weerbericht President Truman: bewapening moet krachtig worden voortgezet Ups en downs rond de Perzische olie Koningin Juliana enthousiast over liet Britse Festival 1 Persvrijheid in lis knel E a artikel 7 van de Grondwet D eewaarborgde persvrijheid „behou dens ieders veranwoordelijkheid voor wet" is een van de grondslagen van ïn democratische staat. Misschien ls het „Ifs wel de hoofdpijler. S daarom werden wij pijnlijk verrast Lzer dagen in een rapport van de fcatseommissie tot herziening van de Grondwet te lezen, dat deze commissie e- een urgentiepunt aan de orde stelt «m suggestie, welke niet anders kan worden gezien dan als een rechtstreekse Euitasting van het recht der vrije me- Mfainesuitiiig. L foe commissie wil namelijk de moge- llkheid openen voor een bepaalde uit- r cave een verschijningsverbod uit te vaardigen. Weliswaar wordt de demo cratische deur op een kier gezet door de bepaling, dat dit verbod dient te worden ingetrokken, zodra eén der bei de Kamers zich daartegen met minstens één derde van de stemmen verzet, maar in de praktijk kan er geruime tijd ver lopen alvorens een dergelijk verbod, door de Kroon de Raad van State ge- boord uitgevaardigd, door het parle ment wordt vernietigd. IN de motivering van het voorstel wordt gezegd dat „elke twijfel", dat artikel 7 van de Grondwet, niet aan I een verschijningsverbod in de weg staat, f" moet zijn uitgesloten" met name wan- 1 neer „subsersieve elementen door mid- i del van de drukpers systematisch de jndslagen van de bestaande rechts- ie ondermijnen en dat systematisch a een deel der bevolking een volkomen „„ls beeld van het gebeuren in het maatschappelijk en staatkundig leven wordt gegeven". Het is zonder meer duidelijk dat in het licht der huidige politieke verhou dingen deze maatregel regelrecht is ge- richt tegen de communistische pers. J En nu moge de hemel ons bewaren voor het communisme, voor een derge lijk bestrijdingsmiddel voelen wij even- Bin. Hoe gevaarlijk een zodanige delegatie van bevoegdheden van de onafhankelij ke, onpartijdige rechter aan een sub- tieve partijgroepering kan zijn, de- treert een uitlating, welke dezer gen drie prominente Nederlandse po- i (waaronder twee juristenin hun bladen bezigden en waarin zij hun rlementaire opponenten betitelden als op het schip van staat". Liefst in versneld tempo In een gisteren aan het congres toe gezonden halfjaarlijks economisch rapport verklaart president Truman, o.m., dat de grootste bedreiging van de wereldvrede van de Sovjet-unie te duchten was. Een eventuele wapen stilstand in Korea zou in geen geval d? herbewapeningsinspanning van de V.S. en van West-Europa mogen ver minderen. Deze inspanning zou inte gendeel nog moeten worden vergroot. Truman wijst er op, dat de verdedi ging van de V.S. en die van West- Europa, met inbegrip van Turkije, nauw verbonden zyn. Wanneer de menselijke en materiële hulpbronnen van deze landen onder de heerschap pij van de vijand zouden komen, zou dit een militaire catastrophe voor de V.S. betekenen. Wat de economische toestand betreft, verklaart Truman, dat de Amerikaanse economie op het ogenblik krachtiger is dan bij het begin van de uitvoering van het bewapeningsprogram. De inflatie- druk was minder geworden De president verzocht het congres de door de rege ring ingediende wetsvoorstellen betref fende de defensie der V.S., de militaire en economische steun aan het buiten land alsmede de beheersingsmaatrege len tegen de inflatie af te handelen. Truman merkt verder op, dat de vei ligheid van de wereld niet slechts een zaak is van kanonnen. Zij vereiste ook economische, politieke en morele kracht. Hij richtte de aandacht van het congres op andere punten in de wereld als Per- zië, Joego-Slavie, en Indo-China, waar zich gebeurtenissen zouden kunnen voordoen, die tot een wereldoorlog zou den kunnen leiden. Truman is van mening, dat met het oog op de ervaring in Korea, in de grootst mogelijke uitbreiding van de strijdkrachten in de V.S., waarvan het aantal op het ogenblik op 3J,è millioen man is vastgesteld, voorzien moet wor den. De thans op 35 milliard dollar per jaar vastgestelde militaire uitgaven zouden tegen het einde van het jaar tot 50 milliard en tegen het midden van het volgend jaar tot 65 milliard verhoogd worden. deze landen lager is dan in de V.S. en hoewel hun militaire inspanning be grensd is, zij hun militaire productie in de loop van een jaar verdubbelen. Truman herinnerde eraan, dat hy het congres verzocht heeft om een cre- diet van 8',6 milliard dollar voor hulp aan het buitenland, waarvan 6.3 mil liard voor militaire doeleinden. Met betrekking tot de Amerikaanse productie verklaart Truman, dat deze in de periode 1950/'51 van 300 milliard tot 330 milliard dollar is gestegen en zonder bezwaar in een jaar nog 5 pro cent verder opgevoerd kan worden. Voor de zware industrie is voorzien in een verhoging van de staalproductie van 107 tot 120 millioen ton en een verdubbeling van de aluminiumproductie, alsook een verhoging van 5 pet. voor de voort brenging van energie, Truman besluit zijn rapport met een dringend beroep op het congres, de mi litaire uitgaven in het komende jaar te verhogen en directe en indirecte maat regelen tegen de inflatie te nemen om de stabilisatie van de economie en daar mee de veiligheid van het land te ver zekeren. MOTIES VOOR LABOUR-CONGRES. De voorlopige lijst van resoluties van de plaatselijke afdelingen der Labour- partij in het gehele land voor het jaar lijkse congres in October as. telt hon derden moties, welke o.m. de volgende punten bevatten: 1. Ongerustheid over de hoge kosten van levensonderhoud, waaraan meer dan honderd resoluties uiting geven. 2. Oproepen tot vermindering van de uitgaven voor herbewapening, in meer dan dertig resoluties. 3. Protesten tegen berekening door de staat van kosten voor de nationale ge zondheidsdienst. 4. Critiek op aspecten van de buiten landse politiek, eisen tot terugtrekking van de Britse troepen uit Korea en uitingen van bezorgdheid over de „over heersende positie" van de V.S. in mili taire en economische aangelegenheden. De nationale vakbond van spoorman- nen, welke óngeveer 450.000 leden telt. diende de resoluties over de buitenland se politiek in. De bond betreurt het brandmerken van China als agressor door de V.N., kant zich sterk tegen el ke vorm van sancties tegen dit land en dringt aan op verdere pogingen om een staking van het vuren in Korea te' be werkstelligen, alsmede een permanente regeling van de problemen betreffende het Verre Oosten door terugtrekking van alle strijdkrachten uit Korea, fi nanciële hulp aan Korea en toepassing van de verklaringen van Cairo en Pots dam. dat Formosa aan China moet worden teruggegeven. De bond verzet zich voorts krachtig tegen herbewape ning van Duitsland. Nog geen enkele beslissing Gisteravond is de Perzische regering in spoedzitting bijeengekomen om een aantal nieuwe voorstellen van Harri- man te bespreken. Deze voorstellen heeft Harriman gisteravond bij de oliecommis sie ingediend. De commissie had Harriman op de hoogte gebracht van de reactie der Per zische regering op zijn vroegere voor stellen, waarop Harriman wijzigingen voorstelde. In een korte officiële Perzische ver klaring werd na de bijeenkomst gezegd, „wij danken de heer Harriman voor zijn pogingen. Wij zijn zeer tevreden. De resultaten van de bijeenkomst zullen aan de regering worden medegedeeld." Harriman wilde geen aanvulling ge ven op de officiële verklaring. Voor he den Ls geen bijeenkomst van Harriman met de oliecommissie vastgesteld. Waarnemers beschouwen dit als een ntici Van deze qualificatie naar „subver sieve" elementen, enz., is maar één pu. Maar een pas in de richting van een onpeilbare afgrond, waarin de hoog heid van ons recht en het democrati sche ideaal onherroepelijk te pletter rallen en waaruit de begrippen ter reur, willekeur en Volksempfinden als naargeestige schimmen uit een nog vrjj nabij verleden opwaren. Moge die pas dan ook nooit worden gezet In weerwil van de sinds 1947 opge treden merkbare economische verbete ring in de Westerse landen constateert de president, dat de levensstandaard in HET GRONDSTOFFENTEKORT Volgens president Trumans raad van .economische adviseurs zal het tekort aan belangrijke grondstoffen nog een Y~r. af&houden. Het ziet er naar het ïoordeel van deze raad naar uit. dat er K,re Amende 12 maanden tekorten trien 2Ün aan aluminium, kobalt, ko- |r/\ ank- stikstof zwavel, wolfram, mo- •ïoüenum. nikkel, ijzererts, olie. staal. i-PU-D en wellicht een aantal andere •analen. Overwegend droog venvacht tot morsenavond: met opklaringen. tujv* v dro°m Meest matige wind Noord en West. Ongeveer de- ((wS to*1* temperaturen. 25 JULI. M°alnp; uur; onder: 20.42 uur. «fan OP: M j„„. ILXi" °P: 23.- uur; onder f' 13.29"uur. ogwa' uur. •wSater te Katwijk te 7.44 Qlunmer bestaat uit res pagina's Het werk aan Europa's grootste binnensluis vordert gestadig. De baggermolen Montgomery is thans bezig met het doorgraven van een gedeelte van de eeuwoude Waat- banddijk, welke de voorhaven van het Amsterdam-Rijnkanaal te Tiel tot dusver in twee helften scheidde. De gebaggerde grond zal dienen om ..De Streng", een onvruchtbaar ge bied boven de Ecliteldse steenoven een nuttige bestemming te geven. Op de foto. welke van de bagger molen af gemaakt werd, zien we het doorgraven van de Waalbanddijk (op achtergrond). VOOR EN TEGEN SPANJE. De socialistische internationale heelt de Amerikaanse minister van buiten landse 'zaken, Acheson, een telegram gezonden, waarin „de bezorgdheid van 43 millioen socialisten wordt uitgespro ken over de huidige onderhandelingen om het Spanje van Franco met de ge meenschap van democratische volken te verbinden". De democratische senator John Sparkman, die met acht andere Sena toren uit Europa in de V.S. is terug gekeerd, zeide o.a., dat Churchill be slist was voor een overeenkomst tussen de V.S. en Spanje. Generaal Franco zou de Amerikaanse senatoren hebben me degedeeld, dat hij 2 millioen man ter beschikking kon stellen. Spaanse militaire studenten zullen spoedig te Washington aankomen voor een gespecialiseerde opleiding op Ame rikaanse militaire scholen. Zij zullen later instructeurs worden in het Spaanse leger. GEEN NIEUWS UIT KOREA Genietroepen van de Verenigde Naties zijn hard aan het werk om de ponton brug over de rivier de Imdjin te her stellen, die onlangs tengevolge van overstromingen werd beschadigd. Men hoopt de brug vanmiddag gereed te hebben, zodat de delegatie der verbon denen zich morgen zonder hinder nissen naar Kaesong zal kunnen bege ven. De Zuid Koreaanse nationale ver gadering te Poesan besloot met alge mene stemmen de Amerikaanse minis ter van buitenlandse zaken, Dean Ache- sop, een dankbetuiging te zenden voor diens weigering om het terugtrekken van de buitenlandse troepen als punt op de agenda voor de onderhandelingen te Kaesong op te nemen. De Nationale Vergadering gaf ook een verklaring uit, waarin wordt gezegd, dat men geloooft dat. de „Noordelijken Zuid-Korea opnieuw zullen aanvallen, zodra de troepen der verbondenen zich uit Korea zullen terug trekken". Van het front geen nieuws. teken, dat de door Harriman voorge stelde wijzigingen bij de Perzen niet in de smaak vallen. Volgens sommige krin gen was Harriman „buitengewoon ont moedigd" en was het mogelijk, dat voor enkele dagen de besprekingen afgebro ken zullen worden. Harriman heeft de Britse ambassa deur. sir Francis Shepherd medegedeeld, dat volgens hem de tijd bijna gekomen was om directe besprekingen tussen Perzen en Britten te heropenen. Volgens gezaghebbende kringen heeft Harriman voorgesteld, dat de Perzen een Britse delegatie, met aan het hoofd een kabinetminister, zouden ontmoeten, doch in Britse kringen werd verklaard, dat Harriman was medegedeeld, dat Enge land eerst enige garanties zou willen hebben, alvorens een dergelijke delega tie te zenden. Een woordvoerder van het Britse mi nisterie van buitenlandse zaken zeide, dat, Indien de Perzische regering be sprekingen wenst met een Britse minis ter, Engeland verwacht, dat deze voor stellen officieel worden ingediend. Niettemin verluidt, dat voorgesteld zou zijn minister Gaitskell naar Teheran te zenden, dat Mossadeq zou hebben ver klaard, dat hij de voorkeur gaf aan Sir Stafford Crips. de voorganger van mi nister Gaitskell. Cripps is op het ogen blik echter onder geneeskundige behan deling te Genève. Volgens genoemde kringen is de Britse regering op de hoogte gesteld van de voorstellen, maar zij zou gezegd hebben, dat noch Gaitskell noch Cripps op het ogenblik beschikbaar ls. Engeland zou echter bereid zijn een andere „vooraan staande afgezant met economische ken nis" te zenden, aldus deze kringen. Naar verluidt zou dit de minister voor plaatselijk bestuur en ordening, Hugh Dalton, zijn, die vroeger ook mi nister van financiën is geweest. De Perzische kringen verklaarden, dat zij nog steeds haar standpunt hand haven, dat de Britse regering geen partij in het huidige geschil is. Verder legden zij er de nadruk op, dat zij zich strikt aan de letter van de wet op de nationalisatie zullen blijven houden. Volgens de Perzen zou Harriman de wens hebben uitgesproken een eventuele hervatting van de Brits-Perzische be sprekingen bij te wonen. Enige waarnemers zijn van mening, dat de houding van de beide betrokken partijen zich enigszins gewijzigd heeft, na de besprekingen, die Harriman sinds tien dagen voert. Volgens gewoonlijk welingelichte krin gen te Londen heeft Harriman in Tehe ran twee voorstellen gedaan. Het eerste betreft een compromis inzake het vraag stuk der ontvangstbewijzen teneinde het volkomen stopzetten van de raffinaderij te Abadan te verhinderen. Het tweede voorstel houdt in het oprichten van twee maatschappijen in een zuiver Perzische maatschappij voor het winnen en raf fineren der olie, en een Brits-Ameri kaans-Perzische maatschappij voor het transport.... enz. enz. en de verdeling van de producten. Dit laatste voorstel benadert enigszins de indertijd door de vice-president van de Brits-Iraanse oliemaatschappij Jack son ingediende voorstellen. In de genoemde kringen te Londen zegt men echter, dat. indien al de Brits- Iraanse maatschappij in haar voorstel de absolute controle van Perzië over de winning zou toestaan, zij een gemengde Brits-Perzische maatschappij voor het raffineren verlangde. Radio-Teheran heeft meegedeeld dat de noodtoestand in Teheran, die acht dagen geleden na de relletjes werd afge kondigd, is opgeheven. De gouverneur van de stad heeft de bevolking dank gezegd voor haar „voorbeeldig gedrag". Begrafenis van Koning Abdoellah Het stoffelijk overschot van koning Abdoellah, die Vrijdag j.l. in Jeruzalem werd vermoord, is gisteren ten grave gedragen Officieren van het Arabisch legioen droegen de kist uit het paleis, waar het lijk lag opgebaard, en plaatsten deze op een affuit. Een saluut van 21 schoten weerklonk, toen de kist op de koninklij ke begraafplaats in het graf werd ge laten. Arabische vorsten, premiers, ministers en ambassadeurs woonden de plechtig heid bij. De jongste zoon van de koning, emir Naif, die tot regent is uitgeroepen, Zuurstokken voor de Prinsesjes (Van onze Lcndense correspondent) Voor haar terugkeer naar ons land, heeft Koningin Juliana, gisterochtend de Festival-tentoonstelling te Londen bezichtigd. Dit bezoek, dat ruim twee uur duurde, was strikt particulier. De Koningin, die arriveerde toen de eer ste rijen bezoekers zich voor de ver schillende gebouwen begonnen te vor men, werd maar door een enkeling opgemerkt. Bij afwezigheid van Gerald Barry, de directeur-generaal van het Britse Fes tival, werd de Koningin ontvangen en rondgeleid door een van de Festival directeuren, de heer Cecil Cooke. De Koningin droeg een beige, goud- gebloemde zijden deux-pièce en een ba- retvormig hoedje van stro, met goud- lmt versierd. Zij werd begroet in het kleine Ko ninklijke paviljoen en maakte daarna een rondgang door de voornaamste ten toonstellingsgebouwen. Zij was buiten gewoon enthousiast over de originele architectuur van. de expositie en de ver nuftige en aesthetische inrichting van het geheel. In de wetenschap afdeling de koe pel der ontdekkingen beschouwde zij aandaohtig het fascinerende model van Koningin Juliana wordt rondgeleid over het Festivalterrein in Londeru ons zonnestelsel. De Koningin zeide, dat het te betreuren is, dat na afloop van het Festival alles weer zal worden af gebroken. Onze vorstin bleef een half uur in de bioscoop, waar de stereoco- pische (diepte) films haar uitermate boeiden. In de foyer zag zij later zich zelf op het televisie-scherm! Tenslotte 'bezocht zij de Royal Festi val Hall, Londens nieuiwe monumentale concertgebouw en zag van de daktuin ■het .prachtige panorama van de stad ent rivier. Zij uitte de wens, dat zij graag wilde terugkómen om er een concert bij te wonen. Het speet haar trouwens, dat zij dit keer maar zo kort in Lon den kon blijven. Gisteren woonde de Koningin met Prins Bernhard het in ternationale concours hippique bij. Voor haar vertrek maakte generaal Lord Is- may, voorzitter van de Festivalraad, zijn opwachting bij de Koningin. Gedu rende de oorlog was Lord Ismay Ohur- chills militaire adviseur. Hare Majesteit moest voor de Prin sesjes twee in glimmend papier gewik kelde rose zuurstokken zg. „Festival ïocks", in ontvangst nemen! De Ko ningin, Prins Berrïhard en de Prinses sen Beatrix en Irene hebben later nog de opening van de „International Horse Show" bijgewoond. en de regent van Irak, emir Abdoel Illah een neef van Abdoellah, waren eveneens tegenwoordig, evenals de 16-jarige zoon van de troonopvolger. Glubb Pasja, de Britse commandant van het Arabische legioen, liep aan het hoofd van de officieren in de stoet. De lijkstoet werd door een duizend koppige menigte gevolgd. Bij velen stroomden de tranen over de wangen. Achter het affuit, dat getrokken werd door een militaire vrachtauto met leden van het Arabische legioen, volgde het lievelingspaard van de koning, dat zijn rijlaarzen en Damascener zwaard droeg. Tienduizenden hadden zich op de ho ge gedeelten van de stad opgesteld om de rouwstoet te volgen. Mohammedaanse gebeden en kerkgelui vermengden zich met saluutschoten, die na het afdalen van het stoffelyk overschot werden af gevuurd. De begrafenis had volgens de Moslim ritus plaats. In Amman is bekend gemaakt, dat de periode van rouw voor koning Ab doellah officieel is bepaald op zes maan- uen, Gedurende 40 dagen zullen de vlag gen halfstok waaien. Churchill doet felle uitval tegen minister Morrison Onze Londense correspondent telefo neert ons: Zelden hebben wij Churchill in zulk een felle woede-uitbarsting gezien als gisteren in het Lagerhuis. Morrison liet zoals verwacht werd een belangrijke verklaring over een verscherping van de Engelse politiek in Iran acherwege om de besprekingen van Harriman niet te benadelen. Eden verklaarde er zich mee accoord, dat Morrison zweeg, maar ■hij viel hem aan, omdat Morrison Za terdag in een rede had gezegd, dat de tories partijpolitieke munt uit de olie crisis slaan Eden vond dat niet fair omdat de oppositie Morrison juist had gesteund. De conservatieven juichten, toen Eden er aan herinnerde, dat, wan neer Ernest Be vin klaagde over dolk steken in de rug, deze altijd kwamen uit zijn eigen party en nooit van de zyde der tories. Morrison antwoordde, dat hij meende dat zjjn opmerkingen juist geweest wa ren wegens de houding van vele con servatieven, die op de achterbanken zitten. Labour juichte nu. terwijl de oppo sitie kreten van protest liet horen. Wit van woede verrees Churchill. Realiseert de minister var buitenlandse zaken zich wel. zeide hij, dat de aan onze zijde getoonde irritatie niet het gevolg is van een belangrijk verschil van mening over de politieke koers, maar van de buitengewoon klungel- aohtige en onhandige manier, waarop hy de hem toevertrouwde zaïken be hartigt. Mag ik hem ook vragen of hyi er in de toekomst aan wil denken, dat complimen ten van hem veel grieven der en verwerpelijker zijn dan de beledigin gen, welke hij zo vrijeiyk naar zijn po litieke tegenstanders slingert? Morrison, die er zelden zo vermoeid en 'bezorgd uitzag als gisteren, zag Churchill bleek en met opeengeklemde lippen aan. Maar hij gaf geen. ant woord. VERKLARING VAN MORRISON IN DE .TRAWDA" Gisteren heeft de Britse minister van buitenlandse zaken Morrison de Lon dense correspondent van het Sovjet- Russische dagblad ..Prawda" een ver klaring overhandigd ter publicatie. Naar verluidt bestaat de tekst uit 1500 woorden en is zy in het Engels en het Russisch gesteld. Op 28 Juni jl, heeft de .Prawda" de uitdaging van Morrison aangenomen om een vraaggesprek met hem te publi ceren. Aangenomaa wordt, dat regelin gen zyn getroffen om een antwoord op de verklaring van Morrison in bepaalde Britse bladen op te nemen. Beperkt aantal reserve officieren kan weer in dienst f Een beperkt aantal reserve-offi cieren tot en met de rang van ma joor, die thans met groot verlof zijn, zal de gelegenheid worden gegeven weer in militaire dienst te komen, Zij kunnen een verbintenis sluiten voor onbepaalde tijd. maar hoogstens tot de 60-jarige leeftijd. Een en ander houdt verband met de od handen zijnde uitbreiding der vre desorganisatie van de Kon. Landmacht en van de Luchtmacht. WEER OPLEVING IN DE SCHOENINDUSTRIE Naar wil vernemen is er weer enige opbloei in de schoenindustrie te Nij megen gekomen. Bij de Robinsonfabrie ken. waar het personeel thans een week vacantie eeniet. ziin weer zoveel orders gekomen, dat men voor weken draaien kan. De uitverkoop van schoei sel laat ook ziin invloed gelden op de productie. De Swiftfabrieken werkten ook weer verschillende daeen in de week evenals andere schoenindustrieën in Nijmegen. 90ste Jaargang DINSDAG 24 JULI 1951 00 No. 27361 LEIDSCH m DAGBLAD jlrectcur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f. 5.15 per kwartaal: f. 0.40 per weekTelefoon Dir. en Adm.: 25041; RedL 21507

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1