Igife
lil
1
Jl' -r
Brood, margarine en vet
vandaag duurder
'S
i
Spanje biedt hulp aan West-Europa aan
Zelf- en
prijsbeheersing
Brood 3 cent, margarine 15 cent,
braadvet 17 cent omhoog
Ernstige teleurstelling der Vakcentralen
Regering streeft naar
bezuinigingen
Welke sectoren komen in aanmerking?
P. v. d. A. aclit looncompensatie
noodzakelijk
WEERBERICHT
Belangrijke prijsverhoging
grondstoffen mengvoeder
industrie
kte Jaargang
MAANDAG 19 MAART 1951
00 No. 27256
EIDSCH
DAGBLAD
^teur: J W Henny
•v.'dredactle: 5 W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f5.15 per kwartaal, f0.40 per week
Witte Singel l Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Oir en Adm.t 26041; Red 21507
-,E door minister-president dr Drees
zaterdag il. aangekondigde priis-
verhoging. voortsDruitend uit de
JteaJreliike beperking der consumen-
<a«iieten. heeft niet lang op zich
0 wachten.
Reeds In de afgelopen nacht heeft de
serinff maximum-prii zen voor een
.Mal artikelen, waaronder noodzake-
Te levensbehoeften als brood, marga-
en vet. bekend doen maken en het
zich voorzien dat binnen enkele
ijjen de oriizen van die artikelen,
nin an meel en/of vet de grondstof-
vormen, eveneens zullen stiigen.
D? rezering voegt aan deze bekend-
-hne toe dat zii nauwlettend zal toe-
va od de priisontwikkeling van artike-
waawoor thans nog eeen maxima
vastgesteld en niet zal aarzelen
•arice over te gaan. zodra de oriisstii-
cj daartoe aanleiding geeft.
In verband met dit laatste mogen wij
3 ernstig beroep doen op allen die
het productieproces betrokken ziin.
icducent zowel als consument, om
,:o: een iizeren zelfbeheersing te se-
szen van het besef, dat het hier gaat
s een algemeen, nationaal en zelfs
ziemationaal belang.
Niemand die met het productie- of
L-.ributieproces iets uitstaande heeft,
sstore het evenwicht tussen produc-
en behoeften door het ach ter hou-
van goederen in de hoop daarvoor
per enige tiid hogere prijzen te kun-
jed maken.
G«n consument brenge dat even-
rêht in gevaar door inkopen, welke
ra normale behoeften verre te boven
fan.
Wil de regering het prijspeil blijven
beheersen, dan is het volstrekt nood-
nkeliik dat alle Nederlanders een
volledige zelfbeheersing aan de dag
leggen.
Daartoe roepen wij alle Nederlanders-
van-goeden-wille met klem op!
In aansluiting op de regeringsverklaring van Zaterdag, waarin is medegedeeld
dat de regering heeft besloten de subsidie op levensmiddelen te verminderen,
deelt de minster van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening mede dat de
vermindering van subsidies, hogere prijzen betekent voor de grondstoffen
voor brood, margarine en bak- en braadvet
Om een ongestoorde voorziening te waarborgen en mogelijke speculatie
met ongeoorloofde winsten te voorkomen, is het noodzakelijk dat deze wijzi-
gngen in de prijzen der grondstoffen onmiddellijk geschieden.
Als gevolg hiervan kunnen de prijzen van volkswitbrood en bruinbrood voor
de consument ten hoogste worden verhoogd met 3 cent per 800 gram, van
margarine met 15 cent per 250 grams-pakje en van bak- en braadvet met
17 cent per 250 gram.
Door de duurdere grondstoffen kunnen eveneens prijsverhogingen optreden
voor een aantal artikelen voor menselijke consumptie, waarin granen, meel,
bloem en/of vetten zijn verwerkt.
Voor die artikelen waarvan de prijzen niet aan maximumprijsvoorschriften
zijn gebonden, zal de regering nauwlettend toezien op de prijsontwikkeling en
zij zal maximumprijzen instellen, indien de prijswijzigingen daartoe aanleiding
geven.
De Stichting van de Arbeid zal morgen vergaderen met de interdeparte
mentale commissie voor de lonen en prijzen, teneinde na te gaan in welke
mate compensatie voor de prijsverhogingen zal kunnen worden geboden.
WAAROM GEEN OVERLEG? georganiseerde bedrijfsleven.
De Suikerprijsverhoging is echter tot
stand gekomen zonder enig overleg met
het georganiseerde bedrijfsleven.
De Raad van Vakcentralen heeft
daartegen onmiddellijk op Maandag
12 Maart telegrafisch ernstig bezwaar
gemaakt en de Regering dringend ver
zocht niet tot verdere prijsverhogingen
te besluiten dan na overleg met het ge
organiseerde bedrijfsleven. Op Donder
dag 15 Maart jl. heeft de Raad van
Vakcentralen dit verzoek herhaald, in
het bijzonder met 'betrekking tot de
broodprijs.
De besturen der drie Vakcentralen be
treuren deae gang van zaken in hoge
mate. De bonafide vakbeweging heeft
zich onder de moeilijkste omstandighe
den van haar verantwoordelijkheid ge
kweten. Door haar medewerking aan
de totstandkoming van het rapport van
de Sociaal-Economische Raad over de
loon- en prijspolitiek heeft zij opnieuw
getoond een open oog te bezitten voor
de zware taak, welke ons volk wacht-
Begrip hebbende voor de ernstige si
tuatie hadden de Vakcentralen noch
tans mogen verwachten dat de Rege-
rii.g inzake de thans door haar getrof
fen maatregelen overleg met het geor
ganiseerde bedrijfsleven zou hebben ge
pleegd.
Het N.V.V., de KA.B. en het C.N.V.
zullen de thans ontstane situatie ob
jectief onder het oog zien. Te dien
tijde zullen vandaag de besturen van
elk der drie Vakcentralen vergaderen.
Vanavond komen de drie besturen in
gecombineerde vergadering bijeen.
Intussen hebben zij reeds telegram
men verzonden aan de Minister-Presi
dent en aan de Stichting van de Ar
beid, met het verzoek de prijsstijgin
gen en de loonconsequenties in spoed
vergaderingen te bespreken.
ACHTER EEN ATOOMBOM-SCHERM
VEILIG!
De democratische senator Brian Mo
Mahon, voorzitter van de commissie voor
atoomenergie uit het Amerikaanse con
gres, heeft Zaterdag verklaard, dat de
V.S. een „indrukwekkende en geduchte"
voorraad atoomwapens hadden aange
legd. Deze voorraad had de communis
tische leger uit West-Europa gehouden.
Het diende thans als schild voor het
Westen om zijn legermacht uit te brei
den.
Hoewel militaire en economische
kracht noodzakelijk was om „Russische
agressie" te voorkomen, was het even
eens noodzakelijk, dat de V. S. een posi
tief vredesprogram aan de wereld, „met
inbegrip van de Russen", voorlegden
teneinde een derde wereldoorlog te ver
mijden, aldus McMahon.
De Raad van Vakcentralen deelt mede,
dat de besturen van het N.V.V., de
K.A.B. en het C.N.V. er aan herinne
ren, dat de Ministers van Algemene
Zaken, Financiën. Economische Zaken.
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning en van Sociale Zaken namens de
Regering op een in September 1950 ge
houden bespreking uitdrukkelijk aan de
Raad van Vakcentralen hebben toege
zegd geen prijsverhogingen tot stand te
zullen brengen, dan na overleg met het
V
mmmw
l) -
Ondanks de genoemde uitdrukkelijke
toezegging der Regering en in weer
wil van de herhaalde telegrafische
verzoeken van de Raad van Vakcen
tralen heeft de Regering thans zonder
overleg met de Stichting van de Ar
beid tot zeer ingrijpende prijsverho
gingen besloten.
Minister-President Dr W. Drees j
legde Zaterdagmiddag in de Twee-
de Kamer de Regeringsverklaring af
Tijdens de rede van de Minister-
President: v.l.n.r. achter de tafel: de
ministers H. H. V/immers; prof. dr
A. H. M. Albregts; mr A. M. joekes;
prof. dr f. R. M. van den Brink;
prof. P. Lieftinck; mr F. C. G. f. M.
Tcalings: minister-president dr W.
Drees; de ministers mr D. U. Stik
ker. mr H Muldcrije, mr f. H. van
Maarseveen; prof. dr F. f. T. Rut
ten en mr in 't Veld.
(Van. onze parlementaire redacteur)
De jongste regeringsverklaring be
strijkt niet het gehele terrein van het
regeringsbeleid. Een grote factor voor
dit beleid zal zijn. hoe de nieuwe mi
nisters staan tegenover de reeds inge
diende wetsontwerpen. Zij zullen die
natuurlijk moeten bezien in het kader
der geboden algemene bezuinigingen,
doch veel zal afhangen van hun kijk
op de prioriteit der diverse belangen
welke aan hun zorg is toevertrouwd.
Op uiterst korte termijn.
Df opperbevelhebber van de Strijd-
bochten van de landenaangesloten
bij het Atlantisch Pactgeneraal
Dwight D. Eisenhower heeft een
tort bezoek gebracht aan de Franse
Minister-President Hcnri Queuille.
Minister-President Queuille neemt
°fscheid van generaal Eisenhower.
ATOOMFABRICAGE IN ENGELAND.
i Franse diplomatieke kringen be-
j^?de men zijn by val met het besluit
jto Groot-Brittannië zelf tot atoom-
«tricage over te gaan. Deze stap zal
groot gewicht zijn bij interna tio-
'ile onderhandelingen en zal bijdra
ai tot de zaak van de wereldvrede,
'dus zeide een woordvoerder van het
i^isterie van buitenlandse zaken te
«rijs.
ÏSJECHOSLOWAAKSE REGERINGS
LEDEN EN ANDEREN
GEËXCOMMUNICEERD.
jkt Vaticaan heeft Zaterdag offici
os de excommunicatie afgekondigd van
;f leden van de Tsjechoslowaakse re-
fj-ring. die zijn opgetreden tegen de ka-
öwieke kerk, en van de katholieke
Asters, die actief met hen hebben sa-
ingewerkt,
IETS KOUDER
De Bilt verwacht tot morgenavond:
z*-kke tot matige wind uit richtin-
Ln tussen Noord en West, maar tijde
ns veranderlijk. Zwaar bewolkt met
JrPiide opklaringen en plaatselijk
«*ele buien. Iets kouder. (Opgemaakt
'e 10 uur)
20 MAART.
vf® op: 6.45 uur: onder: 18.51 uur.
«aan op: 15.16 uur- onder: 5.57 uur.
uv°°ïwafer te Katwllk te 2.14 en te
uur.
nummer bestaat uit acht pagina's.
Engeland is er tegen
.Spanje heeft aangeboden troepen te
zenden voor de verdediging van West-
Europa, indien Amerika wapens ver
schaft, aldus wordt in gewoonlijk be
trouwbare kringen tc Washington ver
klaard
Men zegt, dat deze verzekering was
gegeven aan de Amerikaanse ambassa
deur te Madrid, Stanton Griffis, door
het Spaanse ministerie van buitenlandse
zaken,
Spanje zou zelfs bereid zyn troepen
over de Pyreneeën te zenden, indien
het moderne wapens zou ontvangen,
aldus had het ministerie volgens deze
kringen verklaard.
De functionarissen, die dit mede
deelden, zeiden, dat de besprekingen
van strikt onderzoekende aard waren en
dat geen van beide partijen verplichtin
gen op zich had genomen. Zij verklaar-
den, dat dit een officiële bekendmaking I
uitsloot.
De jongste wanordelijkheden te I
Barcelona, die ontstonden als protest
tegen de gestegen kosten van levens- 1
onderhoud hebben echter de mening
in Britse diplomatieke (en, naar ver
luidt, ook militaire) kringen, dat het
niet wenselijk is het Spanje onder ge
neraal Franco op te nemen In de or
ganisatie van het Noordatlantische
verdrag, versterkt.
Er bestaat over deze aangelegenheid
een duidelijk verschil van mening tus
sen Engeland en de Verenigde Staten.
De Britse regering wacht thans een ge- j
legenheid af om deze gehele kwestie
opnieuw met de Amerikaanse autoritei-1
ten op te nemen.
In dezelfde kringen is men van me-1
ning dat de bezwaren,- die verbonden
zijn aan het volledig opnemen van Grie-
kenland en Turkije in de organisatie
van het Noordatlantische verdrag, In
zelfs nog sterkere mate voor een toela- i
ting van Spanje gelden. I
Zaterdag heeft de democratische se
nator Russel, voorzitter van de Ameri
kaanse senaatscommissie voor de strijd
krachten een beroep gedaan op de lan
den van het Atlantische pact om te ver
klaren, of.zij de sovjet-unie de oorlog
zouden verklaren, indien Joego-Slavië
door communistische landen zou wor
den aangevallen. Russel vertelde ver
slaggevers, dat hU zich zekerder zou
voelen bij het zenden van Amerikaanse
troepen naar Europa, indien een derge
lijke verklaring werd afgelegd.
Indien de landen van het Atlantische
pact ervan overtuigd zijn, dat de breuk
tussen Joego-Slavië en Rusland blijvend
is en Joego-Slavië bereid is te vechten,
was de senator er voorstander van om
iedere aanval op dat land te beant
woorden met een algehele oorlog tegen
Rusland. „Wij zouden elk ons ter be
schikking staand wapen, ook de atoom
bom moeten gebruiken", verklaarde hij.
Voorts wenste Russel zowel Spanje,
Turkije en Griekenland als Joego-Sla
vië te zien ondergebracht in de anti
communistische verdediging.
Generaal Eisenhower deelde de com
missie mee, dat het opnemen van de
door de senator genoemde landen zijn
Atlantisch-pactleger „een krachtige in
plaats van een zwakke" flank in de
Middellandse Zee zou geven, en dat" hij
in geval van oorlog de hulp van de
Joego-Slaven dankbaar zou aanvaar
den".
POOLSE MINISTER VAN BUITEN
LANDSE ZAKEN AFGETREDEN.
Naar de „European Service" van de
B.B.C. meldt, is de Poolse minister van
buitenlandse zaken Modjilefski om ge
zondheidsredenen van zijn functie ont
heven. Hij wordt opgevolgd door zijn
plaatsvervanger Spretjefski. Deze was
leider der Poolse delegatie, die met de
Oostdiuitse regering een overeenkomst
beeft gesloten, waarbij deze erkende
dat alle gebied ten Oosten van de lijn
Oder-Neisse deel uitmaakt van de Pool
se staat.
M.a.w. zy zullen de bezuiniging even
tueel in een andere sector kunnen
zoeken.
Nemen wij b v het bouwprogram.
Ongetwijfeld zal hierop moeten wor
den bezuinigd, maar gezien de inzichten
van minister In 't Veld en van het hele
kabinet is het te verwachten, dat men
de woningbouw zoveel mogelijk onaan
getast zal willen laten. Als hierop toch
bezuinigd moet worden, zal de minister
het oi. zoeken in goedkoper bouwen door
rationalisatie, door het bevorderen van
uniformiteit in de duizend en één plaat
selijke bouwvoorschriften, en vooral door
het bouwen van meer Duplex-woningen.
Misschien dat ook de bouw-subsidies
nog kunnen worden teruggebracht. Want
niettegenstaande de jongste verlaging
dier subsidies regent het nog aanvragen.
Hier ligt een taak voor de groeiende'
activiteit der particuliere bouwers. Ook
de proef woningen in Voorburg bij Den
Haag geven gegronde verwachting, dat
de bouwprijzen nog gedrukt kunnen
worden.
In ieder geval staat de verlichting van
de afschuwelijke woningnood nog voor
op in het regeringsprogramma.
Van het lot der aangekondigde school
geldverlaging is nog weinig te zeggen,
al is het dezelfde minister van Onder
wijs. die het bewind over dit departe
ment blijft voeren Men kent dus zijn
Inzichten en weet, waarnaar hij streeft.
De verlaging der middelbare school
gelden zal hij dus moeilijk geheel wil
len opgeven en eerder die van de colle
ge-gelden laten schieten. Ook het kleu
teronderwijs en het L.O. hebben zijn
warme belangstelling. Maar de bezuini
ging moet ergens vandaan komen. Al zal
ook hier aan de noden der grote gezin
nen aandacht worden besteed.
De kinderbijslag aan de kleine zelf
standigen is bereids In behandeling bij
de Staten Generaal. Het ligt voor de
hand. dat het wetsontwerp normaal ver
der zal worden behandeld.
De werkloosheids- en wachtgeldverze
kering staat op invoering. Gelijk bekend,
zullen werkgevers en werknemers de
kosten daarvan half om half dragen. Dit
legt dus terstond een vrij zware last op
het budget der betrokken arbeidersge
zinnen, terwijl anderzijds bij doorbereke
ning in de prijzen een prijsverhoging
van vele artikelen het gevolg zou kun
nen zijn.
Het is dan ook te verwachten, dat bij
het komend overleg met de Stichting
van de Arbeid over de lonen en prijzen,
ook de kwestie van de invoering der
werkloosheids- en wachtgeldverzekering
mder de ogen zal worden gezien.
Wat ten slotte de fiscale winstvaststelr
'ing betreft, zo vernemen wy, dat deze
voornamelijk gebaseerd zal zijn op een
andere berekening van de aanwezige
ondernemings-voorraden.
Het bestuur van de Party van de
Arbeid heeft een verklaring uitgege
ven, waarin gezegd wordt date nu een
aantal pryzen van eerste levensbe
hoeften aanzienlijk zal stijgen, het
bestuur aUej^ dringend oproept er met
inspanning van alle krachten naar te
streven, dat er op uiterst korte ter
mijn een looncompensatie tot stand
komt.
Want alleen zo zullen de eerste
schokken kunnen worden opgevangen.
Tevens zullen er onmiddellijk krach
tige maatregelen moeten worden ge
nomen om de sociaal zwakke groepen
te hulp te komen.
Tot het aanvaarden van de prijsstij
gingen van heden hebben de harde fei
ten ons volk gedwongen, want wij zijn
aan ons zelf en aan ons nageslacht ver
plicht, degevaren af te weren, waar
aan wij als vrij volk tengevolge van de
Russische politiek zijn blootgesteld, al
dus de verklaring.
Als aangeslotene bij het Noord-Atlan
tisch pact is Nederland vastbesloten zijn
evenredig aandeel ln de verdediging van
het Westen bij te dragen. En dat vraagt
een uitermate grote krachtsinspanning,
die aanzienlijke offers ook van ons volk
eist.
Het partijbestuur stelt echter met
met grote nadruk vast, dat de sterkste
schouders ook de zwaarste lasten zul
len moeten dragen.
Met volledige erkenning van de nood
zaak van de militaire verdediging mag
geen ogenblik uit het oog worden ver-
loren, dat aan de dreigende gevaren
slechts het hoofd kan worden geboden
door een gemeenschap, waarin een
waarachtige sociale rechtvaardigheid
wordt nagestreefd.
Ln de regeringsverklaring is een aan
tal elementen aanwezig, die er op wij
zen dat ook de regering van plan is
naar deze sociale rechtvaardigheid te
streven.
Het bestuur van de P. v. d. A. meent
echter zijn teleurstelling te moeten
uitspreken over het feit, dat de a 1-
lereerste gevolgen van de moei
lijkheden waarin het land verkeert,
tot uitdrukking komen in een heden-
kelijke stijging van de prijzen der eer
ste levensbehoeften.
Churchill brengt Bevin hulde
Churchill heelt Zaterdag hulde ge
bracht aan de afgetreden socialist!-
sche minister van Buitenlandse Zaken,
Bevin. Hij deed dit in een radiorede,
waarin hij voor het overige scherp te
gen Labour stelling nam.
Bevin, zo zeide Churchill neemt zijn
plaats in in de rij van grote Engelse
ministers van Buitenlandse Zaken.
Door zijn standvastige tegenstand te
gen de communistische agressie, het
versterken van de banden met Ame
rika en zijn aandeel in de opbouw van
het Atlantisch Pact had Bevin Enge
land en de vrede diensten bewezen, die
niet gauw zullen worden vergeten.
AMERIKAANS SCHIP VERKEERDE
IN MOEILIJKHEDEN.
Zaterdagochtend zijn de sleepboten
„Holland" en „Oceaan" van de firma
Doeksen, Terschelling uitgevaren om
hulp te bieden aan een Amerikaans
sohip. dat in het Friese gat (tussen
Ameland en Schiermonnikoog) in nood
verkeerde.
Ook de motorstrandreddingsboot „Jhr
H. J. Ortt" voer van Ameland ter as
sistentie, evenals de motorreddingsboot
„Insulinde" van Oostmahom..
Tengevolge van de dikke mist was het
zoeken naar het sohip zeer moeilijk. De
reddingsboten behoefden geen hulp te
verlenen, De sleepboten konden het al
leen wel af.
Met voldoening neemt het kennis oa,
van de plannen tot belastingverhoging»
die de meest draagkraohtigen aullen
treffen. Ook als deze plannen, gelijk
blijkbaar in het voornemen van de re
gering ligt, met spoed worden ten uib*
voer gebracht, gaat daar echter een ze
kere tijd mee heen, voordat zij het no
dige geld opleveren
De P. v. d. A. kan niet aanvaarden»
dat tegenover de prijsverhogingen, die
van ogenblikkelijke invloed zyn op het
levenspeil van de grote massa, de maat
regelen die deze prijsverhogingen in be
langrijke mate zullen moeten opvangen,
op zich laten wachten. Daarom heeft
het met instemming kermis genomen
van het voornemen van de drie bonafide
vakverenigingen, het NW, de KAB en
het CNV, om de loonconsequentie van
de prijsstijgingen onmiddellijk in de
Stichting van de Arbeid aan de orde te
stellen. Het spreekt daarbij het vertrou
wen uit, dat in de kringen van de werk
gevers de behoefte zal bestaan te be
wijzen, dat het hun ernst is met de
uitvoering van de gedachte omtrent de
noodzaak van offervaardigheid gelijk
die tot uitdrukking kwam in de verkla-*
ring van de samenwerkende organisa
ties van de werkgevers.
Slechts wanneer in alle groepen van
ons volk de wil leeft aan de dreigende
gevaren het hoofd te bieden, kunnen en
zullen deze gevaren met goed gevolg
worden afgeweerd
Deze verklaring was getekend door de
heren K. Vorrink, voorztter, ir H. Vos,
2de voorzitter en F. Albreoht, alg. secR
Ingaande volgende maand
Door de regeringsverklaring van Za
terdag j.L is thans zekerheid verkre
gen omtrent de reeds lang verwacht*
verlaging van de subsidies op veevoe
der. Over enkele weken zullen do
meeste geïmporteerde grondstoffen
voor de mengvoeders belangrijk in
prys worden verhoogd. Begin volgen
de maand zullen de pryzen, waarvoor
de regering de verschillende grond
stoffen voor de mengvoeder-industrie
beschikbaar zal stellen, als volgt wor
den verhoogd: voor maïs met f. 8,SS
per 100 kg, voor haver met f. 7,15;
voor voedergerst met f. 7,65. De prij
zen voor dierlyke eiwitten worden,
met ongeveer een derde verhoogd.
Voor tarwe-afvallen (grintzemelen en
gries) zal de prysstyging van f. 5,50
per 100 kg waarschijnlijk pas in de
tweede week van April ingaan.
Voor veekoeken zullen de pryzen tot
het einde van dit stalseizoen ongewij
zigd blijven. De prijsverhoging van
veekoeken zal dus pas na afloop van
de huidige staltijd ingaan.
De overheid heeft thans reeds de
prijsstijgingen, welke binnenkort zullen
ingaan, bekend gemaakt, opdat de
mengvoederindustrie weet waar zij aan.
toe is. De regering zal echter, blijkens
haar verklaring van Zaterdag J.L, wa
ken tegen onnodige en dus ook tegen
d*-. te vroege prijsstijgingen. De vee
houders kunnen van hun leverancier in
ieder geval voor de eerste helft van de
thans geldige bonnen (van de serie m
er n) aflevering tegen de oude pryzen
verlangen. Dit geldt eveneens voor het
volledige tegoed van vroegere bonnen.
Voor rundveevoer zal hy ook de twee-
d helft van de huidige toewijzing te
gen de oude pryzen kunnen kopen, om
dat de pryzen van de veekoeken voor
lopig nog niet zullen stijgen.
De bijzonderheden voor de andere
veevoeaergTohdstoffen zullen binnen
kort bekend gemaakt worden.