weerbericht
flieson onthultAmerika had
vliegtuigen boven Mandsjoerije
willen vervolgen
Gevaren voor de gemeentelijke
zelfstandigheid
Op het gebied van politie en financiën
l!tt Jaargang
WOENSDAG 6 JUNI 1951
00 No. 27320
EIDSCH
DAGBLAD
:nn J. W. Henny
t'iredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 5.15 per kwartaal; 10-40 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Bondgenoten weigerden
(Weien werd de Amerikaanse mi-
vaa buitenlandse zaken, Dean
Uw voor de vierde maal door de
<üzde senaatecommissies voor de
inlandse betrekkingen en de strijd-
'.yai gehoord over de omstandig-
waaronder president Truman
.«al MacArthur ontslag verleende.
s getuigenis werd gisteren be
daar de senatoren na afloop nog
nadering van de Senaat moesten
iaën
;böon deelde mede, dat hü de Amc-
vunse ambassades in de landen,
ie ctrijdkrachten in Korea hebben, in
member telegrammen heeft gezon—
a waarin een plan was uitgestippeld
il voorzag in een krachtdadige ach-
rvolfing van vliegtuigen der com-
jiriisten over de Jaloe en tot boven
dndsjoerije, indien deze toestellen
tb daaruit waren opgestegen om de
^bonden strijdkrachten in Korea
a (f vallen.
het plan was uiteengezet dat het
■iendbare Mandsjoerijse heiligdom"
veel door generaal MacArthur ge-
21? uitdrukking) een ernstig pro-
3 voor de verborden strijdkrachten
v,rea vormde. Communistische vlieg-
ïj; stegen van hun Mandsjoerijse
op, vielen de verbondenen aan om
dan prompt weer over de slechte
minuten vliegens van het stryd-
stromende Jaloe in veiligheid te
:en. Verklaard werd. dat de Ame-
'use regering het voor de hand lig-
achtte, dat „dit misbruik maken
de vjjand van de Mandsjoerijse
lemakkelijk zou kunnen leiden
het ontstaan van een ondragelijke
voor de verbonden strijdkrachten
Jorea". De Amerikaanse regering
daarom de „krachtdadige achter-
zf' van dergelijke, offensief opere-
'i communistische vliegtuigen bo-
Mandsjoerye voor. Aan de Ameri-
ambassades werd verzocht het
department" in te lichten om-
ce reacties der betrokken regerin-
I voorstel der Verenigde Staten
a echter nimmer worden uitgevoerd.
Inr de regeringen der Amerikaanse
iadeenoten er ernstige bezwaren te
rn hadden.
s antwoord op vragen verklaarde
Itheson: „Wij zullen dit voorstel niet
de Verenigde Naties herhalen, om-
iii wij van mening zijn veel eerder
reultaten te zullen beeiken door de
eperbendc bepalingen op economisch
'bied tegenover het communistische
(hica te verscherpen,
tsike vragen over de mogelijkheid
Amerikaaans veto, indien zou
ïden gepoogd de Chinese communis
me regering, een zetel in de Veilig-
'sraad te bezorgen, zeide Acheson;
Dt Verenigde Staten zouden zich
■klits dan genoodzaakt kunnen zien
no hun vetorecht gebruik te maken,
riien zij zich inzake een dergelijk
n?rstel in de raad in de minderheid
sden bevinden. Wij verwachten niet
fat dit zal geschieden".
a verklaarde verder, dat de
^riaanse bevelhebber-te-veMe in
het recht heeft „een wapenstil-
teweeg te brengen", doch in dat
II moeten de andere sta ten-leden
Verenigde Naties worden geraad-
Senator Guy Gillette (demo-
j-1- „daar ben ik het niet mee eens.
fetreur uw verklaring in deze en ik
rop haar ten volle. Het Amerikaan-
tolk weet, wat Korea betreft, niet
waar het zich aan te houden
Dit leidt tot grote verwarring.
'Ik zou u een vraag willen stellen, na
melijk wat doen wij eigenlijk met een
kwart millioen troepen in Korea, zon
der een oorlog te hebben verklaard?".
Acheson„Ik ben van mening, dat
wy wat de Verenigde Staten en de
Amerikaanse grondwet betreft, hande
len volgens de door de president gege
ven richtlijnen.
Onze positie tegenover de Verenigde
Naties is deze: in de desbetreffende re
solutie van de Veiligheidsraad worden
de staten-leden verzocht en gemachtigd
hulp te verlenen bij het afslaan van de
gewapenderhand ondernomen en niet-
uitgelokte aanval op de Zuid-Koreaanse
republiek".
Heden voortzetting.
Dulles over vredesverdrag
met Japan
John Foster Dulles. Trumans speciale
vertegenwoordiger voor kwesties betref
fende een Japans vredesverdrag, heeftop
een persconferentie te Londen verklaard
niet te verwachten, dat de thans gevoer
de onderhandelingen zouden leiden tot
een vredesconferentie „in de gewone zin
van het woord" Bjj zijn bespreking te
Londen zo vervolgde hij, onderzochten
beide partijen een gehele reeks mogelijke
oplossingen voor het vraagstuk van de
toekomst van Formosa en een Chinese
deelneming aan de besprekingen omtrent
en de ondertekening van een vre
desverdrag met. Japan. Thans was nog
niet te bepalen welke lijn gevolgd zou
worden. Dulles wees de verklaring van
de hand dat Amerika standvastig zou
aandringen op een deelneming aan de
ondertekening door de Chinese nationa
listen. In het ontwerp .dat thans bespro
ken werd. werden aan een Japanse be
wapening geen definitieve beperkingen
opgelegd.
In verband met de eisen tot herstelbe
taling door Birma en de Philippijnen
verklaarde Dulles, dat het voor Japan
een economische achteruitgang zou be
tekenen indien aan het land dergelijke
verplichtingen zouden worden opgelegd.
Het was nog steeds moeilijk, dat de
Sovjet-Unie aan de besprekingen en aan
een ondertekening van het verdrag zou
deelnemen. Weliswaar was deze moge
lijkheid gering, daar Rusland bezwaren
tegen de gevolgde procedure had inge
bracht. De Chinese communisten hadden
duidelijk te Verstaan gegeven, dat zij niet
aan de huidige onderhandelingen zou
den deelnemen
Gebleken was. dat Japan een .parti
eel" verdrag verkoos boven géén ver
drag.
Zaterdag gaat Dulles naar Parijs.
Kleine vorderingen in Korea
Heden werd in een communiqué van
het Amerikaanse achtste leger meege
deeld, dat de verbondenen de Noorde
lijken in het gebied van Jontsjon en
Jongpjong gedwongen hadden om zich
enigszins terug te trekken. Dit ge
schiedde, nadat de tegenstand van de
Noordelijken, die hier in groepen ter
sterkte van een compagnie opereren,
een weinig verminderd was
Verder werd in het communiqué
meegedeeld, dat de verbondenen in de
centrale sector vorderingen hadden ge
maakt van ruim een kilometer. De
Noordelijken trokken zich hier terug op
sterkere verdedigingsstellingen
In de gebieden van Hwatsjon en
Indje ondervonden de verbondenen
krachtige tegenstand.
KOUDER.
f Bflt verwacht tot morgenavond:
H'ijjvende wolkenvelden, maar la-
',f* af en toe zonneschijn. Overwe-
-:c:°°a weer Meest matige Noorde-
T<nd, Vooral morgen overdag la-
;f®peraturen.
te 10 uur.)
7 JUNI
°P' 4.22 uur; onder: 20.55 uur.
g® op: 5.57 uur: onder: 23 46 uur.
"/flater te Katwijk te 4 53 en
us uur.
Quiniiier bestaat uit zes pagina's.
GROTE ZUIVERING IN HONGARIJE?
Te Londen ontvangen berichten zou
den volgens de diplomatieke correspon
dent van de .Times" wijzen op het aan
de gang zijn van een zuiveringsactie in
Hongarije op minstens even grote schaal
als ten tijde van het proces tegen de
voormalige Hongaarse minister van bui
tenlandse zaken Rajk. Bela Szanto. voor
malig minister van oorlog in de regering
van Bela Kun zou kortelings met. orders
uit Moskou naar Hongarije zijn geko
men Szanto. van Pools-Joodse afkomst,
is naar men aanneemt. Russisch burger
geworden.
Als gearresteerden worden o.m. ge
noemd Janos Kadar. minister van bin
nen landse zaken tot Juni 1950 Gyula
Kallai. tot *roor enige weken minister
van buitenV»nds2 zaken. Sandor Zold
de voorganger van Kadar. de VToegere
premiers Szakasits, Tildy en anderen.
Joego-Slavië en Hongarije
plagen elkaar
GEZANTEN TERUGGEROEPEN
OF UITGEWEZEN.
De Hongaarse regering heeft de
Joegoslavische regering verwittigd,
dat haar diplomatieke vertegenwoor
diger te Boedapest, Zinko Drenovski,
als ongewenst persoon wordt be
schouwd en het Hongaarse grondge
bied binnen 24 uur moet verlaten.
Het betreft een represaille. Joego-
Slavië heeft n.L geen genoegdoening
geschonken voor een aanval op de Hon
gaarse zaakgelastigde te Belgrado op
31 Maart j.l. aldus deze nota.
Drenovski had de Hongaarse regering
reeds om een uitreisvergunning voor
gisteren verzocht. Hij was namelijk al
naar Belgrado teruggeroepen. In plaats
van de vergunning te verstrekken had
de Hongaarse regering hem doen we
ten, dat de hem verleende gastvrijheid
ten einde was
Nog is medegedeeld, dat de Joego
slavische regering niet wenst, dat de
reeds vertrokken Hongaarse zaakgelas
tigde naar Belgrado terugkeert. Het
was duidelijk bewezen, dat hij schuld
had aan de straatrel op 31 Maart.
Joego-Slavië was bereid een visum aan
een andere zaakgelastigde te verstrek
ken en zelf zou het om een visum voor
een nieuwe diplomatieke vertegen
woordiger in Boedapest verzoeken.
Het spel met de dood
de ter dood veroordeelden
van landsberg
Warren Magee. advocaat van de zeven
ter dood veroordeelde Duitse oorlogs
misdadigers. heeft verklaard dat hü het
Amerikaanse hooggerechtshof had ver
zocht om een nieuw uitstel van de exe
cuties. Dit was het laatste wat hij zou
kunnen doen.
Het jongste uitstel was gistermiddag
om 15 uur afgelopen, maar het Ameri
kaanse departement van justitie heeft
meegedeeld dat de bezettingsautoriteiten
in Duitsland niet tot terechtstelling zul
len overgaan zolang een beroep in be
handeling is.
De advocaat-generaal. Philip Perlman
heeft zich evenwel in een memorandum
verzet tegen het beroep van Magee. Hij
zegt dat het oppergerechtshof Maan
dag op reces was gegaan tot in het na
jaar. Het beroep van Magee was daar
om slechts bedoeld om de terechtstel
ling nog vijf tot zes maanden uit te
stellen Dit bracht ongemak mede voor
het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken, het leger en McCloy Door
het indienen van het beroep werd de
gelegenheid geschapen tot agitatie te
gen wettige autoriteiten en gerechtsho
ven in het bezette Duitsland." aldus het
memorandum.
Van gewoonlijk betrouwbare Ameri
kaanse zijde is vandaag verklaard, dat
de zeven van Landsberg in de loop van
hedenavond zouden worden terechtge
steld.
Deze mededeling kon niet terstond
worden bevestigd van de zijde der ge
vangenis-autoriteiten of van die van de
Amerikaanse hoge commissie in Duits
land. daar niemand bereid was een ver
klaring ter publicatie af te leggen. Ge
noemde Amerikaanse bron deelde een
correspondent van Reuter eohter tevens
mede. dat het hoofd van de gevangenis
vanmorgen zeven auto's had besteld om
de echtgenoten en andere naaste fami
lieleden voor een laatste bezoek aan de
veroordeelden af te halen. Dit bezoek
was gesteld op 17.00 uur vandaag.
LABOUR WINT FINANTIEEL DEBAT
Bij het driedaagse debat in het Engel
se Lagerhuis op commissie-niveau over
de begroting is een conservatieve aanval
op de voorgestelde verhoging van de be
lasting op benzine met 304 tegen 286
stemmen verworpen.
Door gebrek aan materiaal en werk
krachten heeft men de graanoogst
1950 in de Noord-Oostpolder in het
afgelopen jaar niet geheel kunnen
verwerken. Thans is men daar druk
mee bezig. Het in schelven opgesla
gen graan wordt machinaal gedorst.
SALAZAR WENST GEEN PRESIDENT
TE WORDEN.
De Portugese premier. Antonio de
Oliveira Salazar. heeft een verklaring
uitgegeven, waarin hij zegt niet te wen
sen tot president gekozen te worden in
opvolging van de overleden maarschalk
Carmona. gij was er ook niet voor. dat
de presidentsverkiezing tot 1956 zou
worden uitgesteld terwijl hij zelf in deze
periode als plaatsvervangend president
zou optreden.
Spanje wil meedoen aan
Atlantisch-pact
LEGER MOET ONDER EIGEN
BEVEL BLIJVEN.
In een redevoering voor Amerikaan
se zakenlieden te Detroit heeft de
Spaanse ambassadeur in de V.S.. De
Lequcrica, aangedrongen op een mili
tair verbond met en op economische
hulp van de V.S.
„Spanje", zo zeide hij. .is zonodig be
reid de communistische agressor tegen
stand te bieden, genegen om samen te
werken in de gemeenschappelüke zaak,
schouder aan schouder met de volken
dié gereed zyn om een militaire organi
satie op te bouwen tegen agressie".
Spanje zou echter niet om Amerikaanse
soldaten vragen. Sommigen zouden zich
er over kunnen verwonderen, dat een
continent als het Europese met bijna
300 millioen inwoners buiten „Het ijze
ren gordyn" om Amerikaanse troepen
verzocht, aldus de Lequerica.
Hfj zeide. dat Spanje niet zou aan
sturen op verdragen met landen, die
deelneming van Spanje met reserve
beschouwden. De ambassadeur gaf
evenwel te kennen, dat Spanje zou
kunnen deelnemen aan plannen voor
de Atlantische defensie via regelingen
met de V.S. en Portugal. Aan de an
dere kant liet hü uitkomen, dat het
Spaanse leger onder zün eigen com
mando zou blüven.
Spanje wenste steun bij de herbewa
pening, Het had een geoefend leger, dat
gedeeltelijk gemobiliseerd was en waar
voor nog talrijke reserves konden wor
den opgeroepen. Maar Spanje had eco
nomische steun nodig, die andere lau
den reeds ontvangen hadden, teneinde
zijn communicatiestelsel op te bouwen
en de industriële middelen te verkrijgen
nodig voor een effectieve militaire orga
nisatie.
De West-Duitse financiën
PROF ERHARD IS OPTIMISTISCH
(Van onze correspondent te Bonn)
Prof Erhard, de Duitse bondsminis-
ter voor economische zaken, heeft in
zijn gestalte en in zijn manier van
doen iets van Churchill. Zo steekt hij
bü elke gelegenheid een goede grote si
gaar op.
Prof Erhard nu is geenszins pessi
mistisch over de economische toestand
van West-Duitsland, waarover men
nog enige maanden geleden zeer tries
te voorspellingen kon horen.
In een artikel in „Welt am Sonntag",
getiteld „Waarom ik optimist ben",
heeft hij enige redenen opgesomd,
waarom men z.i. de toekomst met ver
trouwen tegemoet kan zien. „Ik geloof
dat het culminatiepunt van de prijs-
ontwikeling in de wereldeconomie vrij
wel bereikt is. Hoewel geen dramati
sche prijsdalingen te verwachten zijn,
geloof ik toch dat men in afzienbare
tijd met een algemene teruggang van
de prijzen rekenen kan"
Zoals men weet, waren de prijsstij
gingen op de wereldmarkt een van de
belangrijkste oorzaken van de beta
lingsmoeilijkheden, waarin het grond-
stoffenarme West-Duitsland onlangs
nog kwam te verkeren.
Verder deelt prof Erhard in zijn ar
tikel mede, dat West-Duitsland in
April een uitvoeroverschot van circa 77
millioen M bereikte!
Daarna komt prof Erhard over zijn
liberaliseringspolitiek te spreken. „Men
heeft mij vaak verweten, dat ik hier
te royaal geweest ben. Daartegenover
moet ik er op wijzen, dat het prijsge
ven van de liberalisering voor de Duit
se economie zeker niet de juiste me
thode zou zijn, om uit onze moeilijkhe
den te komen."
„Op den duur is het principe van
importbeperking niet houdbaar. Het
moet noodzakelijk tot 'n ineenschrom-
peling van onze buitenlandse handel
lelden, waardoor we in een ontwikke
ling worden gedrongen, die precies het
tegendeel is van dat wat als dwingende
noodzakelijkheid voor ons staat."
KONING PAUL WIJST HET ONTSLAG
VAN ZIJN HOVELINGEN AF.
Koning Paul van Griekenland heeft
het ontslag van zijn hoffunctionarissen
van de hand gewezen
In een communiqué van het hof wordt
medegedeeld, dat prof. Pazmasogloe be
noemd is tot secretaris-generaal van het
hof. Deze functie is ingesteld na de op
heffing van het publieke bureau van de
koning en het ontslag van de functiona
rissen, die de kwestie tussen de koning
en Papagos in de hand zouden hebben
gewerkt.
Pazmasogloe is partijloos. Hij is jurist
van beroep en was reeds juridisch advi
seur van koning Paul.
DE PRIJZENOORLOG IN DE V. ST.
De New Yorkse prijzenoorlog heeft
zich in de afgelopen 24 uur verspreid
over 6 andere Amerikaanse steden. In
Cleveland, Baltimore, Newark, Mem
phis, San Francisco en Omaha zijn de
warenhuizen overgegaan tot prijsverla
gingen, doch niet op spectaculaire
schaal, waarop de oorlog in New York
de vorige week werd ingeluid. De koop
jesjagers kochten alle goederen, waarop
prijsverlagingen waren ingevoerd. De
prijzen werden nog van uur tot uur
verlaagd naar mate „spionnen" verla
gingen bij de concurrenten kwamen
melden. Grote menigten kopers be
stormden de grote warenhuizen.
Gadegeslagen door de kameradenM
die zich reeds aan boord bevinden
schepen de troepen van de 18de
Onafhankelijke Parachutisten Bri-»
gade zich in op het vliegdekschip
..Warrior" te PortsmouthHet doel
van de reis is Cyprus.
Brandschade in 1950
26 millioen
In 1950 zijn de gemccntelyke brand
weerkorpsen bij 983 branden daad-
werkelijk opgetreden. De brandenfre-
quentie was het grootst in de maan
den Januari, Maart, April en Decem
ber. Dat de branden aanzienlüke
schade berokkenden blijkt wel hieruit,
dat de directe schade, die 4238 bran
den, waarvan het schadebedrag kon
worden getaxeerd, veroorzaakten, ruim
26 millioen gulden beliep.
In 5024 gevallen (51%) werden woon
huizen getroffen, in 1060 gevallen boer-
deryen en in 1023 gevallen fabrieken
(elk ruim 10
Onvoorzichtigheid, onachtzaamheid,
nalatigheid en ondeskundigheid zijn
voor het ontstaan van branden in ver
reweg de meeste gevallen als de alles
beheersende factoren te beschouwen.
De heer Oud over:
De algemene vergadering van de Ver.
van Nederlandse gemeenten te Utrecht
is vanmorgen door de voorzitter, mr P.
J Oud. met een rede geopënd, waarin
hij vooral aandacht wijdde aan de Ge
meentewet, welker 100-jarig bestaan in
deze vergadering herdacht wordt.
De grondwetsherziening van 1848 is
de belichaming geweest van de wensen
en verlangens, die leefden in hoofd en
hart der burgerij, aldus spr.
Voor de gemeenten zijn de beginselen
der Grondwetsherziening In 1851 door
de invoering van de gemeentewet ge
ëffectueerd. Klaar en duidelijk heeft
zij de samenstelling en de bevoegdheid
der gemeentebesturen getekend en de
voorwaarden geschapen voor de ont
plooiing van het gemeenteleven. Het be
stuur is gelegd in handen van de ver
tegenwoordiging der burgerij, die de
gemeente zelfstandig en in openbaar
heid bestuurt. Op deze beginselen heeft
Thorbecke ons gemeenterecht opge
trokken.
Op het stuk der organisatie van het
bestuur, hebben - aldus de heer Oud -
de hoofdbeginselen der wet hun prac-
tische bruikbaarheid voldragend bewe
zen. Zonder gemeentelijke zelfstandig
heid baat echter de organisatie niet.
De heer Oud ontwikkelde vervolgens
zijn standpunt, dat er geen onderscheid
is tussen gemeentelijk, provinciaal en
Rijksbelang. Hij ziet slechts één open
baar belang, dat is ieder belang tot
welks behartiging de overheid is geroe
pen.
Bestuur der huishouding van de ge
meente, wil de heer Oud alles noemen,
waartoe de gemeentelijke organen wor
den geroepen. Waartoe zij worden ge
roepen is aan de wetgever overgelaten
te bepalen. Deze wetgever was spre
ker staafde dit met een citaat van
Thorbecke in 1851 met vertrouwen
bezield. Vertrouwen in het willen en
kunnen der gemeentebesturen is de
grondslag van de gemeentewet. De ge
meenten zijn dit vertrouwen niet on
waardig gebleken. Maar heeft hoger ge
zag er zich ook met de meeste nauw
gezetheid van onthouden om de ge
meentelijke bevoegdheid meer ln te
perken dan volstrekt noodzakelijk mocht
worden geoordeeld? Spr. wijst op twee
punten, waarom het naar Thorbecke's
oordeel, als het om de gemeentelijke
zelfstandigheid gaat. in de eerste plaats
draait: politie en financiën.
Spreker achtte het een hard woord
om uit te spreken, maar het kan niet-
verzwegen worden, dat de gemeenten
zich ten aanzien van de politie ont
recht voelen. Formeel was de regering
bevoegd te handelen zoals z0 deed,
maar materieel heeft zü gehandeld
tegen de verleende grondwettelyke
waarborg, dat de bevoegdheid der ge
meentebesturen wordt geregeld door
de wet. Het is de gemeenten onmoge-
lük zich er bij neer te leggen, dat het
politievraagstuk blyft rusten.
Want hoe langer een wettelijke rege
ling op zich laat wachten, des te vaster
zullen de verkeerde beginselen van het
politiebesluit 1945 zich wortelen in de
bodem van ons bestuurstelsel. De heer
Oud deed een dringend beroep op de
regering de gemeenten op het stuk der
politie de zelfstandigheid terug te ge
ven. die in overeenstemming is met de
beginselen van ons gemeenterecht en
met. de oude traditie van ons gedecen
traliseerd bestuur.
Ook op het gebied der financiën ligt
een gevaar voor de gemeentelijke zelf
standigheid. Wfj moeten terug naar
de tüd, dat eigen gemeentelqke belas
tingen het sluitstuk konden vormen
der gemeentelijke begroting. Dan kan
opnieuw de eigen gemeentelijke ver
antwoordelijkheid worden geprikkeld.
In dit verband wees spr. nog op de
ontzaglyke moeilijkheden die vrywel
alle gemeenten de laatste tijd onder
vinden bü het financieren van kapi
taalsuitgaven. Als deze moeilükheden
niet zeer spoedig verholpen worden
zal menige gemeente naar gevreesd
wordt op tal van punten haar activi
teit moeten staken.
De heer Oud eindigde met de Ge
meentewet een van onze meest popu
laire wetten te noemen, een wet die de
duurzame populariteit heeft verworven
waarnaar haar ontwerper Thorbecke
streefde. Met dankbaarheid zag spr.
terug op de voorbije periode, die reden
tot dankbaarheid geeft o.m. Jegens hen,
die aan de Nederlandse gemeenten de
vryheid tot ontplooiing boden en jegens
de bestuurders, die van deze vrjjheld
een zo uitnemend gebruik wisten te ma
ken.
