Vrede door kracht WEERBERICHT Verzoekt om initiatief voor vluchtelingenvraagstuk Zieke plek uit lichaam der mensheid snijden Sterk gewijzigde Winkelsluitingswet iri Tweede Kamer aangenomen Gemeenteraden kunnen koopavond bepalen 90ste Jaargang ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1951 No. 27413 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 5.15 per kwartaal; f. 0.40 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 DE zekerheid wordt steeds groter, dat de vrije volkeren dezer aarde vast besloten zijn de moeizaam bevoch ten overwinning in de tweede wereld oorlog te consolideren in een duurzame trede. Betekenden de besluiten van de Grote Drie" in Washington, zoals wij eerder schreven, een zeer belangrijke stap in de goede richting, de resultaten van de zo juist beëindigde conferentie tan Ottawa, waar o.a. de ministers van buitenlandse zaken van alle bij het Atlantisch Pact aangesloten landen el kaar ontmoetten, zetten als het ware de kroon op dit werk. Met algemene stemmen besloten de afgevaardigden tot toelating van Grie kenland en Turkije tot deze volkeren cemeenschap en al behoeft dit besluit ook noe de sanctie der onderscheidene parlementen, het is aan geen twijfel onderhevig of de georganiseerde afweer tegen agressie heeft weer een belang rijke versterking ondergaan. En daar mede zijn de mogelijkheden tot verdere uitbreiding geenszins uitgeput, want mi nister Stikker verklaarde in een pers- gesprek, dat het aantal deelnemende staten (thans 12 en met inbegrip van Turkije en Griekenland 14> binnen af- Êenbare tijd 17 zal bedragen. rN cijfers uitgedrukt betekent de toe treding van de beide Oost-Europese I staten een militaire versterking van 750.000 man, maar de gehele mensheid kan slechts hopen, dat ze nimmer in het geweer behoeven te worden geroe pen. Wij scharen ons nog altijd in de rijen van hen, die aan de organisatie der Verenigde Naties en hare sub-or ganen een louter defensief en daarmede tevens preventief karakter toekennen. De Volkenbond na Wereldoorlog I faalde, omdat hem de machtsmiddelen ontbraken zijn vredeswil in laatste in stantie desnoods met geweld van wape nen te verdedigen. Terwijl bijna alle naties ontwapenden, bleek het mogelijk, dat enkele landen een militair apparaat opbouwden zó machtig, dat het weinig heeft gescheeld of de gehele vrjje wereld werd er door Terpletterd. DEZE dure les heeft tot lering ge strekt. Ook nu is er weer een land, dat met de mond de vrede be lijdt, doch zich in feite tot de tanden bewapent en door zijn principiële doel stellingen de wereldlede bedreigt. Het is op zichzelf diep-tragisch, dat over de gehele aardbol duizenden mil- liarden worden onttrokken aan de op bouw van een betere samenleving. Wat rou de mensheid gelukkiger kunnen leven, wanneer deze enorme sommen ronden kunnen worden besteed voor meer positieve doeleinden dan die der vernietiging. In nagenoeg alle landen wordt de volkshuishouding in gevaar ebracht door de immense lasten welke e bewapening aan de natie oplegt. Die offers zijn veelal bijna ondraaglijk waar, maar ze zijn vederlicht in ver houding tot de ellende welke het her nieuwd verlies van onze geestelijke vrij heid met zich zou meebrengen. Deze wetenschap heeft over de gehele wereld de leuzen der ontwapenaars doen ver stommen. Niet omdat zij hun idealen zouden hebben verloren, maar omdat de practijk van de jaren 1940'45 ook hun heeft geleerd, dat helaas in de strijd tussen de macht en de rede de wapenen ongelijk zyn. Alleen wanneer de materiële wape nen ln evenwicht zijn. bestaat de kans, dat de rede uiteindelijk zegeviert. De besluiten van Washington en Ot tawa dragen by tot verwezenlijking van de eerste voorwaarde. Mogen zij dat evenzeer doen ten aan zien van de laatste President Truman toonde zich een realist toen bij na afloop d°r Canadese conferentie zelde; „Wij moeten meer vertrouwen stellen in onze kracht dan ln onze diplomatie". Hij beweert dat het vlugger gaat dp die manier Iets zachter De Bilt verwaoht tot morgenavond: Meer bewolking, maar waarschijnlijk tot aan het einde van de middag overal -oog weer. Matige tot vrij krachtige tod-Oostelijke tot Zuidelijke wind. Zo- [d vannacht als morgen overdag iets -■ogere temperaturen. (Opgemaakt te 10 uur). 23 SEPTEMBER. Zon op: 6.26 uur; onder: 18.39 uur. Maan op: 22.19 uur; onder: 1546 u. Hoogwater te Katwijk te 8.05 en 20.34 (24/9 t-e 9.14 en 2151 uur). Dit nummer bestaat uit tien pagina's Koningin Juliana schrijft aan President Truman: H.M. de Koningin heeft gisteren door tussenkomst van haar ambassadeur te Washington een persoonlijk schrijven doen overhandigen aan de president der Ver. Staten, waarin zij haar bezorgdheid uitspreekt over het internationale vluch telingenprobleem en verzoekt om een initiatief teneinde „deze zieke plek uit het lichaam der mensheid te snijden, waarin het anders een dreigend politiek gevaar zou blijven vormen". Dr J. H. van Royen, die dit schrijven aan president Truman overhandigde, deelde daarbij mede, dat de Nederlanse regering besloten heeft opnieuw 100 a 200 oude en gebrekkige vluchtelingen in Nederland toe te laten. Evenals bjj vorige gelegenheden zal deze onderbrenging dienen te geschieden met medewerking van Kerkgenootschappen e.d., waarover het overleg nog gaande is. De regering is echter bereid deze toelating terstond te bevorderen. enkeling voelen, dat voldoende aandacht President Truman ging accoord met de publicatie van de brief, waaraan wij het volgende ontlenen: Waar de vrije landen reeds overbelast zijn met politieke, militaire en econo- misohe problemen van iedere aag, zou het vluchtelingen-vraagstuk op de ach tergrond kunnen raken. Maar U zult het met mij eens zijn dat politieke kwesties op de gevaarlijkste wijze kun nen worden toegespitst door de ontevre denheid en onrust van millioenen die talrijk genoeg zijn om een groot land te bevolken. Daarom leg i» U dit probleem voor in al zijn urgentie voor vandaag en voor de komende tijd. Ik zou U willen vragen het initiatief te willen nemen voor een nieuwe aanpak om deze zieke plek uit het lichaam der mensheid te snijden, waarin het anders een cireigend, politiek gevaar zou blijven vormen. Dit kan, naar mijn mening, alleen be reikt worden door deze mensen te ver lossen van him gevoel van onvrede en mislukking en hen zodoende te helpen hun onafhankelijkheid en zelfrespect te herwinnen. Ik geloof dat de beste wijze om hen te helpen is, hen op te nemen ln het economisch leven opdat, zü in staat raken de verantwoordelijkheid te dragen voor degenen die van hen af hankelijk zijn. De assimilatie der vluohtelingen moet het doel zijn. In veel gevallen zal dat verdere materiële hulp vereisen maar zoals U met mij eens zult zijn die hulp kan slechts doeltreffend zijn wan neer zij wordt gegeven in een Christe lijke geest van onderlinge verantwoor- wordt geschonken aan zijn moeilijkhe den ln haar verschillende aspecten, en dat het geheel van zijn fundamentele mensenrechten, zoals die door ae ver enigde naties zijn afgekondigd, tot een levende werkelijkheid wordt. Ik geloof, dat wij slechts in die geest een oplos sing zullen kunnen vinden voor dit en alle andere grote problemen der mens heid. BEPERKING VAN DE AMERIKAAN SE KAASINVOER GEDEELTELIJK OPGEHEVEN Het Amerikaanse Departement van Landbouw heeft de beperkende bepa lingen voor de kaasinvoer in zoverre gewijzigd, dat alle kaasexporterende landen een evenredig deel van de Ame rikaanse kaasinvoer verkrijgen. STAKING IN HESSISCHE METAALNIJVERHEID GEËINDIGD Vrijdagavond is een einde gekomen aan de staking van Hessische metaal arbeiders, die een maand heeft geduurd. De vakbonden hebben de werkgevers er van in kennis gesteld, dat zij de voorstellen van de regeringsbemidde laars zullen aanvaarden. Donderdag hadden de werkgevers deze voorstellen reeds aanvaard. De lonen zullen met drie pfennig per uur worden verhoogd, met terugwer kende kracht tot 1 September. Ook zul- -0-:-- - len gezinstoeslagen, alsmede een bedrag delijkheid en liefde. Slechts dan zal de ineens worden uitgekeerd. Koning George moet geopereerd worden VERMOEDELIJK BINNEN TIEN DAGEN Officieel is in Londen bekend gemaakt dat Koning George een operatie zal moeten ondergaan In een bulletin wordt gezegd dat de toestand van zijn long reden geeft tot bezorgdheid. „Gezien de structuurver anderingen. waarvan in het laatste bul letin melding is gemaakt, hebben wij Zijne Majesteit aangeraden in de naas te toekomst een operatie te ondergaan. De koning heeft deze raad aanvaard", aldus het bulletin. Men acht het vrijwel zeker, dat de operatie binnen 10 dagen zal worden uitgevoerd Tevens is bekendgemaakt, dat Prinses Elizabeth en de hertog van Edinburgh niet Dinsdag a s. per schip naar Canada zullen vertrekken: zij hopen later met een vliegtuig de reis te maken en toch op 2 October in Quebec aan te komen. Naar verluidt zal de operatie in het Buckinghampaleis worden uitgevoerd Na de operatie zouden de geneesheren hun mening kenbaar maken over de voorgenomen reis van Koning George In 1952 naar Australië en Nieuw-Zee- land. Onze Lon.dense correspondent telefo neerde ons hedenmorgen: Zoals gevreesd werd zal de Engelse ko ning een longoperatie moeten onder gaan. In de kerken zal Zondag gebeden worden voor een spoedig herstel van de koning. Ziekenauto's brachten gisteren reeds de voor de operatie benodigde aopara- tuur. De operatie zal waarschijnlijk wor den verricht door dr Price-Thomas, de bekende Londense longchirurg, die het bulletin heeft, ondertekend. Het herstel zal verscheidene weken n beslag nemen De Europese beweging DUITSE EENHEID VOORWAARDE VOOR EUROPESE EENHEID. Alle sprekers op de conferentie van de Europese Beweging over Duitsland, die te Hamburg is geopend legden de nadruk op de noodzakelijkheid van Duitse eenheid als voorwaarde voor Europese eenheid. Prof. Carlo Schmid, leider van de so ciaal-democraten in West-Duitsland, zei dat de andere Europese landen niet van Duitsland moesten vragen bij te dragen tot de verdediging als het gevolg van die bijdrage zou zijn. dat Duitsland nog maals tot verschroeide aarde zou wor den. Voorts moest Duitsland een gelijk waardige plaats gaan innemen in alle Europese lichamen. De Franse socia':^ André Philip zei dat Duitsland niel de garantie moest vragen dat Europa sterk genoeg is om te verhinderen dat Duitsland slagveld wordt. De Europeanen moesten bereid zijn het risico samen te dragen en de vraagstukken van Europees standpunt bezien en niet van dat van hun eigen land. Lord Layton, voorzitter van de Britse raad van de Europese Beweging zei dat hij het er niet mee eens kon zijn, dat er geen Duits gevaar bestaat. Het had ech ter geen nut daarover te discussiëren. De enige oplossing voor allen was zich in dezelfde gemeenschap te verenigen. Het voorgestelde Europese leger was geenszins uitsluitend een anti-Russische aangelegenheid, doch een essentieel ele ment van Europese organisatie tot hand having van orde en recht. Op het meer van Coniston (North Lancashire) heeft Donald Campbell proeven genomen met zijn ..Blue bird". Engelands krachtigste race boot. ter voorbereiding van zijn aanval op het wereld snelheids record te water, dat op naam staat van Amerika. Campbell die wij hier met zijn werktuigkundige Leo Villa (links), zien aan het stuur van de ..Bluebird", bereikte tijdens de proe ven een snelheid van meer dan 190 km per uur. DE STRIJD IN KOREA. Hevige pantseraanvallen. Vrijdag hebben geallieerde vliegtui gen zeven tanks van de tegenstander vernietigd en twee tanks beschadigd ge durende de grootste pantseraanval van de Koreaanse oorlog, die in de „ijzeren driehoek" aan het centrale front werd uitgevoerd. Een officier van de luchtmacht deelde mede, dat vliegers, die voor de aanval lende tanks uitvlogen, in een boom gaard communistische tanks opmerkten. De vliegers voerden een aanval uit met napalmbommen, waardoor twee tanks werden vernietigd en de camouflage van de andere tanks in brand vloog. Daarna werden met bommen vijf andere tanks vernietigd en twee tanks bescha- ^olgens een rapport van het achtste leger der V. N. stuit de verbonden pantseraanval op het centrale front op hevige tegenstand. De Noordelijken, die zich ingegraven hebben, gebruiken anti- tankkanonnen, versperringen, mijnen, zwaar artillerie en mortiervuur. Ten Zuid-Oosten van Pjongjang ge lukte het een pantsereenheid het ge stelde doel te bereiken. Ten Zuid-Wes ten van Koemson was een pantsereen heid na hevige gevechten echter ge dwongen terug te trekken. Ten Noor den en Noordwesten van Janggoe blij ven de Noordelijken standvastige tegen- DE ENGELSE INVOERDISCRIMINATIES. Shawcross belooft beterschap. De Engelse minister van randel. Sir Hartley Shawcross. heeft in de bijeen komst van de landen der algemene overeenkomst voor handel en tarieven te Genève geantwoord op een door Nederland. Frankriik en Canada geuite beschuldiging, dat Engeland in gebreke is eebleven een einde te maken aan ziin invoerdiscriminaties. De drie lan den hadden geklaagd, dat him export in het bijzonder te lijden heeft onder ne2)e discriminaties, die naar zai ver klaarden door de recente wij2agingen van de utiliteitsspecificaties nog zijn toegenomen. Shawcross deelde mede. dat Enge- lane nog enige tijd nodig heeft om een einde te maken aan de discriminaties, die hun oorzaak vinden in het stelsel van utiliteitsgoederen, dat in dit land wordt toegepast. De Engelse regering betreurt dit euvel en zij heeft reeds een commissie ingesteld om het uit de wereld ts helpen, doch het is niet waarschijnlijk, dat er voor begin 1952 een beslissing dienaangaande kan wor den genomen. Shawcross gaf evenwel de verzekering, dat Engeland er naar streeft de kwestie op bevredigende wijze te regelen, en vroeg nog enig uitstel toe te staan. De delegaties van Nederland. Frank rijk en Canada hebben de verzekering van de Engelse minister van handel aanvaard en daarbij gewezen op de noodzakelijkheid, dat de kwestie zo spoedig mogelijk wordt geregeld. EEN COMMANDO VOOR HET MIDDEN-OOSTEN? Men verwacht, dat Engeland en de Verenigde Staten direct maatregelen zullen treffen om een internationaal commando voor het Midden-Oosten te scheppen en dat Egypte gevraagd zal worden hiervan deel uit te maken, al dus verluidt in gewoonlijk goedinge- lichte diplomatieke kringen in Londen. Hoewel de eerste stappen in het ge heim genomen zouden worden, gelooft men. dat samenhangende plannen voor de nieuwe verdedigingsorganisatie op de volgende bijeenkomst van de Noord- atlantische raad (in November te Pa rijs) zullen worden aangekondigd. Slotphase „Counterthrust" ingezet NEDERLANDS HARDNEKKIGHEID, ONVERMOEIBAARHEID EN INCAS SERINGSVERMOGEN GEPREZEN. Tot dusver zijn bjj de oefening „Coun terthrust" vijf Engelse militairen ge dood, een officier en vier soldaten, voornamelijk tengevolge van verkeers ongevallen. Ongeveer 250 militairen liepen verwondigen op. Onder hen be vinden er zich enkelen met een schc- delbasisfractuur als gevolg van een klap met de kolf van een geweer. Bij de 31ste regimentsgevechtsgroep zijn gelukkig geen doden te betreuren. Een zeer klein aantal Nederlandse militai ren had tot dusver een pleister of ver bandje nodig. Intussen is de slotphase van de oefe ning begonnen De tegenaanval is in gezet. Morgenochtend in alle vroegte zal het laatste schot met de losse flodder vallen en dan zullen de ,31auwe troe pen". waartoe ook de Nederlandse 31e regimentsgevechtsgroep behoorde, de ..vijandelijke roden" teruggeslagen heb ben. Op de buitenlandse waarnemers heb ben de hardnekkigheid waarmede de Nederlanders vochten, de onvermoei baarheid en het grote incasseringsver mogen, een diepe indruk gemaakt. Vooral dit incasseringsvermogen stel de onze soldaten in staat de gevolgen van gemaakte fouten en natuurlijk zijn er fouten gemaakt te accep teren. Fouten zijn er gemaakt met name op het gebied van verbindingen, camou flage en de verzorging. Het feit, dat de soldaten, die Nederland naar deze eer ste grote internationale oefening heeft afgevaardigd, bij alle moeilijkheden toch hun humor niet verloren en toch met harder kankerden dan zij thuis in de kazerne zouden hebben gedaan, is een bewijs, dat Nederland in staat is een le ger op te bouwen, dat. wanneer ooit de nood aan de man zou komen, in staat en bereid zal blijken te zijn om zijn man netje te staan. En zo lang het nodig zal zijn, dat Nederland een leger heeft, zo lang is dit een verheugend verschijnsel! Wy menen tenslotte te mogen zeg gen, dat de oefening Counterthrust voor de 31e regimentsgevechtsgroep beter is geslaagd, dan de oefening „Mars" en dat betekent: een crescendo! Voor liet eerst zal in Engeland de figuur van Christus worden uitge beeld op het witte doek. De Britse filmcensuur heeft voor deze film ..Behold the Man" (Aanschouw deze Mens), die door amateurs wordt gespeeld, een speciale concessie gegeven. Een priester, pater Charles P. Carr. beeldt de Christusfiguur uit. De film heeft geen dialoog. Wel wordt een gesproken commentaar gegeven. De film eindigt met de Kruisiging. Deze scènes tonen al leen de voet van hei Kruis; het lijden van Jezus ziet men weerspiegeld in de gezichten van de kijkende menigte. De foto toont: Het Laatste Avond maal, zoals het uitgebeeld wordt in de film ..Behold the Man" (Aan schouw deze Mens). In geen geval op Zaterdag (Van onze parlementaire redacteur). In de zitting van de Tweede Kamer heeft de minister zonder portefeuille, prof. Albregts, de sprekers beantwoord, die in eerste termijn opmerkingen heb ben gemaakt over h?t ontwerp-winkel- sluitingswet. Met - respect voor het principiële standpunt van ds Zandt stelde de minister, dat de overgrote meerderheid van het Nederlandse volk deze opvatting niet deelt. Wat betreft de uitzonderingen op de regelen betref fende de verkoop op Zondag deelde de minister mede, dat op de naleving nauwkeurig zal worden toegezien. Waarom moet de regeling van de- halve-dag-sluiting uitsluitend aan de gemeenten worden overgelaten? De huidige regeling laat de mogelijkheid van landelijke branche-gewijze sluiting open. Spr. is niet overtuigd van de wenselijkheid, de vrijheid geheel aan de gemeenten te laten, te meer omdat de gemeentelijke vrijheid niet ln het gedrang komt. gelijk de heer Bachg vreest. De minister betoogde, dat de Maan dagmorgen voor de halve dag sluiting niet kan worden gemist. Er is uit de de kringen van belanghebbenden voor keur voor deze Maandagmorgen voort gekomen gelijk een enquête in Brabant heeft uitgewezen. Een imperatieve hal ve dagsluiting .gelijk de heer Schilt- huis wenste, weerlegde de minister met de argumentatie, dat zulks zou kunnen leiden tot daling van omzet. Er zijn branches, waar men geen prijs stelt op sluiting en een verbod van werken ligt niet op de weg der over heid. Op het platteland bestaat aan sluiting geen behoefte. De belangen der werknemers zijn verzekerd in het werktijdenbesluit. De minister geeft de voorkeur aan de facultatieve sluiting voor wat betreft de halve dag. Vervolgens besprak de minister de avondsluiting De soepeler regeling lijkt hem by nader overwegen toch aanne- meiyker dan het starre voorschrift, waardoor bij algemene maatregel van bestuur bepaalde groepen voor een la ter sluitingsuur kunnen worden aan gewezen. De koopavond stelt de minister zeer op prijs. De vraag is nu maar: op welke avond? De minister kan zich er mede verenigen, dat alle avonden behalve de Zaterdagavond voor open stelling vrij blijven. Bij algemene maatregel van bestour kan de avond worden ingesteld, waarbij de gemeen ten vrij zijn in d? keuze. De behoef ten eraan zullen gemeentelijk moeten worden bezien, maar de minister ver wacht van deze koopavond een nut tig effect. De sluiting van de markthandel be sprekend, betoogde de minister dat deze handel belangrijk is voor minder draagkrachtigen. HU brengt ook de overschotten aan de man. HU kan niet volledig worden vergeleken met de win kel, de economische en sociale positie is anders. Enige compensatie voor de ongunstige situatie, waarin de markt handel als zodanig reeds verkeert, acht de minister wel gerechtvaardigd. Van daar een later sluitingsuur. Op het ogenblik is de regeling inzake de auto maten een plausibele. Zij kan later na der worden bezien. Bij de artikelsge- wUze behandeling van het wetsontwerp werd een indrukwekkend aantal amen dementen behandeld. Een amendement van de heer Wagenaar (CPN), beogend de koopavond niet in te voeren, werd verworpen met 56—5 stemmen. Vöor de CPN en de heer Cornelissen. De heer Bachg (KVP) verdedigde twee amendementen, resp. beogend een verruiming van de uitzonderings mogelijkheid voor wat betreft het sluitingsuur te verzekeren ei- de koop avond niet uitsluitend te binden aan de Donderdagavond. Het eerste werd aangenomen met 4042 stemmen, het tweede amendement werd z.h.st. aan genomen. Een amendcmcnt-Cornelissen strek kende tot gelijkstelling in sluitings uur van markthandel en winkels werd verworpen met 4911 stemmen. Voor WD en CPN. De heer Bachg verdedigde nog een amendement beogende de regeling van de halvedag-sluiting bij de gemeente raden te doen berusten. De heer Wa genaar wenste de halve dag-sluiting imperatief over de gehele linie voor te schryven. Dit amendement werd bij zitten en opstaan verworpen. Het amen- dement-Bachg werd by zitten en op staan aangenomen Een amendement- Wagenaar om de verplichte vacantie- regeling imperatief voor te schryven, werd verworpen met 537 stemmen. Voor de CPN, mevr Fortanler en de heren Cornelissen en Ritmeester. Nadat nog enkele amendementen van ondergeschikt belang de revue waren gepasseerd werd het door de amende ringen wel sterk gewyzigde ontwerp z.h-st. aangenomen, met aantekening, dat de CPN wil geacht zijn te hebben tegengestemd. Na de bekendmaking van de datum der Engelse verkiezingen zijn de partijmachines onmiddellijk in wer king gesteld. Winston Churchill heeft de leiding op zich genomen van de verkiezingscampagne voor de Conservatieve Partij. Donder dagmorgen heeft Churchill zijn schaduwkabinetbijeen geroepen om de campagne voor te bereiden. De nieuwste foto van Winston Churchill voor zijn huis in Wester ham (Kent). Prins Bernhard in Biarritz Z.K.H. Prins Bernhard is gisteren met een klein gevolg en in gezelschap van zijn moeder. Prinses Armgard naar Biarritz vertrokken, waar hij een week denkt door te brengen. De Prins is gistermiddag op het vlieg veld Biarritz-Parme aangekomen en maakte volgens beroepsvliegers op het vliegveld een vlotte „drie-punts-landing. De Prins is de gast van de Mexicaanse markies de Barron.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1