LEIDSCH
DAGBLAD
W
10ste Jaargang
VRIJDAG 12 OCTOBER 1951
00 No. 27429
SS Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W Menkhorst e
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 5.15 per kwartaal: f 0 40 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
ie'De aap uit de mouw!
Grotewohi, de premier van Oost-
Duitsland, .s er eindelijk toe gedwongen
,m klare vijn te schenken! Na zijn
ones te verklaring is er geen twijfel
neer mogelijk aan wat trouwens reeds
ang als waarschijnlijk werd aangeno-
"liet is niet de Duitse eenheid, die
iet oommuniMne ter harte gaat, maar
.vel het weerhouden van West-Duits
land om deel te nemen aan het Noord-
Ktlanttech pact. Dat alleen is het doel.
dat wordt nagestreefd.
Men weet. hoe de West-Duitse Bonds
kanselier Adenauer aanvankelijk van
ilan is geweest, om het aanbod van
■iel Oosten om eens te praten over de
iÈnMMkheid Duitsland te herenigen,
'frondofi af te wijzen, daar er immers
toch geen mogelijkheid scheen te be-
j staan om het eens te worden. Onder
druk der socialisten en leden der an-
dere Ertijen zelfs In eigen partij
'werd Adenauer er evenwel toe gebracht
I om zijn neen te wijzigen in een voor-
waardel ijk ja. met alle gevaren daar-
9 aan verbonden Men weet immers wel,
waar men begint als men met de Sov-
I jets gaat praten, doch nooit, waar men
ff belaadt!
Bonn had evenwel de goede inval aan
laan zijn ia een veertien-puntig voor
waardelijk te verbinden. En de voor
waarden waren zo gesteld, dat Oost-
Duitslanö men leze natuurlijk Moskou,
want Oost-Duitsland spreekt slechts de
taal van Stalinonmogelijk gunstig kon
^antwoorden. Hoe zouden m Oost-Ouits-
B land immers werkelijk vrije verkiezln-
m gen volgens Westers democratisch stel
pt sel leunni n plaats vinden zonder dat
■vf het communisme daar zelfmoord pleeg
de?....
Grotewohi heeft de voorwaarden van
Bonn dan ook niet durven aanvaarden,
maar draalt er op echt communistische
wijze omheen. Hy zegt: er is over te
praten en doet een voorstel in die rich-
rs(1 ting. Alleen verbindt hy daaraan deze
voorwaarde dat West-Duitsland de be-
r sprekingen met het Westen over op
neming in het Westelijk afweerfront
volkomen afbreekt en over gaat tot een
volledige neutraliteit. Daarmee is de
- aap uit de mouw gekomenTenslot te
J' is nu uitgesproken, waarom het Mos-
- kou in werkelijkheid is te doen!
Feitelijk zou daarmede de kous thans
af moeten zijn, want Adenauer heeft
[duidelijk doen uitkomen, dat hü niet
van zins was. om de besprekingen te
rekken Oost-Duitsland moest duide
lijke taal spreken, m.a.w. aanvaarden of
li afwijzen Wetende dat het Oosten al
les ap haren en snaren zou zetten om
b het oontact voort te zetten en dat moest
voorkomen worden: Adenauer zag maar
al te coed in, welke gevaren er ver
bonden zijn aan het vasthouden van
een gespiek met Moskou, wanneer er
toch geen kans op een regeling bestaat.
I Vennoedelnk zou Adenauer dan ook wel
ziin neci. .villen doen horen, maar op-
nieuw maken de socialisten onder Schu
macher het hem lastig en pogen hem te
H dringen in de gevaarlijke richting.
In de eerste plaats handhaaft Schu
macher zijn oude standpunt: geen deel
neming van West-Duitsland aan het
IC- Atlantisch pact zonder volledige gelijk
stelling van West-Duitsland met het
Westen Hetgeen reeds bedenkelijk gaat
in de richting van neutraliteit, al is
1 het niet, ceheel de door Moskou bedoel
de. Schumacher kan blijkbaar zich nog
altijd niet opwerken tot het inzicht,
dat niets voor West-Duitsland zo funest
Ils als neutraliteit, want dan doemt het
zich'direct tot het slagveld van Europa,
willens en wetens, wanneer het tot een
oorlog zou komen,
j' In oe tweede plaats neemt Schu
macher thans sfellmg tegen de sug-
gestie van Adenauer om bij de voor
waarden te stellen de nlet-erkennmg
van de Oder-Neisse-grens met Polen,
waaraan Oost-Duitsland zich reeds
heeft gebonden. Schumacher meent,
dat dit de mogelijkheid om het gesprek
met het Oosten voort te zetten, zal
U belemmeren
Doch, gelijk reeds gezegd, rekken van
op zich zelf onnutte besprekingen is
Juist het gevaarlijke en het Is te hopen
dat Adenauer zijn zienswijze zal weten
te handhaven. Wanneer het Moskou
werkelijk ernst zou zijn om de vrede na
te streven, dan heeft het daartoe gele
genheid te over! En bovendien al ge
had men denke bv. aan de voorbespre
kingen voor een vier-mogendheden-con-
feient:e te Parijs, die door Moskou met
fBt zijn getorpedeerd!
Dat Schumacher ook weer het Saar-
gebled naar voren bracht, ls op zichzelf
sleohts bijzaak, al is het voor het Wes-
tett niet bepaald sympathiek.
Wat de YN te Parijs zullen
behandelen
Rapport van Trygve Lie
De voorlopige agenda van de alge
mene vergadering der Verenigde Na
ties. die 6 November te Parijs bijeen
zal komen, omvat 58 punten en beslaat
ongeveer alle vraagstukken, die het ge
zag van de Verenigde Naties aangaan,
op politiek, economisch, sociaal, juri
disch. administratief en technisch ge
bied
Tot de voornaamste punten behoren
het verslag over de activiteit van de
Verenigde Naties door de secretaris
generaal. het verslag over de werk
zaamheden van de Veiligheidsraad,
het rapport van de sociale en economi
sche raad, de beheerschapsraad en de
speciale commissies.
De grote vraagstukken, die de alge
mene vergadering zal moeten bespre
ken, omvatten om. de kwesties van
1. De onafhankelijkheid van Korea.
2. De te nemen maatregelen voor het
handhaven van de vrede.
3. De internationale controle van de
atoomenergie.
4. De toelating van nieuwe leden,
5. Het voorstel van de secretaris-ge
neraal tot het sluiten van een
„vredesverdrag" van twintig jaar,
6. De Palestijnse kwestie in het licht
van het rapport van de verzoe
ningscommissie. die thans in Pa
rijs werkzaam ls.
7. Het plan voor de economisch ten
achter gebleven gebieden en
8. Het Beheer van niet-autonome
gebieden.
Vele hangende kwesties zullen ook
nog behandeld worden.
In zijn zesde jaarlijkse rapport
iraagt de secretaris-generaal. Trygve
Lie. om duidelijker en beslister bijdra
gen van de leden aan het stelsel van
gemeenschappelijke veiligheid van de
V.N., waarvan volgens hem alle regio
nale verdedigingsverdragen aanvullin
gen zijn.
Het is van het uiterste belang, dat
de VN verzekerd zijn van voldoende
strijdkrachten en economische midde
len om overal gewapende agressie af te
schrikken, doch het doel van het stel
sel van collectieve veiligheid blijft oor
log voorkomen, zo vervolgt Lie.
Voorts verklaart hij, dat er geen
blijvende wede in de wereld kan be
staan als geen vreedzame regeling
wordt bereikt door de twee groepen
van grote mogendheden. Dit kan
slechts bereikt worden door onderhan
delingen. wederzijds toegeven en de ont
wikkeling van wederzijds vertrouwen.
De bestaande gewoonte om bijeen
komsten van ministers van buiten
landse zaken te houden buiten de Ver
enigde Naties dient te worden aange
vuld door bijeenkomsten binnen die or
ganisatie. aldus de secretaris-generaal.
Ook dringt hü er op aan om op een la
ter tijdstip periodieke bijeenkomsten
van de Veiligheidsraad ln overweging
te nemen.
Lie dringt tenslotte aan op hulp van
ontwikkelde landen bij de ontwikke
ling van Azië. Afrika en Latijns-Ame-
rika. Hy noemt het midden-Oosten
een van de gebieden, waar het verband
tussen financiële hulp voor economi
sche ontwikkeling en pogingen om po
litieke moeilijkheden op te lossen het
meest aan de dag treedt. Daar en in
Korea liggen twee van de dringendste
taken van de Verenigde Naties: een
voor economische ontwikkeling, de an
dere voor economische herbouw.
van Spanje tot
Syrië heeft de algemene vergadering
van de Verenigde Naties verzocht om
..de schending van de beginselen van
het handvest en de algemene verkla
ring van de rechten van de mens door
Frankrijk in Marokko" te behandelen.
Syrië heeft zich dus geschaard bij de
landen der Arabische Liga die deze
stap reeds eerder deden
Moskou over wijziging
vredesverdrag met Italië
Onaannemelijke voorwaarden
De sovjetrussische minister van bui
tenlandse zaken, Wisjlnsky, heeft aan
de diplomatieke vertegenwoordigers van
Engeland, Franlcryk en de V S. het
sovjetrussische antwoord op het besluit
van de Westelijke mogendheden om het
Italiaanse vredesverdrag te herzien,
overhandigd.
Op 26 September verklaarden de Wes
telijke mogendheden, dat zy bereid wa
ren Italië's verzoek om herziening van
het verdrag, in het bijzonder met be
trekking tot de bepalingen aangaande
Italië's militaire kracht, in gunstige
overweging te nemen.
De sovjet-unie verklaart zich in
deze nota bereid het Italiaanse vre-
Ze- grote en verscheidene kleine Ar
gent nnse partijen hebben candidaten
geste'd voor de op 11 November as. te
houden presidentsverkiezingen
Voor de eerste maal in de geschie
denis van Argentinië zullen ook vrou-
aan de verkiezingen kunnen deel-
gentijnse Huls van Afgevaar
digden heeft President Peron na een
deba- van vier uur toegestaan zijn
functie tot 30 April a.s. door vice-pre
sident Quüano te doen waarnemen
'Peron had. zoals gemeld, hiertoe het
verz .edaan, daar hü zijn mede-
candil-, ten „op gelijke voet" wenste te
tfitniden.
WEERBERICHT
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
ttïroog weer met weinig bewolking
Herwegend matige Zuid-Oostelijke
wind Weinig verandering in tempera
tuur. (Opgemaakt te 10 uur).
13 OCTOBER.
Zon op# 6 59 uur; onder: 1753 uur.
Maan op: 17 07 uur: onder: 4 57 uur.
Hoogwater te Katwjjk te 1.52 en
14.14 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's.
Men is druk bczig met de voorbe
reidende werkzaamheden voor de
nieuwe tunnel onder het Noordzee
kanaal te Vclsen. In de afgelopen
weken is een aantal onderdelen
aangevoerd van 17l meter lengte,
die tezamen de stalen damwanden
zullen vormen.
ABVV STELT ULTIMATUM
Het Belgische algemene vakverbond
dat onaer socialistische leiding staat,
heeft premier Pho'ien thans een mor
gen aflopend ..ultimatum" ter hand
doen stellen, waarin wordt medege
deeld dat. tenzij 450 000 arbeiders een
toeslag krijgen in verband met de ge
stegen kosten van levensonderhoud,
op 23 October as. een staking van on
bepaalde duur zal worden afgekondigd.
De federatie van Christelijke vakver
enigingen zal morgen haar standpunt
bepalen.
Fatemi lokt Engeland
Amerika ontevreden over
Denemarken en Noorwegen
INZAKE BEWAPENING.
De waarnemende administrateur van
het plan-Marshall, Bissell. er. brigade
- lie; p. ai d.> en ui-sue - r in
desverdrag te herzien, indien Italië ?e oi,ted. eqn hoge functionaris UWm hnrvrnllipirt
uit rip nrranvilip van het Atlantisch van hor Ampnl-Iintp minictpnp van - -
Ruim 100.000 bloemkolen worden
dagelijks op de groentenveiling te
Grootebroek-Bovcnkarspel geveild.
Kopers uit binnen- en buitenland
doen hier hun aankopen. Zo kocht
Woensdag het Amerikaanse Bezet*
steger in Duitsland een aanzien-
van het Amerikaanse ministerie
i buitenlandse troepen defensie hebben in een vergadering van
Is tweede voorwaarde de commissie van het Huis van Afge-
uit de organsatie
pact treedt
veiwijdcrt. ms i»«.cue ïuuipppiuc vaardigden voor de toewijzingen als hun
heeft de sovjet-unie gesteld, dat even- m€ning te kennen gegeven, dat Dene
eens de vredesverdragen met Honga- marken meer zou kunnen uitgeven voor
rije. Bulgarije. Finland en Roemenië syn bewapeningsprogramma.
iVolgens Olsted is sterke druk nodig
"°rd™ hm,en de" ,andcn om Denemarkens „huidige upatlusehe
tot de V.N. worden toegelaten. houding" te overwinnen en heerst on-
Gezegd wordt, dat de voorgenomen j der de bevolking een algemene onwil de
herziening noodzakelijk heet om de sa- j hoge levensstandaard te laten varen,
menwerking tussen de vrije landen te Naar de mening van Olsted kunnen de
bevorderen. Doch dit gezegde dient I 56 mülloen dollar van de Deense mili-
slechts om de wezenlijke redenen voor talre begroting voor het Amerikaanse
de herziening te verdoezelen. De feiten: financiële jaar 1951 <lMi procent van
hebben aangetoond, dat het hier niet het nationale inkomen) verhoogd wor-
den tot 167 miiuoen dollar 'vüf procent
van het nationale inkomen).
Olsted verklaarde voor dezelfde sub
commissie, dat ook het Amerikaanse
ministerie van landsverdediging zich
I zorgen maakt over het niet ten volle
^_.-hts gaat om een betere
king tussen Italië en andere landen,
doch dat het voornemen bestaat Italië
te gebruiken in het belang van de agres
sieve oogmerken van het Atlantische
blok".
Irak wil eveneens verdrag-wijziging
met Engeland
Maar schijnt diplomatieke
weg te volgen
Irak heeft zich tot de Britse rege-
De plaatsvervangende minister-presi
dent van Perzië, Fatemi, heeft te New
York op een persconferentie verldaard, iimi JjJM|
dat zijn land een bijeenkomst van de ije"uiteen' terzetten," zijn besprekingen
Perzische en Engelse delegaties zou toe- (öe te lichten en hun advies te horen
juichen, indien een dergelijke bijeen- alvorens stappen in dit verband te ne-
komst belegd zou kunnen worden In- men en de kwestie ln de aanstaande
dien Perzle enige tekenen van „goede zitting van het parlement te berde te
bedoelingen" van de zijde der Engelsen brengen."
kon ontdekken, was hij hoopvol gestemd De Iraakse premier was de vorige
over de uitkomst van komende onder- maand in Londen voor een algemene
handelingen, aldus Fatemi. i bespreking van de betrekkingen tussen
Men neemt aan, dat Engeland bereid j beide landen. Hij voerde besprekingen
zou zijn met de Perzische regering in op het ministerie van buitenlandse za-
onderhandeling te treden, als de Veilig- ken en met de 'Iraakse petroleum maat-
monstranten hadden gemengd, die po-
litemannen en bepaalde wankels hadden
aangevallen.
i Engeland heeft Egypte een nota doen
toekomen, waarin de Egyptische rege-
«.nAiniii, hpi-Tienlne ring verantwoordelük wordt gesteld
EX'
den welke in het verdrag van 1930 men in Egypte.
zünR neergelegd te verkrijgen, a'dus is vlce_admiraal Mountbatten. een
te Bagdad officieel me g reéf yan koning George, is met Ingang
In een communiqué, dat door Chalilvan ^ei benoemd tot Brits opper-
Ibrahim, directeur-generaal van de pro- bevelhebber m de Middellandse Zee, als
paganda-afdeüng. is uitgegeven, wordt opvolger van admiraal sir John Edel-
gezegd: „sten.
„Premier Noeri es Said pasja heeft
van de gelegenheid van zijn jongste
aanwezigheid in Londen gebruik ge
maakt om met de Britse regering te
spreken over de noodzakelükheid van
een wüziging in de Brits-Iraakse be
trekkingen, op de grondslag, die is uit
eengezet in de Iraakse troonrede en
vroegere verklaringen van Noeri es Said
pasja, i Hierin werd gesproken over her
ziening van het verdrag).
„Met het oog op het belang en de
critieke aard van deze betrekkingen
zal de premier zich in verbinding stel-
llen met ervaren staatslieden en leiders
an politieke partijen, om hun de kwes-
heidsraad daartoe het verzoek doet. Op
deze wyze zou het gemakkelijker voor
de Britse regering zijn om haar gewij
zigde politiek ten aanzien van de rege
ring van Mossadeq tegenover de open
bare mening te rechtvaardigen.
Perzië zou gaarne zien, dat de V. St.
concrete bemiddelingspogingen zouden
doen.
=chappü' en met een Britse firma
d? bouw van een nieuwe olieraffinaderij
ter waarde van ongeveer 65 millioen
gulden, nabij Bagdad.
Het Brits-Iraakse verdrag heeft eon
looptijd van 25 Jaar. Het verleende En
geland terrein voor twee luchtmacht-
bases en het recht om in haar nabij
heid troepen te legeren. Irak verplichtte
zich zün defensie maatregelen te nemen
ln overleg met Engeland.
COMMANDO VOOR MIDDEN
OOSTEN
Australië, Nieuw Zeeland en Zuid-
Afrika zullen zich aansluiten bij het
De democratische Amerilcaanse sena- commando voor het midden-Oosten,
tor Johnson, voorzitter van de sub-com- aan de vorming waarvan thans door de
missie voor de strijdkrachten van de V S.. Engeland. Frankrijk en Turküe
Amerikaanse Senaat heeft verklaard, gewerkt wordt.
dat de Amerikaanse openbare mening Australië staat geheel achter Engeland,
uiteindelyk een beslissende houding te- wat Egypte betreft,
genover de Russische leiders zou eisen Op een bijeenkomst van de liberale
„Wfj zullen dan besluiten, dat. we ge- partij noemde premier Robert. Menzies
noeg hebben van onbesliste gevechten, het Suezkanaal „de levensader van
van veldslagen zonder overwinning. Ik Australië".
Beslissende houding tegen
Sovjets geëist
Het West-Duitse parlement heeft met
algemene stemmen bondskanselier Ade
nauer als minister van buitenlandse za
ken opdracht gegeven bij de hoge com-
misse te protesteren tegen „het afluis
teren van telefoongesprekken en het
openen van brieven ln West-Duitsland
door Engelse en Franse autoriteiten"
en onmiddellüke stopzetting van deze
handelwijze te eisen.
Volgons een sociaaldemocratisch par
lementslid zün hem gevallen gemeld
van het doorgeven van afschriften van
vakbondsbrieven aan de Franse inlich-weet niet. wanneer of waar deze hou-
tingendienst in Duitsland. i ding geëist zal worden, doch ik ben er
Volgens een Engeise woordvoerder ge-zeker van. dat. tenzij diegenen die de
schiedt con'róle van de Duitse telefoon j vernietiging van onze beschaving bera- Van heden af zün alle demonstraties
of post uitsluitend in het belang van I men. hun optreden wjjzlgen. deze eis zal in Egypte verboden. Als reden voor het
de veiligheid der Britse strijdkrachten worden gesteld en dat ae tijd niet ver i verbod wordt opgegeven dat zich „zeke-
in Duitsland. I af is", aldus Johnson. I re duistere elementen" onder de de-
Over veertien dagen worden in En
geland algemene verkiezingen ge
houden. Op het ogenblik wordt de
verkiezingsstrijd zeer intens gevoerd
Aanplakbiljetten met verkiezings
leuzen van de regeringspartij, de
Labour Party.
Heuvel in Korea veroverd
Ruim een maand heeft de Ameri
kaanse tweede divisie vergeefs gepoogd
..Heartbreak Ridge", een hoge strate
gisch belangrijke heuvel in Óost-Korea
or> de comniun'ten te veroveren, doch
heden meidie de dlvLsieleiding dat
Amerikaanse en F- nse troepen heden
ochtend de heuvel stormenderhand
wisten te veroveren Aan de aanval
was een zeer hevige beschieting door
geallieerde artillerie en gevechtswagens
vooraf gegaan.
De besprekingen te Panmocndjom
duren voort.
De herfst campagne brengt enormë
hoeveelheden bloemkool aan op de
los- en laadplaats.
nakomen door Noorwegen van zün mili
taire verplichtingen als staatlid van het
Atlantische verdrag Hü zelde dat Noor
wegen aanvankelük voor het nieuwe be
lastingjaar een bedrag van 66.000.000
dollar had uitgetrokken hetgeen het la
ter tot honderd millioen dollar had ver
hoogd. „Doch wij hadden gehoopt dat
Noorwegen 163 000 000 dollar voor zijn
landsverdediging zou uittrekken", aldus
Olsted.
Olsted verklaarde verder: „Het moreel
der Noorse strijdkrachten is goed. De
plannen voor het op sterkte brengen en
oefenen van de weerwacht gaan echter
niet zo ver als wü hadden gehoopt. De
bevoorradingsdienst is onvoldoende en
bestaat ln feite niet. De dlensttüd van
de Noorse recruut is twaalf maanden,
terwül de Atlantische landen achttien
maanden als minimum hebben aan
vaard.
De opleiding der miliciens is onvol
doende. Het leger heeft een ernstig te
kort aan instructeurs.
Congres Ver. Ned. Gemeenten
40.000 woningen
onvoldoende geacht
1600 vertegenwoordigers van 785 ge
meenten kwamen gisteren in Utrecht
bileen in een buitengewoon congres
van de Vereniging van Nederlandse
gemeenten De financiële verhouding
tussen Rijk en genveenten en de wo
ningbouw hadden zoveel ongerustheid
in deze kringen gewekt, dat men meen
de zich in een buitengewoon congres te
moeten uiten Het resultaat van debü-
eenkomst. welke ook werd bijgewoond
door de minister van binnenlandse za
ken. werd neergelegd in twee resoluties.
In die over de financiële verhouding
tussen Rijk en gemeente wordt ge
constateerd dat Het wetsontwerp in
zün tegenwoordige vorm een grote
achteruitgang betekent voor de fi
nanciële zelfstandigheid der gemeen
ten. Op wijzigingen wordt aange
drongen.
In de resolutie over de woningbouw
wordt opgemerkt, dat het woningte
kort over het gehele land slechts in
zeer geringe mate wordt ingehaald
bij de voorgestelde bouw van 40.000
huizen, terwijl het in vele gemeenten
zelfs nog aanmerkelijk groter zal
worden. Het getal van 40.000 is dan
ook onvoldoende-
De gemeenten zullen echter deze wo
ningbouw niet kunnen financieren, nu
het Rijk sinds Juli 1948 heeft opgehou
den de gemeenten daarvoor op de voet
van de Woningwet, voorschotten te
geven en haar heeft verwezen naar de
norma'-e organen van de kapitaalmarkt,
waar echter thans nog slechts bü hoge
uitzondering een geldlening kan wor
den gesloten Tenslqtte wordt er met
de grootste klem op aangedrongen dat
de voorschotverlening door het Rijk
ten spoedigste wordt hervat en dat
maatregelen worden genomen welke
het in uitvoering nemen ln 1952 van
tenminste 50 000 woningen mogelijk
maken.
Tenslotte heeft minister Van Maar-
seveen het woord gevoerd Gezien de
moellükheden. die de gemeenten onder
vinden in hun verhouding tot het Ryk,
vroee spr zich af of het niet zou moe
ten komen tot een bespreking tussen de
Regering en de vereniging Inzake de
woningbouw zeide de minister: helpt U
zelf en het Rijk zal doen wat het kan
om U bü te staan. In ieder geval mag
het woningbouwprogramma 1952 niet
mislukken.
