„Zij gaven hun leven opdat wij
in vrijheid en vrede zouden leven"
Nog altijcl
eerberïcht
„Laten wij ons bezinnen op het testament,
dat zij hebben nagelalen"
LEIDEN HERDENKT
Verdere verklaringen van
Mc Arthur
90ste Jaargang
ZATERDAG 5 MEI 1951
No. 27294
EIDSCH
DAGBLAD
^eur J. W. Henny
fdpedactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 5.15 per kwartaal: f. 0.40 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Dir. en Adm- 25041; Red. 21507
besluiteloosheid
JLrijl de sMd op Kore3\ mom<r"te?
K«ns in een rustperiode verkeert,
WLin de Verenigde Staten juist het
T: eevedht ingezet rondom het geval
Arthur Twee senaatscommissies zijn
omen met het verhoor van de gsne-
itérwiil ran de zijde ran het Witte
k bracht wordt dit verhoor te door
ril door telkens uit het archief
Ln te publiceren, die. hetgeen de
1 opmerkt, trachten te ontzenu-
•-esident Truman heeft aangedrongen
■'ieder commentaar op te schorten
Bhe- verhoor van alle betrokkenen is
fipwn Dit lijkt ons inderdaad bil-
en bovendien verstandig, want de
nfj die vandaag boven ligt. kan mor-
fwellicht onder zün beland.
W-- echter niet verandert, dat is de
Éilèit te velde en deze ziet er noe al-
Bnlet erg rooskleurig uit, ook al hand-
Ben de verbondenen zich nog in Seoel
leiders. Op zijn zachtst gesproken
b de gevolgde weg. z-al er nimmer
1 einde komen aan het Koreaanse
Uuur en toch zal er een slot moeten
den geforceerd ten gunste van de
1 anders dreigt het prestige van dit
wam ten gronde te gaan. Lake Suc-
heeft geannonceerd, dat de pogin-
met Peking in contact te komen.
Alsof er ooit enige
van oontaot heeft bestaan!
Aziatische en Arabische landen
opgegeven om te bemiddelen,
zij kans hebben gehad om Peking
te buigen.
in ieder geval, geconstateerd is
met Peking niet te onderhandelen
De logische consequentie daarvan
slechts kunnen zijn. dat nu maat-
worden getroffen om de Agres-
nier naar rede wil luisteren, te
zich te onderwerpen. En dat
slechts de maatregelen kunnen
die Mc Arthur en de militairen
de politiek durft die conse-
blijkbaar nog altijd niet aan.
de commissie voor sancties der VN
slechts aan om de aanvoer van
die voor een oorlog bruik
baar het rode China stop te
slag in de lucht want daar-
hoeft het rode China het niet te
gevoed als het in dit opzicht
door de Sovjets.
zien de VN steeds duidelijker de
bewandelen, die eens de Volken-
in het Italiaans—Abessijnse
leidde tot de uiteenvalling
dit lichaam. Besluiteloosheid geeft
aan. waar slechts krachtdadig
baat kan leveren!
hier is een oorlog los ge
en die moet tot de overwinning
gevoerd. En dat vermogen alleen
niet de politici, wier taak
wanneer de overwinning is
of de tegenpartij zich onder-
het zelfs dan verstandig is de mi-
geheel uit te sohakelen. valt te
afloop van twee wereldoorlogen en
betreden weg zijn voor de po
niet bepaald erg gunstig te noe-
ten opzichte van diotators is
slechts de kwestie van macht
he! zeker weten van toepassing daar-
een afdoende remedie. En juist
hapert alles. Integendeel, men
Moskou rustig het spelletje verder
van het cultiveren van de splijt-
onder de verbondenen. Totnutoe.
zonder groot tastbaar resultaat,
niettemin treden de tegenstrijdig-
In de VN er toch door naar voren
is een geluk dat als tegenhanger
duidelijker aan de dag treedt, dat
in de satelliet-landen der Sovjets ook
alles rozegeur en maneschijn is.
zij het propagandistisch spel der
te Parijs schiet men ook daar
op. hoewel het Moskou is geweest
«n vier-mogendheden-conferentie
voorgesteld.
eerste symptomen worden echter
dat het Westen eindelijk ge-
hegint te krijgen van dit ^oel en
r^ar een beslissing dringt Kan het
fjnstice z!n kan het nmt. dan maar
K®611 van de besprekingen.
heil zou men ook mogen ver
van een conferentie die in
mate dan zelfs Pariis heeft
rkn. od propaganda zou zijn in?e-
Moskou zal zich handelaar moe-
tonen anders schuilt pr zelfs gevaar
vaan zitten aan de groene tafel,
ou te meer waar wat Europa be-
slechts zwakke r^rornven zirh
ürpeeri teren England houdt
zich slechts met de groove
overeind en re.kent ieder op z^n
hl' komende verkiezingen FrankrHk
eveneens e°n beeld van de grootst
verdektheid
specuWrt Moskou.
hef is het Wprion. da^ ze1! de aan-
vormt voor he+ rode spel
allerwege!
Vrij warm.
Bilt verwacht tot morgenavond:
|^3"ge tot vrij krachtige wind tus-
en Oost. In het Noorden van
- iand overwegend droog en zonnig.
Lhet zuiden later op de dag plaatse-
en'ge regen of onweer. Vrij warm.
^foaakt te 10 uur).
I Zon
I Mïan
6 MEI.
°P: 5.03 uur; onder: 20.11 uur.
I Rwj
pil unj
op: 4.40 uur; onder: 21.21 uur
(n. m.)
abater te Katwijk te 3.32 en
ft/5 te 4.04 en 16.25 uur).
nummer bestaat uit 10 pagina's.
Stijlvolle herdenking in Pieterskerk
In Leidens schoonste kathedraal de
Pieterskerk, waar de koperen kro
nen hun zachte schijnsel naar om
laag wierpen, de zware pilaren het
hoge gewelf schraagden en de heer
Leo Mens zijn stemmige orgelklan
ken in de ruimte der kerk deed
weergalmen, vond gisteravond een
stijlvolle herdenkingssamenkomst
plaats.
Onder de plm. 1200 aanwezigen, die
zichin dit bedehuis bezonnen op het
door ziovelen gebrachte offer ben gun
ste der bevrijding, merkten wij o.m. op
het voltallige College van B. en W, met
de gemeente-secr., mr J. Bool, de rec-
tor-magnafious der Leidse Universiteit,
prof dr S. T. Bok, de secretaris van het
College van Curatoren dezer Universi
teit, mr K. Wiersma, de garnizoens
commandant, majoor H. C. C. H. Kui-
périe, de Cmdt der Kon. Marine. Kapt.
Lt ter Zee J A de Back, bestuursleden
van de afdeling Leiden van de Ned.
Ver. van Ex-politieke gevangenen uit
de bezettingstijd, de 3 Octobervereni-
ging. de Vereniging Koninginnedag, de
Stichting 19401945, de Vereniging
Ereschuld en Dankbaarheid en de Leid
se Chr. Oranjevereniging, het Collegi
um van het LS.G. en het bestuur van
de V.VS.L.
Naast de kansel, aan de voorzijde
waarvan de Nederlandse vlag - sym
bool van onze eenheid - was geplaatst,
stond een vaas met aronskelken en
paarse rhododendrons; ook achter de
preekstoel was een eenvoudige palm-
versiering aangebracht.
Ingeleid door orgelspel van Gezang
32: „Als ik eens van d'aarde scheide",
werden drie coupletten van het „Wilt
heden nu treden" gezongen, waarna
het Alma Materkoor en het Nederlands
Madrigaalkoor met begeleiding van
het Toonkunstorkest, het geheel onder
leiding van de heer Willem Mizeé, een
treffende vertolking brachten van en
kele koorwerken van Hendrik Andries-
sen.
Ds D. KUILMAN: „HET IS
GOED, DAT WIJ HIER
ZIJN"
Ds D. Kuilman, emeritus-predikant
der Ned. Herv. Gemeente, die in deze
herdenkingsdienst het eerst het woord
voerde, merkte op, dat de Stichting
„Dodenherdenking" er goed aan doet
om telkenjare de herinnering levendig
te houden aan hen, die in de strijd
voor Neerlands vrijheid zijn gevallen en
om daarnaast te wijzen op de gTote
uitkomst, welke ons de bevrijding
bracht. Er is echter ook nog een ande
re reden, dat het goed is, dat wy hier
zijn. Wij mensen van 1951, die leven
onder, een zeer gespannen toestand,
met donkere verwachting in de ziel,
hebben het nodig, dat wij in woord en
lied worden bepaald bij die andere we
reld. een wereld van barmhartigheid,
genade en onwankelbare trouw.
Spreker, die vervolgens herinnerde
aan het uitbreken van de oorlog op 10
Mei 1940 en al de verschrikkingen,
welke nadien zijn gevolgd, zette uiteen,
dat ons volk in overgrote meederheid
niet is ingegaan op het misleidende
woord van Seyss Inquart. waarin hij
beloofde, dat onze volksvrijheden niet
zouden worden aangetast. De oorlogs-
Gisteravond zyn voor het eerst
de gevallenen van de tweede we
reldoorlog herdacht sinds in het
Verre Oosten de wapenen opnieuw
in volle omvang spreken. Dat heeft,
meer dan vorige jaren, toen reeds
vele Nederlanders gevallenen in
Indonesië betreurden, een stempel
gedrukt op de plechtigheden, die
ook in ons land zo langzamerhand
traditie zyn geworden.
Dankbaarheid sprak uit herden
kingen van vorige jaren, dankbaar
heid voor de bereidheid, waarmede
grote offers waren gebracht voor
onze vrijheid. Die dankbaarheid is
er niet minder op geworden, maar
zij is van de eerste plaats ver
drongen door een ander gevoel
een zoeken naar steun, een terug
grijpen op de kracht, die in de
oorlogsjaren ons volk, de vrije we
reld, staande hield tegen de zwaar
ste aanslagen.
De wereld zoekt weer naar de
fiere onverzettelijkheid, de moed
der wanhoop ook, die nodig zijn
om de vrüheid te doen overleven.
Het défilé voor het eenvoudige
houten kruis aan de Steenstraat
geeft ieder zyn eigen gedachten.
Toch zal deze gedachte allen heb
ben gegrepen, die gisteravond de
stille hulde aan de gevallenen bij
woonden. Weer waren het mensen
uit alle kringen, die in een lange
stroom een groet brachten aan
dierbaren die hen ontvielen of on
bekende landgenoten, wier offer
te hunnen bate zü zich bewust
waren.
De stoet werd wederom vooraf
gegaan door het comité voor de
dodenherdenking en de burge
meester, die namens de gemeente
de eerste krans legde, voor het
houten kruis op het door bloemen
omzoomde gazon. Stram in de hou
ding stonden bij het kruis en de
vlaggemasten militairen van leger,
marine, luchtmacht en voorma
lige B.S.
Des middags hadden de school
kinderen tijdens een soortgelijke
plechtigheid toen echter niet
zoals des avonds alle verkeer werd
omgeleid het gazon omzoomd
met bloemen. Des avonds waren er
voorts de twee minuten stilte,
welke ieder naar onze indruk in
Acht wilde nemen, terwijl evenzo-
velen niet wisten, wanneer die
twee minuten nu waren aangebro
ken, zodat er, vooral in de buiten
wijken, niet zo heel veel van een
volledige stilte terecht kwam.
(Foto L.D./Van Vliet).
jaren en de maatregelen van de bezet
ter hebben het ons wel duidelijk ge
maakt, dat onze vrijheid in die jaren
met voeten ls getrapt. Zo werd onze
Universiteit, omdat daar dappere man
nen waren, die voor recht en vrijheid
opkwamen, gesloten, werden de Joden
weggeleid, moest wijlen burgemeester
v. d. Sande Bakhuijzen verdwijnen,
werden onschuldige Leidenaars gefusil
leerd of in concentratiekampen wegge
voerd en werden onze mannen - om
maar enkele voorbeelden te noemen -
naar Duitsland op transport gesteld.
Ondanks al deze verschrikkingen
heeft ons volk voor het merendeel
zijn geloof in de uiteindelijke bevrij
ding behouden en stonden er steeds
weer mannen en vrouwen klaar, die
met hun leven het grootste offer
voor onze vrijheid hebben gebracht.
Zij gaven hun leven, opdat wy in
vrijheid en vrede zouden leven. In
Gods kracht zijn zij en velen met
hen deze weg gegaan. Grote dank
zijn wij aan God verschuldigd, dat
Hij steeds weer mensen roept, die
met hun gehele persoonlijkheid zich
willen inzetten voor de strijd van
vrijheid, gerechtigheid en vrede.
Aangezien wij ook thans nog niet le
ven in een wereld, waarover wij jui
chen kunnen, past volgens ds Kuil
man de bede: „O God, verlaat ons
niet, maar laat land en volk en
Oranjehuis bijeen"
In aansluiting op dit herdenkings-
^oordETvardv het eerste couplet van het
Wilhelmus gezongen, waarna - precies
8 uur - twee minuten stilte in acht
werd genomen, gevolgd door het zin
gen van het zesde couplet van ons
volkslied.
Mr. J. DERKS:
GEEN DEFAITISME
Mr J. Derks, hoofdredacteur van „De
Tijd", die vervolgens het woord voerde,
stelde zich de vraag of de offers der
gevallenen niet worden verkwanseld.
Spreker is hiervan niet overtuigd. Of
schoon er misschien fouten zijn ge
maakt, is de algemene strekking van
ons volk sinds de bevrijding zuiver ge
weest.
Hebben wij dan al. eens gedwaald,
hopeloos gefaald hebben wy niet.
Dit neemt echter niet weg, dat ons
een zeker schuldbesef past, hetgeen
Geen vorderingen te Parijs.
Gisteren is de 43ste zitting van de
plaatsvervangers der ministers van
buitenlandse zaken van de grote vier
gehouden.
Gromyko verklaarde, dat hy de eerste
alternatieve ontwerpagenda iy haar
geheel zou aanvaarden, indien de
Westelijken de Sovjet-formuDring met
betrekking tot de vermindering der
bewapening zouden goedkeuren.
De Amerikaan Jessup verklaarde dat
het Westen de Sovjet-Unie drie alter
natieve agenda's had aangeboden en
dat de Sovjet-Unie geen van deze drie
had aanvaard. Gromyko wist, dat het
Westen zijn formulering ten aanzien
van de kwestie der bewapening niet
kon aanvaarden.
Indien hij geen verdere opmerkingen
had te maken moesten de plaatsvervan
gers maar tot heden uiteen gaan, aldus
Jessup. Hij verklaarde, dat overeen
stemming nog steeds afhing van aan
vaarding door de Sovjet-Unie van de
Westelijke formulering betreffende de
bewapeningskwestie.
Gromykc zei van zijn kant. dat over
eenstemming afhing van aanvaarding
door het Westen van het Sovjet-Russi
sche agendavoorstel betreffende de be-
Op de Nationale Herdenkingsdag
vond op de Grebbeberg. de Militaire
begraafplaats te Rhenen, een her
denkingsplechtigheid plaats.
De Minister van Oorlog en Marine.
Ir C. Staflegt een krans aan de
voet van het monument.
wapening.
In diplomatieke kringen te Londen
gelooft men, dat de Sovjet-regering
haar vroeger aandringen op opneming
van bespreking van het Noordatlantisch
verdrag en de kwestie der Amerikaan
se bases overzee heeft opgegeven.
ons weer niet tot defaitisme mag
brengen. Laten wij ons liever bezin
nen op het testament, dat onze ge
vallenen ons hebben nagelaten en
daar ook naar handelen.
Hoewel ook spreker niet wil ontken
nen, dat wij in een tijd van oorlogs
dreiging leven, schaart hij zich niet
aan de zijde van de beroepspessimis
ten, die alles van ds donkerste kant
bekijken en zich als z.grn. onheilspel
lers opwerpen. Laten wij bedenken, dat
wij vallen of staan met de solidariteit
tussen de standen en staten. Gelukkig
is het Nederlandse volk in zijn kern
nog kerngezond. Daarvan leveren ook
onze jongens, die indertijd naar Indo
nesië gingen, het bewijs. Ofschoon zij
in Indonesië de ervaring hebben opge
daan. ..dat zij gewonnen hebben om te
begrijpen, dat zij verloren waren", zijn
velen van hen niet gedesillussioneerd
teruggekeerd, maar stonden zij onmid-
De schoolkinderen, verzameld rond
het monument.
dellijJc klaar om weer naar Korea tfl
gaan.
Ons volk mag dan materieel een be-
rooid volk zijn, geestelijk zyn wy di|
niet. Onze gevallenen in de oorlog
19401945 hebben dit bewezen. Prin
cipieel zien ook wij de vrijheid to
taal, zoals het offer totaal was van
hen, die wy deze avond herdenken.
Ons volk, met al zün aarzelen, heeft
hen niet verraden en deelt het geloof
en het ideaal, waarvoor zü hun leven
hebben gegeven. Bidden wij God, al
dus spreker, om de kracht om dat
offer op onze wijze te brengen.
Nadat koor en orkest zich nogmaals
hadden laten horen, werd deze plechti
ge herdenkingsdienst besloten met het
zingen van twee coupletten
Hij handhaaft zijn mening
Reeds gisteren is het kruisverhoor
van generaal MacArthur door de ge
mengde senaatscommissie voortgezet.
Op de vraag, of de chefs van staven
hadden geadviseerd, de geallieerde op
mars ongeveer acht km ten Zuiden van
de Mandsjoeryse grens te staken, ant
woordde de generaal, dat de stafchefs
het raadzaam achtten Noord-Korea
door Zuid-Koreaanse strijdkrachten te
laten bezetten. Tactische overwegingen
echter verzetten zich hiertegen daar de
Zuid-Koreanen niet in staat waren dit
te doen.
De stafchefs waren In November op
de hoogte geweest van het offensief
naar de Jaloe en hadden hieraan
hun goedkeuring gehecht. Dit was
kort voordat de Chinezen tussenbei
de kwamen.
Vervolgens werd aan MacArthur ge
vraagd cm uitleg van zijn verklaring,
dat het offensief in November de terug
keer van de Amerikaanse troepen tegen
Kerstmis zou betekenen. MacArthur
schetste dit offensief als een „massale
verkenning", die zeer goed in een groot
scheepse aanval zou hebben kunnen
verkeren en ongetwijfeld de resten van
het Noord-Koreaanse leger zou hebben
vernietigd.
MacArthur verklaarde, dat hu het
recht had zijn mening openbaar te
maken, mits zij niet in strijd was met
richtiynen, die hu had ontvangen.
De generaal was het niet eens met
de democratische senator McMahon,
dat de sovjet-unie de voornaamste
tegenstander van de V. S. was. Dit
was het communisme, zo zeide hy,
overal ter wereld.
Indien Tsjang kal sjek zou besluiten
tot een aanval op het vasteland van
uit Formosa, zou hij, MacArthur, ad
viseren Tsjang „redeiyke steun" te
verlenen.
MacArthur zeld-e, dat als een land
90 c/o van de last in Korea droeg, het
niet aanging, dat andere landen bij be
slissingen „al te veel invloed" kregen.
Naar zijn mening was de Ameri
kaanse luchtmacht groot genoeg om
bombardementen in het Verre Oosten uit
te voeren en daarbij voldoende kracht
te behouden om de Sovjet-Unie af te
schrikken. Een landing van de Chi
nese nationalisten op het vasteland
zou niet door de communisten kunnen
worden verijdeld, indien zij de nodige
steun kreeg. Desgevraagd verklaarde
MaoArthur, dat de V.S. „elke plaats" te
gen het communisme moeten verde
digen.
De uitvoer van Hongkong naar China
in dit jaar was voor de communisten
in Korea „een belangrijke steun" ge
weest, aldus MacArthur, met name de
uitvoer van olie.
De Sovjet-Unie zond voorraden naar
de Chinezen en Noord-Koreanen.
MacArthur wees de verklaring van
president Truman, dat hij de centrale
inlichtingendienst uit zijn commando-
gebied had geweerd, van de hand.
MacArthur zeide het volkomen eens
te zün met het Amerikaanse voorstel
tot het instellen van een wapenem
bargo tegen communistisch China
dat ingediend zou worden. De maat-
regel had echter al direct genomen j
moeten worden.
MacArthur was het eens met de aan
bevelingen van de stafchefs eind Maart
dat de voorwaarden van een wapen
stilstand of een staken van het vuren
in Korea „beslist niet erkenning van
een zitting nemen van communistisch
Ohina in de V. N. of overweging, het
beheer over Formosa over te dragen**
moesten inhouden. Doch, aldus Mac
Arthur, deze twee aanbevelingen wer
den niet goedgekeurd door de minister
van defensie. Marshall.
Op de vraag, of hy vertrouwen had
in de onkreukbaarheid van de staf
chefs, antwoordde MacArthur, dat hy
volkomen vertrouwen had in hun be
roepsbekwaamheid en onkreukbaarheid
MacArthur verklaarde de Chinese
inmenging In Korea tot staan te wil
len brengen door de mogciykhcid
van het industrieel zwakke Chinese
volk, zijn legers in Korea te bevoor
raden, te knotten. Naar zün mening
is oorlog met de Sovjet-unie niet on-
vermydciyk.
Op de vraag van senator Fulbright,
of het hem verbaasde te horen, dat de
minister van buit. zaken (Acheson) in
besprekingen op het hoogste niveau
bezwaar maakte tegen het ontslag van
MacArthur, antwoordde MacArthur,
dat hu het besluit van de president om
hem te vervangen nooit ook maar het
minst aan Acheson had toegeschreven.
Verder verklaarde MacArthur, dat de
bondgenoten van Amerika de actie in
Korea niet ten volle hebben gesteund
en dat dit „een van de grootste fouten
was. die zü ooit gemaakt hebben. Ik
begrüp niet, waarom zij dat niet deden.
Het was in strijd met hun eigen belang
Voor zover my bekend, wordt geen ma
teriele poging gedaan, de kracht van
onze troepen daar te versterken."
MacArthur noemde zyn ontslag „de
uitspraak van één persoon". Hu
wraakte deze uitspraak echter niet
en „de openbare mening en de ge
schiedenis" zou het eindoordeel uit
spreken.
Aan zyn verklaring van Donderdag,
dat zijn rapporten aan de V.N. door. de
ministeries van buitenlandse zaken en
defensie gecensureerd werden, voegde
MacArthur toe. dat hij daarmee niet
bedoelde, dat daar een duistere of on
zuivere bedoeling achter zat.
Het onderzoek wordt vanmiddag
voortgezet.
MARSHALL-HULP AAN DUITSLAND
WORDT NIET VERMINDERD.
De West-Duitse vice-kanselier Franz
Bluecher. heeft op een persconferentie
medegedeeld, dat de Amerikaanse auto
riteiten na een onderzoek van de West-
Duitse positie hadden vastgesteld, dat
West-Duitsland een van de weinige
landen is voor welke de Marshall-hulp
zal moeten worden voortgezet. Er is
daarom, zo zeide hij, geen gevaar, dat
de dollarhulp dit jaar verminderd zal
worden. Het gehele bedrag der tegen-
waardegelden. tussen de 320 en 370 mil-
lioen M zal worden vrügegeven, zodat
het Investeringsprogramma, hoofdzake
lijk ten bate van de zware Industrie en
de spoorwegen, zal kunnen worden uit
gevoerd.
