weerbericht Plannen tot Grondwetsherziening Perzische olie-besprekingen schijnen te zullen mislukken W| Gromyko komt wesr m actie na aankondig ins. dat het Kremlin had om deel te nemen aan de berende te San Francisco tot het ;vn van een vredesverdrag met Ja- mV heeft in vele kringen enige verba- r- gerekt. Doch o.i. ten onrechte. Waarom zou Moskou niet gebruik ma ten van de gelegenheid om verwarring stichten, die hem daar bij uitstek a-heen'te worden geboden? iv enige maal bovendien. d?.t. d? cov- iets een conferentie weigerden bij te sonen, heeft al bitter weinig vreugde bezorgd! Het was de bijeenkomst van de V„N 'waarin besloten werd op te treden ►'en de agressie in Korea Was Mos- wel vertegenwoordigd geweest, dan ud het door middel van een veto deze ede. althans geruime tijd, kunnen èpnbouden Dsze fout heeft het Kremlin niet wil- jc herhalen en het is wederom Gro- Èy'so, die het rode standpunt zal ver ingen Tenminste voor zover hij aaar- y tans zal zien. want reeds heeft Washington de zet van Moskou gepa- -cerd. Er zal volgens Amerika en het erdt daarbij gesteund door Engeland, r-3nkrijk, dat terwilie van de eenheid van het Westen van enkele bezwaren ieeft afgezien, en door vele andere inden, die met Japan in oorlog zijn ,west, w.o. Nederland niet meer ;rdebatteerd mogen worden in de ■oofdstad van Californië. De bijeen- temst heeft slechts ten doel om het toewerkte vredesverdrag te tekenen! Nu denke men echter vooral niet, :ït Gromyko daarmede schaakmat is te ülten. Hij zal heus wel een geraffi- Krrde wyze weten te vinden om aan r:. vooropgezette propaganda-stunt ui:mg te geven. Maar men gunne hem rit! Veel uitwerking zal het bovendien üet meer sorteren, want de wereld is amerhand immuun geworden voor trx„Geist der stets vemeint". Hoofdzaak dat vast is gelegd, dat het vredesver drag getekend zal worden door vol- oende staten, om het inwerking te tellen. Dat de Sovjet-Uunie niet tot de wiertekenaren zal behoren, staat na- dijk evenzeer vast. In verband met cj grootscheepse vredesactie. die het Iremlin bezig is te voeren, zou het ove- hers niet verbazen, als Gromyko nog se: eens met het plan naar voren Lwêra. om een conferentie der grote i'f :e houden. De vijfde zou dan Pe ng-China zijn, tegen welks uitschake- bij ce uitnodigingen voor San rincisco het ongetwijfeld op de meest nerpe wijze zal protesteren. Doch is uitgesloten, vooral na het echec van de conferentie van te ParijsHet Westen zal niet meer ian op dergelijke suggesties, tenzij fesiou door daden zal hebben getoond w houding te vullen veranderen, doch op die daden wacht men nog altijd le- ergeefs. Nu aenke men anderzijds evenwel ook ter niet .dat Gromyko voor een oij corbaat geheel mislukte opdracht is "sie'.d, want. al weet hij, dat hij het -drag op zich zelf niet kan tegen een, hij zal speculeren op de uit- ersiag, die hij kan opbrengen in de latische landen, waar hot blijfz gis pen en broeien. Met de grootst moge- !-'* Verheid is nu al te voorsoellen, ai daarop alle kracht zal worden sa- teiigetrokken en het Westen zal alle aan dek moeten brengen orr. deze !'"paganda te neutraliseren. Het feit, ff- m, be Perziscae oliekwesiie nog '•f- c1t)^ssin? is gevrnden en cL.: de -èenstelling IndiaPakistan inzake Lisjmir eerder is verergerd dan verbe id. terwijl bovendien in het midden- fffn ook een reeks moeilijkheden op v<-::ng wacht, getuigt op zich zelf al, ada/ e'n ^>raa^ ligt voor propa- i3tussen heeft het voorgestelde vre- Japan reeds dit voordeel ^e.everd. dat ook in de Stille Oceaan f *eerfront is gevormd tegen agres- L- fetzij van de zijde van de commu- van de zijde van een her- JfP"an in oude geest en daarme- vee' gewonnen. In de eerste plaats u7n ^mei'ika, Australië en Nieuw- •fand een pact dat £eitelijk de leest is geschoeid van het Noord- ai w v pact en in de tweede plaats 1 Washington de Phillppijnen garan- Seven voor zijn veiligheid. tonner, dat zowel India als Pakistan menen te moeten -waven Dit ondermijnt voor een «fitog beel de afweer in Azië te- net opdringend communisme en het wor beide betrokken landen slechts ■•open dat zij zelf niet de dupe zul- ieobaw-n -Van deze kortzichtigheid. -auteit is in onze dagen een prac- f-jonmorelhbheid gewerden. On- «eurig denkt men daarbij terug is van die alle profijt - Jf, n uit die zelfstandigheids- nn de diverse landen en ze een een onder zijn macht bracht Loter meer bewolking. Bilt verwacht tot morgenavond: ^vankelijk weinig, later toenemen- iu.TolkinS met morgen later op de ltans op een regenbui. Matige tot sraöitige wind tussen Zuid-Oost en 10 uur). 19 AUGUSTUS luur; onder: 19.58 uur. Vriï warm. Opgemaakt te "c'n °P; 20 f2 uur; onder: 8.26 uur - vater te Katwijk te 4.34 en 17.01 Springtij. (20/8 te 5.14 en 17.41 door prof. mr A. C. Josephus Jitta hüDuner bestaat uit acht pagina's Scherpe verklaring van radio Teheran. In een gisteren te Teheran uitgege ven communiqué zegt de leider der Britse delegatie Stokes o. m „Mijn aanbod is het beste, dat ik kon doen. Ik ben echter bereid tot het aanbrengen van geringe wijzigingen, onder voor waarde, dat mijn voorstel ln principe aanvaard wordt". Stokes sprak de persberichten tegen, als zou hij nieuwe voorstellen doen. Hij gaf nog de volgende toeliching op zijn voorstellen 1) De Britse voorstellen komen over een met de Perzische, nationalisatiewet van 20 Maart en de door Harriman ge formuleerde basis voor de onderhande lingen; 2) De voorstellen zijn de beste, die Perzie kan verwachten, aangezien zij het gelijk op delen van de winst beo gen, een principe, dat ieder olieprodu cerend land met genoegen zal aanvaar den in ruil voor de door een contract met lange looptijd geboden zekerheid; 3) Voor het geval Perzië de voorstel len van de hand wijst, moet de voorge stelde Britse inkooporganisatie elders haar olie betrekken. Dit alles is geen politiek, maar een voudige rekenkunde, aldus besluit het communiqué. Door dit comuniqué zijn de kansen op succes van de olieconferentie ver der verminderd. Tot dusver bestond de mogelijkheid, dat Engeland nog niet zijn laatste voorstellen te berde had ge bracht. Uit de verklaring van Stokes blijkt echer, dat Engeland slechts be reid is geringe wijzigingen in het acht punten omvattende plan aan te bren gen. De Perzen zijn dus gedwongen op de bijeenkomst van heden een duidelijk antwoord te geven. Alles wijst er op, dat Stokes geen genoegen zal nemén met een ontwijkend antwoord. Het Perzische antwoord is reeds door een bijzondere commissie uitgewerkt en door de parlementaire oliecommissie goedgekeurd. Het kabinet zou de tekst heden nog bestuderen. Het is zeer de vraag of de mogelijk heid van een verbreken van de onder handelingen de bereidheid van de Per zen om tot een vergelijk te komen ver hogen zal De meeste waarnemers te Teheran geloven, dat de bijeenkomst van heden de laatste zal zijn en dat het vertrek van de Britse delegatie on middellijk op handen is. Gisteravond Is intussen in een uit zending van radio-Teheran verklaard dat de Britse voorstellen tot een re geling van de oliekwestie voor de Perzische regering „niet aanvaard baar zijn", omdat zelfs bij een opper vlakkige studie blijkt, dat de Britse kapitalisten niet het verlangen van Iran om zichzelf te bevrijden van het imperialistische juk aanvaarden". „De voorstellen zouden de praktijken, die zij reeds een halve eeuw in het land bedrijven, in stand houden," aldus ra dio-Teheran „De voorstellen zijn strijdig met de formulering van de wet op de oliena tionalisatie. Minister Stokes verwacht dat het Iraanse volk het monopolie voor de verkoop zal geven aan de voor malige Anglo-Iraanse oliemaatschappij, die een halve eeuw lang van het Iraan se volk politieke en economische sla ven heeft gemaakt", aldus de radio. Tot slot werd verklaard, dat, uit de voorstellen van Stokes geconcludeerd kan worden, dat het Britse personeel niet onder Perzen wil werken. „De Brit ten willen hun meesterschap voortzet ten en de Perzen als Afrikaanse in boorlingen behandelen", aldus de ver klaring. Gezien de toon van deze radio-bood schap is er enige twijfel, of de Perzi sche regering daar wel achter staat! Te Teheran zijn negen personen ge wond toen de politie leden van de „Fe- dayan Islam", die ondanks een verbod toch wilden demonstreren, uiteendreef. Ongeveer 200 leden van de beweging trachtten een anti-Britse betoging te houden bij de moskee van de sjah, waar de vroegere premier Razmara door een lid van de „Fedayan Islam" in Maart jd. werd doodgeschoten. De autoriteiten hadden de demonstratie verboden en politiemannen bewaakten de toegangsweg tot de moskee. Toen zij hun weg versperd zagen, wierpen de betogers hun vlaggen weg en trokken messen. De politie dreef hen met knuppels uiteen. Twaalf personen werden gearres teerd, onder wie twee of drie moellahs 'geloofsleraren) 5 Januari 1952 begin van de Van Riebeeck-feesten. De Van Riebeeck-feesten zullen op 5 Januari 1Ö52 door minister-president dr Maian te Ohrlgstad (Transvaal) of ficieel worden geopend, aldus heeft de centrale oommissie van voorbereiding te Pretoria bekend gemaakt. Op een door Malan voor de radio ge geven sein zullen leden van de voor- trekkers-boeweglng in geheel Zuid-Afri ka vuren ontsteken, terwijl padvinders en padvindsters de kerkklokken in de Unie zullen luiden. Tevens zal dan de eerste postkoets uit Ohrigstad vertrek ken voor de lange reis naar Kaapstad Zes andere koetsen zullen volgen. Langs de te volgen route zullen plaatselijke feestelijkheden worden gehouden. Op het programma staat verder o.m. een manifestatie op kunst- en cultureel gebied, die een maand zal duren. Alle bevolkingsgroepen zullen worden uitge nodigd hieraan deel te nemen. Te Kaap stad zal een industrietentoonstelling worden gehouden. Ook staat een inter nationale postzegeltentoonstelling op het programma. Tachtig gemeenten in de Unie hebben tot dusver besloten de nat-uur-reservaten in haar gebied te verklaren tot een sym bool voor het behoud van de bodem De hiertoe strekkende proclamatie zal wor den afgekondigd bij de aankomst van de postkoetsen in de versohillende gebie den. De provincies in Zuid-West-Afrika zullen deelnemen aan de provinciale tentoonstellingen en aan de gemeen schappelijke manifestatie te Kaapstad. McCloy debatteert met leden van de „Vrije Duitse Jeugd". Gistermiddag heeft de Amerikaanse hoge-commissaris in Duitsland. John McCloy. ruim anderhalf uur in het ge bouw van de Amerikaanse omroep in West-Berlijn met ruim 200 leden van de ..Vriie Duitse jeugd" eedebatteerd. die hem tal van vragen stelden. Od een vraag over de Duitse verde- dlgingsbiidrage zei McCloy. dat er nog geen Duits leger of zelfs maar een be gin daarvan bestaat. Een Duitse bij drage tot de verdediging hing slechts af van een Duitse beslissing en de eoedkeuring van de Bondsdag. Over de hereniging van Duitsland zei McCloy. dat dictaturen nog nooit lang balden geduurd. Dit, en ook dat niet-natuurliike grenzen geen stand houden, heeft de geschiedenis bewezen, aldus McClov. Hij zei dat er vrijheid, eenheid en vrede voor geheel Duitsland zou komen, als het geloof hieraan in de Oostelijke zonp wordt bewaard tot de kracht van het Westen het even wicht in Europa hersteld zal hebben. De jongelui toonden zich na afloop zeer enthousiast. McCloy heeft het Berliinse stadsbe stuur een chequé ten bedrage van 41-- mlllioen gulden overhandigd voor de inrichting van een volksbibliotheek. DE LATTRE DE TASSIGNY NAAR WASHINGTON De opperbevelhebber der Franse strijdkrachten in het Verre Oosten, ge neraal de Lattre de Tassigny, zal in September op uitnodiging van gene raal Omar Bradley naar Washington gaan om te trachten meer Amerikaanse hulp te krijgen voor de oorlog m Indo- China en vragen over Indo-China be- antwoorden. De generaal vertrekt 7 i September uit Parijs. HM, Koningin Juliana heeft gister middag een bezoek gebracht aan de stichting Hoenderloo. waar voog dijpupillen. regeringspupillen en kinderrechterpupillen worden ver zorgd. Aan de Koningin werden door de voorzitter van het bestuur der stichting. Mr M. B. van der Werk. enige door de jongens zelf vervaardigde geschenken aange boden. Koningin Juliana temidden der stichtingsbevolking. Rechts mr Van der Werk. GEEN RAPPORT INZAKE MAC ARTHUR. De Amerikaanse senaatscommissie, die enige tijd geleden een onderzoek heeft ingesteld naar aanleiding van het ont slag van generaal Mac Arthur heeft be sloten geen rapport over dit onderzoek op te stellen. De stemmenverhouding was twintig tegen drie. De voorzitter van de commissie, de de mocraat Richard Russell, verklaarde te genover verslaggevers, dat de meerder heid van mening was, dat ieder rapport over het ontslag van Mac Arthur op dit moment slechts „een verbitterde contro verse zou doen herleven op een critlek moment in de Koreaanse vredesonder handelingen." Men had eohter wel besloten, dat de Individuele leden een verklaring van hun zienswijze in de notulen konden laten opnemen, welke notulen later aan de Senaat zullen worden gegeven. De Staten-Generaal. DE STAATSCOMMISSIE tot herzie ning van onze Grondwet heeft een voorlopig rapport uitgebracht. Het is de bedoeling, dat deze vooricp'g plannen in het najaar gaat de Rege ring er mee accoord in de vorm van we svoorstellen bij de Staten-Generaal aanhangig worden gemaakt. Zij kunnen dan vóór Juni 1952 zijn afgedaan. En de dan plaats vindende periodieke ont binding van de Tweede Kamer zal dan kunnen samenvallen met de voor een grondwetsherziening vereiste ontbinding Men hoopt blijkbaar, dat worden deze voorstellen aangenomen, voor de toe komst een meer ingrijpende herziening vergemakkelijkt zal worden door het in stellen van een Derde Kamer, waarover wii de vorige maal spraken. De regering heeft reeds medegedeeld, da' zij op die wijze zal handelen. Ten aanzien van de Staten-Generaal bevat*en deze voorlopige voorstellen het denkbeeld van uitbreiding van het aan tal leden van de Tweede Kamer van 100 op 150 en van de eerste Kamer van 50 op 75 Tevens zou de leeftijd, vereist om verkiesbaar te zijn. verlaagd worden van 30 voor de Tweede Kamer en van 25 voor de Provinciale Staten tot. 23 voor bede colleges. Dezelfde grens, die de wet thans stelt voor het. actieve kies recht 'het op'reden als kiezer). Die leef tijd geldt thans reeds voor het lidmaat- schar) van een gemeenteraad Blijkbaar is de Staatscommissie dus nie' tot de conclusie gekomen, dat de Eerste Kamer moet worden afgeschaft zoals herhaaldelijk is aanbevolen Het moet uitgesloten worden geacht, dat de defin tieve voorspellen dat voorstel zul len bevatten, Immers, men breidt niet eerst de Kamer uit, om hem daarna af te schaffen. ONS PARLEMENT, de belde Kamers der Staten-Generaal, is een der kleinste parlementen ter wereld. De 'eden zijn dientengevolge met. werk over laden Het is moeilijk, vooral in de kle.mie fracties voldoende deskundi gen op speciale gebieden, op te nemen. Niet alleen, dat he' gewone parlemen taire werk 'wetsontwerpen, begrotingen en controle op de Regering) toeneemt, maar het word' ook hoe langer hoe meer gebruikelijk, dat parlementsleden wor den aangewezen zitting te nemen in verschillende soorten van min of meer internationale parlementen: de raadge vende vergadering in Straatsburg en de ontworpen parlementen voor Europese plannen voor staal en kolen, het verkeer en de landbouw. Br bestaat natuurlijk het gevaar, dat door uitbreiding van het aantal Kamer leden de discussies verlengd zouden worden, doordat meer leden villen pra ten. Wij achten dat gevaar niet bijzon der groot AT HET KIESRECHT BETREFT, staat het reeds vast, door de on langs zonder veel ophef tot stand gebrachte nieuwe kieswet, die slechts een technische herziening betrof en nauwelijks Iets nieuws invoerde, dat in dat opzicht zeer weinig veranderd zal worden. Men zal het algemeen kiesrecht de evenredige vertegenwoordiging en de leeftijd om te mogen kiezen (23 jaar) niet wijzigen. Dat laatste noemt men het actieve kiesrecht („zelf kiezen"). Wat het pas sieve kiesrecht betreft („het recht om gekozen te worden") stelt men thans voor die leeftijd te verlagen tot 23 jaar. Het is niet nodig, dat die eisen sa menvallen Goeman Borgesius was vóór 1887 lid der Tweede Kamer, toen hij zelf nog geen kiezer was. De enige maatstaf voor dat laatste was toen: be lasting be'alen. En dat behoefde hij toen blijkbaar nog niet te doen. Prof. Romme toen nog geen hoog leraar werd ongeveer 30 jaar geleden tot lid van de Gemeenteraad van Am sterdam gekozen, even vóór hij 25 jaar oud was. Hij was dus toen nog geen kiezer De leeftijd daarvoor was 25. Maar. toen hij de eed als gemeente raadslid moest afleggen, had hij juist zijn 25e jaar voltooid. Men vertrouwt, dat de kiezers niet licht iemand van 23 jaar zullen kiezen, die niet geschikt is. DE EERSTE KAMER wordt dus niet afgeschaft. Zij is in 1815 op aan drang van de Belgen ln de Grond wet opgenomen, om de invloed van de Volkskamer te remmen. De toen in de tweede plaats Ingestelde Kamer, heeft men merkwaardigerwijze de Eerste ge noemd. Herhaaldelijk is haar afsohaffing. om dat zij verouderd zou zijn. bepleit. Voor al toen de eisen voor het lldmtaatschap voor die Kamer dezelfde zijn geworden, als voor de Tweede Kamer. De vroegere voorwaarden, tot de hoogst-aangesLage- nen in de belastingen te behoren, of een hoog openbaar ambt bekleed te hebben, zijn vervallen. Men heeft de Eerste Kamer ook wel verdedigd als een bolwerk voor de Kroon Die Kroon ligt echter zo diep verankerd in de harten van vrijwel alle Nederlanders, dat aan een ander bol werk niet de minste behoefte bestaat. Als „rem tegen overijling" en als mid del om te maken, „dat de rechten der minderheid niet verwaarloosd worden" blijft zij haar waarde behouden. Waar in het voorlopig rapport dezer Staatscommissie van niet minder dan 24 leden van geen afwijkend oordcel blijkt, kan men op goede g-ronden voor spellen. dat het aantal leden van de beide Kamers zal worden uitgebreid als hierboven aangegeven, dat de leeftijd voor het passieve kiesrecht zal worden verlaagd tot 23 jaar en dat de Eerste Kamer zal worden gehandhaafd. Het is een publiek geheim, dat ten ge volge van de onlangs plaats gevonden hebbende en nog niet geheel voltooide verbouwing van de zaal van de Tweede Kamer zonder veel moeite en kosten, het aantal zetels kan worden gebracht van 100 op 150. Regeren is vooruitzien. HERLEVING DUITS MILITARISTISCH NAZIDOM. De vroegere SS-officier Hermann Lamp en de gewezen onder-officier van de marine Karl Heinz Neumann hebben medegedeeld, dat een „Duits vrijkorps" is gevormd, dat de herbewapening van Duitsland, de eenwording van het land en het invoeren van dienstplicht voor staat. Het corps was verdeeld in twaalf vrijwilligersgroepen van 112 man. De eer van de Duitse soldaat kon niet hersteld zijn. aldus Lamp, voordat de als oorlogsmisdadigers veroordeel den vrijgelaten zouden zijn. De stich tingsdatum is 20 Juli, „zulks om te to nen, dat het korps gericht is tegen de indienstneming van officieren, die deel namen aan het complot dat 20 Juli 1944 leidde tot de aanslag op Hitier", bij een eventuele herbewapening. „De her bewapening was nodig om Europa te redden." COMPLOT TEGEN MAO? Radio-Peking heeft verklaard, dat de Amrikaanse militaire attaché bij de Chinese nationalistische regering. Nel David Barrett, een complot heeft ge organiseerd om de Chinese communis tische leider Mao tse toeng te doden. De aanslag had het vorig jaar October gepleegd moeten worden. Antonio Riva, een 55-jarige Italiaan en Rinitsij Jamagoetsji, een Japanner, zijn ter dood veroordeeld „wegens deel neming aan het complot". De Italiaan Martina kreeg levenslang, Henri Etch (Fransman) tien jaar, Geril (Italiaan) zes Jaar en Mah sin tsjing (Chinees) negen jaar. Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft de beschuldiging van Radio-Peking met de meeste klem tgengesproken. Verklaard wordt, dat .diet duidelijk is, In de nabijheid van de Nijverheids straat te Amersfoort zijn op het ogenblik vier enorme industriehallen in aanbouw. De hallen zijn bestemd voor kleinere industrieën en in elke hal kunnen vier industrieën worden ondergebracht. Arbeiders bezig met de montage van de enorme hallen. dat de beweringen van deze aard op zettelijke leugens zijn. wier enige doel is de door de Chinese communisten gevoerde haat-campagne jegens de Ver. Staten nog scherper vormen te doen aannemen". 90ste jaargang ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1951 No. 27383 Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singed 1, Leiden - Giro no. 57055 - B. w. Menkhorst en J. Brouwerf 515 per t^artaal; f 0.40 per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 LEIDSCH DAGBLAD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1