EIDSCH
DAGBLAD
fRBERICHT
In Engeland heden de grote
Overwinning
verkiezingsveldslag
der tories
de verwachting
Plechtige herdenking in Ridderzaal
Aelieson spreekt met Mossadeq
1,1e Jaargang
DONDERDAG 25 OCTOBER 1951
00
No. 27440
eur j w Henny
({redactie: B W Menkhorst eu J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
'UUK LE.ILJIL1N EUN W1VIDIIA
t 5 15 per kwartaal: f 040 per week
Witte Singel I, Lelden - Giro No 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041, Red 21507
den alle aandacht
voor Engeland
*n tü«t Engeland ter stembus en
Albion, doch de ganse wereld
ti spanning de uitslag tegemoet,
«tót zelfs al mag men aannemen,
1 Britse buitenlandse politiek, on-
Eliz of Churchill dan wel Attlee
irttonaar te voorschijn zal komen
verkiezingsstrijd. In wezen wei-
Verschillen van het totdusver ge-
beleid.
..■B-den zich bij een nederlaag van
-immers toch gewichttge versohui-
voordoen op de voornaamst* pos-
boende zou het aspeet toch wel
deren
Engelse kiezersvo'l houdt van tijd
1 van yeranderi"» i 'anger dan
nerode; pleegt le' partijen
n het bewln ijver Zo be-
,1 zouden n ih-cir' kansen
n zijn verkeken
a-trots alle voorspel"ingen staat de
laag van Labour nog niet vast De
lerheM. die het Gallup-onderzoek
nt'lijk voor de conservatieven con-
Jde nl. P'-m 10 pet. is al gedaald
entjes 2 pet en bovendien, de ver
van Amerika's president lig-
ie vers in het geheugen, om
nardeüjk geloof te hechten aan
e meningspeilingen.
min. in algemene zin zijn de
rêueven favoriet, al hebben zü
aanvankelijk vertrouwen in een
nning van 100 tot 140 zetels al
(tescht tot 30 tot 50 zetels,
ra, bij de verkiezingscampagne in
[fensief gedrongen, legt zich trou-
rg niet neer bij de overtuiging van
BTermodelijke nederlaag. Integen-
rerkiezingslelder hoopt door alle
tan dek te brengen, het pleit nog
men winnen.
Biselse volk zal heden zijn be-
j geven!
van niet te schatten elementen
telen bovendien de mogelijkheid
e schatting te maken. In de
lüats kent het Engelse kiesstel-
■5 niet een volstrekte meerder-
ene. die de meeste stemmen op
walgt is gekozen Speciaal bij
lezingen valt derhalve wel-
K »kerheid te voorspellen. Welis-
is het aantal van deze driehoeks-
legen thans klein, daar de libera-
leerd uit de verkiezingen van 1950
een klein getal candidaten heb-
ne'd. de communisten hebben
bij een paar gelaten maar
l'beralen wel zullen stemmen,
r »lf geen candidaat stelden is
2 een onberekenbare factor Zelfs
«bending van half om ha!f. zou
rieel nog aan Labour zijn.
b de tweede plaats zijn de distric-
m uiteenlopend wat het aantal
i betreft. Op het platte land is dit
zeer klein, in de steden dlk-
i»r rroot. Dit brengt dus mede,
de partij die over het hele
(t hoorste aanta'. stemmen ver
ia» niet de meerderheid der ze-
tj veroveren Bij de iongste
rr bv. verkregen de liberalen
l',2 millioen stemmen en 9
:et 1948 gekozen parlement had
reen meerderheid van bijna 150:
Jtmlnderde bij de verkiezingen
r.: na: tot slechts zes De zetel-
bi m het ontbonden parlement
vo'gt
315 zetels
en partijgangers
298 zetels
n9 zetels
MConaÜsten2 zetels
1 zetel
erhii du; een absolute meerder-
2' Maar de twee Ierse na
il blijven in feite afwezig en de
voorzitter» wiens stem slechts
van stemmen moet bes.lsjcn.
w bulten beschouwing laten.
bekend worden van de verkie-
■-i:en za' de aandacht vooral ge-
'b het resultaat van de Zuid-
baati Reading, want .as Rea-
so goes the nation" 'zoals
'?mt zo stemt de natie*aldus
'tezegde Deze fanm heeft Rea-
binken aan het feit. dat in de
widerd iaar hier immer cand!-
"I ie bus kwamen, die tot de
birti) bleken te behoren. Vo-
ren het twee labourleden
'r he' eerst ln deze p'aats voor
w'temi werj jn olaats van
'bwel in Zuid- als ln Noord-
•i'het aantal liberale en con-
"'emnipn teramen echter gro-
V3n labour Ditmaal ziin er
?een liberale C9ndHat»n ge-
tilt de beslissing w»eDonninz-
10 al betrekken: Churchill of
Wolkenvelder»
'trwaoht tot morgenavond:
P Mttadttk lichte nachtvorst
«t» °cbtendmist Overigens
met nu en dan overdrilven-
eden Zwakke tot matige
h Zuidoostelijke wind On-
ÖIW ml:,7lagtemDer»*—
te 10 uur).
Doch onzekerheid blijft
De ochtendnevel hangt nog over
Londen terwijl wij dit telefoneren,
maar het belooft opnieuw een zonn ge
herfstdag te worden Het weer zal
daarom geen excuus kunnen zijn voor
de thuisblijvers.
Vorig jaar waren dat niet minder
dan zes millioen op een totaal van 34
millioen k'eze Dv rijn alle Engel-
De amuisitoniug .an Ui Lfrilse
minister-president bevindt zich in
10 Downingstrcet in Londen. De
verkiezingen van heden zullen be-
slisscn wie dit vermaarde adres liet
zijne zal kunnen noemen.
wachting is. dat het ongekeftd record
van 84dat toen naar de stembus
trok. ditmaal aanzienlijk zal worden
verbeterd. De verkiezingswet, welke
gelijke kansen voor alle partijen
bevorderen, schrijft een beperking
voor van het aantal auto's, waarmede
de partijen kiezers naar de st°mbj-
reaux mogen aanvoeren. In de ste
den mag een auto voor elke 2500 kie
zers worden gebruikt, op het platte
land een op 1500. Deze bepaling dient
om te voorkomen dat een partij met
veel autobezitters onder haar aanhan
gers een oneerlijke voorsprong zou
krijgen aan hef kiesfrent. Er ont
staan echter ook moeilijkheden dooi
Landbouwers, die hun personeel
over grote afstanden met wagens naar
-c bureaux plachten te brengen, mo
gen dat niet meer doen. Alleen mo
gen auto's voor dit doel werden ge
bruikt. die speciaal zijn geregistreerd
en bovendien mogen zi) maar één keer
de reis maken
Ouden van dagen, zieken en invali
den. evenals leden van de strijdkrach
ten in het buitenland en zij, die van
daag niet in Engeland zijn. mogen per
post stemmen, of kunnen een ancicr
aanwijzen, die hun stem voor hen uit
brengt.
De stembureaus zijn van 7 uur van
ochtend tot vanavond 9 uur geo
pend. Van kwart voor elf af zullen
de uitklagen binnenkomen. In de
late nacht zullen de resultaten van
320 districten dus iels meer dan de
helft, bekend zijn. De rest volgt dan
in de loop van Vrijdagochtend en
-middag.
Indien de strijd gelijk op gaat, zou
de stemming op d? Orkneys en
Shetlands, de Noordelijkste Engelse
eilandengroep, de beslissing kunnen
brengen. In dat geval zal de werrid
misschien tot Maandag op het ver-
ki'zinmoeten wachten.
HOE HET ZAL TOEGAAN
Verkiezingsdag is altijd een soort
feestdag in Engeland.
De gang naar het stemlokaal is de
daad. welke verlossend werkt na de
opgekropte spanning. Toch is deze
verkiezingsstrijd allerminst opwindend
geweest, waarschijnlijk door de ernst
der tijden, door de complicaties der
problemen en ook omdat men 18
maanden geleden een soortgelijke sen
satie heeft beleefd.
Hoewel de radio tot half vier 's-
morgens uitslagen blijft doorgeven, en
de televisie haar beste beentje voorzet
zullen vanavond toch weer tienduizen
den naar Piccadilly Circus en Trafal
gar Square, de beroemde Londense
pleinen samendrommen, om te jui
chen of om als afkeuring ..Boeoeoeoe'
te kunnen roepen als de resultaten up
de aankondigingsborden worden be
kend gemaakt. Studenten zullen weer
te keer gaan en allerlei gekke stre
ken uithalen Bij elke conservatieve
zetelwinst plegen zij blauwe ballonnen
op te laten en bij Labourzege rode
Het Eros-standbeeld op Piccadilly is
voor alle veiligheid reeds van een ho
ge schutting voorzien. Café's, bars.
restaurants en hotels hebben extra
vergunning gekregen, bussen en trei
nen blijven tot diep in de nacht door
rijden
Traditioneel is het speciale verkie
zingsdiner. dat Lord Camrose. de di-
rvcteur-hoofredacteur van de conser
vatieve „Daily Telegraph" voor 2000
gasten ln het Savoy-hotel geeft,
waaraan ook enkele prominente te
genstanders zullen aanzitten.
Vorig Jaar toen de toryzege op zich
Het wachten, bleven de kurken op de
champagne flessen
Ook de belangrijkste conservatieve
clubs richten verkiezingsfeestmaaltij
den aan. Er zal worden gedanst, ?e-
dronken en geklonken. De overwin
naars zullen uitbundig zijn en de ver
liezers zullen hun> leed wegdrinken
De diepste ernst zal heersen in het
socialistische Transport House en het
nabij gelegen Abbey House, de hoofd
kwartieren van de beide grote partijen,
waar de binnen- en buitenlandse pers
de komende 36 uur zal bivakkeren.
Indien het al te somber zou worden
bij de ene party, kunnen de journalis
ten hun heil zoeken bij de andere,
waar de vreugde natuurlyk omgekeerd
evenredig zal zyn.
De candidaten blijven ln hun eigen
districten om de uitslag der stemming
af te wachten om dan gezamenlijk op
het podium te verschijnen, waarbij win
naars en verliezers elkaar, zoals na een
sportgebeurtenis, broederlijk de hand
zullen drukken.
ChurchiU zal de avond in zijn Lon
dense woning bij Hyde Park doorbren
gen, waar een persbureautelex is geïn-
staUeerd. Hij zal na een diner met poli
tieke vrienden tot diep in de nacht voe
ling houden met lord Woolton. de leider
van de conservatieve campagne. Tegen
het middaguur gaan ChurchiU en zijn
echtgenote naar het stembureau van
Zuid Kensington, het district waar zij
als kiezers te boek staan, om hun stem
op sir Patrick Spence, de conservatieve 1
candidaat. uit te brengen.
De buitenlandse omroepstations geven
uitvoerige reportages van deze verkie
zingsdag. maar de B.B.C., die politiek
neutraal moet blijven, zal dat niet kun- I
nen doen en zich slechts tot de uitslagen
moeten beperken. Na vandaag mogen de j
radiokomieken echter weer grappen op
de politiek maken
men. Daar zullen voor de socialisten de
klappen kunnen vallen. Ook de conser
vatieven bezitten een groot aantal van
dergelijke voor hen twijfelachtige dis
tricten maar aangezien zij de wind mee
hebben, is het gevaar voor hen geringer.
Uiterst kwetsbaar zijn voor labour de
districten, waar de partij de vorige keer
weliswaar het grootste aantal stemmen
kreeg, welke echter tegenover de ge
combineerde stemmen der tegenstanders
een minderheid vertegenwoordigde.
rDe tories zijn er van overtuigd, dat
van 63 zetels, zodat zij in voorbarig de meeste liberale kiezers ln districten,
optimisme over een behooriyke werk- waar thans geen liberale candidaat
meerderheid meenden te beschikken, j staat, conservatief zullen stemmen
Het verschil brokkelde echter de vol- Onder de socialistische politici zijn er
gende ochtend tot slechts C zetels af. weinigen, d:e aan een eigen overwin-
toen de resultaten van het platteland "ing geloven. Een uitzondering is ex-
bekend werden. Thans neemt men kanselier Hugh Dalton, die een Labour-
aan, dat indien Labour nu de eerste meerderheid van 60 voorspeli
nacht minder dan 30 zetels voorligt. stand van de bookmakers is 7—1
de tori'-s de verkiezing gewonnen zul- voor een tory-overwinning. doch zonder
len hebben.
en de grote steden, welke een sterke
Labour-kleur bezitten. Vorig jaar had
den de socialisten toen een voorsprong
Met grote spanning kijkt men naar de
districten, waar Labour slechts een
uiterst magere meerderheid of minder
dan 1000 stemmen bezit, alsmede naar
de districten met een Labour-meerder-
heid. variërende van 1000 tot 5000 stern-
een volstrekte meerderheid.
Op de beurs wordt zwaar gegokt op
een conservatieve meerderheid van 75.
Is de meerderheid bv. 100, dan ont
vangt degene, die zyn geld op het ge
tal 75 zette. 25 maal de inzet Is de
meerderheid kleiner dan 75 dan zal
Zesde verjaardag van de V. N.
Uitreiking United Nations
Service Medal
(Van onze Haagse redacteur»
Naties kon bezwaarlijk een ïndrukwek-
tender getuigenis worden afgelegd van
1 de grote betekenis voor de vrije volkeren
I van het werk der Ver. Naties.
I Want by alle critiek, welke men op
De zesde verjaardag van de VN is dit werk moge hebben, critiek op de
gisteravond op de dag der VN in aarzeling en de vaak ontmoedigende
de Ridderzaal in een plechtige bijeen- stroefheid, de samenwerking der vrjje
lrr.tr'-» bpr-d-rb' v" "'o' - en vken toch zeen illusie gebleken.
de verliezer naar verhouding moeten
by be talen.
LAATSTE GALLUP-STATISTIEK.
Het is uiterst pikant, dat vanochtend
de laatste Gallup-statistlek gejzubliceerd
is. Daaruit blijkt, dat de conservatieven
nog steeds de leiding bezitten, maar
met Labour hoe langer hoe meer op de
hielen. De verbetering van de positie der
socialisten ls hoofdzakelijk het gevolg
van de toegenomen krachtsinspanning
van de in Engeland zo machtige vakbe-
weging.
j Positief spraken 50 procent ach uit
voor de tories. 4614 procent voor labour
en slechts 3 procent voor de Uberalen.
In deze cijfers zjjn echter niet begre
pen u procent van de ondervraagden,
die nog steeds geen besluit konden
nemen!
Verwacht wordt, dat een millioen
I mensen per post zal stemmen Dit zijn
meestal in hoofdzaak conservatieven.
De Gallup-onderzoekers hebben alle
mogelijke vergissingen in hun bereke
ningen vercalculeerd. maar zü blijven
voorzichtig door te verklaren, dat. hoe
wel alles heenwijst naar een conser
vatieve zege, een labour-overwinning
toch niet uitgesloten is.
zijn. tegenover de middelpuntvliedende
krachten, waaraan de Volkenbond ten
gronde ging. een krachtiger tegenwicht
te vinden. Korea ls het bewijs voor de
juis'helq en de houdbaarheid van deze
I stelling. Zij, die daar hebben gestreden
en er nog strijden, hebben dat gedeaan
voor een goed. dat groter en betekenis
voller ls. dan de vrijheid van Korea.
HART VAN NEDERLAND KLOPTE
De herdenkingssamenkomst in de
I Ridderzaal, waar ook nog het woord
werd gevoerd door de aalmoezenier van
het Korea-Detachement. pater L. van
■fm-
DE UITSLAG.
Zowel Labour als de tories beschou
wen de overwinning van hun tegen
standers als een catastrofe. De groot
ste ramp zou echter voor Engeland
zqn, indien het resultaat weer onbe
slist zou biyven. Willen de kiezers iets
positiefs of alleen maar de tegenpartij
dwarszitten?
Een juist beeld *an het verkiezings
resultaat zal pas in de loop van Vry-
dagochtend gevormd kunnen worden.
Want de eerst* groep resultaten, wel
ke tussen vanavond 11 en vannacht
4 uur doorkomt, heeft voornamciyk
betrekking op de industriële gebieden
bijzondci "ent dooi de uitreiking
van de krachtens besluit van de alge
mene vergadering der VN ingestelde
United Nations Service Medal aan de
vertegenwoordiging van het Korea De
tachement en van H.M.'s' Evert sen.
BOODSCHAP VAN TRYGE LIE
Daartoe heeft de heer E. K Baum-
garten, hoofdambtenaar by het secre
tariaat der VN een boodschap van Tryg-
ve Lie voorgelezen, waarin o.m. wordt
gezegd: „Hei Detachement en de Kon.
Ned. Marine hebben waarlijk in Korea
cp dappere wijze gestreden en doen
dit nog steeds, ter verdediging van de
beginselen van het Handvest der Ver.
Naties. De eerste commandant van het
Ned. Detachement, overste Den Ouden,
een van de dapperste en meest onver
schrokken officieren in deze onderne
ming, heeft hiervoor zelfs het hoogste
offer gebracht: „zyn leven". Hy en de
andere leden van het Detachement en
van de Kon. Marme. die hun leven
hebben gegeven by het weerstaan van
de agressie, zullen by de Ver. Naties
in herinnering blijven voortleven."
Zeven leden van de bemanning van
Hr Ms „Evertsen" en zeven leden van
het Detachement stonden daartoe aan
getreden, om de bateau in ontvangst te
nemen. Zy werden gedecoreerd door
vice-admiraal A. de Booy en door ge-
neraal-majoor Van Dim.
Het was het hoogtepunt van de her
denking en op deze avond van de Ver.
REDE VON BALLUSECK
Daarvan kan de permanente verte-
genwoordiger van Nederland by de VN
een getuigenis afleggen. Het gebouw
vertoont barsten en de eenheid, waarop
men in 1945 nog mocht hopen, ls wel
iswaar een Ulusie gebleken, het insti
tuut leeft en het wint aan gezag en
betekenis. Het groeit ondanks tegen
werking Indonesië was het zestigste
i lid en vele andere naties hebben om
j toelating verzocht en wat van het
I Volkenbondsstatuut niet kon worden
gezegd, dat is zeker wel van toepassing
j op het Handvest van de VN: de vrye
volkeren der wereld spreken in dit
Handvest hun diepste verlangen uit: hun
I verlangen naar vryheid, naar verlossing
1 van angst, naar vrede en rechtvaardig
heid.
In dit licht bezien is de United Action
for Peace, waartoe tijdens de vorige al-
gemene vergadering in principe werd
besloten en waarvoor de komende al-
I gemene vergadering een nadere uitwer
king zal moeten geven, een gewichtig
moment in het leven der Ver. Naties.
Het is nu eenmaal zo, aldus de heer Von
Balluseck, dat een mond zonder gebit
niet zoveel waard is. Wy kunnen fraaie,
volzinnen uitspreken en schone leuzen
verzinnen, wanneer wy niet in staat
zijn. onze woorden met daden te be
krachtigen, zyn al onze goede bedoe
lingen waaraeloos. De United Action for
Pea-e bedoelt het geoit te verschaffen
voor de mond oer Ver. Naties en ln dit
opzich' is de wereld al vei der op de
w»? naar het verzekeren var. de vrede,
dan de Volkenbond ooit kon komen.
Want op deze wyze zal het mogelijk
diet zesjarig bestaan van de Uno is
gisteren in het gehele land gevierd.
ln Amsterdam is onder meer in de
Galerij op het Frederiksplein een
tentoonstelling over het werk van de
Uno ingericht. Alvorens de tentoon
stelling te bezoeken was op het
Frederiksplein een plechtige bijeen
komst belegd door B. en W. van
Amsterdam, tijdens welke de Uno-
vlag gehesen werd.
Een overzicht van het plein tijdens
de plechtigheid.
de Vrande M.S.C. en door de bekende
radio-commentator Bernard Person, was
een waardige herdenking en dat wel
licht het meest door de aanwezigheid
van mensen uit alle geledingen der sa
menleving.
Want wanneer het waar is. dat het
Handvest het diepe verlangen der
volken en niet de regeringen
naar vrede en vrijheid vertolkt, dan is
een herdenkingsavond ook en vooral
dc plaats en de gelegenheid om dit
volk in de herdenking te betrekken.
De Ridderzaal staat midden in Den
Haag en gisteravond klopte daar het
hart van Nederland. Wanneer het zo
zal zyn. dat het instituut van de Ver.
Naties het plechtanker is van het vre-
desverlangen der volken, dan zal in
het volk zelf het ideaal ener brede
samenwerking verankerd moeten wor
den. De bijeenkomst in de ridderzaal
was daaraan dienstbaar.
25 OCTOBER
Wn2Ur: onder' 1
- -08 uur: onder- 155.
Katwijk te 0 20 e
s bestaat uit acht pagina's
u <uii,ut Mieuwediep on-
dci gaat een enorme uitbreiding. De
oude haven, de enige ter wereld die.
gelegen aan een zandkust, niet ver
zandde. is te klein geworden en de
uitbreiding is afgestemd op hel
nieuwe vlootprogramma. De uit
voering van het gehele havenplan.'. Op de overzichtsfoto zien u rechts
dat de aanleg van een aantal pierendc oude haven met enige Britse
en kademuren omvat, zal vijf jaar mijnenleggers. wachtschip, de ge
in beslag nemen. In 1954 hoopt men bouwen van Willemsoord en een
hel eerste gedeelte van de nieuwe gedeelte van de nieuwe haven,
haven aan de Marine te kunnen op- Links de toekomstige kademuren,
leveren. pieren enz.
Olie en Perzië's toekomst
De Amerikaanse minister van buiten
landse Zaken. Dean Acheson, heeft gis
teren besprekingen gevoerd met de Per
zische premier, dr Mossadeq. Acheson
overhandigde hierby Amerikaanse voor
stellen. die beogen het hervatten van de
Brits-Perzische besprekingen te verge-
makkelyken.
Het onderhoud vond plaats in het
militaire ziekenhuis van Washington,
waar Mossadeq thans verblyf houdt.
De Amerikaanse onderminister van
buitenlandse zaken George McGhee
woonde de besprekingen by.
Men neemt aan. dat de Verenigde
Staten Perzlë voorstellen, dat dit land
met hulp van deskundigen uit het Wes
ten en onder controle van een neutrale
directeur, die niet van dezelfde rationa
liteit als de genoemde deskundigen zal
zijn, zyn oUebronnen zelf zal exploite
ren Volgens dit voorstel zou Perzië zijn
olie tegen een nog nader vast 'e stellen
prys aan Engeland \erkopen. Het zou
de taak van Engeland zyn voor de ver
deling van de olie te zorgen.
Van officiële zijde wordt geweigerd
verdere byzonderheden over de Ameri
kaanse voorstellen bekend be maken.
De Amerikaanse regering zou an me
ning zyn, dat het verhogen van de le
vensstandaard ln Perzië de enige wer
kelijke oplossing van het Perzische
vraagstuk betekent, zy zou m.a.w. wil
len bereiken, dat de gelden, die uit de
olie-industrie zullen worden gekregen,
zodra een overeenkomst met Engeland
is gesloten, door de Perzische regering
op doeltreffende wijze zullen worden
besteed.
Tot dusver aarzelt de Amerikaanse
regering leningen voor het bouwen van
waterwerken voor het opwekken van
energie en voor bevloeiing aan Perzië te
verstrekken, zolang er geen garantie be-
-taat, dat de Perzische regering een mo-
iern en dae,treffend belastingstelsel In
voert, dat zy in staat ls behoor'ijke ad-
ninlstratie te voeren en dat zy tenmln-
-te de verschuldigde rente kan tetalen.
Er lopen overigens weer allerlei op
timistische geruchten, doch deze vinden
tot dusver ln geen enkel feit bevestiging.