Kabinetswijziging in Italië weerbericht Amerikaanse steun aan Perzië voor regeling olie-geseliil Yae Est in de e Trui Tegenstrijdige denkbeelden over „Toezicht op het Credietwezen" 90ste Jaargang DINSDAG 17 JULI 1951 00 No. 27355 LEEDSCH mDAGBLAD 'Directeur: J- W. Henny Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN \D VUUK LklUHIN tIN L»r f. 5.15 per kwartaal; f 0.40 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507 Orde hersteld Van gewoonlijk welingelicht? Perzi sche en Amerikaanse zijde werd ver nomen, dat Harriman Perzië Ameri kaanse economische steun voor zyn programma voor ontwikkeling van het land heeft toegezegd, mits het olie- geschil met de Anglo-Iranian" „op bevredigende wijze" wordt opgelost. Harriman zou deze toezegging hebben gedaan tijdens het onderhoud, dat hij gisteren met premier Mossadeq had. Onder „bevredigend", zou Harriman in algemene zin verstaan „aanvaard baar voor Engeland". Dr Mossadeq zou hebben geantwoord een dergelijke regeling te willen aan vaarden, mits deze tot stand komt in 'j bet kader van de Perzische nationali- fcatiewèt (Engeland heeft reeds ver klaard de nationalisatie van olievelden in beginsel te aanvaarden, doch niet in te stemmen met de desbetreffende Perzische wetgeving). Gisteravond had een tweede ontmoe ting plaats tussën Harriman en Mos sadeq in het zomerverblijf van de sjah. De Britse minister van Buitenlandse Jaken Morrison verklaarde in het La gerhuis, dat de Britse regering zich verheugt over de Amerikaanse belang stelling voor het geschil tussen de Brits-Perzische oliemaatschappij en de Perzische staat, „daar dit een zaak is, [die de gehele wereld aangaat." „De Brit- e regering wenst Harriman alle succes net het vervullen van zijn opdracht in Teheran", voegde hü hieraan toe Minister Noel Baker, zei de nog, dat de „^algemene mening, volgens welke een volharden door Perzië in zijn huidige ■politieke koers voor Engeland volstrekt -^rampzalig zou zijn, onjuist is". Om het huis van premier Mossadeq jn speciale wachten opgesteld. Van officiële zijde is te Teheran me- legedeeld, dat de voor de Perzische joofdstad en omgeving afgekondigde [staat van beleg gedurende een week an kracht zal blijven, oigens de Perzische politie werden bij ;de relletjes van Zondagavond vier per- ionen gedood, namelijk drie commu- ïistische demonstranten en een door Ie communisten neergeschoten politie- nan. Reuter meldt echter, dat een op eigen gelegenheid in ziekenhuizen te Teheran ingesteld onderzoek aan het licht bracht, dat vijftien personen om iet- leven kwamen (waaronder drie of [vier politie-beambten), tenvijl ongeveer [150 anderen werden gewond.. Gister avond bevonden zich nog 97 gewonden in de ziekenhuizen. De toestand van zes van hen is ernstig. De straten van Teheran worden door kruist door patrouilles infanteristen met gevelde bajonetten. In de achter buurten in het zuiden van Teheran was de toestand gisteren nog gespannen. Uit Aba dan wordt gemeld, dat Hoes sein Makki, secretaris-generaal van de raad voor de nationalisatie der Perzi sche olievelden, heeft verklaard voor nemens te zijn Harriman uit te nodigen Abadan te bezoeken, „opdat hü zelf kan z;en hce de levensomstandigheden der Perzische arbeiders zijn", waaraan hij toevoegde: „De speciale vertegenwoor diger van president Truman kan dan zelf zien. dat de nationalisatie der Per zische olie-industrie de enige manier is om hierin verbetering te brengen en het. communisme geen voet te geven". Generaal Gailani militair bevelhebber ir> de olie-districten gaf te kennen, dat hij en zijn officieren geen belang stel den m politiek. Het was hun taak wet en orde te handhaven en dat zou ge schieden. Schade in Kansas en Missouri 750 millioen dollar Generaal-majoor Pick, chef van het wapen der genie van het Amerikaanse leger, heeft president Truman telefo nisch medegedeeld, dat de door de overstromingen In de Amerikaanse sta ten Missouri en Kansas aangerichte schade op 750 millioen dollar wordt be groot. Reusachtige hoeveelheden water moeten uit de ondergelopen gebieden worden weggepompt, hetgeen langdurige droogmalingswerkzaamheden zal ver gen. Hierdoor is de schade 250 millioen dollar groter dan aanvankelijk is ge raamd. In de meeste ondergelopen gebieden in de overstroomde vier industriële districten van Kansas City stond het water gisteren nog ongeveer vijf meter hoog. In officiële kringen is men van mening, dat het water eerst morgen zover zal zijn gezakt, dat een aanvang kan worden gemaakt met droogmalings- en herstelwerkzaamheden. In Kansas City is een tekort aan drinkwater. Er hebben zich opnieuw ontploffingen in olie-epslagplaatseil voorgedaan, waardoor wederom gebou wen in de as zijn gelegd. President Truman zal zich vandaag per vliegtuig naar de ondergelopen ge bieden begeven, om persoonlijk een in druk van de omvang van de ramp te krijgen. SHERMAN IN MADRID. Admiraal Forrest Sherman, hoofd van de Amerikaanse vlootoperatles, is giste ren in Madrid aangekomen. Hij bracht bijna onmiddellijk daarna een bezoek aan generaal Franco, dat drie kwartier heefo geduurd. Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft verklaard, niets af te weten van plannen dat admiraal Sherman onderhandelingen met Spanje zou voeren over een bilateraal defensie verdrag. Het Amerikaanse-ministerie van ma rine had na het vertrek van admiraal Sherman naar Europa in een officiële verklaring gezegd, dat hij aangelegen heden van wederzijds belang" met Spaanse militaire autoriteiten zou be spreken. Van gewoonlijk welingelichte zijde te Londen verluidt, dat Engeland de V.S. heeft doen weten, dat het gekant is te gen t.een nauwer samengaan" van Span je met enig lid van het Noorda'.larutisch pact, alsook tegen toelating van Spanje tot het Atlantisch pact. Waarnemers te Londen geloven, dat de Britse houding tav. het betrekken van Spanje bij he1. Atlantisch paot. op het ogenblik onbuigzamer is geworden. Frankrijk staat in dit oppzicht geheel achter Engeland, Cl IC lllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIlilllllllllllll Negen gewonden arriveren Donderdag uit Korea Onvoorziene omstandigheden voor behouden arriveren in de late avonduren van Donderdag a.s. op het vliegveld Schiphol 9 gewonde vrijwilligers van het Nederlands Detachement Ver. Naties uit Korea. Hun namen luiden: G. J. v d. Bos, sold., WaUi.14gen; J. Dantuma, sold. Ie kl., Gronin gen; W. C. Hageman. sold. Ie kl., 's-Gravenhage; J. Horbewicz, sold., Delft; C. van Marion, kapitein, Overveen; J. J. Massar korporaal Rumst (België); A. Noordergraaf, sold. Ie kl., Rotterdam; L. Ruiten beek sold., Kerkrade; W. C. Schouten, soldaat, Dordrecht. Na aankomst op Schiphol zullen de gewonden direct per ambulance worden afgevoerd naar de militai re hospitalen te Utrecht en 's-Gravenhage. Nehroe ontkent Pandit Nehroe, de premier van India, heeft de Zondag door premier Liaquat Ali Khan van Pakistan afgelegde ver klaring, dat het leger van India de vei ligheid van Pakistan bedreigde, „een grove leugen" genoemd. Nehroe gaf toe, dat er bewegingen van eenheden van het leger van India ge weest waren „teneinde onze grensgebie den volledige veiligheid te verschaffen". India zou Pakistan echter onder geen beding aanvallen, aldus Nehroe. Hij vroeg zich af, of Pakistan zün verdedi gingsmacht zowel ln West- als in Oost- Pakistan niet aanmerkelyk versterkt had en of zü niet in de nabijheid van de grenzen van Ind a was samenge'rokken. De Gasperi blijft aan D? Italiaanse regering is afgetreden. Dit 'is geschied om kabinetswij"' gingen mogelijk te maken. Het than- stre den kabinet is het zesde, dat dn lasperl na ce oorlog heeft gevormd. De vijftien christen-democratische en republikeinse ministers besloten hun portefeuilles ter beschikking van pre mier De Gasperi tc stellen, het aan hem overlatend of hü in zou stemmen met het individueel aftreden van be paalde ministers, of dat hij zou beslui ten het kabinet in zijn geheel te doen aftreden. De Gasperi besloot tot hel laatste. Men verwacht te Rome thans, dat on geveer een derde gedeelte dei- ministers van het oude kabinet géén zitting zal hebben in dë nieuwe regering. Door het aftreden der regering is de sinds het uittreden der rechts-socialistlsche mi nisters (in April j.l.) reeds latente cri sis openlijke aan de dag getreden. Te Rome wordt verder verwacht, dat De Gasperi een nieuwe regering zal vormen, wederom steunende op de christendemocratische en republikeinse partijen. Socialisten en liberalen zouden dan een „grondwettige oppositie" vor men. ter linker züde geflankeerd door de communisten en de hiermede ver bon c?n linkse socialisten onder Nenni en rir rechter zijde door de neo-fascisten en konir.gïgezinden. BW het eerst in de geschiedenis van de Ronde van Frankrijl; heeft eert Nederlander beslag gelegd op dc Gele Trui. Onze landgenoot won gisteren met grote voorsprong op yet grote peloton de twaalfde etappe. Hierdoor werd hij leider in liet algemeen klassement Op de foto ziet men hoe het mooiste meisje P'an Dax. Marcelle Bordan. Wim •van Est helpt bij het aantrekken van de -Trui eter Sterken". Voor het uitvoerig verstag van onze speciale verslaggever zie men pagina 2. (foto overgebracht per telex) Enlce'e overdrijverr' wolkenvelden I ni Bilt verwacht tot morgen -,ond: N<tCj°?..weer met voornamelijk in de Kfiin helft van het land overdrij- tiiriav-!Wol^enve^en- I11 het binnenland liii-D - z^'akke, overigens matige Weste- var. vf1??' In het Zuiden en het midden Ltraiw nd iets warmer, elders weinig V ^enng van temperatuur. 18 JULI 3?" °P 4« uur; onder: 20.51 n 0D; 2-1.16 uur; onder: 3 23 uur W, x (VM.) 'Ogwater te Katwijk te 2.13 en 14 55 u. J DU nummer bestaat uit zes pagina's NOORWEGEN STELT EEN BATALJON TER BESCHIKKING VAN DE V.N. De Noorse regering heeft het secreta riaat van de V.N. medegedeeld, dat zü. overeenkcu'e-tig het verzoek om Noorse -troepen ter beschikking van de VN te s.ellen, heeft besloten een bataljon voor dit doel te bes-temmen Dit bataljon komt bij de Noorse brigade in Duitsland, die onder het commando van de opperbe velhebber van de Noord-atlantische strijd- krach en is gesteld. Het bataljon kan gebruikt worden voor collectieve actie op verzdek van de al gemene vergadering of van de Veilig heidsraad. Dus ook voor Korea! TOCH VERBAND MET ATOOMBOMMEN? Donald Maclean, de functionaris van het Britse ministerie Van buiten landse zaken, die op 25 Mei- op ge- heimzlnniee wijze met een andere functionaris van dat ministerie. Bur gess. verdween, maakte deel uit van de politieke commissie, die het toe zicht oefende op de uitwisseling in oorlogstijd tussen de VS en hun br»ndg=noten van de ontwikkeling van de atoombom, zo verklaard? een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken Hij zeide dit naar aanleiding van een ar tikel in het weekblad „United Nations News and World Report". Volgens dit blad wist Maclean hoeveel atoombom men het Westen had. welke uranium- bronnen er waren en hoeveel bommen met de bestaande middelen vervaar digd konden worclen Maclean zou echter niet da wetenschappelijke bij zonderheden geweten hebben, daar de commissie waarin hij zitting had. hier niet mee temaken had. Wel wist hii. aldus het blad af van de mate van samenwerking tussen Engeland, Canada en die VS het gebied van de atoomenergie In voorlopig verslag Tweede Kamer Veieihenen is het voorlopig verslag van de Tweede Kamer over het ontwerp van wet nopens het „Toezicht op het creiietwezen". Daarin lezen wij o.a.: Dat sommige leden niet meenden te mogen verzwygen, dat zij zeer waren ge troffen door het uitermate oppervlak kig advies, dat door de Bankraad over dit wetsontwerp is uitgebracht. Blijk baar heeft de Bankraad in geen enkel opzicht de vérgaande consequenties doorzien, welke dit wetsontwerp mede brengt. Vele andere leden verklaren, dat voor een zekere periode een tijdelijke nood- regeling noodzakelijk is, ter overbrug ging van de moeilükheden, waarin het Rijk zich bevindt Het verdient echter geen aanbeveling deze langs de weg van dwangvoorschriften t>e verkrijgen. Verre de voorkeur moet worden gegeven aan een regeling welke vrucht is van vrij willig overleg tussen de regering en de daarvoor in aanmerking komei\de cre- dietinstellingen. Verschillende deze leden wezen er op, dat meer moet worden geproduceerd om ons tekort op de betalingsbalans weg te werken. Meer productie en minder con sumptie is het wachtwoord. Daar gaat het wetsontwerp echter tegenin. De mi nister wil de credietverlenlng der Ban ken aan de bedreven verminderen, op dat meer crediet aan de Staat zal wor den verleend. Dit heeft tot gevolg, dat het productief crediet aan de bedrijven vermindert en het improd-uotief crediet, waaru't het credie' aan de Staat gro tendeels bestaat, en daarmede de con- sumotievermeerdering. toenemen. Cri-t'ek op het voorliggend wetsont werp kan nie1 anders dan vernietigend zijn maar zij schiet tekort, indien zij niet tevens een opbouwend element zou bevatten en een weg zou wijzen, die wel licht uitkonxt zou bieden uit de impas se, waarin ons financieel bestel is ge raakt aldus enkele leden. Deze leden zouden in dit verband de aandacht willen vestigen op de instel- ling in Amerika door de Federal Reser ve Board van een Voluntary Credit Res- 'raint Committee, dat bestaat uit ver tegenwoordigers van de Federal Reserve Board, van Amerikaanse Bankiersver- enig'ngen, van de levensverzekerings maatschappijen en de investment banks. Zü meenden, dat een dergelijke con structie oo,r voor ons land aanbeveling verdient. Uit de financiële impasse, waarin Nederland is geraakt, kan met geen mogelijkheid een uitweg worden ge vonden langs de weg van een dwang- wetgeving, omdat men een ongezonde toestand nu eenmaal niet kan genezen met een wet. Te verwachten is. dat toepassing van dwang met automati sche zekerheid zal leiden tot steeds verdere dwang, met »n het eind onder- derschikking van alle particulier ini tiatief en van alle particulier eigen dom aan het organisme van de Staat. Verbetering is alleen te verkregen door middels samenwerking van dc Staat met de particuliere credictinstellingen te komen tot een beperking, die nog de minste bezwaren zal opleveren voor dc soc»a'e economische f-''-"'*-Valine in p-»« '-- Vele andere leden zagen de indiening van dit wetsontwerp slechts als de on vermijdelijke consequenties van een langdurige ontwikkeling, waarbij de be tekenis van het particuliere bankwezen voor het monetaire evenwicht geleide- lük aan zo zeer is toegenomen, dat een coördinatie van de credietpolitiek van de particuliere banken met de algemene economische en financiële politiek van de overheid niet meer kan worden ge- m.st. De achtergrond wordt gevormd door de oorlcgstierust'ngen. Dit wetsontwerp beoogt ons land. ook wat hot credietwe- zsn betreft, re brengen in oorlogstoe stand Militaire uitgaven tot een bedrag als waartoe deze reeering zich tegenover Amerika heeft verplicht zijn economisch me' verantwoord. De inflatoire werking, welke daarvan uitgaat, tracht de rege ring od te heffen c.q. te verzachten door a t wetsontwerp. Enkele leden konden niet anders concluderen, dan dat aanvaarding van dit wetsontwerp in zijn huidige vorm de minister van Financiën in een po sitie zou brengen, welke slechts is te vergelijken met die. welke destijds werd ingenomen door minister Schacht in het Derde Rijk. Veleanderc leden daarentegen kon den zich zeer wel met de inhoud van dit wetsontwerp verenigen. Zij zagen hierin niet in de eerste plaats de uit drukking van één bepaalde politieke overtuiging. Met name heeft het voor stel. voleerts hen, niets te maken met een social4' - van het particuliere bankwezen. De onmiddellüke oorzaak van de Ita liaanse regeringscrisis moet worden ge zocht in da critiek. die invloedrüke kringen van de christendemocratische partij hebben geoefend op minstens zeven voor hei merendeel christen democratisch ministers. Speciaal op de minister van financiën Pella. De critiek kwam uit kringen met sterk uiteenlopende belangen, doch alle critici zijn het er over eens, dat de Italiaanse economie ingrüpend moet worden hervormd. Geëist wordt: grotere productie om een halt toe te roepen aan de steeds verder om zich heen grijpende crisis in de grote Italiaanse bedrijven, krach tige pogingen om het getal der Italiaan se werklozen, dat reeds geruime ty'd twee millioen bedraagt, te verminderen en nieuwe pogingen om te komen tot verdeling van ruim een millioen hecta ren grootgrondbezit onder boeren zon der land. Het stijgen van de prijzen der grond stoffen, het nog niet plaatsen door de staten-leden van het Noordatlantische verdrag van de verwachte grote orders bü de noodlijdende Italiaanse industrie, het stagneren der pogingen om tot de vorming van een nieuw en verenigd Europa te komen en de harde noodzaak der herbewapening hebben in Italië een politiek klimaat doen ontstaan, waarte gen, naar de mening der critici, velen der thans afgetreden ministers niet be stand waren. Ondanks de hevige op Pella geoefen de critiek acht men het waarschijnlük, dat De Gasperi hem ook in zün nieuwe kabinet met de portefeuille van finan ciën zal belasten. Handhaving van Pella is een waarborg, dat zün krachti ge antl-inflationistische politiek, die in ie verstreken drie jaar heeft gemaakt, dat de lire van een zwakke een betrek kelijk sterke munteenheid is geworden, zal worden voortgezet. De acht en zeventigjarige graaf Sfor- za za! vermoedelijk als minister van buitenlandse zaken aftreden. Zijn por tefeuille zal waarschünlijk door De Gas peri worden overgenomen. Er-—i-»-ttier van de Libanon vermoord De 53-jarige voormalige Libanese pre mier Solh is vermoord door leden van de Syrische nationalistische partij, Deze party werd opgericht door Saadeh, die in 1949 door de regering van Solh werd terechtgesteld. In Maart van het vorig jaar werd reeds een aanslag gepleegd op Solh, toen hü nog premier was. Hy liep toen geen letsel op. Solh werd premeir in 1943 en bekleed de deze functie tot October van het vo rig jaar. Solh werd vermoord, toen hij op het punt stond per vliegtuig uit Amman te vertrekken. Twee van de mannen, die op Solh vuurden, zijn doodgeschoten. De overige leden van de groep, die de aan slag Dieegde, worden nog gezocht. Er is een periode van openbare rouw afgekondigd. De oud-nu'.nister zal een staatsbegrafenis krijgen. Toen de dood van de oud-premier in Beiroet bekend werd, dromden mensen od straat samen Er werden stenen ge worpen naar sommige winkels, trams en auto's. Militairen herstelden de orde. PETSCHE ZAL MORGEN BESLISSEN Maurice Petsche. de demissionnaire Franse minister van financiën, zal moreen president Vincent Auricol mededelen of hii zich zal belasten met de vorming van het viiftiende na-oorlogse Franse kabinet. Petsche verklaarde tegen de pers, dat over eenstemming. mogelijk was. Vandaag zal hii een onderhoud hebben met parlementaire fractieleiders. Na besprekingen met industriële en vakbondsleiders en met financiële des kundigen verklaarde Petsche. dat de twee voornaamste problemen waren het katholieke verlangen naar subsi dies voor bijzondere scholen en de so cialistische .eis inzake een loonschaal, gekoppeld - d-e kosten van levens onderhoud In de gouden troonzaal van het Paleis te Brussel heeft Koning Leopold gisteren afstand gedaan van de Belgische troon. Koning Leopold .gekleed in de uni- form van luitenant-generaal, met liet paarse lint van de Leopolds- orde. tekent de oorkonde van af« stand. Rechts: Prins Boudewijn. (Telefoto) Koninklijk Paar naar Festival of Britain Zaterdagavond met twee oudste Prinsessen Koningin Juliana en Prins Bernhard zullen a.s. Zaterdag, met de beide oudste prinsessen voor een privé be zoek van enkele dagen naar Londen, vertrekken. Het ligt in het voorne men een bezoek to brengen aan het Festival of Britain en aan de Horse Show te Londen. Hare Majesteit zal Maandag en de Prins en de beide Prinsessen zullen Donderdag naar ons land terugkeren. P.T.T. exploitatie voor Radio-distributie MINIMUMTARIEF f. 36, NOODZAKELIJK. De Minister van Verkeer en Water staat en de Staatssecretaris van O. K. en W. hebben ae Tweede Kamer een slotnota doen toekomen inzake de ex ploitatievorm van de Radiodistributie. Daarin zeggen zü c.a.. dat de meningen van direct en indirect belanghebbenden ten aanzien van de toekomstige exploi tatievorm verdeeld zijn. Eensdeels wordt herstel van de vroegere verhoudingen bepleit (i.e. die gemeenten en een zeer klein aantal particulieren), anderzüds wordt zodanig herstel met beslistheid ontraden (t.w. Nozema, het radiodustri- butiepersoneel, de Omroeporganisaties en een groot aantal particulieren), ter- wyl ten slotte een derde niet onbelang rijke groep particulieren zich uitspreekt ten gunste van herstel. De Minister en de Staatssecretaris stellen zich op het standpunt, dat met het oog op het algemene belang pri maire voorwaarde voor particuliere ex ploitatie moet zijn een strenge selectie van gegadigden. Voorts is een verder uitstel van de zo noodzakelijke technische herziening der inrichtingen en netten niet ver antwoord, wil men althans van de radio distributie een behoorlyk renderendbe- drüf maken. Nog afgezien van het feit. dat gron dige revisie, met in de toekomst een vernieuwing, een dubbele investering betekent, is het een zaak van algemeen belang, dat de exploitatie van de radio distributie geschiedt met inachtneming van de normen, welke inhaerent zijn aan een technisch goed verzorgde be- cüüfsuitvoering. Tijdelijke stabilisatie van de bestaande toestand moet onher- roepelyk in zeer vele gevallen tot fatale consequenties leiden Handhaving van de voor-oorlogse machtigingsvoorwaar den op dit punt is evenmin aanvaard baar. omdat sinds 1940 de techniek zich verder heeft ontwikkeld, alsmede de eisen van het publiek ten aanzien van. een goede radio-ontvangst in belang rijke en rede lij V te achten mate zyn gestegen. De concurrentie met het ont vangtoestel maakt een alleszins goede technische verzorging onvermijdelijk. Investeringen, welks met deze eis geen voldoende rekening houden, zyn doel loos en mitsdien niet verantwoord. Invoering van ?ec tarief, lager dan f. 36.moet onuitvoerbaar worden geacht, althans bij een behoorlijk ge fundeerde exploitatie. Een dergelük tarief biedt waarschynlijk alleen eni ge kans, indien technische verbetering en de daarmede verband houdende in vesteringen voorshands achterwege worden gelaten wordt aangenomen, dat de verschuldigde precariorechten en overige vergoedingen op Vt voor oorlogse peil worden gehandhaafd. De Minister en de Staatssecretaris ziin ten slotte "an oordeel dat aan P.T.T. exploitatie de v^rkeur dient te worden gegeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1