LEIDSCH m DAGBLAD
Stalin op vredespad
Verenigde Staten gereed voor
een atoom-oorlog
90ste Jaargang
ZATERDAG 6 OCTOBER 1951
No. 27424
Directeur: J W. Henry DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Smgel 1. Leioen Giro No. 57055
Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwerf.515 per kwartaal, f 0 40 per weekTelefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507
Harde realiteiten
Terwijl de berichten ni^t van de lucht
«tin. dat Moskou met nieuwe vredespo-
ginsen voor de dag zal komen, is er in
■wezen op geen enkel punt der wereld
politiek -prake van ontspanning. Het is
allemaal schone schijn, hetgeen van
echter het IJzeren Gordijn te voor
schijn komt.
Ooet-Berlijn heeft de barricades, te
gen het Weiten opgelicht, verwijderd.
Maar overigens blijft de situatie zelf
onveranderd en de Russische leider al
daar wijst eenvoudig alle klachten van
het Westen over benadeling van het
handels- en andere verkeer van de
hand. de rollen volgens Sovjet-methode
omdraaiend en van beschuldigde be
schuldiger wordend.
Terwijl Moskou bij voortduring Ame
rika verwijt als oorlogshitser op te tre
den. ook wat betreft de vervaardiging
en vervolmaking van de atoombom,
bliikt het zelf daaraan druk doende Als
t'cenweer zal Moskou natuurlijk tegen
werpen. maar. gelet op de verdere zware
bewapening van de Sovjet-unie en haar
cs i el lieten, moet men dat met het be
kende korreltje zout nemen.
Geen wonder derhalve, dat de jongste
berichten over proeven met atoombom
men in Siberië voor het eerst sprak
het Westen over een bom! ln Ame
rika reeds de reactie hebben gewekt
Wij moeten ons haasten en zorgen voer
te blijven!
Zo wordt de bewapeningswedstrijd op
▼olie kracht voortgezet en dreigen nog
frJge milliarden te worden geofferd op
hel altaar van Mars.
Verdwaasde wereld
Dat geldt al evenzeer voor het geschil
rond de Perzische olie. al blijft van
Amerikaanse zijde een merkwaardig op
timisme bestaan over de uiteindelijke
afloop. Waarop dat echter gebaseerd ls?
Het ontgaat ons. te meer waar van Per
zische zijde geen enkel bewijs van ma
tiging wordt gegeven, integendeel steeds
meer een toon van de grootste onver
zettelijkheid valt te beluisteren. Zelfs al
houdt men rekening met het feit. dat
Iran. om zijn standpunt tegenover de
Veiligheidsraad overeind te houden, wel
enigszins van de hoge toren moet bla
zen
Voor Engeland zijn het moeilijke da
gen en de gang van zaken in Perzië zou
de komende verkiezingen in Engeland
We! eens kunnen beslissen. Churchill c.s.
hebben In het verloop van deze kwestie
stof te over voor een felle aanval op
Labour en -preken van een ..Duinker
ken" en .Muenchen" voor het midden-
Oosten. En in zekere zin niet geheel
ten onrechte, maar aan de andere kant
ls toch ook de vraag van de Labour-
minister Morrison, of de conservatieven
dan een oorlog met Perzië tegen de zin
van de Verenigde Staten ln bovendien,
zonden hebben geprefereerd, te ver
klaren. Dat was het alternatief ge
weekt. wanneer Engeland zijn olie-des-
fcundigen te Abadan had willen hand
haven.
Voor de Britse kiezers is intusssen dit
terugwijken een hard gelag, dat valt
n1ef te ontkennen en Labour zal onge
twijfeld daarvan een terugslag onder
vinden. Zulks naast de tegenvaller van
Attlee van de overwinning van Bevan
bij de provinciale bestuurszetels der
partij, ook al zegt Bevan momenteel La
beur alle steun toe.
Alleen wanneer zou blijken, dat
Washington in zijn verwachting, dat ten
Blot te toch nog een regeling zou kunnen
worden getroffen, waarheid zou heb
ben geprofiteerd zou Labour plotseling
Van onderliggende partij bevoorrechte
gegadigde kunnen worden! Er ls nog
een kleine drie weken tijd en ln drie
Weken kan veel gebeuren
Ook 1n Duitsland gaat het het Wes
ten allesbehalve naar wens. Adenauer
ls in een positie gedrongen, dat hij
moet vasthouden aan de eis dat Duits
land als gelijkgerechtigde ziin plaats
wil innemen in de rij der vrije volken.
Anders zal hij zijn positie moeilijk kun
nen handhaven Het Westen zal de
knoop moeten doorhakken, anders dreigt
de steun van West-Duitsland verloren
f" gaan Het Westen zal moeten begrij
pen. dat het nu eenmaal niet doenlijk
ls van twee wallen te eten! Het zal Bonn
er niet toe kunnen brengen om aan
deel f» nemen aan de verdediring tegen
de dreigende agressie van het Oosten
Zruder anderzijds West-Dultsland als
zelfstandige natie op te nemen ln de
combinatie ran het Atlantisch pact.
Blijft domineren de vrees, dat Duits
land zelf te eniger tijd opnieuw asres-
rlef 7au kunnen optreden, dan zal West-
Diitsland als partner moeten worden
«f geschreven.
Dat overigens na ruim zes jaar nog
gApn vredesverdrag tot stand is ge-
br-rbt. is een aanklacht op zichzelf
M^t besluiteloosheid is de wereld niet
gr baat
Inderdaad proef genomen i
met atoombom
I Juist twee dagen nadat het Wittel
Huis bekend maakte dat er in de sov-
iet-unie weer een atoombom tot ont-
nloffina was gebracht, heeft maar.sohalk I
I Stalin ln een vraaggesprek met het
I Russische oartiiblad Prawda verklaard, j
I dat er inderdaad onlangs een proef 1
met een tvpe atoombom i* eenomen.
Het interview is uitgezonden door
radio-Moskou.
In de toekomst zullen proeven met
atoombommen van diverse kalibers
worden eenomen in het belang van de
verdedigine van ons land tegen aan
vallen van het agressieve Brits-Ameri
kaanse bloc, aldus Stalin. Amerika be
hoefde zich echter niet ongerust te
maken. De veiligheid van de Verenigde
Staten liep geen gevaar.
..De Amerikaanse leiders moeten we
ten". aldus de maarschalk. ..dat de j
sov iet-unie voorstandster is van het i
verbieden van het atoomwapen en
stopzetting van de productie er van", i
De soviet-unie maakte slechts atoom
bommen om aan een eventuele aanval
waarbii 'dat wapen zcu worden ge
bruikt. weerstand te kunnen bieden.
Alc Amerika echter geen aanval on de
sovjet-unie in de zin had. behoefde het
zich niet ongerust te maken want de
soviet-unie zou Amerika of enig ander j
land nooit aanvallen
Stalin achtte het luist ln het belang1
van de vrede, dat het Amerikaanse
alleenbezit van de atoombom ten
eind» is. De voorstanders van een der
gelijk wapen zouden dan eerder tot j
verbod er van willen overgaan
Op de vraag wat hu dacht van in-1
ternationaal toezicht op het atoomwa-l
pen zei Stalin: „de soviet-unie is voor
standster van internationaal toezicht,
opdat een besluit tot verbod van het
atoomwapen, stopzetting van de pro-j
ductie en het gebruik van reeds uit- j
sluitend voor burgerlijke doeleinden j
geproduceerde atoombommen nauwge- I
zet zal worden uiteevoerd".
De. Amerikaans* leiders spraken ook
van toezicht, maar zn wilden het
atoomwapen legaliseren en voortgaan
met de productie. Dit was niet aan
vaardbaar.
(Men weet. ho« de sovjets totdusver-
re daadwerkelijk toezicht weigerden en
zo een regeling torpedeerden!».
WEERBERICHT
Droog weer
De Bilt verwacht tot morgenavond.
Droog weer met enkele overdrijvende
Wolkenvelden en hier en daar ochtend
nevel. Overwegend matige wind uit
Oostelijke richtingen. Dezelfde of iets
lagere temperaturen
(Opgemaakt te 10 uur)
7 OCTOBER.
Zon op; 6 49 uur; onder: 18 06 uur.
Maan op: 15.06 uur: onder: 21.46 uur.
ft Hoogwater te Katwijk te 704 en
19 29 uur.
i| (8/10 te 8 08 en 20 44 uur).
Dit nummer bestaat uit tien pagina's
Mislukte vliegtuiglanding op
Mont Blanc-top
Twee Zwitserse Journalisten, Georges
Zehr en Jean Darmstadter zijn met een
.Piper Club" gestrand in een sneeuw
veld 4330 meter hoog op de Mont Blanc
Een verbod van de Franse regering
trotserend ondernamen de Zwitsers een
pogmg om hun vliegtuig op de 4800
meter hoge top neer te zetten. Een
Italiaans likeurfabrikant had daarvoor
een prijs van een millioen lire (6000
gulden) uitgeloofd. Het toestel, dat een
motor van slechts 65 p k. had. kantelde
bij de noodlanding, waardoor de pro
peller brak
Op verzoek werd een nieuwe propel
ler per vliegtuig aangevoerd, doch te
gen de tijd. dat deze op 'het toestel ge
monteerd was. was de wind zodanig
toegenomen dat van een start geen
sprake kon zijn. daar het toestel tegen
de bergwand gedrukt zou zijn.
Zehr besloot de nacht door te bren
gen in een schuilhut van Vallot. Inmid
dels was het toestel weer voorover ge
slagen waardoor ook de nieuwe propel
ler onbruikbaar werd. Ten slotte werd
het toestel opgenomen en kwam als
een wrak terecht op een pleteau, een
driehonderd meter lager gelegen. De
beide inzittenden hebben de tocht te
rug ten slotte „over land" gemaakt.
Darmstadter bleef onderweg overnach
ten. omdat hij te vermoeid was om de
terugweg ln eens af te leggen.
Verbondenen in Korea maken
vorderingen
Het achtste leger heeft meegedeeld,
dat de geallieerden gisteren aan het
Westeiyk-centrale front vyf sleutelposi
ties hebben veroverd. Op sommige
plaatsen boden de communisten sterke
tegenstand, maar elders vertoonde de
Noordelijke linie bressen. De Chinese
troeDen hadden zich daar blijkbaar te
ruggetrokken.
Later op de dag scheen de Chinese
tegenstand aan het Westelijke front in
Korea af te nemen.
Infanteristen van de verbondenen, die
langs het 60km lange front tussen Ko
ran gpori en Tsjorwon aanvielen, troffen
vele nietbezette punten aan in de Chi
nese linie. Een heuvelstelling. die Don
derdag hardnekkig werd verdedigd, werd
veroverd zonder dat tegenstand werd
ontmoet.
Leiders van beide Duitslanden
heden over Duitse eenheid
De leiders der beide Duitse re
geringen ar Adenauer en dr Grotewohl,
zullen tijdens het week einde in Ber
lijn de Westelijke en Oostelijke gezichts
punten in zake de Duitse eenheid ver
tolken. Men verwacht van dr Grote
wohl het „Russische antwoord" op de
door Bonn gestelde veertien voorwaar
den voor een eenheids-verkiezing Po
litieke kringen in de West-Duitse hoofd
stad zijn van mening, dat het antwoord
niet afwijzend zal zyn. De jongste uit
latingen van politici der sovjet-zone
geven aanleiding tot de veronderstelling,
dat de regering der ..Duitse democra
tische republiek" zich bereid zal ver
klaren met Bonn te onderhandelen op
basis der veertien punten
Niets wijst er intussen op, dat Gro
tewohl in staat is een categorische aan
vaarding der voorwaarden aan het
overleg te doen voorafgaan Veeleer zijn
van de Oostelijke regering reeds bezwa
ren gehoord tegen de door Bonn voor
gestelde neutrale controle. Het com
munistische gezichtspunt is, dat de vier
bezettingsapparaten voor afdoende con
trole zouden kunnen zorgen. Vooreerst
werden dan ook de reële kansen op het
tot stand komen van een beraad tas
sen beide regeringen, verkiezingen zelf
nog daargelaten, zeer laag geschat. De
Russische actie wordt slechts beschouwd
als een poging tot storing van de in
schakeling van West-Duitsland in een
militair systeem. Men verwacht dat ln
het taaie pokerspel de Sovjets nog niet
bereid zullen zyn de kaarten open te
leggen De vraag is slechts of Moskou
uiteindelyk bereid zou zijn de hoge
prys van een loslaten van Oost-Duits-
land te betalen in ruil voor een ver
hindering der herbewapenig m het Wes
ten
De Westelyke toeleg daarbij is de
Russen niet de kans te bieden het spel
te rekken, doch hen terstond te dwin
gen kleur te bekennen.
Kanselier Adenauer heeft de Verenig
de Naties in een nota verzocht een com
missie te zenden voor het stellen van
een onderzoek naar de mogelijkheid
verkiezingen volgens het Westerse denk
beeld in alle zones te houden. Zyn re
gering zou een dergelijke commissie
alle faciliteiten, die haar taak konden
vei gemakkei ijken, verlenen.
De West-Duitse sociaal-democraten
hebben een motie mgediend. waarin
gevraagd wordt om een parlementair
onderzoek naar de beschuldigingen, dat
by de „zaak Platow" betrokken rege
ringsfunctionarissen steekpenningen heb
ben aangenomen.
Dr Platow. een Hamburgse uitgever
van een vertrouwelyke nieuwsbrief, is
in arrest hangende een onderzoek van
de politie. Hij zou een gedeelte van zyn
inlichtingen hebben verkregen door re
geringsfunctionarissen om le kopen.
Gisteravond heeft de West-Duitoe re
gering voor de tweede maal een com
muniqué uitgegeven sedert twee dagen
geleden melding werd gemaakt van
diefstal van documenten. In dit com
muniqué wordt gezegd, dat de sociaal
democraten door de „zaak-Platow" naar
voren te brengen tevergeefs (rechten
de aandacht van een voorval. Jet voor
hen pynlijk ls geworden, af te leiden."
VIJF ENGELSE VLIEGTUIGEN
VERONGELUKT.
Door het verongelukken van vijf vlieg
tuigen zyn in Engeland drie vliegers om
het leven gekomen. Twee andere vlie
gers worden nog vermist.
Bij mist zijn twee meteoor-straalja
gers op de 100 M. hoge klippen aan de
kust van Yorkshire bij Flamboroush
Head te pletter gevlogen. Een derde
vliegtuig van de formatie vloog net
over de rotsen heen.
Het stoffelijk overschot van een vlie
ger is geborgen.
Op 8 km van een luchtbasis in N - j
Ierland zijn op een heuvel tussen de
wrakstukken van htm „Firefly" de lijken i
van twee officieren gevonden. De .Fire-
fly" werd sinds Donderdag vermist.
Bij het zoeken naar een „Seafury" van
de marine, die Donderdag bii Landsend
in zee is gestort, is een andere „Sea
fury" in zee gestort. De vlieger kon
worden gered.
Verdwijnend stadsschooru Leider» Lange Mare...
Numeriek voordeel van
vijand uitgeschakeld
De voorzitter van de Amerikaanse com
missie voor de atoomenergie. Gordon
Dean. heeft op een bijeenkomst ter her
denking van de oprichting van de Zuid-
Californische universiteit te Los Angeles
voorspeld, dat het vermogen ran de V S. I
om aan een gegeven oorlogssituatie het
hoofd te bieden met een atoomwapen,
dat tegen deze situatie is opgewassen,
steeds groter wordt.
„Dank zij de grote vooruitgang op
technisch gebied komen wij nu in een
tijdvak, waarin de ons ter beschikking j
staande hoeveelheden atoomwapens zo
groot zijn en de soorten zo verschilend.
dat wij deze op verschillende manie-
ren kunnen gebruiken, waarvoor tot
nog toe geen mogelijkheid bestond. De
oorspronkelijke ontwerpen voor een1
atoomoorlog moeten tengevolge van de
jongste Amerikaanse ontwikkelingen
een ingrijpende wijziging ondergaan",
aldus Dean. „Wij zouden thans tegen
de aanvaller op de plaats van zijn aan
val de vruchten van onze technische
vermogens kunnen richten en het aan-
vallende leger te velde met een derge
lijke vuurmacht kunnen bestoken, dat
elk mogelijk .numeriek voordeel zou
worden uitgeschakeld. Wanneer zich
een situatie voordoet, waarin op grond
van een weloverwogen oordeel het ge
bruik van elk soort van wapen ge
rechtvaardigd is. bevinden wij ons
thans in de omstandigheid, dat wij
het gebruik van een atoomwapen in
ernstige overweging moeten nemen,
mits dit van militair standpunt bezien
op doelmatige wijze gebruikt kan wor
den en dat het niet meer vernielingen
te weeg brengt dan noodzakelijk is in
de gegeven bijzondere situatie", aldus
Dean.
Maandag a.s. zullen H.M. de Konin
gin en Z.K.H. Prins Bernhard te
Amersfoort drie bataljons inspec
teren van liet Regiment Infanterie
Johan Willem Friso. het Regiment
Limburgse Jagers en het Regiment
Infanterie Oranje Gelderland. Daar
na zal Hare Majesteit nieuwe voor
deze regimenten bestemde vaandels
uitreiken.
De drie nieuwe vaandels.
Bevredigende werking
garantiewet
1360 ambtenaren
beëindigden de dienst
(Van onze parlementaire redacteur)
Uit de gegevens betreffende de werk
zaamheden van de commissies inge
steld krachtens de Garantie-wet Bur
gerlijk Overheidspersoneel Indonesië,
te Djakarta en 's-Gravenhage. blijkt,
dat tot Juni 1951 aan 1360 ambtenaren
werd toegestaan de dienst te beëindi
gen. Deze cijfers wijzen naar het oor
deel der regering uit. dat het stelsel
van de Garantiewet in de praetijk be
vredigend heeft gewerkt, aldus de Me
morie van Antwoord inzake de onder
standsregeling ingevolge art. 2 dier
wet.
Door inschakeling van de
zyn de ambtenaren genoodzaakt, zich
ten volle rekenschap te geven van de
motieven welke hen tot dienstbeëindi-
ging doen besluiten De praetijk van het
ln de garantiewet aanvaarde stelsel
heeft, naar het oordeel der regering,
aangetoond, dat het onderwerpen van
de dienstbcclndiging aan het oordeel
ener commissie t<? verkiezen is boven
een afvloeiing uit vrye wil van de be
trokken ambtenaar Het laatste moet
uitzondering blyven.
Indien de regering van dc Republiek
Indonesia daartoe het verzoek mocht
doen is dc Nederlandse regering gaar
ne bereid, alle gevraagde medewerking
te verlenen bij dc aanwening van
jonge Nederlandse krachten voor
dienstneming in Indonesië.
In de Memorie van Antwoord wordt
voorts medegedeeld, dat het in het voor
nemen der regering ligt de Garantiewet
od verschillende punten aan een herzie
ning te onderwerpen.
Zuid-Poreaanse postzegels
eren onze militairen
Het Zuid-Koreaanse Ministerie van
Verkeer heeft twee postzegels uitgege
ven. als erkenning van de verdienden
van de Nederlandse militairen, die met
de strijdkrachten der VN. stryden te
gen de communistische agressie op
Korea.
De Zuid-Koreaanse minister van Ver
keer. Kee Young Chang, heeft luite
nant-kolonel Eekhout enkele exempla
ren van de zegels aangeboden in een
zeer harteiyke brief waarin hij de hoop
uitspreekt, dat deze postzegels ln be
scheiden mate er toe zullen bydragen
cm tot uitdrukking te brengen en diepe
gevoelens van dankbaarheid en eeuwig
durende vriendschap van de Zuid-Ko
reaanse bevolking ten aanzien van het
Nederlandse volk.
Luit Kolonel Eekhout heeft minister
Kee Young Shang voor deze vriendelij
ke geste zyn dank betuigd.
BOERDERI.IBRAND TE BARXEVELD.
Gisteravond brak brand uit ln de
boerderij „Oud Gelkenhorst" ran de 80-
jarige P. van Harten te Barneveld. Daar
de boerderij zeer afgelegen ligt arri
veerde de brandweer toen het gebouw
reeds een prooi der vlammen was.
De inboedel, twee hooibergen en de
schuren waarin de oogst geborgen was.
gingen verloren Het vee, dat reeds bin
nen was. kon echter worden gered
De oorzaak van de brand moet ge
zocht worden in de ontploffing van een
buta-gasstel. Het gehele complex was
slechts voor een gering bedrag verze
kerd.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIUIII
U doet toch ook mee?
Tot a.s. Maandagmiddag 12 uur
heeft U gelegenheid mede te dingen
in onze 3 October-prijsvraag.
De opgave is niet moeilijk! een
gedichtje van ten hoogste 12 regels,
dat betrekking heeft op het zo juist
gevierde feest.
Tot dusverre is de belangstelling
geenszins overw eldigend, maar «jj
hebben er volledig vertrouwen in.
dat in het komende weekeinde vele
dichtaders zullen gaan vloeien en
onze brievenbussen ervan zullen
overstromen
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllll
Moeilijkheden in Twentse
textielindustrie
Twee cylinder-spinnerijen
werken korter
(Speciale berichtgeving).
Als gevolg van verschillende om
standigheden zijn er in tal van
Twentse bedrijven moeilijkheden ont
staan. Dit geldt vooral voor de twee
cylinder-spinnerijen. die in hoofdzaak
garens leveren voor de tricotage-in
dustrie, waar op het ogenblik zich een
grote slapte heeft geopenbaard.
Destijds was er nog een grote export
van deze garens, maar deze is van over
heidswege stopgezet Toen de regering
zag aankomen, dat er voor deze bedry-
ren geen werk meer zou zijn is de ex-
por: weer vrijgegeven, maar kwamen er
geen orders meer van het buitenland,
ook omdat de katoenpryzen in die tus-
sentyd waren gestegen, zodat er grotere
concurrentiemoeilykheden waren. Deze
moeilijkheden hebben zich ojii. geopen
baard by bedryven in Enschede. Lo.-ser
en Borne Als gevolg van de in deze
bedryven ontstane moeilijkheden ls men
korter gaan werken. Aangezien deze
stopzetting geen 15 T van de werkzaam
heid omvat, wordt van overheidswege
geen wachtgeld uitgekeerd.
Ln verschillende bedrijven wordt wat
de twee cylinder-bedrijven betreft om
de week gewerkt, zodat sprake is van
een 24-urige werkweek.
De textielfabriek J. F. Scholten en
Zonen N V. te Enschede is er toe over
gegaan om ten gevolge van het ontbre
ken van voldoende orders de werkzaam
heden op Vrijdag en Zaterdag stop te
zetten. Dit was reeds vandaag het ge
val. Ook de Koninklijke Weefgoederen-
fabriek C. F. Stork en Co te Hengelo
werkt voorlopig slechts vier dagen per
De Luxemburgse posterijen hebben
het plan om ter gelegenheid van de bij
eenkomst var de Raad van Europa een
serie postzegels uit te geven ten gunste
van een Verenigd Europa
Na het Saareebled ls Luxemburg het
tweede land. dat soortgelijke postzegels
uitgeeft. Zij zullen ln zes waarden en ln
drie onderscheidingen uitkomen, t w.
Verenigd Europa en de economische cn
sociale vooruitgang. Verenigd Europa en
de rechten van de mens en vrede door
een Verenigd Europa.
