EIDSCH
DAGBLAD
De KLM stapt met
even-mijlslaarzen over de aardbol
Vier ministers over Europees leger
Eenheid van Europa
te Straatsburg bepleit
Een Duits generaal verdwijnt
van liet toneel
ERICHT
Jaargang
DINSDAG 11 DECEMBER 1951
No. 27480
pj W Henny
...,,e b W Merkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 5.15 per kwartaal: f 0 40 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 67055
Telefoon Dir en Adm.: 25041: Red 21507
Met de „Utrecht" naar Tokio
rak: land met grote
mogel ijkheden
(Van onze speciale verslaggever).
twee grote stappen van een etmaal elk en een kwiek pasje tot slot,
■erbrugt de K.L.M. met haar viermotorige Constellations de bijna
kilometer van Amsterdam naar Tokio. Dat is nog bijna 2000 km. langer
route naar Indonesië.
us luchtvaartmaatschappij met haar moderne machines: dat zijn de
ijlslaarzen van het kleine Nederlandse jongetje, dat volgens de
.j Amerikaanse voorstelling thuis zijn duim houdt in het gat van de
e dreigt door te breken. Met die grote laarzen stapt dat Nederlandse
parmantig over deze aardbol rond en streeft zijn veel grotere
en lusjes op zij of zelfs voorbij,
er broertjes en zusjes gesproken: zo juist huppelen Herman en Robbie
resp. 4 en 2 jaar oud, weer eens vrolijk door de cabine, terwijl hun
igrid-Anneke van zes maanden in haar reiswiegje ligt te slapen. Hun
de heer Stikkel, reist met zijn echtgenote naar Tokio, waar hij de Ned.
i Mij. gaat vertegenwoordigen. De aanwezigheid van een heel gezin,
Ier een wiegekind, bewijst (ten overvloede) hoe volkomen normaal de
luchtvaart thans is, ook, of eigenlijk: juist voor grote trajecten.
LONENDE ROUTE.
E de kaart ter hand neemt of
«n wereldbol bekijkt, moet zich
Tl verbazen over de route, die de
uar Tokio vliegt:
Bangkok dezelfde weg als naar
maar dan. in plaats van
erts. naar het Noorden. Deze
.om de Zuid" Is, strikt genomen
meter te lang. De kortste weg
pan gaat n l. over Moskou!, de
Amsterdam—Moskou bedraagt
i en die van de Russische naar
■e hoofdstad 7600 km. Te zamen
zeen 10.000 km.
,ji vliegt de K.L.M. onze
ir-maatsehappU trouwens niet
int de andere doen het ook
■re route?
■aken liggen voor de hand: in
It plaats de politieke verhoud in-
net onmogelijk maken achter
"wen Gordijn" te komen. Maar
tou dit gereeeld kunnen worden,
wu dat geen verandering bren-
eenvoudige reden, dat al-
e langs ..de Zuid" lonend is.
irtmaatsehappü is het meest
op passagiers voor het gehele
Tsar aanvaardt toch gaarne
vior een deel van de volle af-
Wtlnu. die reizigers zijn op de
in voldoende aantal beschik-
iar voorbij Moskouls een
ilthanv gezien van het stand-
een internationale vervoers-
ning voor wie toch de beslissende
„Waar zitten de passagiers?"
i nik is de „Utrecht" in de
i van Dinsdag op Woensdag 5
aiber van Frankfort naar Da-
fevlogen. Damascus is een grijze
a de voet van het bruine Liba-
Tijd voor de stad te be-
a was er niet. maar dat hebben
is ln Bagdad Ingehaald. Het-
r-gele waas van Damascus
ir de hoofdstad van Irak.
eten kan rondkijken, ziet echter,
Ier dit fleise najaarszonnetje
e schakering van kleuren. De
loncentra van het (nabije) Oos-
Onze speciale verslaggever heeft
deelgenomen aan de eerste vlucht
van het K.L.M.-vliegtuig ..Utrecht"
op de nieuwe lijn naar Tokio. Hij
zond ons uit Karachi zijn eerste
s. die we hierbij afdrukken.
Westers geklede Inwoners, wie het
Uchte overhemd en de grijze pantalon
even goed staat als sommige meisjes en
jonge vrouwen haar vrolijk jurkje naar
Westerse snit. Een wonderlijk mengel
moes is dit Bagdad: met zijn krotten
van leem en zijn villa's, met zijn hevig
toeterende Amerikaanse auto's en »zijn
zwaar bepakte ezeltjes, met zijn iet
wat Westerse hoofd- en typisch Oos
terse zijstraten. Een Irakees ver
dient er negen pond (f.90) per maand
en mag dan zijn beide handen dichtknij
pen vanwege zijn vaste baan. maar de
employé van een Nederlandse onderne
ming kan niet met minder dan 150 pond
toe want alleen de huur van zijn kleine
bungalow kost hem 30 pond per maand
en zou hij dat huisje kopen, dan zou hij
ruim t 40.000 moeten neertellen.
NEDERLANDERS NAAR IRAK.
IRAK is intussen een land met grote
mogelijkheden, ook voor Nederlan
ders. Drie van onze geleerden zijn er
sinds kort hoogleraar aan de universiteit
van Bagdad en nu reeds is hun reputatie
voortreffelijk. Nederlandse ondernemin- j
ten zijn even schilderachtig als sme
rig: scherp ls de tegenstelling tussen
de wijken van armen en rijken: moder
ne villa's, omringd door tuinen vol pal
men. liggen niet ver van de groezelige gen. die actief zijn. hebben kansen
winkelstraten. Daar krioelt het. langs het nabije Oosten als nooit te voren en
de haveloze winkels en stalletjes, van zeker hier. in Irak. Mits men er be-
ongeschoren Arabieren met tulband en kwame mannen heenzendt die geen al
burnous, van vrouwen in haor zwarte te hogen eisen stellen. De Zwitsers heb-
sluiers gehuld en van onzindelijke kin- ben zich hier sinds de oorlog met grote
deren op blote voeten. Minder talrijk in energie weten in te werken,
de stad van Haroen al Raschld. zijn de I Waarom de Nederlanders niet?
EDEN OVER HET GEHEIM VAN
DE DIPLOMATIE.
Op een lunch van de Canadese Ka
mer van Koophandel heeft de Britse mi
nister van buitenlandse zaken Eden
verklaard dat men op internationale
conferenties te veel propaganda maakt
voor de eigen ideologie in plaats van te
streven naar vermindering van de span
ning Hit zag liever een goede voetbal
wedstrijd
..Op een internationale conferentie
moet men bii de ander de indruk wek
ken dat hil ziin zin krijgt terwiH m°n in
werkelijkheid zijn eigen wil doordrilft.
Dat ls hpt geheim van de diplomatie",
aldus Eden.
.Arnhem" in Sydney
aangekomen
De K.L.M.-Constellation ..Arnhem'
gisteravond in Sydney aangekomen.
Het toestel had enige vertraging.
Engeland blijft afzijdig
Gisteren heeft de raadgevende verga
dering van de Raad van Europa aan
bevolen dat elk van de 15 leden een
minister van Europese zaken zal benoe
men, die zijn land bij internationale be
sprekingen zal vertegenwoordigen en een
gemeenschappelijke Europese politiek zal
opstellen.
Tevens heeft de vergadering het co
mité van ministers aanbevolen het in
stellen van een politieke autoriteit met
zeggenschap over defensie en buiten
landse zaken .aan te moedigen" en stelde
zij voor een Internationale conferentie
te beleggen om bestaande Internationale
organisaties, zoals de Europese beta
lingsunie en de organisatie voor Euro
pese economische samenwerking" samen
te smelten en te stroomlijnen".
Een Franse ontwerp-aanbevellng voor
de zes landen van het plan-Schuman
(Frankrijk West-Duitsland. Italië. Be
nelux) om een pact voor een federale
politieke autoriteit op te stellen werd
•crworpen
Tegen de aanbeve'ing voor benoeming
van minisltrs voor Europese zaken va
ren voornamelijk de socialirtlsche afge
vaardigden uit Engeland. Duitsland en
Scandinavië De meeste Britse conser
vatieve afgevaardigden stemden voor.
België' zei. dat een zware bovenbouw
gevaarlijk voor Europa zou kunnen zijn.
Hij meende, dat de uiteindelijke verant
woordelijkheid voor een Europees leger
moest berusten bjj een raad van minis
ters. handelende met al hun eigen au'o-
riteit en met die van hun regeringen".
Op een p:-rsconferentie heeft minister
Van Zeeland later echter verklaard, dat
een compromis zeer wel mogelijk is.
SCHUMAN.
Schuman zeide nog. dat het van
belang ls. dat men het spoedig
wordt over de maatregelen, die genomen
nweten worden in het belang van de
eenheid. Als practische
Over/erover ae vorming
vort het Europees leger
Het feit. dat Engeland op het ogenblik
niet bereid was zich bij dergelijke oe-
wegingen aan te sluiten was geen reden
voor de continentale landen zulks ook
niet te doen. West-Dultsland voerde een
d r ,ta,'e actieve en concrete Europese politiek,
en Betgie hebben gisteren in de raad- Het hjd nool, gedeeltelijke oplossingen
v'n van vraagstukken Inzake de Europese
eenheid afgewezen, omdat zij onvolmaakt
of schijnbaar onlogisch waren. In de-
.- - zelfde geest als West-Duitsland het
van de drie eerstgenoemde landen toegevoegd lidmaatschap van de Raad
verschilden echter met de Belgische van en deelneming aan het
minister \an Zeeland over de vorm pian_sChuman had aanvaard, zou het
I thans de verdedigingsgemeenschap steu-
j nen Het scheppen van een Europees
Schuman (Frankrijk». Adenauer (W.- parlement zou onvermijdelijk zijn voor
Duitsland). De Gasperi (Itahëi achtten beslissingen over het gebruik van het
een bovennationaal politiek orgaan in leger en over de geldmiddelen voor de
Europa noodzakelijk, maar Van Zeeland defensie.
Nog enige verschillen dienen
overbrugd
nlsters van buitenlandse zaken 1
gevende vergadering van de Raad van
Europa allen de nadruk gelegd op de
dringende noodzaak van oprichting
van een Europees leger. De ministers
hoewel sommigen zich van stemming
onthielden. De nieuwe ministers zouden
veel en regelmatig bijeen moeten komen
en moeten optreden als plaatsvervan
gers van de ministers van buitenlandse
zaken Zij dienden te streven naar coör
dinatie van de buitenlandse politiek der
leden-landen ..in nauwe samenwerking
met de landen van het Gemenebest".
Voor de stemming verklaarde Walker,
de voormalige Britse minister voor be
trekkingen met het- Gemenebest dat de
Britten .de eindeloze druk om aan een
Europese federatie deel te nemen moe
waren. .Europa moet Iets scheppen,
waarmee wli kunnen amenwerken". al
dus Walker.
De Nederlandse afgevaardigde jhr Van
der Goes van Naters verklaarde, dat. ..de
Amerikanen willen weten, wat we gaan
doen om een Europees leger te kriigen
Als wij geen antwoord geven, zullen de
communisten deze dag herdenken als de
dag. waarop hun victorie begon."
Alle Nederlandse afgevaardigden heb
ben voor het advier gestemd. Tevoren
was een voorstel om de bijeenroeping
van een constituerende assemblee voor
een federatief Europa te adviseren met
45 tegen 41 stemmen verworpen. Hier
waren alle Nederlanders tegen. De be
slissing werd genomen na een nachtelijk
debat waaraan een twintigtal sprekers
deelnamen. Drie Nederlanders mengden
zich in de bespreking. Fens bepleitte ook
liet opnemen van Griekenland en Tur
kije In een Europees leger. Daartegen
konden geen bezwaren meer worden ge
maakt. nu deze landen lid van de Nato
zijn geworden, zo meende hij. H:j kreeg
daarbij steun van Turkse afgevaardigden
Mej. Klompé verklaarde, dat de meer
derheid van de Tweede Kamer bereid ls
deel te nemen aan de Europese gemeen
schap, ook wanneer Engeland daarbij
niet op gelijke voet is aangesloten.
Samenwerking met Engeland was nodig,
zo meende zij. doch men mocht niet
aarzelen op het continent verdere ver
plichtingen op zich te nemen. Mej
Klompé zag geen constitutionele bezwa
ren, die niet te overwinnen waren, en
Van der Goes van Naters meende, dat
constitutionele bezwaren zouden kunnen
worden opgelost tijdens een vrij lange
tussenperiode, die voor het stichten van komst besliste, zou het de laatste gele-
het gezagsorgaan nodig zou zijn. De genheid kunnen missen,
assemblee heeft voorts adviezen aange- Schuman verklaarde zich voorstander
nomen tot stichting van een college van van plaatsing van het leger onder een
ministers van Europese zaken, mét het ministerscomué. dat bij eenvoudige
doel de buitenlandse politiek der Euro- l meerderheid beslissingen zou nemen,
pese landen te coördineren. Voorts ad- Een deel van de souvereinlteit van elk
viseerde de assemblee, een conferentie jand zou dan opgeofferd moeten worden.
.De tijd is kort. Het volk vraagt met
ongeduld van ons. dat wij tot concrete
resultaten komen Wij moeten ons af-
vragen. of we werkelijk alles hebben ge
daan wai wy konden Morgen kan het te
laat zijn."
Na deze woorden applaudisseerde de
gehele assemblee.
VAN ZEELAND.
Van Zeeland beval aan de ministers
i van buitenlandse zaken der aan de vor-
groot ming van een Europees leger deelnemen-
eens I de landen te belasten met het tn grote
lijnen voeren van het politieke beleid,
waaraan een dergelijk lezer onderhevig
zou zijn. Hij sprak zich uit voor het
aanwijzen van één algemene opperbevel
hebber en het instellen van een „college
in commissarissen".
„Het is een gebiedende noodzaak, dat
De tien opvarenden van de 499 ton
metende Nederlandse kustvaarder
..Westkust", die Zondagmorgen
voor de Engelse kust in moeilijk
heden geraakte en zinkende was.
zijn gered en in Bridlington aan
land gebracht. Een bemanningslid
van één der drie reddingsboten die
het schip in nood te hulp kwamen,
is hierbij om het leven gekomen.
Twee zeelieden van de ..Westkust"
zijn gewond; de kapitein zo ernstig
dat hij in het ziekenhuis is opge
nomen. De reddingsbrigade helpt
de opvarenden van de „Westkust"
aan wal.
in de komende twee maanden wordt
begonnen met het instellen van een
Europees leger. Onze verantwoordelijk
heid is loodzwaar Wij moeten slagen
en vlug. ..De tijd dringt", aldus Van
Zeeland, die vervolgde: „Wij moeten
bij het instellen van een Europees leger
een middenweg zoeken tussen het vor
men van een bondgenootschap en een
volledige samensmelting van de strijd
krachten der deelnemende landen.
Een Europees leger moet worden ge
grondvest op de nationale eenheden der
deelnemende landen. De basis-eenheid
moet de lichte divisie zijn.
Voorts is het noodzakelijk te komen
tot het uitstippelen van één enkele Euro
pese politiek, die in overeenstemming
met de Noord-atlantische verdragsorga
nisatie moet worden vastgesteld".
De zitting werd daarop tot heden
verdaagd.
Deze kaart geejt de centrale positie
weer. die dit blok in Europa kan
innemen. In verband van het Atlan
tisch Pact gezien, zal het te vormen
Europese leger samen werken met
de sterkste strijdmachten van
Scandinavië en Engeland.
conservatieve maatregelen worden aan
vaard. aldus de minister, zullen Enge
land en de anderen „die er niet veel
voor voelen, maar voor reden vatbaar
zijn", misschien tot deelneming kunnen
worden overgehaald.
Als Europa niet tijdig over zijn toe-
On-democratische geluiden
(Telefonisch van onze correspondent
te Bonn)
De generaal Friessner, de eerste voor
lopige voorzitter van het Verband Deut-
scher Soldaten, dat gedacht is als over
koepelende organisatie van de West-
Duitse soldaten-bonden, ls plotseling af
getreden Hij heeft niet stand kunnen
houden tegen de critiek die in binnen-
en buitenland tegen verklaringen ls ge
rezen. die hil in de korte tijd van zlln
voorzitterschap heeft afgelegd.
Aanvankelijk meende men ln Bonn
verheugd te kunnen zijn over de keus
van deze weinig op de voorgrond getre
den troepenofficier die een absoluut on
politieke indruk maakte en verder van
de gave der bescheidenheid niet ont
bloot was. Hii had achtereenvo'eens een
onderhoud met de bondspresident, de
bondskanselier en met de leider der so
ciaal democratische oppositie. Schuma
cher en geen van deze drie heeft zich
na afloop in ongunstige zin over hem
geuit.
De belofte van het Verband Deutscher
Soldaten, zich achter de democratische
staten te plaatsen droeg toch tot een
goede wederzijdse stemming bii Totdat
een lunch met de buitenlandse persver-
eniginv in Bad Godesb°rg. waarop het
gewoonte is. dat de gasten al'erlei soms
netelige vragen worden gesteld, hem
noodlottig werd.
"te tot matige vorst
wacht tot morgenavond:
- nacht en weinig wind, lichte
vorst en hier en daar mist.
Jcnt tot half bewolkt en droog
(herwegend matige wind tus-
-Oort en Zuid Temperaturen
i,,vopen(l tot om het vriespunt.
'"Piernaakt te 10 uur)
•2 DECEMBER
838 uur; onder: 16.28 uur.
1511 uur; onder: 8.16 uur.
te Katwijk te 2 32 en 14 45
MneT bestaat uit zes pagina's
Te Cowes. op het eiland Wight,
worden de vleugcis aangezet van
's werelds grootste passagiersvlieg
tuig; de eerste van een serie van
drie Saunders-Roe „Princess"
vliegschepen.
De vliegboot. die 140 ton meet en
een vleugelwijdte van 64 meter
heeft. 45 meter lang en 17 meter
hoog is. is te groot om geheel in
een hall gebouwd te worden.
Zij kunnen elk 200 manschappen
zonder tussenlanding vervoeren
over een afstand van 5000 km.
met het Britse Gemenebest te houden.
Het advies om in het voorjaar een
nieuwe Europese conferentie te beleg
gen werd verworpen.
Truman confereerde met zijn
adviseurs
President Truman heeft gedurende
ruim een uur geconfereerd met ziin voor
naamste politieke en militaire adviseurs.
Na de Dijeenkomst is medegedeeld dat
geen politieke besluiten zi|n genomen.
Reuters correspondent tekent hierbij
aan. dat de hoop snel afneemt, dat de
Koreaanse oorlog tot stilstand zal ko
men voor 27 December. De vraag is nu.
op welke wijze de strijd na deze datum
voortgezet zal worden als de wapenstil
standsbesprekingen definitief mislukken.
Men kan verwachten dat. als de ge
vechten na de 27ste weer oo volle schaal
worden hervat, krachtige druk op de
president zal worden uitgeoefend om
toestemming te geven tot het bombar
deren van de luchtbasis ln Mandsjoerije
van waaruit de Noordelijke toestellen
opereren.
Aangezien deze gang van zaken niet
met de nationale grondwetten in over
eenstemming zou zijn, zou er tevens een
gemeenschappelijk parlement en ge
meenschappelijke hulpbronnen moeten
zijn.
Een andere mogelijkheid was de be
voegdheden toe te vertrouwen aan een
.college" van functionarissen, onafhan
kelijk van regering en het zakenleven.
Dit was ook het geval bij het plan-Schu
man. Een dergelijke oplossing leek Schu
man echter bij een politieke instelling
niet geschikt. Alleen ministers moesten
deel uitmaken van het politieke gezags
orgaan.
Het kwam er nu maar op aan een be
gin te maken Frankrijk zou bij zijn
tegenwoordige standpunt blijven. Het
scheppen van gespecialiseerde lichamen
zou in staat stellen beperkte pogingen
te doen. in afwachting van een meer
algemene overeenstemming, aldus minis
ter Schuman.
ADENAUER.
Adenaur zei. dat de houding van En
geland tegenover het plan-Schuman en
het Europese leger, zoals weergegeven
op de jongste conferentie van ministers
van buitenlandse zaken te Washington,
een aanmoediging van grote waarde was.
In California is het voor jongens van
elke leeftijd, grootte en vorm dit
seizoen de mode een hemd te dro
gen met het ..V is Victorie"-teken
op de borst. De wasbare hemden
zien er zó gezellig uit dat het niet
lang zal duren ol ook de vaders
volgen deze „heren"-mode.
De met het gladde politieke parket
niet vertrouwde soldaten-aanvoerder ver
galoppeerde zich toen enige malen deer
lijk In de eerste plaats verkondigde hil
omtrent het uitbreken van de tweede
wereldoorlog de mening, dat de Inval in
Polen noodzakelijk was geworden we
gens de wreedheden die de bewoners van
dat land tegen de Duitse minderheid
begingen. Inderdaad zijn in Polen voor
het uitbreken van de oorlog ongelukken
aan de zogenaamde Volksduitsers be
gaan. maar men moet wel buitengewoon
naïef zijn om te geloven dat Hitier
daarom de oorlog begon.
Verder zeide Friessner op de betref
fende lunch dat hij als Oostfront-ge-
neraal Indertijd weinig waardering had
kunnen hebben voor Stauffenberg c.s.
die od 20 Juli 1944 ln Berlijn een staats
greep ten uitvoer wilde leggen Hii be
schouwde dit als een verraad aan de
Duitse soldaten, die volgens hem ln dat
stadium van de oorlog alleen nog maar
vochten met het doel de toegang van
het bolsjewisme ln Europa te versper
ren
Vooral de laatste opmerking ls in
Duitse politieke kringen waar de sa
menzweerders van de 20ste Ju'i min of
meer als martelaren van d» Duitse de
mocratie worden gezien, hem zeer kwa
llik genomen.
De regering zette onmiddelliik een ac
tie on touw om de nabestaanden van de
slachtoffers van dezo samenzwering die
totnogtoe slecht verzorgd waren. beteT
te helpen en oefende tegelijkertijd ln de
sold a ten bon den invloed uit .om Friess
ner vervangen te kriigen. Deze bleef
echter taai op ziin post, voelde zich
echter door de perscampagne, die na de
vorengenoemde 'unch in binnen en bui
tenland tegen hem began verongelukt.
Nu heeft hij echter het v°'d moeten
ruimen Een verder aanblijven zou
waarschljnMIk het verder voortbestaan
van het Verband op het spel hebben
gezet.
De belanerllkste bestaansreden van
deze organisatie is namplilk het streven
|naar een bptere vcrzo-elne van de _°x-
ho-oposso^daten of hun nabpstaandsn
die na de oorlog vaak ln kommervolle
omstandigheden hébben gpleefd.
De regering hppft duidelijk laten mer
ken dat zij niet bereid ls ze'fs maar
•n financieel epzieht met haar samen te
werken, zo'anv ■prjessno» er voorzitter
••an was Tn Jannori 195° zal epn nieu
we b'livende voorzitter cekozen worden.
TURKIJE ZAL RUSSISCHE NOTA
NIET MEER BEANTWOORDEN.
Foead Koproeloe, de Turkse minister
van buitenlandse zaken verklaarde in
de Nationale Vergadering, dat de tweede
Russische nota aan Turkije over diens
toetreden tot de Nato niet beantwoord
zou worden.
Een nota wisseling tussen Ankara en
Moskou was volgens de minister zinloos.
De minister verklaarde, dat de Nato
alleen diegenen, die agressieve bedoe
lingen hebben, kan verontrusten".
