Truman opent Japanse
vredesconferentie
„Frisco biedt ons de kans
tot vredesdaden"
„Verdrag is eerlijk voor
overwinnaar en overwonnene
Wordt Gaitskells waarschuwing in
de wind geslagen?
Onrust romdl
weerbericht
gpste Jaargang
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1951
00 No. 27398
LEIDSCH m DAGBLAD
pwtoir: J. W eenny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel I, Leiden - Giro no. 570J
Eootdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer1515 per kwartaal f. 0.40 per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 2150'
w
Gisteravond is te San Francisco de conferentie over het Japanse vredes
verdrag officieel geopend door de Amerikaanse minister van buitenland
se zaken, Dean Acheson. die de afgevaardigden van de 52 ter conferentie
vertegenwoordigde landen verzocht in stilte te bidden voor de vrede.
Acheson stelde eerst de burgemeester
van San Francisco, die de afgevaardig
den welkom heette, voor.
De volgende spreker was gouverneur
Earl Warren van Californië, die onlangs
is teruggekeerd van een bezoek aan
Japan. Warren wenste de afgevaardig
den succes.
Vervolgens stelde Acheson de presi
dent van de V.S.. Harry Truman aan de
deelnemers voor.
Deze hield vervolgens een rede, waar
in hii o.m. zeide:
..Het verdrag, dat thans voor ons
ligt biedt méér dan gelegenheid tot
onderhandelen over de vrede. Het
biedt ons de kans tot vredesdaden.
Deze conferentie zal degenen aanwij
zen. die vrede wensen te sluiten en
degenen, die vrede wensen te voorko
men degenen, die wensen een ein
de aan de oorlog te maken, en degenen,
die de oorlog wensen voort te zetten".
De president zeide van oordeel te
zijn, dat het verdrag door degenen ge
steund zou worden, die eerlijk wensten
de spanning in de wereld te verminde
ren.
De vredesconferentie te San Francisco
vormt, een grote stap naar de va-ede in
de Stille Oceaan. ,.Er zijn echter nog
meer stappen, die gedaan moeten wor
den. De belaiigrijkste is vrede en veilig
heid in Korea te bewerkstelligen.
,.Met Japan teruggekeerd op zijn
plaats in de familie der naties en met
een Koreaans volk verenigd en vrij in
veiligheid dient het mogelijk te zijn
een weg te vinden om de andere pro-
President Truman
blemen, die de vrede in de Stille Oce
aan bedreigen, op te lossen".
De Verenigde Staten hebben bij vele
gelegenheden de wens te kennen gege
ven om met andere regeringen de mo
gelijkheden daartoe te onderzoeken. Er
zijn vele wegen, indien men zulks op
recht wenste.
President Truarnn sprak lovend over
de Japanners, die. zo zeide hij, zich vol
ledig aan de termen van de overgave
hadden gehouden
Japan verschilt zeer veel met het land
van zes jaar geleden. Dit betekent ech
ter niet. dat de lei schoon is. Amerika
•heeft Paerl Harbour en Bataan nog niet
vergeten en vele aanwezige landen heb
ben dergelijke herinneringen, die niet zo
gemakkelijk uitgewist kunnen worden.
,JIet nieuwe Japan zal de wereld niet
geheel en al vriendschappelijk en ver
trouwend tegenover zich vinden. Het zal
moeten blijven werken om de vriend
schap en het vertrouwen van andere
volken in de toekomst te winnen".
De grondslagen van een vreedzame
toekomst zijn echter gelegd. Thans moet
gewerkt worden aan het herstel van de
normale betrekkingen tussen Japan en
de rest van de wereld.
West-Berlijn nog meer
bedreigd
VERKEER TE WATER WORDT
DOOR OOSTDUITS GEBIED GELEID.
Volgens berichten in de Berlijnse pers
wordt op het ogenblik gewerkt aan een
kanaal, dat het mogelijk zal maken
het verkeer te water, dat nu de weste
lijke sectoren van Berlijn moet passe
ren, geheel door Oostduits gebied te
leiden. Deze omweg zou een van de
laatste wapenen voor de Geallieerden
bij .tegenblókkade" wegnemen, aldus
deze berichten.
In Juli is na acht maanden arbeid
de aanleg voltooid van -^en spoorlijn
met dubbel spoor van 36 km. lengte,
die eveneens buiten de Westelijke secto
ren omloopt. Ook dit verkeer passeerde
vroeger de westelijke sectoren.
Volgens de „Neue Zeitung"' werven de
Sovjet-Russische autoriteiten duizen
den vrouwelijke arbeiders aan om het
werk aan het kanaal, dat in December
gereed moet komen, te bespoedigen.
Ruim 5.000 arbeiders zouden werken
aan de aanleg van het kanaal, dat 30
meter breed en drie meter diep zou
worden en doorgang zou verlenen aan
schepen tot 750 ton. Dag en nacht wordt
aan het kanaal gewerkt, aldus de be
richten.
Het door de conferentie te bespreken
vredesverdrag is het resultaat van lan
ge en geduldige onderhandelingen.
Er kan echter geen vooruitgang ge
maakt worden als het Japanse volk
en zijn buren in de Stille Oceaan niet
beschermd worden tegen de dreiging
van agressie. Het gebied van de Stille
Oceaan, zo vervolgde de president,
wordt aangetast door de „rechtstreek
se agressie in Korea" en de dreiging
van nieuwe gewapende aanvallen. De
Amerikaanse bedoeling bij het sluiten
van de vrede is er op gericht Japan
te beschermen tegen agressie, doch
er tezelfdertijd voor te zorgen, dat
Jauan zelf niet de veiligheid van an
dere landen in gevaar zal brengen.
Truman achtte het gerechtvaardigd
om hier van een goed vredesverdrag
te spreken. Het houdt rekening met
de „voornaamste wensen en uiteinde
lijke belangen van alle deelnemers" en
het is eerlijk voor overwinnaar en
overwonnene.
..Meer dan dat echter betekent het
feit. dat het vredesverdrag daadwer
kelijk zal functioneren en niet het zaad
van een nieuwe oorlog in zich bergt.
Het is een verdrag van de verzoening,
dat in de toekomst kijkt en niet naar
het verleden".
Het voorziet In de verdere vooruitgang
van het Japanse volk. Om dit te berei
ken dient Japan onder de beginselen
van de Verenigde Naties en onder de
bescherming der wederzijdse verplich
tingen der leden van de Verenigde Na
ties gebracht te worden. Japan dient
voorts zo spoedig mogelijk deel te ne
men aan de maatregelen voor het hand
haven van de vrede in de Stille Oceaan
De defensiestrijdkrachten. welke door
Japan in het leven geroepen zullen wor
den. zullen geassocieerd moeten worden
met die der andere landen. De Japanse
veiligheid zal niet alleen afhangen van
de Japanse strijdkrachten ..doch van de
met elkaar verbonden veiligheidsover
eenkomsten van en met andere landen"
De Japanse bijdrage zal geen offensieve
bedreiging vormen.
Amerikaanse strijdkrachten zullen
voorlopig in Japan blijven, als bijdrage
tot de handhaving van de internationale
vrade en Japans defensie". President
Truman bracht verder hulde aan de
„buitengewone leiderschap van generaal
MacArthur en zijn opvolger Ridgway".
Amerika, zo vervolgde Truman, re
specteert de onafhankelijke landen in
het Stille Oceaan-gebied en Azië. Het
wenst rrust deze landen samen te werken
als met gelijkwaardige partners en hen
te helpen hun Industrie en landbouw te
ontwikkelen.
Als deze landen .vrij en in vrede kun
nen werken, liggen er geweldige grote
mogelijkheden in de toekomst. Amerika
Is van oordeel, dat Japan bereid is aan
deze gemeenschap deel te nemen. Ame
rika ziet met vreugde de bijdrage, „die
Japan met zijn rijke cultuur en zijn toe
wijding aan de. vrede" zal kunnen ge
ven.
GEEN VREES VOOR STAGNATIE
Op de dag van de opening der vredes
conferentie heerst in delegatiekringen
de mening, dat de communistische af
gevaardigden er niet in zullen slagen
het Amerikaanse schema voor het ver
loop der conferentie meer dan één of
twee dagen te vertragen, aldus meldt de
Amerikaanse correspondent van Aneta.
Strenge procedureregels zullen grote be
lemmeringen voorkomen. Deze regels
voorkomen onder andere: het bespreken
van andere verdragsentwerpen dan het
door de Verenigde Staten en Engeland
voorgestelde ontwerp; verzoeken om
toelajlng van niet-uitgenodigde rege
ringen, zoals de regering van commu
nistisch China; het beperken tot een uur
van de spreektijd der delegaties met
mogelijk korte tijd voor antwoorden als
alle delegaties hebben gesproken; en
het scheppen van de mogelijkheid, dat
de voorzitter ëen spreker, die niet ge
hoorzaamt aan het tot de orde roepen,
het woord ontnemen kan.
NEDERLANDSE WENSEN
Met betrekking tot de voorbesprekin
gen vernemen wij nader, dat met John
Foster Dulles uitvoerig het Nederlandse
voorstel voor een verklarend protocol
over de verdragsvoorziening, waarbij van
alle aanspraken op schadeloostelling
voor voormalige burgerlijke geïnterneer
den wordt afgezien, werd besproken. De
Nederlandse delegatie heeft niet de
hoop opgegeven op dit punt enige vol
doening te krijgen.
Ook hebben de Nederlandse en de In
donesische delegaties met de Amerika
nen gesproken over hun wensen op het
gebied yan de beperkingen der Japanse
visserij. Het is onwaarschijnlijk, dat op
dit punt veel zal worden bereikt, om
dat de Verenigde Staten menen, dat er
veel van dergelijke verzoeken zijn. dat
indien zij allemaal werden ingewilligd,
de Japanse vissersvloot nooit buiten de
Japanse wateren zou kunnen komen. De
bezwaren van Nederland en Indonesië
hebben echter bijgedragen tot een in
tensievere bespreking van een plan voor
een bijzondere internationale conferen
tie over de visserij in de Stille Oceaan,
dat in de naaste toekomst mogelijk zal
worden verwczei h.kt.
BELGIË EN LUXEMBURG IN DE
BETALINGSUNIE.
Streven naar evenwicht met andere
Europese landen.
De Belgische regering heeft een ver
klaring uitgegeven over de positie van
de Belgisch-Luxemburgse Economische
Unie in de Europese Betalingsunie,
waarin o.m. wordt gezegd dat het aan
de Belgische-Luxemburgse unie toege
kende quotum, dat oorspronkelijk was
vastgesteld op 360 millioen dollar, thans
geheel is gebruikt, d.w.z. dat het maxi
male creditbedrag van 18 milliard frank,
dat voorzien was voor een periode van
twee jaar, in 14 maanden is bereikt.
Om in de gevaarlijke toestand, waar
in het handelsverkeer tussen België
Luxemburg en de andere landen van de
O.E.E.S. hierdoor op het ogenblik is ge
raakt, te voorzien, heeft de Belgisch
Luxemburgse Unie een aantal maatrege
len uitgevaardigd, terwijl anderzijds on
derhandelingen gaande zijn over een ge
heel nieuwe regeling tussen de Belgisch
Luxemburgse unie en de andere lan
den der O.E.E.S.
Perzië is bereid olie
besprekingen te hervatten
„MITS DE BRITTEN VAN GOEDEN
WILLE ZIJN..."
Zoals wy gisteren in een deel van
onze oplage nog konden melden, heeft
Hoessein Fatemi, assistent van premier
Mohammed Mossadeq, te Teheran
verklaard, dat Perzië zal trachten de
cliebesprekingen met de Britten te
heropenen „door de Perzische voor
stellen te herinterpreteren".
De voorstellen waren tevoren door de
Britten verworpen.
Fatemi verklaarde, dat Mossadeq de
„opnieuw geïnterpreteerde" voorstellen
Zaterdag met de Senaat zal bespreken.
Zondag zou hjj ze op een openbare bij
eenkomst indienen bij de Kamer. „Wij
zijn er zeker van, dat de Britten, indien
zij van goeden wille zijn, deze poging
niet zullen afwijzen en dat de bespre
kingen heropend zullen worden, aldus
Fatemi.
Hij deelde voorts mede. dat Tsjecho-
Slowakije verzooht heeft om de onmid
dellijke levering van 500.000 ton en
2-500,000 daarna. Polen had 700.000 ton
gevraagd.
Hij zei, dat Perzië's financiële toe
stand niet toeliet, dat. het op het ogen
blik olietanksdhepen kon kopen.
Fatemi verklaarde voorts, dat de
regering in principe de verkoop van
JOSJIDA SPRAK MET SOEBARDJO
EN ROMULO.
Over herstelbetalingen.
De Japanse eerste minister Josjida,
heeft een bezoek gebracht aan de In
donesische minister van buitenlandse
zaken, dr Soebardjo, en aan de Philip-
pijnse minister van buitenlandse zaken,
generaal Romulo.
Naar men meent te weten, zou Josjida
de beide ministers hebben medegedeeld,
dat zijn regering bereid is onderhan
delingen te openen over regelingen voor
het verrichten van herstelbetalingen,
zoals voorzien in het voorgestelde vre
desverdrag. Deze regelingen betreffen
de verwerking van grondstoffen, gele
verd door de eisende landen.
Men is van mening, dat Josjida's be
zoeken ten doel hadden, Indonesië tot
ondertekening van het pact op te wek
ken en de betrekkingen tussen Japan
en de Philippijnen te verbeteren
De politieke commissie der Arabi
sche Liga kwam te Alexandrie
bijeen ter bespreking van de kwestie
inzake de blokkering van het Suez-
kanaal. Zij heeft Egypte steun toe
gezegd in deze aangelegenheid en
heeft aangedrongen op verdere be
perkende bepalingen. Alle Arabische
Staten werden opgewekt om geza-
melijk te handelen met het oog opt
de ontwikkeling in de Veiligheids
raad ten aanzien van deze zaak.
Foto toont de bijeenkomst van de
politieke commissie der Arabische
Liga. Aan het hoofd van de tafel de
voorzitterde Egyptische minister,
van Buitenlandse Zaken, Mohan*
med Saleh El-Din Pascha
olie naar de op de Sovjet-Unie ge
oriënteerde landen had goedgekeurd.
Perzië zou in staat zijn 31.000 ton
olieproducten aan Afghanistan te leve
ren. Deze levering kon geschieden uit
de voorraad.
De radio meldde, dat Perzië plannen
heeft voor verscheidene projecten op de
olievelden, waaronder de aanleg van een
vliegveld te Abadan en nieuwe accomo
date voor functionarissen en arbeiders.
ULTIMATUM VAN MOSSADEQ.
De Perzische premier Mossadeq
heeft besloten de Britse regering vijf
tien dagen de tijd te geven om de
onderhandelingen over de Perzische
olie te heropenen.
T.U.C. spreekt zich
desondanks uit voor hogere
sociale uitkeringen
Het is niet waarschijnlijk, dat de po
ging, die Gaitskell gisteren op de jaar
lijkse bijeenkomst van de Britse vak
verenigingen heeft gewaagd om de
vloedgolf van looneisen, die dreigen
de anti-inflaticpolitick der Engelse re
gering in gevaar te brengen, tot staan
te brengen, zal slagen. Deelnemers
aan de conferentie verklaarden, dat
de minister goed praten heeft, doch
dat zijn rede geen geld in de zakken
der arbeiders brengt, wat juist het-
gene is, dat zij verlangen.
Zoals bekend zijn er reeds eisen tot
loonsverhoging ingediend door 2.500.000
arbeiders in de constructie- en scheeps-
bouwnijverheid en door 500.000 spoor
wegarbeiders. Ook andere groepen ar
beiders verlangen hogere lonen.
Hoewel men onder de indruk is van
de ernstige opsomming van cijfers door
de minister van financiën, zullen de
deelnemers aan de conferentie morgen
waarschijnlijk toch de resolutie aanne
men, die aandringt op vermindering van
de kosten van levensonderhoud, stren
gere beperking van de grote onderne
mingswinsten en verlaging van de om
zetbelasting. Het ligt vermoedelijk in de
bedoeling hiermede een beroep op de
arbeiders om productieverhoging te com
bineren. Het staat reeds vast, dat de
resolutie gesteund zal worden door
1.500.000 leden van vakbonden, De mijn-
werkersbond. die 600.000 leden telt, zal
waarschijnlijk tegen de resolutie stem
men.
Overigens heeft Gaitskell te kennen
gegeven, dat er wellicht concessies zul
len worden gedaan aan het standpunt
van de vakbeweging. Hij zeide, dat de
Labourpartij binnen een jaar of twee
een politiek moet vinden om ongelijke
bezitsverdeling tegen te gaan Ook zeide
hij, dat de regering wellicht meer geld
zal besteden aan voedselsubsidies en
subsidies voor andere noodzakelijke le
vensbehoeften, mits er een grote mate
van stabilisatie zal zijn. Men meent, dat
Gaitskell met dit laatste bedoelde te
zeggen, dat de regering erop moet kun
nen rekenen, dat er geen eisen tot dras
tische loonsverhoging meer worden in
gediend.
Ongeveer een uur, nadat Gaitskell
zijn rede had gehouden, heeft het
congres met algemene stemmen een
resolutie aangenomen, waarin wordt
aangedrongen op verhoging van de
ouderdomspensioenen, de uitkeringen
krachtens de sociale verzekeringen en
de gezinstoeslagen ter compensatie van
de stijging van de kosten van levens
onderhoud.
De heer J. G Suurhoff bracht de
groeten van het NVV over,
BEPERKING VAN DE INVOER.
Engeland zal waarschijnlijk spoedig
tot nieuwe beperkingen van zijn invoer
uit het dollargebied moeten overgaan,
zo v/erd van welingelichte zijde te Lon
den vernomen.
Het dollaroverschot van het sterling-
gebied is gedaald van 360 millioen dol
lars in het eerste kwartaal van dit jaar
tot 54 millioen dollars in het tweede
kwartaal, en naar verwachting zal het
lopende kwartaal een ernstig tekort op
leveren, Bovendien vervalt aan het ein
de van dit jaar de eerste termijn van
de aflossing en rentebetaling van de
Amerikaanse lening van 3.750 millioen
dollars. Deze termijn bedraagt ongeveer
120 millioen dollars en vormt waar
schijnlijk een van de onderwerpen, die
Gaitskell, de minister van financiën, zal
bespreken bij zijn bezoek aan Washing
ton voor de vergadering van het inter
nationale monetaire fonds en de We
reldbank. De minister is bereids naar de
V. S. vertrokken.
Als Engeland hierin niet toestemt,
zal Perzië alle overblijvende Britse tech
nici uit Abadan en de Zuidperzdsche
olievelden uitwijzen, aldus heeft pre
mier Mossadeq in de Senaat verklaard.
Na deze verklaring sprak de Senaat
zijn vertrouwen uit in het beleid van de
eers te-minister.
Morgen zal het ultimatum worden
overhandigd.
Dr Mossadeq, de eerste minister
van Iran, heeft een weinig benijdens
waardige positie. De moeilijkheden
met betrekking tot het olieconflict
de critiek van de oppositie, zijn ge
zondheidstoestand... Kopzorg ge
noeg!
We zien hier dr Mossadeq, zittend
in zijn bed, het moede hoofd steu
nend in de handbij zijn overpein
zingen, die zeker niet van aange
name aard zullen zijn.
MET acht stemmen vóór (waaronder
Nederland), nul tegen en drie
onthoudingen, heeft de Veilig
heidsraad dezer dagen de Egyptische
wering veroordeeld inzake haar blok-
hde van het Suezkanaal van voor
Eraêl bestemde goederen en haar ver
wit de beperkingen onmiddellijk op
t» heffen.
Egypte heeft de inwilliging van dit
verzoek" officieus afhankelijk gesteld
fja de naleving door Israël van de een
-raand geleden door de Ver. Naties
uitgenomen resolutie nopens de verde
re ran Palestina, de repatriëring van
jn schadevergoeding aan Arabische
vluchtelingen en de internationalisatie
van Jeruzalem.
De overgrote meerderheid der Arabi
sche Staten verklaart zich in zijn
jntipathie tegen Israël solidair met
gypte en heeft zelfs eveneens we-
(jjiom officieus! gewaarschuwd voor
ten „Nieuw Korea", indien de Veilig-
hridsraad zou proberen geweld te ge-
Sruiken.
ZELFS niet-diplomaten hebben on
dervonden, dat het hoogst onver
standig is de soep zo heet te
consumeren als zij wordt opgediend,
•sar een dergelijke uitspraak is niet-
cmln tekenend voor de gespannen en
Eeraarlijk-labiele verhoudingen in het
Kabije Oosten.
Et Is niet de minste reden om in deze
ïltspraak van de Veiligheidsraad een
cDjniddellijke „casus belli" of gevaar
•oor de wereldvrede te zien, maar an
derzijds dient toch de vraag te worden
xsteld tot welke consequenties zij zal
il kan leiden. Het feit, dat de hier-
»ren genoemde resolutie mede werd
ingidiend door Groot-Brittannië kan
«waarlijk bijdragen tot een verzach-
feg van de bestaande controverse tus
sen dit land en Egypte, welks streven
cej voortduring gericht blijft op een
ciugtrekken der Britse troepen uit de
icne van het Suezkanaal en op de on
tvankelijkheid van de Soedan.
DE voor dit ogenblik meest actuele
vraag is: zal Egypte, moreel (maar
ook niet meer dan dit) gesteund
door de Arabische staten, de uitspraak
ran de Veiligheidsraad zonder meer
caast zich neerleggen en de bestaande
Katróle op voor Israël bestemde goe
deren voortzetten? En indien onver
hoopt ja, zal de Veiligheidsraad daarna
oïergaan tot de toepassing van sancties,
*aardoor de tegenstellingen zich van
rifsprekend nóg meer zouden toespit
sen?
Het internationale prestige van dit
Instituut der Ver. Naties dwingt on
ontkoombaar in die richting maar het
is vurig te hopen, dat het zover niet
behoeft te komen.
Onze arme wereld kent onrust te
«er,
Emir Talal is koning van
Jordanië
Emir Talal, oudste zoon van koning
Abdoellah, die in Juli jl. werd ver
moord, is tot koning van Jordanië
uitgeroepen.
ENGELAND EN EEN
EUROPEES LEGER.
Op de bijeenkomst van gisteren van
kt Britse kabinet met de ministers van
«Mt, leger en luchtmacht en de chefs
va staven zou gesproken zijn over het
wropese leger. In het algemeen zal En-
{eland de plannen voor de oprichting
va een Europees leger op de bijeen
lost van de ministers van buiten
stee zaken der „Grote drie" te Washi
ngton ondersteunen, aldus gewoonlijk
pd ingelichte diplomatieke kringen in
wsaen.
Volgens deze kringen gelooft de Brit-
15 regering op het ogenblik, dat, hoewel
«f geen sprake van is dat Britse een
den van het Noordatlantische bevel
zullen uitmaken van het Europese
«ser, de oprichting van dat leger de
fete manier zou zijn om de politieke
Rijkheden bij het opnemen van een
{futse strijdmacht ih het Noordatlan-
rich leger op te lossen.
Eindelijk beet
Aanhoudend warm
Bilt verwacht tot morgenavond
Jjï^acht plaatselijk mist, overigens
S weral droog weer, met enkele
JjJrJjj^nde wolkenvelden. Zwakke tot
££*ta<l hoofdzakelijk tussen Zuid
VJ0St- Warm. (Opgemaakt te 10 uur).
6 September.
op; 5.58 uur; onder: 19.18 uur.
«aan 0p: 12.14 uur; onder: 20.31 uur.
Jgwater te Katwijk te 5.55 en 18.16
Dit
Btlvnmer bestaat uit zes pagina's
