Zaterdagmiddag: (gedeeltelijke) zonsverduistering weerbericht Aclieson belicht diverse grote onderwerpen Arnhemse trekker waarschuwde politie over Piet Bruin Sfote Jaargang DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1951 00 No. 27393 LEIDSCH DAGBLAD 1w. Hemiy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel] 1, Leiden - Giro no. 67055 aoMralMtte B W. Menkhorst en J. Brouwer1515 per kwartaal; 10.40 per week Telefoon Dlr en Adm- 25041: Red 21507 gen hemels schimmenspel (Van een bijzondere medewerker) Zaterdag 1 September is het nieuwe É5J3D. en wel midden op de dag. nj| feit is op zichzelf niets byzon- krs. Twaalf of dertien malen per pij is de maan wat wij plegen te gaemen „nieuw". Wal betekent deze uitdrukking? De maan is evenals de aarde een donkere bol. die haar licht ont- rmrt van de zon. Met „nieuwe maan" Roeien wtf nu, dat de maan ergens rasen de zon en de aarde zweeft. De ni3r dï zon gewende helft wordt nrilebt, het naar de aarde gekeerde ndeelte is donker. Zo is onze satel- fcl met nieuwe maan onzichtbaar en tonnen we het tydstip waarop de E«n „nieuw" is alleen door bere- kening vaststellen. OEI ONZICHTBARE ZICHTBAAR Pc heel enkele keer echter geeft de yc ce astronomen gelegenheid hun KicteniDgen te controleren. Wanneer jfflWMi namelijk precies tussen aarde r'ma doorreist, onderschept .zij het. jsiicht voor de aardbewoners. Deze ptten dan van een zonsverduistering, nat als zij naar de hemel kil ken ont- •iiên zij dat aan de zonneschijf een pk ontbreekt. De schim van de (nleu- ïc> maan belemmert het uitzicht. Het hangt onder anderen af van de ijsts op aarde, waar men kijkt, of het {••brekende stuk klein of groot is, ja, t »n zelfs geheel schuil gaat. Ziferdagmiddag zal de maan voor de toners van Nederland ongeveer ten tiende van de zonneschijf bedek ten. De bedekking geschiedt tussen rijf over half een en kwart voor twee. BESCHERM UW OGEN! Wanneer ge van plain rijt, dit ver schijnsel te volgen, is een ernstige mrschuwing hier op haar plaats. Kijk nooit of te nimmer zonder be- Kherming voor uw ogen pal in de w. Zelfs gluren door de oogharen bn geheld gedeeltelijk blindhed len gevolge hebben. Een goedkope en afdoende bescher- ti is de volgende. Tegenwoordig fo- teafeert bijna iedereen, en bijna iereen heeft, wel eens mislukte foto's r.r overbelichting. We zoeken thans ;?e van de overbelichte (zwarte) ne- lüeven bijeen, leggen hen op elkaar kijken hierdoor naar de zon. Zijn negatieven zo donker, dat u zelfs de ra niet meer kunt onderscheiden, dan Rrmlnderfc u het aantal (voorzichtig en Veiligheidsraad stelt beslissing Suez-kanaal even uit XA VETO-DREIGING DOOR DE SOVJETS. De Veiligheidsraad heeft rijn veroor- !e_ng van de Egyptische blokkade van tó Suez-kanaal tot Zaterdag uitge lei nadat de sovjet-unie meer tijd A gevraagd en gedreigd had, haar ito uit te spreken, indien dit niet werd tesestaan. Eet Egyptische voorstel om het In- tnationale Gerechtshof te laten uit- &n, of de drie Westelijke mogend- ion, alsmede Nederland en Turkije belanghebbende landen" stemrecht fen, is niet officieel ter sprake ge- Esn, daar Egypte zelf geen lid is van nad en geen ander lid het voorstel dt overgenomen. September zal de Joegoslavische ge lieerde Bebler het voorzitterschap de Veiligheidsraad van de Aanen- Warren Austin overnemen en dit igsbde maand September waarnemen. RADIO PEKING HEKELT GENERAAL RIDGWAY. Sadio Peking, die tevoren „een be- Bpijke bekendmaking" over Kaesong hei vooruitzicht had gesteld, heeft een uitzending van een kwartier Nd aan een aanval op generaal 'ay. De radio beschuldigt de op- Pteïelhebber der verbondenen van .verdraaiing der feiten, en een poging Nes te verzinnen ten einde het on- NJg bombarderen van Kaesong te ca- Triieren". f&rea is dus weer in een volledige im- 'ê3 het front geen nieuws. WEST-DUITSLAND EN HET PLAN-SCHUMAN. l~N. leider der parlementaire fractie l<fc West-Duitse Bondsdag der Vrije te«raten (liberalen), die vertegen- Ndi?d zijn in Adenauers coalitierege- j?. heeft te Bonn verklaard, dat zijn L"-: niet zal instemmen met bekraoh- door West-Duitsland van het ^■Schuman, voordat de „Westerse drie" en de andere betrokken landen officieel er mede heb- 5,Ingestemd dat alle nog voor de fst-Duitse industrie geldende beper- bepalingen teniet zullen worden De fractie is 53 man sterk. Éfon.: Iets koeler •Sjjl wnracht tot morgenavond: wt zwaar bewolkt, met enkele bui- i_;!N en daar met onweer. Overwe- wind tussen Zuid en West. "•'koeler. (Opgemaakt te 10 uur.) 31 Augustus. uur; onder: 19.32 uur. 5.48 °P: 4.15 uur; onder: 19.16 uur. grater te Katwijk te 2.48 en 15.11 met 1 tegelijk) tot de zonneschijf juist zichtbaar wordt. EEN DEUKJE IN DE ZON. Tegen kwart voor een zal een aan dachtig waarnemer bemerken, dat er iets met de zon gebeurt: de schijf ver toont aan de rechter-benedenrand een deukje. Gaandeweg wordt dit deukje groter, en omstreeks tien over een, het midden der verduistering is bij na een tiende van de zonneschijf ver dwenen. Opgeslokt" hadden we haast geschreven en ook u zult zich bij het groter worden van de deuk levendig kunnen voorstellen, dat. natuurvolken, in de mening dat een monster de zon wil verslinden, door het maken van ge raas het ondier tracht te verjagen. Inmiddels begint de deuk weer te ver dwijnen en te kwart, voor twee herin neren alleen een paar waardeloze nega tieven ons eraan, dat we zo juist een hemels schimmenspel hebben genoten: een deel der onzichtbare nieuwe maan tekende zich donker af tegen de fel- wltte zonneschijf. Spoed ter conferentie te San Francisco De Verenigde Staten en Groot-Brit- tarmië zullen aan het begin van de con ferentie te San Francisco over een Ja pans vredesverdrag een stemming over procedurekwesties vragen om de spreek tijd van iedere delegatie tot een uur te beperken. Voorts verluidt, dat de Verenigde Sta ten hopen, dat de Australische minister van buitenlandse zaken, Spencer, zal worden gekozen tot voorzitter van de conferentie. Engeland zou de Candida - tuur van Spencer steunen. HELDHAFTIG OPTREDEN VAN GEVECHTSVLIEGER. Door tot op het laatste ogenblik zijn brandend neerstortende straaljager in zijn macht te houden heeft een Ame rikaanse gevechtsvlieger het dorpje Beck Row in Suffolk voor een ramp be hoed, doch de vlieger kwam zelf om het leven. Hij wist zijn brandende Thunderjet tussen de huizen door te sturen, een spoor van gebroken ruiten en omverge worpen telegraafpalen achter zich la tend. Aan het einde van de straat sloeg de machine op een open terrein tegen de grond. Italië, West-Duitsland, Joego-Slavië en Japan Dc Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Dean Achcson, heeft op zijn wekelijkse persconferentie ver klaard, dat de Sovjet-Unie niet in staat zou zyn een herziening van het Italiaanse vredesverdrag door de Wes telijke geallieerden te verhinderen door het uitbrengen van een veto. De Italiaanse wens tot een grotere be wapening zou op de conferentie met de Franse en Britse ministers van bui tenlandse zaken, welke 10 September te Washington zal beginnen, besproken worden. Acheson weigerde zyn eigen stand punt bekend te maken. Hij had echter veel aandacht aan de kwestie geschon ken. Acheson zeide verder, dat de Verenig de Staten niet alleen in de richting van een herziening wensten te werken. De zaak diende door alle leden van het Atlantisch pact besproken te wor den. Amerika koesterde de hoop, dat Ita lië en Joego-Slavië aan een confe rentietafel de kwestie van de toe komst van Trlëst zouden oplossen. Volgens het Italiaanse vredesverdrag worden de Italiaanse strijdkrachten be perkt tot 200.000 man. Italië wenste een herziening van deze beperkingsclausule „opdat, het de Atlantische defensieplan nen vollediger zou kunnen steunen". Acheson zeide verder te hopen, dat „spoedig en nog in dit jaar" een be slissing zou worden genomen over de Duitse deelneming aan de Europese defensie. De drie ministers zouden op hun conferentie de ontwikkeling in de we reld sinds hun laatste bijeenkomst be studeren en nagaan welke veranderin gen in de politiek nodig waren. Acheson wenste geen antwoord te ge ven op de vraag of Harriman met Tito de maatregelen besproken had, die pre sident Truman eventueel zou nemen voor het geval Joego-Slavië door de Sovjet-Unie aangevallen zou worden. Er bestond geen overeenkomst in de ze tussen Amerika en Joego-Slavié. Acheson verwees echter naar Tru- mans verklaring over het tegenstand bieden tegen agressie. Deze verklaring zou op een dergelijke aanval van toe passing kunnen zijn. Op de vraag of er in het Brits-Ame rikaanse ontwerp voor het Japanse vre- desverrag een voorziening was opgeno men. volgens welke Japan geen vredes verdrag met het communistische China zou kunnen tekenen antwoordde de minister, dat een dergelijke voorziening niet was opgenomen. Het was aan Japan echter niet toe gestaan een vredesverdrag te onder tekenen, dat afweek van het Brits- Amerikaanse ontwerp. Ook mochten in een dergelijk verdrag geen gunsti ger voorwaarden zijn vervat dan in het eerder genoemde. Ook India kon een verdrag sluiten, doch de voor waarden, waartoe Japan zich bereid mocht verklaren, mochten niet gun stiger zijn, dan die in het Brits-Ame rikaanse ontwerp. Een correspondent, die meende, dat de voorwaarden dus minder gunstig mochten zijn kreeg ten antwoord, dat ieder afzonderlijk verdrag conform aan het verdrag van San Francisco diende te zijn. Een journalist, die van mening was, dat Amerika zich wellicht te veel haast te met de ondertekening daar de Ame rikaanse Senaat pas maanden later tot ratificatie kon overgaan, kreeg ten antwoord, dat de Verenigde Stalen naar zijn, Achesons, mening de juiste koers volgden. UIT HET FRANSE PARLEMENT. Een vertegenwoordiger van de Franse regering heeft de leiders van de partij - fracties in het parlement meegedeeld, dat de regering accoord eal gaan met het houden van een debat over de bui tenlandse zaken, wanneer er niet over deze kwestie gestemd wordt. De minister van buitenlandse zaken, Robert Schuman, zal het debat vanmid dag openen met het afleggen van een verklaring. Zaterdagmorgen vertrekt de minister naar San Francisco. Generaal Pierre Koenig, een Gaullis tische afgevaardigde, is gekozen tot voorzitter van de defensiecommissie der Nationale Vergadering. In parlementaire kringen ziet men in deze verkiezing, die door de regering ge steund zou zijn als teken van waarde ring voor de militaire verdiensten van de generaal, een teken van het ver zwakken van het front van het centrum tegen het Gaullistische front. Daarop is een resolutie volgens welke het debat over de schoolkwestie in feite onbeperkt uitgesteld zou worden, met 276 tegen 196 stemmen verworpen. Wel volgde uitstel tot Maandag a.s.. zulks op voorstel der socialisten. Engelse meisjes zeiden Peter Samen zwommen ze in zee H. A. J. Roosendaal, een jeugdig monteur bij de P.T.T. te Arnhem, Hoor nestraat 14, komt naar alle waarschijnlijkheid de eer toe de Amsterdamse recherche de eerste definitieve tip gegeven te hebben omtrent de verblijf plaats van Pieter Bruin, die er met f. 113.000 Amsterdamse guldens vandoor was. Henry Roosendaal was op een vacantle-tocht door Frankrijk in de tweede helft van Juli. De achttiende van die maand was hij op zoek naar de Franse jeugdherberg La Ciotat bij Marseille. Vlak bij die plaats reed hem een gebruinde, sportief uitziende jongeman op een race-fietsje achterop, die achter af de gezochte Pieter Bruin bleek te zijn. OP EEN RACE-FIETS. In gebroken Frans vroeg hij naar de jeugdherberg, waarop Henry Roosendaal zeide, dat hij daar ook naar zocht. Sa men gingen zij verder en al spoedig bleek, dat de andere jongeman óók een Hollander was. Bij de ingang van de jeugdherberg gekomen, haalde Piet Bruin zijn kampkaart uit de zak, waar op uiteraard een valse naam stond. Ik heb geen kaart, ik laat me altijd op m'n pas inschrijven, zeide Henry Roosendaal. Zijn metgezel voegde hem toen toe, twee kaarten te hebben en bood hem een daarvan aan Toen Henry Roosendaal deze kaart aanvankelijk ac cepteerde, bleek, dat er een foto inzat, die grote gelijkenis vertoonde met de bekende foto uit het politie-rapport en dat er de naam Pieter Bruin in vermeld stond. Maar. zo zeide de Arnhemmer, er zijn honderden Pieter Bruins in ons land en de gelijkenis viel mij niet direct op. Ik gaf de kaart terug met de mede deling. dat de jufrouw die niet accep teren zou. omdat de foto nogal in strijd was met mijn eigen uiterlijk. Daarop verdween de kaart weer bij Piet Bruin in de rugzak. NIET TERUG. Ik kreeg toen, zo vertelde Henry ver der, de idee, dat het voor 90% zeker Piet Bruin was, hoewel ik het niet kon zien aan de flaporen, want zo erg was het daar met mee gesteld. Hij. Piet Bruin, vertelde mij echter enige dingen, die mijn wantrouwen aanwakkerden. Zo bleek hij al twee maanden op pad te zijn. Ik vroeg hem waar hij dat van kon doen. Piet antwoordde, dat hy nu en dan eens bij een boer werkte en ook, dat bü nog lang niet van plan was terug te gaan naar Nederland. Volgende maand wilde hy naar Zuid- Amerika gaan. Eerst nog een beetje door Europa heen. Pieter, die zeer kalm was en honderd-uit praatte, ver telde ook nog een maand op Palermo gezeten te hebben. Henry Roosendaal moest vele belang stellende vragen aanhoren, zoals infor maties over de nieuwe paspportenrege- ling. Mijn pas is nog een jaar geldig, zeide Piet Bruin, maar ik weet in België wel iemand, die 'm kan verlengen als 't moet. Ook was hij uitstekend op de hoogte van de verschillende koersen in nummer bestaat uit zes pagina's AFTANDS VERZINSEL VAN MOSKOU De Russische afgevaardigde bij de commissie voor het vraagstuk der Euro pese vluchtelingen diende een resolutie in, o.m. luidend; „De kampen der in ternationale vluchtelingen or g a nisa t i e zijn niets anders dan markten, waaruit de Amerikaanse fabrikanten goedkope arbeidskrachten halen, terwijl zij tevens dienst doen als reservebronnen van mankracht voor de strijdkrachten. De I.R.O. tracht ook personen uit Oost- Europa te doen vluchten, om deze voor duistere en heimelijke werkzaamheden te gebruiken. De geschiedenis zal haar weerzinwekkende werkzaamheid aan de kaak stellen". De Amerikaanse afgevaardigde ant woordde hierop dait hy niet begreep „hoe mijn Russische collega met een dergelijk aftands verzinsel voor de dag kan komen. Het is zelfs geen goede pro paganda meer'". V.N. COMMISSIES SAMEN GEVOEGD. Een speciale commissie, bestaande uit leden van de Veiligheidsraad en Cana da, heeft met elf stemmen voor en één stem tegen (Sovjet-unie) een Ameri kaanse resolutie aangenomen, waarin het samensmelten van de commissie voor de atoomenergie en de commissie voor conventionele bewapening tot een commissie voor controle op de wapenen wordt aanbevolen. De resolutie machtigt de algemene vergadering, de commissie in te stellen, die zal werken onder toezicht van de Veiligheidsraad en ook aan deze verslag zal uitbrengen. De speciale commissie verwierp een aantal Sovjetrussisohe amendementen, die in de resolutie de Russische ziens wijze over het verbieden van de atoom bom en andere wapens voor massaver nietiging zou hebben opgenomen. Oatis blijft gevangen De nieuwe Tsjechoslowaakse gezant ln Washington. Wladimir Protsjaska, heeft na een onderhoud van een half uur met de minister van buitenlandse zaken Acheson verklaard, dat de zaak- Oatis is afgesloten. Tsjecho-Slowakije zal niet toegeven aan propaganda of economische druk ten gunste van de vrijlating van de Amerikaanse corres pondent, aldus de gezant. VULKAAN IN NICARAGUA IN WERKING. Dinsdag is de vulkaan „Conception", op het voor de kust van Nicaragua ge legen eiland Ometepe tot uitbarsting gekomen. Talrijke plantages op het eiland zijn reeds door de gloeiende lava en as, die de vulkaan onder geweldige rookzuilen, uitspuwt, verwoest. Vele dorpen moesten worden ontruimd. De uitbarstingen gaan gepaard met aard bevingen, waardoor reeds verscheidene huizen aan de kust zijn ingestort. Venlo. de nijvere stad in de provin cie Limburgaan de Oostelijke Maasoever, heeft in de oorlog ver schrikkelijk geleden. Vooral de ha ven en het aangrenzende stadskwar tier werden zwaar geteisterd. Energiek toog men echter onmiddel lijk na de bevrijding aan de slag en veel van wat verwoest of beschadigd werd. is thans weer opgebouwd of hersteld. Op de foto zien we links op de voorgrond de geheel herstelde ha ven; links op de achtergrond het kwartier Maaskade. Rechts: Het kwartier havenkade met de oude Markt, het gerestaureerde Roomhuis en de Wijngaardstraat. Op de voor grond de nieuw aangelegde ver keersweg. Luchtfoto van een gedeelte van het kamp van dc 82c ..Airborne" divisie in Southern Pines (North Carolina) in de Verenigde Staten. Het omlig gende terrein met zijn bossen, heu vels. rivieren en wegen, wordt ge bruikt voor gecombineerde oefenin gen van leger en luchtmacht. Nieuwe koffiebonnen: No. 507 en 515 Het Bedrijfschap voor granen, zaden en peulvruchten te 's-Gravënhage heeft bon 507 algemeen (A- en B-kaarten) en bon 515 algemeen (D-kaart) aange wezen voor het kopen van 125 gram koffie. Deze bonnen kunnen met in gang van morgen worden gebruikt en blijven geldig voor het kopen van kof fie bij de detaillist tot en met 15 Sep tember as. Het rantsoen moet dienen voor zes weken. De eerstvolgende bonaanwijzing zal op *11 October 1951 geschieden. Europa en daarbuiten. Henry Roosen daal vertelde, dat hij Piet Bruin, wiens aangenomen naam hij niet kende, een geschikte knaap vond met wie best te praten was. De volgende dag hebben zij geheel sa men doorgebracht. Des middags zijn ze gaan zwemmen en daar voegden zich twee Engelse meisjes bij hen. die Piet schenen te kennen. Zij noemden hem tenminste „Peter". Op dat moment was Henry Roosendaal de zaak duidelijk. Onmiddellijk na terugkomst in de jeugd herberg schreef hij een uitvoerige brief aan de recherche in Amsterdam, waar in hij alles van deze vreemde ontmoe ting meldde. Piet Bruin bleek weinig geld bij zich te hebben. Henry Roosendaal schat het op 5000 francs, die hij losjes in een broekzak bij zich had. DE BELONING. Hoe staat het met de beloning? Tja. zeide Henry Roosendaal, ik weet niet of mijn tip werkelijk zo waardevol geweest is. maar ik geloof van wel. Ten slotte ben ik de eerste geweest, die een uitvoerig rapport, met zorgvuldig ver zamelde gegevens naar Amsterdam ge stuurd heeft. Ik ben expres niet afge gaan op de eerste indrukken. DE WAARHEID WAS TE SIMPEL. Een bekend Amsterdams Weekblad, zo schrijft ..de Volkskrant" had een prijs vraag uitgeschreven onder het motto: „Hoe leeft en waar zit Pieter Jan Bruin?" Buiten de gezochte zelf was er maar één mens op de gehele wereld, die dit precies wist: de Arnhemse trekker, die aan de Rivièra twee dagen lang met de jonge Amsterdammer was opgetrok ken. Als antwoord op de prijsvraag schreef, de Arnhemmer dus Bruin's wer kelijke avonturen neer. zoals hij die uit de mond van Pieter Jan zelf had ge hoord Overeenkomstig de waarheid kon hij zelfs meedelen dat de betrok kene in La Ciotat te vinden was. Volle digheidshalve attenteerde hij de jury van het blad bovendien op de omstan digheid. dat zijn verhaal geheel waar heid was en dat hij de politie reeds had gewaarschuwd. De redactie vond de ge schiedenis blijkbaar al te simpel en ken de het verhaal geen prijs noch een eer volle vermelding toe. Zelfs de waarheid bleek niet echt ge noeg. EVA PERON GEEN VICE- PRESIDENTE? Volgens Eraziliaanse journalisten, die een bezoek brengen aan Argentinië, heeft president Peron hun Dinsdag in een vraaggesprek medegedeeld, dat zijn echtgenote beslist niet candidate zou zijn voor het vice-presidentschap by de op 11 November te houden verkiezin gen. De partij van Peron heeft haar verleden week officieel candldaat ge steld. President Peron heeft de lournallsten vertelt, dat hij zich zijn grondwette lijk recht voorbehoudt om 30 dagen voor de verkiezingen te beslissen, of hy zijn candidaatstelling aanvaarden zal of niet, aldus de journalisten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1