Nederland zal vredesverdrag mei Japan tekenen Reeds 13 landen zegden ondertekening toe Amerikanen kopen geen bloemen! Weerbericht Schuman „Verdrag niet volmaakt, maar geschreven in geest van V.N." Gromyko zweeg in alle talen jQite Jaargang VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1951 00 No. 27400 LEIDSCH DAGBLAD -rjtfteur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 5.15 per kwartaal: f 0.40 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Jje conferentie van San Francisco Dertien landen hebben gisteren te kennen gegeven dat zij het vredesver drag met Japan zullen ondertekenen. ftrwjjl land na land zijn mening uit- ik. waarschuwde, naar verluidt, de ;jet-deskundige van het State De- jmtnient, Charles Bohlen, de Ameri- ïsiise delegatie tegen de veronderstel- dat de Sovjet-strategie thans vol leen was blootgelegd. Bohlen zou gezegd hebben dat Stalin mogelijke nieuwe stappen op de iferentie zou kunnen gelasten of de reaanse oorlog op een grotere schaal i kunnen doen oplaaien, indien hij i oordeel is dat Andrei Gromyko een rkelijke nederlaag lijdt in San Fran- Xa de nederlaag die hij Woensdag ïiter reeds te incasseren kreeg, ziet het riet n3ar uit dat Gromyko veel suc- kan hebben. Deskundigen die de assen op vele na-oorlogse conferenties bibben meegemaakt, twijfelden er aan, aj hun tactiek en strategie plotse- zouden wijzigen. Intussen heeft de Amerikaanse dele besloten geen antwoord te geven de Russische beschuldigingen of voor reen. aangezien men van oordeel is et hierdoor de conferentie nodeloos zou vrden verlengd. GROMYKO KLAPTE NIET MEE Het hoogtepunt van de ochtendzit ting gisteren was het daverend ap plaus, dat de vertegenwoordiger van Cevlon kreeg toen deze verklaarde dat het verdrag het Japanse volk vrijheid nn meningsuiting en andere vrijhe den geeft", die het volk van de Sov jet-Unie zelf graag zou bezitten." Andrei Gromyko en de leden van zijn delegatie, de Tsjechen en de Polen wa rs de enigen die zich niet bij het ap- pauis aansloten. De vertegenwoordiger van Ceylon zei dat India niet naar de conferentie eknen was, omdat het een verdrag Koste tesluiten met nog zachtere voor- Karden. KORTE VERKLARINGEN Je Noorse afgevaardigde, ambassadeur i Muntihe de Morgenstierne, ver karde dat zijn regering het er over ris was dat Japan geen herstelbetalin- i kon verrichten, doch voegde hier- 1 toe. dat hij van mening was dat de Waardij-zeelieden die onder Japanse Vangenschap geleden hebben, op de- wijze schadeloos moeten worden stód als de leden van de geallieerde ddkrachten, die door de Japanners •«n gevangengenomen. Hij protesteer- nerens tegen het feit dat Japan geen "-erkingen waren opgelegd ten aan- van de walvisvaart. Hij zei dat dit reeds overbevolkt was en toene- üe conourrentie economisch niet ge- a was. Jsul van Zeeland (België) zeide, dat "n ?ercira2: voor zijn land zou teke- België had indertijd uit solidariteit h 'ijn geallieerden de oorlog aan Ja- f "^rklaard. Het wenste .thans ook ^o.idarlteit met zijn geallieerden de «e te sluiten België maakte echter y? voorbehoud. De economsiche clau- camel ijk. zo vreesde België, zouden br^e landen mogelijk niet de bil- M: verzeker U. professor, dit is Welijk een gezellig boek, maar J»urlijk is het mogelijk, dat onze Ken verschillen DROOG WEER. verwacht tot morgenavond: zwaar bewolkt, maar mor- erdag plaatselijk opklaringen, .'jeer. Zwakke tot matige Noorde- d. Gematigde temperaturen. Smaakt te 10 uur). 8 SEPTEMBER 6.01 uur; onder: 19.14 uur. ^ri°P: uur: onder: 21.39 uur. - ater te Katwijk te 7.14 en 19.41 u. Nummer bestaat uit tien pagina's lijke rechten in de Japanse handel toe kennen. Hij zeide te hopen, -dat oneerlijke concurrentie door latere verdragen uit geschakeld zou kunnen worden. C. P. Jooste (Zuid Afrika) noemde het verdrag billijk en redelijk. De huidi ge spanningen zouden door de aanvaar ding tot op zekere hoogte verminderd worden. Het gaf Japan de gelegenheid een eervolle plaats in de gemeenschap der volken in te nemen. Hij. hoopte, dat Japan volledig met de „vredelievende volken" zou samenwerken. De afgevaardigde van de Indonesische staat. Cambodja, zeide dat zijn land het voorgestelde verdrag zou tekenen. In het belang van de vrede eiste het geen her stelbetaling. Het hoopte evenwel, dat Ja pan later een zekere herstelbetaling zou verrichten. De vertegenwoordiger van Tsjecho- Slowakije zei. dat deelneming van China een van de voornaamste voorwaarden voor een vredesregeling was. Hij zei verder, dat de Amerikaanse politiek in Japan inbreuk maakte op de bepalingen van de overgave. Generaal MacArfchur had bij zijn bestuur in Ja pan geen rekening met de andere ge allieerden gehoudtNi. Dc Franse minister van buitenland se zaken, Schuman, zei dat Frankrijk het verdrag zou tekenen. Het was niet volmaakt, maar geschreven in de geest van he handvest der V.N. Hij hoopte dat het verdrag de vrede in het Verre Oosten zou dienen. De spreker na Schuman was minister Stikker (zijn rede is hiernaast afzon derlijk weergegeven) Vervolgens had Sir Carl Berendsen van Nieuw-Zeeland het woord: Hij gaf te kennen dat zijn land voornemens is het verdrag te tekenen. Het verdrag be vredigde Nieuw-Zeeland niet geheel. Om veiligheidsredenen zou Nieuw-Zeeland een redelijke beperking van de Japanse herbewapening en meer waarborgen te gen een eventuele nieuwe agressie van Japan toegejuicht hebben. Berendsen wees herhaaldelijk naar Gromyko, toen hij de Russische politiek gispte. De laatste spreker van de dag was Athanase Politis van Griekenland. Hij sprak zich eveneens uit voor het Brits- Amerikaanse ontwerp. De vijfde bijeenkomst van de confe rentie van San Francisco eindigde te 2.09 (Ned. tijd). Rondvaart door de stratosfeer RETOURS BLIJVEN 2V* JAAR GELDIG Op het internationale astronautische congres te Londen heeft de Britse atoomgeleerde Shepherd verklaard, dat men met de raketvoortdrijving in een stadium is gekomen dat het met een betrekkelijk geringe vooruitgang van de techniek mogelijk wordt een bemande aardsatelliet te vervaardigen ter voor bereiding van een interplanetaire vluoht. Het zou niet al te moeilijk zijn de satelliet, die zich in een kring om de aarde zou bewegen een hoogte te geven van vijfhonderd kilometer boven het oppervlak van de aarde. Er werd voorts een rapport voorgele zen van de Duitse raketspecialist dr Werner von Braün, die op het ogenblik in de VS werkzaam is. Volgens Von Braun kunnen 46 raketten in drie de len, waarvan twee delen, wanneer de brandstof op is, een voor een afvallen, de onderdelen van een ruimteschip naar het luchtruimstation vervoeren. De raketten, die bij het afschieten elk 6.400 ton zouden wegen zouden 950 vluchten maken naar het station, waar tien ruimteschepen zouden worden ge bouwd. De ruimteschepen zouden in het begin 3.720 ton wegen, en motoren van slechts geringe capaciteit nodig hebben. Vervolgens zouden zeventig man, wan neer de voorbereidingen op dit om de aarde draaiend luchtruimstation vol tooid zijn. een ander luohtruimstation vestigen, dat zich om Mars heen be weegt. Vijftig van hen zouden dan in drie kleine raketten van tweehonderd ton op de oppervlakte van Mars landen met voldoende voorraden en brandstof voor de terugreis met achterlating van een raket. Na acht maanden voorberei ding zou het gehele project twee jaar en 239 dagen duren. Minister Stikker te Frisco: „Onvolkomenheden door bilaterale overeenkomsten goed maken Schade voor Nederlanders 2 millioen Amerikaanse dollars. De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr Stikker, heeft op de conferentie te San Francisco over het vredesverdrag met Japan verklaard dat de Nederlandse delegatie het verdrag in zijn voorgestelde vorm zal onder tekenen. Hij zeide het te betreuren, dat met bepaalde Nederlandse wensen niet ten volle rekening is gehouden en voegde hieraan toe: „Dece onvolko menheden kunnen door middel van bilaterale overeenkomsten tussen Japan en Nederland worden goedgemaakt nadat het vredesverdrag van kracht is geworden. Wij vertrouwen dat deze oplossing wordt verwezenlijkt". Mr Stikker noemde in dit verband de volgende drie punten: de visserij, het afstand doen van aanspraken en de schadeloosstelling van leden van de strijdkrachten. Wat de visserij betreft zei minister Stikker: ..Men is goeddeels afhankelijk van Japans bereidwilligheid om tot een billijke overeenkomst te geraken, waar bij alle betrokken landen voldoende mo gelijkheid wordt gelaten voor de ont wikkeling van hun visserij in overeen stemming met hun economische be hoeften". „Ei- is enige kwestie gerezen over de interpretatie van de bepaling over de aanspraken van geallieerde mogendhe den en haar staatsburgers, die de ge allieerde landen bereid zijn te laten varen", aldus mr Stikker, daaraan toe voegend, dat de Nederlandse regering van mening is, dat het artikel in kwes tie bij een juiste interpretatie geen be trekking heeft op onteigening door de geallieerde regeringen van particuliere vorderingen van haar burgers, zodat na inwerkingtreding van het verdrag deze vorderingen niet zouden bestaan. Er zfjn bepaalde soorten particuliere vor deringen van geallieerde onderdanen die, naar wij aannemen, gaarne vrijwil lig door de Japanse regering zullen wor den voldaan. Over de burgerlijke geïnterneerden zei mr Stikker, dat de zaak van deze mensen moreel sterk staat en ernstige overweging door Japan verdient. Hij sprak de hoop uit, dat Nederland bü besprekingen over deze kwestie aan de zijde van de regering en het volk van Japan de bereidheid zal vinden om aan die morele verplichting te voldoen. Minister Stikker zeide, dat de Ameri kaanse methode om het verdrag door diplomatieke onderhandelingen op te stellen niet geheel doeltreffend was ge bleken en dat de Nederlandse delegatie niet geheel tevreden was over de wijze waarop het overleg tussen de initiatief nemers en andere deelnemende landen was gevoerd. Er zou een grotere mate van overleg tussen hen mogelijk ge weest zijn. zo meende minister Stikker. „Mijn land b.v. is van gevoelen, dat het meer in het voorbereidende werk, tussen de beëindiging van de Brits- Amerikaanse onderhandelingen in Juni en de opstelling van het definitieve ontwerp had kunnen worden betrokken. Dan zou het mogelijk geweest zijn een zeker gevoel van teleurstelling, dat het sprjt mij het te moeten zeggen van Nederlandse zijde ongetwijfeld be staat ten aanzien van 'zekere voorzie ningen van dit verdrag, uit te sluiten. Minister Stikker verklaarde evenwel met nadruk, dat het hoofddoel van het verdrag het sluiten van een eerlijke en onpartijdige vrede met Japan de onvoorwaardelijke goedkeuring weg droeg van het Nederlandse volk. Met betrekking tot de afwezigheid van militaire en economische beper kingen in het verdrag en dc voorzie ning, dat de omvang van de Japanse diensten voor herstelbetalingen later moet worden uitgewerkt in bilaterale verdragen, zeide minister Stikker, dat het Nederlandse volk niet gemakke lijk tot de aanvaarding van deze be ginselen was gekomen. Men kon er zich nauwelijks over verwonderen, dat dc reactie op sommige bepalingen van het voorgestelde verdrag in Neder land niet onverdeeld gunstig was ge weest. Minister Stikker sprak voorts uitvoe rig over de zeer ernstige gevolgen van dc oorlog in de Pacific voor het Ne derlandse volk en bracht in herinne ring, dat Nederlandse functionaris sen en Nederlandse particulieren en gezinnen toen op hun post waren ge bleven teneinde de gehele bevolking van Indonesië de bereidheid van de Nederlanders te tonen om het ge meenschappelijke lot te delen. Hij herinnerde zijn gehoor er aan, dat Nederland, voordat het aangevallen werd zijn bondgenoten te hulp snelde, deelnam aan de strijd te land, ter zee en in de lucht en ernstige verliezen leed zowel op militair als civiel gebied, terwijl het bestaan van duizenden Ne derlanders werd geruïneerd of ernstig schade ondervond. Minister Stikker stelde de totale fi nanciële schade die de Nederlandse be volkingsgroep werd toegebracht op bij na 2 milliard Amerikaanse dollars op vooroorlogse basis vast. Dit cijfer dekte slechts de schade aan particulier bezit van Nederlandse burgers. Minister Stik ker vroeg zich derhalve af, of het niet logisch was, dat sommige voorzieningen van de voorgestelde regeling, „die fei telijk neerkomen op een onvoorwaarde lijke verzoening met Japan", van Ne derlandse zijde geen spontane instem ming ontvingen. Niettemin besloot minister Stikker zijn rede met het uitspreken van de hoop, dat de ondertekening van het verdrag, het begin van een nieuw tijd perk zou inluiden, een tijdperk waar in een vredelievend en economisch stabiel Japan een van de belangrijke factoren zou vormen in de gemeen schap van de vrije volken in Azië en zodoende zou bijdragen tot het be houd van de vrede en gerechtigheid in de wereld. JORDANIË STEUNT EGYPTE De Jordaanse Kamer van afgevaar digden heeft een resolutie aangenomen, waarin zij de houding van Egypte ten aanzien van de resolutie van de Veilig heidsraad onderschrijft. De resolutie van de Veiligheidsraad, die Egypte we gens beperkingen in het Suezkanaal veroordeelt, wordt een inbreuk op de rechten van Egypte tot zelfverdediging genoemd. Een groot aantal landen is vertegen woordigd op de Internationale Poliomyelitis Conferentie, welke in de Deense hoofdstad wordt gehou den. Door middel van televisie wor den de deelnemers aan de conferen tie in staat gesteld demonstraties in een der zalen van het anatomisch instituut der Universiteit elders in het gebouw te volgen. Televisie- ontvangers staan voorts opgesteld in de gangen, in het restaurant en op andere plaatsen van het gebouw. De uitzendingen worden ook opge vangen in het Odd Fellow Huis. waar een openbare tentoonstelling is van materialen en methoden, die gebruikt worden in de strijd tegen de kinderverlamming Brits Vakverbond tegen algemene loonverhoging OVERHEID WORDT GROENTEBOER! Op het congrees van de T.U.C. te Black pool is een resolutie aangenomen, waar in de regering verzocht wordt haar con trolemaatregelen uit te breiden en na te gaan welke subsidies op goederen van levensbelang verhoogd zouden kun nen worden, teneinde de stijging van de kosten van het levensonderhoud tegen te gaan. Voorts wordt een strengere controle op de winsten en de opheffing van omzetbelasting voor goederen welke voor de huishouding noodzakelijk zijn. verzocht. Een resolutie waarin „loonsverho ging voor allen" wordt verzocht, werd met 5.284.000 tegen 2.199.000 stemmen verworpen. Met een geringe meerderheid werd het besluit van het bestuur goedgekeurd om zich eens te verklaren met. de rege ringsmaatregel om 50 procent te heffen op gebitten en brillen in het kader van de nationale gezondheidsdienst De vakverenigingsleiders gaven krach tige steun aan de oproep van de rege ring om brandstoffenvoorraden te vor men teneinde een wintercrisis te voor komen. Met algemene stemmen werd een re solutie goedgekeurd, waarin een beroep op de regering wordt gedaan om de aan koop. de afzet en de verdeling van be paalde verbruiksartikelen te nationali seren. In de resolutie wordt gezegd, dat het huidige afzet- en distributie-systeem verouderd en verspillend is. Een goed georganiseerd en doelmatig werkend systeem zou bijdragen tot het stabiel blijven der kosten voor levensonder houd en een verbetering in de sociale omstandigheden tot gevolg hebben. Vooral voor de afzet van melk, vlees, vis, groente en fruit wensten de gedele geerden de uitschakeling van „onnodige tussenpersonen". Regeringsdeskundigen werken reeds aan een plan voor de afzet van groente en fruit, waarbij tussenpersonen worden uitgeschakeld en door de overheid ver koopplaatsen zullen worden opengesteld. POLITIEMANNEN UIT MIDDELBURG GEWOND Tjjdens opmaken van proces-verbaal Twee wachtmeesters der Rijkspolitie te Middelburg en een bestuurder van een bestelauto van de firma Bisohoff uit Vlissingen zijn gistermorgen ernstig gewond in het ziekenhuis te Middelburg opgenomen na een ongeval. De Rijkspolitie had de bestuurder van de toestelwagen gesommeerd te stoppen daar het achterlicht van diens wagen niet brandde en haar eigen wa gen achter de toestelwagen rechts van de weg geparkeerd. Juist toen de poli tiemannen, tussen de twee wagens in staande, procesverbaal opmaakten, reed een zware truck uit Kapelle.op ae poli tiewagen in met het gevolg, dat de drie personen ernstig gewond werden. Een ziekenauto uit Bergen op Zoom ver voerde de slachtoffers naar het zieken huis te Middelburg. Op de vliegbasis Soesterberg zijn Donderdagmorgen dertien nieuw, benoemde tweede luitenants van da luchtmacht beëdigd. Onze foto toont het moment, waar op de tweede luitenant A. Mostert geheel rechts) de eed aflegt in handen van generaal-majoor S4 Mante. chef personeel luchtmacht- staf. Verder van rechts naar linksi L. de Ruyter van Steveninck, A< van Lent, E. J. L. Steenbergen (ge-* zicht bedekt door de hand vart generaal-majoor Mante); AHidma* f. P. den EngelsmanA. J. E. Pou« lussenB. Mus. P. Smit, A. Cc Sjoersma. H. M. Bokeren. A. van Ernst, P. J. Comelissen. Geheel links de commanderende officier Engeland breekt besprekingen met Perzië af Een woordvoerder van het Britse mi nisterie van buitenlandse zaken heeft verklaard, dat uit de onlangs door .de Perzische premier in de Senaat ge houden rede duidelijk blijkt, dat voortzetting der onderhandelingen met de Perzische regering geen nut kan hebben. „De Britse regering be schouwt daarom de onderhandelin gen, die door Richard Stokes zijn be» gonnen, als afgebroken en niet lan ger als geschorst", zei hij. Uitwijzing van het Britse personeel zou een nieuwe Inbreuk op de voorlopige be slissing van het Internationaal Ge rechtshof betekenen. In een exclusief interview, afgenomen door de verslaggever van Reuter te Abadan, heeft de algemene secretaris van de Perzische Olieraad, Hoessein Makki, Engeland er van beschuldigd „te trachten Perzië economisch te wurgen", Makki wees de waarschuwing van de Brits-Iraanse oliemaatschappij, dat zij zich zou houden aan de uitspraak van het Internationale Gerechtshof te 's-Gravenhage, van de hand en noemde deze uitspraak „niet ter zake doende", nu Engeland het beginsel van de natio nalisatie aanvaard heeft. Volgens Mak ki kan juridisch niets ingebracht wor den tegen het vervoeren van Perzische olie door tankschepen. Het Perzische blad „Kehan" schrijft, dat de afgevaardigden van de oppositie in de Perzische Kamer de Kamervoor zitter hebben meegedeeld, dat zij de vergaderingen niet zullen bijwonen zo lang „de atmosfeer van intimidatie'' duurt. AMERIKAANS-PORTUGEES VERDRAG. De Verenigde Staten en Portugal heb ben een nieuw verdrag getekend, dat, naar men verwacht, de landen van het Atlantisch Pact in staat zal stellen bases op de Azoren te gebruiken voor hun „gemeenschappelijke verdediging". Tom van Waveren adviseert de bakens te verzetten (Van onze deskundige medewerker) De onlangs afgetreden voorzitter van de Bond van Bloembollenhandelaren, de heer Tom van Waveren, heeft in een artikel in het Amerikaanse vak tijdschrift, Florists Exchange" gewezen óp het feit, dat het Amerikaanse pu bliek vrijwel geen bloemen koopt, zoals dat o.a. in Holland de gewoonte is, als versierend element in huis. De Amerikaanse bloemenwinkels, zo constateert hij, specialiseren zich bijna uitsluitend in bloemstukken, kransen e.d. De prijs van de bloemen, blijft on geacht het seizoen of het verloop van de groothandelsmarkt, steeds op het hoogste peil, waardoor de bloemen voor de Amerikaanse huisvrouw veel te duur zijn. Het feit, dat in Amerikaanse huizen, met name tengevolge van de centrale verwarming, hei houden van bloemen moeilijk is, acht hij geen onoverkoom- baar obstakel, en wijst er op. dat in Canada, waar men voor een groot deel onder dezelfde omstandigheden leeft, het kopen van bloemen op veel groter schaal geschiedt. De schrijver, die als internationaal zakenman alle gelegenheid gehad heeft zijn oordeel aan de feiten te toetsen, herinnert aan de toestanden zoals ze dertig Jaar geleden ook hier te lande bestonden, toen de gevestigde bloemen- zaken probeerden de venters en kramen van de straat te weren, bevreesd voor concurrentie. Dit is niet gelukt en het gevolg is geweest een opvallende toe neming van de vraag naar bloemen door het grote publiek, terwijl 'de bloe menhandelaren voor een groot deel eveneens de bakens verzetten en hun voorraad aanpasten aan de vraag. De heer Van Waveren voorspelt een dergelijk verloop van zaken voor de Verenigde Staten, wanneer men ook hier de bakens verzet, niet star blijft vasthouden aan een „bevroren" prijs, maar rekening houdt met seizoen en aanbod. Hij wijst op de grote omzet van de Aalsmecrse bloemenveiling, waardoor men altijd verse bloemen kan aanbieden, aangezien het niet verkochte overschot vernietigd wordt. Het Amerikaanse publiek moet ver stand krijgen van bloemen, het moet weten welke bloemen het in welk sei zoen het voordeligst kopen kan. Gaat de gevestigde bloemenhandel er niet toe over, hiermee rekening te houder, of gelooft ze dat de wet van vraag en aan bod mettertijd deze reorganisatie zich geluidloos zal doen voltrekken dan zal men tot de ontdekking komen, dat deze economische wetten zelve voor een uit weg zorgen en het Amerikaanse publiek langs andere weg „flower-minded" wor den zal. Ook hiervan zullen op den duur de gevestigde bloemenhandelaren pro fiteren, maar dan zijn ze door schade en schande wijs geworden. Wat men door het vasthouden aan het huidige systeem verdient, zo be sluit de heer Van Waveren zijn be toog, dat in de „Florists Exchange" op een opvallende plaats is afgedrukt, is slechts een druppel vergeleken bij de emmer vol profijt, die de hande laren in Amerika wacht wanneer ze slechts tijdig de handel reorganise-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1