.EIDSCH
DAGBLAD
De KLM stapt met
eveii-mijlslaarzen over de aardbol
Eenheid van Europa
te Straatsburg bepleit
EERBERICHT
Een Duits generaal verdwijnt
van liet toneel
I, Jaargang
DINSDAG 11 DECEMBER 1951
No. 274S0
j w. Henny
'jfile- B W Menkhorsl en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 515 per kwartaal: f 0 40 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 67055
Telefoon Dtr en Adm.: 25041; Red 21507
Met de „Utrecht" naar Tokio
rak: land met grote
mogelijkheden
(Van onze speciale verslaggever).
ÉT twee grote stappen van een etmaal elk en een Icwielc pasje tot slot,
overbrugt de K.L.M. met haar viermotorige Constellations de bijna
D kilometer van Amsterdam naar Tokio. Dat is nog bijna 2000 km. langer
Éeroute naar Indonesië.
ue luchtvaartmaatschappij met haar moderne machines: dat zijn de
.mijlslaarzen van het kleine Nederlandse jongetje, dat volgens de
e Amerikaanse voorstelling thuis zijn duim houdt in het gat van de
Je dreigt door te breken. Met die grote laarzen stapt dat Nederlandse
parmantig over deze aardbol rond en streeft zijn veel grotere
•fes en zusjes op zij of zelfs voorbij.
Ver broertjes en zusjes gesproken: zo juist huppelen Herman en Robbie
A resp. 4 en 2 jaar oud, weer eens vrolijk door de cabine, terwijl hun
Ingrid-Anneke van zes maanden in haar reiswiegje ligt te slapen. Hun
de heer Stikkel, reist met zijn echtgenote naar Tokio, waar hij de Ned.
Mij. gaat vertegenwoordigen. De aanwezigheid van een heel gezin,
er een wiegekind, bewijst (ten overvloede) hoe volkomen normaal de
luchtvaart thans is, ook, of eigenlijk: juist voor grote trajecten.
LONENDE ROUTE.
E de kaart ter hand neemt of
een wereldbol bekykt, moet zich
vel verbazen over de route, die de
Tokin vliegt:
fcuigkok dezelfde weg als naar
lar dan, ln plaats van
aarts. naar het Noorden. Deze
.om de Zuid" ls, strikt genomen
iüometer te lang. De kortste weg
iipan gaat n.l. over Moskou!, tie
1 Amsterdam—Moskou bedraagt
En. en die van de Russische naar
■ase hoofdstad 7600 km. Te zamen
szeen 10 000 km.
vliegt de K.L.M. onze
maatschappij trouwens niet
rant de andere doen het ook
c:ee route?
ranaken liggen voor de hand: ln
te plaats de politieke verhoudin-
ie het onmogelijk maken achter
.'«ren Gordijn" te komen. Maar
dit geregeld kunnen worden.
<u dat geen verandering bren-
n de eenvoudige reden, dat al-
rcute langs ..de Zuid" lonend is.
rriaartmaatschappij is het meest
op passagiers voor het gehele
maar aanvaardt toch gaarne
een deel van de volle af-
Welnu. die reizigers zijn op de
g ln voldoende aantal beschik -
lar voorbij Moskouis een
l althans gezien van het stand-
i een Internationale vervoers-
wtln? voor wie toch de beslissende
.Waar zitten de passagiers?"
tën ruk is de „Utrecht" ln de
tht van Dinsdag op Woensdag 5
Gember van Frankfort naar Da-
revlogtn. Damascus ls een grijze
lan de voet van het bruine Liba-
'wgte. Tijd voor de stad te be-
n was er niet. maar dat hebben
nergens ln Bagdad Ingehaald. Het-
?oor-gele waas van Damascus
v de hoofdstad van Irak.
even kan rondkijken, ziet echter,
tnier d;t fletse najaarszonnetje,
f:u schakering van kleuren. De
tooncentra van het (nabije) Oos
ten zijn even schilderachtig als sme
rig: scherp is de tegenstelling tussen
de wijken van armen en rijken: moder
ne villa's, omringd door tuinen vol pal
men, liggen niet ver van de groezelige
winkelstraten. Daar krioelt het, langs
de haveloze winkels e>n stalletjes, van
ongeschoren Arabieren met tulband en
burnous, van vrouwen in haor zwarte
sluiers gehuld en van onzindelijke kin
deren op blote voeten. Minder talrijk in
de stad van Haroen al Raschld, zijn de
Onze speciale verslaggever heeft
deelgenomen aan de eerste vlucht
van het K.L.M.-vliegtuig „Utrecht"
op de nieuwe lijn naar Tokio. Hü
zond ons uit Karachi zijn eerste
Impressies, die we hierbij afdrukken.
Westers geklede inwoners, wie het
lichte overhemd en de grijze pantalon
even goed staat als sommige meisjes en
Jonge vrouwen haar vrolijk Jurkje naar
Westerse snit. Een wonderlijk mengel
moes ls dit Bagdad: met zijn krotten
van leem en zijn villa's, met zijn hevig
toeterende Amerikaanse auto's en zijn
zwaar bepakte ezeltjes, met zijn iet
wat Westerse hoofd- en typisch Oos
terse zijstraten. Een Irakees ver
dient er negen pond (f. 90 per maand
en mag dan zijn beide handen dichtknij
pen vanwege zijn vaste baan. maar de
employé van een Nederlandse onderne
ming k3n niet met minder dan 150 pond
toe want alleen de huur van zijn kleine
bungalow kost hem 30 pond per maand
en zou hij dat huisje kopen, dan zou hij
ruim f. 40.000 moeten neertellen.
NEDERLANDERS NAAR IRAK.
IRAK is intussen een land met grote
mogelijkheden, ook voor Nederlan
ders. Drie van onze geleerden zijn er
sinds kort hoogleraar aan de universiteit
van Bagdad en nu reeds is hun reputatie
voortreffelijk. Nederlandse ondernemin
gen, die actief zijn, hebben kansen In
het nabije Oosten als nooit te voren en
zeker hier, in Irak. Mits men er be
kwame mannen heenzendt die geen al
te hogen eisen stellen. De Zwitsers heb
ben zich hier sinds de oorlog met grote
energie weten in te werken.
Waarom de Nederlanders niet?
Engeland blijft afzijdig
Gisteren heeft de raadgevende verga
dering van de R3ad van Europa aan
bevolen dat elk van de 15 leden een
minister van Europese zaken zal benoe
men. die zijn land bij internationale be
sprekingen zal vertegenwoordigen en een
gemeenschappelijke Europese politiek zal
opstellen.
Tevens heeft de vergadering het co
mité van ministers aanbevolen het in
stellen van een politieke autoriteit met
zeggenschap over defensie en buiten
landse zaken .aan te moedigen" en stelde
zij voor een internationale conferentie
te beleggen om bestaande internationale
organisaties, zoals de Europese beta
lingsunie en de organisatie voor Euro-
Dese economische samenwerking" samen
te smelten en te stroomlijnen".
Een Franse ontwerp-aanbeveling voor
de zes landen van het plan-Schuman
i Frankrijk West-Duitsland. Italië. Be
nelux) om een pact voor een federale
politieke autoriteit op te stellen werd
•erworpen.
Tegen de aanbeveling voor benoeming
van ministers voor Europese zaken -va
ren voornamelijk de socialistische afgt-
vnaraigden uit Engeland. Duitsland en
Scandinavië. De meeste Britse conser
vatieve afgevaardigden stemden voor.
lc^e tot matige vorst
verwacht tot morgenavond:
nacht en weinig wind, lichte
- '?e '°rst en hier en daar mist.
licht tot half bewolkt en droog
7herwegend matige wind tus-
- a-Oost en Zuid Temperaturen
Mopend tot om het vriespunt.
'Opgemaakt te 10 uur)
12 DECEMBER
ii?5!838 uur: ondert 16.28 uur.
v,7 15 '1 uur; onder: 8.16 uur.
te Katwijk te 2 32 en 14.45
C:otnei bestaat uit zes pagina's
Te Cowes. op het eiland Wight,
worden de vleugels aangezet van
's werelds grootste passagiersvlieg
tuig; de eerste van een serie van
drie Saunders-Roe „Princess"
vliegschepen.
De vliegboot. die 140 ton meet en
een vleugelwijdte van 64 meter
heeft. 45 meter lang en 17 meter
hoog is. is te groot om geheel in
een hall gebouwd te worden.
Zij kunnen elk 200 manschappen
zonder tussenlanding vervoeren
over een afstand van 5000 km.
hoewel sommigen zich ran stemming
onthielden. De nieuwe ministers zouden
veel en regelmatig bijeen moeten komen
en moeten optreden als plaatsvervan
gers van de ministers van buitenlandse
zaken ZU dienden te streven naar coör
dinatie van de buitenlandse politiek der
leden-landen „in nauwe samenwerking
met de landen van het Gemenebest".
Voor de stemming verklaarde Walker,
de voormalige Britse minister voor be
trekkingen met het Gemenebest dat de
Britten .de eindeloze druk om aan een
Europese federatie deel te nemen moe
waren. Europa moet iets scheppen,
waarmee wij kunnen amenwerken". al
dus Walker.
De Nederlandse afgevaardigde Jhr Van
der Goes van Naters verklaarde dat „de
Amerikanen willen weten, wat we vaan
doen om een Europees leger te krijgen.
Als wij geen antwoord geven, zullen de
communisten deze dag herdenken als de
dag. waarop hun victorie begon."
Alle Nederlandse afgevaardigden heb
ben voor het advier gestemd. Tevoren
was een voorstel om de bijeenroeping
van een constituerende assemblee voor
een federatief Europa te adviseren met
45 tegen 41 stemmen verworpen. Hier
waren alle Nederlanders tegen. De be
slissing werd genomen na een nachtelijk
debat waaraan een twintigtal sprekers
deelnamen. Drie Nederlanders mengden
zich in de bespreking. Fens bepleitte ook
het opnemen van Griekenland en Tur
kije in een Europees leger. Daartegen
konden geen bezwaren meer worden ge
maakt. nu deze landen lid van de Nato
zijn geworden, zo meende hij. H;j kreeg
daarbij steun van Turkse afgevaardigden
Mej. Klompé verklaarde, dat de meer
derheid van de Tweede Kamer bereid is
deel te nemen aan de Europese gemeen
schap, ook wanneer Engeland daarbij
niet op gelijke voet is aangesloten.
Samenwerking met Engeland was nodig,
zo meende zij, doch men mocht niet
aarzelen op het continent verdere ver
plichtingen op zich te nemen. Mej.
Klompé zag geen constitutionele bezwa
ren, die niet te overwinnen waren, en
Van der Goes van Naters meende, dat
constitutionele bezwaren zouden kunnen
worden opgelost tijdens een vrij lange
tussenperiode, die voor het stichten van
het gezagsorgaan nodig zou zijn. De
assemblee heeft voorts adviezen aange
nomen tot stichting van een college van
ministers van Europese zaken, met het
doel de buitenlandse politiek der Euro
pese landen te coördineren. Voorts ad
viseerde de assemblee, een conferentie
met het Britse Gemenebest te houden
Het advies om in het voorjaar een
nieuwe Europese conferentie te beleg
gen werd verworpen.
EDEN OVER HET GEHEIM VAN
DE DIPLOMATIE.
Op een lunch van de Canadese Ka
mer van Koophandel heeft de Britse mi
nister van buitenlandse zaken Eden
verklaard, dat men op internationale
conferenties te veel propaganda maakt
voor de eigen ideologie ln plaats van te
streven naar vermindering van de span
ning Hii zag liever een goede voetbal
wedstrijd
„Op een internationale conferentie
moet men bij de ander de indruk wek
ken dat hij zijn zin krilgt terwijl men in
werkelijkheid zijn eigen wil doordrijft.
Dat is het geheim van de diplomatie",
aldus Eden.
„Arnhem" in Sydney
aangekomen
De K.L.M.-Constellation ..Arnhem"
gisteravond in Sydney aangekomen.
Het toestel had enige vertraging.
I De tien opvarenden van de 499 ton
\T* t-i i metende Nederlandse kustvaarder
Vier ministers over Europees leger „Westkust", die Zondagmorgen
I voor de Engelse kust in moeilijk-
Noa eniae verschillen dienen I Het teltda' Engeland op het ogenblik heden geraakte en zinkende was.
I '.u. -T niet bereid was zich b.j dergeiuke be- zijn oered en in Bridlington aart
overbrugd wegingen aan te sluiten, was geen reden -
voor de continentale landen zulks ook lood gebracht. Een bemanningslid
J?n Fv?nbri»r'uïJ» nt.ofnlln!? niet te doen- West-Duitsland voerde een van één der drie reddingsboten die
n i k i!u Wesl;Du,t 'and- 'ta'ie actieve en concrete Europese politiek j.rt rt,jn m nnr,A te hiiln kwnmrn
en Belgie hebben gisteren in de raad- Het had nooit gedeeltelijke oplossingen "€tSC'"P 'n n00td te, hulP knamert'
gevende vergader.ng van de Raad van van vraagstukken inzake de Europese hierbij Om het leven gekomen.
Tme "c,ieden d' ..westkust'
een Europees leger. De ministers wltde gW5, aIs West-Duitsland
leger zou moeten beheren.
Schuman (Frankrijk), Adenauer (W.-
Van drie eerstgenoemde landen toegevoegd lidmaatschap van de Raad
verschilden echter met de Belgische van ^,.^3 en deeinemlng aan het
minister an Zeeland over de vorm pian-Schum3n had aanvaard, zou het
van het politieke lichaam, dat het thans de verdedigings2emeenschap steu-
I nen. Het schepjien van een Europees
parlement zou onvermijdelijk zijn voor
Duitsland), De Gasperl (Italië) achtten beslissingen over het gebruik van het
een bovennationaal politiek orgaan in j leger en over de geldmiddelen voor de
Europa noodzakelijk, maar Van Zeeland defensie.
«België 1 zei. dat een zware bovenbouw j .De tijd is kort. Het volk vraagt met
gevaarlijk voor Europa zou kunnen zijn.
Hij meende, dat de uiteindelijke verant
woordelijkheid voor een Europees leger
moest berusten bij een raad van minis
ters. handelende met al hun eigen auto
riteit en met die van him regeringen".
Op een persconferentie heeft minister
Van Zeeland later echter verklaard, dat
een compromis zeer wel mogelijk is.
SCHUMAN.
Schuman zeide nog. dat het van groot
belang is. dat men het spoedig eens
wordt over de maatregelen, die genomen
moeten worden in het belang van de
Europese eenheid. Als practische en
£7verlep*over oe vormmp\^_
van het Europees legér
Truman confereerde met zijn
adviseurs
President Truman heeft gedurende
ruim een uur geconfereerd met znn voor
naamste politieke en militaire adviseurs.
Na de oijeenkomst is medegedeeld dat
geen politieke besluiten zijn genomen.
Reuters correspondent tekent hierbij
aan, dat de hoop snel afneemt, dat de
Koreaanse oorlog tot stilstand zal ko
men voor 27 December De vraag Is nu,
op welke wijze de strüd na deze datum
voortgezet zal worden als de wapenstil
standsbesprekingen definitief mislukken
Men kan verwachten dat. als de ge
vechten na de 27ste weer op volle schaal
worden hervat, krachtige druk op de
president zal worden ulteeoefend om
toestemming te geven tot het bombar
deren van de luchtbasis ln Mandstoerlje
van waaruit de Noordelijke toestellen
opereren.
Deze kaart geeft de centrale positie
weer. die dit blok in Europa kan
innemen. In verband van het Atlan
tisch Pact gezien, zal het te vormen
Europese leger samen werken met
de sterkste strijdmachten
Scandinavië en Engeland.
conservatieve maatregelen worden aan
vaard. aldus de minister, zullen Enge
land en de anderen ,dle er niet veel
voor voelen, maar voor reden vatbaar
zijn", misschien tot deelneming kunnen
worden overgehaald.
Als Europa niet tijdig over zijn toe
komst besliste, zou het de laatste gele
genheid kunnen missen.
Schuman verklaarde zich voorstander
van plaatsing van het leger onder een
ministerscomité. dat by eenvoudige
meerderheid beslissingen zou nemen.
Een deel van de souvereinlteit van elk
I land zou dan opgeofferd moeten worden.
I Aangezien deze gang van raken niet
met de nationale grondwetten in over
eenstemming zou zijn, zou er tevens een
gemeenschappeiy k parlement en ge
meenschappelijke hulpbronnen moeten
zyn.
Een andere mogeiykheid was de be
voegdheden toe te vertrouwen aan een
.college" van functionarissen, onafhan-
keiyk van regering en het zakenleven.
Dit was ook het geval by het plan-Schu
man. Een dergelijke oplossing leek Schu
man echter by een politieke instelling
niet geschikt. Alleen ministers moesten
deel uitmaken van het politieke gezags
orgaan.
Het kwam er nu maar op aan een be
gin te maken. Frankrük zou by zijn
tegenwoordige standpunt biyven. Het
scheppen van gespecialiseerde lichamen
zou in staat stellen beperkte pogingen
te doen. ln afwachting van een meer
algemene overeenstemming, aldus minis
ter Schuman.
ADENAUER.
Adenaur zei. dat de houding van En
geland tegenover het plan-Schuman en
het Europese leger, zoals weergegeven
op de jongste conferentie van ministers
van buitenlandse zaken te Washington,
een aanmoediging van grote waarde was.
ongeduld van ons. dat wij tot concrete
resultaten komen wy moeten ons af
vragen. of we werkelijk alles hebben ge
daan wat wy konden. Morgen kan het te
laat zyn."
Na deze woorden applaudisseerde de
gehele assemblee.
VAN ZEELAND.
Van Zeeland beval aan de ministers
van buitenlandse zaken der aan de vor
ming van een Europees leger deelnemen
de landen te belasten met het in grote
lynen voeren van het politieke beleid,
waaraan een dergeiyk leger onderhevig
zou zijn. HU sprak zich uit voor het
aanwijzen van één algemene opperbevel
hebber en het instellen van een „college
van commissarissen".
„Het is een gebiedende noodzaak, dat
ijn gewond; de kapitein zo ernstig
dat hij in het ziekenhuis is opge
nomen. De reddingsbrigade helpt
de opvarenden van de Westkust
aan wal.
ln de komende twee maanden wordt
begonnen met het instellen van een
Europees leger. Onze verantwoordelijk
heid is loodzwaar. Wij moeten slagen
en vlug. „De tyd dringt", aldus Van
Zeeland, die vervolgde„wy moeten
bij het instellen van een Europees leger
een middenweg zoeken tussen het vor
men van een bondgenootschap en een
volledige samensmelting van de strijd
krachten der deelnemende landen.
Een Europees leger moet worden ge
grondvest op de nationale eenheden der
deelnemende landen. De basis-eenheid
moet de lichte divisie zijn.
Voorts is het noodzakelijk te komen
tot het uitstippelen van één enkele Euro
pese politiek, die in overeenstemming
met de Noord-atlantische verdratsorga-
nisatie moet worden vastgesteld".
De zitting werd daarop tot heden
verdaagd.
On-democratische geluiden
(Telefonisch van onze correspondent
te Bonn)
De generaal Priessner. de eerste voor
lopige voorzitter van het Verband Deut-
scher Soldaten, dat gedacht is als over
koepelende organisatie van de West-
Duitse soldat en-bonden. Is Dlotseling af
getreden. Hij heeft niet stand kunnen
houden tegen de critiek die in binnen-
en buitenland tegen verklaringen is ge
rezen. die hii in de korte tijd van ziln
voorzitterschap heeft afgelegd.
Aanvankeiyk meende men in Bonn
verheugd te kunnen z«n over de keus
van deze weinig op de voorgrond getre
den troeoenofficier die een absoluut on
politieke indruk maakte en verder van
de gave der bescheidenheid niet ont
bloot was. Hii had achtereenvolgens een
onderhoud met de bondspresident, de
bondskanselier en met de leider der so
ciaal democratische oDPOsitie. Schuma
cher en eeen van deze drie heeft zich
na afloop in ongunstige zin over hem
geuit.
De belofte van het Verband Deutscher
Soldaten, zich achter de democratische
staten te plaatsen droeg toch tot een
goede wederzijdse stemming bij. Totdat
een lunch met de buitenlandse oersver-
eniging ln Bad Godesberg. waarop het
gewoonte is. d°t de gasten allerlei soms
netelige vragen worden gesteld, hem
noodlottig werd.
In Cahfornië is het voor jongens van
elke leeftijd, grootte en vorm dit
seizoen de mode een hemd te dra
gen met het V is Victorie"-teken
op de borst. De wasbare hemden
zien er zó gezellig uit dat het niet
lang zal duren ol ook de vaders
volgen deze „heren"-mode.
De met het gladde politieke parket
niet vertrouwde soldaten-aanvoerder ver
ga'oppeerde zich toen enige malen deer
lijk In de eerste plaats verkondigde hii
omtrent het uitbreken van de tweede
wereldoorlog de mening, dat de inval in
Polen noodzakelijk was geworden we
gens de wreedheden die de bewoners van
dat land tegen de Duitse minderheid
begingen. Inderdaad ziin in Polen voor
het uitbreken van de oorlog ongelukken
aan de zogenaamde Volksduitsers be
gaan. maar men moet wel buitengewoon
naïef zijn om te geloven dat Hitler
daarom de oorlog begon.
Verder zelde Priessner op de betref
fende lunch dat hii als Oostfront-ge-
neraal Indertijd weinig waardering had
kunnen hebben voor Stauffenberg c.s.
die op 20 Juli 1044 in Berliin een staats
greep ten uitvoer wilde leggen Hii be
schouwde dit als een verraad aan de
Duitse soldaten, die volgens hem in dat
stadium van de oorlog alleen nog maar
vochten met het doe! de toegang van
het bolsjewisme in Europa te versper
ren.
Vooral de laatste opmerking ls in
Duitse politieke kringen waar de sa
menzweerders van de 20ste Juli min 01
meer als martelaren van de Duitse de
mocratie worden gezien, hem zeer kwa
lijk genomen.
De regering zette onmiddellijk een ac
tie od touw om de nabestaanden van de
ciachtoffers van deze samenzwering die
totnogtoe slecht verzored waren, beter
to helpen en oefende tegellikertild ln de
sold a ten bonden invloed uit om Priess
ner vervangen te krijgen. Deze bleef
echter taai op zijn post. voelde zich
echter door de perscampagne, die na de
j vorengenoemde lunch in binnen en bui
tenland tegen hem begon, verongelukt.
Nu heeft hij echter het ve'd moeten
ruimen Fen verder aanblijven zou
waar^ehiin'ijk hpt verder voortbestaan
van het Verband op het spel hebben
gezet.
De belangrijkste bestaansreden van
deze organisatie is namelilk het streven
naar een betere verzorging van de pr-
y,°roens«oldaten of hun nabestaanden
die na de oorlog vaak in kommenroll*
om^tardigheden hebben geleefd.
De regering heeft duldeliik laten mer
ken dat zü niet bereid ls zelfs maar
ln financieel opz'-ht met haar samen te
werken zolang Frieccr^r er voorzitter
van was. Tn Jan-ar' W> ral een nieu
we bliivende voorzitter gekozen worden.
TURKIJE ZAL RUSSISCHE NOTA
NIET MEER BEANTWOORDEN.
Poead Koproeloe, de Turkse minister
van buitenlandse zaken verklaarde in
de Nationale Vergadering, dat de tweede
Russische nota aan Turkile over diens
toetreden tot de Nato niet beantwoord
zou worden.
Een nota wisseling tussen Ankara en
Moskou was volgens de minister ztnl-os.
De minister verklaarde, dat de Nato
alleen dipgenen. die agressieve bedoe
lingen hebben, kan verontrusten".
