LEIDSCH
DAGBLAD
f
In Egypte is het thans rustig
t c
Testament van de
Hertogin van Angoulème
niet op de Quai d'Orsay
Samenwerking overheid - industrie
is gewenst
-■ -
*i
WEERBERICHT
90ste Jaargang
VRIJDAG 19 OCTOBER 1951
00
No. 27435
Directeur: J. W. Henny
at/Ir. iactie: B. W. Merkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 5.15 per kwartaal; f 0 40 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507
Militaire overeenkomst
getroffen
|n Ismailia en elders in de Kanaal-
het nu rustig. Het Britse
.ersterkt inet de zestiende bri-
,a,l. .ilsehermjagers, is de toestand
j§jk"in< ii meester. De politie te Is
mail i.i i» versterkt met vele agenten
oj Cairo, die Woensdag naar de Ka-
nal,,zijn gezonden.
Oeei enkel BrlLs voertuig mag zon
der e> mend geleide niden. Britse sol
daten Uezetten nog steeds alle bruggen
en in a 11aties van belang en in Cairo
Is «rare politiebewaking ingesteld voor
depri te en de Amerikaanse ambas
sade
Ven imen wordt dat Britse soldaten
2,et itsi? Adablvah ten Zuiden van
SUez een havenplaatsje gebruikt voor
lader. lossen van militaire goederen
voor 1 't Britse garnizoen in de kanaal
zone en een klein vliegveld ten Oos-
ten i i Ismaiila hebben bezet.
ïfc Egyptische minister van binnen
land- zaken heeft medegedeeld, dat
Brifee troepen in Ismailia nog slechts
een n ••.-•■•hooi en het Champollion-
plein 1 lezerolaats bezet houden. Zit
hebb- het douanekantoor te Port Said
ontru.. doch bliiven hier doorgaan
met itrouilleren met pantserwagens,
het*. i lechts de verontwaardiging
0r inwoners kan opwekken. De
militaire gouverneur heeft
autoriteiten op de gevaren
.vezen, aldus de minister. Hii
dat „tegen alle gebruiken In
ic kruiser, zonder eerst de ha-
itonteiten te verwittigen, de ha-
yjjj v. Port Said was binnengevaren".
Óe i gyptische regering heeft bepaald
dat o Egvptische spoorwegbeambten
hul medewerking op de Britse mili
taire -aiecten in de zone moeten in-
treki.'i i spoorwegdirectie heeft reeds
alli voorrechten ingetrokken, die tot
not e aan de Britse striidkrachten
vcfdn verleend.
Euk'r meldt, dat een overeenkomst
rcsloten lussen de Britse generale
itai en het Egvptische opperbevel:
'®>P"mI|v soldaten zullen de Oos-
1 jEijkr /tide van de bij Findan over
hri Suezkanaal liggende spoorbrug
HHwakm. Britse soldaten de Weste-
fA ZI
George Ersklne. plaatsvervangend
rlx hebber van de Britse strijd-
n in Egvpte heeft bekend ge-
dal het merendeel van de 400
i en kinderen van Britse mili-
e ismailia die met de .Empress
_.ra!ia" uit Engeland te Port Said
j aankomen, met hetzelfde schip
Engeland teruggezonden zullen
De Italiaanse premier de Gasperi.
heef -rklaard. dat Italië bereid is
Wen Engeland en Egypte te bemid
delen. indien een geleeenheid hiertoe
zich zou voordoen. De secretaris-gene
raal van de Arabische liga. Azzam
DUia. .af ecüter te Cairo te kennen,
dat Engeland en Egypte alleen het
huidige geschil tot een onlosssing die
nen te brengen Hii zei. dat Egvpte
slechts al geheel souvereine staat vrii
van bezettingstroepen, een overeen
komst zou willen sluiten. Engeland kan
zonder hulp van anderen door een
zorgvuldig voorbereide psychologische
verklaring de weg voor een vergelijk
effenen, doch het dient te bedenken,
dat liet verdrag van 1936 dood en be
graven is. aldus Azzam pasja.
De Egyptische minister van buiten
landse zaken. Salah el din pasja, lieeft
aangedrongen op het onmiddellijk hou
den van een bijeenkomst der politieke
commissie van de Arabische liga om
de Bnts-Egvptische crisis te bespre
ken. Gisteren heeft hii met Arabische
diplomatieke vertegenwoordigers te
Cairo gesproken.
Het Libanese parlement heeft met
algemene stemmen een motie goedge
keurd die steun en bewondering uit
drukt voor Egypte en een beroep doet
od alle Arabische staten om Egypte te
steunen.
Meer dan honderd schoolkinderen, die
45 schoolkranten in Denemarken verte
genwoordigen. hebben dezer dagen een
groots congres gehouden in Kopenha
gen. Het belangrijkste punt van de
agenda was een eis voor afschaffing van
„perscensuur". De gedelegeerden ver
klaarden, dat de meeste schoolkranten
gecensureerd worden door de hoofdon
derwijzers. voor ze gedrukt worden. De
jonge redacteuren brachten met klem
naar voren, dat deze censuur op hun
bladen een onrechtvaardige daad is,
daar zij zichzelf volkomen competent
achten de perswetten te eerbiedigen op
dezelfde wijze als dit wordt gedaan door
de grote dagbladen.
Een der Deense schoolkranten is thans
bezig aan haar 81ste uitgave, maar ook
dit eerbiedwaardige blad ontsnapt niet
aan het correctiepotlood van de hoofd
onderwijzer.
Men ziet: er is niets nieuws onder de
zon
HONGAARSE RANTSOENEN.
Het broodrantsoen voor de Hongaarse
mijnwerkers en arbeiders in de zware
industrie wordt blijkens groot opge
maakte berichten in de Hongaarse bla
den als gevolg van de goede oogst met
100 gram per dag verhoogd, waarmede
het op respectievelijk 650 en 550 gram
per dag wordt gebracht. Voor de overige
arbeiders wordt het rantsoen met 50
gram verhoogd tot 400 gram per dag.
Alle met-arbeiders moeten zich op de
z.g. vri)e markt van het nodige voorzien
Tegelijkertijd is aangekondigd, dat
behalve voor enkele bijzondere groepen,
het vetrantsoen vervalt en door olie
wordt vervangen In de (korte* berich
ten over deze vervanging wordt alleen
aan de mijnwerkers enige compensatie
toegezegd; hun spekrantsoen zal n.l.
worden verhoogd.
Beslist Veiligheidsraad heden?
PERZIË NIET AANWEZIG.
De Perzische delegatie zal vandaar; de
zitting van de Veiligheidsraad niet bij- i
wonen, waar dan stemming wordt ver- I
wacht over de geamendeerde Engelse re- j
solutie, aldus heeft de plaatsvervangen-
de Perzische minister-president. Hoes
sein Fateml. meegedeeld Maandag reist
Mossadeq naar Philadelphia waar hij ae
gast zal zijn van het stadsbestuur en in
..Independance Hall" zal spieken Dins
dag of Woensdag staat een bezoek aan
Washington op het programma.
POLEN BESCHULDIGT ZWEDEN.
Polen heeft Zweden er van beschul
digd, de verantwoordelijkheid te dragen
voor het slechter worden van de betrek
kingen tussen beide landen. De Poolse
vice-minister van buitenlandse zaken
heeft een nota welke deze beschuldiging
bevat, aan de Zweedse ambassadeur in
Warschau overhandigd.
Dl de nota wordt de Zweedse politie
er van beschuldigd in Stockholm een
19-Jarige Poolse zeeman gedwongen te
hebben papieren te tekenen, waarin hij
om asyl vroeg. Later wist de zeeman
contact op te nemen met de Poolse ver- j
tegenwoordlger in Stockholm en slaagde
h|j er in met behulp van het Poolse con- 1
sulaat naar Polen terug te keren. Voorts
wordt de Zweedse regering ervan be
schuldigd gewone misdadigers, die naar
Zweden zijn gevlucht, te helpen. De
Zweedse pers wordt in de nota beschul-
dlfd van lasterlijke artikelen over
Poolse diplomatieke vertegenwoordigers
in Zweden.
Kleine stadswijk bezet.
Oost-Duitse Volkspolttie heeft giste
ren te Berlijn de wijk StelnstuecKen be
zet Deze wijk wordt van het eigenlijke
West-Berlijn gescheiden door ongeveer
650 meter gebied van de sovjet-zone.
De kleine enclave, waar 250 mensen
wonen die voor het grootste deel in
West-Berlijn werken, is tot Oost-Duits
gebied verklaard.
De geallieerde en West-Berlijns? auto
riteiten zjjn volkomen verrast door de
Oost-Duitse maatregel Een woordvoer
der van het West-Berlijnse stadsbestuur
noemde de daad onwettig. „Er heeft
nooit enige twijfel aan bestaan, dat de
v;ijk tot West-Berlijn behoorde" zei hij.
Tot dusver was de West-Duitse mark
betaalmiddel in Steinstuecken. De wijk
was opgenomen in de West-Berlynse
telefoondienst en de bewoners kochten
hun voedsel, kleding en brandstof in
West-Bcrlijn.
In een proclamatie verklaarde het
provinciale bestuur van Brandenburg,
dat de wijk bij Potsdam was gevoegd om
„een eind te maken aan de onnatuur
lijke toestand, dat Steinstuecker. door
Berlijn wordt bestuurd."
De 50 tot 60 gezinnen, die in de 30
huizen van de wijk wonen hebben in
structies te Potsdam levensm.ddelen-
en kolenbonnen te halen
Gedurende de blokkade van Berlijn in
1948 en 1949 hadden de autoriteiten van
de sovjet-zone toegestaan dat ce wijk
door West-Berlijn van voorraden werd
Spanning rond Bourbon:
Zal mysterie onopgelost
blijven?
Het befaamde testament van de
Hertogin van Angoulème. dat mis
schien uitsluitsel zou kunnen geven
over de ware identiteit van Naundorf.
wiens graf vorig jaar te Delft werd
geopend, bevindt zich niet aan de
Quai d'Orsay. oldus verklaarde ons
gisteren een woordvoerder van het
Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken.
Wanneer dus vandaag de Nederlandse
dichter mr Louis de Bourbon zich tot de
Franse minister Robert Schuman wendt
met het verzoek in zijn aanwezigheid
het document te openen, dan zal hij
worden teleurgesteld en onverrichter
zake huiswaarts moeten keren.
te»
Eveneens ontkende men pertinent dat
zich ooit op het ministerie het zoge-
'naamde „rode dossier" zou hebben be
vonden. dat volgens sommigen positieve
gegevens over het mysterie Naundorf
behelzen zou. Men heeft wel bericht, dat
deze documenten in 1945 door de Duit
sers werden ni:-ege\oerd op hun vlucht -
tooht en daarna of wel zijn verbrand öf
in Russische handen zijn gevallen Over
deze geruchten kon men ons officieel
niets naders mededelen. Wel opperde
men echter de veronderstelling, dat het
testament mogelijk in het Vaticaan be-
rustte, doch bij het pauselijke gezant-
j schap te Parijs bleek men evenmin iets
I af te weten van een eventuele aan-
i staande plechtigheid te Rome. waar in
dat gevnl dus vandaag. 100 jaar na het
overlijden van de geheimzinnige Her-
toging. de inhoud van haar testament
voor het eerst wereldkundig zou moeten
worden gemaakt.
Men heeft ook nog gemeld, dat mr
Louis de Bourbon hot voornemen had
vandaag van zijn aanspraken op de
Franse troon officieel afstand te doen.
Men deed ons in dit verband echter
opmerken, dat, gesteld, dat cr ooit van
zulke pretenties sprake had kunnen
zijn, er van het Huis Bourbon altijd
nog een andere afstammeling in leven
is. die in elk geval hogere rechten kan
doen gelden dan de vroegere burge
meester van Oss. Dit is namelijk Henri
Charles Louis de Bourbon. Hertog van
Bourgongne. die in Casablanca een
zaak in Amerikaanse landbouwwerk
tuigen drijft-
Deze Hertog van Bourgogne is ge
huwd met een ver familielid van de
Engelse koning, doch het huwelijk van
deze beide thans bejaarde mensen
werd nooit met kinderen gezegend.
Eerst by zyn dood zouden zijn even
tuele rechten pas overgaan op zijn
Nederlands familielid mr Louis de
Bourbon.
Indien werkelijk vandaag het myste
rie zal worden opgelost of Naundorf in
derdaad de Dauphin of wel Lodewyk
XVII is geweest, dan is men er volledig
in geslaagd tot op het laatste moment
j de spanning over deae onthulling te
bewaren, want. zoals gezegd scheen in
Frankrijk niemand over nadere bijzon
derheden te beschikken.
Dr Dehler. de West-Duitse minister
van justitie, heeft nogmaals de West-
Duitse vakverenigingen geentiseerd we
gens deelneming aan de politiek, .waar
door het mechanisme van de democratie
uiteindelijk zal worden vernietigd".
Uit Dusseldorp wordt gemeld, dat de
federale raad van het 6 mülioen leden
tellende West-Duitse algemene vakver
bond besloten heeft, de besprekingen
met dr Adenauer over economische sa
menwerking van het verbond met de re
gering af te breken Tot dusver zijn
echter geen resultaten bereikt.
RAPPORT OVER KASJMIR.
Dr Frank Graham de vertegenwoor
diger der V.N. voor Kasjmir, heeft in de
Veiligheidsraad verklaard, dat de vrede,
welvaart en vooruitgang van de wereld
zeer wel zou kunnen afhangen van een
regeling van het geschil inzake Kasjmir.
Graham bracht verslag uit van zijn po
gingen om een demilitarisatie te be
werkstelligen. die de weg zou moeten
vrij maken voor een plebisciet over de
vraag of het betwiste gebied zich bij
India dan wel bij Pakistan moet aan
sluiten De voornaamste conclsuie van
het raoport is. dat de mogelijkheid om
te komen tot een basis van overeen
stemming niet moet worden uitgesloten
De raad heeft het debat over het rap
port tot de volgende bijeenkomst van de
algemene vergadering in Parijs uitge
steld.
Prins Bernhard verblijft op het
ogenblik in de Verenigde Staten,
waar hij een tiental marine-instel
lingen waar Nederlanders in oplei
ding zijn. bezoekt.
Prins Bernhard wordt na zijn ont
vangst op het Witte Huis. waar hij
met president Truman het bezoek
van Koningin Juliana aan de Ver
enigde Staten heeft besproken, ge
ïnterviewd door de Washingtonsa
journalisten.
AMNESTIE IN OOST-DUITSLAND.
De onder Russisch toezicht staande
zender van radio-Berhjn heeft de eer
ste bijzonderheden bekend gemaakt van
de onlangs door de president van Oost-
Dultsland. Pieck. afgekondigde am
nestie ten behoeve van 20.000 veroor
deelden Zij zullen op korte termijn in
vrijheid worden gesteld of vermindering
van straf ontvangen.
Zij. die tot straffen van ten hoogste
één jaar zijn veroordeeld en ook degenen
aan wie een geldboete van ten hoogste
5000 mark is opgelegd, krijgen hun straf
onmiddellijk kwijtgescholden. De ge
straften met tussen één en drie jaar
gevangenis worden van de helft van
hun straf ontlast. Ook economische mis
drijven vallen onder de amnestie.
Minister Van den Brinkt
Regering zij met ingrijpen uiterst voorzichtig
In V-lor mat ie vliegen de C 119
Flyin Boxcars over de eilanden na
bij di Koicaansc kust. Elk dezer
mor militaire vrachtvliegtuigen
is vol laden met voedsel en ammu-
nutie. bestemd voor de legereen-
heit( der Verenigde Naties in de
frontlinies.
Opnieuw nachtvorst
fe Bilt verwacht tot morgenavond:
^Mrmouri on vannacht weinig wind.
R'Dffen nevel of mist en hier
ter \-ii rit: nachtvorst. Morgen la-
mMr ir, k toenemende bewolking
dag non ÏSP h,et elncIe van d* mid"
0»n>«™a overal drooz weer.
Or, evL"d HmaV,-c ZuWeliike wind.
.dezelfde temperaturen als
Td"- 'Opgemaakt te 10 uur)
20 OCTOBER.
J®'1 r'P 711 uur onder 17.38 uur
Hor 08.l,ur- onder: 13.38 uur
«Tuur te KatWi3k te 613 en
nummer bestaat uit 12 i
NEHROE PLEIT VOOR REGELING
MET PAKISTAN
EN REORGANISATIE DER V.N.
De Indische minister-president Nehroe
heeft in een door hem gehouden toe-
-praak tot de 57ste jaarlijkse bijeen
komst van de congrespartij onder meer
verklaard: „Wat betreft onze betrekkin
gen met Pakistan zou ik dit willen zeg
gen: terwijl wij er immer op bedacht
moeten zijn. de noodzakelijke voorzorgs
maatregelen te nemen, moeten wij altijd
voor o;en houden, dat wij niet slechts
streven naar een vriendschappelijke
regeling van onze geschillen met Pa
kistan. doch dat het tevens ons doel is
nauwe en vriendschappelijke betrekkin
gen tussen India en dat land tot stand
te brengen.
Nehroe achtte het. In verband met
het feit dat „de Verenigde Naties niet
geheel de universele organisatie zijn ge
worden die de stichters voor ogen
stond", wellicht noodzakelijk de Inter
nationale organisatie op een nieuwe ba
sis te organiseren en het Handvest meer
in overeenstemming met de werkelijk
heid te brengen".
Nehroe liet zch verder afkeurend uit
over „de toenemende bedrijvigheid van
ae extreme Indische nationalisten". Ook
sprak hij over .de noodzaak van het tot
ontwikkeling brengen van de grote, eco
nomisch ten achter gebleven gebieden
van de wereld".
LUCHTOORLOG VAN DE TOEKOMST
1 Volgens de Engelse luchtmaarschalk
Lord Frenchard is het niet waarschijn
lijk dat we luchtaanvallen van duizend
bommenwerpers nog eens zullen bele
ven. Lord Frenchard is deze mening
toegedaan op grond van het feit. dat
de verwoestende lading, die de moderne
bommenwerper kan meevoeren, zo groot
is. Eén bommenwerper van heden kan
evenveel schade veroorzaken als twee
honderd in het verleden! Hij legde er
in een toespraak te Upwood de nadruk
cp. dat het Engelse idee. dat de nume
rieke sterkte de doorslaggevende factor
is, moeten laten varen.
Lord Trenchard zet verder om dat
door het tot de helft terugbrengen van
bommenwerp-fouten. de aanvalskracht
van een luchtmacht verviervoudigd
wordt.
Vreemd geval te Moskou
De Engelse zaakgelastigde te Moskou,
Paul Grey, heeft de plaatsvervangende
sovjetrussische minister van buiten
landse zaken, Goesef, verzocht, met
spoed stappen te ondernemen om de
vrijlating te bewerkstelligen van een in
de sovjetunie geboren employé der
Britse ambassade, de echtgenote van
een Brits onderdaan, die 16 October bij
het verlaten van een theater door twee
of drie mannen in een taxi werd mee
genomen De begeleider van mevrouw
Ricketts, de naam van de weggevoerde,
werd met geweld verhinderd ook in de
taxi plaats te nemen.
Goesef antwoordde niet op de hoogte
te zijn van het incident, doch beloofde
een onderzoek in te stellen.
In een telefoongesprek met de Britse
ambassade heeft mevrouw Ricketts later
medegedeeld, dat zij had besloten haar
I ontslag te nemen om haar zieke moeder
te kunnen helpen.
Haar echtgenoot zei naar aanleiding
hiervan te geloven, dat „zij bang ge
maakt is. omdat zij niet van hem wilde
scheiden". „Haar moeder is niet ziek.
dit is het werk van de Russische ge
heime politie", aldus Ricketts.
ACTIE CONTRA JESSUl'
Een senaatssubcommissie van buiten
landse zaken heeft zich uitgesproken
tegen de bekrachtiging van de benoe
ming van Philip Jessup als afgevaar
digde van de Verenigde Staten "op de
aanstaande algemene vergadering van
de VJ4.
De subcommissie heeft daarentegen
president Trumans keuze van de negen
andere afgevaardigden, onder w:e mevr.
Eleanor Roosevelt, goedgekeurd.
I Aan de uit Zuid-Afnka geboortige dr
Max Theilcr, verbonden aan de afdeling
gezondheid van de Rockefeller-stichting
te New York, is de Nobelprijs voor me-
dieijnen voor 1951 toegekend, wegens
I zijn ontdekkingen op het gebied van de
gele koorts en de methoden ter bestrij
ding van de ziekte.
Dr Theiler is er, na proeven cp aften
f en muizen, in geslaagd twee vaccins te
am gele koorts te verkrijgen.
Dr Thetler werd op 30 Januari 1899
re Pretoria geboren. Hij heeft nog de
I Zuid-Afrikaanse nationaliteit hoewel
I hij vele Jaren in de VB. heeft gewoond.
Tijdens de gisteren te Groningen ge
houden Jaarvergadering van het Ver
bond ran Nederlandsche Werkgevers,
heeft minister Van den Brink een rede
uitgesproken over het onderwerp: ..On
dernemerschap en industrialisatie".
Inleidend wees de minister er op.
dat het goed is te bedenken, dat afge
zien van zeer abnormale situaties, vrij
heid van consumptie een onmisbare
bestaansvoorwaarde is voor ieder eco
nomisch stelsel. Dit betekent, dat in
ieder doelmatig economisch systeem de
ondemcmersfunetic onafwendbaar moet
worden uitgeoefend.
De ondernemer heeft tot specifieke
taak te reageren op toekomstige on
zekere gebeurtenissen en daarvan de ge
volgen te aanvaarden aldus spr.
Dit betekent, dat het wezen van de
functie van de ondernemer bestaat in
het stellen van de productiedoelelnden.
het in juiste verhouding aantrekken van
de productiefactoren en organiseren van
de productie en het aanvaarden van de
gevolgen van dit alles, d.w.z. het nemen
van risico.
Aan het rechtstreeks ingrijpen van de
erheid zijn uit overwegingen van
doelmatigheid, grenzen gesteld. Het kan
op het gebied van de regulering van de
ondernemersactiviteit in hoofdzaak
slechts beperkt zijn tot het opleggen
van bepaalde restricties aan deze acti
viteit. dus het verbieden om zekere din
gen te doen.
Met het opleggen van dwang aan de
ondernemer om Iets bepaalds te on
dernemen of in het kader van zijn
ondernemersarbeid te verrichten, zal
de overheid uiterst voorzichtig moeten
zijn.
Immers, het wezen van de ondeme-
merstaak is. dat d° ondernemer be
slissingen neemt inzake de productie en
dan ook het risico op zich neemt van zijn
besluiten. Gaat de overheid echter wat
dit beleid betreft, op de stoel van de
ondernemer zitten, dan aanvaardt zij
mede directe verantwoordelijkheid voor
de gevolgen van het ondernemersbeleid-
Dit is een verantwoordelijkheid, die
zij niet licht op zich mag nemen, ook
niet, wanneer deze niet materieel, doeh
alleen moreel op haar komt te druk
ken.
SprAende over samenwerking, zeide
minister Van den Brink, dat ons land
behoefte heeft aan samenwerking bij het
aanvatten van grote of riskante pro
jecten
Samenwerking in die algemene zin.
dat de Nederlandse industrie er naar
streeft bü de dekking van haar be
hoeften zoveel mogelijk het product
van eigen bodem te gebruiken, indien
dit ten opzichte van het buitenlandse
in concurrerende prijs en kwaliteit
wordt geleverd.
Samenwerking ten slotte en niet in
het minst tussen ondernemers en hogere
en lager leidende en uitvoerende arbeid
in bedrijfsorganen van lager en hoger
niveau, opdat de spanning tussen zelf
verantwoordelijkheid en gemeenschaps
verantwoordelijkheid wordt opgeheven
op een wijze, waarbij het ondernemer
schap ook in de nieuwe maatschappe-
li'ke en economistdie verhoudingen zijn
historische taak, op creatieve zelfwerk
zaamheid gebaseerd, kan vervullen, zo
besloot spr.
Mr J. A. Sauer uit Groningen heeft
nog gesproken over de financiering van
de industriële onderneming.
In een plechtige processie is de as
van Christoffel Columbus naar het
Stadhuis van Genua teruggebracht.
Dc urn met dc as van Columbus is
gedurende een jaar gccexposeerd
geweest op dc Colombus-wereld-
Itentoonstelling te Genua.