dat is VAN HOUTEN Van Otterloo introduceerde Sjostakowitsj' vijfde symphoniè STADSNIEUWS PUROL GENEEST i7i ttioai Kerkelijk Leven LifwIn^^ndTg w^dtoSra£i Mei een enkel woord Wh aero immumwn Excelsior (Katwijk) song: Handel's: „Judas Maccabaus" Zorgvuldig voorbereide en succesvolle uitvoering VRIJDAG 9 MAART Ida Handel in Tschaikowsky's veelomstreden Vioolconcert Introductie van Dmitri Sjostako witsj' vijfde symphoniè1 Deze in 1906 te Leningrad geboren, meest vooraanstaande Sovjet-compo nist, is hier geen onbekende: wtf hoor den in 1946 reeds in onze stad de „zevende", zijn Leningradsymphonie. De vijfde dateert van 1937 en werd in 1947 door Leonard Bernstein te Sche- veningen voor het eerst in ons land gespeeld. Muziek naar de richtlijnen van de partij rechtstreeks, doelbewust voor de massa geschreven en door het simplistische karakter direct treffend. In zekere zin ook muziek van deze tijd, want is deze tijd niet In menig opzicht „massa" tijd, liever „gemeen- schaps"-tijd? Naast enorme banaliteiten bezit deze symphoniè toch ook een rijke gevoels-1 schakering en plastiek. Zij is roman-1 tisch, melodieus, mystisch, geestig, pom peus. Muziek, hèn verwarmend, die in een voor elkeen verstaanbare taal hun heil zoeken envinden. Zij kan een verintellectualiseerd Wes ten, ondanks haar sterk Westerse in vloeden en aanleuningen aan Westerse voorgangers Bruckner, Mahler en vele anderen toch een tegenpool bie den door haar Slavische vitaliteit en potentie. zwakheden, toch een obsederende in vloed uit van de veelvuldige vibrerende strijkers-unisom en de nadrukkelijke slagwerk-explosies, culminerend in een apotheose, waarin met paukenslagen als op een aambeeld gebeukt wordt. Zijn orkestratie met harp, celesta, en zangerige fluitsoli, bezit expressivi teit. Ons persoonlijk heeft de veelgesmade breedsprakigheid van deze componist vooral in thematisch opzicht niet gehinderd, hoewel er na hoogtepunten telkens weer inzinkingen volgen. Doch vermoedelijk zou deze muziek ons niet zó hebben vastgehouden, in dien van Otterloo er niet zulk een boeiende en grandiose, bezielende en lyrisch-bewogen vertolking van gegeven had. Iemand, gelijk deze als steeds uit het hoofd dirigerende van Otterloo moet zich wel sterk tot deze muziek aange trokken voelen, om er zulk een sugges tieve verklanking van te kunnen geven! En het is niet erg, wanneer het audi torium met deze klanken contact vindt: ae Kunst stelt zich helaas dikwijls te zeer apart. Daarom past dank voor deze kennis- THEOSOFISCHE VERENIGING. Op het keerpunt der tijden. De kritieke tijd, die wij beleven had mejuffrouw Helma Kool van Overveen aanleiding gegeven over bovenstaand onderwerp een voordracht te houden voor de Loge Leiden. Wat is onze taak in dit grote geheel, zo stelde zij de vraag. Wanneer wij het leven der grote mys tici nagaan, bemerken wij dat deze ook een dergelijk tijdperk hebben doorge maakt. Wij denken dan aan de Wét van j Kanna. Er is geen goed of slecht karma, want alles dient om het evenwicht te vinden. Het ls geen toeval dat wij nu geboren zijn Wij hebben ln dit keerpunt een pionierstaak te vervullen. De god delijke vonk moet in ons tot ontwikke ling komen en deze inspiratie gaat bo ven het bewustzijn. Spreekster denkt daarbij aan de roos, de mystieke bloem op het kruis. Het is een proces van op ruimen, opdat het goede in ons kan doordringen. Het boekje „Aan des Meesters voe ten" geeft ons alles, wat wij nodig hebben De Theosofische Vereniging geeft de voorbereiding tot het naderen van het keerpunt. Wie de eerste dood overwint, zal de tweede dood nfet sterven. Indien de persoonlijkheid tot nul wordt terug gebracht. zullen wij er bovenop komen. Spreekster vestigt de aandacht op de Promotie ds A. G. Honig Heden vonden aan de Theol. Acade mie voor doctorale studie, de Joh. Cal- vUnstichting, te Kampen de eerste pro moties plaats. Onder de twee Geref. predikanten die vandaag promoveerden was ook ds A. G. Honig, beroepen mis- sionnalr-predikant voor de zending in Indonesië en tot voor kort hier ter stede werkzaam onder de studerende Ooster lingen. Als promotor trad op prof. dr J. H, Bavlnck. In zijn proefschrift getiteld: „Bijdrage- tot het onderzoek naar de fundering van de zendingsmethode der compre hensive approach in het N. Testament", houdt ds Honig zich bezig met de vraag in hoeverre de prediking door middel van de daad op het zendingsveld de taak der kerk is, en welke dus dp verhouding moet zijn tussen de hoofddienst en de nevendiensten der zending. In het eer ste deel van zijn proefschrift gaat ds Honig de gegevens na die het N Testa ment over deze kwestie biedt. Op dit exegetische deel volgt het systematische deel, waarin de promovendus zijn con clusies in een veertiental punten vast legt. making, al ls het alleen maar, om te I loutering, het stilleggen van het den- Gelukkig hebben wij ons nog niet in aë Ivoren toren opgesloten, die een open staan voor haar dikwijls recht-indrin- gende macht, ondanks veel „dode" pun- i ten. onmogelijk -maakt. Zeker, er is veel uiterlijk effect, maar óók een spattende levensdronkenheid of een weemoedige stervensbereidheid te onderkennen, die de zielen raakt De ontzaglijk vruchtbare en haast te gemakkelijk schrijvende Sjostakowitsj, die zich geenszins om voorgeschreven compositorische wetten bekommert, openbaart, ondanks de voorschriften van hogerhand, toch ook een natuurlijk^ spontaneïteit en er gaat, ondanks alle weten, hóe men in Rusland de massa denkt te biologeren. De bijval was uiterst nadrukkelijk, vanzelfsprekend ook voor de schitte rende interpretatie. Maar iemand als Sjostakowitsj zal vermoedelijk nog wel eens meei door de Pravda als nog steeds te „verburger lijkt" op de vingers getikt worden De andere Rus was Tschaikowsky, de man, die het Sovjetsysteem nog niet kende, met zijn beroemd Vioolconcert Muziek, waarvan de befaamde en be ruchte Weense criticus Hansiick schreef dat zijstinkt. Eenmaal door de violist Auer, aan wie het werk opgedragen was. uitgekre ten voor onspeelbaar, heeft het een steevaste plaats op de podia verkregen. Men kent dus dit formidabel moei lijke, virtuoos geschreven concert sinds lang. Men moge het verfoeien dan wel bewonderen: het zou geen stand hou-j den, als niet veler harten er niet steeds VRUZ. CHR. GEZONDHEIDS KOLONIE „NAAR BUITEN". Afd. Lelden hield jaarvergadering. De Vrijz. Christ. Gezondheidskolonie „Naar Buiten" hield haar jaarlijkse al gemene ledenvergadering. De secreta resse. Mevr. R. v. d. WaardKors bracht het jaarverslag uit, waarbij o.a. mede deling werd gedaan, dat 16 kinderen met een totaal van 680 verpleegdagen zijn gezonden naar de Vrijz. Chr, Gezond- heidskolpnles resp. te Lunteren en Oost- voorne. De penningmeesteresse. Mevr. M. S. de JongMeijer bracht het flnan- verleidelijkheid verhoogt, doch tevens' ciel? verslag uit, waaruit bleek, dat een Adviesbureau Humanistisch Verbond geopend VOORZIENING LANG GEVOELDE BEHOEFTE. Na enige maanden van hard werken heeft de werkcommissie uit de bestu ren van „Humanitas" en de Gemeen schap Leiden van het „Humanistisch Verbond" de kroon op haar werk ge zet door de opening van een Advies bureau. Aan dit bureau zijn verbonden twee maatschappelijke werksters t.w. mej. I. H. C. van Harmeien en mevr. A. G E. Katzens-teinHartogs een psychiater, een rechtskundig adviseur, n.l. de heer mr J. Verlooy, terwijl dr H C. Blote als geestelijk raadsman zal optreden. Uit deze samenstelling blijkt reeds wat het, nan doel van het bureau ls* de helpendevóór het rigoureuse ingSSJf6 Europeanen. (Ingez. Mcd.-adv.) ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen Nieuw-Guinea in de cultuur van de Pacific LEZING DOOR DR S, KOOUMAN. In het Rijksmuseum voor Volken-! kunde hield gisteravond dr S. KooUcruo' een lezing over bovengenoemd onder-! werp. Door de verdringing van de inheemJ culturen van de Pacific door de WesJ terse cultuur, aldus spr., kan er thans moeilijk meer" van de „cultuur van de Pacific" worden gesproken. Het beeld, dat gegeven werd van dit beschaving*! l gebied, dateert dan ook van ken, meditatie en de studie der theoso fische leringen. De theorie geeft een schoat van kennis zonder dogma's. Wij moeten inzicht in ons zelf krijgen Voorts moeten wij de broederschap der mensen tot werkelijkheid trachten te brengen, opdat wij komen tot een Vrede, die alle verstand te boven gaat. ZIEKE KOREA-VRIJWILLIGERS TERUG. Gistermiddag zijn wederom enkele zieke militairen van het Ned. detache- j weer in nieuwe einen "ir ir.ent Ver. Naties ln ons land aangeko- Ida HtadeHs wn nur san?'", f' men. Het zijn soldaat W. C. Barmentlo met een warme toon £it «2,, i uit Amsterdam, 60ldaat H. A. Bruyn uit i klankrijk Instrument in e?n,h?°?st i. Mmm w. I oerfecUe overw™ 1' In teohnlsche een zucht naar te goedkoop succes ver raadt. Dat de opgetogenheid stormachtig was, behoeft nauwelijks vermelding. Ida Handel liet het orkest hartelijk in de applausorkanen delen, hetgeen volkomen verdiend was. De opening was aan Orthel's „Kleine Balletsuite", welke de herinneringen aan het „kinderland" O! kenden wij on tig saldo ad f. 31.78 aanwezig was. Tot leden van de kascommissie 1951 werden benoemd de dames B. WichersJansen en G. Meurs—Raasveld Bij de bestuurs verkiezing werd de heer G. H. Dirkzwa ger als voorzitter herkozen, terwijl mevr. M. S de JongMeijer zich niet herkies baar stelde. Daarvoor werd gekozen de heer F. J. de Jong: voorts werd het be stuur aangevuld met mevr. Van der Kreeke en de heer D. Wijbinga. Als ver tegenwoordigster van de afdeling werd allen nog de weg terug! breed open-1 mevr- H. v- d. WaardKors aangewezen 1 voor de algemene vergadering van het hoofdbestuur. Het gemeentebestuur zal worden verzocht verhoging van subsidie te verlenen in verband met de gestegen verpleeggelden. perfectie overwon zij de fenomenale moeilijkheden. Aanvankelijk wat afwe zig en machinaal, méér geroutineerd dan geïnspireerd, werd de geest toch vaardig, al accentueert zij de sentimen- 0 tele inslag soms te zeer, door een j haar ronding behoudt! sterk „ophalen" van de toon, hetgeen de I Amsterdam en soldaat le klasse W. Roulaux uit Venlo. Terstond na aankomst zijn de patiën ten voer onderzoek naar het militair hospitaal te Den Haag overgebracht. TROUWPARTIJ GING NIET DOOR Lage waterstand als spelbreker. Gisteren zou een paartje uit Hollum te Ameland in het huwelijk treden. De harde Zuid-Oostenwind, had als gevolg een te lage waterstand op het wad, en ae postboot kon niet varen. Bruilofts gasten, bruidsjapon en bruidsbouquet zouden gistermorgen met de postboot komen en toen bleek, dat deze niet kon varen, vertrok, op dringend verzoek van het bruidspaar een barkas om te trach ten via het Danzlger Gat langs een geul Holwerd te bereiken, waardoor de si tuatie gered zou zijn. Het doel werd ln zoverre bereikt, dat men van de pier te Holwerd af de boot kon zien. De bruidsjapon kon aan boord wor den gebracht, doch het bruidsbouquet verongelukte doordat de brenger daar van in het slik kwam te vallen. Ook een van de bruiloftsgasten, een dame, dié nog wilde proberen met de boot mede te komen, viel in het slik en was genoodzaakt de tocht op te geven. Het gevolg was, dat de barkas te ongeveer 5 uur ln de middag terugkwam zonder één passagier en de trouwpartij moest worden uitgesteld. De Kerk moet meer sociale belangstelling tonen! GENERALE SYNODE VRAAGT AANDACHT VOOR ISRAEL. De generale synode der Ned. Herv. Kerk zette gisteren haar besprekingen op „Woudschoten" voort. Bij de behan deling van het verslag van de Raad voor Kerk en Israël kwam naar voren, dat de ontmoeting met Israël steeds meer uit de sfeer van het vroegere zen dingsmotief komt. De aandacht dient vooral gericht te worden op ae staat Israël waar waarlijk niet zoals van bepaalde Amerikaanse zijde gesugge reerd wordt een staat zonder Gcd bezig is te ontstaan. Het blijkt, dat thans 350 gemeenten het werk van Kerk en Israël ondersteunen. i oussie in dank aanvaard. Dit was eveneens het geval met de stelt. Wat Orthel in deze praegnante be werkingen van velerlei kinderliedjes presteert, verraadt de vakman in op tima, ondersteund door ware geest en rijke fantasie. De zware orkestbezetting lijkt soms een handicap: wij zouden het geheel in doorzichtiger gewaad prefereren. Ook hier een sprankelende vertolking door een Residentie-Orkest, waarvan de klank zelfs in de geweldigste fortissiml H. Tenslotte werd op de leden een krach tig beroep gedaan, om het 50-jarig jubi leum van de Vereniging financieel te willen steunen, mede omdat de tijds omstandigheden het uitzenden van kin deren noodzakelijk maken en de ver pleeggelden i.v.m. het steeds stijgende levenspeil de kosten voor uitzending ver zwaren. (Ineez. Med.-adv.) aero hand te bieden bij de le.niging van indi viduele nood. Veelal zal dit werk be staan uit het verwijzen van de bezoe kers naar de reeds bestaande en be voegde instanties, maar er is nog zoveel meer te doen: een mens kan er wel eens behoefte aan hebben ziln hart uit te storten, zodat men het gevoel krijgt niet meer alleen te staan in de nood.. Voorts zijn er talrijke gevallen van algemene maatschappelijke zorg, die op geen en kel speciaal bureau behandeld kunnen worden. De oprichting van het bureau ls geen stokpaardje, geen vrije tijdsbesteding van de initiatiefnemers, het is een daad die voortkomt uit het besef van mede verantwoordelijkheid voor de naaste, utt sociale bewogenheid. In zijn openingswoord zette de voor zitter. de heer G. Rietveld, gisteravond de werkwijze en he- doel van het Ad viesbureau uiteen. Het spreekuur wordt wekeliiks behouden in het gebouw Plant soen 25 f Kamer 41 en we1 op Donder dagavond van 19 u. 30 tot 21 uur. Vervo^ens sprak de heer H C. Blote namens het Humanistisch Verbond. Spr. wees er op dat men te maken zal krij gen met conflicten en ontsporingen Het is een moelHIk, maar mooi werk de per sonen. die in de knoop zitten weer op de been te helpen. Het woord werd verder nog gevoerd door de heren H. Zunderman namens hef hoofdbestuur van Humanitas. K. v. Wagtendonk. secretaris van de Alg. Ned. Metaalbewerkers Bond. in wier lokaal het bureau is gevestigd. H ten Brum- melaar rumens de Leldse Besturen Bond. mr H.ins namens ..Pro Juvertute" en afd Leiden van het Genootschap voor Reclassering. J G. Fokkema na mens de Humanistische werkgemeen schap in de P. v d A en de heer Hutte; mevr. J. de ClerDe Bruijn sorak na mens de Vrouwengroep in de P. v. d. A. en mei. Nienes namens Interkerkelijke Gezinszorg. In zijn slotwoord dankte de heer Riet.- veM ds sprekers, die allen de medewer kers aan heh bureau veel succes hadden toegewenst. Spr. zei zich geen al te gro ts illusies te maken over de toeloop op de eerste zittingen- hii was echter vol goede moed. overtuigd zijnde van de noodzaak van een Adviesbureau dat «r»*c'aal bedoeld is voor bulten-kerke- lijken, die tot nu toe bij geen enkel per soon of instantie konden aankloppen om hun moeilijkheden en noden te bespre ken. van del Melkchocolade, luch tig en bros, waardoor de fijne smaak en kwaliteit nog beter tot hun recht komen. Ui is thans overal verkrijgbaar Het Nederlandse Merk met Wereldreputatie. binnenland. verdagen van de fllmdeskundlge van j Dc afdelingen Leeuwarden en Hee- ae Raad voor Kerk en School en Kerk i renveen van het gezelschap voor Friese en Eredienst. taal en letteren hebben een prijsvraag Bij de bespreking van het verslag uitgeschreven voor Friese toneelstukken over de werkgroep Kerk en Samenle- en voor dit doel een bedrag van f 5oo be ving waren de voorzitters, mr dr A. A. 1 schikbaar gesteld, van Rnyn en de secretaris dr J. J. C. Runn flnnwpsdtr He nunfpn dip hiprhii 1 Thans b het stoffelijk overschot van Kupp aanwezig. De punten, aie nieroij sergeant-vlieger E B. Kraayo uit Rotter- ter snralïa tamtn waren: de verhnn- dam, dle Woensdag 28 FebVuarl met z"n straaljager te Boven Leeuwen was te To..?e mlH1Steu J*11" H. L. De overblijfselen van voor-historische s Jacob en de chel Luchtmachtstaf lt - dieren zijn gevonden te Mosqura 2o k m sen. Aipr hehhAn „orf.. ,i< h.t van Bogota (Columbia), waar onlangs een ter* sprake kwamen, waxen: de verhou ding tot het C.N.V. en het N V.V., de plannen over het derde christelijk-soci- aal congres, de emigratie, de beroeps- keuzebureaux, de problemen van in dustrialisatie en de contacten met de werkgevers-wereld. De gebrekkige sociale belangstelling der kerk werd geconstateerd, wat vooral bleek uit dc geringe weer klank, die uit de kerk op de verkla ring over het communisme ls ge volgd. De filantropische arbeid wordt vaak beter gezien dan de so ciale. Het ls de uitdrukkelijke wens van de synode, dat voortaan véél meer tijd wordt vrijgemaakt door de synode om juist deze uiterst belang rijke vragen in haar midden te be handelen. Ned- llerv. Kerk Aangenomen: naar Amsterdam-West (vac, H. S. J. Kalf) J. J. H. v. d. Ree te Rotterdam-Charlols. Bedankt, voor Becrta, J. Wlresma, res.- legerpred. te Groningen: voor Moarssen R. de Bruin te Bnrneveld. Beroepente Herwenen. M. T. Mlnnema. cand. te Rotterdam. Geref. Kerken Aangenomen: naar Enschede (vac.-H. Voltcn) D. J. Ras te Bennekom. Geref. Kerken nndprli, art. 31 K.O. Beroepen' te Driebergen-Doorn, H. Ame- llnk te Langerak. Geref Gemepnten Beroepen: te Goes, J. Hagestein te IJsselmonde. pletter gevallen, opgegraven. Men heelt ongeveer 5 meter diep ln de grond moe ten delven om het lichaam en ook een deel van het toestel vr\) te krijgen. Onder zeer grote belangstelling ls gistermiddag op de Algemene Begraaf plaats Moscowa te Arnhem het stoffelijk overschot van wijlen Ir J. P van Lonk- huyzen. oud-directeur van de Neder- landsc-he Helde Mij. ter aarde besteld. De Jubilerende stichting ..'s Heeren- Loo" te Ermelo werd gisteren bezocht door de Commissarissen der Koningin van de provincies Gelderland OverlJsel en Utrecht alsmede leden van Ged. Staten van deze drie provincies en van Noord- en Zuid--Holland. Friesland en Drente. Het kamp ..De Wittenberg", nabij Nleuw-Mllllgen, dat bestemd ls als per manente gelegenheid voor het houden van herhalingsoefeningen door circa 3000 militairen zal met Ingang van 1 April a s. Ir. gebruik worden genomen. Het Engelse schip „Rangltane", dat bij Vllsslneen gestrand was. ls gistermid dag om halfdrle met a--stst«ntle van tien 1 sleepboten bij hoog water vlot getrokken. Het zet thans, onder gelelde van enige j sleepboten, de reis naar Antwerpen voort. Na een ernstige zlektte. d»e zich kort r.a z^n 40-Jarlg Jubileum In October 1 D.r»0 openbaarde, is op 64-Jarlge leeftijd over- leden de bekende souffleu: Henri Cheval. i 0.__0 ,.w De overledene is aan vrijwel alle grote gens massa-terechtstelling van 24 Austra toneelgezelschappen verbonden geweest I llsche en andere geallieerde krljgseevnn en heeft nog gewerkt bij Royaards en genen, die ln 1942 te Koepang op Ne Verkade. 1 deriands-Tlmor geschiedde. gen. Aler hebben zich nadat zij het be zoek van Prins Bernhard aan de Hol landse Slgnaalapparatenfabrlek te Hengelo hadden bijgewoond per Meteor straaljager naar de vliegbasis Leeuwarden begeven, waar zij de daar gestatlonneerde onder delen hebben geïnspecteerd. Met de volgende sohepen kan zee post worden verzonden De data, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach ter de naam van het achlp vermpld Indonesië: m.s. „Willem Ruys" (13 Maart; Ned. Antillen: m s. „Oranjestad" (13 Maart): Suriname: m.s. „Hersllla" (22 Maart). Op een te Utrecht gehouden verga dering van de Utrechtse Indnlocenveren!- glng ls tot opheffing van deze vereniging besloten. Tot lid en voorzitter van het Bureau Coördinatlp Autotecbnlsche Diensten ls benoemd lr T. M B. van Marle. gepen- slonneerd Inspecteur-generaal van het verkeer. Gisteren ls de dekmatroos „Marl'aat Bin Oepeng uit Djakarta overleden. HU was een van de twee overlevenden van het ongeluk aan boord van het s,s. ,Tn- rakan". waarbll door koolmonoxydever- stlkklng vier Indonesische schepelingen het leven verloren. De centrale raad van de Tsjechoslo- waakse vakbeweging verklaart ln een re solutie dat de arbeidsproductiviteit te laag ls ln verhouding tot de gegeven loonsverhogingen en dat de ongunstige ontwikkeling van de productiekosten de De vereniging van dagbladuitgevers i opbouw van het socialisme belemmert. Er voor Noord - West -Du 1 tsl and heeft te Bonn moet harder worden gewerkt, besloten de dagbladen ln NW. Duitsland BUITENLAND. grote aardstorting heeft plaats gehad. Pal aeon tologen verrichten thans opgra vingswerkzaamheden. Het schUnt, dat de aardlagen aldaar tevens gebruiksvoorwer pen van de praehlstorlsche mens bevatten. Een gerechtshof te Belgrado heeft vijf mannen, die schuldig waren bevonden aan het zenden van Inlichtingen aan ..de geheime dienst van ex-konlng Peter, tot gevangenisstraffen van vier tot tien Jaar veroordeeld. Er zUn plannen om In Johannesburg een groot oogheelkundige hospitaal te bouwen. Een bedrag van 500.000 pond sterling zal hiervoor nodig zUn. De ge meenteraad van Johannesburg heeft een terrein beschikbaar gesteld. Het Belgische ministerie van finan ciën heeft bij drie Zwitserse banken een lening gesloten voor de financiering van het tienjarenplan. Dc vroegere generaal der Duitse pa rachutisten Hermann Ramcke heeft zich na eerst gevlucht te zyn. weer ter be schikking \an de Franse Justitie gesteld. HU zal waarschUnllJk nog ln Maart voor een militair gerecht verschijnen. ACADEMISCHE EXAMENS. .T^esl^a^ voor het candidaatsexamen Ned- Reelit, de heren L. R, Wentholt (Amsterdam), J. G. Troost (Bentveld) W. A. van Riel (Delft) en J. A. R. Cop- pes (Den Haag). INZAMELING LEGER DES HEILS. Onder het motto „Wij willen bouwen" zal in de komende dagen door het Leger der Heils (Stichter William Booth)- een inzameling worden gehouden ten behoe ve van de leniging van de geestelijke en maatschappelijke nood, waarin velen verkeren. Na een geografische schets van hul Paclflc-gebled en een schematischs aanduiding van de verschillende eroe, pen van Immigranten, die hier van hetl vasteland van Azië zUn blnnengetrok-l ken, volgde de conclusie, dat het d< de sterke locale variaties niet mo'e! is een algemene karakterisering van cultuur van de Pacific te geven, die alsl achtergrond zou kunnen dienen bh de 1 bespreking van de Papoea-oultuur Het onderwerp werd daarom zo be-1 handeld, dat vooral op die elementen van de cultren van Nieuw-Gulnea ce nadruk werd gelegd, die hetzU aan an-1 üere delen van de Pacific zijn ontlend 1 hetzij een duldeiyke samenhang verto-'i nen met culturele verschijnselen ultl Pacifische gebieden bulten Nieuw J Guinea. Hierna volgde een geografische ult.i eenzetting, waarin vooral de door ctl natuur bepaalde toegankelijkheid vaal het eiland voor Invloeden van bulten inl het licht werd gesteld. In dit verband! werden o.m. genoemd de grote rivier-l dalen en de zeestromingen, welke laat-i ste grotendeels de richitng van de pri mitieve zeescheepvaart bepaalden. De behandeling van de Papoea-cul-l buren, die daarna volgde, begon met en kele opmerkingen over de verschillende lichamelU'ke typen, die we onder de be volking van Nieuw-Guinea kunnen on derscheiden (o.a. de dwergachtige berg- papoea's en verder een type, dat wel heel sterk Semietlsch aandoet). Vervol gens werd een globale Inleiding gege ven van de talen van het eiland, z Van de cultuur van het eiland werd een aantal elementen genoemd, waar van met zekerheid of met een grote mate van waarschUniykheld kan wor- den gezegd, dat ze van andere Paclfl- sche gebieden afkomstig zUn. Tot deze cultuurelementen behoren o.m. de ste- nen kling van de Papoeabijl, de potten, bakkerskunst, het Ijzersmeden en de weef techniek. Verder werden de cultu»! rele verbindingen zowel met het Indo nesische gebied in het Westen als met dat van de Melaneslsche eilanden in het Oosten met verschillende voorbeelden aangetoond. Vooral werd hierbij gewe zen op de uitingen van de plastische- en versieringskunst, waarvan de verschil lende, en onderling duldeiyk te onder scheiden styivormen vaak een heldere aanwijzing zUn voor culturele verwant-f schap, ook tussen ver van elkaar ver-j wijderde volken. Het is ook aannemelijk, dat er cul- tureel contact heeft bestaan tussen I Nieuw-Guinea en Noord-Australië, maar 1 over de aard en de intensiteit van deze 1 relatie weten we nog niet veel. Onder-1 zoelk ter plaatse zal hierin meer licht 1 kunnen verschaffen, maar wanneer men hiertoe zal willen overgaan, moet' er haast worden betracht, want de in-1 heemse cultuur wijkt in snel tempo I voor de Westerse beschaving, die tot in de meest afgelegen delen van het eiland is doorgedrongen. Het gesprokene werd met een groot 1 aantal lantaarnplaatjes, verschillende I museumvoorwerpen en enige kaar.en j verduidelijkt. met ingang van 1 April slechts viermaal per week te laten verschl|nen ln verband met de papierschaarste Door deze maat regel kan tevens verhmrlne van de abon nementsprijs worden vermeden. Een Australisch hof voor de berech- De slager Mario Severo kwam toen ny op weg was naar een plant* ln de Pyreneeën, plotseling tegenover een beer te staan. HU maakte UHngs rechtsom- keer en zette het op een lopen Toen ht|. buiten adem. nog eens omkeek, zag h(j ting van oorlogsmisdadigers heeft 7 voor- i ^cnovergestolde richting mallge leden van de Japanse marine ver- *e&renae oplwntfng we- - Een secharterde Britse Halifax met een lading rendlervloes uit Gothenberlt (Zweden) ean bourd Is In Engeland neer! gestort, waarbij de vier leden van de be- manning het leven verloren. „Ach, Golgotha!'» heet het in de Matthaus Passion, „Ach. Jeruza lem" zucht een Israëlitische vrouw in het koorwerk „Judas Maccabaus". Aan de apocrieve geschiedenis van deze profeet heeft Handel zUn machtig driedelig oratorium van 1746 gewUd: elegie van de weeklacht, epos van de strfjdbezieling, hymne van de bevrUding door Jehova's macht. Gewapend met de volledige partituur hebben we kunnen vaststellen hoe on behoorlijk veel door Chrysander, naar wiens verkorte ui*gave gezongen werd. uit het oorspronkelijke geschrapt is. Er waren nog musicologische aanrandin gen; daarvan alleen de vraag: waarom ln een fundamenteel driedelig werk een grote pauze gehouden ergens in het mid dendeel? Het werk is voor alle medëwerkende organen veeleisend. Het was zorgvuldig voorbereid en het gebodene mag, als ge heel genomen, een welverdiend succes genoemd worden. De acoustiek in' de Katwljkse Oude Kerk zii was over vol Het alle dingen hun recht weder varen en de vier natuurlijke registers der menselijke stem mooi versmelten. Jan Couvèe, de Alkmaarse dirigent, had zijn vocalisten en instrumentalisten wel ln de hand. HU heeft hier in Kat wijk het geluk met geen stemmen-tekort onder bassen en tenoren te moeten kamoen. zodat de klankverhouding ln het koor, .Excelsior", alle bevrediging wegdroeg Aan de grote eisen wil noe men tempo, dynamiek zuiverheid, uit spraak heeft weinig ontbroken. ..Ex celsior" is terdege geoefend: daar is routine, vas'heid. volheid In de klank- productie. naast een vlotte reactie op de leiding De massaliteit van deze zang imponeert. Dat- wil nog niet zeggen dat het ide aal van de koorzang is bereikt. Want deze zang verloopt o i. erg op de volle kracht, brengt alle reserve-kracht in het vuur en ontbeert daardoor de mogelijke elasticiteit. Van die rllkdom aan klank kleur. -die ontroering wekt. kon niet wor den gesproken. De strijkers en blazers waren daarentegen tot een milde t-oon- geving bedwongen, hier werd elke ge-1 luidsexpansie vermeden. Dat betekend* een grote verdienste. Datzelfde bad ook I het koor mogen wedervaren. Nu kwamen orkeststemmen in het gedrang, omdat het koor domiretrde. Eén moeilijkheid hebben de sopranen niet overwonnen, ofschoon zij in vee» voortreffelijk waren: boven de hoge e werden zij spits en schel, werden de noten meer er uit gestoten dan gezon gen. Kan men deze hoge liggingen niet uitsluitend aan de best geschoolden van de groep toevertrouwen' Maai- al met al heeft „Excelsior" do zware opgave bewonderenswaardig vol bracht. 0 0 Ankie van Wlckevoort Crommelinhsd de sopraan-partij. Treffend is haar colc- ratuurbegaafdheidlegato, portamento, dynamiek, articulatie, alles verraadt nog Immer de zangeres van het hoga plan. Haar warme gevoeligheid bestaat onverminderd: echter: daar waar -'i niet te hoog behoeft te zingen. Ha*r hoog'e heeft wat aan glans en stabili teit ingeboet. Moge dit een voorbijgaan! versfchijnsel zijn! Bella Kevzer. de alt. had de tegen* halverwege door een duizeling bevan gen te worden. Zij wist zich na de zs te herstellen. Haar timbre verdrag- een erotere variatie. Haar indisposl'-f veroorzaakte een sterker vibrato Metf ronding, spannlne en Intensivering "J de toonvorming zijn mogelijk. Het m3" terlaal is sympathiek. f Leo Larsen. de tenor (als Judas). gave, wel-geflxeerde zangkunst Hijvf»* staaf, heli de verschillende reei^rs ie effenen. Meer kern- en voordnw)-^ nuances kunnen het effect van des- mooie stem verhogen. wi De bas-partij (Slmon) berustte Herman Schey: prachtige resonans, re soluut en gezond eeluid: alles voort me' een welluidende, mededekn- de kracht. De^continuo (vleugel) was ln^aj^® van Henk Hermans, die dit mei ►ets naar de eis vervulde. De Haarlemse Orkestvereniging I de. bil vroegere Jaren vergeleken, grote kwalitatieve vooruitgang. r

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 2