democratie
zal blijven en dat alle tekenen van ter
rorisme zullen worden uitgeroeid".
De rust is teruggekeerd, al hadden nog
enige demonstraties plaats waarbij oa.
de gele Hitler-ster werd gedragen.
TIBET WORDT COMMUNISTISCH!
Volgens de laatste uit Tibet te Ka-
limpong (West-Bengalen) ontvangen
berichten hebben de Chinese autoritei
ten in Tibet het ouderwetse Tibetaanse
leger van 9000 man ontbonden en een
kleine strijdmacht van speciaal geoefen
de jonge Tibet anen opgericht.
In het verleden jaar gesloten Chinees*
Tibetaans verdrag is voorzien in öe reor-
gansatie van het Tibetaanse leger en
men neemt aan, dat de nieuwe strijd
macht zal dienen als kern voor een ge
reorganiseerd leger.
De Tibetaanse politie in Lhasa en
andere belangrijke Tibetaanse steden
wordt ontwapend en eveneens geleide
lijk vervangen door nieuw, geoefend
personeel.
Socialist Pineau kreeg eerste
formatie-opdracht
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
Nadat gisteren, de eerste dag van de
Franse kabinetscrisis. Vincent Auriol
op zijn ambtspaleis, het Elysée,
traditionele bezoeken der fractieleiders
had ontvangen, werd 'savonds om 7
uur bekend gemaakt, dat aan de socia
listische oud-minister van vervoer.
Christian Pineau. de eerste opdracht
tot vorming van een nieuw ministerie
was verstrekt.
De president der republiek, die. naar
men zegt en ook wel begrypen kan. de
ernst van de toestand in geen enkel
opzicht onderschat, moet daarbij
preciseerd hebben, dat hij zijn opdracht
Complot in Portugal ontdekt
Gisteren is officieel te Lissabon meege
deeld. dat men een samenzwering tegen
het huidige Portugese regiem heeft ont
dekt. Een aantal personen is gearres
teerd, w o. de voornaamste leiders
De arrestatie geschiedde tijdens een
bijeenkomst van de samenzweerders op
het hoofdkwartier van de zogenaamde
Organizacio Civlca Nacional een be
weging. welke ontstond als gevolg ran
de verkiezingscampagne, die het vorig
jaar door de oppositie werd gevoerd tij
dens de presidentsverkiezingen.
De genoemde beweging werd gevormd
door een groep, die admiraal Meireles
bij de campagne voor de presidentsver-
tigste verjaardag door voor haar
huis in de slaat New Hampshue
(V.S.) languit liggend op de slee.
jij ue campagne vuur ue presiuemsver- i--j n i t,
kiezingen op 22 Juli 1951 heeft gesteund, de heuvel af te glijden. „Ik hco
Mej. Mabelle Cutter viert haar tach- i malm.;, aan mijn waardigheid" zegt
ze. Toen ik er 70 jaar geleden mee
begon deed ik hel net zo en ik hen
niet van plan door een ..waardige"
houding mijn plezier te bederven.
niet slechts als van informatieve aard
beschouwd wenst te zien.
President Auriol moet bovenal heb
ben aangedrongen op zo groot moge
lijke spoed, die hij trouwens bij zjjo
besprekingen ook heeft betracht.
Vóór 26 Januari as., wanneer ln Parijs
een nieuwe conferentie over het Euro
pese leger plaats moet vinden, hoopt de
president de crisis te hebben bijgele:d.
Dat Pineau tot. wat men hier noemt,
het eerste proefkoniin werd uitgenodigd,
wijst er op. dat officieel de socialisten
ook voor deze laatste crisis, nummer 17
sedert de bevrijding volgens de statistici,
aansprakelijk worden gesteld.
Als leden van de meerderheid, of
schoon niet in de regering vertegen
woordigd, hadden zi| zich als groep
Maandag tegen het beleid van de rege-
ring-Pleven uitgesproken. En waarom
Pineau? Een socialist, die in het alge
meen niet tot de invloedrijkste leiders
van zijn partij gerekend wordt? Die
keuze zou verband houden met een reor
ganisatie-plan voor de spoorwegen dat
door deze deskundige moet zijn uitge
werkt. Zoals men weet. is op Plevens
saneringsobiecten voor datzelfde spoor
wegbedrijf de crisis, die overigens ook
wel diepere oorzaken had. uitgebroken.
Ondanks zijn plan worden de kansen
van Pineau echter niet zeer hoog aan
geslagen. Weinigen verwachten, dat
deze formateur het vertrouwen zal heb
ben van de radicalen, waaronder er velen
meer voor samenwerking met de Gaul
listen dan met de socialisten voelen.
Mogelijk geeft dan ook Pineau van
morgen zijn opdracht al weer terug. De
beurt komt dan waarschijnlijk aan
Soustelle. de fractieleider der Gaullis
ten die te beslissen hebben over de mo-
geliikh°id de te smalle meerderheid,
waarop Pleven rustte, naar rechts uit
te boeiden. M3nr dat ook Soustelle een
zandruiter zal blijken, daarover kan niet
de minste twijfel bestaan
Een regering met Gaullistische of «o-
rialistische medewerking, naar welke
'aatste formule stelhg in eerste instantie
wordt zpetreefd. liikt onder de huidige
omstandigheden alleen mogelijk onder
katholieke onafhankeliike of radicale
'o ding. en de serieuze randidaten uit die
kringen h°ten Bidault. Reynaud en
vooral Queuille
Het ts echter waarschijnlijk, dat eeen
dezer bedreven staatslieden een poging
zou willen wagen wanneer niet eerct de
nodige andere politici een echec zullen
hebben geleid.
Men blijft dus ondanks de aandrang
an president Auriol. h'es rekenen op
een langdurige slepende crisis.
Belgische regering thans
afgetreden
De Belgische homogeen-katholieke re-
gering-Pholien heeft thans hedenmor
gen haar ontslag aangeboden.
