EIDSCH
DAGBLAD
De KLM stapt met
even-mijlslaarzen over de aardbol
Eenheid van Europa
te Straatsburg bepleit
Vier ministers over Luropees leuter ..Westkust", die Zondagmorgen
pRBERICHT
Een Duits generaal verdwijnt
van liet toneel
Jf Jaargang
DINSDAG 11 DECEMBER 1951
00
No. 274S0
J W Henny
BW Merkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t 5.15 per kwartaal; f 0 40 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507
Met de „Utrecht" naar Tokio
Iruk: land met grote
mogelijkheden
(Van onze speciale verslaggever),
rfltwee grote stappen van een etmaal ellc en een kwiek pasje tot slot,
:«erbrugt de K.L.M. met haar viermotorige Constellations de bijna
0kilometer van Amsterdam naar Tokio. Dat is nog bijna 2000 km. langer
route naar Indonesië.
.re luchtvaartmaatschappij met haar moderne machines: dat zijn de
•nijlslaarzen van het kleine Nederlandse jongetje, dat volgens de
Je Amerikaanse voorstelling thuis zijn duim houdt in het gat van de
ie dreigt door te breken. Met die grote laarzen stapt dat Nederlandse
parmantig over deze aardbol rond en streeft zijn veel grotere
en zusjes op zij of zelfs voorbij.
).er broertjes en zusjes gesproken: zo juist huppelen Herman en Robbie
J, resp. 4 en 2 jaar oud, weer eens vrolijk door de cabine, terwijl hun
f.igrid-Anneke van zes maanden in haar reiswiegje ligt te slapen. Hun
de heer Stiklcel, reist met zijn echtgenote naar Tokio, waar hij de Ned.
Mij. gaat vertegenwoordigen. De aanwezigheid van een heel gezin,
:tder een wiegekind, bewijst (ten overvloede) hoe volkomen normaal de
ichtvaart thans is, ook, of eigenlijk: juist voor grote trajecten.
LONENDE ROUTE.
de kaart ter hand neemt of
ten wereldbol bekijkt, moet zich
ei verbazen over de route, die de
naar Tokio vliegt:
iBingkok dezelfde weg als naar
s!ê, maar dan. in plaats van
naar het Noorden. Deze
,om de Zuid" Is. strikt genomen
Etaneter te lang. De kortste weg
'ipin gaat n I over Moskou!, rle
Amsterdam—Moskou bedraagt
en die van de Russische naar
rar.j hoofdstad 7600 km. Te zamen
reen 10.000 km.
n vliegt de K.L.M. onze
t-maatschappU trouwens niet
int de andere doen het ook
r» route?
■raïen Uzgen voor de hand: In
-/ plaat- de politieke verhoudin-
het onmogelitk maken achter
i'leren Gordijn" te komen. Maar
•i ijU dit geregeld kunnen worden,
iou dat geen verandering bren-
c de eenvoudige reden, dat al-
lanes .de Zuid" lonend ls.
a'rsartmaatschappij ls het meest
jassaglers voor het gehele
r aanvaardt toch gaarne
r een deel van de volle af-
a. die reizigers zijn op de
vk in voldoende aantal beschlk-
ar voorbij Moskouls een
ilthans gezien van het stand-
nn een internationale vervoers-
rrmlru: "oor wie toch de beslissende
lis „Waar zitten de passagiers?"
ruk ls de „Utrecht" in de
'it van Dinsdag op Woensdag 5
■rember van Frankfort naar Da-
eilogen. Damascus ls een grijze
de voet van het bruine Liba-
Tijd voor de stad te be-
was er nlPt. maar dat hebben
wens In Bagdad ingehaald. Het-
oor-gele waas van Damascus
ce hoofdstad van Irak.
•ven kan rondkijken, ziet echter.
"".Ier dit fletse najaarszonnetje
e jchakerlng van kleuren. De
ooncentra vah het (nabije) Oos
ten zijn even schilderachtig als sme
rig: scherp ls de tegenstelling tussen
de wijken van armen en ryken: moder
ne villa's, omringd door tuinen vol pal
men, liggen niet ver van de groezelige
winkelstraten. Daar krioelt, het. langs
de haveloze winkels en stalletjes, van
ongeschoren Arabieren met tulband en
burnous, van vrouwen in haor zwarte
sluiers gehuld en van onzindelijke kin
deren op blote voeten. Minder talrijk In
de stad van Haroen al Rasohid, zijn de
Onze speciale verslaggever heeft
deelgenomen aan de eerste vlucht
van het K.L.M.-vliegtuig „Utrecht"
op de nieuwe lijn naar Tokio. Hij
zond ona uit Karachi zijn eerste
impressies, die we hierbij afdrukken.
Westers geklede inwoners, wie het
lichte overhemd en de grijze pantalon
even goed staat als sommige meisjes en
Jonge vrouwen haar vrolijk jurkje naar
Westerse snit. Een wonderlijk mengel
moes ls dit Bagdad: met zijn krotten
van leem en zijn villa's, met zijn hevig
toeterende Amerikaanse auto's en zijn
zwaar bepakte ezeltjes, met zijn Iet
wat Westerse hoofd- en typisch Oos
terse zijstraten. Een Irakees ver
dient er negen pond (f.90) per maand
en mag dan zyn beide handen dichtknij
pen vanwege zijn vaste baan, maar de
employé van een Nederlandse onderne
ming kan niet met minder dan 150 pond
toe want alleen de huur van zijn kleine
bungalow kost hem 30 pond per maand
en zou hij dat huisje kopen, dan zou hij
ruim f. 40.000 moeten neertellen.
NEDERLANDERS NAAR IRAK.
IRAK is intussen een land met grote
mogelijkheden, ook voor Nederlan
ders. Drie van onze geleerden zijn er
sinds kort hoogleraar aan de universiteit
van Bagdad en nu reeds ls hun reputatie
voortreffelijk. Nederlandse ondernemin
gen. die actief zyn. hebben kansen in
het nabije Oosten als nooit te voren en
zeker hier, in Irak. Mits men er be
kwame mannen heenzendt die geen al
te hogen eisen stellen. De Zwitsers heb
ben zich hier sinds de oorlog met grote
energie weten in te werken.
Waarom de Nederlanders niet?
Engeland blijft afzijdig
Gisteren heeft de raadgevende verga
dering van de Raad van Europa aan
bevolen dat elk van de 15 leden een
minister van Europese zaken zal benoe
men. die zijn land bij internationale be
sprekingen zal vertegenwoordigen en een
gemeenschappelijke Europese politiek zal
opstellen.
Tevens heeft de vergadering het co
mité van ministers aanbevolen het In
stellen van een politieke autoriteit met
zeggenschap over defensie en buiten
landse zaken .aan te moedigen" en stelde
zü voor een Internationale conferentie
te beleggen om bestaande Internationale
organisaties, zoals de Europese beta
lingsunie en de organisatie voor Euro-
Dese economische samenwerking" samen
te sme'ten en te stroomlijnen".
Een Franse ontwerp-aanbeveling voor
de zes landen van het plan-Schuman
Frankrijk West-Duitsland. Italië. Be
nelux i om een pact voor een federale
politieke autoriteit op te stellen werd
••erworpen.
Tegen de aanbeveling voor benoeming
van ministers voor FuroDese zaken va
ren voorname'ijk „e socialistische afg-t-
■aaroigden uit Engeland Duitsland en
Scandinavië De meeste Britse conser
vatieve afgevaardigden stemden voor.
m
U *4*
hoewel sommigen zich van stemming
onthielden. De nieuwe ministers zouden
veel en regelmatig bijeen moeten komen
en moeten optreden als plaatsvervan
gers van de ministers van buitenlandse
zaken Zij dienden te streven naar coör
dinatie van de buitenlandse politiek der
leden-landen „in nauwe samenwerking
met de landen van het Gemenebest".
Voor de stemming verklaarde Walker,
de voormalige Britse minister voor be
trekkingen met het Gemenebest dat de
Britten .de eindeloze druk om aan een
Europese federatie deel te nemen moe
waren. Europa moet Iets scheppen,
waarmee wij kunnen amenwerken". al
dus Walker.
De Nederlandse afgevaardigde jhr Van
der Goes van Naters verklaarde, dat „de
Amerikanen willen weten, wat we gaan
doen om een Europees leger te krijgen
Als wij geen antwoord geven, zullen de
communisten deze dag herdenken als de
dag. waarop hun victorie begon."
Alle Nederlandse afgevaardigden heb
ben voor het advier gestemd. Tevoren
was een voorstel om de bijeenroeping
van een constituerende assemblee voor
een federatief Europa te adviseren met
45 tegen 4l stemmen verworpen. Hier
waren alle Nederlanders tegen. De be
slissing werd genomen na een nachtelijk
debat waaraan een twintigtal sprekers
deelnamen. Drie Nederlanders mengden
zich in de bespreking. Fens bepleitte ook
het opnemen van Griekenland en Tur
kije in een Europees leger. Daartegen
konden geen bezwaren meer worden ge
maakt. nu deze landen lid van de Nato
zijn geworden, zo meende hij. H j kreeg
daarbij steun van Turkse afgevaardigden
Mej. Klompé verklaarde, dat de meer
derheid van de Tweede Kamer bereid is
deel te nemen aan de Europese gemeen
schap. ook wanneer Engeland daarbij
niet op gelijke voet is aangesloten.
Samenwerking met Engeland was nodig,
zo meende zij, doch men mocht niet
aarzelen op het continent verdere ver
plichtingen op zich te nemen. Mej
Klompé zag geen constitutionele bezwa
ren. die niet te overwinnen waren, en
Van der Goes van Naters meende, dat
constitutionele bezwaren zouden kunnen
worden opgelost tijdens een vrij lange
tussenperiode, die voor het stichten van
het gezagsorgaan nodig zou zijn. De
assemblee heeft voorts adviezen aange
nomen tot stichting van een college van
ministers van Europese zaken, met het
doel de buitenlandse politiek der Euro
pese landen te coördineren. Voorts ad
viseerde de assemblee, een conferentie
met het Britse Gemenebest te houden.
Het advies om in het voorjaar een
nieuwe Europese conferentie te beleg
gen werd verworpen.
EDEN OVER HET GEHEIM VAN 1
DE DIPLOMATIE.
Op een lunch van de Canadese Ka-
mer van Koophandel heeft de Britse mi-
nister van buitenlandse zaken Eden
verklaard dat men op internationale1
conferenties te veel propaganda maakt
voor de eigen ideologie in plaats van te
streven naar vermindering van de span
ning Hit zag liever een goede voetbal
wedstrijd
..Op een internationale conferentie
moet men bii de ander de indruk wek
ken dat hii ziin zin krijgt terwijl men in
werkelijkheid ziin eigen wil doordrilft.
D.at is het geheim van de diplomatie",
aldus Eden.
„Arnhem" in Sydney
aangekomen
De K.L.M.-Constellation ..Arnhem"
gisteravond in Sydney aangekomen.
Het toestel had enige vertraging.
I L)c tien opvarenden van de 499 ton
\t» tv 1 metende Nederlandse kustvaarder
I voor de Engelse kust in moeilijk-
Noa eniae verschillen dienen I Het felt- dat Engeland op het ogenblik 1 heden geraakte en zinkende H'flS.
y c. ysr u,c"c" niet bereid was zich bij dergelijke oe- „,,,W m in P.r,Ht,nntnn nnn
overbrugd wegingen aan te sluiten.
is geen reden
de continentale landen zulks ook
!L-. n i j n!et te doen West-Duitsland voerde ven
- actieve en concrete Europese politiek.
Het had noo.t gedeeltelijke oplossingen
van vraagstukken inzake de Europese
De ministers
van Frankrijk. West-Duitsland. Itali
en België hebben gisteren in de raad-
gevende vergadering .au d. Raad va. u,
Europa allen de nadruk gelegd op de gekheid afgewezen. omdat zij onvolmaakt
dringende noodzaak van oprichting of schijnbaar onlogisch waren In de-
van een Europees leger. De ministers K]fie gees, als West-Dui'sland het
van de drie eerstgenoemde an len toegevoegd lidmaatschap van de Raad
verschilden echter met de Belgische van Europa en deelneming aan het
minister \an zeeland over de vorm pian.schuman had aanvaard, zou het
van hel politieke lichaam, dat het thans ae verdeiilglngssimeenscliap stau-
leger zou moeten beheren. nen Het scheppen van een Europees
Schuman (Frankrijk). Adenauer (W.- I parlement zou onvermijdelijk zijn voor
Duitsland), De Gasperl (Italië) achtten beslissingen over het gebruik van het
een bovennationaal politiek orgaan
Europa noodzakelijk, maar Van Zeeland
(Belgiëzei. dat een zware bovenbouw
gevaarlijk voor Europa zou kunnen zijn.
Hij meende, dat de uiteindelijke verant
woordelijkheid voor een Europees leger
moest berusten bij een raad van minis
ters. handelende met al hun eigen auto
riteit en met die van hun regeringen".
Op een persconferentie heeft minister
Van Zeeland later echter verklaard, dat
een compromis zeer wel mogelijk is.
SCHUMAN.
Schuman zeide nog. dat het van groot
belang is. dat men het spoedig eens
wordt over de maatregelen, die genomen
moeten worden in het belang van de
Europese eenheid. Als practische en
OverlegT over ae vorming
van het Europees legér
|^c,1,e tot matige vorst
T" verwacht tot morgenavond:
nacht en weinig wind, lichte
Üe.v'0Rt en hier en daar mist.
i,,. tot half bewolkt en droog
2~, ®verwegend matige wind tus-
Ku p i en Zuid Temperaturen
to.'^pend tot om het vriespunt,
opgemaakt te 10 uur)
12 DECEMBER
uur' onder- 16.28 uur.
EX? 1511 uur; onder- 8.16 uur.
rotate Katwyk te 232 en 1145
T beslaat uit zes pagina's
Te Cowes. op het eiland Wight,
worden de vleugels aangezet van
's werelds grootste passagiersvlieg
tuig; de eerste van een serie van
drie Saunders-Roe ..Princess"
vliegschepen.
De vlicgboot. die 140 Ion meet en
een vleugelwijdte van 64 meier
heeft. 4& meier lang en 17 meter
hoog is. is te groot om geheel in
een hall gebouwd te worden.
Zij kunnen elk 200 manschappen
zonder tussenlanding vervoeren
over een afstand van 5000 km.
Truman confereerde met zijn
adviseurs
President Truman heeft gedurende
ruim een uur geconfereerd met ziin voor
naamste politieke en militaire adviseurs.
Na de bijeenkomst is medegedeeld dat
geen politieke besluiten zijn genomen.
Reuters correspondent tekent hierbij
aan, dat de hoop snel afneemt, dat de
Koreaanse oorlog tot stilstand zal ko
men voor 27 December De vraag is nu.
op welke wijze de strijd na deze datum
voortgezet zal worden als de wapenstil
standsbesprekingen definitief mislukken.
Men kan verwachten dat. als de ge
vechten na de 27ste weer od volle schaal
worden hervat, krachtige druk op de
president zal worden uitgeoefend om
toestemming te geven tot het bombar
deren van de luchtbasis in Mandsjoerite
van waaruit de Noordelijke toestellen
opereren.
Deze kaart geeft de centrale positie
weer. die dit blok in Europa kan
innemen. In verband van het Atlan
tisch Pact gezien, zal het te vormen
Europese leger samen werken met
de sterkste strijdmachten
Scandinavië en Engeland.
conservatieve maatregelen worden aan
vaard, aldus de minister, zullen Enge
land en de anderen ..die er niet veel
voor voelen, maar voor reden vatbaar
zijn", misschien tot deelneming kunnen
worden overgehaald.
Als Europa niet tijdig over zijn toe
komst besliste, zou het de laatste gele
genheid kunnen missen.
Schuman verklaarde zich voorstander
van plaatsing van het leger onder een
ministerscomité, dat bij eenvoudige
meerderheid beslissingen zou nemen.
Een deel van de souvtreiniteit van eik
land zou dan opgeofferd moeten worden.
Aangezien deze gang van zaken niet
met de nationale grondwetten in over
eenstemming zou zijn. zou er tevens een
gemeenschappelijk parlement en ge
meenschappelijke hulpbronnen moeten
zijn.
Een andere mogelijkheid was de be
voegdheden toe te vertrouwen aan een
.college" van functionarissen, onafhan
kelijk van regering en het zakenleven.
Dit was ook het geval bij het plan-Schu
man. Een dergelijke oplossing leek Schu
man echter bij een politieke instelling
niet geschikt. Alleen ministers moesten
deel uitmaken van het politieke gezags
orgaan.
Het kwam er nu maar op aan een be
gin te maken. Frankriik zou bij zijn
tegenwoordige standpunt blijven. Het
scheppen van gespecialiseerde lichamen
zou In staat stellen beperkte pogingen
te doen. in afwachtJi? van een meer
algemene overeenstemming, aldus minis
ter Schuman.
ADENAUER.
Adenaur zei. dat de houding van En
geland tegenover het plan-Schuman en
het Europese leger, zoals weergegeven
op de jongste conferentie van ministers
van buitenlandse zaken te Washington,
een aanmoediging van grote waarde was.
leger en over de geldmiddelen voor de
defensie.
.De tijd is kort. Het volk vraagt met
ongeduld van ons. dat wij tot concrete
resultaten komen Wij moeten ons af
vragen. of we werkelijk alles hebben ge
daan wa- wij konden Morgen kan het te
laat zijn."
Na deze woorden applaudisseerde de
gehele assemblee.
/VAN ZEELAND.
Van Zeeland beval aan de ministers
.an buitenlandse zaken der aan de vor
ming van een Europees leger deelnemen
de landen te belasten met het in grote
lijnen voeren van het politieke beleid,
waaraan een dergelijk leger onderhevig
zou zijn. Hij sprak zich uit voor het
aanwijzen van één algemene opperbevel
hebber en het instellen van een „college
an commissarissen".
..Het ls een gebiedende noodzaak, dat
ijn gered en in Bridlington aan
land gebracht. Een bemanningslid
van één der drie reddingsboten die
liet schip in nood te hulp kwamen,
is hierbij om het leven gekomen.
Twee zeelieden van de ..Westkust'
zijn gewond: de kapitein zo ernstig
dat hij in het ziekenhuis is opge
nomen. De reddingsbrigade helpt
de opvarenden van de Westkust
aan wal.
in de komende twee maanden wordt
begonnen met het instellen van een
Europees leger. Onze verantwoordelijk
heid is loodzwaar Wij moeten slagen
en vlug. ..De tijd dringt", aldus Van
Zeeland, die vervolgde: „wy moeten
bij het instellen van een Europees leger
een middenweg zoeken tussen het vor
men van een bondgenootschap en een
volledige samensmelting van de strijd
krachten der deelnemende landen.
Een Europees leger moet worden ge
grondvest op de nationale eenheden der
deelnemende landen. De basis-eenheid
moet de lichte divisie zijn.
Voorts is het noodzakelijk te komen
tot het uitstippelen van één enkele Euro
pese politiek die in overeenstemming
met de Noord-atlantische verdragsorga
nisatie moet worden vastgesteld".
De zitting werd daarop tot heden
verdaagd.
On-democratiscHe geluiden
(Telefonisch van onze correspondent
te Bonn)
De generaal Friessner. de eerste voor
lopige voorzitter van het Verband Deut-
scher Soldaten, dat gedacht is als over
koepelende organisatie van de West-
Duitse soldaten-bonden, is plotseling af
getreden Hij heeft niet stand kunnen
houden tegen de critiek die in binnen-
en buitenland tegen verklaringen is ge
rezen. die hii in de korte tlid van zijn
voorzitterschap heeft afgelegd.
Aanvankelijk meende men in Bonn
verheugd te kunnen ziin over de keus
van deze weinig op de voorgrond getre
den troeoenofficier die een absoluut on
politieke indruk maakte en verder van
de gave der bescheidenheid niet ont
bloot was. Hii had achtereenvolgens een
onderhoud met de bondspresident, de
bondskanselier en met de leider der so
ciaal democratische oppositie. Schuma
cher en geen van deze drie heeft zich
na afloop in ongunstige zin over hem
geuit.
De belofte van het Verband Deut*cher
Soldaten, zich achter de democratische
staten te plaatsen droeg toch tot een
goede wederzijdse stemming bij. Totdat
een lunch met de buitenlandse persver-
enlging In Bad Godesberg. waarop het
gewoonte ls. dat de casten allerlei soms
nete'ige vragen worden gesteld, hem
noodlottig werd.
In Cahlornië is liet voor jongens van
elke leeftijd, grootte en vorm dit
seizoen de mode een hemd te dra
gen met het ..V is Victorie"-teken
op de borst. De washare hemden
zien er zó gezellig uit dat het niet
lang zal duren of ook de vaders
volgen deze „heren"-mode.
De met het gladde politieke parket
niet vertrouwde soldaten-aanvoerder ver
galoppeerde zich toen enige maJen deer-
Hlk In de eerste plaats verkondigde hit
omtrent het uitbreken van de tweede
wereldoorlog de mening, dat de inval in
Polen noodzakelilk was geworden we
gens de wreedheden die de bewoners van
dat land tegen de Dmt.se minderheid
begingen. Inderdaad ziin In Polen voor
het uitbreken van de oorlog ongelukken
aan de zogenaamde Volksduitsers be
gaan. maar men moet wel buitengewoon
naïef zijn om te geloven dat Hitier
daarom de oorlog begon.
Verder zeide Friessner op de betref
fende lunch dat hii als Oostfront-ge-
neraal indertijd weinig waardering had
kunnen hebben voor Stauffenberg ca.
die op 20 Juli 1944 in Berliin een staats
greep ten uitvoer wilde leggen Hii be
schouwde dit als een verraad aan de
Duitse soldaten, die volgens hem in dat
stadium van de oorlog alleen nog maar
vochten met het doel de toegang van
het bolsjewisme in Europa te versper
ren
Vooral de laatste opmerking ls ln
Duitse politieke kringen waar de sa
menzweerders van de 20ste Ju'i min of
meer als martelaren van *p Duitse de
mocratie worden gezien, hem zeer kwa
lijk genomen.
De regering zette onmiddellijk een ac
tie on touw om de nabestaanden van de
riarhtoffers van de» samenzwering d'e
totnogtoe s^ht verzorgd waren beter
te helpen en oefende tegelilkertiid in de
soldatenbonden invloed uit om Friess
ner vervangen te krijgen. Deze bleef
echter taai op zijn post. voelde zich
echter door de perseamoaTie die na de
vnrengernernde 'unch ln binnen en hui-
teniand tecen hem began verongelukt.
Nu heef' hij echter het v'd moe'®n
ruimen Fen verder aanbliiven zou
"-sarsehiin'i'k hpt verder voortbestaan
van het Verband op het spel hebben
gezet.
De belanerhhct-e bestaansreden van
I deze organisatie ls namp'iïk het streven
naar een betere verzorging van de ex-
•>"rnpTv=itdaten of hun nabestaanden
die na de oorlog vaak ln i-a^mervolle
amatand'gheden hebben geleefd.
De regering h«"»ft duide'ük 'aton mer-
'•en dat zii niet berPH is zelfs maar
'n f'nancieel —y"nht met baar sampn te
^•orken. zolnna p-teae-ior pr voorzitter
van was Tri .Tani'arl 105° ral een nieu
we bMivende voorzitter gekozen worden.
TURKI.1E ZAL RUSSISCHE NOTA
NIF.T MEER BEANTWOORDEN.
Foead Koproeloe. de Turkse minister
van buitenlandse zaken verklaarde in
de Nationale Vergadering, dat de tweede
Russische nota aan Turkiie over diens
toetreden tot de Nato niet beantwoord
zou worden.
Een nota wisseling tussen Ankara en
Moskou was volgens de minister ziniaos.
De minister verklaarde, dat de Nato
alleen diegenen, die agressieve bedoe
lingen hebben, kan verontrusten".