Graaf Coudenhove-Kalergi blijft strijden
voor een verenigd Europa
Plannen tot Grondwets-herziening
West-Duitsland kan geen tanks
of kanonnen maken
„Duitsland moet exporteren of sterven"
WEERBERICHT
90ste Jaargang
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1951
No. 27395
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 5.15 per kwartaal; f. 0.40 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
September maand van
gewichtige
conferenties
gen maand van grote conferenties
bleekt aan!
Om te beginnen komt vier dezer de
conferentie van San Francisco bijeen
cm een vredesverdrag met Japan tot
ond te brengen Dit vredesverdrag i;
feitelijk reeds geheel in kannen en krui
den en vormt een unicum in de ganse
historie- Nog nooit tevoren is een over-
ïcnnen land zo goedkoop van zijn ne-
deriaag afgekomen als thans Nippon.
D»r ondervinding wordt men wijs, zegt
een oud spreekwoord en de lessen, opge
daan na twee wereldoorlogen, worden
nu toegepast!
Voor Japan is de sovjet-agressie wel
een grote winst, want zonder deze zou
het te bezien zijn geweest, of het land
ran de rijzende zon wel zo coulant zou
Tjjn behandeld Japan moet dienst
dóen als een schakel, welhaast een on
misbare schakel, in het anti-communis
tische front in Azië en speciaal dan in
het Verre Oosten. En daarvoor heeft men
Vei enige offers over! Een van die of
fers is, dat Japan vrijwel geen schade
vergoeding zal hebben te betalen aan de
landen, die het in de oorlog heeft uit
gemergeld en beroofd. Natuurlijk is in
de betrokken landen daarover wel enige
teleurstelling merkbaar en het lijdt o.i.
reen twijfel of het Kremlin, dat zich,
wals bekend door Gromyko doet ver
tegenwoordigen, zal daarop trachten te
speculeren. Reeds heeft de sovjet-neen-
rkger van professie tegenvoorstellen
aangekondigd en hoewel daarover nog
geen bijzonderheden zijn vermeld, is toch
al wel doorgeschemerd, dat ook her-
.-elbepalingen daarvan een onderdeel
sullen vormen. Zo zal Moskou trachten
een splijtzwam te werpen in het front,
gevormd door de Westerse drie!
Maar de kans van slagen schijnt ge
lukkig gering, daar alle drie Westerse
groten vastbesloten zijn om niet meer
;e laten tornen aan het opgestelde
verdrag, wat er ook gebeure. Dit verdrag
sal men moeten tekenen of niet teke
nen, gewijzigd zal het niet meer wor-
cen. Trouwens de toegemeten tijd vier
dagen zou zich daartoe ook niet lenen
Niettemin kan men er vast van op aan,
dat. het. Kremlin zich van die tijd niet
veel zal aantrekken heeft de dele
gatie trouwens niet voor drie weken
logies besproken? en het uiterste zal
proberen om de conferentie te torpede
ren.
Te hopen is nu slechts, dat ook die
landen, die enige bezwaren koesteren,
verstandig genoeg zullen zijn om zich
niet te laten spannen voor het Russi
sche karretje en het grote belang zullen
laten domineren boven het bekrompen
eigenbelang, al zal dit een offer vergen.
Australië en Nieuw-Zeeland worden
schadeloos gesteld voor hun vrees voor
een herleving van het oude Japanse ge
vaar door een pact met de V. St. van
ongeveer dezelfde strekking als het
Koord-Atlantische pact en de Philippij-
nen hebben reeds een defensief ver
drag .met. Washington afgesloten, dat
hen volledige verzekering van veiligheid
geeft.
Japan zal als geheel zelfstandige staat
herrijzen en zijn plaats innemen in het
in Azië opgebouwde front tegen de sov
jet-agressie-
Voor Washington is het een geduchte
tegenvaller, dat India zich volledig van
de conferentie heeft teruggetrokken en
"e;gert mede te doen Zulks in tegen
stelling tot Pakistan. Washington is
daarover zeer verbolgen en heeft dit zo
duidelijk doen kennen, dat Nehroe zich
genaast- heeft cm een verklaring uit te
geven omtrent- zijn houding, waarbij hij
jachtte Amerika gunstiger te stemmen.
0- de Indiase premier daarin is ge-
"Sagd. betwijfelen we echter. Het is
Teer zijn bewind een slechte beurt,
daarvan Pakistan niet zal nalaten de
l^jchten te plukken....
Door het niet meedoen van India
^eigt intussen de gedaohtet keten in
■•Ee ^gen de sovjet-agressie doorbroken
te worden
Verwacht wordt voorts, dat Gro-
:J-<o zal trachten de Koreaanse
-•estte als voorwerp van een koehandel
te spelen. De stopzetting der onder-
Vredesverdrag met
Duitsland niet nodig!
(Van onze correspondent te Bonn
per telefoon)
Graaf Coudenhove-Kalergi, de baan
breker van de Europese gedachte, heeft
in Bonn verklaard, dat het z.i. beter
ware, wanneer tussen Duitsland en
zijn voormalige vijanden géén vredes
verdrag tot stand zou komen.
Met zo'n vredesverdrag zou, zoals de
discussies rondom het Italiaanse vredes
verdrag hebben aangetoond, alleen maar
de mogelijkheid van een nieuw Duits
revisionisme geschapen worden, wat
vooral met het oog op de FransDuit
se betrekkingen, die volgens hem het
uitgangspunt van het toekomstige „Pan-
Europa" moeten blijven, te betreuren
zou zijn
In plaats daarvan stelde htf voor, dat
er direct een grondwet voor een Euro
pese statenbond zou worden opgesteld.
Daarbij beriep hit zich op het voor
beeld van de Ver. Staten, waar na het
einde van de successie-oorlog (1861-1865)
tussen de overwinnende Noordelijke en
verliezende Zuidelijke staten ook geen
vredesverdrag werd gesloten, maar alle
één const'tutie accepteerden. Wat de
creatie van een Europese constitutie be
treft. zeide Coudenhove-Kalergi tegen de
samenkomst van een constituerende ver
gadering te zijn. Liever wilde hij de uit
werking van een constitutie aan experts
overlaten. Onder deze experts verstond
hij blijkbaar in de eerste plaats parle-
mentairiers. die de laatste jaren in
Straatsburg gelegenheid hebben gehad
Europese ervaring op te doen. Ook hier
beriep hij zich wederom oo het voorbeeld
van de Amerikanen, die hun constitutie
ook aan een college van „wijze mannen"
te danken hebben.
Coudenhove-Kalergi liet zich ook over
een Europees leger uit. Dat was vol
gens hem niet te maken, wanneer er
niet tegelijkertijd een Europees minis
terie van buitenlandse zaken en een
Europees ministerie van financiën zou
den komen, die hy wel voor mogelijk
houdt
Toen hem gevraagd werd of West-
Duitsland in het kader van een aldus
tot stand gekomen Europa, in staat zou
zijn zich de hereniging van geheel Duits
land ten doel te stellen, antwoordde hij
niet alleen bevestigend, maar meende hij
bovendien, dat aan een Europees minis
terie van buitenlandse zaken de Ooste
lijke grenzen van Duitsland nog veel
meer ter harte zouden gaan. Adenauer,
die hij bezocht heeft, noemde Couden
hove-Kalergi meermalen een groot „Eu
ropeaan".
handelingen te Kaesong zou met dit
oogmerk zijn doorgedreven. En inder
daad, zo vreemd zou dit niet zijn. Maar
het staat te bezien, of Amerika zich
daardoor van zijn stuk zal laten brengen.
Vooralsnog is er niets, dat daarop wijst.
Washington heeft zijn politiek te zeer
uitgestippeld dan dat het zich door
schijn daarvan "zal laten afdringen. Door
schijn, want Moskou kan immers te
allen tijde van richting veranderen dat
behoeft geen nader betoog meer
Op de conferentie van San Francisco
volgt dan de conferentie te Washington
der drie Westelijke groten, waarbij spe
ciaal Europa onder de loupe zal worden
genomen. Hetgeen tot uitdrukking komt
in de daarop weer volgende bijeenkomst
van de deelnemers aan het Noordatlan-
tisch pact. In hoeverre daar grote be
sluiten zijn te verwachten, is nog niet
geheel duidelijk. Te meer niet. waar
men het doet voorkomen, alsof beide
bijeenkomsten meer adviserend zullen
zijn. dan wel beslissend. Ds zwakte der-
Franse regering is in dit opzicht een
geduchte handicap!
(Foto L.D./Van Vliet)
frn interessant overzicht van de Leidse spoorwegwerken in de om
ging van de Haarlemmertrekvaart. Als een wit lint voor de molen langs
\'T linkerzijde van de foto de omgelegde Haarlemmertrekvaartdie tot
Mor kort achter de molen liep. Achter de heg op de voorgrond
L;s) hH Maredijkje, dat thans bij het bruggetje midden van de foto
'Mr alle verkeer is afgesloten. Rechts de werkzaamheden aan het
Combineerde kunstwerk, met op de achtergrond de tegenwoordige
Corbaan. Voor een reportage van de Leidse spoorwegwerken verwij-
l(n wij naar elders in dit nummer.
Reeds 25 jaar geleden zou de tegen
woordige Duitse bondskanselier niet an
ders hebben gedacht dan nu. wat Cou
denhove-Kalergi een groot voordeel
achtte, vergeleken met de vele conjunc
tuur-Europeanen", die pas na de twee
de wereldoorlog de gelederen van de
Europese beweging waren komen ver
sterken, lang niet altijd tot haar waarde
bijdragend.
Ex-guerilla's op Celebes
melden zich
Op Celebes hebben 200 voormalige
guerilla's zich gemeld bij de autoritei
ten. Een woordvoerder van het Indone
sische leger deelde mee, dat ae ex-
guerilla's behoorlijk zullen worden be
handeld, zoals in de oproep van kolonel
Kawilarang is beloofd. Zij zullen in de
gelegenheid worden gesteld, zich aan te
sluiten bij het geregelde Indonesische
leger.
door prof. mr A. C. Josephus Jitta
ni
Revolutionaire
volksvertegenwoordigers.
i LKE volksvertegenwoordiger, ge-
"ïKa-
Tijdens een receptie ten luiize van
de Nederlandse gezant in Finland,
de heer A. j. T. van der Vlagt, is
een fruit- en groentenmand, sym
bool van de 50.000 kg Nederlands
fruit en groenten, die in 1952 aan
de deelnemers van de Olympische
Spelen zullen worden aangeboden,
overgedragen aan de leden van het
Fins Olympisch Comité.
NaMe >verdracht van het geschenk.
Oc ,n flinks de lyTér K. Lofsy, chef
de .iifsivrt 1'van de Nederlandse
ploeg; 2e van links de burgemeester
van 'Helsinki, voorzit'er van hel
Olympische Comité. E;ic ron Fren-
ckelli derd- van linkmevr. Van
derVlugt. cc'.ftgenotc van de Neder
landse gezan'i in Finland; derde van
rechts de Nederlandse gezant.
Duitsers willen geen massa-
kleding of schoeisel dragen
In een interview met een correspon
dent van Reuter heeft de Westduitse
minister van economische zaken, prof.
Ludwig Erhard verklaard:
„Er kan geen sprake van zijn, dat
West-Duitsland kanonnen en tanks
maakt voor de Westelijke defensie.
West-Duitsland is bereid zijn plicht te
doen tot het uiterste en zijn econo
mische bijdrage te leveren voor de
verdediging van het Westen", zo zeide
hy, „maar zelfs wanneer het om poli
tieke redenen voor West-Duitsland. ge
wenst zou zijn, om weer wapens in
het Ruhrgebied te produceren, dan
zou het toch gedurende vele jaren
physiek onmogelijk zijn.
Alle werktuigmachines en uitrusting
voor wapenfabricage zijn door de Ge
allieerden volgens het demontagepro
gramma weggehaald en Duitsland heeft
niet de nodige capaciteit voor de pro
ductie van de speciale staalsoorten, die
voor de vervaardiging van de onderde
len nodig zijn.
De verantwoordelijkheid van Duits
land ligt in de voorziening van de Geal
lieerden met grondstoffen, afgewerkte
en half-afgewerkte producten van niet-
militaire aard, zo zeide de minister. Ver
der zou het ook zijn eigen troepen,
wanneer men het die zou toestaan, van
laarzen, uniformen en andere uitrus
tingsstukken moeten voorzien.
Behalve dat is er ook de financiële
bijdrage in de vorm van bezettingskos-
ten, die in dit jaar 7.5 milliard mark be
dragen en de sociale lasten, die ten doel
hebben de sociale vrede binnen Duits
land te handhaven, voor pensioenen en
hulp aan vluchtelingen, waarmede «een
bedrag van 5.15 milliard mark gemoeid is.
Prof. Erhard zeide, dat, ofschoon
Duitsland bereid is redelijke hoeveelhe
den grondstoffen uit te voeren, men niet
uit het oog moet verliezen, dat Duits
land zelf zeer sterk afhankelijk is van
kolen en staal, de enige grondstoffen,
die men in grote hoeveelheid in Duits
land aantreft.
Meer dan 45 procent van de Duitse
export bestaat uit producten, die staal
als basis hebben, zo zeide hij en hy
voegde er aan toe, dat Duitsland om
te leven moet exporteren.
Het voert reeds grote hoeveelheden
goederen uit naar de Verenigde Staten
en Engeland, die rechtstreeks of indi
rect bijdragen tot het herbewapenings
programma. Aangezien de Amerikaanse
aankopen door particuliere firma's ge
schieden en Duitsland verlaten in de
vorm van normale export, is het moei
lijk te zeggen, hoeveel de Amerikanen
kopen voor hun herbewapeningspro
gramma. „Wij hopen, dat het zo veel mo
gelijk zal zijn", aldus de minister. Duits
land heeft nog 600 tot 800 millioen dol
lars per jaar aan export naar de Ver
enigde Staten meer nodig, alvorens het
zijn rekening in evenwicht kan brengen
zonder dollarhulp.
Prof. Erhard zeide te hebben verno
men, dat het Britse bureau dat kort ge
leden door de Britse Board of Trade te
Keulen is gevestigd, defensieaankopen
zou doen tot een bedrag van meer dan
50 millioen pond sterling per jaar. Duits
land is bereid, om aan de Geallieerden
ailes wat deze voor hun strijdkrachten
nodig hebben en dat Duitsland zou kun-
f- kozen tot lid van een der beide
J1 mers van de Staten-Generaal. van
j Provinciale Staten, of van een Gemeen
teraad. moet. alvorens zijn functie te
aanvaarden, de eed of belofte van
trouw aan de Grondwet afleggen.
Dat men die eed of belofte eist. bete-
j kent natuurlijk ook, dat men verplicht
is. zich aan die toezegging te houden.
I Wie die toezegging niet nakomt, han-
I delt in strijd met de door hem zelf aan-
vaarde voorwaarde voor het lidmaat-
j schap van een vertegenwoordigend
i lichaam. Het is derhalve niet slechts lo-
l gisch. maar ook overeenkomstig de be
ginselen ener gezonde democratie, dat
de volksvertegenwoordiger, die deze
[voorwaarde niet nakomt, zijn lidmaat
schap verliest.
In principe moet. dunkt ons. ieder
'aanvaarden, dat een volksvertegen-
I woordiger. die revolutionnair optreedt,
van zijn lidmaatschap vervallen kan
worden verklaard.
Wij leven in een rechtstaat. Dat be-
j tekent, dat. wil men die sanctie op een
doelmatige wijze toepassen, aan twee
voorwaarden moet zijn voldaan.
f De maatstaf voor dat revolutionnaire
optreden moet scherp geformuleerd
i worden en een onafhankelijk college
i moet aangewezen worden, dat objectief
i en naar de regelen des rechts beoor
deelt, of eer. bepaald gedrag onder die
maatstaf valt.
DE commissie tot herziening van de
Grondwet heeft in haar voorlopig
rapport met vrij grote meerder
heid van 18 tegen 6 stemmen de boven
gestelde vraag bevestigend beantwoord
en tevens de maatstaf aangewezen en
het college dat zal moeten oordelen.
Aldus luidt de maatstaf voor het re
volutionnaire gedrag: het tot uitdruk
king brengen van een streven, gericht
op verandering van de bestaande
rechtsorde met behulp van onwettige
middelen.
Dp die „onwettige middelen" komt
het natuurlijk aan.
Het college, dat „recht" zal spreken
naar deze maatstaf is het vertegen
woordigende lichaam zelf. waarvan het
van revolutionnair optreden verdachte
lid deel uitmaakt.
Reeds bij de grondwetsherziening van
1938 had do toenmalige Regering maat
regelen van- dezelfde» strékking voorge
steld. De maatstaf was ongeveer dezelf
de als thans. Maafr men heeft toen lang
getwist over- de vraag, welke college
recht moest spreken.
Men was toen vrij algemeen van oor
deel, dat een politiek college niet ge
schikt is voor deze functie. En men
twistte over de vraag, of die taak moest
worden toevertrouwd aan dè Hoge
Raad. of aan de Raad van State.
Men vond een oplossing door een spe
ciaal voor dat doel in te stellen college
voor te stellen, waarin natuurlijk o.a.
leden van de genoemde hoge staats
colleges zitting zouden kunnen krijgen.
Dit voorstel kon toen bij de tweede
lezing de vereiste twee derde der uit
gebrachte stemmen niet verkrijgen en
het verviel.
Thans stelt de Staatscommissie onge
veer hetzelfde voor. maar zij gooit het
over een andere boeg.
De beslissing zal moeten worden ge
nomen door het vertegenwoordigend
college zelf. maar met een meerderheid
van ten minste twee derde der uitge
brachte stemmen.
MET een kleine minderheid in de
Staatscommissie achten wij het
thans gedane voorstel onnodig en
volstrekt ondeugdelijk.
Onnodig, omdat er reeds drie- deug
delijker middelen bestaan, om tegen re
volutionnaire volksvertegenwoordigers
op te treden.
Reeds thans kan de rechter de
daarvoor bij uitsteg geschikte autoriteit
een volksvertegenwoordigei-, die zich
aan een strafbaar feit heeft schuldig ge
maakt. het passieve kiesrecht (dus: het
recht om zitting te hemen) ontzeggen.
Dezelfde rechter kan revolutionnaire
partijen verbieden. En de volksverte
genwoordiging kan leden, die zich mis
dragen, voor enige tijd desnoods zelfs
voor een jaar, van het benwonen der
vergaderingen uitsluiten,
ondeugdelijk, omdat het zeer pijnlijk
zou zijn. wanneer het vertegenwoordi
gend college en dat mag toch worden
verwacht een politieke maatstaf zou
aanleggen.
Een bevoegdheid, als thans wordt
voorgesteld, ontbreekt in ieder met Ne
derland vergelijkbaar land.
De pijnlijkheid der in te treden situa
tie wordt helder belicht, doordat in het
voorgestelde ontwerp zelfs de mogelijk-
hetid wordt opengelaten, dat de uit
spraak zal luiden, dat bij voorbaat de
opvolgens van het geweerde revolution
naire lid zullen kunnen worden uitge
sloten, omdat het zijn de woorden van
de meerderheid der Staatscommissie
de mogelykheid niet is uitge
sloten, dat die opvolgers de-
zlfde practijken zullen toe
passen.
Omdat de mogelijkheid niet is uitge
sloten, dat iemand verkeerde practijken
zou kunnen toepassen, wordt hij bij
voorbaat veroordeeld!
Deze éne uitlating stelt duidelijk in
het licht, hoezeer dit voorstel in strijd
is met de eerste beginselen van een
goede rechtsbedeling.
In beginsel moet men erkennen, dat
het rechtmatig is revolutionnaire volks-
vertegfenwöordigers. uit te sluiten. Maar
de hier voorgestelde methode dient te
worden afgekeurd.
Dat goede doel heiligt niet ieder mid
del.
Gelukkig heeft de Regering reeds
aangekondigd, dat zij dit voorstel der
Staatscommissie niet overneemt. Prof.
Romme, de leidér van de K.V.P.'heeft
over die weigering zijn verwondering
uitgesproken.
Zou hij een amendement in dien zin
willen indienen? Zo ja, dan geven wij
dat niet de minste kans.
nen maken, te verkopen, van staal tot
optische instrumenten toe, zo verklaarde
de minister.
De minister is niet voornemens uti-
lity-programma's in te voeren. De po
ging, om twee jaar geleden een derge
lijk programma in te voeren, is een mis
lukking geworden. De Duitse arbeiders
weigerden eenvoudig om utility-sohoei-
sel en kleding te kopen, ondanks het
feit. dat ze goedkoop waren en
goed-gefabriceerd, wegens het kenmerk,
dat een product „vervaardigd voor de
massa" draagt. Het programma bestond
nog niet lang, of particuliere firma's
begonnen hum producten lager te prij
zen dan de utilityproducten.
De Amerikaanse hulp aan
het buitenland
ECONOMISCHE STEUN AAN
EUROPA MET 250 MILLIOEN
VERMINDERD.
De Amerikaanse Senaat heeft met
61 tegen 5 stemmen het wetsontwerp tot
militaire hulp en economische hulp aan
het buitenland met deze wijziging aan
genomen, dat 7.286.250.000 dollar be
schikbaar zou worden gesteld, dat is
1.176.750.000 dollar minder dan Truman
had verzocht. De senaatscommissie voor
ae buitenlandse betrekkingen en die
voor de strijdkrachten hadden een som
aanbevolen van 7.535.750.000 dollar. Het
Huis van Afgevaardigden nam het wets
ontwerp twee weken geleden aan op een
bedrag van 7.498.750.000 dollar.
Het ontwerp gaat thans naar een ge
combineerde zitting van het Huis en
Senaat.
Volgens de laatste berichten heeft de
Senaat met 36 tegen 34 stemmen be
sloten, de economische steun aan Euro
pa met 250 millioen dollar te besnoeien.
Weer een regenzone!
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met regen,
voornamelijk in de eerste helft van de
verwachtingsperiode. Matige tot krach
tige wind, aanvankelijk uit Oostelijke
richtingen, later tussen Zuid en West.
Vrij koel.
(Opgemaakt te 10 uur.),
2 SEPTEMBER.
Zon op: 5.51 uur; onder: 19.28 uur.
Maan op: 6.49 uur; onder 19.37 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.54 en
16.15 uur.
(3/9 te 4.24 en 16.45 uur springtij).
Dit nummer bestaat uit tien pagina's
