i
JE
R5
TERS
okter N. A. Commandeur 25 jaar
dierenarts
burgerlijke stand
van leiden
Jaarvergadering Maatschappij der
Nederlandse Letterkunde
Van der Hoogt-prijs voor Alfred Kossiuann
Koningin en Prins bezochten
stamslot der Nassau's
Feestelijk bezoek aan Luxemburg geëindigd
Indonesische regering greep
krachtdadig in bij conflict
Soerabajase drukkerijen
Bij en tussen de dieren groot
bracht, dreef mijn liefde tot
het dier mij tot dit werk"
Een bekend en zeer gezien dieren
arts In Leiden en verre omgeving,
dokter N. A. Commandeur, gaat jubi
leren. A.S. Zaterdag zal het 25 jaar
gleden zijn, dat hem de bul werd
si toereikt.
Dokter Commandeur,, als boerenzoon
l Berkhout geboren en latei- qp een
•rderij te Wognum groot gebracht,
kt in tal van plaatsen in ons -land
;ier of langer tijd de practijk waar-
:omen. Eind 1927 kwam hij naarLel-
3, waar hij op 1 Februari 1928 de
jetijk overnam van wijlen dr jVRoos,
a nog gevestigd aan het Rapenburg
Op 15 Juni 1938 verplaatste hij zijn
ic'.ijk naar Lammenschansweg 5.
D>:h niet alleen tot het terrein van
dierenarts heeft de heer Commari-
r zijn arbeid bepertk, ook Rijk eai
Pret-
event,
kring.
Kon.
286.
ta
nmidd.
idrijl
kopen.
J.. Vu
Bree
nensen.
melden
hriften
hap.
schrift
Den
DONDERDAG 21 JUNI
Dokter N. A. Commandeur
'jaar bij, tussen en onder de dieren
leen te hebben van zijn kennis in de
der jaren geprofiteerd. Zo werd hij
in April 1928 aangesteld als hoofd
ae Vleeskeuringsdienst te Hazers-
le en treedt hij als plaatsvervan-
J inspecteur van het Veeartsenykun-
Staatstoezicht. Voorts is hij advi-
ïd bestuurslid van de Vebo. tech-
leider van de Ver. tot Kunst-ma -
Inseminatie „Vita Nova", voorzit-
ran de Vereniging voor Veearbitrage
de kring Leiden en was hij ruim 12
leraar aan de RK. Landbouwwin-
jool te Voorhout. In al deze func-
heeft de heer Commandeur zich
kennen als een man van gezag en
te derfdundigheid.
X-choon er uiteraard naast al deze
rkzaamheden en een drukke practijk
lg tijd overblef om zioh aan par-
iere verenigingen te geven, heeft
beer Commandeur zich sinds 1938
hart en ziel gegeven aan Leid ens
puhire 3 Octoberver edging. Bij zijn
kiezing tot bestuurs V zag me in
reeds direct een enthousiast en
lig lid der Optocht-commissie, van
commissie hij sedert 1948 het pre-
ii bekleedt, in welke kwaliteit hij
een waardig opvolger van de
gisteren ontslapen heer B. de
dn? toont.
DE LIEFDE TOT HET DIER.
Op deze vraag had onze zilveren
ïbüaris tot zijn werk is gekomen,
ilwoordt h*j spontaan, dat het zyn
ffde tot het dier is geweest, die hem
ine weg deed kiezen. ,,By en tussen
dieren grootgebracht, was het mijn
oolstc verlangen om in mlin verder
vtn tussen de dieren te blijven", al-
formuleert dc heer Commandeur
ijn beroepskeuze.
'ij spraken dan over de vele facetten
zijn werk. waarbij de praeventieve
■sskunde en de t.b c.-bestrijding bij
rundvee op de voorgrond traden.
wat dit eerste betreft is de heer
"tuindeur er van overtuigd dat de
'Jffltieve geneeskunde in de toe-
een factor zal zijn. waarmede ter
rekening moet worden gehouden,
^factor ook, welke nog vele gunstige
hiaten zal afwerpen.
T.B.C.-VRIJE VEESTAPEL
'l. een t.b.c.-vrye veestapel één van
Wealen is.... het is de ingewijden
GEBOREN:
ibailna Jennegiena Fenna, d, van B.
^iphorst en L. L. J. L. van de Velde;
Hendrlka Petronella. d. van P.
Luit en H. G. Butter. Frederik,
de Nobel en A. Smits; Christina
,-o:da. d. van A. J. Bins en C. H.
Adrlana Maria d van F. G. Bouw-
«o G. Flippo, Antje Sara. d. van J.
en N. Tupanwael; Johannes, z.
Marsé en J. Moenen; Willibror-
"cndricus Gerardus, z. van G. P. van
•fegt en W. M. van Wouw; Hendrlka,
jI C A. Feeleus en G. Schutte.
T-ïrina, d. van J. de Vos en D. Ouds-
Cornells, z. van C. van der Zaal
^.kouten; Theodorus, z. van J. S.
°oi]en en C. van Gelder; Lena, d.
witvliet en M. Ramp; Frans Mar-
^orge. z. van C. Egglnk en E. van
jWmttjn, z. van C. M. Hoogenboom
Kubbert: Peter Jan. z. van S D. J.
,Ux en M. F. de Gunst; Barbara
-•benho Van L' J' L' °uwerkerk en
GETROUWD:
Molenaar en W. G. Geerllngs; W.
Lriv.' G. M. Holswllder; E. G. M.
en LI. M. van Kempen; C.
Gaoven en C. de Best: C A. Meiman
Lemmerman; J de Graaff en B.
.*eD; D. Coster en E C. A. Rozier:
;-wuyzen en G. Nlevaart: C. Rijs-
*n G- J. Keljzer; M Prins van
en en C. M. van Wijngaarden;
-«al en j, Mleremet.
OVERLEDEN:
man, 57 laar: B. Buur-
ir 67 jaar; J. T. Gaykema, man.
5- T. P. Dobben. vrouw, 51 Jaar.
ae Groot, man, 49 Jaar.
bekend. Reeds direct bij zijn komst in
Leiden is hij begonnen met het onder
zoeken va ndieren op t.b.c. Werden er
in dit jaar plm 800 dierne op tb.c. on
derzocht thans zyn er gemiddeld 12 000
per jaar. Het. aantal reaotie-vrije be
drijven in Zuid-Holland is thans reeds
gestegen tot ruim 22%.
Vita Nova in hem een warm pleibezor-
ger. Op economise hegronden en vooral
.ook op kwaliteitsoverwegingen juicht de
heer Commandeur deze KI. van harte
toe. Dat hij hierin niet rruistast, bewijst
wel het bevruchtingspercentage, dat bij
de K.I. Vita Nova reeds op ruim 88%
ligt.
Van zeer recente datum zijn de door
hem hartelijk aanbevolen plannen
voor de bouw van een K.I.-station
onder Zoeterwoude. De directie van de
Prov. Waterstaat heeft helaas haar
toestemming tot vestiging op de oor
spronkelijk gedachte plaats niet ver
leend. Een uitpad dat aansluiting
geeft op de rijksweg, ontmoet onover-
komenl ke bezwaren! Hoewel men dit
plan genszins laat varen een K.I.-
station zal er komen! wordt thans
naar een ander geschikt terrein om
gezien.
VAN KANARIEPIET TO TOLIFANT
De praot k van een dierenarts is veel
zijdig. Uiteraard ligt het voor de hand,
dat zijn assistentie in het merendeel der
gevallen wordt ingeroepen bij het rund
en het paard. Hetgeen niet wegneemt,
dat. de zorgen van dpkter Commandeur
zich voor 30% over de kleine huisdieren
Enthousiast voorstander van de kunst
matige inseminatie vindt ook de K. I.
uitstrekken: kaaten, honden e nsiervo-
geltjes. Het is echter ook wel eens voor
gekomen dat de heer Commandeur werd
geroepen bij een kreupele olifant in een
circus e of bij een schildpad, die suk
kelde met zijn spijsvertering! Of bij
witte muizen, aapjes stekelvarkens en
kanariepietjes, die aan alle mogelijke
kwalen leden.
Ter gelegenheid van dit zilveren ju
bileum zal de heer Commandeur
Zaterdagmiddag van 3 tot 5 uur in „Het
Gulden Vlies" recipiëren.
Voor zijn eerste roman
„De NederSaag"
De gisteren alhier gehouden jaar
lijkse ïedenvergadcrinj
gelden, ligt er in vele bladzijden een
sprankeliik van misschien nauwelijks
besefte humor.
Kossmann bezit ^bovendien in be-
langrijke mate het vermazen ook het
van de i lot der menigte levenswaar te schet-
der Nederlandsche Letterkunde heeft j sen.
het voorstel van het bestuur om het De commissie acht dit romandebuut,
advies van dc Commissie voor Schone I dat bezriipeliikerwils ook ziln zwakke
Letteren de Lucie B. en C. W. van zijden heeft, een boek. dat reeds zo-
der Hoogtprüs 1950—1951 toe te ken- veel schenkt en meer belooft, als het
ware voor bekroning met déze prils
aangewezen.
TOEKENNING WIJNANDT
FRANCKENPRIJS
UITGESTELD.
nen aan de schryvcr Alfred Koss
mann voor zijn roman „De Neder
laag" aanvaard.
In haar advies zegt de commissie o.a.
dat zij dit jaar zo gelukkig is geweest
in korte tiid tot volledige overeenstem-
miaz te geraken omtrent de keuze van
het boek. dat voor de prils in aanmer
king diende te komen. De commissie
zegt. dat ditmaal het element der aan
moediging. dat in het verleden mis
schien wel eens werd veronachtzaamd,
dank zai het verlangen om het oitmun-
tendp te bekronen., volkomen tot ziln
recht komt. Het geldt immers aldus
het advies een 28-jarig schrijver, die
na gedichten en critieken een eerste
roman deed verschijnen in 1950. van
welk werk men zeegen mag. dat het
niet alleen een belofte inhoudt, maar
reeds zeer deeelilke eigenschappen
toont. Vooral de eerlilke onbevangen
heid valt te pril zen en de poging een
samenvattend beeld te geven van een in
onze geschiedenis onvergetelijke episo
de. die van de verplichte arbeidsdienst
in hee ten ondergang neigende Derde
Riik.
Het boek van Kossmann aldus
het advies is niet. zoals het thema,
dwangarbeid, zou kunnen doen ver
wachten. grauw en eentonig al zou een
enkel gedeelte gemist kunnen warden,
omdat het aan het totale beeld geen
nieuwe facetten toevoegt. Als een ge
schenk van de ieugd. die zich ook in
een zo abnormale situatie wist te doen
Roode Kruis huldigt
bloedgevers
DE HEER H. M. KOCH
GAF 15 x ZIJN BLOED!
Een onderscheiding, die men verdiend
heeft, kan per post thuisgestuurd wor
den. Maar het kan ook anders. Het Ned.
Roode Kruis, afd. Leiden, laat dat tel
kens blijken, wanneer er weer Land-
steiner medailles worden uitgereikt aan
bloed-donores. Aan deze uitreiking
wordt steeds een officieel tintje gegeven,
doordat de donores bijeengeroepen wor
den en uit handen van prof. "dr J. P.
Gaillard, voorzitter van de afdeling
Leiden, de onderscheiding mogen ont
vangen.
Zo was het ook gisteravond In *>en
der college-zalen van het Acad. Zie
kenhuis. Deze bijeenkomst werd ge
kenmerkt door iets zeer bijzonders, n.l.
de uitreiking van een Landsteiner
plaquette aan een donor, die reeds 15
maal blod gegeven h^eft. Het was
de heer H. M. Koch uit Leiden, die
tot deze buitengewoon menslievende
prestatie gekomen was.
Tevoren had de voorzitter er op ge
wezen, dat een donor niet om dank
vraagt. Het Roode Kruis wil echter toch
zyn grote erkentelijkheid betuigen aan
de bloedgevers, omdat zij het zijn. die
de belangrijkste taak van het Roode
Kruis in vredestijd schragen. Spr. wees
op het veranderde karakter van de
bloedtransfusiedienst, in vergelijking
met enige jaren geleden. In het begin
gaf de donor zijn bloed onmiddellijk aan
de patiënt, zodat gever en ontvanger
elkaar kenden. Dit bleek echter minder
gewenst te zijn. Verdere proeven wezen
bovendien uit, dat het gegeven bloed
bewaard kon worden, door afscheiding
van de rode bloedlichaampjes. Het over
gebleven ploedplasma kan in gedroogde
toestand bewaard en verzonden worden.
Men heeft daartoe in Amsterdam een
groot laboratorium ingericht.
Tenslotte reikt prof. Gaillard aan 47
donores de Landstiener penning met
oorkonde uit, uit erkentelijkheid voor
het feit, dat zij vijfmaal bloed gegeven
hebben.
Landstiner-plaquette: H. M. Koch
Leiden.
Landsteiner-penning: Mej. E. C. H.
M. den Boer, Oegsteeest: R. A de Boer;
Mevr. H. H. M. BontaTerveer; A van
Boven, 's-Gravenhage: P. v. d. Broek,
Oegstgeest: C. D. Brusche; S. Crama;
H. A. van Dilk; T. F. X. Fleur- J. van
Gelderen; Mej. C. W. M Goddiln; A.
V. Gravestein, Rotterdam: Mei. S. den
Haan. Sassen'heim; A W. Heymans;
Mej. P. van Hilten: J. J. Hogervorst;
Mej. A. Houbein: W. A. de Jong; J.
Kagenaar: N. Kanbier. Alphen a. d.
Rijn; H. Kesseboom; H. C. Kiiller: J.
Labordus; F. A. Mansoer; G T. M. Mat-
ze, Oegstgeest; A. Muller; W. A. v.
Nieuwenhuyzen, Katwijk; J. A. M. v.
Nispen tot Sevens ar: P. M. M. Oort-
meyer: Mej. C. W. Oostveen: W. J.
Ouwerkerk: A. J. Pranger: Mei. A. C.
v. Saase. de Zilk fHillegom): Mevr. P
A. ShrieksLoeff. Wassenaar; W. Sie-
rat: H. Slevspr; J. M. C. Tombrock: C.
Turk; L. P. Verboo"- T Verhopff. Al-
Dhen a,d. Rijn: A. Versteeg; Mevr. M
•T VoorwerkTuinman. Alphen a. d.
Rijn; S. G. de Vries: J. P. Vrolijk.
's-Gravenhaee; Mevr. L. v. d. Wilk—
v d Bent. Noordwük/Zep- Mevr. J. H.
M Wories: A. J. G. van Wijk.
Waar eeen plaatsnaam is vermeld, is
dit Leiden.
Tengevolge van moeilijkheden bij de
benoeming van leden in de commissie
voor de toekenning van de dr Wij-
nandts Francken prijs voor de rubriek
blografie en cultuurgeschiedenis is het
niet mogelijk gebleken deze prijs toe
te kennen, zodat dfe toekenning van
deze twee-jaarlijkse prijs het volgend
jaar zal geschieden.
De voorzitter, mr A. Mout herdacht
in zijn openingswoord de in het afge
lopen jaar overleden leden.
De Maatschappij heeft het initiatief
genomen tot de verschijning van een
goedkope reeks Nederlandse klassieken
bij Tjeenk Willink te Zwolle. Er zullen
vijftig klassieken worden uitgegeven.
Eveneens onder de auspiciën van de
Maatschappij zal by lezelfde firma een
resks uit philologlsch oogpunt belang
rijke teksten in goedkope uitgaven het
licht zien.
Het bestuur ls doende om naar het
voorbeeld van het Petrarcahuis te Keu
len en een soortgeiyk Frans-Duits cul
tuurcentrum aldaar, te komen tot de
stichting van een Erasmushuis in West-
Duitsland.
Dp Belgische afdeling der Maatschap-
py leidt een zo rimpelloos bestaan, dat
de conclusie mag worden getrokken,
dat zij, zoal niet dood is, dan toch het
bewustzyn heeft vreloren. Of de afde
ling zal worden opgeheven zal haar
bestuur moeten beslissen.
Spr. moest erkennen, dat de regering
stimulerend optreedt, maar hy zou niet
spreken over de wanverhouding, die er
nog altyd tusen de zorg voor de cul
tuur en die van andere zaken bij onze
regering bestaat. Spr. wilde hiet zwijgen
over de noodtoestand onzer cultuur.
Jonge dichters kunnen niet meer debu
teren. De tydschrlften leiden een kom
mervol bestaan. Het is niet juist de
regering daarvan de schuld te geven.
De brede kringen der maatschappij
lijken voor hun beschaving ongevoelig
te zyn geworden. Dat geldt in de eerste
plaats de beter gesitueerden.
NIEUWE LEDEN.
Het bestuur heeft tot nieuwe leden
benoemd: dr Anna Böeseken, Kaapstad;
J. van den Berg, Pretoria; prof. dr G G.
Clllié, Stelienbosch; Henry Allan Fagan,
Kaapstad; Johannes van Melle, Preto-
Lunch en zomer-residentie van
Groothertogin
(Van onze speciale verslaggever)
In ons vorige bericht spraken wij van
een eclatant succes van het Koninkiyk
bezoek aan Luxemburg. Wie vandaag
getuige is geweest van de enthousiaste
en zo hartelyk gemeende begroeting
van de inwoners der diverse plaatsen
en dorpjes in het zo wondermooie. Lu
xemburgse land, zal dit kunnen onder
schrijven. Per auto werd de tocht van
de stad Luxemburg naar Vadnden ge
maakt. De route leidde onder meer
langs Mersch en Ettelbruck, plaatsjes,
welke on hun toeristische aantrekke-
ïykheden vermaard zyn.
Zy werden weliswaar in de oorlog
ernstig beschadigd, doch het herstel
geschiedt in snel tempo.
De bevolking had zich in diohte ryen
langs de straten geschaard. In lang
zaam tempo reden de auto's, zodat een
ieder volop gelegenheid kreeg om de
Vorstelyke personen toe te juichen.
Herhaaldeiyk klonk het „Vive". hetwelk
werd afgewisseld met. de naa „Juliana".
In enkele plaatsen -werd er gestopt
om het gemeentebestuur gelegenheid te
geven zyn opwachting te maken.
Bloemen werden daarby aangeboden,
In het schildrachtige Vlanden, waar
de ruines van het stamslot der Nas
sau's is gelegen, arriveerde het ge-
zelchap tegen halfelf vanochtend.
Dc burgemeester sprak een begroe
tingswoord, waarin hy de liefde en
bewondering tot uiting bracht van de
Luxemburgers voor de leden van het
Huls van Oranje.
Na de toespraak speelde een mu
ziekcorps het Wilhelmus, dat tot
grote verrassing van Koningin en
Prins door zeer velen werd meege
zongen. Het bleek, dat zich een groot
gezelschap Nederlanders onder de be
langstellenden bevond. Krachtig
klonk het „Leve de Koningin" en het
„Leve dr Prins", gevolgd door een
driewerf hoera, waarbij de Luxembur
gers zich met gejuich aansloten.
Van het terras namen de vorsteQyke
personen de ruines van het stamslot
der beide Huizen in ogenschouw. De
Groothertogin lichtte daarby onze Ko
ningin uitvoerig in ovetr de historie
van het eeuwenoude slot, dat helaas
thans een bouwval is.
Vervolgens gebaf men zich naar het
zo uniek gelegen groot sanatorium voor
t b c -patiënten op één der hoge heuvles
welke Cianden omkransen. Hier onder
hield de Koningin zich mst de patiën
ten en sprak hen gezamenly kin één der
zalen toe.
Ook hier was het de vriendelyke in
nemendheid van onze Koningin waar
door alien byzonder werden getroffen.
ria: D. J. Opperman, Kaapstad; A. A.
Plenaas, Zuid-West-Afrika; prof. dr D.
Pont, Pretroia; prof. dr H. van der
Merwe Scholtz. Bloemfontein.
De vergadering heeft als nieuwe
leden benoemd: Ben Albach, dr E. C.
M A. Batta, prof. dr W. den Boer, dr
J. Boosten, prof. Ch. van den Borren te
Brussel, dr J. V. de Bruyn, prof. dr
W. J. Buma, dr Johanna C. Daan, mr
A. Dirkzwager, dr J. B. Drewes. Pierre
H. Dubois, dr A. van Elslander te Gent,
R. F. Enschedé, prof. ir R. J. Forkes.
Tjebbo Franken. Rob. Franquinet. E.
G. van Heusden. Annie de HoogNooy,
dr. F. W. N. Hugenholtz. dr W. van
Maanen, prof. dr D. Nauta, Charles
Nypels, C Rijnsdorp, mr dr J. J, R
Sohrhal, A. L. Sötemann, prof. dr E. M.
Uhlenbeck, dr J. W. wyn.
Als buitenlandse leden zijn benoemd,
dr J. M. Jalink te Bonn, prof. dr W. E.
Collinson te Liverpool en dr J. J. Poel-
hekke te Rome.
Tot erelid is benoemd dr A. A. van
RUnsbach, die is afgetreden als biblio
thecaris, na die functie 23 jaar te
hebben vervuld.
In de middagvergadering hield dr E.
J. Dijksterhuis een met lichtbeelden ge-
illustreerde lezing over Simon Stevin,
terwijl aan de vooravond mej df Joh'.
K. Oudendijk een interessante verhan
deling hield over „Barok en realisme
in de etaaktunde der 17de eeuw".
Het in feestkledij gestoken Vianden,
dat zich mede door het prachtige weer
wel op zün fraoist toonde, heeft op
uitbundige wijze het hoge gezelschap
uitgeleide gedaan.
Het bezoek aan Vianden vormde het
slot van het tweedaagse bezoek aan het
vriendelijke Luxemburg.
Een privé-bezoek brachten Koningin
en Prins, nog aan het Chateau Fisch-
bach. de zomerresidentie van de Groot
hertogin waar werd geluncht.
Vanrpiddag .bezochten beiden nog de
Moeder van Prins Felix, de Hertogin van
Par ma.
SALUUTSCHOTEN BIJ VERTRoK
Het vertrek van het vliegveld Findel
in de namiddag geschiedde niet hetzelf
de ceremonieel als by de aankomst.
Koningin en Prins werden uitgeleide
gedaan door de Groothertogin en haar
Gemaal. Ook nu weer stonden opgesteld
een compagnie van de Groothertogehjke
garde en een detachement van de gen
darmerie.
Zwaar dreunden 35 kanonschoten over
het vliegveld, terwijl het muziekcorps
het Wilhelipus 9peelde
Luxemburg nam node afscheid van
haar hoge gasten die bjj meer dan één
gelegenheid hebben mogen ervaren,
dat de liefde en de genegenheid voor
Nederland in Luxemburg zeer groot
zijn.
KABELSTORING OP TRAJECT
AMSTERDAM—ROTTERDAM.
Gistermiddag om even over 12 uur
brak ten Noorden van het station Lei
den een llchtkabel van de bovenleiding
van het electrische spoorwegnet. Voor
onderzoek van de bovenleiding is de
stroomvoorziening aan het emplacement
Leiden ty'delyk gestaakt geweest, waar
door een aantal treinen op traject
A'dam—Rotterdam een vertraging had
van ongeveer 20 minuten.
25-JARIG JUBILEUM
H. VAN DER WAALS.
Heden vierde de heer H. van der
Waals, magazijnknecht by A. W. Syt-
hoff's Uitgeversmy. N.V. alhier, zyn 25-
jarlg jublieum.
In tegenwoordigheid van het hele per
soneel werd de jubilaris hedenmorgen
door de directeur ontvangen en gehul
digd. Veel waardermg had spreker voor
de ijver en toewijding welke de jubilaris
bij de uitoefening van zyn werkzaamhe
den aan de dag legt en hy bood hem
vervolgens de gebruikeiyke gratificatie
aan, terwyi.de echtgenote van de jubi
laris met een fraaie bloemenmand werd
verrast.
De algemene bedrijfsleider gewaagde
eveneens van zijn erkenteiykheid voor
de nauwgezetheid waarmede Van der
Waals zyn plicht opvat en prees hem
om zyn prettige karaktereigenschappen.
Een lid der Jubileumcommissie die de
jubilaris namens het gehele personeel
op geestige wyze toesprak, huldigde Van
der Waals als een goed en bereidwillig
collega en bood hem eveneens een pas
send geschenk aan, vergezeld van een
origineel uitgevoerde oorkonde.
Als" laatste spreker trad een bestuurs
lid der kaartclub „Ruiten ZeVen" naar
voren, die in een puntige speech de Ju
bilaris ook als lid der kaartclub harte
lyk gelukwenste.
De jubilaris dankte ten slotte de spre
kers voor hun waarderende woorden en
geschenken.
Onze oud-stadgenoot, de heer Jan
Blok, promoveerde aan de Vrije Univer
siteit te Amsterdam tot doctor in de
VOORSCHOTEN
Burgeriyke Stand Geboren: Geesslen
Aaltje, d. van Ch. G. van der Lee en A.
Bosman; Marie Louise, d. van J. Dekker
en M. W. Bedïjn, Nelly Antonla Jóanna,
d. van M. Roesslngh en A. Schelling; Jo
hanna Antonla Beredlna Theodora, d. van
C. J. Geerts en J. B. M. Wolters.
Ondertrouwd; A W. B. van der Voort,
26 Jaar en W. Verhagen. 28 Jaar; W. B. de
Graaf. 29 Jaar en G. Klungel, 22 Jaar; W.
A. Mol. 26 Jaar en E. A. Los. 24 Jaar.
Getrouwd: F. Huljzer en P. v. Leeuwen.
Overleden: E. Dool, 76 Jaar, weduwe van
R. W. Janzen.
Werkgevers werden onder
pressie gezet
(Van onze correspondent te Soerabaja)
Voor de eerste maal in de geschie-
te bemiddelen in arbsidsgeschillen, hier
met een voorstel komt, dat uitgaat bo
ven de eisen van de vakbond Daar
naast is het wel zeer byzonder, dat
door haar vrouwen- en mannenarbeid
gely k gehonoreerd wordt, terwijl zy ver-
denis"van "hef jonge 'indonMië ~hcc'ft dat aan daggeldere loon wordt
de regering krachtig ingegrepen in uitbetaald over dagen, dat zij niat wer-
een arbeidsconflict. Djakarta heeft j ken. Gelijke .betaling voor mannen- en
gelast, dat het werk in de Soeraba- vrouwenarbeid fcait voor zover wjj we-
jase drukkerijen op de door haar ge- j teil. geen enkel land ter wereld,
stelde voorwaarden moet worden Met haar voorstel aan de werkge-
voortgezet. Het gevolg van deze order vers werknemers heeft de regionale
is, dat de arbeiders de staking hebben commissie voor de beslechting van ar-
afeelast beidsgeschillen dus twee geheel nieuwe
principes in Indonesië en waarschijnlijk
Zo op het eerste gezicht is er dus re- I 0o^ v/ereld ingevoerd,
den om verheugd te zyn: een arbeids-
conflict werd door de overheid uit de Daar de werknemers zich met dit
wereld geholpen. Ziet men echter hoe vreemde voorstel niet accoord verklaar-
het conflict weggeforceerd werd. en be- d:n, werd het geschil voorgelegd aan
schouwt men de voorwaarden, die door de centrale commissie te Djakarta, die
de regering zijn opgelegd, dan b'.yft er zich zonder meer accoord verklaarde
van die vreugde totaal niets over en met hetgeen door de commissie in Soe-
kan men zich slechts met zo-g afvragen rabaja was bedisseld. Opnieuw wezen
of het inderdaad de bedoeli'/ van Dja- de werkgevers, dus na de goedkeuring
karta is op de Ingeslagen weg voort te va,n Djakarta het voorstel af, met het
gaan. I gevolg, dat de vakvereniging met sta-
Bij het conflict tussen werkgevers en j^ng ging dreigen,
werknemers in het drukkersbedrijf in dergelyke gevallen kan op grond
vormde het loon de hoofdschotel. De van de staat van oorlog en beleg het
vakvereniging eiste zowel voor vrouwen militaire gezag ingrijpen. Dit gebeurde
als mannen een dagloon van roeplah I echter niet. Wel deed zdoh in het ccn-
4.90. De werkgevers boden r. 4.90 per niet een geheel nieuwe wending voor:
dag voor mannen en r. 3.50 voor vrou- er kwam een telegram van de centrale
wen. Men werd het niet eens en de zaak commissie in Djakarta, waarin namens
werd voorgebracht by de regionale de ministers van Arbeid en Economl-
commissie voor de beslechting van ar- sche Zaken aan de werkgevers bevel
beidsgeschillen. Verwacht werd, dat deze werd gegeven binnen 14 dagen het-be-
commissie een loon zou adviseren van kende voorstel van de commissie te
r. 4.90 per dag voor mannen en van i aanvaarden,
tussen r. 3 50 en r. 4.90 per dag voor
vrouwen. De commissie besliste even- I Waren de werkgevers, zo wordt ver-
wel. dat zowel voor vrouwen als voor der in het telegram medegedeeld, niet
mannen het minimum-dagloon r. 4,90 bereid het bevel op te volgen, dan zou-
zal bedragen met de bepaling, dat dit den door de minister van Economische
loon niet alleen op de zes werkdagen Zaken maatregelen worden genomen,
maar ook op de zevende vrije dag moet Welke die maatregelen zyn, zegt het te-
worden betaald. legram niet, maar in ambtelyke kringen
Door deze bepaling komt, het gemid- in C^erabaja wees men ons er op, dat
delde dagloon op r. 5.25. Het vreemde de minister bijvoorbeeld de licenties van
van dit geval is, dat de commissie, die de b^dry'ven zou kunnen intrekken, dan
geen andere taak heeft gekregen dan wel de zaken zou kunnen onteigenen.
OPNIEUW SOMBERE
PERSPECTIEVEN
By versohillende instanties te Soera
baja hebben wy geïnformeerd op welke
rechtsgronden het bevel van de minis
ters aan de drukkerspatroons gegrond
is. Niemand kon ons hierop echter een
antwoord geven
Inmiddels hebben de drukkers-werk
gevers besloten de order van de regering
op te volgen. Wat. moeten zij anders?
Het risico lopen, dat zij hun bedrijf
kwyt zullen raken?
Het staat nu reeds vast, dat versdhil-
lende kleine drukkerijen waarvan er
in Soerabaja tientallen zy<n ten ge
volge van de invoering van de nieuwe
lonen een zware dobber zullen hebben
het hoofd boven water te houden. Het
merkwaardige hierby is, dat bijna alle
Meine bedrijven in handen van Azia
ten (Chinezen, Indonesiërs en Arabie
ren) zyn. terwyi de meeste grote be-
diyven, waaronder enkele zeer grote,
met buitenlands (hoofdzakelijk Neder
lands) kapitaal werken-
Het zeer merkwaardige ingrijpen van
de regering tn het Soerabajase druk
kersconflict heeft tot ver bulten ds
kringen van de drukkers grote onrust
gewekt. In de eerste plaats vraagt men
zaoh af, hoe het mogeiyk is, dat door
de regering van de rechtstaat Indonesië
met dreigementen in de vorm van:
„Als je niet doet wat ik zeg, zal ik
maatregelen nemen", geiwerkt wordt.
Daarnaast zou men graag willen weten
of de beslissing, genomen in het druk-
kersconflict ten aanzien van mannen-
en vrouwen-arbeid en voor wat de be
taling aan daggelders betreft, nu voor
alle bedrijven zal gaan gelden.
Indien dit juist is, dan betekent dit
voor het gehele bedrljfoleven op
nieuw een enorme extra belasting van
de loonpost, die vooraal voor de min
der kapitaalkrachtige, dus over het
algemeen voor de nationale bedryven,
ernstige gevolgen zal kunnen hebben.
Immers het rijn over het algemeen
de nationale bedrijven, die slechts In
geringe mate gemechaniseerd en
daardoor zeer arbeidsintensief zyn.
Wanneer ^ïen da »iaast bedenkt, dat
de regering de Iaatste tyd te pas en
te onpas meent t° moeten verklaren,
dat al het mogelijke gedaan zal wor
den om de nationale bedryven te
steunen in hun strijd tegen het bui
tenlandse kapitaal, dan is ook van
deze kant bekeken het ingrijpen van
de regering in het Soerabajase druk-
kersconflict onbegrijpelijk.
R.K. VROUWENBEWEGING
ER OP UIT.
De afd. van de R.K. vrouwenbeweging
heeft weer haar jaariykse uitstapje ge
maakt. In twee bussen met in totaal 65
leden vertrok men 's morgens om aller
eerst een bezoek te brengen aan Schip
hol, waar de dames op het dakterras,
tijdens het nuttigen van een kopje kof
fie genoten van het binnenkomen en
vertrekken van de vliegtuigen.
Vervolgens ging .de reis naar Amers
foort, waar een goed verzorgde koffie
tafel wachtte.
's Middags werd een excursie gemaakt
naar de Persil fabrieken te Jutfaas. De
terugtocht voerde'het gezelschap langs
mooie wegen naar Zeist en werd in het
Jagershuis het middagmaal gebruikt.
Aan het" einde van deze maaltyd sprak
mevr. v. GentZonneveld, presidente,
een woord van dank voor de organisatie
van deze praeptige en aangename dag
tocht. Eerst laat keerde het gezelschap
terug.
Te 's-Gravenhage slaagde voor het
examen acte handenarbeid, onze plaats-
genote, mej. E. C. Turion.
SEMINARISTEN SPELEN
„DE IVOREN DEUR".
Gisteravond gaven de leerlingen van
het seminarie van de Paters Capucynen
de eersté opvoering van „De Ivoren
Deur" van A. A. Milne. Het is een op
voering geworden wat de ongeveer 600
aanwezigen in het openlucht-theater,
met veel genoegen hebben aanschouwd.
„De Ivoren Deur" is geen sterk stuk,
het gegeven is vry eenvoudig, en de
dialoog werkt dikwyis remmend op de
handeling. Wanneer er uitblinkers ge
noemd moeten worden is dit moeiiyk,
omdat de medespelenden elkaar niet
veel toegaven. Koning Perival Bram Wer
ner. leverde goed spel. De kanselier van
Eef Sweers was waardig en net voldoen
de overdreven om belacheiyk te zyn.
De kapitein van de lijfwacht, van Kees
Voerman, was een proto type van een
domme geweldenaar. De regie lag in
handen van pater Remagus, het rhyth-
me bracht pater Leo er in en pater
Wulfram was de man die de schitteren
de kostuums voor de ruim 50 medewer
kenden had ontworpen.
Sportflitsen uit dc
Omstreken
DUIVENSPORT
„De Zwaluw'! (Voorschoten) Wed
vlucht vanaf Chateauroux .Afstand 623.74
K.M. In concours 115 duiven. Gelost om
5 uur 35 min. met ZW wind. De eerste duif
werd geconstateerd om 14 uur 43 min. en
11 sec. cn bereikte een snelheid van
1137.83 meter per minuut.
Uitslag: A. w. Querreveld 1; J. P. v. d.
Assem 2, 7; M. Th. v. Berne 3: M. G.
Sterk 4; Fr. Hendriks 5; C. Zwaan 6; J. W.
v. d. Hulst 8; V. L. Pierlot 9; H. Schoo 10.
waterpolo
boskoopse zwem- en poloclub.
De tweede competitiewedstrijd hebben
de B.Z.P.C.-dames, evenals de eerste, over
tuigend met 60 gewonnen.
Annie van 't Hoog had een groot aandeel
in deze overwinning op do G.Z.C.-reserves.
B.Z.P.C. III kon het niet bolwerken tegen
G.Z.C. VI en verloor met 50.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN. 21 Juni. Coöp. Groentenveillng.
Per 100 kilo: Rabarber 6—12; Uien 15—17;
Peen 3243; Aardappelen 2029; Andyvie
1050; Aardbeien 6496: Snybonen 89—
140; Tuinbonen 2530; Stambonen 145
160; Doperwten 3350; Peulen 2939;
Postelein 619; Spinazie 1130; Tomaten
17—107. Per 100 stuks: Komkommers 9
31; Bloemkool 628; Sla. 25.70; Perziken
14—28. Per 100 bos: Kroten 10—16; Peter
selie 1.90—2.60; Radys 8.90; Selderie 2.70
—4.70; Peen 2450.
BOSKOOP. 20 Juni. Bloemenveiling.
Rozen, gr. bloemig, 20 stuks; Queen Mary
50; Better Thlme 1.301.60; Pechthold
7090; Butterfly 5060; Vlerlanden 1.10
1.30; Rosalandla 701.30; Parel yan
Aalsmeer 40; Edltb Helen 40; Duisburg
1.00; Gemengde rozen 2438; Babyrozen.
10 stuks: Wolfsglorie 1.502.10; Dorus
Rykers 801.30; Sweetheart 6890; Gloria
Mundl 90; Else Poulsen 3065; Juweeltjes
902.00; Ingar Olsson 1.30; Orange
Triumph 7585; Gemengde babyrozen
1.30. Diversen 10 stuks; Clematis Durandl
1.502.10; Idem Prins Hendrik 2.20; La
thyrus 69; Idem gemengd 21; Campanu
la. blauwe bloem 2434; Idem wit 3367;
Pioenen ln soorten 681.10; Duizend
schoon 1016; Estrl 2448; Geranium-
bloemen 22; Bruidsanjers 5—7; Lupinen
8; Jasmijn 5070; Gladiolen 35; Idem ge
mengd 1.00; Anjers 4075; Asparagus 36
40; Hortensia's 4374; Begonia's 9 per
stuk. Snygroen per kilo 30. Legustrumtak-
ken, goudbont per bos 10 stuks 5053.
BOSKOOP, 19 Juni. Bloemenveiling. Ro
zen gr. bloemig, 20 stuks: Butterfly 70
1.40; Mm Jules Bouché 902.40; Duisburg
1.301.60; Better Thlme 1.201.60; Pecht
hold 1.00—1.60; Rosalandla 90—1.30; Vler
landen 1.00—1.50; Edlth Helen 80—1.10;
Parel van Aalsmeer 1.10—1.90; Gemengde
rozen 5080, Babyrozen 10 stuks: Sweet
heart 751.10; Else Poulsen 2535; Plnoc-
cheo 80-^1.50; Diversen 10 stuks: Clematis
Mevr. Ie Coultre 2.30; Idem Durandl 1.60;
Lathyrus 1012. Pioenen ln soorten 60
I.00; Idem gemengd 50, Duizendschoon 18
20; Campanula blauwe bloem 2343,
Idem wit 36—54; Bruidsanjers 8; Anjers
ln soorten 50—95.
KATWIJK a. d. RIJN. 20 Juni. Groen
tenveillng. Eerstelingen 29:50—35.50; Drie
lingen 20.50—29.50; Kriel 23—26; Sla 2
7.90; Boskroten 713; Radys 0.60—7.10;
Rabarber 5.507.40; Boapeen 2652; Aard
beien 69—125; Postelein 1616.10; Bloem
kool I 20—32; Idem II 11—22; Slaulen
1123; Komkommers 3030.30; Sjalotten
1924: Gronc kool 59; Spitskool 12
12.10; Peterselie 2.50—3.60; Selderie 3.80—
5.90; Late aardappelen 6.406.80.
ROELOFARENDSVEEN, 20 Juni. Bloe
menveiling. Duizendschonen 518; Esther
Read 833; Lathyrus 322; Campanula
1028; Colvlllle 1234; Bruidsanjers 25;
Papavers 314; Scabiosa 2830; Pioen
rozen 4060; Alstroemeria 2931; Irissen
4—12; Spirea 10—14.
ROELOFARENDSVEEN, 20 Juni. Aard
beien 1626; Idem afw. 1016 per 2 ons;
Kropsla 2.80—8.30; Andyvie 33.00; Aard
appelen 15.0028.00; Bospeen 28.0042.00;
Bloemkool 8.0024.00; Bosuien 10.00;
Augurken grof 11.0018.00 per 100 st.;
Peulen I 3.50—6.20: Idem II 1.80—3.40;
Doperwten 3.203 90; Capucljners 3 30
3.70; Tuinbonen 2.603.20; Kassnljbonen
II.0015.00; Idem stek 7.509.50 per J.0
kilo.
Gulden Vlies" recipiëren.
TER AAR, 20 Juni. Groentenveillng.
Peulen 4.10—6.90; Idem B 2.80—3.70;
Doppers 3.804.20; Capdoppers 3.403.80;
Witte Capucljners 4.30; Tuinbonen 2.10
2.80 alles per 10 kilo. Kassnljbonen 1-40
1.55; ldebi stek 0.800.95; Starnprlncessen
1.401.55; Rabarber 89, nieuwe aardap
pelen 2834; Idem kriel 2124; Postelein
917, Tomaten A 0.80—1.10, idem C 70—
80; Idem CC 30—60; Andijvie 25—35; Was-
peen 3040; idem B 18; Zuring 1; Prei
10; Spinazie 27; Sjalotten 1116 alles per
kilo. Bloemkool 1 1725; Idem 2 1016j
Idem 3 39; Komkommers 2131; Idem
krom 1319 alles per stuk; Sla 2.006.40
per 100 stuks. Selderij 12; Bosrabarber
69; Bospeen 2951; idem B 2227; Bos
uien 7; Peterselie 3 alles per bos. Stoofsla
65 per kist; Aardbeien l£41 per doosje;
Bloemen: Duizendschonen 0; Anemonen
4; Iirissen 89; Lathyrus 610; Pioenen
17 alles per bos.
(Deze pagina gedeeltelijk gecorrigeerd)
